N.V. Middenstands-Bank
Crystalphone Edison
Pianohandei S. Duijker
Handboek voor den L eekenapostel
Voor de Schoonmaak
Bel dan op No. 42
DE EEMBODE
R. K. Nieuws- en Advertentieblad voor
Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 15 Mei 1928 No. 13
Twee en Veertigste Jaargang
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden f 1.00. Bulten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR: LANOEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VR1JDAOM1DDAO
AdvertentlSn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en njverheid
bij geregeld adverteeren. Adveitentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Er is slechts één plaats op de wereld,
waar ge een gelukkig leven kunt lelden
en dat isbeneden uw inkomen.
Het probleem.
Een van de zonderlingste eigenschap
pen van vele moderne verlichte intel-
lectueelen is, dat ze bet altijd hebben
over problemen, zonder klaaib'ijkelijk
ook maar eenige notie te hebben van
wat een probleem feitelijk is.
Hun inzichten zijn veelal zoo ver
ward en vaag, dat hun geschriften er
ondoorgrondelijk duister en troosteloos
onleesbaar door worden.
Ze hebben bet over het probleem van
den alcohol, van de bioscoop, van de
tuchteloosheid der jeugd en over tal van
andere dingen, waaraan men met geeD
mogelijkheid iets problematisch vermag
te ontdekken.
Al die problemen betreffen moderni
teiten, d.w.z. ze ontstaan, doordat een
stelletje personen, die iets onzinnigs
hebben verzonnen, zich op een gegeven
oogenblik den zin van hun onzin begin
nen af te vragen.
En dan natuurlijk niet verder kunnen.
Zóó ontstaan veel problemeD.
We hebben hier b.v. momenteel van
die slap-idealistiscbe, 'kwasi verhef
fende tijdschriften voor ons, waarin men
op één enkele pagina masr liefst drie
van die vraagstukken, die geen vraag
stukken zijn, opwerpt. Zoo o.m. van
de moderne schilderkunst, van het
moderne kind enz.
Nu is het mogelijk, dat wij nog in
'n soort geestelijke duisternis verkeeren,
maar wij zien niet in, wat daar nu
'problematische aan is.
Een modern schilder, die, zooals dat
tegenwoordig kan gebeuren, iemand
schildert met blauw haar, groene wangen
en vierkante, orarje oogen, schept geen
probleem, maar een zekerheid. De zeker
heid d.I., dat bij in de war is. Het is
volstrekt niet twijfelachtig, wat er met
hem gebeuren moet. Hg moet ijs op
zijn hoofd hebben en broom slikken.
Veel broom, en geregeld.
Wat het moderne kind aangaat, als
het bestond, zou het nog in het minst
geen probleem vormen. Het zou op
zijn broek moeten hebben en 's avonds
om zeven uur naBr bed gebracht moeten
worden. Dan was de moderniteit er in
veertien dagen uit. Maar het moderne
kind bestaat niet. Er bestaat alleen een
kind van moderne ouders. Als men
geen modern kind wenscht te hebb.-i<,
moet men het niet modern opvoeden,
dan moet men een klein beelje geestelijk
weerstandsvermogen cultiveeren tegen
alle modernen, plechtigen paedsgo-
gischen zotteklap, waar de wereld tegen
woordig van davert, en eenvcudip
volgens den ouder welschen catechismus
te werk gaan. T. G
Staat onder voortdurende
controle van H.H.Dr.van
HAMEL BOOS S. HARMENS
De Machtigen.
De deugden of liever gezegd de als
goede hoedanigheden geijkte eigen
schappen eertijds betracht door de ge
zeten burgerij zijn in den loop der jaren
verouderd en minder in tel.
Wij verstaan hier onder deugd» en
«goede hoedanigheid* niet wat wij in
godsdienstigen zin gewoon zijn deugd
te noemen.
Maar we doelen op zekere eigen
schappen, in den bloeitijd van het klein
burgerlijk liberalisme als deugdelijk
gemeikt, onder meervoorzichtigheid,
zuioigheid, bedaardheid, zelfbewustzijn.
De figuren, die nu op den voorgrond
van het economisch leven staan
ben ze afgelegd.
Uit den tijd is de burgerlijke
zichiigheid en bedaardheid van weleer,
de degelijkheid en matigheid, krenterig
heid, zelfbewustzijn, rechtschaper-heid.
Die eigenschappen hebben iaog het
economische leven beheerscht,
bun stempel op gedrukt. Ook
lijd was er aan het economisch leven
nogjiets persoonlijks. De mensch, al was
bij dan innerlijk verarmd en vereen
voudigd, gaf nog den toon aan, en drukte
zijn eigen karakter op de economie.
De «burgerlijke* deugden beheersch-
ten handel en productie. De 'burger*
was een waardig man, en hij handelde
op waardige wijze.
De zenuwachtigheid zoowel bIs de
gewetenloosheid der moderne
miscbe Übermenschen warei
vreemd.
De reclame is een sprekend voorbeeld
ervan, hoezeer, bij alle rationuliseerlng
van leven en werk, toch de begrippr-
van fatsoen en waardigheid den handel
beheerschten.
Reclame gold weleer sis onfatsoenlijk,
ja onzedelijk; volgens den regel:»wat
gij niet wilt, dBt u geschiedt, doe dat
ook een ander niet*, behoorde men el
kaar geen klanten af te vangen. Reeds
de gewone annonce gold tot in de 19e
eeuw als minder deftig; maar echte
reclame't verkondigen van voordeelen,
die het eigen product boven dat van
een ander hebben zou, was verwerpelijk.
In het bijzonder bet onderbieden, het
bekend maken, dat men voor lagere
piijzen verkoopt dan de andere bande
laars, werd als een schaamteloosheid
beschouwd, als een wanhoopsdaad van
een onsolied koopman. Soms werd het
dan ook door de stadsbesturen verboden.
Zoo beheerste, aldus Dr. Schlichting,
een menschelijk ideaaldat van den
waardigen, solieden en werkzamen
burger, de wijze van zaken doen.
Maar ook zijn h«,e zaak was voor
hem nog in zekere mate een accessoir
van zijn persoonen hij verlangde naar
een rustigen ouden dag, als wanneer
bij zijn schaapjens op 't droge zou
hebben, eo van sgo renten gaan stil-
zooals Droogstoppel in Drie-
At die persoonlijke elementen zijn
verdwenen in den modernen groot-on-
zooals vooral Amerika, maar
ook Duiiscblaod en andere Europeescbe
landen, hem hebben vooitgebracht.
Hij heeft al het persoonlijke afgelegd,
n een volmaakt dienaar van zijn be-
diijf te zijn.
Carnegie vertelt, dat een oudere
vriend van hem, aan wien hij eigenlijk
alles te dar-ken bad, en aan wie bij
buitengewoon wai gehecht, in moeilijk
heden geraakte, en zich tot zijn vroe-
geren besrhermeliog wendde om steun,
Met een paar millioen zou hij geholpen
zijn, en zouden zijn ondernemingen de cri
s doorstaan Maar juist op dat oogen
blik had Carnegie's bedrijf het geld zelf
ioodighij kon bet er niet aan i
trekken en weigerde.
De oude man zelf-moordde zich,
Carnegie vertelt, dit dit de
slag uil zijo leven was.
Maar hij kon niet anders.
Hij heeft geen eigen wil meer,
eDkel den wil van lijn bedrijf.
De machines, bet geld, kennen geen
gevoel en geen moraalen bet is be
kend genoeg, hoe deeconomische Über
mensch ook geen sciupels kent J
dienst van dat ziclloss wezeD.
Terwijl hij in zijn persoonigk leven,
de uren, die hg buiten het directie-
kantoor doorbrengt, wellicht allerlei
redelijke beginselen iuldigt, wordt bij
even amoreel als een machine, zoodra
bij zaken doet.
Hij wordt door geen persoonlijk!
motieven meer, maar enkel door den
gang en de behoeften van zijn bedrijf
Het is overbodig, vcorbeelden daar
in aan te halen.
De opvatting: zakei zijn zaken, is
bekend genoeg. Karakteristiek is echter,
dat men zich met een goed geweten
aldus gedraagt en geen tegenstrijdig
heid schijnt te gevoelen tusschen de
zaken toegepaste amcraliteit en de
vrijen tijd gehuldigde zedelijke be
ginselen.
De wet van het zakenle'en te volgen,
d.i. te doen wat het being van hel
bedrijf meebrengt, wordt tls een zede
lijke plicht beschouwd, de van alle
anderen banden dispenseer.
De persoonlijke zedelijkeopvattingen
van den mensch beinvloedin dus het
bedtijfsleven nagen o eg nis
riu als de wijze var bandelen
wordt de omvang van het bedrijf rog
door den ondernemer bepaald, die zijn
zaak wil kunnen oveizien, en er op
zekeren leefiijd wil uilscheiden.
Het moderne bedrijf breidt zich van
zelf uit, als het rendrert, en de onder-
moet meedoeD,
Het kapitalistisch bedrijf berust op
een som geldsen enkel in het ver
meerderen van die som gelds bestaat
de bloei van het bedrijf.
Een bedrijf, dBt bloeit, breidt zich
dus, omdat er geld bijkomt, met tech
nische noodzakelijkheid uit.
De ondernemer schrikt vaak voor de
uitbreiding terug, die nog meer op zijn
schouders laadtmaar bij kan niet terug.
'Altijd hopen wij«, zegt weer Car
negie, >dat wij niet verder hoeven uit
breiden, maar altijd weer bevinden
dat een uitstel van verdere uitbrei
ding een stap achteruit beteekenen zou*.
Anderen zeggen precies hetzelfde.
Zoo groeien de monsterachtige on
dernemingen.
Het bedrijf breidt zich uit, het geld
jongt, en al omvattender, al, intenser
wordt de arbeid, die van den onder
nemer geCischt wordt, een arbeid in
razend tempo, elk uitBtel zou achter
uitgang beteekeneD, een arbeid zon
der ophouden en zonder grens.
Hel is dezelfde arbeid als die van
n arbeider, die een machine bedient,
n stampend gevaarte, uit eigen kracht
bewegend, en elke seconde dienst vor
derend met nooit verpoozenden honger;
maar de machine is hier een wereld
omspannend bedrijf, en het is hersen
werk, wat de hefboomen bedient en bet
gevaarte voedsel toevoert.
Arbeid, en wat daarnaast nog van
den meosch overblijft, is de moeite niet
Het overige dient ook alleen, om
:m voor den arbeid geschikt te makeo,
zij door oefening of door ontspanning.
:n eigen peisoonlijkheid is
nagenoeg niets over.
Én zelfs de ontspanning, sport of een
hobby, neemt al gauw de gedaante van
ets hoven-persoonlijks aan, en bij
dient* zijn sport of z§n liefhebberij,
zooals bij zijo bediijf dient.
Buiten den arbeid bestaat er niets
verder dan ooit verwijderd,
integendeel, de natuur, in baar laag-
3 vorm van doode stof, heeft hem
bezit genomen en haar wezen aan
hem opgelegd.
Hij is enkel een dienaar van de
mechanica.
De economische Übermensch is een
Een mensch, die ontzettende krachten
zijn hand beeft, en zelf gebonden is
in een rekensomeen mensch, die
ongekende rijkdommen telt, maar niet
in staat is, iets te genieten een mensch,
die de wereld beheerscht en zwoegt in
slavendienst.
'Zou de oude met zijn 75.000 dollar
per jaar niet kunnen gaan stilleven*
schrijft de Duitsche schoonzoon van een
AmerikaanBch koopman. 'Neen, het
frpnt van het warenhuiB moet tot 400
voet verbreed worden. Waarom
vertreft alleB, zegt bij. 's Avonds,
ouw en dochter samen lezen, ver
minuten op de klok, of de
dag nog niet om is. Wat een mislukt
bestaan I*
Deze figuur is bekend geGoeg, ook
buiten Amerika.
Vraagt men naar 't motief
grenzenloos arbeiden, dan zal het ant
woord soms luidenvoor vrouw
kind, of andersvoor de vooruitgang.
Maar in werkelijkheid blijkt er geen
motief, geen bewuste bedoeling te zijo.
Het is een physische noodzakelijkheid.
Het is de slavernij van de stof, die de
menschen, die de wereld willen
n, tot baar dienaren gemaakt heeft.
De socioloog Sombart meent, c'
de zielsverarming, die de mensch
den dienst der materie heeft ondergaan,
hem gelijk maakt aan het kind, in zoo
zijn leven uitermate versimpeld is,
nog slechts vier waarden kenthet
zinnelijk groote, de vlugge beweging,
het nieuwe, en het machtsgevoel,
Groote huizeu, snelle treinen
schepen, nieuwe dingen en methodes
eo de beheer8ching van de wereld,
daarmee is heel zijn leven gevuld.
De records zijn er een voorbeeld vao,
de sensatlelust, die iets nieuws wil, de
vereering der uitvinders, en de trots
op technische ontwikkeling.
Hier uit zich weer die eigenaardig
heid van den bourgeois, de natuur als
een vijand te zien en te vreezen van
daar zijn vreugde, als zijn technische
uitvindingen hem over haar doen heer-
scheo, zooals bij het
In werkelijkheid is de nntuut hem
vreerader dan zij ooit of e.gens den
menschen geweest is.
Als een machine vliegen kan, dan
noemt hij dat een overwinning vbo de
natuu', zcoals een kind zegt, een plank,
die het omver stoot, overwonnen
hebben.
Dat hij werkelijk de natuur onder zijn
macht zou hebbendat dus zijn geest
de natuur zou doordringen, in bezit
nemen, vergeestelgken, daarvan is
Binnenland
Een nieuwe uitgave.
Men meldt ons
De monumentale uitgaaf van Voor
drachten over Het Katholicisme voor
Katholieken door Prof. Dr. Jac. van
Ginneken S.J. met vierentwintig illus
traties naar werken van Jan Toorop
was kort na de verschijning uitverkocht.
Velen die dit fraaie boek wilden be
Iten werden teleurgesteld omdat hel
et meer leverbaar was.
De schitterende beoordeelingen
Pers, waarbij de lezers met aandrang
werden opgewekt om zich het waarde
volle boek aan te schaffen waarin
tijwei alles over het Katholicisme op
verheffende wijze wordt behandeld
ge ïllustreerd door de geniale band i
den inmiddels overleden meester der
schilderkunst Jan Toorop, hebben
geleid dal Pater van Ginneken
^w met de uitgevers Brusse te Rot
terdam heeft gecontracteerd voor een
tweeden, geheel gelijkwaardigen druk
zijo boek. Deze is thans ter perse
gelegd en zal einde Juni of begin Juli
verschijnen. Daarbij is er weder op
vertrouwd dat de Katholieken deze
onderneming zullen steunen door het
boek voor zich zelf en voor anderen'
koopen. Een zoo schoone vorm vi
uitgaaf kan in het kleine Nederland
slechts bestaan en voortleven als allen
lympathie voor gevoelen, en er
het verstrekkende nut van inzien, er
ook hun directen steun aan geven. En
n ban het best verleend
den door bet boek te koopen e
laten lezen. Alle boekhandelaren in
Nederland en Belgis nemen
af gaarne bestellingen op het boek in
ontvangst.
In het vertrouwen dat de warme aan
bevelingen der Pers alsnog haar in
vloed zullen doen gelden is de nieuwe
'erscbijning verzekerd.
De prijs is weder zoo laag mogelijk
gehouden en op f 20.per gebonden
exemplaar bepaald.
De belastingdruk.
Aan het zoo juist verschenen 'Over
zicht van den belastingdtuk over het
jaar 1927—1928*, uitgegeven door het
Centraal Bureau voor de Statistiek, ont-
leenen wij eenige cijfers. De gemeente
belasting bedroeg in dat jaar voor ge
huwden met 2 kinderen, bij een inkomen
1000, 2000 en 3000 gld. in:
1000
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304
Deskundige roorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4 pet.
Het Radiotoestel met een wereldreputatie
Alleenvertegenwoordiger
Havik 29 Amersfoort Telefoon 773
Verschenen
Deel I.Kath. Beginselen op Sociaal gebied
door Prof. Kanunnik J. D. J. AENQENENT.
Deel II.Eenige Kerkrechtelijke Bepalingen
door Prof. J. H. VISSER.
Beide deelen in één band f2.90 Franco per post 13.05.
N.V. FUTURA - Janskerkhof 24, Utrecht - Qiro no. 38640
Amersfoort
Baarn
Nijkerk
Putten
Ermelo
Elspeet
Nunspeet
Harderwijk
Doornspijk
Apeldoorn
Barneveld
Ede
3.60
15.12
9
4 95
5.40
8.10
8 42'/j
16 38
10.13
21.90
615
360
2000
28 54
65.16
49.—
3993
43 56
65.34
62 25
Hoevelaken
Scherpenzeel 7.48
Bunschoten 10.64
Hoogland 13 94
Soest 5.70
Amersfoort 4.42
Leusden 11.20
Stoutenburg 16.—
De Rijks- en Provinciale belasting
voor deze iDkomens bedroeg in Gelder
land resp. f 1.07, f 26.47 en f 68.28, In
Utrecht f103, f25.63 cn f66.12.
87.44
41 65
27.78
46.17
56.21
4651
50.25
61.26
46.20
3000
65 08
117.72
102.-
79 53
86 76
130.14
129.90
148.29
8.85
5497
9396
11411
83 84
103 64
133.40
81.20
Gemeenteraad.
De gemeenteraad zal vergaderen op
Dinsdag 22 Mei, des avonds 7 uur.
De agenda vermeldt o.m.:
Benoeming lid commissie van toezicht
op het Handelsonderwijs.
Eervol ontslag aan mej, A. H. C. du
Crocq, als tijdelijk leerares in de licha
melijke oefening aan de Handelsscholen.
Afwijzend advies ten aanzien van het
adres van de Oudercommissie van de
school aao de VondellaaD, houdende
verzoek bij deze school een gymnastiek
lokaal te bouwen.
Crediet voor definitieve voorziening
in de behoefte aan schoolruimte
het centraal 7e en 8e leerjaar.
Verordening regelende het verleenen
in een voorschot uit de gemeentekas
op de vergoeding ex artikel 100 der
Lager Onderwijswet.
Wijziging verordening grondbedrgf.
Vaste aanstelling van W. Arlar tot
arbeider op de Algem. begraafplaats.
Advies van B. en W. naar aanleiding
van het adres van het Amersfoortsch
Nazorgcomité om subsidie van f1000.
Verhuring van weiland nabij de Ursu-
linesteeg aan L. Oudshoorn.
Verkoop van bouwterreinen nabij den
Ouden Soesterweg groot pl.m, 5650 Mz,
voor f4.50 per M*. "an de woning
stichting voor spoorwegpersoneel.
Verkoop van hotel »Birkhoven>
M. L, Jorritsma.
Verkoop fabrieksterrein aan de N.V.
ade Bataafsche Petroleum Mij.* aan de
Eem achter de Reiniging.
De Vereen. Ambachtsschool
Amersfoort en omstr., houdt een alge-
meene vergadering op Woensdag 16
Mei, 's avonds 9 uur, in de Ambachts
school. Aan de orde rekening
twoording 1927 en jaarverslag 1927.
Tegemoetkomende aan een verzoek
n de besturen der Bijzondere Scholen,
stellen B. en W. den Raad voor een
terordeoing vast te stellen op grond
waarvan die besturen voorschotten kun
nen krijgen voor de betaling
salaris van boventallige onderwijskrach
ten, hetwelk voor rekening van de ge
meente komt. Tot nu toe moesten de
besturen die meerdere scholen exploi-
teeren, beduidende bedragen
twee jaar voorschieten.
B. en W. van 's Gravenbage stellen
den Raad voor aan de woningstichting
»Oos Belang* alhier, zoo noodig
bouwcrediet te verstrekken van
Kastpapier rood, wil, blauw
in rollen en vellen
Kastpapier met rand Punaises, enz., in
ruime sortcering voorhanden bij Boekhandel
h.ELZERAAR
LftNGESTRflAT 84 r TEL. 528
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
thecair verband, voor baar bouwplan
aan de Morelstraat aldaar, omvattende
51 woniDgen, waarvan 4 met winkel.
Nieuwe telefoonaansluitingen
1165 Biezenbos, Dienstverrichting en
verhuizingen, Gr. Haag 36.
1167 v. Diermen, Pr. Marielaan 25.
1169 Du Crocq, leeraar Lyceum Baarn
en Zeist, Thorbeckeplein 14.
1130 Gevers-v. d. Bosch, 'Voskuilen*,
Leusden.
1170 De Grot, lunchroom, Heijmen,
Langestraat 30.
1164 v. Moorsel, Heinsiuslaan 4.
1166 A. Rosingh, Kapelweg 83.
1154 Schuitema, importeurs koloniale
waren, B. Wuytierslaan 28.
1163 v.d. Spek, agentschap Braat Delft,
Arnhemscheweg 266.
1162 Tuijmelaar-Hulshetï Pol, Prinses
Marielaan 4.
1160 Weber, hoofdvertegenwoordiger
Wascholinefabriek, Borneoplein.
Maandag vierde de heer A. M. A.
Schuts, chef de bureau bij den Dienst
van Weg en Werken der Ned. Spoor
wegen alhier zijn 40-jarig ambtsjubileum.
Hg ontving vele bewgzen van be-
largstelling.
De Atbeiders-Muziekvereeniging »H.
J. Hegeraat* zal Woensdagavond te 8
uur haar 1ste gemeenteigk concert geven
in de muziektent in het plantsoen.
Door het bestuur der Vereen. Chr
Nat. Schoolondetwgs werd aanbesteed
de bouw van de school aan de Van
Effenlaan, onder architect Sikma.
Hoogste inschrgver De Vries te
Driebergen f66.980. Laagste A. v. d.
hoogste f190,000, onder eerste hypo-1 Veer te Grouw f51.800.
