1
i
KING
Een moeiIijk
probleem
opgelost!
ELCK WAT WILS
G.M. BLANKE
Klanten gevraagd!!
A. Hogenhoom
-Banketbakkerij
G. Nieuwenburg
Electr. Bakkerij „De Kamp"
IN ALLE
DE EEMBODE
flJscofabriek „De IJsbeer"{
IB. C. O VER MARS:
|.BUNN1K<S ZONEN
HOUTHANDEL
A.C. Beijer
HSÏTÏitoH
FcnrcsTF: 25
V inUurwerken.GoudenZilver Ontwikkeling
Eerste Amenf. R. X. Begrafenis-Vereeniging
SIGARENMAGAZIJN
G. J. A. VERWEIJ
thuis te lezen
PEPERMUNT
Utrechtscheatraat 8
heeft voor U op Luxe- en
Huishoudelijk gebied een
uitgelezen collectie
S. ROSIER
Zuidilngel 58, nat| het Ziekenhui»
Huilt in lilitim kliidingnul
Scherp concur. prijzen. R-irn» stoflen
- Elegante coupe en afwerking -
SPECIALITEIT IN RIJBROEKEN
W. Fijnenberg
Krommestraat 49 Amenloort
Huishoudelijke Artikelen
Aanleg van Qas- en Waterleiding
Lood- en Zinkwerk
Sanitaire Werken
Electri»che-, Gas- en Petroleumlampen
Dames-en Heerenkapper
Puntenburgerl. 70 - Tel. 1402
Aparte Salons
Billijke prijzen
Die er prijs op stellen NET en VAK
KUNDIG geknipt en geschoren te
worden, door Heerenkapper
A. J. M. VERSCHUUR
KroMiuestraat 52
Tevens parfumerieëozeervoordeelig
Langestr. 29 Tel. 200
Arnhemscheweg 104a A'foorl
Uw adres voor heerlij if
ROGGEBROOD
Bonbons Chocolade
Gevulde Koehen.
Cakes, enz.
EIERVEILING
AMERSFOORT
Heeren Winkeliers, Bakkers, Melk-en
Bierhandelaren, bezoekt eiken Donder
dagmiddag om 4 uur de Eierveiling
in hel gebouw der Fruit-en Groenten-
veiling, Nijverheidstraat, Amersfoort.
Flinke aanvoer var geschouwde c-
gesorteerde eieren volge-is gewicht.
A. J. SPIEKERMANN
- LANOESTRAAT 31 -
IN PARAPLUIE'S EN
WANDELSTOKKEN
HET BESTF ADRES
De lamp wordt vroeger aangestoken,
Neemt eens proef met de fijne Koekjes en Gebakjes van de
Luxe Koekjes 45 cent per half pond 1 Alle andere soorten 35 ct. p. half pond
Allerhande en Sprits 25 ct. per half pond GEBAKJES 6 cent per stuk
Vanaf heden weer dagelijks versch verkrijgbaar de bekende kwaliteit
SPECULAAS 20 cent per half pond
GOEDKOOP en GOED bU GOEDKNEGT1
Beleefd aanbevelend
J. L. GOEDKNEGT Jr. - Kamp 59 - Telefoon 266
J. B. v. d. VAT
Utrecbtachestraat 10
Amersfoort
RUIME KEUZE in: Dames-en Kinder
kousen, Heerensokken, Manufacturen
Gemaakte goederen, Baby-artikelen
GROOTE SORTEERING in
het geheele kleinvak, w.o.: garen, band,
treksluitings, enz. enz.
Rookt Krommestraatjes
Iets EXTRA FIJNS voor 5 cent
Alleen bij Siga enmagazijn
6. J. A. VERWEIJ
Kamperbinnenpoort 3
LECTIN
/\DVEI\TEER£È!
lil DIT £I_AD y
is exm betere Kuur,
BINNEN- EN BUITEN-
LANDSCHE BLADEN
PLAATSEN WIJ UWE
AD VE RTENTIEN
TEGEN UITGEVERS-
PRIJS
ADVERTENTIE
BUREAU
LANGEGRACI IT AMERSFOORT
FABRIEK LANOE BEEKSTRAAT 2 - TELEF. 648
Sé Hebt U al eens proef genomen met onze heerlijke frissche
Ijslolly's êk 5 cent
De kinderen vooral zijn er dol op
o De eenlgste fabriek hier te Amersfoort K
"S IJsco's 5 en 10 ct. - Bunketbakkersljs - Bekers uitsluitend Roomijs 10 cl rë'
SOESTERWEO 1 I/O HET OUDE STATION AMERSFOORT
ZAGERIJ, SOHAVERIJ en TIMMERFABRIEK
Groote voorraad hout ook in triplex, scherp concurreerend
Massa's Schilletje.
Krommestraat 58a
Telefoon 370
Timmerman - Metselaar
Verbouwingen
gratis adviezen
têtfnicmgerfl
ifsrrHhwAl:SterhConc.PRYZEh.
KantoorKrommestraat 58a
Telefoon 370
Begrafenissen in alle klassen tegen vastge
stelde tarieven
A. C. BEIJER, Directeur.
Neemt U eens
een kijkje in het
KAMPERBIT7T1ENPOORT 3
Daar vindt U een uitgebreide
sorteering Ie kwaliteit
Sigaren, Tabak en Sigaretten
op elk gebied, Gekunt
voor U zelf deelachtig
worden en
Ontspanning
is voor U doeltreffend
te bereiken, wanneer
Ge gébruik maakt van
de R. K. Openbare
Leeszaal en Biblio
theek. aan de Nieuw-
straat 24, een inrich
ting. die
kosteloos
toegankelijk is voor
alle personen boven
18 jaar, en waar aan
hen, die lid worden
tegen betaling van
slechts f t.50 per jaar,
boeken worden uitge
reikt om
Wie voor een patient of herstel'ende iets wil mee
nemen, heeft de keuze uit tallooze versnaperingen.
Maar stelt hij zich werkelijk de eisch, dat het gegaran
deerd zuiver, absoluut onschadelijk en toch buiten-
gewooo lekkér moet zijn, dan valt direct de keus op
Dat typeert juist de bijzondere kwaliteit van King-
pepermunt. Door de origineele samenstelling is
King-pepermunt voor iedereen het beste dagelijk-
sche middel ter opwekking en verkwikking.
W
ONDER CONTBOLE VAN HET LAB. Or. VAN HAMEL ROOS HARMENS AI /.M
Amersfoort'» ontwikkelingsgang
door A. F. Van Beurden.
Gestichten en Financiën.
Zooals we reeds gezien hebben, werd ook de zorg van Amers
foort omvangrijker bij het toenemen der bevolking. Want alle
aanwas was geen winst voor de stad. Er kwamen ook ongc-
wenschte armen, bedelaars, werkzoekenden de stad in. Wel wer
den deze door den bedelvoogd zooveel mogelijk geweerd en
hielden de gilden het noodige aantal werklieden zoo wat op peil
maar met dat al kon men den trek van het tegen uitplunde
ringen, moord en brand onbeschermde platteland naar de veiliger
stad niet tegen houden. Maar in de middeleeuwen waarin het
volk inniger geloovig was dan in onzen verlichten tijd, werden
de zeven werken van barmhartigheid daadwerkelijk beoefend, de
armen werden van nooddruft, van brood en kleeren voorzien, de
zieken verzorgd, wel alles ruwer en volgens de begrippen dier
dagen cok zonder veel sentimentaliteit. Een gevolg daarvan was,
dat men tal van gestichten had voor verpleging van armen en
zieken. In Amersfoort vond men aldusde H Qeest Polh inct
doorgangshuis en een huis voor de pestlijders, uitdeelingen van
brood en boter (Ao 1417), het H. Sacramentsgasthuis (Ao 1573),
het St. Elisabeths-gasthuis (Ao 1559), het Gasthuis op het Spuij
(Ao 1531), het St. Pieters Gasthuis (Ao 1390), het Weeshuis
(Ao 1550), de Armen-Noodhulp of Stadskinderhuis (Ao 1569),
het Desolaten Gasthuis, alle door menschlievende burgers gesticht,
welke gestich.cn elkander steunden.
Bij al dat verzorgen van ouden, behoeftigen, armen en lijdenden,
kwam nog veel verlies en beschadiging door de aanhoudende
oorlogen. De vorsten maakten onderling oorlog over de ruggen
der onderzaten heen, uit landhonger, uit persoonlijken nijd en
afgunst, uit lust voor avontuur, ook al omdat de titel van dappere,
van veroveraar, van veldheer prachtig stond en alle vechtjassen
groot genoemd werden. Maar men bedacht niet, hoe door een
oorlog de vruchten van veel werken en arbeid vernietigd werden,
de bronnen van welvaart voor langen tijd verstopt, veel menschen-
levens noodeloos opgeoffcid werden, ook nameloos leed gebracht
ever geheele landstreken. Dal waren maar bijzaken, waarmede
men geen rekening hield. Die aanhoudende oorlogen waren ook
schuld, dat het jiauperisme overal toenam, geheele benden bede
laars en brandschatters rondzwierven, het rooverwezen overal
welig tierde en de hooge justitie er alleen door pijnigen en hangen
nog eenige orde in kon houden.
In Amersfoort hield men streng gerecht cn verbande men er
lustig op los voor ecnigzins grove vergrijpen tegen het eigendoms
recht ol tegen den eerbied voor de overheid, legen lijf en leven.
De galg stond niet voor niets op den Berg tusschen zeven boompjes.
Gevolg van de vele misstanden waren groote onkosten en
zware belastingen, want zoowel de vorst, het gewestelijk bestuur
en het stadsbestuur namen de lui hel weinige harde geld af door
zoogenaamde beden, waarbij het Bestuur van het gewest of land
schap er zooveel mogelijk van af trachtte te pingelen, zooals
Aincrsfoorters dat nog al eens gelukte. Maar de stad, ook Amers
foort dus, hief overal rechten op. Hoe ze die bijeen kreeg kan
het best blijken uit de jaarlijksche verpachting der zoogenaamde
middelen in Januari voor zes maanden of voor een jaar. Dat
deden de lands- en de gewestelijke Staten de stad vóór. De
pachters moesten borgen stellen en maar zien, hoe ze van de
belastingplichtigen hun geld kregen. De meestbiedenden werden
tollenaars of synsmeesters. Zij konden de onwilligen tof betaling
dwingen. Onder die belastingen behoorde h v. ook het weggeld
of fol aan de Kamp, aan de Bloemcndaalsche Poort en elders.
Van bijna alle eetwaren vleesch, koffie, olie, sterken drank, bier,
wijn, kortom van vele levensmiddelen werd accijns geheven. Ook
van kramerijen, ijzerwaren, van verkoopingen, van den afslag van
visch, van de plaatsing van marktkramen, van hop en granen,
van alles, wal maar eenigszins belastbaar was. De heul kon op
de markt ook van sommige waren een klein gedeelte vorderen.
In het begin van den oorlog mei Spanje hadden de Generale
Staten cn ook de Prins gebrek aan geld om oorlog ie voeren
daarom besloot men in 1579 eene nieuwe belasting fc gaan heffen,
men zou van alle huizen, met uitzondering der Godshuizen cn
Godsea.ncren den 20en penning gaan vorderen, dat was dus 5 pet.
De Amersfoorters wilden daarvan echter niets weten, vooral
omdat deze al met haard- of schoorsteengcld belast waren cn
bovendien door de misselijke tijden mei veel schuld cn hypotheek
te doen hadden. Vooral voor de arme lieden, die nicls meer als
een huisje bezaten, was dat zeer drukkend. L)e magistraat zond
een afgevaardigde naar Utrecht, om het onheil legen Ie houden,
maar de Staten lieten hem praten, en dreven hun zin door, zoowel
in de sleden Amersfoort als Wijck, Phenen en Monlfoort en het
platte land. Zoowel de gebruiker van een huis als de eigenaar
zouden ieder de helft betalen. Wordt vervolgd.
