TWEE' d,rtik mm Purol bij Ruwe en Schrale Huid DE EEMBODE Katholiek Nieuws- en Advertentieblad voor Amersfoort en Omstreken Vrijdag 19 Oct 1928 - No. 58 Twee en Veertigste Jaargang Abonnementen kunnen elke week Ingaan, doch opzegging van abonne ment moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per traanden f 1.00. Bulten Amersfoort f 1.10. Afzonderlijke nummers 10 cL KANTOOR: LANQEORACHT 28, AMERSFOORT, TELEFOON 314 DE EEMBODE VERSCHIJNT D1NSDAO- EN VRIJDAOM1DDAQ AdvertentlEn 25 ct. per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bi) geregeld adverteeren. AdvertentlEn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur worden bezorgd. Een bepaalde plaats kan niet worden gegarandeerd Epistel en Evangelie. EEN EN-TWINTIGSTE ZONDAG NA PINKSTEREN. Les uit den brief van den H. apostel Paulus aan de Ephesërs; VI, 10- Broeder» I wordt krachtvol in den Heer en in de sterkte zijner mscht. Be kleedt u met de wapenrusting Gods, opdat gij bestand moogt zijn tegen de lagen des duivels. Want wij hebben den stiljd niet tegen vleescb en bloed, maar tegen de vorBten en de machten, tegen de wereldbeheerscher8 dezer duisternis, tegen bet booze geestendom in de lucb'. Doet daarom aan de wapenrusting Gods, om ten kwaden dsge wi crstand te kun nen bieden, en, in alles volmaakt zijnde, te kunnen blijven staan. Houdt deihalve stand, uwe lendenen omgord met beid, het harnas der gerechtigheid gedaan, en uwe voeten geschoeid heb bende met bereidwilligheid voor het Evangelie des vredesen neemt in alles op het schild des geloofs, opdat gij daarmede al de vurige pijlen des boozen vgacds kunt uitdoovenneemt ook op den helm der zaligheid en het zwaard des Geestes, dat Gods woord is. EVANGELIE volgen» den H. Matib. üiXV1U, 23—35. In dien lijd sprak Jesus tot zijne leer hogen deze gelijkenis: Het Rijk der hemelen is gelijk aan een koning, die afrekening wilde houden met zijne die naren. En toen hij begonnen was met airekenen, werd er een voor hem ge bracht, die hem tienduizend talenten schuldig was. Daar deze echter niet bad cm te betalen, gebood zijn heer hem, zijne vrouw en kinderen en al wat hg bezat te verkoopen, en te betalen. Doch die dienaar viel neder en bad: Heb geduld met mg, en ik zal u alles be ulen. De heer tu ontfermde zich over dten dienaar, liet hem gaan en scheld hem de tchuld kwgt. Maar toen die dienaar heenging, vond hg een rgaer mededienaars, die hem honderd tien- lirgen ichuldig was; en dezen aan- gigpetd, neep hg hem de keel toe, zeggende Betaal wat gg schuldig zgl I Zgn medeknecht lu viel voor hem ne der en smeekte hem, zeggende: Heb geduld met mg, co ik zal u alles be talen. Docb bg wilde niet; maar been- gaande wierp hg hem in de gevangenis, totdat hg de schuld zou betalen. D005f1ERrtEN VAr DUIFZEEP HEBBEN NU ÖE WAAROTWr-i EEN ZEEPPOEDERDUIFJE IKON ZEEPfABR-DE DUIF DfN DOLMRJ De medeknechtcn nu, ziende wa plaats had, werden zeer bedrotfd zg kwamen en deelden hunnen heer alles mede wat er gebeurd was. Toen riep zga heer hem en zeide tot hem Booze knecht I de geheele schuld heb ik u kwgtgeschoiden, omdat gg mg ge smeekt hebtmoest dan ook gg u niet ontfermen/over uwen mededienaar, ge- lgk ik mg ontfermd heb over u I Eo in l ontstoken, leverde zgn heer hem aan de beulen, totdat hg de ge hrele schuld zou betaleD. Eveneens zal mga bemelsche Vader u doen, in- gg niet, ieder zijnen broeder, van Evangelieverklaring. ziste Zondag na Pinksteren. De bedoeling welke de Zaligmaker in de gelgkenis van bet Evangelie van dezen Zondag had, was om Zg» lee:- lingen en ook ons te leeren dat wg altijd moeten bereid zgn om onzen naaste alle ongelgk of beleediging, die1 bg ons heeft aangedaan, te vergeven daar ook wg anders geeo verg ffenis ixer_ zonden bg God te bopep hebben. Door den Koning, waarvan de ge lgkenis spreekt, wordt de almachtige God verstaan de dienaars met wie Hg afrekening hield, beteekenea de men- schen. Welnu hoe lankmoedig en barm hartig handelde de Koning met deD dienaar, die hem om uitstel vroeg, door hem niet alleen het gevraagde uitstel verleenen maar hem uit goedheid geheel de schuld kwgt te schelden. Welk een groot betrouwen mogen wg alzoo stellen op den Vader van barm hartigheid om verg ffeois onzer zonden erkiggeo. Tienduizend talenten wer den dieaaar kwgt gescholden, een die door velen berekend wordt op achlien millioen gulden. Voorzeker ootzaglgke waarde. Moet ons de edel moedige kwgtscheldiog van zulk enorme schuld niet bemoedigen i neer de zonden-schuldenlast onze bezwaart? Welk een zondig leven ook mochten geleden hebben, voor eet ieder geldt 'sHeeren woord: »God wrf den dood des zondaars niet, maar dal bg zich bekeere eo levec. Wie staat 'echter niet verbaasd JUBILEUM WIJ brengen gedurende het Jubileum 20 stuks prachtige Schemerlampen vanaf f24.— tot f 150.— per stuk Een jubileum Huiskamerlamp f3.— BUITENGEWONE AANBIEDING Strijkbout compleet 14.- WILLEM REITH LAANSTRAAT 48 BAARN TELEF. 79 de onbarmhartigheid van dien knecht die nadat hg zoo groote barmhartigheid bg den koning gevonden bad, op zgi beurt niet het geringste mcdelgden met :gn medeknecht wilde toOnen? Immers honderd tlenllogen, een waarde van, omtrent dertig gulden, wat is dit in vergelgking met de ontzaglgke ~in vele millioenen Hoe treffend wordt ons bier onbarmhartigheid onder het oog ge bracht, wanneer wg onzen naasten niet; willen vergeven I Want alle beleedi- giogen die onze naaste ons toevoegt, in boe groote zaak het ook zg, zgn gering in vergelgking met het groote onrecht dat wg God door onze zonden hebben aangedaan. WgJJzgn' derhalve die onbarmhartige knechten wanneer wg aan onzen naaate het ongelgk, dal bg ons heeft aangedaan, niet vergeven nadat wg zelf van God door de kwgt schelding onzer zonden zoo groote barmhartigheid ontvangen hebber. Ontvangen hebben... wellicht niet ontvangen hebben, immers de Zalig maker zegt het onsstadiën gg den menschen niet vergeeft, zoo zal ook uw Vader u uwe zonden niet verge- Neen, maar Hg zal u zonder barmhartigheid behandelen, Hg zal u al de gestrengheid zgoer rechtvaardig heid doen gevoelen, gelgk de oomee- doogeode knecht ondervonden heeft »Zoo zal met u doen, broeder, niet van harte vergeeft.. Levenslessen. Het Is betreurenswaardig, dat menschen soo goed weten, wat andei en I èn, en zoo weinig, wat zg anderen verschuldigd zgn. Wees ignvoelend in den omgang iedereeo. Denk u steeds in de plaats van uw eveomensch en hem in uw plaats, dan zult gg nooit onbillijk zgn. Let zoo min mogelgk op den. last, dien anderen u bezorgen, maar denk dikwgls, dat ook gg anderen Iaat ver- oorsaakt. Waak er steeds voor, dat anderen io min mogelgk moeilgkheid, verdriet, leed om uwentwil te verduren hebben. Laat nooit aan anderen, ook niet aan |uw ondergeschikten, op kreukende wgze meiken, dat gg moeilgkheden te dra gen hebt. Christus was altgd zachtmoedig, voor- namelgk in zgo lijden. Christus zegt. dat Hg alles, wat deo naaste geschiedt, beschouwt als ware het Hem Zeiven aangedaan. Eerst rechtvaardig, dan weldadig. Leg er u op toe, niet zoozeer uw oaaste welgevallig als wel hem nuttig wezen. De man, die door zgn moed men schen uit dringend doodsgevaar redt, wordt geprezenmaar veel meer te pigten is de mensch. die in deze be dorven wereld zgn best durft doen, om slechte menschen tot beter insicht te brengen. Wilt gg een mentcb beter maken, geef dan acht op het goede en gexonde in hem en tracht met behulp daarvan et verkeerde en zlekelgke te oser- 'innen. doen, ondaDk daarvoor inoogsten er niettemin voortgaan met beminnen ei goed doen, dat Is de segepraa! van der echten navolger van Christus bier op aarde. De geest van God ls niet ruw, maar leert welwillendheid. Bescheidenheid en welvoegelgkheid zgn wel niet de deugd zelve, maar toch haar bloesem. Welvoegelgkheid er deugd behooreo bg elkanderzg ont springen uit dezelfde bron van zelfver loochening en xelfbebeerscbiogzg hebben eeD gemeenschappelijke vgandin de zelfzucht. T. P. Lief en vriendelgk doen zonder op- go bemelsche Vader ook "rechtheid is huichelaij en gdele be- :D. •»-4ed»-rijB,|IWgTOeht; ma*r groote deugd en geen huichelarij is het, uit liefde tot God lief en vriendelgk te zgn voor personen, die ons niet sympathiek zgn. Verheug u, wanneer het anderen goed gaat. Afgunst heeft nog niemand rgk ge maakt de afgunstige is tgn eigen beul. Geef blindelings, ontvang ziende. Wees voor alles hartelgk dankbaar. Doe wat lof- en dankenswaardig is, aar handel niet terwille van lof en dank. Reken altgd op ondank, opdat de ondank, dien gg mccht ondervinden, -!-:t te zeer grieve. Anderen goed Binnenland Prov. Staten van Utrecht- In de wlnterzitting der Prov. Stater tn Utrecht beeft, nadat alle voorsteller aren commissoriaal gemaakt of naar afdeelingen verzonden, de heer Mebius giïaterpelleerd over de veront reiniging van de LuDterscbe Beek dooi de Enka en de andere Veenendaalschc fabrieken tegen welke verontreiniging bg maatregelen verzoekt. De heer Mebius betoogt, dat sinds bg in de wintersitting van 1925 vrager stelde inzake de waterverontreiniging in de omgeving van Ede en Veenen daal de toestand schromelgk is achter uitgegaan. De waterverontreiniging ir 1925 was van dien aard, dat er schade ontstond. Thans is de toestand zoo, dat van een open riool moet spreker, dat ernstige schade wordt toege bracht aan mensch en dier. Wanneer het laag water is, vindt men er aller hande cadavers. De eenige vegetatie is de zuivere rioolvegetatie, van levende wezens vindt men geen spoor meer. In de Bovencindsche Grift zgo allerlei organ losbaar en niet oplosbaar, alsmede schuimvormingin bet water van d< Veenendat lsche fabrieken wordt chloor- zuur- en verfbaden geloosd. De bewo ners voegen daar nog faccalifin en huis afval bg, zoodat alle plantengroei in de Luntersche Beek onmogelgk wordt. De viscbatand io de omgeviog Amersfoort is zóó achteruitgegaan, dal het visscben voor beroepsvisschers geeo loonend bedrgf meer oplevert, ea hengelsport geen raisoo meer heeft, gekkere smaak. „Ik meende, dat ik geen pepermunt lustte, maar se- PEPERMUNT heb geproefd, vind ik ze heerlijk!" dat terwgt vroeger in Amenfoort en omgeving de paliogvisscheig bloeide I Het Utrechtsch Landbouwgeoootschap heeft gewezen op de schade voor het ver. O.a. ia een koppel kalveren, die het beekwater droakeD, Igdende aan chronische ingewandsziekte, terwgl door particulieren geklaagd is over vermin dering van melkgift. Een zweminrichting in Amersfoort heeft 12 dagen moeten sluiten en moest tenslotte overgaan tot het boren van een wel. Eea dame~moest zich na het zwemmen wegens een ontsteking aan de huid aan een medische behandeling onderwerpen. Ook de Veenendaalschc zwemiorichtiDg moeit eenige dagen sluiten, terwgi er eenige gevallen van ziekte zijn geconstateerd als gevolg van het baden in verontreinigd water. Ook de stank wordt onhoudbaar. Zoo ziet men dat de huidige toestand ernstige schade toebrengt aan mensch en dier. De Voorzitter zeide toe, dat Ged. Staten in de volgende vergadering ant woord zullen geven. De R. K. Universiteit. „Alleen een voortgezet offer kan ons werk in stand en op peil houden. Ik spreek de hoop uit, dat Katholiek Ne derland niet zal nalaten om wat heden is begonnen, zoo spoedig mogelijk te voltooien." Aldus Mgr. Henricus van de Wete ring op 17 Oct. 1923 bij de opening der R. K. Universiteit. Met groote dankbaarheid zien de Katholieken van Nederland neer op de totstandkoming van de R. K. Universi teit. Het is de voltooiing van een werk. waarvoor een halve eeuw is gestreden. Wij zijn begonnen met onze eigen la gere school te veroveren, nu hebben we ook de eigen Hoogeschooi. Tenminste voor een deel. Veel inspanning heeft dit gekost, zoowel aan lien, die het werk moesten verrichten, als aan de Katholieken, die daarvoor hun hulp hebben verleend. Dankbaar zijn wij. Maar er is nog enorm veel te doen. De Paus zei in een audiëntie aan de Nederlanders: „Gij hebt door de stichting der Universiteit een groot werk verricht, maar gedaan is het werk nog niet." Neen. gedaan is het zeker nog niet. In de eerste plaats zou uw Universi teit niet kunnen voortbestaan, als gij niet. jaar in jaar uit, man voor man uw offertje bijdraagt. Dan, zooals het nu is. mag het niet blijven. Er wordt nog maar in drie fa culteiten (a(deelingen) onderricht ge geven n.l. in de Rechtsgeleerdheid, waar o.a. Rechters en^Advocaten worden ge vormd: vervolgens in d cTaal- en Let terkunde en de Wijsbegeerte, om d< studenten de verschillende talen en d« geschiedenis grondig te doen bestudee- ren en het verstand te ontwikkelen en te scherpen. Tenslotte in de Godge leerdheid. waarbij Priesters een diepere studie maken van alle godsdienstige Nii is een Universiteit pas volledig r vijf faculteiten zijn. Behalve de drie genoemde moet er nog een afdee- ling zijn. waar onze toekomstige dok ters opleiding kunnen ontvangen, en eindelijk een afdeeiing voor de Wis- en Natuurkunde, waar de natuurkundige :schijnselen worden bestudeerd, wat a zoo'n invloed kan zijn op de le vensbeschouwing. Op de derde plaats is er steun noo- dig voor studiebeurzen voor minvermo genden, voor de Bibliotheek en talrijke andere zaken. Steun is dus noodig voor instandhou ding en voor noodzakelijke uitbreiding. Is de zaak Uw steun waard? Neen. Ze is niet alleen uw steun aard. maar het is een ernstige gewe tensplicht voor U allen. Katholieken van Nederland, groot en klein, rijk of min- derbcdecld. geleerd of ongeletterd, dit allergewichtigste werk te steunen. Niets heeft zoo'n invloed op de sa- lenleving als de Universiteit. Alle stroomingen, niet het minst de verkeer- i de maatschappij hebben hun oor sprong in de Universiteit gehad of zijn er door gegroeid of in bepaalde richting geleid. En onze Katholieke levensop vatting kan niet naar behooren door werken in de samenleving als wij geen eigen Universiteiten hebben. Dat is de electrische centrale. Vandaar uit gaat ons geloof langs advocaten, rechters, fa brikanten, leeraren, dokters, afgevaar digden en allerlei leiders en geleerden tot in alle rangen en standen van onze maatschappij. Wilt ge bewijzen? Waardoor is vooral het ongeloof verspreid? Door Universiteiten! Wie hebben vooral de christelijke opvattingen van rechtvaar digheid. van familieleven, van gezag ondermijnd? De geschiedenis kan het intoonen: de Universiteiten. Waarom willen onze Vlaamsche' broeders een eigen Universiteit? Zij be- grijpen, dat zij nooit voluit groeien.1 zoolang zij die missen. Dat begrijpen ook hun tegenstanders maar al te goed. Waarom stichtte een handjevol Joden Palestina in 1925 een Universiteit? Ze hebben het zelf gezegd: ze moesten een centrale hebben voor de ontwikke ling van het eigen geestesleven. Ieder land dat zelfstandig wordt, begint met :en Universiteit te stichten, het middel punt van hooger geestesleven. Hoor wat „Het Volk" indertijd schreef bij den dood van prof. Pekel haring: „Zijn lessen over het socialis me brachten zijn arbeid voor de socialis tische gedachte over in de hoofden harten van vele jongeren. Van veler werken heeft hij daardoor de richting bepaald." Wat er van Roomsch Nederland zal 'orden, hangt voor een zeer groot deel de Universiteit. echter mijn vurige en innige wensch. dat gij dit groote werk. van zoo'n enorm belang voor uw land en uw geloof, tot n goed einde zult brengen." Doe uw medemenschen en Uzelf goed door uw Universiteit te steunen. dat alleen de buitengewoon begaafden in een omgeving als de onze zich kun nen handhaven zonder het schenden der natuurlijke zedenwet. Zoo is het bijna onmogelijk, nog in op de menschen te leven. Vertrouwen. Vóór alles hebben wij in ons 1 en noodig. Want als sociale ■erlangen wij naar een deelna- mze belangen, zooals wij goed willen zijn voor onze medemenschen. n dan gaan wij verder: wij eigen hart verbreeden door het Het Geld. Wat een zegen kan daarvan uitgaan >or de edelste natuurlijke menschelijke cultuur-goederen. Wat een goed kan daarvan uitgaan voor waarheid, recht vrede! Voor het consequent beleven n ons heilig geloof! Neen, de Universiteit is er niet voor de rijkeren, ze is er evengoed, nog meer' misschien, voor den minderen man! Zooals de eenvoudige lamp in het Huis jgend: dat van den gewonen burger evengoed de onscheidbare vereeniging. centrale noodig heeft als de deftige kroon van den rijke, zoo hebben alle Katholieken zonder onderscheid hun belang bij de Universiteit, die aan allen behoort. Om het geestelijk en tijdelijk welzijn van ons Katholieke volk in 't bijzonder en van onze geheele Nederlandsche samenleving in 't algemeen zijn onze Bisschoppen tot stichting onzer Uni versiteit overgegaan. Doe dus ook dit jaar weer uw plicht als men-bijdragen komt vragen.J Maak het woord van onzen Paus Pius niet te schande! Hij zeide op een audiëntie, die wc boven ai noemden, ook dit: „De Nedeclandets staan bekend als goede werkers, vasthoudend, volhar dend en taai. Zij zullen ook het werk der R. K. Universiteit voleinden. Maar het eischt ai hun inspanning. Het is opnemen van een ander hart Hiervoor is nog veel meer dan voor de verzorging onzer gewone menschen- belangen vertrouwen noodig: de ver wachting, dat wij door onszelvcn ge heel te geven mét onszelf nog veel meer zullen terugontvangen. De wet der liefde: in schijn zelfzuch tig. maar in het wezen der liefde lig- Sén worden in Maar het leven is een harde leer school, en dezelfde oogen, die vroeger op een welwillend woord lichtten van blijdschap en hoopvolle verwachting, gluren thans angstig rond, of wij we derom een offer moeten worden van menschelijke zelfzucht. Want wij blijken ons vergist te heb ben aan allen en iedereen: gelukkig de gene, die een waren vriend gevonden heeft, doch verreweg de meesten onzer voelen zich alleen nog rustig in het bij zijn van een ernstigen vader of een goe de moeder. Het leven slaat ons gewel dig; en zonder bovennatuurlijke opvat ting is er geen antwoord op de vraag: Waarvoor leven wij? Wanf het doel van het zuiver natuur lijke leven is maatschappelijke welstand, en ondanks de verzekeringen van libe ralisme en socialisme blijkt de mensch zóó bedorven, zóó zelfzuchtig en laag. Er wordt weieens geklaagd, dat onze industrie zoo afhankelijk is van de geld markt. r is veel van waar en daarom loont het de moeite eens te vergelijken, hoe der grootste Amerikaansche groot- industricelen, Henri Ford, dit probleem heeft opgelost. De tegenstanders van Ford zeggen, dat hij zijn heele economische moraal pas achteraf heeft opgesteld, nadat zijn bedrijf eenmaal zoo gunstig geworden was: voorts dat het hem zijn afwijkend standpunt veroorlooft en dat hij er een ingenieuse reclame mee maakt. Of dit juist is. mogen anderen be- oordeelen; zeker is in ieder geval, dat de feiten er voor een groot deel mee in strijd zijn en dat er. geheel afgezien van de zedelijke waarde van Ford's begin selen. stellig zooveel commercteef-juiste opvattingen in zitten, dat deze iedere zaak. die volgens die beginselen wordt bestuurd, ten voordeel moeten komen. Sommige van Ford's beginselen zijn ware goudkorrels. Als Ford zegt, dat winst niet de grondslag maar slechts het gevolg van dienst kan zijn; dat de hebzucht allen dienst onmogelijk maakt: dat men den werkman een loon moet geven, dat hem van alle financieele zorgen vrij maakt: dat loonen in de menschwereld brood trommels en kolenemmers en wiegen en scholen beteekenen, dan spreekt hij groote levenswaarheden uit, die war men weerklank vinden in het menschen- hart. Ford is absoinut onafhankelijk van bankiers en hij heeft herhaaldelijk tegen hen gevochten, zich volkomen vrij wil lende houden van de boeien der geld macht. Wat hij van de geldmacht zegt is buitengewoon scherp. Hij noemt hét groote euvel in de economische wereld onzer dagen: de afhankelijkheid der in dustrie van de geldmacht en bij ge volg daarvan het ondergeschikt ma ken van den levenden arbeid aan de Het geld moet uit de onderneming komen, niet uit de bank. zegt hij. en het economisch leven zou een gansch ander beeld vertoonen, zoo alle ondernemers zoo verstandig (en in staat!) waren ge weest, dit beginsel in hun onderneming toe te passen. Wij hebben niets tegen geld en ban kiers. zegt Ford. maar wij hebben véél tegen elk pogen, dat geleend geld de plaats wil doen innemen van het werk. De doorsnee-bankier moet in een on derneming niets te zeggen hebben, zegt Ford. want „het vrijwillig verminderen van prijzen is iets. dat boven hun be grip gaat". En scherper nog typeert hij het wezen van de geldmacht, waar hij haar krachtens haar wezen en streven in tegenstelling brengt tot het wezen en streven eener productieve onderneming. „De bankiers denken alleen in geld- aarden. Zij beschouwen een fabriek als een geldmakerij en niet als een goe- dcrenmakerij. Zij willen niet de pro ductie der onderneming regelen en ver beteren. maar de financiën. Zij be schouwen een prijsverlaging als een wegwerpen van winst en niet als een opbouwen en versterken der onderne ming." Dit alles is treffend van juistheid en komende uit de pen van een Amerikaan- schen groot-industrieel is het toch wel zeer verrassend en buitengewoon be langwekkend. Maar of daarom alle stellingen van Ford juist zijn. ook in haar consequen ties, is een andere vraag. T. G.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1928 | | pagina 1