r Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken KI1NHS R. K. Spaarbank - Amersfoort H. ELZENAAR Bel dan op No. 42 Adwrtentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adver- teeren. Advertentièn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd. De €embode Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prjs per 8 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort i.tO Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314 Drie en veertigste Jaargang Verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdagmiddag - Post giro no. 44234 Dinsag 23 Juli 1929 - No. 33 Een dwaas Is kenbaar aan zes dingen woede zonder reden; praten zonder voordeel; verandering zonder vooruit gang; informteren zonder doei, ver trouwen stellen In een vreemde en het zien van een vriend In een vijand. Examens. (Ingezonden.) Het examen is als een moderne pijnbank en een der oorzaken waardoor het onderwijs ontaardend werkt. Het is een directe aanslag op de zenuw- Sestellen, de hersenen, de toekomst en et levensgeluk der examinandi en dat alles geldt in dubbele mate van de vergelijkende examens. Er zijn examinatoren, die het er letterlijk op toeleggen de examinandi in de war te bregen en hun een échec te bereiden en zeer dikwijls is hel examen een onedele strijd, waarbij de examinator misbruik maakt van het recht van den sterkste. Zeer veel examenvragen zijn laffe strikvragen of domme raadseltjes en hoeveel exami natoren zijn er niet, die zelf zouden bezwijken voor het examen, dat zij moeten afnemen. Menig hooglccraar ook vraagt, ge makshalve, slechts wat hij den vorigen dag, of den eigen ochtend op zijn col lege behandeld heeft en werkt daar door de examenpomperij in de hand. De meeste menschen hebben niets dan hun krachten, naar lichaam en geest, om later in de maatschappij vooruit te komen, maar het onderwijs en vooral de examina berooven hen ook nog van dat ooilam. Het examen is dikwijls niets dan kleinzielig geheugenwerk, terwijl het meer op het peilen van het verstand aankomt dan op het meten van de kennis. De examinator moet meer in de breedte dan in dc diepte gaan, maar de specialiteiten, die voor de examina bij voorkeur worden uitge zocht, doen juist het omgekeerde en de lastigste examinatoren zijn de man nen van halve wetenschap. Hoe menig examinandus is ook niet afgewezen, omdat zijn examinator prikkelbaar was of humeurig of geniepig, ten gevolge van geschokte zenuwen of een slechte spijsvertering? Het examen is ook de dood voor vrije studie en eigen vor ming. Examen-studie sluit vrije studie uit, tenzij de professoren gaan begrij pen dat voor den man, die goed heeft gewerkt en zich op eigen vorming heeft toegelegd, het examen niet veel meer dan een formaliteit zijn moet. Op een tentoonstelling mag ieder inzenden wat hij wil, zonder dat iemand vooraf zegt wat hij inzenden moet De jury beoordeelt dan wat er ingezonden is, en zoo ging het ook, met iets meer beperking, in den gildentijd met de proefstukken. leder kon dan eerst in vollevrijheid het examenwerk gereed maken, maar nu is alles dwang geworden. Dc exa minator lokt en dringt den examinan dus op een slagveld, dat hij zelf eerst metgroote zorg heeft voorbereid. Zijn voornaamste streven is niet, dat de examinandus, maar dat hij zelf een goed figuur maakt en het ligt voor de hand, dat ook nu weer de besten het meest te lijden hebben. Het is beslist gevaar lijk de studie breed en enstig op te vatten. Menig bekwaam man heeft dan ook succes gehad, juist omdat hij geen examen gedaan had. Wat zou er van de Ruyter en al onze zeehelden terecht zijn gekomen, indien zij eerst door examen-commissies waren geknakt en gebroken. Vermoedelijk zouden zij niet voor één examen zijn geslaagd en toch hebben zij wel deugdelijk op weten schappelijke en methodische wijze den "g gevoerd. >ok hier weer kunnen wij van onze vaderen veel iecren. In onzen gouden tijd werd er weinig of niet geëxami neerd en in elk geval niet op zulk een kinderachtige wijze als tegenwoordig. Men wist toen, dat het examen geen maatstaf is; ten minste niet voor den examinandus. Op diens karakter werd toen gelet, op diens aanleg, op diens daden en niet op diens examen-ant woorden cn dc uitkomsten waren toen heel wat beter. LIBER. KANTOORBOEKHANDEL I F. TULP L»ngejtr««t CS to. Krommettnit TEL. 32S SCHOOL- TEEKEN- EN SCHRIJFBENOOD1QDHEDEN Binnenland HOE WAPENT MEN ZICH TEGEN DE HITTE 1. Blijft matig in alles, ook in het 2. Drinkt niet te veel water en vooral niet te veel bier. 3. Zv.einiuia. aan te bevelen, althans tor gezonde menschen. 4. Gaat niet „zonnebaden", vooral niet als men juist uit het water komt. 5. Houdt overdag de ramen aan de zonzijde dicht, 's Avonds en 's nachts de ramen open. 6. Kleedt u zoo dun mogelijk. 7. Slaapt met niet te veel dek. 8. Bakert vooral zuigelingen niet te veel in. Kleedt ze heel luchtigjes, maar past op voor tocht. 9. Loopt niet zonder hoofddeksel in <le zon. 10. Leeft zoo rustig mogelijk. HUISBEZOEK. in „Het Volk" wordt een artikel ge wijd aan het huisbezoek, een der moei lijkste, maar ook een der vruchtbaarste vormen van propaganda, 't is goed van den vijand te leeren cn daarom nemen we hier het volgende brokstuk uit dit artikel over waarin ook een practische i voor ons steekt: „Er is ook bij de thans gehouden Kamerverkiezingen in sommige plaat sen huisbezoek gedaan en het heeft weer voortreffelijke resultaten opgele verd; zij, die het 'ter hand namen, waren er enthousiast over. Ons is bij voorbeeld bekend, dat te Leiden alle 13.000 arbeidersgezinnen ter plaatse bezocht zijn. Het aantal sociaal-demo cratische stemmen steeg van 8025 op 9382, van 26 op 29 pet. „Moet dit niet tot navolging prikke len? ,Maar, natuurlijk, dan moet het inten sief voorbereid worden. Goede, onder legde huisbezoekers schudt men niet uit de mouw. Laat men de zaak tot over vier jaar rusten, en bedenkt men dan bij het naderen der verkiezingen, dat huisbezoek toch wel goed zou zijn, dan komt er weinig of nfets van te recht. Niet alleen kiezers, ook huisbe zoekers moeten gekweekt worden. Zij moeten niet alleen bij hun werk voor zien zijn van goed materiaal, waarmee zij bezwaren weerleggen, bedenkingen opruimen kunnen; zij moeten opzette lijk cn intensief in cursussen geschoold worden. Ook dit is een moeilijk werk dat veel inspanning vercischt, maar het is de voorbereiding tot het schoonste, het vruchtbaarste werk, dat door de soclaaldemokratie verricht kan worden. ..Daarom dringen wij er reeds thans met grooten nadruk op aan, dat in alle afdeelingen deze zaak onder de oogen gezien en aangepakt wordt." Wordt dal bij ons ook niet verge ten? Men dommelt zoo licht in na de verkiezingen, vooral als ze niet on gunstig zijn verloopen. Er moeten ook bij ons hulsbezoekers gekweekt worden OPGEPAST De Directie van het Staatsbosch- beheer verzoekt nogmaals te willen wijzen op het groote gevaar voor bosch heidebrand. Opnieuw is het uiter- te droog en het brandgevaar is daardoor weer sterk toegenomen. Reeds werd de Veluwe vorige week voor de zooveelste maal door groote branden geteisterd. Nu de vacantie is aangebroken cn de toeristen in grooten getale in bosch cn heide verpoozing zoeken, is het dringend noodzakelijk, dat alku uiterst voorzichtig met vuur omgaan. Dit jaar zijn ongeacht groote oppervlakten heide, reeds ruim 2000 H A. bosch door brand vernield, terwijl daardoor alleen reeds een stoffelijke schade van ten minste 6 ton is ge leden. Men maakt zich werkelijk niet aan overdrijving schuldig door te zeg gen, dat een enkele vonk een ernstige brand kan veroorzaken. Wecst dus voorzichtig en indien u bijstand kunt verleenen bij het blus- schen bedenkt u dan geen oogenblik. Spoedige hulp is dubbele hulp. Laat iedereen zooveel in zijn vermogen ligt, ertoe medewerken, dat onze bosschen en heiden gespaard blijven wij kunnen ze in geen enkel opzicht missen. 'erordening regelende het verleenen een gratificatie wegens diensttijd ambtenaren cn werklieden, 'ijziging van de Verordening rege- e het verleenen van wachtgeld aan tijlelijk personeel. .egcllng van de loonen voor jcug- t werklieden. mderbrengen in loongrocpen van toneel van het openbaai slachthuis, 'oekenning van gratificatie aan ge niepersoneel bij het behalen van loma's. tanvulling Verordening heffing rech- Ï/oor gebruik van den openbaren enz. in verband met te maken lansluitingen op de gemeente- n. BERICHTEN UIT AMERSFOORT OEMEENTERAAD. De Gemeenteraad vergadert Dinsdag 30 Juli 1929, des avonds om zeven uur en zal dan o.m. behandelen: Benoeming lecrares licham. oefening Handelsscholen. Voorstel tot het verleenen van slag aan vrouwelijk personeel in meentedienst bij het aangaan van huwelijk. Worth a crown. I De origlneele pepermunt tOct-rrol onder control* Control* accountantsdienst Nod. Booronbond Oocdgekeurd h« Koninklijk Besluit dA. 14 Maarl 1013, no. 0» De zittingen voor het Inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden In het R. IC Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot I uur; WOENSDAOAVONDS van 7 o 8 uur en VRIJDAGS van 10 lot II uur. Dadelijk Ingaande rente 3'/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. KassierAmsterdamoche Bank. Scftcj Verlenging heffing vuur-, haven- en tolgeld. achteruit zetten vsn een gedcelic inlur bij de brugBloemendalschc poorl. Aankoop veegauto voor dc Reiniging. Vaststelling van een nieuw Werk- liekenrcglement. fcanvullingscrediet voor plan bouw gytnnasium. Verbetering bestrating Kleine Koppel. Overneming van wegen nabij den Amhcmscheweg van Boshuizen en de «menwerking". Verkoop bouwterrein Pauwstraat h. Kmtcoenstraat groot pl.tn. 458 M'. aan H. F. van Nes voor 13000.-. Verkoop bouwterrein aan dc Prins Frederiklaan groot pl.m, 1746 M1. aan Ir. L. B. Huygcn voor 17900. Zalerdagmorgen is een luchtballon met den naam „Munster" verward ge raakt in de boomen aan de Gasthuis- laan. Toen de politie hulp wilde verleenen hadden de inzittenden door het uitwerpen van ballast de ballon reeds vrij weten te maken. Omstreeks 7 uur landde de ballon nabij Baarn. Behalve commandant V. Broker uit MUnster waren nog vier andere luchtreizigers aan boord. De landing geschiedde vlot in open weiland. De Gymnastiekvereeniging der Christelijke Jongemannen Vereenlging, die thans 150 werkende leden telt,wil haar 22-jarig bestaan vieren door een korte rondwandeling in het midden van Augustus met eigen tamboers- en pijperkorps. Donderdag 8 uur zal Amersfoorts Mannenkoor een concert geven 1n het Plantsoen. Ais solist zal dezen avond optreden L. Galis, baryton. In verband met de opvoedende kracht die uitgaat van het aanhooren van goede muziek is het de bedoeling van de leiding dat deze buitenconcerten steeds beter worden verzorgd, althans als de geldmiddelen dit toelaten. Ten overstaan van notaris Knoppers werd geveild de boerenhofstede aan den Lageweg no. 52, groot circa 5 H.A. Opgehouden voor (26.200. Vereenlging „Dc Altaarwacht" In dc parochie van O. L. Vr. Hemelvaart. Dezer dagen was het bestuur in ver eenlging met de dames-zelatriccn ver gaderd, ter bespreking van den toestand der Altaarwacht. Allereerst werd kennis genomen van de in de vorige maand per post toe gezonden en daarna opgehaalde circu laires, waar in verzoek tot verlenging van lidmaatschap of toetreding van nieuwe leden. Hierbij bleek, dat deze parochie zich thans verheugen mag in een stam Altaarwachters, tellende meer dan 250 leden. Het getal kon en moest eigenlijk veel grooler zijn, maar wil zijn al dubbel tevreden en hebben de beste hoop en veel verwachting voor de toe komst. indien de thans ingeschrevenen, door het stipt en nauwkeurig volbren gen hunner verplichtingen, de propa gandisten en wel de beste propagan disten worden voor de vereenlging. Een en ander zal moeten blijken én uit drukker kerkbezoek (ook (h de week) én uit de meerdere H. Communleün. Ook het uitgebracht financieel ver slag gat reden lot dankbaarheid en was van dien aard. dat zeer binnenkort overgegaan zal worden tot aanschaf fing van een vaan, dat dan bij feeste lijke gelegenheden op 't altaar prijken kan en bij processies meegedragen zal worden. Ook werd nogmaals aangedrongen, om ter kennis van de leden te brengen de wenschelijkheid, bij het sterven van een lid der vereenlging, hiervan mede- deeling te doen aan de pastorie of aan 't secretariaat Beekensteinschelaan 31, zulks met het oog op het lezen van een H. Mis. Op het einde van de vergadering dankte dc HoogEerw. Deken voor de vele moeite cn opofferingen voor de Altaarwacht. Z.H.Eerw. uitte den vurl- gen wensch, dat het kerkbezoek in de parochie grooter, het veelvuldig ont vangen der H. Communie nog uitge breider en ook de aanwezigheid bij de maandelijksche aanbidding nog talrijker moge worden. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort maken bekend, dat blijkens ontvangen bericht, de roodc reflectoren aan dc palen van dc waarschuwings borden bij onbewaakte overwegenaan dc afsluithekken terzijde van diet Kantoorboekhandel Kantoormeubelen Schrijfmachines Langestraat 84 - Talaf 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- School-, Schrijf- en Teekenbenoo- digdheden. - Advertentie-Bureau Hebt II een Taxi of auto noodig Amersfoort, wegen en aan de afsluitboomen, zullen worden vervangen door reflectoren met oranjeweerschijn. De maandelijksche Godsdienstoefe ning voor de R. K. militairen der ver schillende wapens cn rangen in het garnizoen, wordt gehouden door den Heer Aalmoezenier op a.s. Donderdag cn Vrijdag, 25 cn 26 Juli. Vrijdagmorgen 7 uur de H. Mis met preek en algemeene H. Communie. Burgerlijke Stand. 16 Juli. Geboren: CArola Marie Alexandra, d. v. Jhr. D. de Blocq van Scheltlnga cn E. D. H. gravin von der Gollz. 17 Juli. Geboren: Oerrlt Jan, z.v. H. Snier en M. Bosman. Adrlanus, z. v. H. I. Hassink cn M. S. van der Schaft. GehuwdO. C. Westland cn C. Kerkhof. - E. v. Schalk cn O. Wevers. M. Papenhulzen en W. Ipcnburg. - W. O. Wljnands en F. Kommer. J. I. v. d. Vorst enA. de Valk. D. Peterse en M. Kos- er. G. Florijn én M. Vonhof. OverledenHendrikus Baas, oud 30 j.. ongehuwd. 18 Juli. GeborenRosalina, d. v. E. F. Govaert cn L. Wegen. Rut erus, z. v. T, Roethof cn M. A. meeing. OndertrouwdD, Velthui- zen cn tl. van Schalm. O. v. Dijk cn A. H. Verkuil. - L. Waljenbcrg cn A. Jagtenberg I. B. v. Lissum en N. Geurtsen. R. Voskuilen en H. St. Jans-zegen. Een Keulsche Sage. I Omstreeks het midden der vijftiende eeuw woonde er in Keulen aan den Rijn een rijk koopman, die een grooten handel in rijnwijn dreef, tot zelfs met Londen en Bergen (Noorwegen), en zich overigens van geen enkel winst- belovend zaakje afkeerig toonde, mits het maar eerlijk was. Hij heette Kaspar Hirlzen zijdelings was hij een af stammeling van het oeroude Romeinsch- Keulsche riddergeslacht der Heeren von Hirtzelyn of Hirschlein. Daarom ook droeg zijn deftig huis een Gouden Hert als kenleeken, en was daarnaar in heel de stad bekend en genoemd. Aan zijn welstand en geluk ontbrak slechts één ding: een erfgenaam. Zijn twee eerste vrouwen waren beiden kinderloos ge storven; en de derde, Vrouw Gertroed, de tengere, schuchtere dochter van een hofmeester uit de stad Bonn, had hem slechts een dochtertje geschonken, een goudblond deerntje. Heer Kaspar ging algemeen vooreen vredelievend menscb door, en was niet weinig trotsch op zijn bekwaamheid als handelsman. Maar gelijk de meeste mannen die nog al met zich zelf 'zijn ingenomen, toonde hij thuis een groot gebrek aan zelfbeheersching wanneer hij met iets gewichtigs in zijn hoofd rondliep. Hij werd dan „zenuwachtig" want dat was men in de vijftiende eeuw óók reeds, ofschoon men er toen niet zoo veel en zoo wetenschappelijk over praatte ais tegenwoordig; en vooral had ieder ongewoon geluid op hem een uitwerking als de steek van een horzel op een paard. Daarom had hij voor aigen gebruik, in tijden van na denken cn overleg, een werk- en slaap kamer laten inrichten op de eerste verdieping; het uitspringende venster zag op een smal zijstraatje uit. In dat zijstraatje zag men niets dan tuinmuren, en één klein huisje van één verdieping midden in een tuintje, vlak tegenover het raam van Heer Kasper; daarin woonde een snijder, Niklaas Amsel geheeten, een stille, vreedzame man, witns handwerk en huishouding den prikkelbaren koopman moeilijk hinde ren kondenwant de man was weduw naar en woonde heel alleen met zijn zoontje. Op een namiddag, den 23en Juni 1467, had de koopman zich naar zijn balkonkamer begeven om daar, in een ruimen armzetel, met halfgesloten oogen te zitten nadenken over een groote onderneming met Holiandsche weefsels, die hij van plan was op touw te zeilen. Maar er zat ergens een merel Ie roepen en te slaan, en dat benam hem alle rust. Hij hoorde wel menigmnlen 't geluid van dezen vogel in zijn eigen huis of in dat van een buurman, cn 't hinderde hem niets. Maar déze merel sloeg zoo luid en onophoudelijk, er daarbij zoo dicht onder zijn balkon- venster, dat hij gefirgerd opsprong on ze weg te jagen. Daar zag hij den snijder, die in zijn hemdsmouwen voor de deur van zijn huisje zat te werken naast hem, in een houten kooitje tegen den muur, zat de luidruchtige merel. Tegen deze ontdekking waren de ze nuwen van den koopman niet bestand; rood van boosheid slak hij zijn hoofd uit het venster en riep: „Wat is dat voor een spektakel? Draai dat beest toch den nek om, dat een fatsoenlijk ntensch tocli behoorlijk werken kan!" Tot op dezen dag had dc snijder in zijn bescheiden gemoed voor den rijken buurman een groote hoogachting ge koesterd; een hoogachting waarin geen greintje nijd gemengd was; cn had deze het hem vriendelijk verzocht, dan had hij zijn kleinen naamgenoot Amsel, beduidt „merel" wel dade lijk laten vliegen; want zóóveel hechtte j nu niet aan het dier; hij had het uit vriendelijkheid overgenomen van een kameraad die op reis ging. Maar toen hij zoo grof werd bejegend, kwam bij hem de zelfbewuste Keulsche burger in opstand; hij gaf een brutaal ant woord; en na eenig gekijf en ge schreeuw over cn weer wierp de koop zijn venster toe, met de bedreiging dat hij er het gerecht mee in kennis zou stellen. De merci, wie dat niet veel schelen kon, (loot lustig door. Dit geschiedde op den avond vóór Sint Jan, een dag die te Keulen, nog meer dan bij heel de overige Christen heid, aan vrome en zinrijke gebruiken gewijd is. Heer Kaspar gaf in 't alge meen niet veel om die gebruiken; al wat met de kerk in verband stond liet hij maar liefst aan zijn vrouw over; alleen droeg hij rijkelijk bij aan aller lei vrome instellingen. Maar toen nu, in den laten zomeravond, de (eestzalen van zijn huis helder waren verlicht, met gasten waren gevuld en heerlijk roken naar het gewijde Sint Jans-kruid, dat de macht had het huis te be schermen tegen twist en onheil; en toen zijn vrouw hem als „Sint Jans pot" een prachtigen laurier schonk, In een groote, geheel met brandende kaar sen omringde kuip, toen voelde hij zich toch recht in zijn nopjes en zeer verzoenlijk gestemd. Hij besloot het gerecht maar niet in de zaak tc moeien, en morgen nog eens redelijk met den snijder tc spreken. Die had zijn Sint Jansavond op heel wat bescheidener voot gevlord; maar zijn twaalfjarige zoon Kocnraad had hem, in ruil voor het potje reseda met de twee stompjes vetkaars er voor, een heel mooi getuigschrift uit de klooster school meegebracht, en de buurvrouw, Mevrouw Kaspar, die nog nicls afwist van den twist tusschcn dc beide mannen, had door haar dochtertje een ruiker Sint Jans-kruidcn voor Kocnraad laten bezorgen. Die goedheid deed ook des snijders toorn bedarenhij besloot zich van de merel te ontdoen, en hing al vast een grooten doek over de kooi, opdat de kleine zanger den koopman niet zou storen in zijn morgenslaap, dien hij nog al lang rekte. Maar niet lang na het lulden voor de vroegmis werd dc koopman door merelslag gewekt; en toen hij met splinternieuwe boosheid door het ven ster keek, zag hij zijn goudblond doch tertje Giritha met haar buurjongen Kocnraad voor dc kool staan. Zc had den den doek cr afgenomen, en op Oiritha's verzoek was Kocnraad bezig het dier Ie voederen met haar morgen boterham en dc restjes van de stomp jes vetkaars. Toen Qiritha het booze gezicht haars vaders gewaar werd, begon ze echt kinderlijk Ie huilen, want zi) was veel jonger dan Koen- raad. De knaap, die met den rug naar 's koopman* venster stond, begreep heclcmaal niet waaróm zij huilde: radeloos over 't verdriet van zijn vrien dinnetje, trachtte hij haar jongensachtig onbeholpen te troosten, cn veegde daarbij haar gezichtje af met den doek die over dc kool had gehangen. Maar nu kwam er uit het balconvenster zulk een lading scheldwoorden, die voor heel het snijdersgild hoogst belccdigcnd waren, dat ook bij den snijder, die in allerijl was toegeschoten, aan alle goede voornemens van den vorigen avond de bodem werd ingeslagen. D i kinderen slopen leder naar hun eigen huis, waar ze méér kregen dan hun toekwam, en de beide vaders namen maatregelen te zorgen dat zij niet meer bij elkander kwamen. (Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1929 | | pagina 1