F. fl. TULP Bouwplannen KING Bel dan op No. 42 N. V. Middenstands-Bank „Snelwerk" Fa. H. Elzenaar r en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort i—E EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag- plddag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10. franco per Abonnementen kunnen eiken dag ingaan. ilitgave van de Katholieke Stichting De Eembode, gevestigd te Amersfoort De Eembode Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Dinsdag 6 Dec. 1932 ADVERTENT^ 25 cent per regel. Billijke tarieven voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren AdvertentlCn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur in den morgen lijn bezofgd. Telefoon 3M Zes en Veertigste Jaargang - No. 70 De openbare meening is vervelend maar nuttig. Zij is als de mat naast de voordeur, waarop voeten vegen" De .«onbekendearbeider' Alom wordt hulde gebracht aan de f nagedachtenis van den onbekenden soldaat, die zijn leven offerde voor hel Vaderland, maar overal leven „onbe- ktnde arbeiders", die de zwaarste j. offers brengen op het slagveld van vdezen troosteloozen crisistijd. I" een schrijven van Z. H. Pius XI aan den aartsbisschop van Quebec bij gelegenheid van de sociale week der 1 Canadeesche katholieken heeft de Paus het treffend woord geschreven, dat, gelijk er overal hulde wordt gebracht aan de nagedachtenis van den onbe kenden soldaat, die zijn leven offerde voor het vaderland, er overal „onbe kende arbeiders" leven, die de zwaar ste offers brengen op het slagveld van dezen troosteloozen crisistijd. Deze „onbekende arbeiders" zijn de werkloozen, die met droef gemoed de handen moeten laten rusten, terwijl ze zouden willen arbeiden. Men mag niet over het hoofd zien, zeide de Paus, dat deze onbekende arbeiders een recht op Ioonenden arbeid hebben en dat de staatslieden den plicht hebben, middelen en wegen te zoeken om al dien onbekenden arbei ders werk en brood te verschaffen. Dit treffend woord van den Vader der christenheid, moge indruk maken niet alleen in wetgevende kringen, waar inderdaad de middelen moeten gezocht om werk te scheppen, maar in alle kringen, ook daar, waar lichtvaardig over het lot der werkloozen wordt ge oordeeld en soms wel averrechts be slist. Ieder zal het wel met Zijne Heilig heid eens moeten zijn, dat deze „on- bekenden" nog meer de aandacht ver- dienen dan de onbekende soldaat. Het 'f gesol met dien onbekende heeft waar lijk zijn tijd wel gehad. Het ging oor spronkelijk uit van 'n mooie gedachte maar na 14 jaren moest het toch maar uit zijn. Dat het warm houden der gedachte absoluut niets gebaat beeft tot het verafschuwen van den oorlog is wel heel duidelijk, in onze dagen, waarop men nog steeds voortgaat de voorbereiding voor een nieuwen oorlog met verdubbelde energie te treffen, ja waarop men dagelijks at praat over den volgenden oorlog, alsof daardoor Europa niet voorgoed ten onder zou gaan. Het heeft er inderdaad veel van, of het gesol met den onbekenden soldaat de wonde open houdt en tot Jljeuwen verdwaasden krijg aanport. Ais men nu eens werkelijk naar den Paus luisterde en in hoogere regionen den „onbekenden arbeider" eens even veel aandacht besteedde als aan den onbekenden soldaat, dan was er zeker kans, dat men de ongezonde zaken- moraal overwon en wat rationeeler Srenzenpolitiek ging invoeren, waar oor vanzelf de werkeloosheid zou overwonnen worden. Helaas, men hoort in de hooge regionen maar al te weinig 'sPausen wenken en vermaningen. Of hij 't heeft over onbekende arbeiders dan wel over bekende waarheden men hoort hem wel maar elk doet naar eigen be krompen inzicht. MUnhardt'9 Laxeer tabletten r*4elen zonder Kramp of Pijn. Doos 60 ct. Bij Apolh. en Drogisten Groepen en Standen. Gelijkheid van natuur sluit sociale verscheidenheid niet uit. Dat in concreto sommige fortuinen of sociale situaties aan machtsmisbruik te danken zijn, eerder dan aan talent Kantoorboeken, Doorslagpapier Carbonpapier, Inktlinten KANTOORBOEKHANDEL iMflMtr. 66 io. Krommtstr. TEL. 326 en deugd, neemt niet weg dat in ab stracta de verscheidenheid van standen gemakkelijk te rechtvaardigen en te verdedigen is. Economisch is het goed, dat de mensch de begeerte en de mogelijk heid heelt fortuin te verwerven en ge leidelijk hooger te klimmen op de maat schappelijke ladder, want zulks prikkelt ten sterkste zijne activiteit. Cultureel beschouwd, is het goed, dat studie, wetenschap en kunst, zoo noodig voor den vooruitgang der menschheid, een zekeren welstand ver schaffen of veronderstellen. Anders are de beoefening ervan niet mogelijk. Een argument van zedelijken aard ware ongeveer aldus te construeeren de beoefening van vele deugden, ge hoorzaamheid, weldadigheid, onder werping, zelfverzaking, nederigheid enz. veronderstelt economische en sociale ongelijkheid. Verscheidenheid van stan den schept mogelijkheden tot deugd. Het algemeen welzijn wordt door verscheidenheid van stand gediend. Maar dezelfde redenen die de stan den rechtvaardigen, bepalen ook hunne plichten: het leven eerbiedigen, het leven ontplooien door recht en liefde, want het algemeen welzijn wordt alleen gediend door rijker leven van allen. Dat elke stand zich organiseere, vas ter aaneensluite; dat standgenooten gezamenlijk naar rijker leven streven 't is het doel onzer standsorgani saties Hoe gezonder, hoe steviger, hoe levendiger de organen, hoe rijker het geheele lichaam. Op ééne voorwaarde echter, dat ze samen werken tot het gemeenschappelijke doel, dat ze elkan der dienen en aanvullen. Van stand tot stand. Geen klassenstrijd, geen burgerkrijg, want wrok en haat, want geweld en koppigheid, 't zijn alle factoren die breken en verwoesten, geen levenbren gende krachten. Een organisme dat ziek is, maakt men niet dood om het te genezen. Geen zich terugtrekken. Geen zelf genoegzaamheid. Geen kastegeest. Niet in isolement ligt onze kracht. In isolement ligt juist het groote gevaar voor het sterker organiseeren der standen. Als het deel ging heer- schen over het geheel, kregen we anar chie en tyrannie. Niet om te overheerschen of te ver dringen, moeten de slanden hun leven concentreeren, verdiepen en verrijken, maar om beier te dienen, om meer te geven. Standsbewustzijn en standen fierheid ondergeschikt aan gemeen schapszin. Daarom bruggen gebouwd en paden geëffend tusschen de standen in het dagelijksche gewone leven en alle onnoodige en onrechtvaardige muren en prikkeldraadversperringen afgebroken; als het maar eenigszins kan, geen armen- en zondaarsbankjes in onze kerken, geen standing-mono- polie in onze liefdadige vereenigingen, geen rijksdaalderafwegerij en stam boomcriterium in den dienst der kunst en der wetenschap. In de openbare bestuurslichamen, geen aprioristische selecties, geen klasseprivilegies die niet geheid staan in werkelijken dienst. De doorvoering van het oergezonde beginsel der ware democratie, n.l. dat elke post, elk ambt toegankelijk zij Landhuizen, Woonhuizen, Bedrijfsgebouwen. Begrootlngen, berekeningen. Bewapend beton. Adviezen kosteloos P. Jos. Hak, A chitect Timorstraat 17 - Amersfoor' bÊchstÊi^ianÖ'sI Het ideaal van den muziekliefhebber B De verlegenwoordleer fi B.DAN MHW-illHillll voor allen, zonder andere voorwaarde dan persoonlijke verdienste en capaci teit, is van het allerhoogste belang, om gezonde verhoudingen te scheppen tusschen de verschillende standen. Geen kunstmatige ordening, die eenige levensbron tegenhoudt. Rijker leven zij de hoogste wet. Recht en liefde van stand tot stand. Maar ook van mensch tot mensch. In het leven, in het concrete, het genuanceerde en complexe leven, heb ben we zelden te doen met die of die goep, maar met dien en dien mensch. n even zoo goed als het ellendige „ab uno disce omnes", waarmede we door globaal en onrechtvaardig oordeel de fouten van één overplanten op de gansche groep, met een smalend „zoo zijn nu de arbeiders", „dat doet nu de kapitalist", „daar heb je den boer" etc., vele schrijnende wonden heeft geslagen en heel vaak de verhoudin gen tusschen de standen heeft ver prutst, evenzoo wordt omgekeerd veel onrecht en veel liefdeloosheid ver spreid door het geen rekening houden met de eigenaardige persoonlijkheid van ieder mensch, met zijne actueele gemoedsgesteltenis, met zijne speciale levensomstandigheden. O, die algemeene formules, die globale benaderingen, wat een kost baar fijne zieleweefsels hebben ze stuk gebrutaliseerd en wat een verwoestin gen hebben ze aangericht in de simplistisch-romantische volksziel 1 A.s. Woensdag 12—4 uur wederom VOLKSVISCHDAG 4 en 5 mooie gebakken visschen voor 1 kwartje IJMUIDERVISCHHANDEL UTRECHTSCHESTRAAT 40 Het gesprek van den dag. Amersfoort'» Oldenbarnevelt en de Tempel door A. F. van Beurden. Een van Amersfoori's beroemde man- in is de Staatsman Johan van Olden barnevelt. Naijver, jaloersheid, mis kenning zijner groote verdiensten moest hij ondervinden en op 72 jarigen leef tijd op het schavoi zijn leven laten. De geschiedenis heeft hem in eere hersteld. In zijne geboorteplaats Amers foort staat zijn borstbeeld op het plein vóór het Station, een straatnaam her innert aan hem, in het Museum hangt zijn portret, een afzonderlijke kamer bevat zijne geschrilten en de werken over hem uitgegeven, een enkele par ticulier is troisch op het bezit van|een origineel portret. Er is eene tentoon stelling gehouden, waarbij zijne beel tenis eene eereplaats innam, terwijl PEPERMUNT Met de heerlijke, opwekkende eigenschappen van het edele natuurproduct en onder controle van het laboratorium: Dr. van Hamel Rops Harmens, A'dain daarnaast het portret zijner dappere vrouw Maria van Utrecht hing. Dapper was ze, want toen haar man onder beulshand gevallen was en gevaar dreigde voor haar zpon, die van za- menzwering tegen den Staat beschul digd was, waarop ook de dood stand, begaf ze zich naar Prins Maurits en bad geknield, om genade voor haar zoon. Het harde gemoed van Maurits zag in haar toen niet de moeder van een schuldigen zoon, maar de weduwe van zijn tegenstander en hij vroeg haar verwijtendwaarom ze voor haar zoon gratie vroeg en destijds voor haar man liet. Hier bruiste het rechtvaardigheids gevoel van Maria op en antwoordde zij terecht dat zij dat voor haar man niet gedaan had, omdat hij onschuldig was, maar dat haar zoon schuldig kon zijn. Hiermede kon de Prins gaan en verdween zij ook, in een donkere toe komst schouwend en met angt de komende tijden verbeidend. Jan van Oldenbarnevelt was Heer van Berkel en Rodenrijs bij Rotterdam, dat hij in 1600 van de graven van Egmond verwierf. Maar hij scheef zich ook wel h£er van den Tempel, een heerlijkheid met hoog en laag rechts gebied bij Berkel gelegen. Maar dat kon' hij doen door zijn huwelijk met de afstammelinge uit het geslacht van Utrecht, welke heerlijkheid 16 Oef. 1512 door Jan van Kralingen aan Mr. Jan Jacob van Utrecht verkocht was. Üe minderjarige zoon uit Jan van 01- denbarneveits huwelijk kreeg in 1592 den Tempel en zijn vader beheerde het. In 1608 aanvaardde Reinier zelf het bestuur der heerlijkheid. De Tempel bestaat nog als groot omsingeld heerenhuis met park. In de middeleeuwen stond er een ridderslot, te midden van den polder, dat later vervangen werd door een ridderhofstad de Tempel. Het wapen was een veld van groen, waarop een zilveren tempel. Het was en is nog een sieraad van Schieland. Hier placht de groote Staatsman zich terug te trekken uit de vermoeiende werkzaamheden van het Staatsleven en overdacht hij de maatregelen, te nemen voor het heil van het vaderland. Helaas den 13e Mei 1619 viel zijn hoofd on der den zwaardslag van den beul, ter wijl vijanden als rechters uit de kleine raampjes op den gerechtelijken moord toekeken. Zijn stoffelijk overschot werd voorloopig in een gewelf der Hofkapel neergezet. In den heerlijken lichtenden Meinacht is het naar den Tempel ge voerd. En dan waarheen? Wie kan deze vraag metzekerheid beantwoorden? Hebt U een Taxi of auto noodig Amersfoort. voor Amersfoort en Omstreken AMERSFOORT. Lange dracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697 Deskundige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten Verhuring van Lips Safe-loketten Verzilveren van coupons Handelscredieten Inctuweeringen Spaar-deposito's rente 3'/» pet. BERICHTEN UIT AMER8FO ORT In donkere dagen. Onderstaand Comité, deel uitmakend van die groepeering onzer Katholieke liefdadigheid, welke zich speciaal het lot der blinden aantrekt, weet velen „werkeloos" tijdens de lange winter avonden. Weten zij, dat zij zonder kosten hunnerzijds deze vrije avon den nuttig kunnen maken ten bate der blinden?Door het prikken in „braille schrift" door het drukken eigenhandig der blinden-boeken, voor hen, die voort durend in donkere licbt-looze dagen leven Dat z)j die zich op deze wijze ge roepen gevoelen, èn een liefdewerk te verrichten, èn hun tijd op interessante en vruchtbare wijze door te brengen zich in verbinding stellen met het Comité, vertegenwoordigd door Mevr. J. VAN WAYENBURG- VAN SONSBEEK, H.v. Viandenstr. 35, A'foort. —ooo— Recollectie. De recollectie voor oud-retraitanten i leden van de Retraitepenning zal worden gehouden Vrijdag 9 December a.s. te half 8 in de parochiekerk St. Fianciscus Xaverius aan 't Zand. Gemeenteraad. Dinsdag 13 December 's avonds om ven uur vergadert de gemeenteraad. 1. Ingekomen stukken. 2. Benoeming Raadscommissies. 3. Benoemingonderwijs-commissies. 4. Benoeming onderwijzeres aan school 6, Puntenburgerlaan. 5. Voorstel ziekteverlof onderwijzend personeel. 6. Pensioensgrondslagen. 7. Toekenning der vergoeding ex art. 100 der L O. wet (boventallige leer krachten) over 1931 ten behoeve van eenige bijzondere scholen. 8. Aanleggen zwembad in Birkhoven. 9.Wijziginggemeentebegrootingl932. 10. Aanvullingskohieren schoolgeld. Men wordt gewaarschuwd voor de zoogenaamde Spaansche schatgraver. Verschillende ingezetenen hebben een brief ontvangen, waarin deze mede deelt 1.800.000 francs te zijn kwijt ge raakt op een Fransch station. De man, die in gevangenschap vertoeft, vraagt wie hem hieraan kan helpen, daar hij geld noodig heeft om zich vrij te koopen. Verzocht wordt aan een in den brief vermeld adres een telegram te zenden, waarna ve.dere mededeelingen zullen volgen. Door de politie wordt aange raden alles voor kennisgeving aan te nemen en er niet op in fe gaan. In een bakkerij viel een bakkers jongen met een mes. Hij is naar het St. Elizabeth's gasthuis vervoerd. LAAT AL UW Copieërwerk MAKEN DOOR Copieërin richting Langastriat 84 - Talef. 528 Reclame heeft vaak iets banaals, daarom is des te grooter de voldoening wanneer een uiting van kunstzin, als middel wordt benut. Zulks geschiedde door de firma Vroom en Dreesmann die voor 'n paar dagen het Marionetten theater van Bert Brugman's engageerde om haar cliéntële aangenaam bezig te houden. Brugman's marionetten zijn uitstekende imitaties van bekende per sonen van wie wij hier noemenSint Nicolaas en zijn knecht, Koos Speenhoff en Dr. Willem Mengelberg. Brugman en zijn helper laten een knap nagebootste Speenhoff-figuur, met de onafscheidenlijke guitaar ten too- neele verschijnen en deze het bekende „O, Marietje" zingen. Aardig is 'l wan neer de pseudo Dr. Willem Mengelberg een dansmop dirigeert. Zwarte Plet was de dienstbare die het reclamedeel van de voorstelling verzorgde. WELKOM VREEMDELING. Gevestigd in Amersfoort. W. Krüppel, Beekenst.I. 23a, glazenw. Emilie Simon geb. Sonnenschein, D.E., Heiligenb.w. 171, naaister. H. Kok, C.G., Leusderw. 8, slager. Rijntje v. d. Beek, geh. met H. Th. Hasebos, O. Soesterweg 161. M. Kotting, Huygenslaan 18. Maria v. Veen, geh. met J. v. Putten, N.H., P. Potterstraat 10. Laar, N.H., Randenbr.weg 36, Rij. N.H., J. v. Oldenb.v.l. 19. M. Bikkers, N.H., 2e lnf.kar.str. 4c, kok Maria Grol, geh. met J. ten Borge, R.K., Utr.weg 116. Emma Kreyfelt, R.K., Stationsstr. 42, dienstb. Heintje Verdick, N.H., v. Lennepl. 17, dienstb. Julia v. d. Wolk, Dillenburgl. 6. H. Stomphorst, N.H., Resedastr. 18, schoenm. J. Jordans, N.H., Pasteurstr. M. Ipema, N.H., Lobeliastr. 12, slager. P. v. 't Riet geb. v. d. Lugt, R.K., Methorststr. 27. A. v. d. Horst, R.K.. Aldegondestr. 55, reiziger. Gerritje Groen.nstijn, R.K., Langestr. 43, dienstb. Auguste Nies, R.K., St. Ansfridusstr. 57, dienstb. T. Tielens, v. Marnixl. 25. J. Alders, Rijnstraat, wegw. N.S. Scheltema de Heere, Utr.weg 144. I. v. Buuren, G.K., Schimm.p.str. 8, kant.bed. H. Heideveld, N.H., Soesterweg 433. j- De organisatie van de 3 Duitsche spionnage. Een derde geval is dat van den -.Pranschman. die een groote liefde had opgevat voor een meisje in Düren. en die niet alleen haar geld en mooie dingen f" zond. meat ook voldeed aan alle hare wenschen die zij uitte. Nu was zij erg r belangstellend naar de clectrificatie- plannen van de Compagnie P.O.. en de wijzigingen, die deze plannen konden t brengen in het transport der troepen in I geval van mobilisatie. Zij wilde ook graag wat weten van de bruggen, door f de genie gebouwd, en van het nieuwe L stations van Sens en de daBr uitgevoer- de kustwerken. Zelfs was haar het leer- t' boek. dat gebruikt wordt voor den hoog- sten graad der militaire luchtvaart- school. niet onwelkom, en evenmin en kele bijzonderheden over gassen, die voor eventueele gevechtsdoeleinden worden gefabriceerd. Dat deze minnaar, hij moge dan door zijn liefde nog zoo alles hebben vergeten wat hij maar den ken kon. bij al deze vragen niet achter- 1 dochtig werd. is moeilijk aan te nemen. Gevallen van zoodanige spionnage zijn dan ook daarom weinig aantrekkelijk, wijl zij elk element van zelfopoffering en verwaarloozing missen. De spion, die in vollen oorlogstijd zich in het hol van den leeuw waagt, hij moge naar algemeene militaire begrippen een minder verheven zending vervullen niets is er in hem te veroordeelen althans meer dan nu eenmaal door den oorlog moet schieden. De militair of de vaderlands lievende die dit beroep vredestijd, gedreven door patriotische overwegingen, moge in veler oogen dwa len. te veroordeelen is hij niet. Maar zij. die dit beroep ter hand 'nemen om daar mede materieel voordeel, op welke wijze ook te verkrijgen, hij of zij kan niet scherp genoeg worden veroordeeld, en met zulke personen worden in den regel korte metten gemaakt. Geen doodstraf als in oorlogstijd, maar langdurige ge vangenisstraf. verbanning en schande, die niet minder tellen. Het is nog niet zoo heel lang geleden, dat de aandacht van een cenvoudigcn tuinman te Parijs viel op het huis. waar in zijn meester woonde. Een mooi hotel in de onmiddellijke nabijheid van het Bois de Boulogne, omgeven door een grooten tuin, die het geheel van den weg afsloot. Eens gebeurde het. dat de man. uit eigen liefhebberij, later bleef dan gewoonlijk, zoo iaat. dat de duister nis reeds ënviel. Toen zag hij een aantal mannen en vrouwen zich aan de deur aanmelden, gedeeltelijk van den weg, gedeeltelijk ook van de achterzijde geko men. Nieuwsgierig geworden, vroeg hij daarover den volgenden dag aan den knecht, die beweerde niets te weten. Het oude soldaten-instinkt ontwaakte in de- zen man; hij had vier jaren in de loop graven medegemaakt en daar meer dar ee.is gehoord van de geheimen, die op allerlei ondergrondsche wijzen werden verraden. Vanaf dat oogenblik was hij eiken nacht op post en zag ook eiken nacht mannen en vrouwen binnengaan en het huis eerst na geruimen tijd ver laten. Hij deed aangifte ervan bij de po litie. die, zonder hem dit mede te deelen. het huis reeds geruimen tijd in het oog hield. Een bankier van middelmatige re putatie woonde er; de bank deed geen groote zaken cn veroorloofde geenszins de gedachte, dat winsten werden ge maakt, evenredig aan de levenswijze var den directeur. Elke week verliet een lu- xueuse auto het hotel, zgn. met bestem- ming naar het kasteel van den bankier in het Oosten van het land. Eenmaal werd deze auto achterhaald, maa ontwikkelde een plotselinge snelheid, die niet kon worden overtroffen. Een deren keer was men voorzichtiger; een panne werd gebruik gemaakt om de auto te onderzoeken en toen vond men een groot aantal belangrijke gegevens. Het waren zgn. blauwtjes, copieën van aanteekeningen. aan bet Ministerie van Oorlog ontstolen, die hun belang verlo ren, nu men ze in andere handen wist. Zorgvuldig werden zij weer op de oudé plaats gelégd, en vermoedelijk nog lan gen tijd is de zgn. bankier met zijn spion nage doorgegaan, zonder dat het hem mogelijk zal zijn geweest belangrijke ge- neimen te ontdekken. Daarvoor was bij. ook ai bemerkte bij dit niet. te goed be- Spionnage van dezen aard zal door gaan zoolang, ondanks alle overeenkom sten, die gesloten rijn of worden op het gebied van wederzijdsche mededeeling van legergeheimen. de oorlog als een middel tot berechting van geschillen blijft bestaan. De ontwapening zal ook deze spionnage treffen!

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1932 | | pagina 1