De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en
Omstreken
KANTOORBOEKEN
N.V. Middenstands-Bank
Bel dan op No. 42
Abonnementen kunnen elke week ingaandoch
opzegging van abonnement moet geschieden
voor den aanvang van een nieuw kwartaal. Pr\js
per 3 maanden f 1.00. Buiten Amersfoort f 1.10
Advertentiën 26 cent per regel. Bülgke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adver-
teeren. Advertentiën moeten Dinsdag en Vrijdag
vóór 8 uur in den morgen zjjn bezorgd.
Kantoor en Drakkerl] Langegracht 28 te Amersfoort - Telefoon 514
Vijf en veertigste Jaargang
Verschijnt alken Dinsdag- en Vrijdagmiddag Post-giro no. 44234
Dinsdag 2 Febr. 1932 - No. 86
Vaderlandsliefde
tegenover
partijzucht. Vaderlandsliefde staat niet
gelijk met haat van andere landen,
maar moet met eene broederlijke ge
negenheid voor en eene broederlijke
behandeling van andere landen samen
gaan.
De Katholieke Pers.
In de St. Jansklokken, het officieele
orgaan van het Bisdom'sBosch, wordt
de groote waarde van de Katholieke
Pers voor de Katholieke zaak ais volgt
beknopt samengevat:
„De geheele Katholieke zaak zou
onnoemlijk veel schade lijden, indien
de Katholieke Pers niet de achtingen
het gezag genoot, welke zij verdient,
en wanneer ze de haar eigen werk
zaamheden niet kon voortzetten en
uitbreiden.
„Zonder haar onafgebroken werk
van voorlichting aan het volk zouden
ongeloof en verdwazing weinig moeite
hebben hun doel te bereiken, n.l. alle
geloof uit de harten der menschen te
rukken.
.Onze Katholieke Couranten zijnde
spreekgestoelten van waaruit onafge
broken gestreden wordt om het geloof
te verdedigen tegen de machten der
duisternis en om alle aanvallen van
goddeloosheid af te slaan."
Feitelijk behoeft daaraan niets te
worden toegevoegd.
Of 't zou moeten zijn een dringend
verzoek om dit eens aandachtig te
overwegen.
Een verzoek ook tot de velen in
eigen kamp, die hun Pers met min
achting behandelen en haar vaak op
grievende wijze negeeren.
Ben en ander over
tfeld beheeren.
i.
Sparen.
Door oordeelkundige belegging en
regelmatige besparing alleen groeit in
den regel een matig geldbezit aan tot
een fortuin van beteekenis.
Niet dus, zooals vaak gedacht wordt,
door speculatie, door speculatie althans
in den ongunsiigen zin des woords
winstbejag, gebaseerd op vage, meeren-
deels louter subjectieve vooruitzichten,
met groote risico's. En minder nog
door spel. waarbij enkel van het blinde
toeval de winst wordt verwacht, terwijl
nog meer dan bij speculatie alle over
leg, studie, voorzichtigheid, gematigheid
geduld zijn uitgesloten.
Evenals de vrucht van den boom
slechts langzaam, begunstigd door
zonnelicht en warmte, tot rijpheid komt,
zoo komt de vrucht van noesten arbeid,
door overleg en spaarzaamheid, lang
zaam tot volle ontwikkeling.
Spaarzaamheid, geduld, overleg, dat
zijn de groote factoren, welke welvaart
brengen, den mcnsch een zelfstandig,
onafhankelijk bestaan bezorgen, hem
in staat stellen ten allen tijde aan zijne
verplichtingen van rechtvaardigheid,
billijkheid en liefdadigheid te voldoen,
't Zijn de menschen van spaarzaamheid
en overleg, die in den regel ook zich
het meest nauwgezet van deze ver
plichtingen kwijten.
Spaarzaamheid, geduld, overleg, dit
zijn drie dingen, die bij eene goede
geldbelegging eene gewichtige rol ver
vullen. Spaarzaamheid, wijl zonder deze
niets te beleggen valt, geduld, om de
gunstige gelegenheid af te wachten,
overleg om de beste gelegenheid te
kiezen.
De dreigbrieven aan
de Ned. Spoorwegen.
De Ned. Spoorwegen zijn in de laat
ste dagen door onverlaten in hunne
veiligheid bedreigd. Men heeft aansla
gen van min of meer ernstigen aard,
die gelukkig geen gevolg gehad heb
ben, zien gebeuren.
Dat heeft de autoriteiten tot oplet
tendheid en scherper toezicht gebracht.
Want het publiek is daardoor eenigs-
zins ongerust geworden. Het is al erg
genoeg, dat de onbewaaktejoverwegen
zooveel slachtoffers maken; men ge
raakt in spanning, als men denken
moet, dat de lijnen ook nog onveilig
gemaakt worden.
Maar de N. S. hee.t het er niet bij
laten zitten en een uitgebreiden be-
•wakingsdienst georganiseerd. De tijden
zijn echter troebel en dus is verdub
belde zorg en oplettendheid zeker
noodig.
JOH. DE HEER
VARKENSMARKT TEL, 1309
AMERSFOORT
Piano's - Orgels - Radio
Bij dergelijke gebeurtenissen, die de
algemeene aandacht trekken, staan er
altijd nog menschen op, die op sen
satie belust, door anonieme geschriften
aan de autoriteiten, de spanning nog
willen vergrooten. Dat is laf, maar 't
heeft altijd bestaan en men kan zich
slecht daar tegen wapenen.
Zoo hebben de bestuurders der Ned.
Spw. al in October 1931 een anonieme
bedreiging ontvangen, geteekend Ma-
tuschka II en nu weer de vorige week
op 22 Januari 1932 een brandbrief of
afpersings-brief met een gefingeerde
onderteekening. Beide brieven heeft
men in de pers openbaar gemaakt en
daardoor de beide onwaardige schrift
stukken eene beteekenis doen krijgen,
die ze naar onze meening niet waard
zijn. Wanneer men daardoor bereiken
wil dat men er de schrijvers door ach
terhaalt, zal men wel bedrogen uit
komendaar zijn de volgende redenen
De eerste brief Matuschka li is in
nagemaakt blokschrift geschreven door
iemand wiens gewoon schrift dat niet
is; hij schrijft doorgaans gewoon
schuinschrift, te zien uit de laatste
regels „sneltrein Parijs-Amsterdam gaat
er uit". Hij blijft daarom niet staand,
rechlop drukschrift schrijven, maar valt
terug tot den gewonen standhoek van
vrij sieil schuinschrift, men zie „Oct.
31". Dat hij geen staand drukschrift
gewoonlijk schrijft, ziet men ook uit de
verschuilende g's. Al die verschillende
A's, verschillend gevormd, bewijzen
het verdraaien van het schrift, ook de
rare M van Matuschka.
Toch bewijst alles samengenomen,
dat hij de pen wel meester is. De in
houd der bedreiging, dat men, omdat
men het Christenbeginsel vertrapt, men
ook gestraft zal worden, is onzinnig
en dwaas en precies het omgekeerde,
waarover een aanslagenfabrikant zou
klagen. De brief is een vreemd product
van den een of andere op sensatie
belusten dwaas, die onrust wil stichten.
De tweede brief van 22 Jan. 1932
stamt uit een ander milieu als de eerste
van 26 Oct. 1931. De tweede is met
niet veranderd schrift geschreven. De
schrijver heeft de hand van iemand die
in de jeugd wel schrijven geleerd heeft,
maar het niet verder gebracht heeft
dan die van gewone burger- ofarbei-
dcrsmenschen, die wel wat anders te
doen hebben dan schrijven.
Door af en toe verplicht te zijn te
schrijven, heeft het schrift toch hier en
daar zijn eigenaardigheden gekregen.
Het schrift stoort zich niet aan de
grondlijn, klimt en daalt, de onderlinge
spaties zijn ongelijk, de hoofdletters
hebben eigenaardige vormenhet schrift
heeft een nog al steilen standhoek die
op 65° aanloopt. De letters houden
door den dansen der letters weinig
vaste richting. Er zijn Nederlandsche
taalfouten in „brobeeren", „Morgen",
„Haarlemweg". De brief komt van een
schrijver kan ook zijn schrijfster
die excentrieke dingen nagaat en daar
om beveelt „(5000 te deponeeren aan
den kant in het gras". De plaats is
zeer slecht gekozen. Het geheel doet
denken aan iemand die het lezend
publiek nu achter de gordijntjes zit te
bespotten om zijn misplaatste grap.
De beide brieven had men beter
>or zich kunnen houden en inmiddels
de waakzaamheid en het toezicht te
verdubbelen, dan stoorde zich het pu
bliek en de pers althans niet aan een
eenvoudig plankje, dat buiten de sporen
lag en nu al gesignaleerd werd.
Het vertrouwen van het publiek zou
er niets door verloren hebben.
A. F. VAN BEURDEN.
IN ALLE LINIATUREN
„NATIONAL" LOSBLADIGE
BOEKEN
Allesnvarkoop voo Amersfoort
KANTOORBOEKHANDEL
«F.A.TULPBS
Ungutr. 68 to. Krommastr. TEL. 326
De financieele toestand der gemeente
Amersfoort.
Mr. L. Stadig, leider der Anti-Rev.
Raadsfractie besprak dezer dagen in
de Anti-Rev. Kiesvereeniging de finan-
tieele toestand van Amersfoort.
Vergeleken bij andere gemeenten
van ongeveer gelijke grootte, staat
Amersfoort er volgens mr. Stadig niet
ongunstig voor; de finantieele toestand
is geenszins verontrustend.
Amersfoort bevindt zich wel in een
bijzondere positie; het aantal werk-
loozen is, vergeleken bij andere ge
meenten, niet hoog.
De bedrijven zijn winstgevend. Mocht
de depressie in de economische om
standigheden nog dieper gaan, dan
heelt de gemeente nog de beschikking
over bijzondere reserves, die tamelijk
groot zijn-
De vraag: „leeft Amersfoort boven
zijn stand?" moet ontkennend beant
woord worden.
Het feit toch, dat de gemeente de
laatste jaren zeer uitgebreid is, vergt
nieuwe en bijzondere uitgaven. Om de
verbinding tot stand te brengen tus-
schen de buitenwijken moest b.v. een
autobusdienst in het leven geroepen
worden, die zich niet kan bedruipen.
De schoolbouw eischt ook veel geld.
Al is op 't oogenblik schoolruimte over,
dit is slechts een kwestie van korten
tijd, de scholen zullen spoedig geheel
bezet zijn.
Ook zit Amersfoort thans voor uit
gaven voor zaken, die het voorgeslacht
wel wat al te veel verwaarloosd heeft,
zooals b.v. rioleering, die, zooals ze
thans is, niet bestendigd kan worden.
De kosten hiervoor zullen echter op
gebracht moeten worden door de huis
eigenaren.
Vergelijkt men de cijfers van de
uitgaven van 1921 en thans en neemt
daarbij in aanmerking de uitbreiding
der gemeente, dan kunnen deze de
toets wel doorstaan en zijn deze rela
tief niet gestegen. Bovendien zijn de
tarieven van gas en water hier laag.
Amersfoort leeft niet boven zijn stand.
Toch moet gestreefd worden naar een
zuinig beheer, maar redelijk; tenslotte
kan en mag maar niet op alles be
zuinigd worden; zooiels wreekt zich
later. De financiën worden hier goed
beheerd en met gerustheid kan Amers
foort de toekomst, buitengewone
depressie uitgesloten, tegemoet zien.
Aldus mr. Stadig.
om op een zeer bewogen tijdstip all
wij nu beleven de kasgeldleeningen
kost wat kost om te zetten in vaste
leeningen, vergt van de gemeenten
handen met geld en leggen haar onder
den druk van de geldmacht.
Ze worden daartoe gedwongen.
pij leeningen met korten looptijd
mt-ilen alle emisslekosten, alle zegels,
alla'kosten aan provisie en eventueel
disagio worden verdeeld over de korte
looptijd, zoodat men wel kan zeggen,
dat de werkelijke rentelasten een
hoog percentage zullen benaderen.
Dal is een verlies, dat met geen salaris-
meest
Na dit resumé nog eenige algemeene
opmerkingen onzerzijds.
Bizondere omstandigheden maken
het verzorgen van de financieele positie
der gemeente tegenwoordig wel eens
moeilijk.
De gemeenten betalen over het
algemeen meer aan renten van geld-
leeningen dan aan salarissen. Maar
de regeering in Den Haag en haar
geleerde referendarissen doen niet de
geringste moeite om dien last te ver
lichten en op die uitgaven te besnoeien.
Integendeel zou men veeleer meenen, dat
het er juist om te doen is, geweest die
lasten te verhoogen. Er is wantrouwen
gezaaid tegen het beleid der gemeenten
over de geheele linie en haar werden
de middelen onthouden om haar taak
te vervullen.
Ten gevolge van de oppermachtige
ongecontroleerde bankpolitiek, al ol
niet gesteund door de regeering, is het
voordeel, dat eventueel voor een ge-
meentebegrooting ware te verkrijgen
uit velerlei bezuiniging, al lang en
dubbel en dwars verloren gegaan. Het
is n.l. opgeofferd aan de verhooging
der rente voor kasgeldleeningen. En
dat niet alleen, maar ook de drang
orNng Is in te halen.
&i dat, terwijl de gemeente de
ollde belegging en terwijl er geld
i «vervloed Is, dat geen emplooi kat
virttfen geeft.
V
Gas of Electriciteit.
foor het Prov. Elcctriciteitsbedrijf
wofdt hevig geijverd voor het benutten
eleclriclteit voor verwarming. |am-
is, dat de voorstelling der voor-
len van electriciteit niet klopt met
werkelijkheid. Menigeen heeft zich
lat^n bepraten en toestellen aangeschaft
J'( economisch beschouwd, niet ge
it moesten worden,
e firma Van der Meijden publiceert
aanleiding van deze kwestie een
sci ijven, waarin deskundig wordt uit-
■ezet hoe de prijsverhouding is.
s voorlichting voor onze lezers
n we het hier volgen:
i den laatsten tijd wordt er door
veachillende electriciteits-bedrijven
grdote propaganda gemaakt voor het
en met behulp van electriciteit.
ooals bekend, levert de door ons
egenwoordigde fabriek zoowel elec-
tri: che- als gastoestellen. Doch deze
fal iek gaat met overleg te werk en zij
propageert de electrische kooktoestel-
len alleen in die landen, waar het
electriciteitstarief zeer laag is, b.v. Zwit
serland en Noorwegen, waar men in
het water een goedkoope krachtbron
heeft.
ons land echter zijn de verhou
dingen anders en moeten wij de zaak
van een neutraal standpunt uit bekij
ken. Dan moeten wij toegeven, dat
electriciteit evenals gas zeer gemakke
lijk is, zindelijk en goed regelbaar.
In dezen tijd nu is men allerwege
gedwongen, door den economischen
toestand te gaan bezuinigen. Het is
interessant op een paar nadere bizon-
detheden te wijzen. Wellicht worden
uw lezers(essen) dan een oogenblik
tot nacjfnken gestemd over de finan
cieele zijde van dit vraagstuk, want
le. electrisch koken is duur. De
duurste gasprijs in Amersfoort is 9 ct.
Het is gebleken, dat 1 M3. gas meer
warmte geeft dan 3 K.W.U. electrici
teit, dus eerst bij een electriciteitsprijs
lager dan 3 cent, heeft men kans even
goedkoop uit te zijn.
2e. Als een electrisch fornuis is aan
geschaft, is het noodzakelijk nieuwe
pannen daarbij te koopen. Dit moeten
pannen zijn, mei een absoluut vlakken
bodem, welke 6 tot 8 m.M. dik is. Dan
moet men er angstvallig op letten, dat
men bij het gebruik van een kook
plaat, een pan neemt, welke een bo
demoppervlak heeft gelijk aan dat van
de kookplaat.
3e. Behalve dat men op de juiste
verhouding tusschen pan en kookplaat
moet letten, is het om economisch te
koken noodzakelijk, dat men de stroom
reeds afsluit voordat de spijzen koken,
Dit is niet zoo eenvoudig: sluit men
de stroom te vroeg af, dan komen de
spijzen niet aan den kook, sluit men
de stroom le Iaat af, dan heeft men
meer warmte toegevoegd dan noodig
is, hetgeen gelijk staat met verlies aan
geld.
4e. De electrische huisleiding moet
dikwijls „verzwaard" worden.
5e. In het algemeen dient er reke-
ing mee gehouden te worden, dat
electrisch koken belangrijk meer tijd
kost, dan koken op gas.
Daartegenover heeft men te beden
ken, dat men op gas alles kan koken,
bakken en braden op eenvoudige wij
ze, doordat de branders prachtig ge
regeld kunnen worden; dat de gas
toestellen veel goedkooper zijn; dat
de pannen als zijnde massa-artikelen
veel goedkooper zijn, en dat bij het
afsluiten van een vastrechtcontract, al
het gas, dat meer verbruikt wordt,
slechts 4 cent kost.
i&ft
A.s. Woensdag 12—4 uur wederom
VOLKSVISCHDAQ
4 en 5 mooie gebakken visschen
voor 1 kwartje
IJMUIDERVISCHHANDEL
UTRECHTSCHESTRAAT 40
Het gesprek van den dag.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lnn OncM no. 4 - Telefoon no. M4 en 697
Deskundige voorlichting bg den aan- en verkoop van Effect»'
Verhuring van Ups Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Inca:>seering.
Spaar-deposito's rente 3'/i pet.
vooiKANTOORMEUBHLEN
SCRHIJFJMACHINES
hebben wij boven onze zank
SPECIALE TOONKAMERS
Fa. H. ELZETWAR
LAN6ESTRAAT 84 TEL. 528
K. J. M. V.
Zondagavond hield Rector Timp uit
Haarlem in het Patronaatsgebouw aan
de Elleboogsteeg een rede„Wat is,
hoe en wat wil de Kath. Jonge Mld-
denstandsvereeniging. De belangstelling
was niet groot.
In het openingswoord deelde de
heer Jansen, voorzitter van de B J. V.
mede, dat gepoogd was verbinding te
krijgen met de Middenstandsvereenl-
ging „De Hanze" doch daar deze ver
eeniging in Amersfoort 6 leden telt
was dit natuurlijk een groote teleur
stelling.
Rector Timp gaf de B. J. V. al da
delijk een pluimpje, dat zij, met zoc
weinig goed voorbeeld der ouderen,
toch nog een groot ledental hebben.
Het gaat, vooral in dezen tijd, om de
leus „vóór of tegen Christus". Waar
we jonge arbeiders zien strijden, de
meisjes zich organiseeren, daar kun
nen de jonge Middenstanders zich niet
afzijdig houden. We kunnen Roomsch
zijn in de kerk en in huis, maar we
moeten het ook zijn op straat, en overal I
In alle bisdommen luidt 't „Midden
standers, organiseert U." De voorman
nen kwamen bijeen en besloten er een
Nationale beweging van te maken. Het
is zaak goede afdeelingen in alle plaat
sen te krijgen. De naam B. J. V. zal,
om een uniforme naam te krijgen,
veranderd worden in K.J.M.V. Hierna
gaf Spr. een kort inzicht in de samen
stelling van de organisatie en de ont
wikkeling van de Nationale federatie.
De Nationale Contact-Commissie met
de richtlijnen door die commissie vast
gesteld, zijn goedgekeurd door het
Episcopaat. De K. J. M. V. is een
jeugd-organisatie voor geheel Neder
land, dus een vormenden, een trainen-
den vereeniging. In Amersfoort moet
ook een afd. gesticht worden. Er zijn
er al 41 in Nederland.
in de Kath. Middenstand voelt men
over 't algemeen weinig voor 'ontwik
keling, dat moet veranderen. Na nog
tal van waardevolle raadgevingen, die
getuigden van een buitengewoon hel
dere kijk op het Middenstandsleven
met zijn fouten en feilen, doch ook
met zijn goede zijden, besloot de Eerw.
Spr. zijn geestige, soms rake, en zeer
duidelijke rede.
Na een levendige gedachlenwisseling
van de leden onderling werd besloten
een afdeeling van de Katholieke Jonge
Middenstandsvereeniging te stichten.
Hebt U een
Taxi of aulo noodig
Amersfoort,
Tooneel „St. Henricus".
Voor een tjokvolle zaal in het Pa
tronaatsgebouw Paulus Borstraat gaf
de Tooneolvereeniging van de Jonge
Werkman Parochie St. Henricus een
tweetal blijspelen.
Eerst de één-acter „De Nachtwacht
r de Maan" daarna het blijspel in
urie bedrijven „Gierige Tijs".
Het spet van de vroolijke studenten
die de nachtwacht van het dorp uit
wraakneming een z.g. reisje naar de
maan lieten ondernemen had daverende
lachsalvo's in de zaal tengevolge. Ook
de vermakelijke scenes vart de Qierige
Tijs die tenslotte door angst gedreven
zijn schuldeischers belaald was vol
komen in staat de lachlust op te wek
ken. 't Was een vroolijke avond, die
Zondag a.s. nog eens herhaald zal
worden.
Overwegafsluitiag Groote Koppel.
Burgemeester en Wethouders van
Amersfoort maken bekend dat blijkens
van de Nederlandsche Spoorwegen
ontvangen bericht, bovengenoemde af
sluiting met ingang van Maandag 8
Februari a.s. niet meer ter plaatse zal
worden bediend, doch op afstand n.m.l.
vanaf den post aan de Kleine Koppel,
In verband waarmede ingaande dien
datum op den overweg Groote Koppel
twee electrisch verlichte waarschu wings
borden in dienst worden gesteld, welke
borden vóór het sluiten der boomen
gedraaid worden en alsdan de den
overweg naderende de waarschuwing
Stop voor den overweg" vertoonen.
Ontwikkeling en ontspanning van
werkloozen.
Op verzoek kunnen werkloozen aan
de arbeidsbeurs kaarten ontvangen,
waarop door de Openbare- en door
de Katholieke leeszalen studie- en lees
boeken worden verstrekt.
Vrijdag 5 Februari, half 3 zal een
bezoek worden gebracht aan de Phoenix
Brouwerij.
De werking van deze moderne bier
brouwerij is voor velen, en voooral
voor metaalbewerkers zeer leerzaam.
Aanmelden arbeidsbeurs.
Door het Amersfoortsch Mannenkoor
zal hoogst waarschijnlijk op 17 Febr.
in de Eierhal een zanguitvoering aan
J- werkloozen worden aangeboden.
Woensdagavond 3 Februari om half 8
uur zal in het gebouw van de R. K.
Werkliedenvereeniging „St. Jozef" een
bijeenkomst toegankelijk voor alle
werkloozen, gehouden worden.
Het strijkorkest „St. Caecilia" zal
jn medewerking verleenen, door het
geven van een zestal muzieknummers.
Voorts geven de Gebr. Pijpers voor
drachten en declamatie.
Aan de Industrie- en huishoudschool:
Half Februari aanvang van den cursus
in koken voor dienstboden.
A. Bereiding van den uitgebreiden
burgerpot. Schoolgeld f 10 per cursus
van 5 maanden, één avond per veek
van 7-9.30 uur.
I. Bereiding van fijnere gerc-hten.
Schoolgeld f 20 per cursus van 5 maan
den.
Tot deze cursussen kunnen oe-
gelaten worden, dames, die o 'ag
hare bezigheden hebben.
Voor haar bedraagt het schr-'-eld
f15 voor cursus A en f30 voor cu- B.
Aanm. bij de Directrice op de sr aek-
uren: Maandag 2—4 uur. Donderdag
|van 6—8 uur.
