STEMPELDOOZEH
F. fl. TULP
Een Meisjesgezicht
Bouwplannen
JAN ZWART
„Snelwerk"
Fa. h. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10. franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 18 Oct. 1932
ADVERTENT1ËN 25 cent per regel. Billijke tariéVen
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
Advertentifin moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
In den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314
Zes en Veertigste Jaargang - No. 56
De ziel welke haar God verlaren
heeft, is een aangeschoten vogel gelijk.
Zij fladdert over de aarde, maar kan
niet omhoog, en straks wacht haar de
moordende hand der wereld.
Bedrijfsorganisatie.
Een scherpe tegenstelling tusschen
bedrijfsorganisatie, socialisatie en Plan-
wirtschaft is aldus betoogde dezer
dagen Prof. Veraart bij den huldigen
stand van de economische wetenschap
en economische practijk niet meer te
maken. Planwirtschaft is in een aantal
beproefde handen de concrete, toepas
sing der socialisatie-gedachte en d«
welkome, immers noodzakelijke aan
vulling van een uitgewerkte publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie. Als con
crete hervormingsbeweging komt in
eersten aanleg uitsluitend in aanmer
king de publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie. Deze heeft dan van meet af
te letten op de verzorging der gemeen
schapsbelangen, die vooral door de
socialisatie-gedachte zijn geinspireerd.
De verdere doorvoering der publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie leidt dan
telkenmale tot Planwirtschaft.
De vraag besprekend, of er ruimte
is voor een bewuste regeling door de
overheid, wijst de Professor er op dat
het koor der tegenstanders nog machtig
is. Maar het feit dat de bestaande eco
nomische toestand, gemeten aan de
objectieve norm: redelijke voorziening
in dc redelijke behoeften der mensch-
heid, in zoovele gevallen ernstig te
kort schiet, het feit ook, dal het realis
tisch onderzoek van het bestaande,
naast de onvermijdelijkheid, de nood
zakelijkheid van het zoo zijn en het
niet anders kunnen zijn heeft aange
toond, voert vanzelf tot een hervor
mingsplan.
Men wil en moet komen tot: orde
door bewuste regeling.
Den beslaandcn toestand ontledende,
treffen aldus Prof. Veraart de
volgende verschijnselen
le. Een deel der arbeiders verdwijnt
uit het productieproces. Zij hebben geen
enkel recht om een onderzoek naar de
reden van hun ontslag te vragen.
2e. Niets verzekert hun, dat zij bij
omslag van de conjunctuur op de oude
plaatsen terugkomen, van de vorming
van arbeidsreserves is geen sprake, ze
moeten maar zien waar ze terecht komen
of niet terecht komen.
3e. Voor de werkloozen zorgt niet
de productie, waaruit ze verfwenen,
maar, zoo goed of kwaad als dit gaat.
hun kassen, de staat, de gemeente, het
armbestuur.
4. Niemand der verantwoordelijken
denkt er aan, het nationaal economisch
leven zoo le laten gaan, dat de bergen
en dalen in de lijn, die gevolgd wordt
zooveel mogelijk worden weggenomen.
Aan financieele en economische con-
junctuurpolitiek doet de Nederlandschc
regcering niet.
5e. Men laat, op wat uitzonderingen
in de werkverschaffingen na, de werk
loozen werkloos. De staai onthoudt
zich en zorgt, dat de gemeenten zich
moeten onthouden van reserve-c cono-
mische werkzaamheid. De ramp der
werkloosheid woedt ongebreideld voort.
6e. Loonsverlaging wordt toegepast,
voor een deel nog geëischt. Geheel af-
Het cijfer.
Wilson barstte eensklaps uit in een
luid, geaffecteerd gelach. Hij keek naar
Sebright die iets mompelde. „Om den
tuin geleid door een vrouw dat heb
ik je wel gezegd," waren de woorden,
die ik verstond.
„Ik weet niet, wat gij bedoelt, me
juffrouw Rutherford, zeide Wilson, „gij
moet uw verstand verloren hebben. En
wat u betreft, zeide hij, zich tot den
detective wendende, „het telegram, dat
gij uit mijn hand hebt gerukt, heefi
niet de minste waarde."
„Dat denkt gij, omdat gij meent, dat
de sleutel van het cijfer verloren is
gegaan," vervolgde mejuffrouw Ruther-
ford, „maar daarin vergist gij u; de
sleutel is er wel degelijk. Gij weet zeer
goed, dat het lijk van mijn vader den
sleutel bevat. De afmetingen van het
lichaam van mijn vader zijn geheel
gelijk aan die van het hoofd van uw
bende. Gij meent, dat mijn vader be
graven ligt op den bodem van de zee."
„Wij hebben gezien, dat het werd
neergelaten in de zee; daaraan is dus
niet de minste twijfel," hernam Sebright.
„Dat is waar; maar gij hebt niet
gezien wat er later gebeurd is. De zee
heeft haar donde teruggegeven; 't lijk
van mijn vader zal over drie dagen in
Engeland komen."
Sebright verbleekte.
„Dat is tooverij", riep hij uit. „Wil-
KANTOORBOEKHANDEL
Lingastr. 68 lo. Krommestr. TEL 326
gezien van de vraag naar de nood
zakelijkheid daarvan en in welke mate,
zoowel uit bedrijfsoogpunt en uit het
oogpunt van het algemeen belang. Vast
staat.dat eenig algemeen- en bedrijfs
plan bij de loonsverlaging ontbreekt.
De arbeid buiten den ondernemers-
arbeid is zoo goed als geheel rechte
loos.
Als voornaamste der individueele
rechten van den arbeider noemt Prof.
Veraart: recht op een geldige reden
bij ontslag en recht op arbeid in de
onderneming van zijn dagelijksche werk
zaamheid, met daarnaast arbeidersrecht
spraak door rechtscolleges met arbei
ders en medezeggenschap in onder-
ni 'ing, maar vooral in bedrijf, alsook
een arbeidsreserve in het bedrijf. Een
behoorlijke loonpolitiek is onmogelijk
zondereen behoorlijke bedrijfspolitiek.
Deze laatste is niet in te voeren zonder
medezeggenschap van de vertrouwens
mannen der arbeiders in het bedrijf.
De arbeiders moeten tot het bedrijf
behooren zooals ondernemers en kapi
talisten er toe behooren. Voor dit alles
eersten aanleg noodig wettelijke
regeling der economische bedrijfsorga
nisatie. Voldoende is dat niet, want
daarnaast moet de regeering een finan
cieele en economische conjunctuur-
politiek volgen. Nu het bedrijfsleven
is geremd, moet zij voor werk zorgen
en werk financieren, om aanstonds,
wanneer dc conjunctuur omhoog gaat,
in zekere mate liet bedrijfsleven te
remmen.
In de Tweede Kamer
kwam dc Bedrijfsradenwet aan de orde.
Opmerkelijk is, dat het eerste groote
ontwerp in de zittingsperiode 1932-'33
nu eens niet met de huidige crisis
verband houdt. Er is gelukkig nog tijd
voor zuiver-opbouwend werk!
Niet algemeen bestaat een juist be
grip omtrent de strekking van het
ontwerp. De leidende gedachte van de
Regeering is geweest, dat zij niet on
verschillig kon blijven met betrekking
tot de arbeidsverhoudingendat zij niet
buiten de sfeer van werkgevers
•nemers blijven mag.
In 't bijzonder heeft het feit, dat de
vakverenigingen zich al meer ontwik
kelen van verenigingen van strijd tot
verenigingen van overleg, haar ertoe
gebracht te trachten regelend op te
treden tusschen werkgevers en arbei
ders. Zij wil langzaam de Bedrijfs
organisatie doen groeien.
De Bedrijfsraad zal een taak krijgen
op 't gebied van beslechting van ge
schillen, bemiddeling, overleg, advies
en uitvoering. Het zal kunnen gaan om
BECHSTEIN PIANO'S
Het ideaal van den muziekliefhebber I
De vertcgeiwoordiger:
FilUI BEIlUII-IMEIlflOIT I
vraagstukken aangaande arbeidsvoor
waarden, werkloosheid, vakopleiding,
verruiming van werkgelegenheid Ook
zal de Bedrijfsraad zich kunnen be
lasten met toezicht b.v. op pensioen
fondsen enz., terwijl hij een stuwende
i, geloof toch geen enkel woord van
wat dat jonge meisje zegt."
„En," vervolgde mejuffrouw Ruther
ford, „de opgaven van de afmetingen
zijn in dit medaillon te vinden. Ik weet
alles. Gij hebt verloren, en wij hebben
gewonnen."
„Gaat nu mede," zeide Vernon, „de
tijd zal leeren of de jonge dame gelijk
heeft gehadmaar ik heb geen tijd te j
verliezen, gij zijt beiden gearresteerd
en gaat dus met mij mede."
Met een woeste kreet, alsof hij
eerst recht 't gevaarlijke van zijn toe
stand begreep, nam Sebright een aan
loop en trachtte over boord te sprin
gen, maar mejuffrouw Rutherford hield
hem tegen.
„Het baat u niets," zeide zij, „mijn
vader is niet te vergeefs gestorven;
het dient nergens toe nog langer tegen
stand te bieden."
„Gaat nu mede," zeide Vernon, „en
verzet u niet langer."
Een oogenblik later bevond het twee
tal zich op het diens'.schip. Toen wij
na eenige uren in Londen aankwamen,
vonden wij de stad in groote agitatie
en hoorden wij overal van de gevan
genneming van de geheele bende anar
chisten. Zeer weinigen evenwel wisten
door welken samenloop van omstan
digheden die gevangenneming had
plaats gehad.
EINDE.
werking kan hebben op de vorming
ervan.
De Bedrijfsraad zal dus hierop
komt het ook aan de taak der
Regeering verlichten. Mede krijgt zij
een rechtsprekende functie toebedeeld
in gevallen, waarin werkgevers en
-nemers geschillen met elkaar hebben
met betrekking tot den arbeid. De
Rechterlijke Macht wordt dus eveneens
ontlast.
Het ontwerp wil dus betere be
scherming van den arbeider en een
hechtere regeling van het productie
proces.
Handelsregister.
Bij de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor de Geldersche Vallei
zijn ingeschieven
G. Alblas cn Znbouwmaterialen,
Nunspeet.
R. Louw, bakkerij, Nijkerk, Hoogen-
hof II.
Ass. Hyp. en Woningbur., Veenen-
daal, Kanaalweg 2.
G. Peut. slagerij. Amersfoort, Arnh.
weg 46.
J. Klok, Melkhandel, Amersfoort, v.
Bemmelstraat I.
Gebr. Morelissen, Eleclr. bedrijf,
Amersfoort, Arnh.weg 40.
Techn. Handelsbureau, Bekink en
Zonneveld, Auto-Asscsoires, Amersfoort.
N.V. Bouw- en Aannemersbedrijf
Jac. v. Gent, Amersfoort.
W. v. Hennekeier, café, Nijkerk,
Markt 18.
Wed. M. Klaassen, schoenhandel,
Putten, Kerkstraat A 146.
Openbare Leeszalen.
De Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen heeft bepaald, dat
art. 4 der Rijkssubsidievoorwaarden
voortaan zal luiden als volgt:
„Zij (de Openbare Leeszalen) be
hooren een algemeen ontwikkelend en
onderrichtend karakter te dragen en
alle moreel schadelijke, op grove wijze
andersdenkenden kwetsende of tot on
gehoorzaamheid aan de landswetten
opruiende lectuur te weren."
R. K. Rijkskieskring Utrecht.
Dc Bond van R. K. Kiezers in den
Rijkskieskring Utrecht, houdt alge-
meene vergadering. Zaterdag 22 Oct.,
half tien in het Gebouw voor K. en
verliest nimmer zijn trissche teint en soepele
gaafheid, wanneer men voor de verzorging
i het gelaat .Zij"-Ciétne gebruikt.
In prijzen van 20-30-45 en 75 cent.
1 Bloemen uit Ierland.
's Avonds na den veldslag laten de:
meeste soldaten zich neervallen, onver
schillig waar, om te slapen. Ze hebben
veel geloopen en gescholen, ze heb
ben er velen zien vallen, ze hebben
er zelf velen gedood.
De gewonden, die men in alle haast
opneemt, slapen niet; zij schreeuwen,
kermen of ijlen. Maar er zijn enkele
krijgers die, schoon zelf niet gewond,
zich den slaap ontzeggen om voor de
laatste maal hen gezelschap te houden,
die de morgen niet meer levend vinden
zal.
En zoo, in den nacht volgende op
den slag bij Germanstown, de eerste
schoone overwinning die Washington
behaalde in den Onafhankelijkheids
oorlog zat Teddie O'Neil te waken
bij zijn vriend O'Shannon, die in 't
gevecht deerlijk was gewond.
Beiden waren lerenbeiden hadden
zich gevestigd in Amerika om aan de
geloofsvervolging te ontkomenen daar
het toeval hen bijeen bracht onder cén
en denzelfden bevelhebber, hadden zij
al spoedig vriendschap gesloten. Dien
dag hadden zij schouder aan schouder
gevochten. O'Neil stond er bij toen
O'Shannon dien kogel in zijn schouder
kreeg; en nu waakte hij bij her:, be
schut door een geïmproviseerde tent,
niet ver van de zacht kabbelende Sus
quehanna.
Landhuizen, Woonhuizen,
Bedrijfsgebouwen.
Begrootingen, berekeningen.
Gewapend beton.
Adviezen kosteloos
P. Jos. Hak, Architect
Timorstrait 17 - Amersfoort
W. te Utrecht.
I. Mededeelingen,
II. Verslag Penningmeester 1931.
III. Behandeling Concept-Program
1933.
A. Inleiding door den heer P. H. J.
Steenhoff Baarn.
Motie van de R. K. Kiesvereni
ging te Zuilen
De Bond enz.
kennis genomen hebbende van
Ontwerp-Program der R.K. S aaisparlij
spreekt zijn diep leedwezen en
ernstige afkeuring uil over het feit.
dat dit Ontwerp-Program zoover blijft
beneden de eischen, die in dezen
ernstigen tijd aan het Katholicisme als
wereldmacht moeten worden gesteld
dringt aan op een radicale herzië-
ling van dit program, vooral in de
economische en financieele paragrafen
daarin, zoodat in het program de
krachtige overtuiging komt te spreken,
dat de belangen van de maatschappe
lijk zwakken voor alles met de grootste
toewijding moeten worden gediend;
noodigt alle gelijkgezinden uit, 2ich
voor de algeheele verbetering van het
Ontwerp-Program, het stellen van
democratische candidaten en het be
vorderen van een democratische poli
tiek, zoowel bij de a.s. begrootings-
debatten als voor en na de komende
verkiezingen, zoo krachtig mogelijk te
organiseeren
Besluit de motie te publiceeren
le. door de pers;
2e. door toezending aan het Besluur
der R. K. Staatspartij
3e. door toezending aan alle leden
van den partijraad
4e. door toezending aan de besturen
van de Rijkskieskringorganisaties.
En gaat over tot de orde van den dag."
Prae-advies: Het Bestuur van den
Bond kan zich met den gedachtengang
dezer motie niet vereenigen en moet
aanneming ontraden.
C. Amendementen op het Concept
program
IV. Voorstellen ter behandeling ir
de vergadering van den Partijraad der
R. K. Staatspartij
1. Van de R. K. Kiesvereenigingen
te Maartensdijk—Achttienhoven en te
IJsselstein
„Onverwijlde Regeeringsmaatregelen
ter voorkoming van ongemotiveerde
hypotheekopzeggingen in dezen crisis
tijd".
Prae-advies: Het bestuur van den
Bond kan zich met dit voorstel ver
eenigen.
2. Van de R. K. Kiesvereeniging te
Maartensdijk—Achttienhoven
„Spoedige en krachtige Regeerings
maatregelen inzake regeling van en
controle op den export van zuivelpro
ducten, met name condens-melk en
melkpoeder, meer speciaal lot behoud
van het Engelsche afzetgebied van
„Kom, kom, Patrick, hou je bedaard,"
herhaalde hij, misschien wel voorden,
tienden keer. „Je vermoeit je maar met
al dat praten. Weet je niet wat de
chirurgijn gezegd heeft? „Nu heb ik
er den kogel wel uit, maar nu is de
hoofdzaak: rust."
„De chirurgijn," zei hij met droge
cn hokkende slem, „de chirurgijn, nu
ja! Hij heeft den kogel uit mijn schou
der gehaald en hij heeft er lang
genoeg aan gepeuterd! Maar heeft hij
mij verlost van die brandende pijn die
mij het slapen belet? En van die an
dere pijn, die mij nu al vijftien jaar
lang aan het hart knaagt? Die pijn,
Teddie, heeft mijn leven versleten tot
op den draad; aan die pijn zal ik
sterven."
Jawel, ik weet het wel," ging hij,
voort, als in antwoord op een gebaar
van zijn vriend, „je wilt mij om den
tuin leiden, mij wijs maken dat ik nog
beter worden kan Maar ik weet
toch het best hoe het met mij gesteld
is! Jij, jij weet daar niets van, en jij
kunt je niet voorstellen wat men voelt
als men gaat stervenals men weet
dat het uit is eer de dag aanbreekt,
misschien binnen het uur; als men
bedenkt dat het onmogelijk is wat men
sedert vijftien jaren gehoopt en ge
droomd heeftals men gaat sterven,
de wereld verlaten, eer men zijn Ier
land terug heeft gezien!"...
Op het hooren van dien naam Ierland,
VOOR BETER SCHILDERWERK
OOK UW ADRES
HUIS- EN
RECLAME
SCHILDER,
BEHANGER
HESSENSTRAAT 10
deze producten."
Prae-advies: Hel Besluur van den
jnd acht dit voorstel, om den aard
van het onderwerp, ongeschikt voor
de behandeling in de politieke organi
satie en meent, dat het meer geëigend
is voor behandeling in de landbouw
organisaties. die het in haar overleg
met de Regeering kunnen betrekken.
V. Rondvraag en sluiting.
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
LAATAL UW
Copieërwerk
MAKEN DOOR
Copieërin richting
Langestraat 84 - Telef. 528
Openingsavond Volksuniversiteit
der gemeente Amersfoort.
Woensdagavond geeft de Volksuni
versiteiteen openingsavond. „Mannen
koor" zal onder leiding van Gerril
van den Burg, eenige liederen ten ge-
hoore zal brengen.
Verder zal Mevr. Charlotte Köhler,
voordrachts-kunstenares te Amsterdam,
oud Fransche legende „de Speei-
geven en eenige gedichten voor
dragen.
Wij laten hier een recencie volgen
uit De Maasbode: „De relazen der
zeven ooggetuigen demonstreeren sterk
de groote artisticiteit van Charlotte
Köhler. Een boeiende voordracht die
respect afdwingt voor het geniale van
deze actrice."
Ook voor Amersfoort is Charlotte
Köhler geen onbekende. Wij brengen
in herinnering haar eerste optreden
voor de Volksuniversiteit met van Dal-
sum in de „Vertraagde film", voor de
Kunstkring in „Stervend Europa."
3de Rondgang St. Joriskerk.
Naar aan het Bestuur van het Nut
zeeroniangs ter oore kwam, zijn er
nog vele menschen, wellicht ook van
buiten onze stad, die een der, in de
laatste maanden gehouden rondgangen
de St. Joriskerk niet hebben mede-
A.s. Woensdag 12—4 uur wederom
VOLKSVISCHDAG
4 en 5 mooie gebakken visschen
voor 1 kwartje
IJMU1DERVISCHHANDE L
UTRECHTSCHESTRAAT 40
Het gesprek van den dag.
door den gewonde uitgesproken op een
toon van grenzenlooze teederheid,
voelde O'Neil de tranen in zijnoogen
springen.
„Patrick", zei hij zachtjes, „bedenk
dat het God is die je roept. Houd moed,
kerel, en..."
't Is niet de moed die me ontbreekt,
Teddie. Voor den dood ben ik niet
bang. Maar... jij bent zelf een Ier...
jij zult mij begrijpenIk zou Ierland
gaarne terugzien, al was 't maar voor
één dag. Ik wou den hemel zien en
weten dat het lerlands hemel is, met
zijn donkere wolken waarin de regen
boogzoo heerlijk prijkt; ik zou willen
ademen en weten dat het lerlands lucht
is die mijn borst doorstroomt... En
als ik niet meer zien en hooren kan,
dan zou ik willen rusten in lerlands
grond. Dat is alles wat ik nog van het
leven verlang, en daarna zou ik te
vreden sterven."
En hij drukt de hand van O'Neil,
die zachtkens, op een toon dien hij
tevergeefs overtuigend tracht te maken,
tot hem zegt: „Maar ik heb toch nooit
gezegd dat je gaat sterven, Patrick!
integendeel, ik geloof zeker dat je beter
wordt."
„En als ik beier word, denk je dan
dat ik naar Ierland terug zal kunnen?"
En daar O'Neil niet dadelijk ant
woordt, voegt hij er bij„Maar al word
ik hiervan beter, dan heb ik toch niet
lang meer te leven, 't Is zoo moeilijk
Hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
gemaakt en die toch nog gaarne een
en ander over kerk en orgel zouden
willen vernemen en daarna het orgel
in al zijn lüister zouden willen hooren.
Op grond daarvan heeft het Nuts-
bestuur zich nogmaals bereid verklaard
om een rondgang te organiseeren,
waartoe het College van Kerkvoogden
opnieuw en mei groote bereidwillig
heid toestemming verleende.
Ook de organist, de heer Mooij kan
zijn overige werkzaamheden zoo rege
len dat hij opnieuw voor dit doel zijn
medewerking geven kan, terwijl de
heer Ir. van Hasselt toezegde als spreker
over den kerkbouw en wat hiermede
overigens verband houdt te willen op
treden, zoodat er weder van alle zijden
mogelijkheid was om aan den geuiten
wensch te voldoen.
Daar het jaargetijde geen uitstel toe
laat is dus besloten, om Woensdag
19 October den rondgang te doen
plaats hebben.
Hij zal worden gehouden op dezelfde
wijze ais de vorige keeren. Opening van
de kerk (ingang Hof) om half drie; om
drie uur precies wordt de deur gesloten
en begint'de uillegging. Men zal be
grijpen, dat te-laat-komers hierbij zou
den storen, zoodat aan alle belang
stellenden beleefd verzocht wordt, op
het genoemde uur te willen letten.
Om half 4 zal de heer Mooij zijn
rede beginnen en daarna het orgel be
spelen om half 5 zal de rondgang
geëindigd zijn.
Ieder is welkom.
en het duurt zoo lang eer men de zee
over is... Och, ik kan net evengoed
nu heengaan..."
Maar terwijl hij dit op vastberaden
toon zegt, druppelen er uit zijn geslo
ten oogen twee groote tranen over zijn
ingevallen wangen.
Dieper geroerd dan hij wil laten
merken, doet O'Neil nu zijn best om
koelbloedig te schijnen, en woorden te
vinden van bemoedigend verwijt. Doch
wat hij zegt is onbeholpen en veel te
streng: „Maar Patrick, ik dacht niet
dat je zoo weinig moed had; jij, een
Ier! Huil je nu omdat je sterven gaat?
Vin-je het dan niet een geluk te ster
ven na een overwinning, behaald in
den strijd om de vrijheid?"
„De vrijheid?" herhaalt Patrick, als
uit een droom ontwakend, ,'tlswaar,
om de vrijheid hebben wij gestreden;
wij hebben overwonnen, en weldra zal
Amerika onafhankelijk zijn. Maar Ier
land, O'Neil, Ierland? Ierland is nog
afhankelijk en zal het altijd zijn! En
terwijl Ierland lijdl, offeren wij voor
anderen ons leven op!"
Deze woorden doen het verwijt op
O'Neils lippen besterven. Dat hij streed
voor een ander land dan Ierland,
het heeft hem zelf meer dan eens ge
hinderd.
Wordt vervolgd.
