FOTO-ALBUMS
F. fl. TULP
Bouwplannen
„Snelwerk"
Fa. H. Elzenaar
N.V. Middenstands-Bank
Bel dan op No. 42
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10. franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De eembode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 8 Nov. 1932
ADVERTENTIËN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
Adverlentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vódr 8 uur
In den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314
Zes en Veertigste Jaargang - No. 62
Wat boven ons uitsteekt, steekt ons
vaak.
Sint Marten
Vrijdag 11 November
door A. F. VAN BEURDEN.
Sint Maarten, bisschop van Tours,
is steeds een groote volksheilige ge
weest. Hij was ook de beschermer van
het Utrechtsche bisdom en als
danig hier te lande zeer geBerd.
in verschillende streken van
vaderland wordt hij nog gevierd door
het ontsteken van vuren, vooral in
Limburg en Brabant. Te Venlo waar
St. Martinus ook patroon der hoofd
kerk is, neemt de geheele jeugd deel
aan het feest en draagt niet alleen uit
geholde pompoenen en kalabassen,
waarin een kaarsje, maar richt bloem
potten met gloeiende houtskolen en
wierook in, om daarmede te zwaaien.
Alle straten zijn vol zwaaiers. Thuis
springt men over kaarsjes, daarbij het
liedje zingend: Sinte Mertens veugelke,
mit det rood keugeltje (kovel, kogel is
kapje), mit det zwert stertje, hoepsa,
Sinter Merten! Tegen dat de donkerte
over het landschap valt, ziet men overal
in Limburg op de heuvels de vlam
der vuren rijzen, zoodat steden als
Roermond, Sittard en Weert in een
vlammenkrans gehuld zijn. Lang vóór
dat de St. Martensvuren ontstoken
worden, heeft men overal brandstoffen
blokken bijeengebracht. Dat verzame
len geschiedt door de jeugd, die daar
voor rondgaat en de gelegenheid waar
neemt, om tegelijk voor zich appelen,
peren of wat noten los te krijgen.
Men zingt dan daarbij in sommige
strekenSinte Merten, 't is zoo koud,
geef mij turf of geef mij hout, om me
bij te warmen, met mijn bloote armen.
Hier woont een rijke man, die ook veel
geven kan. Veel zal hij geven, lang
zal hij leven, zalig zal hij sterven, 't
Hemelrijk beBrven! Wanneer de zan
gers niets krijgen, verandert de zaak
6 en zingt menEen zak met zemelen,
een zakje met kruit, voor den scha
vuit, hier hangt de gierige duivel uit.
In Duilschland zingt men ook van
het roode vogeltje met het zwarte
staartje, zoodat het zuidelijke liedje
wel van de buren overgenomen kan zijn.
Op vele plaatsen werd vroeger het
lichtfeest besloten met een echt lande
lijke tractatic van boekweiten koek en
melk. Maar daar de boekweit niet veel
meer verbouwd wordt, omdat hij zoo
dikwijls bevriest, verdwijnt dit gebruik
langzamerhand.
Welters zegt in zijn Sagen en Legen-
«4. den blz. 55 over de St. Martensvuren
het volgende:
„Eenige schrijvers meenen en wel
(en onrechte, dat de Sint Martensvuren
een overblijfsel zouden zijn van hel
oude (heidensche) reinigingsvuur, het
welk de ouden ontstaken."
Thans is sinds een paar jaar weer
eene beweging gaande, ook in Amers
foort om op den Sint Martensavond
een lichtstoet der kleinen te organi-
seeren, die in rij en gelid, zal rond
trekken. Men noemde die optocht een
Vredestoet, Van onzen glorieuzen bis
schop Sint Martinus, die in vrede zijn
goed deelde met den arme, is geen
sprake meer.
De bedoeling is zeer goed, i
een antiek kinderfeest onder een ande
ren naam te doen herleven valt moeilijk.
Over de nieuwe doelstelling heen
en wij op dezen teneinde spoeden-
den Roomschen feestdag de brandende
fakkels, de vlammende vuren, het on
gedwongen zwaaien der kinderen met
hunne vuurpotten nog rijzen de figuur
van den grooten Bisschop van Tours,
den beschermer van het Utrechtsche
Aartsbisdom.
De dag begint goed
r wie zich tot gewoonte maakt de huid
.iet scheren met een weinig „Z!J"-Créme
In te wrijven. Geen brandering gevoel ol na-
schrijnen meer. integendeel, Uw gezicht blijft
den gcheelen dag frisch en zacht.
In prijzen van 20-30-45-75 et.
Qroote sorteering;
KANTOORBOEKHANDEL
Langestr. AS t.o. Krommestr. TEL. 52S
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
Voorloopig nog geen R. K. Schoot?
Men schrijft ons:
Voor drie jaren geleden liepen ge
ruchten, dat in het Arnhemsche kwartier
een R. K. Jongensschool gebouwd zou
worden. In den loop des tijds namen
deze geruchten vasteren vorm aan.
De oude R. K. Jongensschool aan
de Breestraat zou worden opgeheven
de leerkrachten, die daardoor vrij
kwamen, zouden overgaan naar de
nieuwe school, welke een geheel ander
cachet zou krijgen.
Aan deze leerkrachten werd door
het R. K. Schoolbestuur opgedragen
rond te gaan bij de ouders vanjde
bestaande school met lijsten voor het
verzamelen van handteekeningen van
deze ouders van de oude leerlingen,
welke mede over zouden gaan.
Door deze handelwijze stuurden vele
ouders hun leerlingen niet meer naar
de tot ondergang gedoemde oude
school. Het personeel groef aizoohun
eigen graf, daar de school in leerlin
genaantal schrikbarend afnam.
Intusschen werd in de kerken O. L.
Vrouw Hemelvaart en St. Franciscus
Xaverius ook gelegenheid gegeven aan
nieuwe ouders, welke hun handtee-
kening wilden plaatsen.
Met die der oude leerlingen vormde
deze een aantal, dat ruim voldoende
voor den bouw eener|nieuwe
school.
Kwam deze school? Neen, ze kwam
niet, want |er was geen bouwgrond
Gebed voor de Werkloozen.
In het Maandschrift der Ver. v. d. H. Vincentius A Paulo, dicht Cornell's
Thoen het volgende gebed voor de Werkloozen
Heer Die de aarde schiep tot woonplaats voor de menschen.
En Die voor al wat leeft een tafel heeft bereid,
Vol spijs en lafenis, verhoor, Heer, onze menschen
En zegene Uwe hand, die ons niet meer kastijdt.
Heb medelijden, Heer! Millioenen van Uw zonen
Zijn ballingen in dit land, van alle vreugd' ontdaan.
Eens was Uw aarde schoon en goed om te bewonen,
Nu is 't een doornig dal en schoonheid wordt een waan.
Het lied van arbeid zingt, maar niet voor hunne ooren,
Treinen gaan af en aan. De wereld is zoo groot...
Versta het noodgeschrei in het rumoer verloren:
O, smaakten wij nog eens het zelf verdiende brood...
Heer, Die aan spin en bij den arbeid hebt gegeven,
Die mieren draven laat en zwoegen dag en nacht,
Die den arbeid hebt gemaakt tot onderpand van leven,
Waarvan de aarde zaad en 't zaad de vrucht verwacht.
Onterf Uw kinderen niet... Ze hebben sterke handen,
Gezalfd door het zweet I Die handen zijn bereid
Om het houweel gekneld, te schrijnen en te branden,
Ze hebben arbeid lief meer dan opstandigheid!
Zooals de zon verlicht de goeden en de kwaden,
Alles zij U tot vreugd', de arbeid slechts gemis...
Heer, hoor het noodgeschrei van moeders en van kleinen,
Het is de roep: Heer, geef ons heden dagelijksch brood...
En niet om onzen wil, maar om den wil der reinen:
Red Uw getrouwe volk uit dezen diepen nood!
Wend Uwen toorn af. 'IZij goeden, ja 't zij boozen,
Hoor op Uw hemeldeur het angstige gebons
Van duizend handen; Jezus, Broeder der Werkloozen
Vergeet ons niet... ontferm U over ons!
Landhuizen, Woonhuizen,
Bedrijfsgebouwen.
Begrootingen, berekeningen.
Gewapend beton.
Adviezen kosteloos
P. Jos. Hak, A chitect
Timorstraat 17 - Amersfoort
IlïËcHSTa^lNAt^
Rel Ideaal van den muziekliefhebber B
De vertegenwoordiger:
Eenigen tijd later werd door de
Gemeente het bouwperceel, gelegen
langs de Vermeerstraat, aangekocht van
het St. Pieter- en Bloklandt's Gasthuis.
Het R. K. Schoolbestuur was reeds
eerder met deze Slichting in onder
handeling, doch kreeg de toezegging
van het recht van voorkeur tot het
bepalen van een plaats, waar de school
zou komen, aldus werd ons van be
voegde zijde medegedeeld.
Het Schoolbestuur wachtte zeer ge
duldig té geduldig! op grond,
doch wel werden intusschen gebouwd
deOpenb. Lagere Meisjesschool en de
O. L. School aan de Hobbemastraat,
welke scholen reeds lang zijn betrok
ken en waar aan één ervan zelfs
al reparatie is verricht!
Na lang wachten werd intusschen
de grond voor onze school aangewezen.
Komt de school? Neen, ze komt
niet! De gemeente traineert, wordt van
bevoegde zijde beweerd.
De architect, aan wien de uitwerking
van de plannen en teekeningen is op
gedragen, heelt reeds vier 4 vijf ver
schillende stellen teekeningen gemaakt,
welke telkens door den stadsarchitect
op telkens anderen grond zijn afgekeurd!
Dus: om een persoonlijk meenings-
verschil tusschen twee architecten is
de bouw van de nieuwe R. K. School
reeds maandenlang opgehoudende
oude school verloopt meer en meer,
moet door verbouwing van het oude
gebouw, waarin ook de R. K. U.L.O.-
schoot is ondergebracht gehuisvest
worden in lokalen van verschillende
gebouwen en intusschen wordt niets,
letterlijk niets gedaan om in deze
urgente kwestie ook maar eenigszins
voortgang te maken.
Waar de schoolarchitect, de heer
Herm. Kroes, toch ook den bouw van
het millioenenkloosler aan de B. W.-
laan medeleidt, kunnen we toch niet
veronderstellen, dat hij niet bekwaam
geacht kan worden voorde uitwerking
van de plannen van dit betrekkelijk
kleine, nieuwe gebouw.
Wat is dan de opzet van den stads
architect
Dat deze stelling neemt tegen het
R. K. Onderwijs is absurd geredeneerd,
daar in den tijd, dat de plannen voor
de nieuwe school bestaan, reeds aan
bijna alle R. K. Scholen hier ter stede
veranderingen zijn aangebracht met
volkomen toestemming van den heer
v. d. Tak.
Wat is nu de reden, dat de bouw
van de nieuwe R. K. School, volgens
de meening van bevoegde autoriteiten,
nu nóg wel twee jaren zal moeten
wachten
Ziehier de stand van zaken van de
kwestie, welke de geheele binnenstad
van R. K. Amersfoort reeds lang bezig
hield en houdt.
Ons geloof in de beweringen van
de „bevoegde zijden", die stof leverden
voor bovenstaand alarmstukje, is niet
groot.
leder die het goed meent mei het
Kath. onderwijs zal het toejuichen, dat
eindelijk de school aan de Breedestraat
kan verdwijnen als restant van eer
verouderd schoolstelsel, dat nog armen
scholen, tusschenscholen en betere
scholen kende. De onderwijzers zullen
ongetwijfeld met vreugde hebben mee
gewerkt aan het verdwijnen van „de
tot ondergang gedoemde oude school",
met het perspectief van een moderne
onderwijsinrichting in een nieuwe
moderne wijk.
in 1930 telde de school gemiddeld
81 leerlingen. Door de voortgezette
krotopruiming in de oude stad en de
daarmede gepaard gaande volksver
huizing naar het Soesterkwartier daalde
het getal tot 68 op 1 Sept. 1932.
Vele ouders geven ook de voorkeur
aan de school Schimmelpenninckstraat.
Het schoolbestuur heett sinds jaar
cn dag gelegenheid gehad zich van
terrein voor schoolbouw te verzekeren,
het behoefde niet te wachten tot de
gemeente na veel moeite en met groote
financieele opoffering in 1931 was ge
slaagd de Gasthuisterreinen te bemach
tigen. Het is goed even vast te leggen,
dat elk schoolbestuur bevoegd en ge
rechtigd is zelf voor terrein te zorgen.
De geschatte waarde van eigen terrein
kan in mindering van de te storten
waarborgsom kan komen.
Om echter te voorkomen dat zich
hier.'n legende gaat vormen, het goed
zijné in volgorde van tijd te ver
melden de nuchtere feiten betreffende
den schoolbouw in het Arnh.w- kwartier.
Ze zijn ontleend aan de verslagen
van de Amersfoortschc gemeenteraads
zittingen en dus niet afkomstig van
zoogenaamd „bevoegde zijden."
Wij beginnen mei 1930 en lezen dan
dat op 29 juli door den Raad werd
besloten tot den bouw eener openbare
lagere school in het Arnh.weg kwartier
waar lerrein was aangekocht voor aan
leg Hobbemastraat. Op 30 Sept. wer
den de gelden voor den bouw be
schikbaar gesteld. In de te bouwen
school worden ondergebracht de klassen
der school van den heer Huyskes die
al eenige jaren van 'n eigen gebouw
as verstoken.
In 1931, op 27 Jan. besloot de Raad
tot aankoop der Gasthuistenelnen. Een
besluit tot den reeds lang voorbe
reiden bouw van een openbare meisjes
school volgde op 31 Maart. De meis
jesschool was ondergebracht in kamers
>n het burgerweeshuis.
Dit alles is voorgeschiedenis.
Nu komt de aanvrage van het Kath.
Schoolbestuur.
Op 21 April 1931 komt bij den
Gemeenteraad in een adies van het
Kath. Schoolbestuur houdende verzoek
gelden te willen toeslaan voor den
bouw eener Kath. Jongensschool in het
Arnh.weg kwartier. De Raad vraagt,
zooals te doen gebruikelijk is, aan B.
en W. advies.
In de volgende vergadering op 2
pi 1931 geven B. en W. een gunstig
adties en besluit de Raad denoodige
gelden toe te staan.
28 Aug. besluit de Raad een crediet
voor het bouwrijp maken der Gast
huisterreinen toe te staan.
Op23Febr. 1932 wordt het uitbrei
dingsplan voor de Gasthuisterreinen
aan 'aard.
Ir. zijn vergadering van 30 Maart
1932' keurt de Raad goed een voorstel
van B. en W. om aan het Kath. School
bestuur een terrein voor schoolbouw
in eigendom af te staan, gelegen aan
het Dupontpl. op de Gasthuisterreinen.
Maar eerst op 2 Aug. 1032 komt de
■edkeuringvandit Raadsbesluit door
ed. Staten en kan de overdracht
effect hebben.
Nader informeerende hoorden we
dat de bouwplannen in de vergadering
van Burg. en Weth. van Vrijdag 4 Nov.
1932 werden giedgekeurd.
Met het begin van het nieuwe school
jaar kan het gebouw dus worden be
trokken.
Dat architect en gemeentelijk bouw
toezicht het niet altijd in eersten aanleg
direct met elkander eens zijn over een
project voor een schoolgebouw het
welk als bouwwerk aan een nieuwe
wijk een behoorlijk cachet behoort te
geven, is duidelijk voor ieder die in
de bouwkundige wereld maar even
bekend is.
De zorg voor een behoorlijk project
zal worden gewaardeerd, door ieder
die het stedeschoon ter harte gaat.
En het moge dan al een paar weken
langer duren voor de betrokkenen het
over een project zijn eens geworden,
het resultaat: een fraai en doelmatig
schoolgebouw in passende omgeving
offertje wel waard,
we het toch over „onderwijs'
hebben is het wel interessant eenige
cijfers uit de ter inzage liggende be
grooting voor 1933 te vermelden. We
zien dan dat In de laatste jaren onder
regime van de wet-De Visser voor
verbetering en uitbreiding van het Kath.
Onderwijs in deze gemeente uit de
gemeentekas is geput een bedrag van
bijna 338 duizend gulden.
Waar het Kath. Onderwijs reeds vele
eigen schoolgebouwen had, keert de
gemeente aan vergoeding daarvoor
telken jare nog bijna 35 duizend gul
den uit.
Bovendien was in de laatste jaren
op de begrooting gemiddeld 20 gulden
per leerling per jaar uitgetrokken als
vergoeding voor onderhoud van ge
bouwen en leermiddelen.
Een en ander moge ook buiten den
kring der Schoolbesturen, die ailen de
coulante houding van het Amersf. Ge
meentebestuur met betrekking tot de
LAAT AL UW
A.s. Woensdag 12—4 uur wederom)QgpjggrWOrk
MAKEN DOOR
CopieërinrichtioK
Langestraat 84 Tel af. 528
VOLKSVISCHDAG
4 en 5 mooie gebakken visechen
voor 1 kwartje
IJMUIDERVISCHHANDEL
UTRECHTSCHESTRAAT 40
Het gesprek van den dag.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Ijinge Orach I no. 4 - Telefoon no. 304 en 697
Deskundige voorlichting bij den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 8'/» pet.
uitvoering der onderwijswet waardee-
ren, de overtuiging vestigen dat er van
achteruitzetting nooit en in geen enkel
geval sprake is.
Catharina de Medicis en Elisabeth
van Oostenrijk of i Liefde en Haat.
Door de Tooneelvereeniging van het
Meisjespatronaat „St. Caecilia" van de
parochie St. Henricus werd Zondag
avond in de overvolle patronaatszaal
aan de Paulus Borstraat opgevoerd het
drama in vijf bedrijven gevolgd door
een keurig tableau „Catharina de Me
dicis en Elisabeth van Oostenrijk of
Liefde en Haaf."
Dit mooie doch zware tooneeistuk
is door deze meisjes op voortreffelijke
wijze vertolkt. De rolverdeeling was
goed en het spel vlot en duidelijk. De
schitterende costuums verhoogden be
langrijk het effect. Ook aan de decors
was zeer veel zorg besteed.
Vooral het derde bedrijf, spelend in
een onderaardsche kerker, was a:
grijpend en mooi. Ook de zang
dansen van de kabouters waren moot
om te zien.
In het laatste bedrijf is de trotsche
Catharina de Medicis veranderd in een
boetelinge, gesteund daarbij door haar
schoondochter Elisabeth van Oostenrijk.
Renée, de vertrouwelinge van Catharina
de Medicis had haar meesteres al eerder
in den steek gelaten en zich met God
verzoend.
Zondag 13 en 20 November zal
2e en 3e opvoering plaats vinden. De
opvoering van dit stuk vergde groote
uitgaven naast een geweldig werk aan
voorbereiding. We hopen dan ook dat
beide Zondagen de zaal weer geheel
gevuld zal zijn en twijfelen er niet aan
dat men geen spijt zal hebben
zijn avond daarvoor gegeven te hebben.
„De groote Waanzin"
Voor een overvolle zaal voerde de
Tooneelvereeniging „Ons Genoegen"
onderafd. van de R. K. Werklieden-
vereeniging St. jozef op het oorlogs
drama „De groote Waanzin".
„Ons Genoegen" heeft met de op
voering van dit stuk getoond haar
kunnen op tooneelgebied. liet spel
was goed. Hinderlijk was bij dit aan
grijpend spel van oorlogsleed en ellende
het lachen van een gedeelte van het
publiek. Dit stuk verdiende geheele
cn onverdeelde aandacht, waardoor de
inhoud beter zou begrepen zijn.
Zeker zal Ons Genoegen er in ge
slaagd zijn bij een groot deel van het
publiek de vredesgedachte op te wek
ken en te versterken,
Zondag a.s. heett een tweede op
voering plaatswe kunnen een be
zoek ten volle aanbevelen.
Gedeputeerde Staten hebben goed
gekeurd het raadsbesluit, waarbij een
crediet werd verleend voor den bouw
van 67 woningen door de Bouwver-
eeniging „Goed Wonen".
Geloof en Wetenschap.
Het bestuur noodigdc uit tot het
bijwonen van conferenties te geven
door Pater W. de Veer S. J., op Don
derdag 10, 17 en 24 November a.s.
Deze Conferenties zullen behandelen
een godsdienstig onderwerp, weten
schappelijk behandeld. De indeeling
van eiken avond is als volgt: begin
hebt U een
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
met een klein gezang, uit te voeren
door het dameskoortje van „St Jozef"
daarna conferentie, welke drie kwartier
duurt, dan Tantum Ergo en Zegen met
het Allerheiligste, eindelijk een mooi
lied door hetzelfde dameskoor.
Het karakter van den avond is zooals
uit het bovenstaande blijkt, dusdanig
dat hij in een kapel moet gehouden
worden, waartoe men welwillend 4e
kapel van St. Jozef afstond.
Spreker koos een onderwerp dat in
een serie van drie avonden tot één
geheel kan verwerkt worden, en dat
met eenige wijding moet behandeld
worden ter verdieping van ons geloofs
leven. De groote belangstelling voor
Pater de Veer's conferenties in den
lande doet vertrouwen dat de opkomst
blijvend groot zal zijn.
Als data werden gekozen drie op
volgende Donderdagen in November,
te weten10, 17 en 24 Nov.
De avonden beginnen 8 uur 10 min.,
zooals gezegd in de kapel van Pension
„St. Jozef', in te gaan Muurhuizen
no. 125b.
Echt en goed
:r poeder 8 ct. Per doos 45 et. Bij uw drogist.
lij de Tweede Kamer is ingekomen
een wetsontwerp ter naturalisatie van
B. Th. M. Hehenkamp, student, alhier.
Op 71-jarigen leeftijd is overleden
de bekende Teus Hoogevecn, eigenaar
van de rijwielbewaarplaats bij het
station.
Door architect Slkma werd aan
besteed den bouw van een dubbel
woonhuis aan de Barchman Wuytiers-
laan. Inschrijvers.
Joh. Blom 1 14.794; Jansen f 15.100;
Hertziger en Schimmel f 15.200; Barlcn
f16.433; Blanken f 18.579.
Bij het rioleerlngswerk op den
Utrechtschenweg is een betonput op
een hoofdbuis van de Utrechtsche
waterleiding gevallen, waardoor deze
laatste brak. Men is onmiddellijk met
man en macht begonnen met het in
zetten van een nieuw stuk. Spoedig
kon weer water worden verstrekt
De heer G. A. van Mechelen it
benoemd tot secretaris van den Amcrs-
foortschen Bestuurdersbond, door het
vertrek van den heer O. van Ultert
naar Maastricht.
Het bestuur is thans samengesteld
als volgt:
W. J. Polder, voorzitter; O. A. van
Mechelen, secretaris; J. G. Koren, pen-
ningra.; H. Kroon, 2e voora.;J. W.
Pieters, 2e aecr.A. A. Meijer, 2e pen-
ntngm.; Bottenburg, I. v. d. Pol en
W. Polak, leden.
I
