Katholiek Or
Het beste
Advertentiën 25 cent penregel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
leeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd.
I
entenkoelhuis
DE KLOK
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telt
Drie en veertigste Jaargang (IIS Asillliedllljl
Doodt den tijd en ge doodt uw carrière.
Gedachten over Op
voeding en Onderwijs.
(Ingezonden.)
Nauwelijks zijn onze kinderen zes
jaar, of zij worden reeds aangegrepen
door den veelarmigen poliep, die
onderwijs heel en hen niet meer los
laat voordat zij totaal zijn uitgezogen.
Dat alles heet dan te geschieden in
het belang der leerlingen!
Boomen en beesten krijgen bij ons
tijd om te groeienmenschen niel. Van
het eene vak tot het andere worden zij
voortgedreven, terwijl toch een rollende
steen geen mos vergaderen kan.
Toch kan alleen een langzame ontwik
keling degelijk zijn. De natuur stoort
zich niet aan haastig gebakerde paeda-
gogen. Al dat ongeduld kan wel maken,
dat de geesten Tater rijp worden of
nooit, maar niet, dat zij vroeger ont
wikkeld zijn. Tijd verloren is hier tijd
gewonnen. Vroege rijpheid is laat
succes of vroege rotheid. Als een flesch
te haastig wordt volgegoten, loopt het
vocht er naast. Het onderwezene ge
dijd! niet, als het geen tijd krijgt om
te bezinken.
Een landman, als hij gezaaid heeft,
wacht geduldig af, tot de oogst op
komt en geen tuinman zal aan een
boom gaan rukken en sjorren, om hem
sneller Ie laten groeien, maar onze
paedagogen willen, dat het zaad dade
lijk opkomen zal. Een leerling moet,
evenals een schip, onmiddellijk naar
hel roer luisteren en het gevolg i6 een
gelorcecrde trekkascultuur, die nader
hand in den strijd des levens volko
men waardeloos blijkt. Vroegrijpheid
is het ideaal en roofbouw is de regel.
De toekomst wordt opgeofferd aan een
vroeg succes. Het begin is reeds, dat
de kinderen veel te vroeg op school
komen. Rousseau wil het onderwijs
eerst op 12 jaar laten aanvangen en
Wagenaar spreekt van Amsterdamsche
scholen, waarop het onderwijs eerst
op 8 jaar begon. Onze vaderen, op
wier scholen wij nu zoo minachtend
neerzien, hadden dus meer verstand
van onderwijs dan wij. Reeds Aristoteles
heeft er op gewezen, dat men aan de
hersenen geen zware eischen stellen
mag, voordat het lichaam volkomen
volwassen is, maar ons ongeduld offert,
zonder eenige gewetenswroeging, het
lichaam aan den geest op. De mania
scholaris, die in ons volk gevaren
schijnt, toont zich hier in haar volfe
kracht. De beroemde Duitsche Minister
van Oorlog van Roon, aan wie de
Duitschers voor een groot deel hun
succes in 1870 te danken hebben ge
had, kreeg zijn eerste onderricht eerst
op zijn negende jaar en prof. Blok
deelt ons meë, hoe de opvoeders van
Karei V hem in zijn jeugd zoo min
mogelijk lieten leeren, opdat eerst zijn
lichaam zich behoorlijk zou kunnen
ontwikkelen.
Men verzwakt een man, indien men
hem geen tijd gunt al zijn vermogens
te ontwikkelen cn de veldheer, die in
zijn ongeduld met eenige regimenten
vooruit jaagt en de andere ver achter
zich laat, komt ten slofte zoo verzwa
op het slagveld aan, dat hij geslag-
wordt.
Een bekend geleerde schreef ni
lang geleden, toen hij zelf al over i
vijftig was, dat een mensch op zi
vijftigste eigenlijk al op is en daan
niet veel verstandigs meer zeggen ka
maar dergelijke theorieën zijn hoog
gevaarlijk. Zij bevorderen iiet strevs
naar vroegrijpheid en overlading. H
komt mij ook voor, dat de natuur hii
de schuld krijgt van de fouten onn
paedagogen. wie opgevoed is volger
het bij ons geldend opvoedingsslelse
dat de jeugdige krachten niet ontzie
maar volkomen misbruikt, is op zij
50e jaar op en versleten, maar w
verstandig is groot gebracht en eer
normale opvoeding heeft genoten, voel
dat hij op zijn 50e jaar eerst reel
begint en dat al het andere slech
voorbereiding is geweest. Toen d
oud-minister van Dedem eens op ee
reis naar Indië een bal had bijgewoon
bij den reeds bejaarden eouvernei
van Singapore, die den gehëelen avon
dapper had meêgedanst, schreef h
vol verbazing: „niemand voelt zie
hier oud" en door die enkele woorde
had hij de meerderheid van bet Enge
sche opvoedingsstelsel aangewezen.
Wordt vervolgd. LIBET
en hel geachte publiek in het
attent op onze
■enten-afdeeling
lljksveracbe Groenten
den dag.
iw« aa dappeien worden
- beter van kwaliteit
Franco thuis
ekt toch Uw voordeel
voor uw Mei
Voor dat U besluit h
Oroote voorrai
Gestoffeerde 1>
In verschillende i
Ook garnitui
LOSRAAM? EN PLATJ
Al ons stofteerwerl
Verder ruime keuze
buNetten, talels, i
Aanbevelend,
A. C. BE
De Nolariss
W. J. Forluyn Di
il tuiinmn flSlltilitUraal'c Utrecht en
KANTOORBOEKHAN,DE
m f. 5. tulp m
Langestraat <0 t o. Krommestraat - TEL 8
SCHOOL-
TEEKEN- EN
SCHRIJFBENOODIGDHEDE
Onze Per».
Moeten we de Katholieke pers al
breken
Ook 'n vraag!
Neem me niet kwalijk, maar 't is
vraag die gerust eens behandeld ma
worden.
Laten we eerlijk zijn.
De katholieke bladen hebben in lang
niet de medewerking, die ze dringen,
behoeven, en waarnpar ze reikhalzen
uitzien.
We kunnen soms zoo eigenaardi
dom doen.
We vinden, dat er in het katholie
gewestelijk blad, of het plaatselijf
zoo weinig belangrijks staat.
Maar, zeg eens, hebt ge zelf, di
toch talent bezit, wel ooit iets voo
die krant geschreven? Of iets interes
sants, dat ge elders laast, opgestuurd?
'tKan voorkomen, dat de redactie
niet naar den zin schrijft van een of
andere groep.
Moet de redactie dan iedereen naar
den mond schrijven? Of eerlijk haar
overtuiging geven?
En heeft die groep niet alle gele
genheid om kalm in dezelfde krant
haar meening te uiten?
Is het niet dom, om dan maar 'n
niel-Katholieke krant te nemen?
Als of die niet herhaaldelijk, en dan
nog wel in beginselzaken, schrijft, wat
je niet mag aanstaan!
De Kandelaar.
Wit Gele Kruis.
Het wijkhuis van het Wit Gele Kruis
is gevestigd Zand 33.
Het is geopend: op werkdagen van
-2 en 6—7 uur; op Zon- en feest
dagen van 3—4 uur. Telefoon 1280.
Men kan zich voor het lidmaatschap
in het Wit Gele Kruis aangeven aan
het wijkhuis; minimum contributie:
ééo gulden.
Voldoende is een brielje met naam,
straat, huisnummer en met opgave derf3.y
contributie in de brievenbus van hete-'*
wijkhuis Zand 33 te werpen.
3 St. «lans-zegen.
Een Keulsche Sage.
Blitza werd nu weder dienstbode
gelijk voorheen, en het scheen dat het
ongeluk dat haar meesteres getroffen
had, haar grootendeels van haar kijf
achtigheid had genezen. Vrouw Ger-
troed aanvaardde heur armoede met
dezelfde schuchtere onderworpenheid,
waarin zij zich tegenover haar heer
en meester zoo had geoefend ja, het
scheen dat zij zich in dit armelijk maar
vreedzaam bestaan gelukkiger voelde
dan in de dagen van haar rijkdom,
toen zij zich bij ieder feestmaal moest
afvragen, of haar man haar wel halt
geschikt genoeg vond als vertegen
woordigster van zooveel huiselijken
rijkdom. Maar ook thans voerde niet
zij de eigenlijke heerschappij in huis:
die was in de handen van Uirilha;
zoodra die van de eerste verslagen
heid bekomen was, had zij ai dadelijk
de teugels van het huis'oestier in nan-
den genomen, en zich door eenige
daden die van vastberadenheid getuig
den, in haar nieuwe stelling gehand
haafd. Het had haar getroffen dat Blitza,
bij vroeger vergeleken, zoo druk naar
de kerk liep: dat kostte haar soms
een halven dag; en daarbij scheen zij
bijzonder gelukkige ontmoetingen te
hebbenwant drie of viermaal in kor
ten tijd bracht zij kleine geldsommen
mee; die hadden menschen, die nog
wat aan Heer Kaspar te betalen had
den, haar ter hand gesteld, zei ze.
Vrouw Gertroed geloofde haar; maar
toen Blitza wederom eens zulk een
onverwachte schuldafdoening in kleine
munt uitbetaalde, kwam Giritha er bij,
schoof haar het geld met een zwaai
in den schoot en riep: „Schaam je,
Blitza! heb je het liegen bij ons ge
leerd, zeg? Moeder, weet je waar
zij 't geld vandaan heeft? Ik ben haar
nageloopen. Zij gaal op de trap van
de Sint-Mariakerk staan bedelen I" De
moeder viel haast in onmacht van
schrik en schaamte, maar Blitza ver
dedigde zich: ze had immers niet in
Vrouw Gertroeds naam gebedeld! Be
delen aan de kerkdeur was iets heel
gewoons voor oude dienstbodendaar
zag niemand iets kwaads in; en de
plaats aan de Sint-Mariakerk had ze
pas van een oude nicht geërfd. Die(
plaats was al sedert zestig jaar in de
familie, en als zij die niet een paar
maal per week innam, dan zou z<
vervallen, en dat zou een groote schan
de wezen, Maar Giritha hield vol dat
zij van gebedeld geld niet leven wilde,
en brommend trok de oude getrouwe
zich in haar dakkamertje terug, terwijl
de moeder, half trotsch, half angstig,
haar flinke dochter aankeek. Zij begon
te vermoeden dat er in Giritha iets
van de heerschersnatuur van haar va
der stak, en dat dit nu, bij afwezig
heid van een mannelijk familielid, op
den voorgrond trad. Een dag of drie
bleven Giritha en Blitza tegen elkaar
in 't harnas; daarna schenen ze heim-
lijk te beraadslagen; en eindelijk op
een morgen zag Vrouw Gertroed Gi
ritha bezig met het borduren van een
heerenhandschoen.Zulke handschoenen
waren destijds gewichtige modezaken,
zoodat er zelts onder de twee-en-twin
tig gilden een bijzonder handschoen-
makersgilde was. Toen Vrouw Ger
troed haar dochter verbijsterd aan
staarde, zeide Giritha glimlachend
„Ga maar zitten, Moeder, de soep is
klaar, dadelijk zal Blitza ze opdragen.
Weet je 't al? Ze heeft haar plaats
bij de Sint-Mariakerk verkocht. Het
geld zullen wij voor haar bewaren....
Kijk eens, wordt die handschoen niet
mooi? Die brengt ook een aardig stuk
geld op. Het is voor een baas in de
BekkerstraatBlitza bezorgt alles; en
't mooiste is, dat de man doet alsof
hij denkt dat het werk van Blilza zelf
Vu-.
iloed
Hoe
leDe
