l mms zo.
- en
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
CONKLIN
VULPENHOUDER
Het beste Adres
G. KEUNEKE
Roode Handen
Koopt uw SchijjMioe
WOLLEN MOUSSEUNES
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10
De €embode
Adverteniiën 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en ngverheid bjj geregeld adoer-
loeren. Advertenüèn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgén zijn bezorgd.
Kantoor en DroUerll Langegracht 28 te Amenlooit - Telefoon 814 VerecMInt alken Dlnidag- an Vrijdagmiddag Postgiro no. 44284
Vier en veertigste Jaargang
Vrijdag 27 Maart 1931 - No. 104
Nooit dient de mensch zich zeiven bi
en nooit is hij meer zijn eigen heer dan
wanneer hij vrij en blij God dient naar
diens gebod, niet naar eigen verbeelding.
Epistel en Evangelie.
PALMZONDAG.
Les uit het boek Exodus; XV, 27
XVI, 7.
In die dagen kwamen de zonen
Israel's in Elim, waar twaalf water
bronnen en zeventig palmboomen wa
ren; en zij sloegen hunne tenten op
bij de wateren. En van Elim vertrok
ken zij, en de gansche menigte der
zonen Israel's kwam in de woestijn
Sin, die tusschen Elim en Sinaï ligt,
op den vijftienden dag van de tweede
maand sedert zij uit Egypte vertrok
ken waren. En de gansche vergade
ring der zonen Israel's morde in de
woestijn tegen Mozes en Aaron, en de
zonen Israel's zeiden tot hen: Ach!
dat wij gestorven waren door de hand
des Heeren in Egypteland, toen wij
bij de vleeschpotten zaten en brood
aten tot verzadiging! Waarom hebt
gijlieden ons uitgevoerd naar deze
woestijn, om het gansche volk
honger te doen sterven?
En de Heer sprak tot Mozes: Zie,
Ik zal voor u brooden uit den hemel
doen regenen! Dat het volk uitga en
inzamele zooveel als voldoende is voor
eiken dag; opdat Ik het op de proef
stelle, of het in Mijne wet wandelt,
al dan niet. Doch op den zesden dag
moeten zfi toebereiden wat zij indra
gen, en dit zal het dubbele zijn van
hetgeen zij voor eiken dag plegen in
te zamelen.
En Mozes en Aaron zeiden tot al
de zonen Israëls: Dezen avond zult
gij weten, dat de Heer u uit Egypte
land gevoerd heeft, en morgen zult gij
des glorie aanschouwen.
EVANGELIE
volgens den H. Mattheüs; XXI, 1—9.
in dien tijd, toen Jesus Jeruzalem
genaderd en te Bethfage aan den
olijfberg gekomen was, zond Hij twee
zijner leerlingen en zeide tot hen:
Gaat naar het vlek, dat tegenover u
ligten aanstonds zult gij eene ezelin
vastgebonden vinden en een veulen
met haar; maakt ze los en brengt ze
tot Mij. En zoo iemand u iets zeggen
mocht, zegt dan: De Heer heeft ze
noodig; en terstond zal hij ze laten
gaan. Dit alles nu is geschied, opdat
vervuld zoude worden wat gesproken
is door den Profeet, die zegtSpreekt
tot Sion's dochter: zie, uw Koning
komt tot u, zachtmoedig, zittend op
eene ezelin en op een veulen, het jong
eener jukdragende. De leerlingen nu
gingen en deden zooals Jesus hun be
volen had. En zij brachten de ezelin
en het veulen, en legden hunne klee
deren daarop en deden Hem daarop
zitten.
En de zeer talrijke schare spreidde
hare kleederen op den weg, en ande
ren sneden lakken van de boomenen
strooiden die op den weg. En de
scharen, die vooruitgingen en die
volgden, riepen en zeidenHosanna
den Zoon van David 1 Gezegend Hij,
die komt in den naam des Heeren I
Liturgische Kalender.
Week van 29 Maart—4 April.
Zondag 29. Palmzondag, Palmwijding.
Mis: Domine ne longe, zonder Gloria.
Pref. v. h. H. Kruis.
Maandag 30. Mis v. d. dag, 2e geb.
voor Kerk of Paus.
Dinsdag 31. Mis v. d. dag, 2e geb. als
Maandag.
Woensdag I. Mis v. d. dag, 2e geb.
als Maandag.
Donderdag 2. Witte Donderdag, Mis:
Nos autem, Gloria, Credo, Processie
en ontblooting der Altaren.
Vrijdag 3. Goede Vrijdag-plechtigheden.
Zaterdag 4. Paasch-Zaterdag (Paasch-
nacht) Gloria, Prefatie en Commu-
nicantes van Paschen.
De Lijdensweek.
Dit is het vreemde geworden van
ons leven: dat wij het hoogere rege
len naar het lagere. De zorgen voor
het tijdelijke nemen bijna heel ons
wezen in beslag, en als wij nog eenige
oogenblikken zouden hebben om in
onszelf te keeren is daar al de af
leiding van buiten, welke ons weer
osrukt uit onze beschouwing. Daarom
moet de inkeer van ons, gewone men-
JOH. DE HEER
VARKENSMARKT TEL. 1309
AMERSFOORT
Piano- en Orgelhandel
Vakkundige Reparatie
schen, al zéér sterk door innerlijke
beelden geboeid worden, wil zij vrucht
dragend worden voor ons zieleleven.
Zülk een reeks beelden, welke ons
sterk kunnen beïnvloeden, houdt de
Kerk ons voor oogen in de Lijdens
week: de hoogste toppen der liefde
Gods worden zichtbaar in het lijden
van Zijn Zoon.
Door met liefdevolle beschouwing
te naderen tot die tooneelen van Gods
barmhartigheid krijgen wij óók een
dieper inzicht in onzen eigen grooten
nood. Want reeds in het Evangelie der
Palmwijding treedt héél het mensche-
iijk wezen voor ons met zijn zucht
naar groot geluk en heerlijkheid en al
zijn laagheid van nijd en vuilen harts
tocht: daartegenover staat de groote
Ontferming en de menschgeworden
Liefde. De vragen van ons arme, jagende
hart worden hier beantwoord één voor
één: het wordt ons duidelijk, dat wij
de levenswaarden juist van den ver
keerden kant opvatten: dat wij, die
geestelijk moesten zijn, en moesten
werken voor de eeuwigheid, zéér tijde
lijk zijn In onze opvattingen en te veel
werken voor het lichaam. In de figuren
van het lijdensverhaalJudas, Kaïphas,
Pilatus en Herodes treden ons even
zooveel vertegenwoordigers tegemoet
van de menschelijke hartstochten, en
wij zullen bevinden, dat wij allen iets
van den verrader en den Fariseeër en
den twijfelaar en den zinnelijken mensch
ons omdragen.
Zeker, daardoor wordt onze inner
lijke rust verstoord. Wij meenden, dat
alles goed was en in de juiste richting
liep: wij vasten tweemaal in de week
en geven de tienden af van alles, wat
wij winnen. Verder danken wij God,
dat wij niet zijn als de overige men-
schen, dieven, onrechtvaardigen en
overspelers. Doch staande voor Chris
tus' gruwelijk lichaams- en zielelijden
komen wij tot de overtuiging: dat er
ook aan ons véél ontbreken moet, want
Hij heeft voor ons allen geleden en
het treft ons, dat Zijn vurigste leerling
Hem verloochende. Wij leeren zien in
de afgronden van het menschenhart
zeer groote zelfzucht, welke zoo laf
kan wezen en domme begeerte, alles
te regelen naar het oogenblikkelijke en
tijdelijke. Zóó zijn wij allen: en wan
neer wij na de beschouwing van onze
kwalen op onszelven bleven aange
wezen, zou de eenige oplossing voor
de wanhoon onzer harten de oplossing
van Judas zijn: den wegwijzer van hen,
die Jezus gevangen namen. Maar juist
omdat wij tegenover alle menschelijke
ellende in deze lijdensweek heel de
grootte van Gods liefde zien, wordt
ons hart weder met hoop en troost
gevuld, omdat ook wij overtuigd wor
den, dat Hij gekomen is, om Israël te
verlossen uit de ellenden, welke het
omringt en die het draagt in eigen
boezem.
Het menschenleven is veel kommer
en verdriet: en de meest uitgelatenen
onder ons zijn dikwijls de dragers van
de grootste pijnen. Zoo willen wij
onzen troost gaan zoeken bij datgene,
dat onze smart alleen maar vergrooten
kanwant al het tijdelijke, dat wij
bijeengaren of dat wij ons verwerven,
is alléén in staat den honger naar het
geestelijke en eeuwige, waarvoor wij
geschapen zijn, noggevoeligerte maken.
Mochten wij deze week ondervinden:
dat hier, bij den lijdenden Jezus, onze
hoop-ligt en onze groote vertroosting;
want hier weten wij zeker, dat, al wordt
ons aardsche tentenhuis opgebroken,
wij een woning van God hebbeneen
huis, niet met handen gemaakt, maar
KANTOORBOEKHANDEL
wtÊ F. A TULP m
UngMtr. 68 to. Krommestr. TEL 326
ENDURA
Onbeperkte en voortdurende garantie
Ben Herinnering.
PASCHEN IN ATJEH.
Nadruk verboden,
el was nog in de jaren waarin de
Atjehers tegen het Nederlandsch-Indisch
gouvernement een guerilla-oorlog voer
den.
Herhaaldelijk hadden er overvallen
plaats en drong een tot de tanden
[ewapende Atjehsche bende, in ver-
illnde haat tegen de Christenhonden,
door de draadversperringen welke de
kleine stad Koeta Radjah omgaven.
Het gebeurde zelfs dat zij tot in het
hospitaal drongen en zieken en gewon
den op duivelachtige wijze afslachten.
De Atjehtram bestond toenmaals uit
:n ringbaan om Koeta Radjah en een
lijn tot Padang Tidji; men kende er
vrijwel alleen de gepantserde treinen.
Vaak gebeurde het dat Atjehsche ben
den de spoorlijn onklaar maakten of
door middel van karbouwen (stieren)
de rails over geheele lengten weg
sleepten.
Aan gene zijde van de Atjebrivier
rer de Demmeniebrug, stond het
kleine kerkje van Pastoor Verbraak z.g.
Pastoor Verbraak behoorde tot de
zoogezegde hemeldragonders. Hoewel
ik niet tot het leger behoorde, ver
keerde ik veel onder de fuseliers en
meermalen was deze hemeldragonder
het onderwerp van beschouwingen van
deze soldaten, een troep tesamen ge
bracht uit alle lagen en gezindten der
bevolkingen van alle Europeesche lan
den. Er waren joden, heidenen, vrij
denkers en christenen onder.
Het zou echter niet geraden zijn ge
weest, nóch in de cantine, nóch in de
Atjehclub (officieren-societeit) iets te
zeggen over Pastoor Verbraack, want
dat zou onder deze lieden niet bij
woorden gebleven zijn. Integendeel,
Pastoor was voor deze menschen een
onaantastbare heilige man. Hij was hun
vriend, vader en moeder tegelijk. En
God alleen weel, wat deze reus der
christelijke naastenliefde aan zielen
gered heeft.
God alleen weet welk een trouw,
liefde en eerbied de harten heeft be
roerd van zijn jongens die in de vuur
linie, onder een regen van kogels, zijn
beschermende handen op hun hoofden
voelden, terwijl de donder van de kar
tetsen en vuurmonden over het slacht-
veld dreunde, en hij, de hemeldragon
der bij het zieltogende, geschonden
lichaam van deze jood, die christen,
woorden sprak van vertrouwen in het
licht der eeuwigheid, terwijl de dood
om hun heen zweefde.
Pastoor Verbraak was steeds daar
waar de gevaren het hevigst dreigden.
En hij was daar niet alleen met zijn
persoon als priester, neen, in zijn ran
sel op den rug had hij ook nog wel
een flesch cognac om de zieltogenden
wat bij te brengen, om hem toe te
vertrouwen het leed der zie), het kwel
lende leed van het leven.
Zijn klein kerkje met pastorie, waar
ik als zwerver door Sumatra's Noorden
eenige weken mocht verblijven, is nu
sedert kort vervangen door een grootsch
kerkgebouw, door zijn opvolger Pas
toor Huybrechts z.g. gesticht.
's Nachts, terwijl de wachtposten in
de bentings elk half uur door een
tong-tong slag aangaven, hun ronden
deden, wanneer plots een overval in
een der buitenste versterkingen plaats
had, en de troep de Demmeniebrug
overtrok en de kleine kerk passeerde,
stond daar de stille zwarte gestahe,
het grijze Priesterhoofd gebogen, de
hand opgeheven ten zegen, terwijl zijn
lippen een gebed prevelden om de
arme zielen die zoo aanstonds onder
'svijands moordend staal uit de ster
vende lichamen zouden gaan verschij
nen voor den Eeuwigen Rechter.
En de jongens zagen hem wel staan,
en zij voelden zijn zegen en troost.
Is het een wonder dat deze priester
op de handen werd gedragen. De ge
schiedenis van Atjeh blijft eeuwig ver
bonden aan de figuur van dezen Gods
gezant.
En het Is geen wonder dat op den
[Paaschmorgen welke ik in mijn ge
dachte had, onder hoorngeschal en het
slaan der trommels, het derde bataljon
uittrok naar de plaats waar het kleine
kerkje stond thans staat er een
borstbeeld van den soldatenpriester
en de troep vol enthousiasme hulde,
liefde en eerbied kwam betuigen aar
den vriend in nood, den soldaten-
priester.
Nu nog trekt jaarlijks het derde ba
taljon op naar zijn borstbeeld en wordt
er een krans gelegd, onder de toejui
chingen van de soldaten.
Zijn klein kerkje, eenvoudig en
was steeds gevuld bij kerkelijke fees
ten. Ieder voelde zich gelukkig hem te
kunnen believen.
Tot zijn laatste ademtocht heeft hij
onder de soldaten geleefd. Hij stierf te
midden van zijn jongens op 88-jarige
leeftijd in de garnizoensplaats Mage-
lang op Java.
Hij heeft onder de tropenzon gewerkt
zoolang het dag was en zijn naam
zal in eere blijven, zoolang Atjeh zal
bestarn. NIEVEEN.
Stille Omgang.
Wij moesten in Amsterdam zijn
spreken met den redacteur die den
nachtdienst van het groote katholieke
dagblad te verzorgen heeft.
En daarom waren we niet bij het
Gezelschap dat als een klein corps
mee zou optrekken in het groote leger
dat één ononderbroken gebedslinie
door de nachtstraten ging spannen.
Wat jammer was dat we er niet bij
ichteraf is het een geluk geweest,
omdat we iets heel schoons en heel
nauwkeurigs beleefd hebben.
Om één uur in den nacht stonden
we op dat typische oude pleintje over
het statig stijve Maagdenhuis.
Dat trekt den oud-Amsterdammer
geweldig aan, dat stukje grond bij het
Bagijnhof.
Je ziet er zoo de bekende figuren
en treft er vrienden aan die elkander
daar telkenjare ontmoeten.
Zoo vonden we daar de scherpe
kop van den pater Jezuiet, schrik niet,
de kop zat aan den pater vast hoor,
maar in het half-dulster trof ons die
vastberaden figuur uit de Jordaankerk
op de Rozengracht, de St. Ignatius,
al heel bijzonder.
Het was de groote volks en kinder
vriend pater Theunissen de organisator
van het aloude Palmpaschen, dat mooie
lang vergeten katholieke gebruik uit
vroeger dagen, dat hij nieuw leven
ingoot.
't Vorig jaar trokken fleurige troepen
Jordaankinderen met hun mooi ver
sierde Palmpaschen als propagandisten
voor Roomsche blijdschap door de
volkrijke straten van Mokum.
Met volop muziek en volop zang
was de pater de alles beheerschende
generalissimus, en hij heeft dien veld
slag glansrijk genomen.
Buurtverenigingen en Ons Huis
doen het hem nu al na en al noemen
ze het folktore, Palmpaschen is Roomsch
op en top, dat wascht het water
van alle Amsterdamsche grachten nietaf.
De pater ging in zijn eentje den
Omgang doen en naast hem schoof ik
in de biddende rijen.
De nlet-katholieke Amsterdammer is
al aan het geval gewoon geraakt
blijft alleen even verwonderd staan,
vreemd zich voelend als die onafzien
bare stoet onverstoord langs hem henen
schuift.
Wat moeten die zwijgende menschen
toch
En steeds schuift het lange zwarte
lint verder en sleeds klinkt de regel
matige stap op het asfalt en slaat een
roffel bij het gebed.
Daar dragen ze mee door de Kal-
verstraat en langs heel den bidweg
hun zorgen en hun leed, hun vreugde
en hun troost.
Voort gaan ze, stil, ingetogen, in
dachtig aan het Mirakel dat Amsterdams
eer ende opcomen was, dat ook hun
"ir en hun opkomst is.
Straks loopen ze op het eind van
de bidweg nog een keer langs de
Heilige Stede, die hoe lang nog, in
vreemde handen is,
ln dien nacht is de Heilige Stede
voortdurend in een hemelstergerend
voor Damestasschen
Koffer» on alle soor
ten fijne Lederwaren
LANGESTRAATI05-AMERSF00RT
inden door schoonmaak
PUROL
Vooral ook 's avonda inwrijven
Doos 30 en 60 ct By Apotb. en Drogisten
gebedscordon besloten en wiekt de
fedachte aan den Gevangene in het
'abernakel als wierook omhoog.
Verder gaat de legerschare, als voerde
een strenge commandant het bevel, ze
bidden maar, bidden maar en stappen.
Dan naar de aangewezen kerk en
n Nachtmaal, ten Offer, want daarheen
trekt heel hun ziel.
God in brood verborgen, Hij is het
Einddoel en de Bekroning van den
j door den nacht.
iet den Jezuiet kwamen we bij de
kerk op de Rozengracht, de kerk die
voorheen Constantia heette, oud ver
gaderlokaal der toen nog revolutionaire
sociaal-democraten.
Maar 'dat is lang geleden, dat de
sociaal democraten revolutionair waren
en dat de kerk Constantia heette.
Allebei zijn ze niet constant gebleven,
't lokaal is nu aristocratisch en een
strenglijnige Tempel geworden, de
s.d.a.p.ers zijn gearriveerd en lezen
hun roode orgaan bij voorkeur in een
roode coupé.
Op den bidweg passeerden we ook
het trotsche gebouw van de Lloyd, het
gebouw dat nooit in gebruik g
is en millioenen heeft gekost.
Eigenaardig, de directie wilde het
steegje niet vrijlaten waarlangs van
ouds de Stille Omgang trok zij kon
die ruimte onmogelijk missen en nu
mist zij het heele gebouw.
Je kunt tegen de Voorzienigheid niet
heel veel proppen maken.
Want het trotsche gebouw staat leef
en verlaten. Wat zou dat toch zijn!
't Is opmerkelijk!
In de kerk op de Rozengracht was
alles nog duister, pas over een uur
zou de eerste Heilige Mis in de prille
lentenmorgen worden gelezen.
De pater ging naar binnen en de
Omganger stond alleen.
Neen toch niet, op de trap van de
kerk zat een heer en wij gingen naast
hem zitten en maakten kennis met een
sedert kort gedoopten Jood, een littuator.
Al spoedig waren we dikke vrienden
toen we wat gerust hadden ijs
beerden we samen wat op de Rozen
gracht. Steeds kwamen er nieuwe
colonnes aangestapt in flink marsch-
tempo en ze trappelden hun vurig geloof
in de keien en op het asfalt.
Een leger dat ééns winnen moet in
dienst van den Koning der Koningen.
Die Stille Omgang doet je iets, heeft
je iets te zeggen van die wereldor
ganisatie die angstaanjagen is van
mannelijke kracht en taaie omzettelijk-
heid.
Ook onze Jood, een vlotte kerel, die
evengoed thuis is in Berlijn, in Londen
als in Parijs of Moskou, ook hij was
aangegrepen toen hij daar zijn broers
bij honderdtallen langs zich zag gaan.
Hij, die zijn vele talen sprak, eerst
voor Rabbijn studeerde als felle
jood geen vrede vond in communisme
anarchie, en die alles vond in zijn
of neemt een abonnement voor onder
houd ean uw schrijfmachine bij
h. ELZETÏAAR
KANTOORBOEKHANDEL Q
LANGESTRAAT 84 TEL. 628
IBlggf II
LANGESTRAAT 49-51
zeer groote verscheidenheid
vanaf f 1.10 per meter.
Wollen Tweeds
Voiles en Crêpes
effen en fantasie.
Zijden en halfzijden stoffen
Nieuwe dessins en effen
CREPE DE CHINE EN GEORGETTE
in prachtige nieuwe tinten o.a. turkoois.
Als nieuwste nieuws:
Flamenga in ruiten
VRAAGT DE STALEN
jv bevochten geloof hij was
blij in dien mooien nacht.
Hij, die geworsteld had met God
om zijn eigen ziel, hij was nu een echt
kind van Christus en sprak zachtkens
streelend den naamOnzen lieven Heerl
Blij ook was hij omdat de Joodsche
vriend, die zijn hooge levenspositie bij
een groote bank ruilde met de pij der
Benedictijnen spoedig priester worden
Pater Simeon zal hij heeten, die
Joodsche bekeerling die zijn goede
vriend is.
Opgetogen vertelde de schrijver mij
it er een van zijn Volk priester zou
zijn van den Levenden God.
En voor de tweede maal, nu met
den Roomsch geworden Jood wachten
we den bidweg en kwamen ten tweede
male in de paterskerk waar we naast
elkaar als konden we elkander ai jaren,
aan 's Heeren Gastmaal deelnamen.
Als Onze Lieve Heer wil kan je
's nachts rijke vreugde beleven.
En wat missen de slapers veel
wat is die Stille Omgang vol schoon
heid en geestdrift.
Z.H. Excellentie Mgr. Aengenent liep
mee in het groote leger, ook dat was
ontroerend.
Haarlemsch Bisschop stil mee-
stappend midden van zijn eigen
mannen, 't was mooi,
't Volgend jaar, als O. L. Heer wil
zijn we er weer, jaar in jaar uit, de
traditie trouw tot de Omgang voor ons
een opgang is geworden.
Dit geve God aan allen.
JOS. MINEUR.
prachtige dessins
Beekensteinsche Lun
Telefoon 543
Korte Beekstraat
Complete Woning-Inrichting
