PEPERMUNT
Motorseizoen 1928
Zonder dak- of raamantenne
ontvangt U op het 4-lampstoestel
Pianohandel S. Duijker
N.V. Middenstands-Bank
Voor de Schoonmaak
Bel dan op No. 42
De Rijwielcentrale.
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 20 Maart 1928 No. 102
Een en Veertigste Jaargang
Abonnementen kunnen elke week Ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden 11.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOM1DDAO
AdvertentiCn 25 cL per regel. Billijke tarieven voor bandel en nijverheid
b|J geregeld adverteeren. Advertentien moeten Dinsdag en Vrijdag vóór
8|uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Twee dingen zijn erg lastigof te
veel, of heelemaal geen geld hebben.
De laatste wagen.
Ten slotte valt er van de liturgie heel
wat te vertellen, in de liturgie heef wat
te studeereo, en uit de liturgie ontzag
gelijk veel moois en troostrijks te putten.
En de liturgische «kwesties» zijn legio.
Het liturgisch complex, sooals het in
de loop van een jaar, zoosls het in en
buiten de kerk zich aao ons vertoont,
heeft zooveel zijden en kanten dat we
ons zelfs aan een globale opsomming
niet wagen. Ze zij0 er intusschen niet
minder interessant omde studie b.v.
der liturgische handelingen, die terug
gaan tot de tijden der eerste Christenen,
het goed begrip der liturgische teksten,
gebeden, hymnen etc.voorts al het
geen betrefr de uitwendige eeredienst:
de vele zinrijke liturgische voorschriften,
waaraan nog hl te weinig de band wordt
gehouden, in zake kerkbouw, kerkver-
siering. ornamenten, paramenten, cere
monie üa...
En de zang?
Als we in dit artikchjehoofdzakelijk
over de zang willen spreken, dan is 't
heusch niet alleen omdat dit chapiter
der liturgische «kwestie» onze voorlief
de op eerlijke wijze heelt weten in te
palmen (e'est gilce h toi Solesmes I),
maar ook omdat de zaak werkelijk van
zeer groot belang is, juist op beden
ernstig onder de oogen wordt gezien
en ook een belangrijke plaats zal inne
men onder de besprekingen tijden' J
liturgische week, welke dezen zom
Utrecht wordt gehouden. En zonder op
de actie van het pers comité der
week vooruit te loopen, mogen we er
wel even over praten, vertrouwend dat
het vele lezers een aansporing zal zijn
mede profijt van bet Utrechtsche Con
gres te gaan trekken.
De zang is een buitengewoon ge
wichtig onderdeel van de kerkelijke
eeredienst.
We willen en kunnen thans geen ge
wichtig exposé over de ontwikkeling
ervan opzetten, noch het wel en wee
(ach, voor hl het weel) gaan uitwegeo
op een balans, die nog maar altijd n
de verke.rde kant blijft over slaan.
Ik stel U eenvoudig en op gevaar af
dat U me «bevooroordeeld» noemt,
voor het ieitdat het Grtgoriaansch de
ideale kerkzang is. Maar ik vc
aanstonds aan toezelden zijn
de gelegenheid waarlijk keonis te maken
met de Gregoriaanscbe zang,
gros van otzt kerkkoren zweert óf bij
de polyphone kockebakkersmuziek (ver
gis U nietPalestrina is gééa koeke-
bakke>), óf maakt van 't Gregoriaansch
een vervaarlijke caricatuur, zoodat ze
zelf heel «beroerd» en de menschen
de kerk 'l «ontzettend saai» vinden.
Het is dus, tot op zekere hoogte, ni
uw schuld: onbekend maakt onbemind.
Wie het Gregoriaansch tot in het diepst
van zijn hart is gaan begrijpen, kan er
geen afstand meer van doe». Maar,
daarvóór moet beel wat gebeuren
eerst de goede wil zich geheel in
leven in de gust van de liturgie,
te begrijpen dat het Gregoriaansch als
geen muziek, in die geest pBst, zooals
b.v. harmonica muziek past in het kader
van een boerenbruiloft, 't Is maa
aan te duiden boe een bepaalde
kale k eur, boe eeo bepaald muzikaa>
ryihme kan harmonieeren met bet ge
beuren, waarin zij een dienende rol
vervult. Is het dus vooreerst een kwestie
van «aanvoelen», zangstudies
opzichte brengen ons natuurlijk verder,
en als vele koorzangers zich eens, be
wust van bun heilige taak, de
wilden getroosten...
Maar, neen, er wórdt reeds veel ge
daan in dte richting, er valt niet te
klagen, alleen «er zijn volkstammen
die 't nooit leeren». Of niet willen lee-
ren. Of er te lui, te lamlendig, te zwak
geïnteresseerd voor zijn, omdat het niets
«opbrengt».
is bereid uit de origi-
neele pepermuntolie.
Vandaar de lekkere
smaak en de opwek
kende eigenschappen.
liver gevoel van kindsbeen af bezit.
Deze noodzakelijkheid beeft een Ame-
rikaansche vrouw het initiatief doen
i een school op te richten, waarin
onderwijzers geheel en al met dit doel
en in dezen geest worden geïnstrueerd.
Ze zullen wederom fcu i kinderen in bel
systeem van Mis. Ward zooals de
naam is der st'Chteres van het New-
Yorksche Instituut «Piè X» opvoe
den en aldus een kern vormen van
jonge menschen, die, zonder dorre we
tenschappelijkheid, maar natuurlijk en
zuiver de begrippen van de liturgie in
hun hart omdragen alsde natuur
lijkste zaak voor een katholiek.
Jaarlijks, en soms meermalen per jaar,
komt Mrs. Ward naar Solesmes om
de broo van liturgische en Grego-
riaaosche schoonheid, bBar krachten te
hernieuwen. Zoo zijn we in keonis ge-
komeo met deze superieure vrouw, met
deze mooie ziel, waann alleen het ver
langen leeft de menschen rijker te
maken door hun de schoonheid var
hun religie bewust te doen worden. Het
vorig jaar mocbleu we in «De Tijd»
uitvoeriger over haar en haar enorm
werk (dat tot in Italië voortgang vindt)
schrjven. Hier moeten we thans vol
staan met de mededeeling dat Mrs.
Ward persoonlijk op de a.s. Liturgische
Week haar iderë i en werkwijzen (die
buitengewoon intressant zijn) zal uiteen
zetten. Een klasse van kinderen uit
Serravalle (Italië) alwaar een van Mrs.
Ward's zangscholen is gevestigd zal
demonstraties geven en ook Holland
sche kinderen, geschoeid in de Ward-
methode, zal men kuonen beluisteren.
verder mee zijt gekomen (want nu kunt
U de sneltrein nemen aan dit station),
dan kunnen we beiden, U en ik, tevre
den zjo. Het éérste is: dat we ocs
bewust woiden van onzen ijkdom als
erfgenamen van een Katholieke nala
tenschap. waaraan geen successierech
ten, maar niets dan zich steeds ver
meerderende voordeelen zijn verbonden
De eeoige «belasting», die we te be
talen hebben is een goede wil en een
zuiver hsrt, want God, Die begin, voor
in einde van de liturgie is, sterkt
Tlicht^de welwtllenden, en zalig
hart, waot se zullen
God zien.
Solesmes, Maart '28. N. de P.
T. var* VoeNcP&ar^nq
Wij brengen U voor bet koetend Motor
smzoen een schitterende serie Motor
rijwielen, ellen ds nieuwste modellen,
we.'ke thans bij ons gettsleerd zijn
Hurley Davidson
Douglas
Matchless
Motobécane
Henderson
Aanbevelend,
NIC. BOVEE
LAVENDELSTRAAT 12 - TELEF. I
AMERSFOORT.
Want de liturgische «nood» beeft
ook bij oos enkelen, die de liturgie cd
speciaal de kerkzaog zeer liefhebben,
bewonderaars tevens van Mrs. Ward's
ikwjzc, naar deze nieuwe wapenen
doen g'ijpen, om de strijd tegen on
wetendheid, vooroordeel, erfelijke na
latigheid en onverschilligheid steviger
kunnen aanbinden. Hst vorig jaar is
te Solesmes hevig geconfereerd, met
n. het gevolg, dat twee Limburgers
de zeeêo overstaken naar de nieuwe
wereld om in onmiddellijk contact met
het Pius instituut, van nabij de zaak te
bestudjeren. Deze piiester, Rector H.
Vullingbs en eeo leek, de heer J.
Leonaerds zijn toen begonnen in huo
omgeving de Ward-metbode toe te
passen en bel zijo hun zangklassen die
tijdens de Liturgische Weck met de
Italiaansche kinderen demonstraties
zullen geven om het wooid van Mevr,
Ward te verduidelijken, De eerste proe
blijken een allerguustigt verloop tc
hebben gebad en Dog onla-gs »chreel
de heer L me hoe ontvankelijk en
gedisponeerd kinderen voor de simpele,
naai diepe schoonheid der Gregoriaan
ichc melodu ëa zijn Laten we hopen,
dat de pioeven, dat deze resultaatvolle
werkwijzen mede door 't a.s. Congres
tu breeder kring zullen verbreid wordeo,
zoodat ook op nieuwe schaal de heer
lijke vruchten van dit bij uitstek reli
gieus onderwijs kuonen geplukt worden
Onooodlg te zeggen dat we de kwestie
hier te oppervlakkig vermelden
te gaan op veie desiderata, op vele
neven-kwesties die zich hierbij voordoen.
Wie kio, ga dezen zomer i
Mrs. Ward luisteren. Het i
dan één opzicht moeite ec kosteo
waard.
Heel veel goeds heeft onze kerk-
muziekschool te Utrecht ook in deze
kunnen verrichten, maar wat noodig
werd, was eeo geslacht op te voeden,
dat een goed en zuiver begrip had van
liturgie eo van de kerkzaog. En juist
deze noodzakelijkheid, een generatie te
verkrijgen, die als weleer niet als
boschnegers tegenover de liturgie staan,
maar die, natuurlijk eo vanzelfsprekend
als katholiek, dc noodig* kennis en 't
En zoo is ook de laatste wagen van
dit treiotje gepasseerd. Zeven wagon-
oetjes «met liturgie», welwillend voort
getrokken door de redactioneele loco
motief 1 Misschien was 't maar
puf-puf-boemeltieiotje, zooals wi
in de provincie heel gemoedelijk
plegen in te halen. Maar ook boemel
treintjes hebben een zeker raison
d'existenee, co als U er een weinig je
De Amersfoortsche Stads-
Renten of Uitganghen.
Door A. F. van Beurden.
II.
De gemeente Amersfoort werd f
Koninklijk besluit van 21 April 1819
56 gemachtigd eenige stadsgronden,
en onder Stoutenburg te verkoopen
i wilde dan ook eenige erfpacbtei
cd uitgangen mede verkoopen. Men zot
verkoopen no. 43 E. Velderman £12.
's jaars, no. 27 Hooft van Huysduynei
f4.'s jaars, de erfpacht uit den
Snoeksbeuvel, vroeger bosch, 25 Juni
<748 vetkochteen eifpacht op Kleto
Dashorst f 16 's jaars, Koperheet-
veld ad f20.— 's jaars, Schoonoort
onder Hoogland 10 schepels rog eo
meer andere erfpachters. Men bad dat
geld noodig ter oprichting van een fonds-
voor het werkinstituut.
Uit de deliberaties en besluiteo van
den Gemeenteraad van 2 Juli 1821 blijkt
het volgende
Van de weduwe van Dashorst wonen
de te Amersfoort was een verzoekschrift
ingekomen om onthtffing te verkrijg!
van de betaling van een uilgaog of
rente, gaande uit haar buis op het Spui
no. 69 ad f8.40 waarmede zij sinds
1817 ten achteren is.
Om den minder goeden toestand
de rekwestrante wordt haar de betaling
over 1818 en 1819 geschonken, met
last te zorgen, dat deze uilgaog geregeld
wordt voldaan. Dit besluit werd 20
Juli 1821 door de Gedeputeerde Staten
goedgekeurd en den Stads Ontvanger
daarvan bericht gezonden. Het huis
werd vetkocht aan Pieter Buis, die de
dan volgende uitgangen voldeed. De
Stadsontvanger stelt 25 November 1826
ir de uitgangen van geringe grootte
laten afkoopen door de debiteuren
ad 20 maal de jaarl jksche rente of
hypotheek tot zekerheid te nemen.
1827 werd eeo nieuwe Ijst der
gangen of renten op gemaakt. E' »a
er toen te samen oog voor f 205.91
5.16 Ned.mud rogge. Door afkoop
aren er al eenige vernietigd.
Aao het nemen van hypotheek
behoeve der stad Amersfoort en
an den debiteur werd tot a
dere zekeihetd tea opzichte van enkelen
gevolg gegeven. Men deed de hypo
beek als erfpacht inschrijven Hier
werd de geldigheid van de schuld niet
vermeerderd of de aard veraoderd, al-
een een spoediger executie gewaar
urgd. Ging door verloop van tijd of
door niet vernieuwing de hypotheek te
niet, de oorspronkelijke schuld bleet
steeds bestaan.
Volgens de borderel ten stadbuize
werd door den hypotheekbewaarder
Van Bennekom in deel 23 n 262 io
geschreven een hypotheek ten bshoevi
der stad Amersfoort eo teo laste vai
Adriaan Hoogeveen wonende te Amers
foort tot zekerheid van een jiailjksche
erfpacht groot 30 gulden, welke ver-
ichjnt op deo eersten Mei in ieder
j»ar met penning twintig tot Capitaal
gebragt f600.spruitende bovenstaan
de erfpacht voort uit een oogestoord
bezit sedert onheugelijke jaren. Io
schrijving verzocht als ipecisal bypo-
heek op een huizing, erve en grond,
ouds genaamd Sint Agatha Klooster,
inde en gelegen aan den Cingel eo
Nieuweoweg te Amersfoort gemerkt
H 101, eeoere zijde de Vries en Bins-
bergen, andere zijde een gebouw van
ouds genaamd het Klooster.
Dit is het huis, thans bewoond door
den heer Notaris te Leuken eo komt
op dc Ijst in het vorig artikel op
gegeven va 1813 onder no. 7 BI. 101
ad 130.-.
Een tweede hypotheek is toen inge
schreven ten iasle van Hendrik van
Lummel ad f 11.70 't jaars, Kapitaal
f234.op eeo huis te Amersfoort
Wjk Camp no. 460 boek Singel
Sint Aodriesstraat. Zie Ijst vooropge-
geven no. 15.
De O.itvaoger der Stad, Schluiter
drong 24 November 1828 weer bj den
Raad aao, om bekendmaking dat de
uitgangen afkoopbaar waren.
Men begon hier en daar bezwaren
ontmoeten, zoo wilde een der eige
lars der Katlcnkampen, zie ijst no.
11,' de bleeker J. v. d. Poll, zijn part
ad f 1riet voldoen, zeggende dat
e koopacte niets van te vinden
was, alhoewel zjoe voorgangers wel
betaald hadden. Dit was al een oud
middel om te trachten van de schuld
sf te komen. Het ontbreken van
vermelden van de oorzaak van
recht van een derden persoon in
tusschen twee der stad vreemde
personen gemaakt, deed aan de rechten
der stad niets afwel zou het vermei-
:n van het recht van een derde
te wel beteekénis hebben.
De Stadsontvanger vraagt vergunning
d hem in rechten te betrekken. Het
Stadsbestuur is van oordeel dat
dan dertig jaar betalen zonder
bewjs van schuldig zjn oplevert. Ecd
tweede weigering kwam van Maurits
ten Brink, die destijds bet bekende huis
de Rooster op deo Hof bewoonde
in 1836 gekocht had C 596 Wjk
118. De uitgang was f5.per jaar
eo was onafgebroken betaald. Hj
derde dat de Stad het bewjs zou over-
leggeo, waarom hj dat schuldig w
of dat een titel werd overgelegd.
De Raad besloot tegen ten Brink
procedeereo in de vergadering van
Mei 1842, waartoe de Gedeputeerde
Staten 1 Juli 1842 no. 13 verlof gaven.
In 1843 weigerde ten Brink opnieuw
i Stadsontvanger klaagt, sommige
debiteuren het vootbeeld volgen.
Ook de Kerkvoogden van St. Joris
•roeger getreden in de rechten der
Roomsche Vicsriebedienaren en Cano-
die ook hunne uitgangen niet
binnen kregen gingen deze op den
eigenaar van den Rooster verbalen. De
itads-magistraat zag dit natuu>ljk
genoegen en wachtte den uilslag der
•lappen bj het Kantongerecht af oi
dan te beginnen.
(Wordt vervolgd.)
compleet f175. Vraagt zonder verplichting prospectus
Havik 29
Binnenland
Schrijnende Handen
na de wascb verzacht en geneest
men spoedig mat Purol
Verschenen is bet Jaarverslag der
Gezondheidscommissie voor Bsarn en
Eemnes, Bunschoten, Hooglaod, Soest,
Stoutenburg, Leusdeu, Maartensdijk,
Achtienhoven, Westbroek en De Bilt
Dc Commissie vergaderde in 1927
8 maaleen dezer vergaderingen werd
in verband met een te houden onder
zoek naar het drinkwater te Soest bi
gewoond door den inspecteur vu
Volksgezondheid, Dr. de Fouw.
De totale uitgaven der Commissie
bedroegen f225234. Hiervan kwamen
ten laste van bet ijk f 400 en ten laste
van de elf tot bet ressort der commissie
bchoorende gemeenten f 1180,70,
De algemeene toestand der volks-
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange dracht no. 4 - Telefoon no. 304
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4 pet.
Telefoon 773
gezondheid in het ressort der Commissie
as over 1927 gunstig.
De Commissie vestigde de aandacht
in het gemeentebestuur van Soest op
:o gebrekkigen toestand van de open
sloot langs den Noorderweg te Soestd jk.
Afdoende maatregel zou zjn vervanging
,n die sloot door een gesloten riool
Het bleek de Commissie, dat «in de
Beukenlaan te Soest een 60-jarige
op een terrein, gelegen aan die laan,
eenige holen in den grood gegraven had
en deze tot verbl jf voor hemzelf, voor
dekbokken en voor bergplaats had in
gericht. De aandacht van het gemeente
bestuur werd daarop gevestigd.
De meeste gevallen van roodvonk
kwamen dit jaar voor io de gemeente
Bsarn. Zoo spoedig mogeljk na het
bekend worden van de eerste gevalieo,
werd door de Commissie een ondersoek
sar de mogel jke herkomst dier ziekte
Door tusschenkomst van het gemeente
bestuur werden aan de hoofden der
verschilleode scholen circulaires gezon
den, waarin de noodige maatregelen
tegen verspreiding van roodvonk
diphterie werden aangegeven.
Het Kring Consultatie-bureau tot
itrjdiog der tuberculose te Baarn werd
druk bezocht.
De keuringsdienst voor ware
Utrecht stelde een onderzoek in
de gesteldheid van het drinkwater te
Eemnes. Over het algemeen werd dat
slecht bevonden en als drink
water ongeschikt. Dergeljk water kan
aanleiding geven tot verspreiding van
typhus. De totstandkoming van een
waterleiding wordt door die gemeeDte
wenscbeljk geacht. Daardoor zou bet
doen boren van kostbare Nortoopompen
worden voorkomen. Bj onderzoek
bleek, dat er nu reeds eeo 30 tal diep-
boringen in die gemeente aanwezig zjn.
Dt school en ds arbeid.
Artikel 9 der Arbeidzwet verbiedt
loonarbeid van kinderen bet
of nog leerplichtig. Kinderen, die
'klaar zjn met de lagere school, mogen
niet in de werkplaats. Er is eeo hiaat.
Nu, terw jl de zesjarige leerplicht geldt,
is dat hiaat heel groot. Het kao ibans
2'/] j*ar bedragen. Doch zelfs nó de
io voering van den zever jarigen leer
plicht zal de aansluiting niet volkomen
zjn. Deze leemte dient te worden aan
gevuld. Aao den Hoogen Raad var
Arbeid is dit vraagstuk inderljd ter fine
in advies voorgelegd.
Het gaat hierbj in de eerste plaats
- zoo zeide de Hooge Raad van
Arbeid in zjn advies om het be
lang van het kind en men
ouders, die er zich over beklagen, dai
ij voor hun kinderen geen bezigheid
runnen vinden, niet tevreden stellen
xet een betoep op de rol, welke N der-
land speelt op de internationale confe
:nties.
Kastpapier rood, wit, blauw
in rollen en vellen
Kastpapier met rand Punaises, enz., In
ruime sorteering voorhanden bij Boekhandel
H.ELZEDAAR
LANGESTRAAT 84 TEL. 528
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Bovendien overwoog de Raad
«al bezit de staatsoverheid zonder twjfet
het recht, om den arbeid van jeugdige
personen te verbieden en aldus hun
belangen te beschermen, niet ge makke-
Ijk zal men een rechtsgrond voor die
bevoegdheid kunneo construeeren ia die
gevallen, waarin tegenover de bedoelde
bescherming een groot gevaar van zede-
Ijke nadeelen optreedt.»
Het is deze juiste stelling, welke de
kwestie beheerscben moet.
Op dien grond gaf de Raad een
dubbel advies t 1. Wjziging van art. 9
de Arbeidswet is niet gewcDscht
2. het ia echter wel gewenscht art. 88
de 'genoemde wet te verruiment
opdat het gestelde arbeidsverbod nie,
gelden voor dertienjarige jongens,
een opleiding in het practische be
drijfsleven genieten, welke aan behoor-
Ijke paedagogische eischen voldoet.
Overeenkomstig dit advies zjn de
Ministers van Arbeid, Handel en Njver-
heid en van Onderwjs met een wets
ontwerp gekomen.
Ia de Kamer openbaarde sicb bier-
/er verschil van meening. Maar men
'rwacht toch dat de meerderheid der
ledeo met het voorstel zal accoord gaan.
Hoofddoel is dit seizoen Rijwielen te
leveren voor een lage prijs en sollede af
werking. KATWIJK-RIJWIELEN van f70 en
lager. Prima zwaar TRANSPORT-RIJWIEL
zwaar vanaf f67.50 en hooger. ARMY- en
MYOR-RIJWIELEN in verschillende prijzen.
Onde'dcelen, V.T. en Boschlampen ver be-
Op aanvraag leveren
HAVIK 3335 voorheen Leger des Heil».
