DE EEMBODE
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
voor Amersfoort en Omstreken
Vrijdag 14 Sept. 1928 - No. 48
Twee en Veertigste Jaargang
Abonnementen kunnen elke week Ingaan, doch opzegging van abonne
ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per
3 maanden i 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 ct.
KANTOOR LANOBORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314
DE EEMBODE VERSCHIJNT DINSDAO- EN VRIJDAOM1DDAO
AdvertcnUCn 25 ct. per regel. BIlIQke tarieven voor handel en n|verheld
t>q geregeld advertcereu. \dvertentlfln moeten Dinsdag en Vrijdag vóór
8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd
Er gaat nooit iels verloren door be
leefdheid. Zij is de goedkoopste
alle genoegens, kosl niets en brengt veel
tot stand. Zij vergenoegt hem, die geeft
en hem, die ontvangt.
eerlijk nromo
Epistel en Evangelie.
ZESTIENDE ZONDAG NA
PINKSTEREN.
LES uit den brief van den H. apostel
Paulus aan de Ephesiërs; 111, 1221.
Broeders 1 lk bid u, dat gij niet klein
moedig wordt wegens mijne verdruk
kingen voor u, die uwe eer zijn.
Om deze reden buig ik mijne knieSn
tot den Vader onzes Heeren Jesus
Christus, uit wien alle geslacht in hemel
en op aarde naam heeft, dat Hij, naar
den rijkdom zijner heerlijkheid, u geve,
door zijnen Geest gesterkt te worden
met kracht voor den inwendigen mensch
dat Christus door het geloot moge
wonen in uwe harten, opdat gij, ge
worteld en gegrondvest in de liefde,
met al de heiligen in staat moogt zijn
te begrijpen, welke de breedte en lengte
en hoogte en diepte tij, en te kennen 1
de liefde van Christus, die alle kennis
te boven gaat. opdat gij vervuld moogt
worden tot de geheele volheid Gods.
Hem nu, die, naar de kracht welke
in ons werkt, mi.chtig is alles te doen,
overvloediger dan wij bidden of best ffen,
Hem zij de glorie in de Kerk en in
Christus Jesus, gtdurende al de geslach
ten van de eeuwen der eeuwen I Amen.
EVANGELIE
volgens den H. Lucas; XIV, 111.
In dien Itjd, toen Jesus op een Ssb
bath het huis van eenen overste der
Pharizr 6i binnenging om brood te eten,
sloegen zij Hem gade. En zie, vóór
Hem stond een waterzuchtig mensch.
Jesus nu ram het woord en zeide tot
de wetgeleeiden en Phariztëi: Is h t
geoorloofd op den Sabbath te genezen
Doch zij zwegen. Hij dan nam hem
tot Zich, genas hem en liet hem heen
gaan. En hun antwoordend, rprak Hij:
Wie onder u zal niet, als zijo ezel of
os in den put valt, dien terstond, op
den Sabbath, daaruit trekken En zij
konden Hem hierop geen antwoord
Hij zeide nu ook tot de genoodigden
eene gelijkenis, daar Hij opmerkte, hoe
zij de eerste plaatsen aan tafel uitkozen,
en Hij sptBk tot hen: Als gij ter bruiloft
genoodigd zijt, zet u dan niet op de
hoogste plaats, opdat niet misschien
iemand, aanzienlijker dan gij, door bem
genocdigd zij, en hij die u en hem ge
noodigd heeft, niet kome en u zegge:
maak plaats voor dezen I Dan zoudt
gij met beschaming de laagste plaats
moeten gaan innemen. Maar als gij
genoodigd zijt, ga dan zitten op de
Iaag9te plaats, opdat, wanneer degene,
die u genoodigd heeft, komt, bij u
zegge: vriend, ga hooger op I Dan zal
u eer te beurt vallen in tegenwoord g-
heid van hen, die mede aanzitten. Want
al wie zich verheft zal vernederd, en
wie zich vernedett zal verheven worden.
Evangelieverklaring.
t6e Zondag na Pinksteren.
Het gebeurde eens dat Jezus op een
Sabbathdag door de Farizefien uitgc-
noodigd was op eene maaltijd, niet uit
liefde en hoogachting voor zijn persoon,
maar uit arglistigheid. Te dien einde
lieten zij een waterzuchtig mensch bin
nen komen met het oogmerk dat als
de Verlosser dezen op Sabbath genas,
zij Hem als overtreden van den Sab
bath konden beschuldigen óf zoo Hij
hem niet genas, zij dit bij het volk
zouden doen doorgaan alsof Hij daartoe
geen macht bezat,
Jezus echter kende hunne valschheid
en verijdelde en beschaamde hen door
hun de vraag te stellen: »Wie ondrr
u als zijn ezel of os in eenen put valt,
zal hem niet terstond op den Ssbbath
daaruittrekken Door het voorbeeld
van den ezel en os, dien men volgenB
hunne uitlegging wel op Sabbath uit
een sloot mocht trekken, wilde de
Zaligmaker bun tooneo, dat Hij niet de
Sabbatbdsg ontheiligde door hel ge
nezen van dien waterzuchtige. Hij wilde
hun zeggen: Indien men riet verkeerd
handelt door een redeloos dier op Sab-
PEPERMUNT
U verschaft, is vooral ge
legen in het heerlijk aro
ma, hetwelk een gevolg is
vandeorigineele bereiding
uit echte pepermuntolie.
bath uit een put te trekken, is het zeker
onredelijk Mij te beschuldigen dat Ik
verkeerd doe door een redelijk mensch
te genezen.
Wij moeten hieruit leeren dat het
geenzins met de heiligi'-g van den
Zondag strijdt, wanneer wij alsdan wer
ken verrichten die de nood vereischt.
Was de verkeerde oauwgezelheid der
Farlteüeo in het vieren van den Sab
bath te misprijzen, veel schandelijker
en strafwaardiger zijn echter de ver
keerde denkbeelden van vele Christenen
die zich laten voorstaan alsof zij ge
noeg den Zondag vieren door alleen
n H. Mis te hooren en dan den
erigen lijd van den Zondag of in
ledigheid of in het spel in gezelschappen
i wereldsche vermaken of zelfs in
zonde doorbrengen. Een gepaste ont
spanning moge behooren bij bet vieren
van den Zondag, deze heeft ook zijn
grenzen, die tegenwoordig dikwijls verre
overschreden wordt.
Ziende de eergierigheid om de eerste
plaateen aan tafel in te nemen vermaant
Jezus hen dan tot de nederigheid
ootmoed der harten om geen voorrang
te zoeken boven anderen. Niet de door
gezochte maar de oogezochte en
ongewilde eerbewijzing, die ons door
anderen bewezen wordt, strekt ons tot
Daarom moeten we steeds de
gedenkwaardige spreuk indachtig jzijn
Wie zich verheft zal vernederd en wie
zich vernedert, zal verbeven worden».
Laat ons van tijd tot tijd vurig om de
deugd van nederigheid bidden.
Het Godsbestaan.
Er zijn menschen, die b weren niet
an God te gelooven,
Wat voor tnenscheo «ij-r dat f
Zoudt gij hun wel in hun leven willen
venaren I
Niemand beweert, dat er geen God
i, behalve degene, die graag zou willen,
dat er geen was schreel de H. Augustinus.
Mijn zoon, zorg, dat het bestaan
God al-ijd wenschelijk blijft voor
ziel eo gij zult er nooit aan twij
felen". (J. J. Rousseau).
alk zou wel eens een nuchter, matig,
rechtvaardig en kuisch man willen zie»,
die het bestaan van God en de onster
felijkheid der ziel loochendedie zou
tenminste onpartijdig zijn. Maar
iemand is er niet". (La Bruycre).
Van het wenen der Godheid leert het
Vaticaausche concilie: aDe heilige
Katholieke, Apostolsche, Roomscbe
Kerk gelooft en belijd', dat er 66 i God
is, de ware en levende Schepper en
Heer van hemel en aarde, almachtig,
eeuwig, onmetelijk, onbegrijpelijk,
eindig in weten en willen en in
volmaaktheid die als eenig ondeelbare,
volstrekt enkelvoudige en onverander
lijke geestelijke zelfstandigheid, in wezen
en werkelijkheid van de wereld onder
scheiden is, in Zich en uit Zich zeiven
hoogst gelukzalig en boven alles, wat
buiten Hem bestaat en gedacht kan
'orden, onuitsprekelijk verhevene.
Na Vijftig |aar.
Uit di giichladinli vin den
Schoolstrijd
(Slot.)
In zijn memorie van toelichting ver
kondigde Minister Kappeynede stelling,
dat -«de groots meerderheid der natie
telkens haar voortdurende gehechtheid
aan die school aan den dag heeft ge
legd». Met de geïncarneerde eigenge
rechtigheid eo eigenwijsheid van 't
liberalisme, heette het, dat de sopen-
bare school bestemd is de nationale
school te zijn». Zij die zich niet kunnen
vereenigen met het onzijdig karakter
dat »de openbare school tegenover de
leerstellige begrippen der verschillende
gezindheden bewaren moet», aldus de
Minister, 'kunnen van de diensten der
bijzondere onderwijzers partij trekken
ten behoeve der scholen door hen uit
eigen beurs onderhouden en in
geest eener kerkelijk gekleurde richting
bestuurd.» De Minister meende zoowaar,
met deze concessie al een bijzondere
gunst aan de confessloneele school
bewijzen I
De Staat», zoo luidt het verder in
de memorie van toelichting, »is gehou
den zorg te dragen voor het openbaar
onderwijs. Het bijzonder moet het over
laten aan eigen kracht,» Het openbaar
onderwijs werd genoemd »een tak vi
publieken dienst». De klacht vi
Katholieken en geloovig-protestanten
dat, wanneer voor dezen »tak van
publieken dienst» aanzienljke uitgaven
worden gedaan er onrecht geschiedt,
bijaldien zij gedwongen worden mede
in de kosten bij te dragen, die
zich van de openbare school niet w
willen, kan niet als gegrond worden
erkend», zei de Minister.
Ter beoordeeling van de menla'llcit
van het liberale intellect In die dagen,
vermelden we nog hetgeen de Minister
hieraan toevoegde
Vetleer schijnt het een axioma
zonder hetwelk men zich geen geregel-
den Staat kan denken, dat het betalen
in de lasten een verplichting ia, welke
op alle burgers rust, ook al keurt een
deel hunner sommige uitgaven af. Men
kan zich bet gewetensbezwaar voorstel
len, dat een afschuw heeft van alle
gebruik van wapens, zelfs tot wettige
zelfverdediging. Men zou het als per
soonlijke gemoedelijke overtuiging moe
ten eerbiedigen, maar men zou het bij
de uitoefening van het Staatsbestuur
niet kunnen aannemen, als vrijstelliog
om mede bij te dragen tot de alge-
meene kosten der landsverdediging. Eo
waarom zou, wat in elk ander gevjd
waar is, ophouden het te zijn met op
zicht tot het onderwijs Er mag niet
bij wijze van restitutie aan scholen, die
voor allen geschikt zijn, subsidie
de publieke kas worden verleend
op grond, dat anders onrecht zou wor
den gepleegd,»
Met 'scholen die niet voor allen ge
schikt zijn» had de Minister natuurlijk
bijzondere scholen op het oog. Die
mochten geen subsidie ontvangen.
Daarentegen, openbare scholen, die
volgenB anderer overtuiging »niet ge
schikt zijn voor alleo», daarvan moesteo
de uitgaven geheel of ten deele met
de middelen, door belastinghrffi ïg ver
kregeD, worden betaald.
Klinkt uit dit alles niet duidelijk de
liberale eigengerechtigheid, de liberale
eigenwaan, die alles, zelfs den aard van
het onderwijs aan die kinderen, wier
ouders niet van de neutrale, de z.g.
nationale school gediend waren, wilden
voorschrijven?
Na heftige discussie werd de wet op
17 Juli 1878 aangenomen. Maar nu, in
tegenstelling met 1857, stemden alle
Katholieken tegen.
Door het fel optreden der liberalen,
wier toeleg met den dag steeds duide
lijker werd, maar niet minder door de
duidelijke uiteenzetting van den plichi
der Katholieken op schoolgebied in het
Mandement der Bisschoppen, streden
de Katholieken op politiek terrein
krachtig en met taaie volharding voor
de werkelijk vrije school en spanden
inmiddels alle krachten io, om, waar't
maar eeolgstios mogelijk was, Katho
lieke scholen te stichten. Echter, nog
zouden jaren voorbijgaan, vóór de
Katholieken, samen met de anti-r
lutlonairen, de meerderheid in het
Parlement bevochten en het daardoor
opgetreden christelijk, dus anti-liberaal
Kabinet-Mackay, een wijziging der
Lager Onderwijswet mocht tot stand
brengen, waarbij al was het nog
slechts io bescheiden mate ook aan
de bijzondere confessioneele school
subsidie werd toegekend.
De zoo lang gewenschte herziening
der Lager Onderwjawet kwam in 1880
tot stand.
Io de wet waren tal van nieuwe be
palingen opgenomen, Als de voornaam
ste zij slechts vermeld de verplichte
schoolgeldhrffing, waardoor de concur
rentie, door de Openbare School aan
gedaan, minder scherp zou worden,
benevens het nieuw artikel 54bis dat
de voorwaarden bevatte, waaronder de
bijzondere school door het Rijk zou
worden gesubsidieerd. In dit nieuwe
artikel lag de groote beteekenis der
wct-Mackay van 1889, n.l. in de prln-
cipleete erkenning, dat de voorstanders
van confessioneel onderwijs, voortaan
voor hun scholen ook aanspraak op de
Rijkskas zouden kunnen maken. In be
ginsel althans was de rechtsgelijkheid
ou erkend. Dit beginsel zou verder
moeten worden uitgewerkt en uitgevoerd.
De onderviading echter heeft geleerd,
dat de nadere uitwerkiog, welke mee
bracht daf de Rijksbijdragen moesten
verhoogd worden, steeds geschiedde
onder tegenwerking der linkerzijde,
behalve toen de zubsidieverhooging io
de Tweede Kamer door Minister Goe-
man Borgeslus werd voorgesteld In
verband met de invoering van den
leerplicht.
Het doel, de algeheele financieele
gelijkstelling van Openbaar eo Bijzonder
Onderwijs, werd van nabij bereikt onder
de anti liberale ministeriesKuyper
(101—1905) en Heemskerk (1908—'13),
om zijn dtfinitlef beslag te krijgen in
1920 onder het ministerie-Ruys.
Tal van eminente Katholieken en
gdoovig-proteslanten hebben in den
loop der jaren meegewerkt om tot dit
heerlijk resultaat te komen. Met grooten
dank mag en moet hier in 't bijzonder
genoemd worden Dr. Schaepman z.g.,
die zich tot taak had gesteld te zorgen,
dat allen in ons Vaderland voor hun
kinderen ditr onderwij» zouden bekomen,
dat zij voor hun kinderen noodig achten.
Jaar in jaar uit, tot aan zijn dood,
heeft bij er voor gewerkt en gezwoegd,
dat het Katholieke kind zich naar de
Katholieke school kan begeven, waar
door beginselvaste, goed onderlegde
onderwijzers, bezield met echt Katho
lieken geest, degelijk Katholiek onder-
vijs wordt gegeven.
Het is voor de Katholieken een
:ware, langdurige strijd geweeat, een
'trijd die meer dan eens hopeloos
scheen. Maar het een strijd voor vrijheid
n recht, waarin ten slotte de vrijheid
rerd verkregen en daardoor het recht
mocht zegevieren.
JOS. P. H. HAMERS, Haarlem.
Electrische-Strijkbout
f4.per stuk
3 jaar garantie
WILLEM REITH
LAANSTRAAT 48 BAARN TBLEP, 79
De concurrentie van de
groote steden.
>De Manufzcturier», een veel gelezen
ikblad, publiceerde een artikel over
bovenstaand onderwerp. Hoewel dit
natuurlijk in hoofzaak sloeg op manu
facturen en aanverwante zaken, lijkt het
ons verschillende nuttige wenken te be
vatten, ook voor andere winkels.
Wat betreft den omvang der zaken,
de keuze en den inkoop, kan men op
de provincie plaatsen In den regel tegen
de groote steden niet op, terwijl de
verbiuoi gen met die plaatsen door de
fiets, de auto, motor, trein of autobus
tegenwoordig zeer gemakkelijk zijn.
Dit alles zij toegegeven.
Ii dit echter een reden voor den
zakenman in de kleinere plaatsen om
pessimist te worden en bij de pakken
te gaan neerzitten
Volstrekt niet I
De kleinwinkelier heeft ook zijn wa
pens tegenover den grootwinkelier en
wanneer hij die goed weet te gebruiken,
behoeft hfl zich geenszins in den hoek
te laten drukken.
Vooreerst het persoonlijk contact met
de cliënten, die hij als plaatsgenooten
gewoonlijk ook buiten de zaken kent.
Nog altijd willen de menschen gaarne
den patroon zleo.
Het is niet noodig, zelfs niet ge-
wenscht, dat bij Iedere klant zelf be
dient, als hij maar bij het koopen toe
ziet en de kooperz vriendelijk toespreekt.
Om daarvoor gelegenheid te hebben,
moet de winkelier niet te veel werkjes
zelf willen doen, b.v. administratie,
waarvoor betaalde krachten te krijgen
tijn. Zijn hoofdwerk moet zijn de be
diening der klanten, althans de leiding
daarover.
Het komt dikwijls voor, zoo zegt De
Manufacturer, dat w|J patroons bezig
zien met onproductieven arbeid, die
evengoed door den jongsten bediende
kan worden gedaan.
Wanneer de kleinwinkelier zijn werk
goed verdeelt, dan heeft hl) in dit op
zicht een voorsprong boven den groo
ten, die den verkoop meestal geheel
moet overlaten aan de leiding van af-
deellngchefz.
Alles is in een kleine zaak méér in
ééo hand dan in de groote zakea, waar
het over verschillende schijven loopt en
dus de kans op abuizen en machinale
behandeling grooter is, Sjouwt r
kleine patroon de orders behoorlijk
en it hij voortdurend bij zijn zaak, dan
is de kans, dat alles «kloppen» zal
grooter dan in een gecompliceerd groot
bedrijf.
Ga van het standpunt uit, zegt de
Manufzcturier, dat de klant altijd gelijk
heeft en tracht hem zooveel mogelijk
tegemoet te komen.
Maak veel werk van reclame, étalage
en statistiek. Verwissel de uitstalkasten
minstens eenmaal per week.
Het is waar, dat het grootbedrijf
zijn reclame-chef, zfln teekenaar
gemakkelijker pakkende reclames kan
ontwerpen dan gij en dat de omvang
van het bedrijf een grooter plaatsruimte
io de advertenUerubriek van de cou
ranten toelaat.
Daar staat echter tegenover, dat gij
Uw artikelen beter kent dan welke re
clamechef ook en als ge het maar
probeert, zelf heel goed de goede eigen
schappen van Uw artikel kunt opnoe-
Ook ia het niet noodig, dat de pro
vinciale winkelier zulke groote annonces
plaatst en dan de bladen in de kleine
plaatsen zijn veel goedkooper in rege'J
prijs.
Aan reclame moet minsteoa 2 13
pet. van den jaarlijkschen omzet worden
brsteed zonder reclame kan men in den
tegenwoordigen tijd eenvoudig niet i
mee. Bereikt ge door reclame een groo
ter omzet (en dat zult ge zeker, wan
neer ge het met verstand van zaken
doel) dan dalen Uw andere kosten (huur,
salaris, licht enz.) procentagewijze tegen
over den omzet.
Voor het gezin.
Wat 'o groote aantrekkingskracht heeft
de uitdrukking »de eeuw van het kind»,
die 'eerbied voor-het-kiod»-gedachte op
vele Katholieken uitgeoefend I
Maar als we naar de practlsche re
sultaten zien, vragen we ons toch af,
of de treffend juiste gedachte erin wel
zoo werkzaam is geweest als de bij
komende verkeerdheden of niet velen
zich door de goede bedoelingen
delioga in den stroom hebben laten
Juist de ziekelijke overdrijving, die
r ligt io 'n bepaalde soort belangstel-
[ZÜëPÖM
jeerste soortv'
ling voor 't kind, heeft den eerbied
voor de oudere ondermijnd en heeft
velen geleld tot 'n verkeerde ouderzorg,
die de kinderen maakte lot kostbare
en dikwijls lastige weelde-poppatjea,
een der oorzaken waardoor de «eeuw-
van-het-kind» dreigt te worden een
eeuw zonder kinderen.
Een overeenkomstig verschijnsel heb
ben we in de bijzondere belangstelling
voor de moeder, zooaia die tegen
woordig In zwang komt. Het heeft 'n
goede, maar ook 'o heel kwade kant.
Goed la 't natuurlijk, als er ontzag
eo bewondering wordt aangekweekt
voor de heiliga moedertaak, Niets nood
zakelijker dan dat juist in deze ifld nu
de moeders van groote gezinnen dik
wijls slechts 'n half minachtend mede
lijden ontmoeten.
Wat zou algemeene waardeering bun
moeilijke arbeid niet kunnen verlichten,
en wat zouden anders vrouwen er niet
'n k'acht en offermoed In vinden, om
die taak van toewijdende liefde ook
met vreugde op zich te nemen l Alleen
de moeders van groote gezinneo heb
ben, ala ze haar taak goed vervullen,
recht op dien bijzonderen eerbied, waar
over 't hier gaat.
De moderne belangstelling voor de
haar om haar eentonig*
't vele dat ze zich ontzeggen moet,
om de lasten en 't lijden haar door de
natuur opgelegd, Die vergeet dat 't
moederschap een noodwendig gevolg
ie van een zelf gekozen en door God
geheillgden levensstaat, een volstrekt
bultcnsporigen ondraaglijke» plicht,
rvoor bij God strenge rekenschap
moet worden afgelegd, en die, trouw
vervuld, recht geeft op een eeuwig loon.
Zulke belangstelling wekt dat ellendig
en onrechtvaardig zelfbeklag van zooveel
vrouwen in de hand, die er de geeat
van hun gezin totaal door bederven.
Uit den Omtrek
o der
EEMNES
Van een pasaeerende
Kistenfabriek te Amersfoort, brak ter
hoogte van den landbouwer A. P. van
Klooster tc Binnendijk de vooras, met
het gevolg dat de bestuurder alle con
trole over den wagen verloor en deze
tegen den Wakkerendijk opreed.
Dank tij het feit dat zich toevallig
niemand op den weg bevond, liep het
ongeluk goed af. De chauffeur bekwam
geen letsel.
Burgerlijke Stand.
Overleden: Anna M. Ie Feber, 74 J.,
wed. v. B. Tcune.
Verschenen
De Aanvaarding onder
Voorrecht van
Boedelbeschrijving
door Mr. C. H. C. M. Marlens
Het hoek voor H.H. Advocaten, Notarissen
N.V? Futura
Janskerkhof 24, Utrecht
Gironummer J8640.
Pilil geneesten wtfiaaii de fuiid
