De Gentbode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
N.V. Middenstands-Bank
Studieboeken
Fa. H. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Prijs
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10
Advertentiën 26 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
teeren. Advertentièn moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zjjn bezorgd.
Kantoor Drukte,l| Lang.ar.eht 23 t. (Im.raloort - T.laloon 314 AtgQ ftncUJnt alten Dlnadag. an Vrijdagmiddag Po.t-glro no. «4234
Vijf en veertigste Jaargang gtBBg? Dinsdag IS Aug. 1931 - Ho. 40.
De gierigaard heeft geen geld,
het geld heeft hem. Gierigheid wordt
erger naarmate men ouder wordt.
Gierigheid is geene zuinigheid, want
een zuinig rnenseh ontzegt zich het
noodige niet.
Zuinigheid.
Zuinigheid is een onwaardeerbare
huiselijke deugd, die wij op hoogen
prijs stellen, en het ware te wenschen,
dat die deugd door alle menschen naar
waarde geschat en zooveel mogelijk
beoefend werd,
Maar daar bestaan ook verkeerde
zuinigheden, die voor het oogenblik
weinig of niets aan uitgaven vereischen,
maar die later, en dikwijls zeer spoe
dig, gevolgen na zich slepen, welke
zeer duur, zeer kostbaar zijn. De bij
zondere begrooting van den dag of van
de week kan door dit zuinigheids-stel
sel verlicht worden, maar de terugstoot
doet zich zeer erg gevoelen op de
algemeene begrooting van drie maan
den of van een geheel jaar.
Laten we eens in bijzonderheden
gaan, wat betreft het overdreven zoe
ken naar de goedkoopte in de ver
schillende zaken, die we noodig hebben.
Goedkoopheid schijnt het voornaamste
streven te zijn zoowel van den hande
laar, van den koopman, als van den
kooper.
Al te dikwijls laten de zuinige en
huishoudelijke lieden zich door dien
gang van zaken medesleepen, is de
meening dat hoe minder zij bij een
inkoop behoeven uit te geven, zij des
te meer hebben uitgezuinigd en be
spaard. Maar zij bedriegen zich
hierin maar al te dikwijls.
Wanneer men inkoopen moet doen,
gaat men van dit denkbeeld hoofd
zakelijk uit, om winkels te vinden,
waar de koffie, de melk, het brood,
de brandstoffen enz. een paar centen
minder kosten dan ergens anders. Om
deze winkels te vinden moeten zij al
lerlei onderzoekingen doen, zij loopen
heen en weder, maken vergelijkingen
en komen niet tot een bepaald besluit
dan na veel kostbaren tijd te hebben
verspild, die toch volgens een Engelsch
spreekwoor gelijk staat met geld.
Maar dit tijdverlies is niet het eenig
nadeel, dat men ondervinden moet.
Hoevele teleurstellingen, hoeveel be
drog zullen zij in de naaste toekomst
ontdekken, wanneer zij gebruik maken
van die producten, waarmede zij ge
loofden zooveel gewin en voordeel te
zullen behalen 1
De Engelschen die door de men
schen over het algemeene gehouden
worden voor een practisch volk, zeggen
bij wijze van spreekwoord, dat de eerste
Sualiteit altijd het goedkoopst is.
iok wij drukken hetzelfde uit, als we
zeggenAlle waar is naar haar geld.
En zoo dit niet doorgaat, wat de hoe
veelheid betreftzeker gaat het door,
wat betreft het nut en het voordeel,
dat uit zaken, die duurder zijn, ge
trokken wordt.
Gewoonlijk zullen die zoogenaamde
goedkoope waren op de een of andere
wijze bedrog in zich sluitenkoffie zon
der geur, melk zonder room of ver-
JOH. DE HEER
VARKENSMAKKT TEL, 1309
AMERSFOORT
Piano's - Orgels - Radio
valschte boter, kortom vervalschte le
vensmiddelen, die, in plaats van te
voeden, somtijds vergiftigen, vervalschte
dranken enz. enz.
Ongetwijfeld is hel van groot belang,
vooral in tijden nu de teederheid van
geweten geen algemeene eigenschap is
onder de menschen, om de wereld te
bestudeeren en wel toe te zien, dat
men niet bedrogen of bestolen wordt;
maar ook moeten wij ons voornemen
om voor alles den prijs te geven, die
aan goede waren past. Het is goed
onze persoonlijke ondervinding en de
ervaring van verstandige lieden te
raadplegenwaar en hoe wij het minst
kostbaar zullen betalen; maar wij moe
ten er ook van overtuigd zijn, dat
goedkoop koopen niet altijd het voor-
deeligst is. Een kleed, schoenen of kou
sen, gordijnen of beddegoed, die vol
gens hun sterkte drie of viermaal lan
ger duren, zijn veel voordeeliger, al
hebben zij tweemaal meer gekost, dan
dezelfde voorwerpen, die drie of vier
maal minder lang dienst kunnen doen.
Wilt gij waarlijk zuinig zijn, matig
in uwe uitgaven hierin dat gij vaar
wel zegt aan uiterlijk vertoon, aan de
weelde, aan alles, wat bij uwe inkoo
pen slechts moet voldoen aan de ijdel-
heid, aan opsmuk, aan gulzigheid en
onmatigheid. Daarin bestaat de ware
1 overvloedige bron van zuinigheid.
Het is verstandig om weerstand te
bieden aan de eerste neigingen, die
ons aanzetten om onbedachtzaam ten
koste van het noodzakelijke of nuttige
overbodige zaken te koopen. Laat u
niet verlokken door de aanzoeken, hoe
dringend ook van rondventers, die
langs de straat slenteren, noch door
de lage prijzen van verkoopingen en
markten. Gij moet den lagen prijs niet
kiezen, zonder u eerst overtuigd te heb
ben van de hoedanigheid en soliditeit
der koopwaren, en ook van het wezen
lijk nut, dat gij daaruit kunt trekken.
Op een andere wijze handelen, bij
zijne inkoopen volstrekt de goedkoopste
willen, dat staat gelijk met vandaag
uit te sparen om morgen nog meer
uit te geven, dan men heeft kunnen
uitzuinigen; en dat is verkeerde
zuinigheid.
Waardeering.
In een artikel over de mentaliteit der
hedendaagsche jeugd, dat Pater G.
Lainers S. J. schreef voor „Dux" komen
o.m. de volgende behartenswaardige
opmerkingen voor:
Dat streven naar een betere toekomst,
naar een ideale werkelijkheid, waarin
zij (de jeugd) en alles om haar heen
beter zal zijn dan thans, dat soort
idealisme gaan de ouderen vaak be
schouwen als verregaande snoeverij en
pocherij, eigenwijsheid en Jzelfover-
KANTOORBOEKHANDEL
4 F. fl. TULPiB
Langestr. 65 to. Krommostr. TEL 326
Wij leveren U:
Studieboeken, Cahiers, Tee-
kenbenoodigdheden enz. voor
alle inrichtingen van onderwijs
te dezer stede.
schatting. En toch vergeten ze den
psychologischen kant niet van dit pu-
berteits-idealisme? De jeugd put er de
kracht uit, om de teleurstellingen van
de eerste kennismaking met „het volle
leven", met „de volwassenen" te kunnen
dragen. Wanneer ze voor het eerst in
aanraking komt met de hardheid en
ruwheid van 't werkelijke leven, wan
neer ze de groote gebreken in alle
menschen ziet en al die kleine
kleinzieligheden dan is het dit
idealisme, dat haar voor vertwijfeling
bewaart. Laten we dat idealisme dus
niet bespotten, niet stuk slaan. Er is
al heel wat idealisme bij jonge men
schen gedood door de kilheid en de
onaandoenlijkheid van ouderen. Hoe
vaak moeten ze 't hooren: Och, als je
ouder en „wijzer" wordt, zul je wel
anders praten dan loop je niet zoo
hard meer 't is ook eigenlijk de
moeite niet waard, om je voor die
dingen zoo druk te maken, enz. enz.
En als we dit nog durven zeggen
op wat medelijdenden loon, met een
fijn lachje van „we weten beter" om
den mond, dan mist het zijn uitwerking
niet bij den massa onrijpendan wordt
velerlei jonge, veelbelovende actie lam
geslagen dan maakt gij van die idea
listen óf revolutionnairen óf maat
schappelijke wrakken en slappelingen.
Maar gij weet u te verontschuldigen
gij hebt immers „levenservaring" en
gij hebt zóóveel teleurstellingen in
eigen leven moeten boeten, en daarom
meent ge, dat het een liefdedienst is,
de jeugd te waarschuwen dat ze
zich toch niet te veel door haar idea
lisme moet laten leiden. O, gepleisterde
graven! O, onbegrijpelijken! O, on-
menschkundigen!
Neen, dooft nooit het idealisme uit
bij de jeugd, of gij dooft eens en voor
goed alle mogelijkheden van ontwikke
ling en vooruitgang voor haar zelf,
voor haar geluk en dat der komende
maatschappij. Immer en altijd is in de
rijpende jeugdziel strijd gevoerd tus-
schen realisme en idealismetusschen
hetgeen opheft en naar boven trekt
en hetgeen naar beneden voert. Dit te
eerbiedigen en dit te leiden is de ver
antwoordelijke taak der ouderen en
geen andere.
Binnenland
OVER KAPITALISME
EN CHRISTELIJKE BESCHAVING
werd op de Limburgsche studieweek
door Pater Miickermann gesproken als
volgt:
Deze tijd gaat gebukt onder twee
drukkende feiten: Ten eerste de
weldige heerschappij van het kapitaal
over de wereld met als gevolg de
dreiging van het communisme. De
nieuwe pauselijke encycliek zegt dan
ook, dat de tegenwoordige goederen-
verdeeling niet deugt. Op de tweede
p^ats is het ons katholieken, ondanks
ons groote getal, niet gelukt, dit ont
stellend probleem van het kapitalisme
te overwinnen.
Wat kapitalisme is? De geleerden
twisten er over. Spr. doet hier niet
aan mee, want ieder kind weet hetl
Bij alle verandering die komen moet,
zal behooren te blijven de mensche-
lijke persoonlijkheid. In de persoon
lijkheid ligt de sterke drang tot zelf
standigheid, elk mensch, elk volk ook
op zijn manier. Het Christendom bracht
eerst den mensch als Gods beeld, als
—"5 persoonlijkheid.
Ie beslissende vraag is nuhoe
verhoudt zich het kapitalisme tot de
persoonlijkheid? Bij de leidende per
soonlijkheden in het economisch leven
van thans, kan men bemerken, dat
slechts één ding hen nog interresseert:
de zaken!
Alle verdere cultureele belangstelling
is dood. Als in den mensch de hoogere
gedachten gaan ontbreken, zullen
slechts lagere hem beheerschen: het
bedrijf.
In het groote bestaat de persoonlijk
heid niet meer. En in het kleine groeit
een steeds sterkere afhankelijkheid,
zooals met cijfers uit Duitschiand ge
ïllustreerd wordt. Dit land heeft een
nationaal vermogen van 86 milliard
Mark met 64 millioen inwoners. 16 mil
liard is in handen van 62 '/a millioen
menschen. 70 milliard behoort aan l
millioen menschen! Onder deze ver
slaving verschrompelt de persoonlijk
heid steeds meer.
Wij arbeiden veel meer en worden
toch armer. Onder deze economische
werkwijze verdwijnt de cultuur en
wordt ook de godsdienst minder.
'n Ontzettende toestand van godde
loosheid dreigt over heel Europa.
Waarom roepen wij hiertegen geen
halt De oorzaak ligt o.a. in een over
schatting van het bovennatuurlijke te
genover het natuurlijke leven. Vanuit
het bovennatuurlijke leven moet het
natuurlijke bepaald worden en moeten
we werken als mensch.
Als tweede fout hekelt spr. de over
spanning van het kerkelijke t.o.y. het
profane. De apostelen moeten we ook
buiten de Kerk zoeken, bij de leiders
in het bedrijfsleven en het parlement.
Organisatie kan verkeerd wezen,
wanneer ze geschiedt op kosten der
persoonlijkheid, maar daarom wordt
toch in de beroepsstanden die het ge
loof met het bedrijfsleven zoeken te
verbinden, een oplossing gezien. Geen
overspanning van het vereenigings-
begrip, maar wel een gezonde stands
organisatie.
Ten slotte: om de geheele in God
gewortelde persoonlijkheid gaat het.
Vil men voorkomen, dat de wereld
afglijdt tot het onpersoonlijke van het
communisme, dan gebeurt dat alleen
door de redding der christelijke per
soonlijkheid.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697
Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 3pet.
EET VRUCHTEN, VOORAL RIJPE.
Onder de vruchten, die als genees
middel dienst kunnen doen, behooren
in de eerste plaats de druiven te wor
den genoemd.
En ze zijn er al, heerlijke sappige
druiven, en waarlijk niet duur, de
blauwe noch de witte. De blauwe soor
ten zijn zeer voedzaam en zuiveren in
hooge mate het bloed.
Daarop volgen de perziken in ge
neeskracht gelijk aan de druiven, wan
neer men ze des morgens op de nuch
tere maag gebruikt.
Een sinaasappel (ze zijn er het ge
heele jaar tegenwoordig) is een voor
treffelijk middel tegen slechte spijs
vertering en kwaad humeur.
De appel, het ideale gezondheids
middel, bevat zeer vele vitaminen en
ingename zuren, welke op het
lichaam een weldadigen invloed uit
oefenen.
Iemand die veel appelen eet, zal
zelden aan slechte spijsvertering of
keelpijn lijden.
Vooral zeer bevorderend voor de
gezondheid is een oppel te eten, vóór
men slapen gaat.
De appel bezit zeer veel phosphor,
en is voor personen, die in steeds ge-
prikkelden toestand verkeeren een zeer
geschikt en heilzaam werkend middel.
De appel voedt de hersenen, wekt
de werkzaamheid van den lever op en
verfrischt zoowel den geest als het
lichaam.
Met uitzondering van de aardbeien,
zouden wij eerder alle andere vruch
ten kunnen ontberen, dan de appel
alleen.
De plaats die de appel inneemt is
moeilijk te vervangen.
Geeft men kinderen veel gekookte
appelen, appelmoes te eten, dan zullen
poeders en medicijnen voor spijsver
tering onnoodig zijn.
Ook de citroen is een der nuttigste
en geneeskrachtigste vruchten. In den
zomer, bij groote hitte, koel gedronken,
in den winter, als warme groc, is citroen
een geliefde en begeerenswaardige
drank. Citroenwater stilt den dorst, ver
koelt het gistend bloeddoor een kop
heete thee gemengd, doet citroen de
hoofdpijn bedaren, en kan warm ge
dronken met wat sinaasappelsap er
doorheen, wonderen doen uitwerken bij
koorts, griep, hevige verkoudheid, gal
ligheid, enz. enz.
zoodra da boekenlijst In Uw bezit Is
Bestelt ze bij onsl
Langestraat 84 - Telef. 528
Taxi of auto ooodig
Amersfoort.
Geeft den kinderen vooral veel ci-
oen, veel druiven, veel appelen, 't Is
een versnapering tevens, veel gezonder
dan bonbons, toffee's, drups enz. en...
niet duurder.
Bestelt Uw
Hebt U een
BERICHTEN
I UIT
AMERSFOORT
NAAR KEVELAER.
Hedenmorgen vertrok van hier per
extra-trein de Processie van Amersfoort
en omstreken naar Kevelaer.
De bedevaart staat onder leiding van
den Directeur der Broederschap, den
Hoogeerwaarde Heer Deken Fock van
Amersfoort, wien als begeleiders ter
zijde staan de Zeereerw. Heeren Pas
toor Rentinck van Achteveld en Pas
toor Gerritsen van Harderwijk, en de
Weleerw. Heeren kapelaans Tempel
man en de Jong van Amersfoort en
Nuitemann van Wageningen.
Ruim 500 pelgrims nemen dit jaar
aan de Bedevaart naar Kevelaer deel.
De eerw. Zuster Marie Albertine
(in de wereld mej. E. Grljpink), in het
klooster der Zusters van O. L. Vrouw
te Amersfoort, zal op 24 Augustus a.s.
den dag herdenken, waarop zij vóór
vijftig jaren werd geprofest.
2 De Spoorwegdiefstal.
TWEEDE HOOFDSTUK.
Het station te St. Louis was geheel
verlicht; de Kansas City trein stond
tot vertrekken gereed, de locomotief
was er reeds voor, gereed om weg te
stoomen. Reizigers, die wal laat waren,
liepen zenuwachtig van het plaats
bureau naar het goederenkantoor en
van daar naar den trein, toen een man
met bakkebaarden, een klein valies in
zijn hand, bij den ingang van het
station van zijn kameraad afscheid nam,
een kaartje naar Kirkwood kocht en in
een rookcoupé plaatsnam. Zijn kameraad
een lang, forschgebouwd man, met een
gunstig uiterlijk, liep met een air of
hij daar wat te verrichten had, hel
perron af, tot dat hij den goederen
wagon bereikt had. Het valies, dat hij
droeg wierp hij er in, klom inet be
hulp van een leuning, die aan de deur
was aangebracht, er in en toen de
beambte naar hem toekwam, strekte
hij zijn hand naar hem uit en vroeg:
„Zijt gij Mr. Fotheringham
„Ja, dat is mijn naam."
„Dan heb ik een brief van Mr. Bar
rett voor je," en dien uit zijn zak
halende, reikte hij hem dien over.
Fotheringham las den brief aandachtig,
stopte dien in zijn zak en vroeg: „Een
karwei te verrichten, hé?"
„|a, de oude man wil mij op de
proef stellen en zoodra er een vaste
plaats open komt, mij die dan geven."
„Goed; maar nu heb ik het erg druk,
zet je op je gemak totdat we afrijden
en dan zal ik je helpen, zoo goed als
ik kan, Mr. Bronson."
Mr. Bronson deed zijn overjas uit,
ging op een stoel zitten en nam de
wagen in oogenschouw; in het eene
gedeelte er van lagen pakjes, manden,
vaatjes boter, kisten met eieren, stuk
ken van machinerieën, alles dooreen;
terwijl aan den anderen kant een
ijzeren geldkistje stond. Toen Bronson
dit gewaar werd, kwam er een uitdruk
king op zijn gelaat, die Fotheringham
veel verdriet zou bespaard hebben, als
hij die gezien had, doch de beambte
had het veel te druk om op zijn be
zoeker te letten en dadelijk daarop
begon Bronson met het onverschillig
ste gezicht der wereld een sigaar op
te steken om allen, argwaan, zoo die
opgewekt mocht mocht zijn, weg te
nemen. Dit was echter liet gevat niet,
vooral daar het de gewoonte was om
nieuwelingen met hem mede te geven
|om hen te onderrichten.
De trein was afgereden en nadat hij
de grenzen der stad voorbij was,
stoomde hij met volle kracht langs de
voorsteden.
Fotheringham zat tegenover de geld-
st met de facturen op zijn schoot,
die hij wegborg zoodra Bronson elk
stuk vrachtgoed, dat zich in den wagen
bevond had afgeroepen.
Het lang gerekte fluiten en het schud
den van den wagen waren het bewijs,
dat men een station naderde.
„Het is Kirkwood, maar daar hebben
we vanavond niets voor," zei Fothe
ringham.
De trein stond nauwelijks stil of
Bronson vroeg:
„Wat voor soort van plaats is dit?"
en de deur opendoende naar buiten
in de duisternis keek. Terwijl hij daar
stond, ging er een man langzaam
voorbij, die een vluchtig oog in den
wagen wierp,. Toen Bronson hem be
keek, ontwaarde hij, dat het dezelfde
reiziger was, die een kaartje voor
Kirkwood genomen had er
rookcoupé was gaan zitten.
De trein stelde zich weder in bewe
ging. Bronsan deed de deur dicht en
knoopte zijn overjas toe. Fotheringham,
steeds bezig met zijn facturen, floot
[een deuntje en zat met zijn rug naar
zijn medereiziger. Een ongewoon leven
in het voorste gedeelte van den wagen
bereikte zijn oor, zijn hoofd oprichtend,
vroeg hij: „Wat is dat?"
flet antwoord kwam echter niet uit
het voorste gedeelte van den wagen,
maar achter hem; daar een stevig ge
spierde hand in zijn nek werd gelegd.
Een krachtige arm werd tegelijkertijd
om zijn lichaam geslagen, die hem van
zijn stoel lichtte en met geweld op
den vloer van den wagen smeet. Oo-
genblikkelijk begreep hij in welken
toestand hij zich bevond. Met bijna
bovenmenschelijke kracht duwde hij
Bronson van zich af en tastte rondom
zich, om zijn revolver te krijgen, doch
die lag aan den anderen kant van
den wagen.
De medereizigers wisten niet welk
vreeselijk drama in den wagen voor
hen werd afgespeeld, terwijl zij op hun
gemakkelijke zitplaatsen achterover
leunden, droomden zij niet van den
zwaren strijd, die daar plaats had.
Aan de eene zijde was het eene worste
ling óm 100.000 dollars te bemachti
gen, aan den anderen kant om zijn
goeden naam, zijn eer en wellicht om
zijn leven.
Hoe sterk Fotheringham ook was,
zoo was hij, hoe gespierd ook, niet
tegen zijn' aanvaller opgewassen.
Hij streed manhaftig, doch werd ander
maal tegen den grond geworpen en
toen hij opkeek, zag hij den kouden
loop van een revolver op zijn hoofd
gericht; het door hartstocht verwron
gen gelaat van Bronson staarde hem
aan, terwijl deze tusschen zijn tanden
siste
„Als je eenig geluid geeft, dan ben
je een kind des doods."
Daar de beambte zag, dat hij ver
loren was, bleef hij stil op den grond
liggen, de dief trok een grooten stevï-
gen zakdoek uit zijn zak en bond
daarmede Fotheringham's armen achter
op diens rug en maakte van zijn zak
doek een prop, die hij in zijn mond
stopte. De wagen doorzoekende vond
hij een riem, waarmede hij de voeten
van den beambte vastbond, zoodat
deze zoo machteloos was als een blok.
Eerst toen deed hij zijn mond
open en zeide: „Klaar, maar goed
ookl"
De blos verdween nu van zijn gelaat;
met een nijdigen blik trok hij den
stoel van den beambte naar zich toe
en ging er op zitten. Naar den on
schadelijk gemaakten gevangene ziende,
kwam er eene uitdrukking van ver
lichting op zijn gelaat. Zijn nagemaakte
brieven hadden wondergoed gewerkt,
en de eenige groote hinderpaal, tus
schen hem en den verlangden buit,
lag hulpeloos aan zijn voeten. De
wagen was zoo gebouwd, dat hij aan
de uiteinden niet bang voor stoornis
behoefde te zijn, daar men er alleen
door de zijdeuren in kon komen en
hij had den geheelen nacht voor zich
om te ontsnappen.
De plundering moest nu echter plaats
hebben. De sleutel der kas had
Fotheringham in zijn zak; dien te be
machtigen was het werk van een
oogenblik en om dien op de stevige
kas te passen en deze te openen
duurde niet veel langer. De beambte,
niet bij machte om dit te verhinderen,
moest zulks in doodelijken angst aan-
daar hij voorzag, dat men hem
voor medeplichtig zou houden; temeer
daar het een verdacht iets was, dat
één man hem kon ontwapenen, bin
den en zijn mond stoppen. Al wist hij
het juiste bedrag niet, dat zich in de
kas bevond, zoo kon hij toch nagaan,
dat het aanzienlijk moest zijn, zoodat
hij zich in doodsangst ineen wrong.
Wordt vervolg.