Bel dan op No. 42 Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken R. K. Spaarbank - Amersfoort H. ELZENAAR Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10 De €embode Advertentiiin 26 cent per regel. Bülijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adver- t eer en. Adverlentièn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen zijn bezorgd. Kantoor en Drukkerij Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 314 Vier en veertigste Jaargang Verschijnt eiken Dinsdag* en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44234 Dinsdag 5 Aug. 1930 - No. 37 't Genot der vreugd, hoe uitgelezen Is, ongedeeld, van geen waardij. Staring. Hoold-acte-Examens. (Ingezonden.) Het gold vroeger als een bijzonder heid van China, dat in den zomer de eenc helft van het Chineesche volk door de andere helft geëxamineerd werd, om daarna een diploma te ont vangen van bekwaamheid, om later weer nieuw opgekomen Chineczen on der handen te nemen. Nu, Nederland heeft het niet zoo ver gebracht met het examineeren, maar het lijkent er toch wel wat op. Op het oogenblik, dat de zeestran den wemelen van uitrustende werkers en de bosschen weerklinken van het geschater der blijde, vacantievierende jeugd, zitten honderden zwoegers te zuchten op examen-vraagstukken en worden onder leiding van gecommit teerden of inspecteurs verhoord over hun kennis, wetenschap en kunst. En als hun dan het formulier wordt uitgereikt van volledige bevoegdheid, dan is dit gewoonlijk de bekroning van hard werken, van het studeeren na het dagwerk en het werken en ploeteren na het zinken der zon. Oe diploma's der bevoegdheden tot het geven van onderwijs worden niet weggegeven. KANTOORBOEKHANDEL F. ri. TULP m Langestraat 65 t.o. Krommestriat TEL 326 SCHOOL- EN TEEIENBENDOOIGDHLDEN Breda 1 Aug. geslaagd 4 afgew. 4 Arnhem 1 Aug. 3 5 'sGravenhage 1 Aug. I 7 Roermond 1 Aug. 5 3 Rotterdam 1 Aug. 4 4 Zwolle 1 Aug. 3 5 Deze cijfers, waarbij men moet aan nemen, dat dooreengenomen 60 pet. niet slaagt, werken ontstellend. Men moet toch aannemen, dat de candidaten niet zoo lichtvaardig naar het examen trekken en de meesten met ernst ge werkt hebben. Ook de deskundigen hebben dan ook voor 60 pet. onnoodig werk {ge daan en 60 pet. der reis- en verblijf kosten van den kostbaren tijd zijn verloren. Waaraan ligt Wat is de oorzaak van dat euvel, dat reeds langer bestaat? P. O. Er wordt in en over alles geëxami neerd. Wij bedoelen hier niet de vrij tamme overgangs-examens van allerlei scholen, de drukke Mulo-examens, of de eind-examens van burgerscholen, lycea en gymnasia, noch de taai-exa mens lager en hooger, noch die in nutiige en fraaie handwerken of, huis houding, in onze oude, goede gymna stiek, die uitgegroeid is tot lichamelijke oefening en spelleiding maar willen hier eens het onderzoek bespreken, dat van Staatswege geschiedt in de ge schiktheid voor het bekleedcn van den rang van hoofd eener school. Bij alle nader uitvorschcn van de verkregen wetenschap in de bcnoodigde vakken, sneuvelen er verschillende can didaten, die de zaak te licht opgevat hebben,, die al hun hersenkastjes niet zoo direct open hebben staan, om alle vragen te beantwoorden, die door ze nuwachtigheid hun kansen van slagen kleiner maken. Dat is zeer begrijpelijk. Men leest de uitslagen en gaat die stilzwijgend voorbij, omdat het percen tage niet-geslaagden over 't algemeen niet opvalt. Maar er zijn ook uitslagen die be vreemding wekken en waarvan het niet genoeg is, dat ze na anderhalf jaar in een posthuum verslag nog eens in 't licht verschijnen, als het euvel al weer achterhaald is door een nieuw. De examens voor de hoofdacte zijn weer gaandede gekozen deskundigen stellen weer hun vragen, de candida ten trekken weer in drommen op naar den wedkamp. En nu is het droevig te zien uit de dagbladen, hoe menig jongmensch in zijn hoop bedrogen terugkomt. Het aantal is bij sommige commissies bar groot. Ligt het aan de voorbereiding? Ligt het aan de zware opvattingen der commissies? Ligt het aan enkele personen, die al te ge strenge rechters zijn, of heeft men or ders ontvangen, om den stroom der aspiranten te beteugelen In ieder geval is het vreemd, dat voor de hoofdacte zooveel lui „zakken". Wij willen hier maar over enkele dagen de uitslagen in een 7-tal plaat sen laten volgen, dan kunnen de des kundigen en ook de in het onderwijs belangstellende lezers zien, hoe de kansen van slagen hier en daar sterk achteruit gegaan zijn. Arnhem 25 Juli Arnhem 29 Juli Arnhem 1 Aug. Breda 31 Juli Haarlem 1 Aug. Leeuwarden 21 Juli Roermond 21 Juli Roermond 29 juli Roermond 1 Aug. Utrecht 1 Aug. Zwolle 29 Juii Zwolle 1 Aug. Hoofdacte. geslaagd 2 afgew. 6 W ol ven Jachten In Eemland. Er is een tijd geweest, dat ons goede Sticht, en vooral de boschrijke om streken van Amersfoort door zeer on gure gasten onveilig gemaakt werden, door de heeren wolven. Niet alleen dat zij de reizigers aanvielen, ook de dorpen waren voor deze roovers van professie niet veilig: de beste boutjes van schapen en lammeren bijv. werden den boer als voor zijn neus weggekaapt. Het liep ten slotte de spuigaten uit i zoo stuurde nu 5 eeuwen ge leden, n.l. in Maart 1431 de stad Utrecht allerlei brieven rond om „den wolff te jagen". De voornaamste edelen werden opgeroepen om met hun on- derhoorigen te jacht te trekken; bijv. Jan van Renesse, Ghijsbert van Bever- weerd, Natewisch, Nijevelt, Wiellm van Montfoirde en Dirck van Zulen (die de jacht met klokluiden zou bekend maken). Ook aan Amersfoort en de dorpen van Eemland als belang hebbenden, werden oproepingsbrieven gezonden. In 1587 was het weer een echt wol- venjaar, vooral in Brabant en Vlaan deren, waar, zooals Pieter Bor schrijft, veel menschen en kinderen gegeten worden, en paarden, runderen enz. werden gedood. Beide gewesten ver joegen de ongure gasten, die nu zich in deze streken ongevraagd toegang verschaften. Natuurlijk moest de regeering tegen deze gevaarlijke vreemdelingen maat regelen nemen. De Graaf van Meurs, onze Stadhouder, loofde bij plakkaal van 31 Mei 1588 op 't dooden van een wolf een premie van f30 uit. Maar 't schijnt geen probaat middel te zijn geweest, zoodat op 31 Mei 1588 Prins Maurits in overleg met de Ge deputeerde Staten van Utiecht bij publicatie van 29 Maart 1592 een wolvenjacht op 14 April verordende. Men zou in grooten getale opkomen om gezamelijk(„eendragt maakt magt"!) „het land van Utrecgt promtelyck te suyveren van de wolven, die zich da gelijks vermeerderen". leder weerbaar huisman, van 14 tot i0 jaar, moest zich op dien 14 April bij zijn Maarschalk aanmelden, om van deze gezaghebber de aanwijzingen over de plaatsen, de richting enz. te ont vangen, welke opdrachten stiptelijk moesten worden nagekomen. Anders wachtte den nalatige of den deoerteur een boete van f25. Den vorigen dag (dus op 13 April) Op Reis. Bij felle zon en schralen wind de huid be schermen met een weinig Purol of wet Purol- poeder en vooral tegen den nacht het gelaat, alsook alle schrijnende en stukgaande huid- deelen inwrijven met Purol, dat dadelijk ver zacht en spoedig geneest. Purol en Purolpoeder zijn verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten. waren alle wolven uit Gooiland naar 't Sticht opgejaagd. Men rekende op een jacht van drie dagen lang; althans voor zooveel tijd moest ieder proviand meenemen. De dorpelingen n het Westen der provincie drongen de wolven vandaar naar het oogsten op, waar de gulzige heeren al nauwer en nauwer werden opgejaagd, tot ze ten slotte in de uitgezette netten liepen. Tijdens deze jacht moesten de mo- enaars op den uitkijk staan, en door teekens allerlei nuttige aanwijzingen nan de jagers geven. Doch reeds het volgende jaar was er opnieuw een jacht noodlg, ditmaal onder persoonlijke leiding van den Maarschalk van Eemland, die ambts- iialve hel kasteel Ter Eem bij Baarn bewoonde. Men begon bij Jut vaas, ging langs de Tolsteeg (bij Utrecht) en Blauwkapel naar de Baarnsche bos schen. Een andere troep zou langs de heuvels gaan tot Amerongen toe, waar en met de geweren klaar stond. Veel schijnt het niet gebaat te heb ben; althans in 't zelfde jaar verdub belde men de premie, dus f6o. „als men den wolf vangt en dien aan de staten levert". Een aanwijzing, die eidt tot het vangen van den wolf, wordt met 4 gld. beloond; wie hem den eersten steek geeft (dat was geen kinderspel!), zoodat het dier gewond wordt, zal f 12 ontvangen, Voor een nest met jonge wolven wordt f 10 per dier betaald. Baatten die premies ook al niet? Althans in 1646 zijn ze al weer opgeloopen, nu tot 100 gld. „voor een reu" en f 120 voor een wijfjeswolf. Dat was lang niet zooveel als op 23 Dec. 1598, toen Claes Sweerszoon en zijn makker onder de Cathrijnepoort te Utrecht een wolf vingen, waarvoor zij f30 kregen. Die verhoogde premies schijnen doel te hebben getroffen; althans na 1680 komen er in ons Sticht geen wolven eer voor. Soms hielden de dorpen onderling n drijfjacht, dus meer plaatselijk, vooral natuurlijk, ais de overlast der ongenoode kostgangers te groot was geworden. Daarover bevat het oudste archiefstuk van Baarn, een rekening boek van den Burgemeester, aardige filmpjes, die zeker wel uw belangstel lende aandacht zullen trekken. Dt Burgemeester schrijft: „Den 24 April (1612) naar Hilver sum geweest om te zien en te be spreken, hoe men doen zou met de wolvenjacht, en of de ingezetenen van Gooiland met Eemland wilden samen werken. En daar de Hilversummers het goed vonden, heb ik dtt aan Gemeentebestuur ter kennisse gebracht en gezegd, dat Hilversum een dag zou vaststellen en ons oproepen voor de wolvenjacht. „Ik heb op deze verga dering verteerd 8 stuivers", (die dus ten laste van Baarn kwamen). Kort daarop ging de Burgemeester weer naar Hilversum, waar alle omringende dorpen eveneens vertegenwoordigd waren; ditmaal nam hij den diender mee, Thonis Janszoon. Er werd een stevige maaltijd in Hilversum gebruikt naar ouder gewoonte! waarvan Baarn's „quote acht ende twintig stuver" beliep. Uit 's Burgemeesters rekeningboekje blijkt evenwel tevens, dat men letterlijk tijdens de jacht de groote trom roerde, natuurlijk om de heeren wolven schrik aan te jagen en zoo uit hun schuil hoeken te drijven. Hoor maar wat hij opteekent „De trom laten maken voor het wolfsjagen en daarvoor betaald 12 stuivers." Ook betaald aan Cornelis de Rui ter voor het slaan op de trom bij de wolvenjacht, te weten twee malen in Mei en één keer in den herfst, telkens „ses stuvers", samen 18 stuivers". Ditmaal had men succes. Lees maar „Op den len Mei, toen de wolf ge vangen werd op De Veursch, betaald 6 stuivers voor vertering. Nu dat kon er bij zoo'n gevaarlijk werkje wel op overschieten. Nog het geheele jaar door lezen wij dat boekje van die wolvenjachten in Gooi- en Eemland. Zoo kreeg de bode, dien Hilversum op 12 Sept. naar Baarn zond om een wolvenjacht aan te kondigen, heel royaal van den Baarnschen burgemeester: drie kan bier, facit vijfthalve stuver", zoodat een kan bier toenmaals 7cent kostte, wat zeker duur was, daar het met een half dagloon gelijk stond. En laat ik nu nog voor de curiositeit met den laatsten post in 's Burgemees ters rekeningbockje besluiten. Hij ging 13 Sept. alweer naar een vergadering te Hilversum en nam ditmaal zijn se cretaris mede, ja, hij liet zich zelf met „een wagen er heen rljddn". dus de corum genoeg! En hoor nu de verte ring: „daer verteert door ons ende die neerden, samen 32 stuver". Nu, gelet op die vertering der paarden is het bedrag nog schappelijk te noemen zou ik zeggen. Die wolven hadden an ders heel wat op hun geweten! Baarn. T. PLUIM. Binnenland onder controle Centrale acconntantadlenst Ned. Boerenbond Qoedgekeurd bij Koninklijk Beriult d.d. 14 Murt 1013, no. 08 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in net R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANQEORACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uur; WOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk Ingaande rente 3pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. Kassier: Amsterdamsche Bank. DE WINKELSLUITING OP 15 AUGUSTUS e k. De hoofdbesturen van den Ncderl. R. K. Middenstandsbond, gevestigd te Utrecht, er. den Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkolbcdien- ,St. Franciscus van Assisië" te Amsterdam, doen opnieuw een geza menlijk beroep op heeren winkeliers om, voor zoover ze katholiek zijn, hun zaken overeenkomstig de wenschen hunner Kerkelijke Overheid, op Vrijdag 15 Augustus, den feestdag van O. L. Vr. ten Hemelopneming, welke als Zondag is te vieren, te sluiten, en de niet- katlrolieke winkeliers, om het katholieke personeel dien dag in de gelegenheid te stellen hun plicht te kunnen na komen om dien dag als Zondag te vieren. Genoemde besturen doen daartoe eveneens een dringend beroep op de Roomsche mannen, maar vooral ook op de vrouwen, om dien dag niet enkel „nl':t-extra" te besteden aan. het doen van inkoopen, maar, zooals het Kalho- lielen betaamt, in het geheel geen in koi en te doen. nr de R. K. winkeliers het offer weten'"te brengen om aan het verlangen van de Kerkelijke Overheid te voldoen, spreken genoemde besturen het ver trouwen uit, dat zulks door hun ge- loofsgcnootcn ook op prijs wordt ge steld, wat niet het geval is, wanneer zc dien dag de gesloten zaken voorbij gaan en de geopende winkels ingaan om hun inkoopen te doen. NIEUWE WEG. Zaterdagmiddag is het traject Muiden Naarden van den nieuwen rijks straatweg Amsterdam—Amersfoort voor het verkeer opengesteld. De Minister van Waterstaat, die was uitgenoodigd, was wegens vacantie verhinderd. De burgemeester van Hilversum, Lambooy, was aanwezig, benevens de hoofdingenieur van den Rijkswaterstaat in Noord-Holland, ir. Van Voorst Vader, tot wiens ressort de aanleg van dezen weg hoorde, het Eerste Kamerlid Polak uit Laren en de garnizoenscommandant van Naarden. De heer Van Voorst Vader knipte het lint door en stelde met een kort woord de weg voor het verkeer open en een zeer lange file van automobi listen, die zich voor deze plechtigheid bij de Hakkelaar verzameld hadden, reed nu in optocht over den nieuwen weg naar het hotel Bosch van Bredius, waar men vervolgens bijeenkwam. VOOR-OEFENINGSINSTITUUT. A. Verkorting van eersten oefenings- tijd, door vrijwillige vóóroefening voor lien, die behooren tot de lichting 1932 en thans reeds geloot hebben. Tot 1 September a.s. staat voor jon gelieden, die in 1912 geboren zijn, er die dus behooren tot de lichting 1932, de gelegenheid open, eene verbintenis te sluiten bij het Vooroefeningsinstituut van den Vrijwilligen Landstorm. Volgens de wet wordt voor hen, die :n geldig bewijs van voorgeoefend heid bezitten, de diensttijd met vier maanden verkort. Teneinde deze belangrijke verkorting van diensttijd te verkrijgen, kan over het algemeen in of nabij de woonplaats geoefend worden, terwijl de dagen en uren waarop geoefend wordt, zooveel als met de .eischen der opleiding over een te brengen is, in overleg met be langhebbenden, werkgevers en hoofden van scholen vastgesteld worden. De oefeningen vangen aan pl.m. 1 October a.s. en duren ongeveer tot I October 1931, in een jaar wordt 300 uren geoefendwanneer men na afge legd examen het bewijs van voorge oefendheid verkregen heeft, wordt slechts 4 uren per maand geoefend, teneinde de verkregen geoefendheid te onderhouden en het bewijs van voor geoefendheid zijne geldigheid te doen behouden. Voordat men tot de oefeningen toe gelaten wordt, heeft natuurlijk eene keuring plaats. Van de lichting 1932 zijn vermoe delijk slechts vrijgeloot degenen wier naam met N (gedeeltelijk n.l. tot Nljkerk) begint of met een letter alfabetisch vlaK voor de N. tot hoever men mag teruggaan is niet te zeggen- Alle anderen, die geen vrijstelling krijgen wegens broederdienst, e.d. zijn er dan ingeloot, doch zij krijgen waar schijnlijk pas bericht van den burge meester hunner gemeente, in den loop van het volgende jaar, maar dan is het natuurlijk te laat om te komen vooroelenen, omdat de aanmelding reeds op 31 Aug. a.s. gesloten wordt. De groote voordeelen van het voor- oefenen zijn Ie. Men oefent over het algemeen in of nabij de woonplaats; 2e. men oefent in den vrijen tijd 3e. de eerste oeteningstijd wordt met vier maanden verkort; 4e. de tijd, gedurende welke men het gewone werk of studie moet onder breken is 4 maanden korter, zoodat eventueel ook 4 maanden minder loon derft. B. Opleiding tot hoogeren rang. Jongelieden, geboren in 1913 en 1914 (voor zoover 16 jaar) die door hunne schoolopleiding, hooger, middelbaar of u.l.o. in de termen vallen om later in aanmerking te komen voor opleiding lot officier of onderofficier, kunnen bij het Vooroefeningsinstituut opgeleid worden tot den rang van sergeantzij kunnen zich thans reeds aanmelden. ^#1 Daar de diensttijd voor deze cate- gci'iën gewoonlijk langer duurt, kunnen zij nog meer verkorting van diensttijd 'in vier maanden verkrijgen. C. Inlichtingen. Belanghebbenden in de provincie Utrecht, behalve in het N.W. deel ten Noorden van Maarssen, kunnen de meest uitgebreide inlichtingen, zoowel Kantoorboekhandel Kantaormaubelen Schrijfmachines Langasbaat 84 - Telef. 528 Speciaal adres voor Uw Kantoor- School-, Schrijf- en Teckenbenoo- digdheden. - Advertentie-Bureau Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. De kleurteekeningen en plaatjes zijn schittterend afgewerk en kunnen de vergelijking met het beste werk op dit gebied doorstaan, o.a. de groote groote plaat Koraalvisschen Is al zeer mooi. De Firma „Het Klaverblad" te Haar lem heelt blijkbaar moeite noch kosten voor deze uitgave gespaard, terwijl dc koopprijs voor het publiek op slechts 75 ct. is gesteld volgens de In dit nummer voorkomende advertentie. (Naar Sipkes, Haarl. Dgb.). schriftelijk als mondeling, krijgen den Commandant van het Landstorm- verband Utrecht, wiens adres Is Dam- lust Kazerne (aan het einde van de Mineurslaan) te Utrecht, telef. 12645. Inlichtingen worden ook verstrekt door de instructeurs der klassen, die thans oefenen. ALBUM DER ZEE. De N.V. Stoom-Zeepfabriek Het Kla verblad te Haarlem, heeft oo hare uit gaven Bloemen- en Vogelalbums thans laten volgen een Album der Zee, ge schreven door den Heer A. Meilink, leeraar bij het Middelbaar Onderwijs der gemeente Haarlem. Het blijkt uit dc wijze de schrijver den tekst van het Album heef» samen gesteld, dat deze behalve op natuur historisch gebied, ook rijke ervaring als opvoeder der jeugd bezit. Onge twijfeld toch zullen de jongens groote belangstelling hebben voor de wereld kaart der oude Grieken, de dieplood machine, het visschen op verschillende diepten, zoutwinningen en oestercul tuur, koraalriffen, de reuzen der zee als walvisschen en potvisschen, zee slangen en zeemeerminnen, ook veel dingen die wel eens buiten het streng afgebakend natuurhistorisch gebied gaan, doch die ook de moeite waard zijn te weten. Het is een werk, dat op populaire en onderhoudende wijze met kennis van het onderwerp geschreven is en dat, nu in dezen tijd het diepzee on derzoek zoo actueel is, met zijn vele zwart-witte illustraties het album voor jongelieden tot een buitengewoon leer zaam boek, maakt. In den vacantictijd aan het strand is het voor jongelieden en ouders een onmisbaar handboek. Slagter, alhier. BERICHTEN UIT AMERSFOORT NAAR KEVELAER. (Ingezonden.) De Amersfoortschc processie naar Kevelaer vertrekt dit jaar op 19 Aug. Het streven van het Bestuur is natuur lijk, de processie elk jaar luisterrijker en fraaier te maken. Sieraden zijn er genoeg, het eene al kostbaarder dan het andere. Bewoners van Kevelaer zeggen zelfs dat de lichtprocessie van Amersfoort en Omstreken een der mooi ste is, die in Kevelaer rondtrekken. Als wij nu maar Bruidjes en Bruiden ge noeg hebben om al dat moois in du processie mee te dragen! Het Bestuur doet wat het kin en biedt aan alle Bruidjes een groote reductie op de reiskosten aan. Bruidjes onder 10 jaar reizen voor f 1.75. Bruidjes bóven lo jaar reizen voor f2.75 heen en terug naar Kevelaer. Men kan zich op elk uur van den dag opgeven bij de damcs|. Chr. Peters Havik 24 cn B. v. 't Wel Beekensteinschelaan 31 Amersfoort. Katholieke meisjes van Amersfocr;|l Seeft U nu zoo spoedig mogelijk op. lelpt mee onze processie tcrccrcvan onze Hemelsche Moeder Maria zoo heerlijk en luisterrijk mogelijk te maken. Een klein offer van Uw kant zal den zegen van onze Onze Lieve Vrouw over U en Uw familie aftrekken. Maar zéér spoedige aangifte is toch wel gewenscht I B. Voor het te Utrecht gehouden exa men Fransch L. O. slaagden onze stad- Benooten, mej. I. Nijenhuis en H. Th. lollander. Voor het te Amsterdam gehouden examen practljk-dlploma Dultsche han delscorrespondentie slaagde H. A. C.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1930 | | pagina 1