Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken KANTOORBOEKEN Niet duurder R. K. Spaarbank - Amersfoort Abonnementen kunnen elke week ingaan, doch opzegging van abonnement moet geschieden voorden aanvang van een nieuw kwartaal. Pr ijs per 9 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10 Dc €embo<fc Kantoor en Drakkerlj Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 514 AdvertenUën 26 cent per regel. Billgke tarieven voor handel en nijverheid bg geregeld adver teer en. Advertentièn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen zjjn bezorgd. Vijf en veertigste Jaargang VwwUlnt alkan Dlnadag- an Vrl|dafnldda« Poat.jlro na. 44234 Dinsdag 15 Dec. 1931 - No. 74 De waarheid is het onmisbare voet stuk der rechtvaardigheid. Binnenland Organiseert U in „St. Raphaël". Namens het Doorluchtig Episcopaat van Nederland brengen Wij ter kennis van alle R. K. Spoor- en Tramweg mannen. die lid zijn van den Centralen Bond dat geheel bijzondere redenen Ons nopen het voorschrift van het Doorluchtig Episcopaat omtrent prin- cipieeie organisatie nog eens bijzonder naar voren te brengen in betrekking tot dit R. K. Spoor- en Tramwegper soneel en hen allen dringend aan Ie sporen lid te worden van den R. K. Bond van Spoor- en Tramwegperso neel „St. Raphaël". j. H. G. JANSEN. Aartsbisschop van Utrecht. Het nieuwe Seminarie te Apeldoorn. Naar „Het Gildebock" weet te mel den,Isde bouw van het Klein-Seminarie van het Aartsbisdom te Apeldoorn op gedragen aan den architect J. M. van Hardeveid te Amsterdam. De Sanella Prijsvraag. Als resultaat van de Sanella Ver- keersprijs wordt medegedeeld, dat de hoofdprijs van f5000 is gewonnen door mevrouw van Rijn, ten Hovestraat 91, Den Haag. Voorts werden uitgekeerd 1 prijs van 500, 1 van f 250, 3 van f 100, 5 van f 50 en groote serie prij zen van f10 en f2.50. Alle deelnemers ontvangen als her innering aan de prijsvraag een fraaie verkeerskalender voor 1932. JOH. DE HEER VARKENSMARKT TEL. 1309 AMERSFOORT Piano's - Orgels - Radio KOOP BIJ EEN VERTROUWD ADRES UIT DE MISSIE. Brief uit de Congo. 7 November 1931. Veel te lang is het reeds geleden sinds ik U heb geschreven, maar U zult het mij moeten vergeven, want een Missionaris is nu eenmaal een vergeet achtig wezen, tenzij er geld voor zijn Missie bij te verdienen is. Maar wie spreekt in deze allertreu rigste crisistijden nog over geld ver dienen een ieder is al blij als hij niet verliest in zaken. Ik zie dan ook van mijn oorspronkelijk plan af, n.l. een bedelbrief te schrijven, en wil volstaan U eenige cijfers te noemen, de con clusie aan U zelf overlatend. Zooals ik U reeds eerder geschreven heb, werkt onze Missie van Kodoro met ongeveer 50 Catechisten, onmis bare helpers om in hun dorp de eerste instructies te geven en dag in dag uit de Christenen bijeen te roepen voor het gemeenschappelijk gebed. Binnen- koit hoop ik U een artikeltje te schrij ven, geheel gewijd aan het werk der Catechisten! Wonderlijk genoeg kun nen ook zij niet van de wind alleen leven en verdienen dan ook de kapi tale som van 30 frank per maand, zegge f2.10. Daar leeft het geheele gezin van. Doch weinig als hel is, ver menigvuldigd met 50 wordt het toch f 105.per maand, dus per jaar 1260 gulden. Dan hebben we niet gerekend de kindertoeslag, onkosten voor het bouwen en onderhouden van een kerkje in hun dorp, enz. Voorts zijn 30 z.g.n. onderwijzers, om jeugd hetzelfde werk te doen als de Catechisten voor de ouderen. Zij krij- fen een vergoeding van 20 frank of 1.40 per maand! Per jaar per persoon f 16.80, hetgeen voor de dertig tesamen 504 gulden maakt. Deze onkosten zijn echter slechts een klein onderdeel, zooals U zal blij ken. De doopleerlingen verzwelgen meer. Zooals ik U ook reeds eerder heb verteld, hebben we hier ongeveer 300 mannelijke- en 125 vrouwelijke doopleerlingen. De leden van het zeer ten onrechte genoemde zwakke geslacht, vullen hun maag met een frank per week, 7 cent. Het is weinig, maar ze zien er allen buitengewoon goed uit. Dit wordt per week 125 frank, per jaar bijna f465. Nu de mannelijke doopleerlingen: 300 in getal kosten ze elke dag 300 maal 25 centimes, derhalve 75 frank; vermenigvuldigd met 365 wordt dit 27375 frank, of ruim 1955 gulden. Vervolgens zijn er nog eenige werk lieden en het personeel, zooals kok, die allen te zamen een 500 frank per maand verdienen, 6000 frank, een kleine 430 gulden per jaar. Tenslotte nog ons eigen voedsel en onderhoud, aanschaffen en onderhoud van werktuigen, bouwonkosten en vele andere bijkomstige uitgaven. Laten we dat alles te zamen op 1000 gulden schatten. Alles wat U nu te doen staat, is een eenvoudig opstelsommetje te maken om tot de eindsom van 5614 gulden te geraken, zijnde de minimum oni.os ten per jaar van onze Missie! Nu de inkomsten I Hier ben ik gauw mee uitgepraat, want buiten giften, zijn die er niet en zelfs intenties voor het lezen der H. Mis ontbreken ons al sinds maanden. De conclusie kunt U nu zelf trekken, met dit cijfer-materiaal voor oogen, lijkt ze mij zeer gemakkelijk. Vooral in deze weldadige St. Nikolaas- en Kerst mistijd, zult U een Missie in uiterste armoede niet kunnen en niet willen vergeten Na dit zakelijke en bijgevolg droge relaas, zal ik probeeren eenigszins op te fleuren door staaltjes te geven van mijn ondervinding. Ook in de Missie wordt aan „week end" gedaan, alhoewel het nu juist niet naar de zee of de bosschen is. Zoo ben ik eenige weken geleden op week end geweest naar een naburig dorp om de Christenen daar in de gelegen heid te stellen de H. Sacramenten te ontvangen. Op Zaterdagmorgen pakte ik verschillende koffers: potten en pannen, kleeren, eten, drinkwater, H. Mis-benoodigdheden, een stoel, een bed, alles moet meegenomen worden De dragers werden vooruit gestuurd en ik zelf zou op de 6ets volgen. Het pad was slecht, hier en daar zelfs on begaanbaar voor een fiets en moest ik ze laten dragen, daar ik zelf al mijn balanceer-vermogen in werking moest stellen om tenminste met een droog pak op de plaats van bestemming te komen. Gezond maar moe kwam ik er aan en dacht een oogenblik rust te kunnen nemen, maar dan moet men niet met negers te doen hebben om met rust gelaten te wordenvoor zich zelf liefst niets dan zalig nietsdoen, maar een ander kunnen ze geen oogen blik met rust laten, gunnen hem geen rust! Direkt werd mij een kip voor niets aangeboden door het dorpshoofd. Voor niets wil bij de negers zeggen: ik verwacht er meer voor terug dan het ding waard is, een tegengift! Al gauw was ik omringd door ontevreden echtgenooten, wiens wederhelft was weggeloopen om de een of andere reden en alleen wilde terugkomen tegen betaling van idem zooveel frank aan haar vader of familie. Huiselijke twis ten werden bijgelegd, straffen uitge deeld aan diegenen die niet geregeld naar de gebeden kwamen, doopleer lingen ondervraagd en tusschen al die bedrijven door had mijn „boy" het klaar gespeeld een dragelijk eten klaar te maken. Ik liet de waranda ontrui men en liet het me na die vermoeiende tocht en het aanhooren van al die narigheid goed smaken. Terstond tafel werden de trommels geslagen, ten teeken dat over een half uur het biecht- hooren zou beginnen. Van alle kanten kwamen ze opdagen, een korte instruc tie volgde, onderbroken door een ge weldige regenbui om de hoofden koel te houden bij het gewetensonderzoek Toen ik na het biechthooren in letter lijke zin met mijn hoofd het kerk- deurtje uitbonsde, was het pikdonker, tijd om een boterham te eten, mijn brevier af te maken en naar bed te gaan, waar ik spoedig alle neger moeilijkheden had vergeten en mijn veldbed zoolang mogelijk met mijn tegenwoordigheid vereerde. Om 5 uur was ik uit de veer casu uit het stroo, maakte mijn bereiding tot de H. Mis, arrangeerde het altaar, telde al de Christenen die de H. Communie wilden ontvangen, sprak voor de H. Mis nog een klein woordje en begon het H. Offer, onder het zingen en bidden der menigte' IN ALLE LINIATUREN „NATIONAL" LOSBLADIGE BOEKEN Alletnvsrkoop voor Amersfoort KANTOORBOEKHANDEL «F.A.TULP1H Langestr. 65 to. Krommostr. TEL 3Z6 dachtig na te lezen; resultaten zullen dan zeker niet uitblijven! Ik hoop U in mijn volgende brief te kunnen be danken Father J. A. SWILDENS 'Oiro Nr. 169575 Trompiaan la, Baarn. {Mission Catholique. Basankusu. District de La Lulonga. Congo-Belge. BERICHTEN UIT AMERSFOORT Daarna werd dezelfde film van Zater dag weer voor mijn oogen afgedraaid, doch ze vonden nu zoo'n gretig ge hoor nipt meer. Tenslotte drukte ik de Catechisten goed op het hart hun werk met ijver te doen zich bewust te zijn van hun verantwoording en onder vaarwel ge roep, misschien wel van blijdschap ging ik terug om juist in Kodore te zijn voor het Lof. Eenige uren later arriveerden de koffers, terwijl de groote 10 Literflesch drinkwater ergens in scherven achter gelatenNu kan men wel gaan schelden en terugbetaling eischen, maar plukt nu eens veeren van een kikker! Nog een ander tafereeltje, alhoewel ik reeds erg lang van draad ben ge weest. Eenige weken geleden zou ik een spannetje trouwen: de man had de prijs voor zijn vrouw betaald, de vrouw had het Doopsel ontvangen, ze hadden de „roep" gehad, kortom, alles was klaar. Doch op de vooravond van de gewichtige dag, komt de bruidegom me vertellen dat hij zijn bruid niet kan vinden en bang was dat zij hem ontvlucht was! ik deelde die opinie geheel en stuurde iemand om haar te vinden.^Eindelijk verscheen ze en op mijn vraag of ze nu werkelijk met dit jongmensch wilde trouwen en dus eeuwig verbonden wilde blijven, gaf ze een half ontwijkend antwoord door te zeggen dat hij het wilde. Dit was reden genoeg voor mij om de plech tigheid onder protest van den bruide gom een poosje uit te stellen! Na eenige dagen kwam de bruid „to be" me vertellen dat ze niet van hem hield en dus niet met hem wilde trouwen. Dan is de zaak uit, dacht ik en zei ik, maar ik had buiten de waard ge rekend, want nauwelijks had de bruide gom haar beslissing vernomen of hij was bij mij en beweerde bij hoog en bij laag, dat ze hem moest en zou trouwen, want hij had toch voor haar betaald. Even pertinent als hij, beweerde ik dat, nu zij niet wilde, hij haar nooit zou trouwen; twee harde koppen tegen elkaar, maar in dit ge val had mijn Friesche het recht aan haar kant en won tenslotte dan ook! Doch hij eischte natuurlijk al zijn geld terug dat hij voor haar betaald had, hetgeen ik billijk vond. Hij op hooge stelten naar haar fa milie, doch deze weigerde terug te betalen en weer kwam het heele ge valletje terug bij mij: vader, moeder, broers en zusters en verdere familie van de bruid; allen hadden een deel gehad van de bruidschat, waren dus in de verkoop geintcresseerd en pro testeerden om het hardst. Natuurlijk hield ik voet bij stuk en bracht het zoover dat tenminste het Christelijk gedeelte van de lamilie de redelijkheid van mijn tisch inzag en toen volgde ook weidra de rest. Stuk voor stuk droop men af en meende ik van deze geschiedenis af te zijn, maar de goden waren me niet gunstig gestemd. In diepe overpeinzingen verzonken over de pest van de Congo: het ver- koopen der vrouwen als zoovele stuk ken vee, werd ik opgeschrikt door een zachte vrouwenstem, die mij riep ta-ta Joannesie! Ik zag op en daar stond de onwillige bruid in een bijna volmaakt Eva's costuum I Al haar klee- had „hij" terug geeischt en nt: wilde ze van mij een nieuw aantreksel hebben! De maat was vol, mijn geduld op, ik sprong van mijn stoel, greep naar een stok, maar ze was al uit zicht. Den volgenden dag had ze een heel fatsoenlijk kleedje aanl Hier merk ik dat ik eeq groote psychologische fout heb gemaaktik had mijn cijfermateriaal 't laatst moeten plaatsen. Ik raad U daarom aan het eerste deel der brief nog eens aan- Rector Stroetman f Voorzien van de H.H. Sacramenten der Stervenden overleed te Lage Vuur- sche de Zee.eerw. heer F. B. F. Stroet man, rector van het St. Elisabeths Rusthuis der Zusters van O. L. Vrouw. De Zeereerw. heer Stroetman werd in 1887 priester gewijd en was achter eenvolgens kapelaan te Rietmole, Groenloo, Montfoort, Workum, Schalk wijk en Duistervoorde. Daarna pastoor te Nieuw Schonebeek en te Loener- sloot tot 1918. Rector Stroetman verbleef daarna pige jaren in het St. Elizabeth's Gast- of Ziekenhuis te dezer stede, om later te worden aangewezen als Rector van het St. Elizabeths-Gesticht te Lage Vuursche. Brand. Vrijdag in den namiddag werd brand gealarmeerd in de Kazerne der Be reden Wapens. Er behoefde geen groot bluschmateriaal te worden aangevoerd, want met eigen hulpmiddelen was men ;t £iur spoedig meester. Spoorwegen. De gebouwen op het emplacement der Spoorwagenwerkpiaats worden weer uitgebreid. Begin |anuari wordt de aanbesteding gehouden. De raming bedraagt f59.300. Hulp bij Ongevallen. Als Arts-leider van de Vereeniging Eerste Hulp bij Ongelukken treedt naast Dr. Van Nieuwenhuizen op de arts H. J. Kolk. Werkloosheid. Wanneer er geen vorst komt en de geldschieters wat vertrouwen blijven schenken in de bouw-nijverheid, zal het hier ter stede met de nooden der werkloosheid niet zoo erg worden als het elders nu reeds is. Met een cijfer van 12 werkloozen per 1000 inwoners, steekt Amersfoort zeer gunstig af bij andere steden, in Schiedam bijvoorbeeld telt men op 1000 inwoners 64 werkloozenin Amsterdam 35 in Rotterdam 44; in Utrecht 31in Dordrecht 35. cn veel geionder dan vleesch, zijn on»e verschillende vlachsoorten Smakelijk Licht verteerbaar Voedzaam Daar Wil ALLEEN In Amersfoort alle vlschsoorten PERSOON LIJK in de Rljksvischhallen te IJmulden Inkoopen, Is U verzekerd van de FIJNSTE KWALITEITEN en BILLIJKSTE PRIJZEN. Tarbot, long, kabeljauw, schelvlsch, schol, bot, zcc-carbonade, vlschconserven, garnalen, warme garnalen croquetten, vlsch, koekjes, gebakken viaeh. Nieuwe Haring, gemarineerde haring, rolmops, gerookte en versche paling, atokvlsch, zoutevlsch enz. enr. IJmuider Vischhandel H. GLASTRA Co. N.V. ALLEENUTR.STRAAT 40 - TEL. 92 - AMERSFOORT Gerechtigd tot bet voeren van Hat Wapen van Z.K.tl. don Prlna der Nederl. il Comité voor hulp in bijzondere standigheden. Sub-comité va: het Nationaal Crisiscomité. Reeds eenige malen werd het doel in het alhier gevestigde comité voor hulp in bijzondere omstandigheden in de plaatselijke pers uiteengezet. Het comité, beoogende het lenigen van armoede in bijzondere omstandig heden (voor zoover onze gemeente betreti), heeft, daattoe door den Burge meester aangezocht, gemeend, teneinde zooveel mogelijk versnippering te voor komen, op te moeten treden als [plaatse lijk sub-comité van het Nationaal Crisis Comité. Dienovereenkomstig werd be sloten, dat het comité thans met zijn werkzaamheden zal aanvangen insamen- werking met het N. C. C. Vanzelfspre kend wordt hiervoor een beroep ge daan op de liefdadigheid van onze medeburgers. In afwachting van een te houden collecte kunnen thans reeds bijdragen gestort worden op rekening van het comité bij de N.V. Geldersche Credietvereen., alhier (girono. 74907), welke zich hiervoor beschikbaar heelt gesteld. Het Comité voornoemd, Ir. Th. W. L. Baron van Heemstra, Voorzitter. LedenC. J. van BeekM. H. Cohen Mr. S. van 't Eind; H. B. Fortmann J. G. A. Meeuwsen; B. Noordewier J. F. de With. Daadwerkelijke steun is toegezegd door de navolgende dames en Heeren Mevr. Bolleman—geb. Wehrmeyer; Mevr. Engelberts—geb. Adama; Mevr. van Hengel—geb. Busselman; Mevr. Hoog—geb. Muyderman; Mevr. Hulst— geb. Ubbens; Mevr. de Jong Schouwen burg—geb. Parker; Mevr. Klaar—geb. Roeper; Mevr. Schreuder—geb. Nijlartd; Mevr. Wenckebach—geb. Dresselhuys; Mevr. van Wessum—geb. de Munk; Mevr. Ziedses des Plantes - geb. Krijger. De Heeren: A. A. v. d. Berg; H. Bierman; D. L. Bolleman; B.T. Bremer; R. v. d. Burg; J. C. v.Dijk; H. Hasper; L. Herschel; C. de Jager; S. W. Mel- chior Ds. H. Teerink; R. J. v. d. Veen. Winkelsluiting. Burgemeester en Wethouders maken bekend dat op werkdagen van 17 tot en met 24 December 1931 de winkels geopend mogen blijven tot 9.30 na middags. Concert. Vrijdag 11 December was er ir Amicitia abonnementsconcert van het Concertbureau J. Beek, in samenwer king met den A'foortschen Kunstkring. Na Birgit Engell, de wereldberoemde sopraan van den vorigen keer. was het nu wederom een dame, die het heele programma voor haar rekening had, n.l. Wanda Landowska, Claveci- niste. Dus geen zangeres, maar een virtuose op het clavecin (Holl. Cla- vecimbel), een instrument, dat vrijwel geheel door de piano in het begin der 19e eeuw verdrongen werd. Zooals het instrument op het podium stond opgesteld, gaf het den indruk van een vleugelpiano, met dit verschil echter, dat een zestal pedalen waren aangebracht, daar waar we er anders twee zien en dat bij het ontblooten niet één maar twee klavieren zichtbaar werden. Vroeger eens, we meenen bij een Toonkunst-concert, was een cla- vecimbel geïmiteerd door punaises op het vilt der hamertjes aan te brengen en nu we het instrument in werkelijk heid hoorden, moeten we bekennen, dat die imitatie lang niet kwaad was. De snaren worden niet „behamerd" maar „getokkeld"iets dergelijks dus als bij mandoline, luit, cither enz. De tonen klinken niet door, het in strument „ringt" niet. Gevolg daarvan is een kolossale doorzichtigheid van het geheel, waarvan alle toontjes af zonderlijk waarneembaar zijnniets vervloeid of deinst weg in de ruimte. De concertgeefster toonde een vaar digheid die aan het wonderbaarlijke grensde en deed ook in het vlugste tempo elk nootje tot z'n recht komen. Voor onze verbeelding waren het fik- sche hagelbuien van tonen, die zij over onze hoofden deed neerkomen, terwijl onze hedendaagsche klavieren meer aan donsige sneeuwbuien gewoon zijn geraakt. De nuanceering, waartoe haar de pedalen in staat stelden gaf Vo.,kantoormeubelen scrh1jfmachines hebben wij boven onze zaak SPECIALE TOONKAMERS Fa. h. ELZET1AAR LANöESTRflflT 84 TEL. 528 soms herinneringen aan het orgel. Het clavecin beleefde z'n bloeitijd in de achttiende eeuw. toen groot meesters als Bach en Mozart de meeste hunner composities voor dit instrument bedoelden. De maatdeelen met klemtoon komen op dit instrument slechts uit door noot- figuren, zooals voorslag of triller, die men èn bij Bach èn bij Mozart (ook bij Beethoven) zoo veelvuldig tegen komt. In de toelichtingen, die Mevr. Landowska welwillend bij hare pro gramma's schreef, wijst zij er op, hoe men bij Mozart's spel op 't clavecin evenzeer genoot van het „zien" als het „hooren" spelen en zij verwachtte o.i. hetzelfde van haar auditorium door haar instrument zoo te doen plaatsen, dat niet alleen de beide boven elkaar gelegen klavieren, maar ook haar ar tistieke handen en vlugge vingeren duidelijk zichtbaar waren. De klavier- leerares, die ons hier van hare kunst deed genieten, zal ongetwijfeld van hare leerlingen een onberispelijke houding van armen en vingers eischen en het juiste gebruik van het polsge wricht. Hare Poolsche vingeren speel den met Fransche gratie: Magnificat Joh. Pachelbel, Concerto re Majeur A. Vinaidi—J. S. Bachvan de Sonate la Majeur van W. A. Mozart speelde zij alleen rondo alia Turca, voorafgegaan door een „Dance" van Purcel en „Coucon" van Daquin. Na de pauze kregen we achtereen volgens te hooren: Air con variazoni van G. F. Handel, Musette en rondeau lamfourin van J. P. Rameau, Bourree van G. P. Teleman, Le rossignol en amour van F. Couperin—le Grand en Sonate van Dominico Scarlatti, Met gespannen aandacht werd door de talrijke aanwezigen naar het spel dezer kunstenaresse geluisterd en tot tweemaal toe staande een ovatie ge bracht. Na de laatste maal zette Wanda Landowska zich tot het geven eener gemoedelijke causerie over haar ge liefd clavecimbel en het spelen eener eigen compositie, waartoe zij geïn-pi- reerd was door de landwijsjes n Auvergne en eenige harer eigen vader- landsche Poolsche melodieën. Betreurde Mozart vooral het ver dwijnen van het clavecin, om te worden vervangen door den vleugel, wij voor ons, hoe interessant deze avond ook was, zouden het eerste niet voor den laatsten terugwenschen. B. onder controle Centrale accountantsdienst Ned. Boerenbond Goedgekeurd bij Koninklijk Besluit d.d. 14 Maart 1913, no. 66 De zittingen voor het inleggen en terugbetalen van gelden worden gehouden in het R. K. Spaarbankgebouw BREEDESTRAAT bij de LANGEGRACHT des ZONDAGS van 12 tot 1 uurWOENSDAGAVONDS van 7 tot 8 uur en VRIJDAGS van 10 tot 11 uur. Dadelijk Ingaande rente 36/io pCt. Spaarbusjes gratis verkrijgbaar. KassierAmsterdamsche Bank.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1931 | | pagina 1