Kerstartikelen
Kerstcadeaux
N.V. Middenstands-Bank
Kantoorboeken
Fa. h. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrljdag-
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; bulten Amersfoort f 1.10. franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan
Uitgave
n de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 19 Dec. 1933
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld advetleeren
Advertentlïn moeten Dinsdag en Vrijdag vódr 8 uur
in den morgen zijn bezorgd. Telefoon 314
Zeven en Veertigste Jaargang - No. 75
De stormen des levens hebben
evenzeer noodig als de zonneschijn.
Er zijn meer menscheir omgekomen
door voorspoed dan door tegenspoed.
Pierre Joseph
Proudhon.
in het jaar 1840 verscheen er een
geruchtmakend boek met den veel-
zeggenden titelQu' est ce que la
propriété (Wat is eigendom Wekte
de vraag op zich reeds bevreemding,
het antwoord scheen een uitdaging aan
hhet gezond verstand, aan dc rechtvaar
digheid. aan de meest elementaire
grondslag waarop de eeuwen door het
menschclijk geslacht had voortge
bouwd en gesteund, om in de stoffe
lijke behoeften te voorzien. Wrang,
bitter, vernietigend immers klonk het
antwoord: Eigendom is diefstal.
Is eigendom dan werkelijk diefstal?
Neen, zeggen millioenen en millioenen,
eigendom is de rechtmatige vrucht van
arbeid, van spaarzaamheid, van intelli
gentie, van gelukkige omstandigheden,
maar niet van diefstal. Komen sommi
gen al op een minder geoorloofde
wijze r.an hun bezittingen dit is te be
treuren en de wetgever moet daartegen
o inet alle strengheid waken, maar dat
zijn de uitzondeiingen. Eigendom is
de eenig mogelijke grondslag waarop
de mensclielijke verhoudingen kunnen
steunen, eigendom is dc onmisbare
levensvoorwaarde voor het menschc
lijk geslacht.
Is eigendom diefstal?Ja, schreeuwen
millioenen, ja, eigendom is de vrucht
van georganiseerde uitbuiting der eco-
nomisch-zwakkere klassen door de
bezitters, die altijd .ijker en rijker
worden, omdat ze den arbeider het
rechtmatige loon onthielden, omdat ze
het zoo verkregen kapitaal tot nieuwe
winslwerving op even schandelijke
wijze productief maakten. Ja, eigendom
I is diefstal, omdat natuurlijkerwijze aai
de wieg der menschheid hel commu-
I naai bezit heeft gestaan. Eigendom is
I diefstal, omdat de wetgeving, het leger,
de vloot, de politie, de godsdienst
zelfs, dienstbaar zijn gemaakt aan de
I' vergrooting van het bezit der bezitters.
Het neen en het ja staan nog altijd
tegenover elkaar, hebben de menschen
in twee kampen gescheiden, hebben
haat en vertrouwen en verbittering en
Strijd op leven en dood gebracht.
Ruk den eigendom de oogen uit,
onthoofd hem, hak hem in stukken,
maak hein levenloos, ontneem hem
alle bekoring, alle voorrecht, de mensch
zal weer worden als in het paradijs,
de toestand zal weer worden als in
de reine dagen van het ongestoorde
geluk der schuldeloosheid.
De gemeenschap der goederen
„communio bonorum" wordt in onze
dagen door millioenen nagestreefd. De
bereiking van dit doel zal, zoo geloo-
ven de volgelingen, het aanzien der
aarde vernieuwen Geen misdaad, geen
ontucht, geen hebzucht of nijd, zal den
mensch nog langer onleeren. Hetkwaad.
ook in de afzichtelijkste vormen, zal
van de giftklieren worden beroofd, de
slagtanden getrokken. De mensch on-
f!t dergaat een metamorphose. Hij verrijst
als een phoenix uit de asch der ver
gane geslachten, om met tieren vleu
gelslag te stijgen in de schittering van
het eeuwige licht. De profetie var
saias gaat in vervulling. In het duizend-
arige rijk van vrede en geluk
„waar de gerechtigheid tot gordel
der lendenen zal dienen waar de wolf
met het lam vredelievend omgaatwaar
de luipaard zich naast het geitje zal
neervleienwaar de leeuw het jonge
kalf met rust laat", is geen sociaal
onrecht meer mogelijk, want „een kind
zal hem alle drijven".
In die toekomststaat „loopen de beer
en de koe in dezelfde wei, hun jongen
groeien tezaam op" en het gevaar i:
opgeheven, zoo zelfs: „dat het zoog-
kind zich zal verinaken bij het hol van
den adder, de hand zal steken in den
muil eener basilisk". De groote ver
broedering der volken zal aanbreken,
de internationale ontwapening worden
doorgevoerd.de vrede onverwoestbaar
blijken, want „de volken zullen hun
zwaarden slaan tot spaden, hun sporen
lol sikkels, het cene volk zal tegen het
andere geen zwaard opheffen, het oor
logvoeren zal niet meer worden aan
geleerd."
En dat alles zal voortvloeien uit de
opheffing van het particulier bezit?
De vernietiging van den eigendom staat
gelijk met de terugkomst op aarde var
%,den paradijstoestand? Inderdaad, mil-
- lioenen gelooven het, streven er naar
als een bereikbare werkelijkheid, en
maken hel tot een begeesterend levens
doel, tot uitgangspunt van ieder par
ticulier en gemeenschappelijk streven.
Kantoorboekhandel
F. A. TULP
Langestraat 65 A Tel. 326
Wie zijn dan die idealisten? Het zijn
de communisten, het zijn de aanhan
gers van Pierre Joseph Proudhon, de
schrijver van het absurde boek, de
steller van de fatale vraag, de gever
an het moordend: antwoord.
Geboren in 1809 uit arme ouders
te Besancon is Proudhon geworden de
eigenlijke vader der anarchie. Dooreen
beurs kon hij studeeren en nu wordt
hij achtereenvolgens beambte bij een
scheepvaarlondcrncming, uitgever van
revulutior.naire periodieken, volksver
tegenwoordiger. schiijver van wereld-
beruchte boeken, directeur van een
volksbank, gevangene wegens aanran
ding van het gezag, redacteur van dag
bladen, barreling voor zijn overtuiging,
om eindelijk na een leven van de meest
emotioneele wederwaardigheden, den
I9en januari 1865 in een voorstad van
Parijs te sterven. Hij zit vol verbluf
fende paradoxen: de orde bestaat in
de anarchie. Alle menschen zijn gelijk
en wij, derhalve volgens hun natuur
en bestemming autonoom. Wie de hand
op mij legt om mij te regeeren is een
usurpater en een tyran, ik verklaar
hem tot mijn vijand. De uitbuiting der
menschen door menschen is diefstal.
Welnu, de regeering van den mensch
door den mensch is slavernij. En iedere
godsdienst, die met het dogma vn het
Pauselijk gezag eindigt, is niets anders
dan aanbidding van den mensch door
den mensch, is afgodendienst.
Derhalve weg met alie regeering,
met alle absolutisme. Zelfs geen demo
cratie. geen volksregeering. Het is steeds
de mensch, die den mensch gebiedt,
een fictie, die der vrijheid geweld aan
doet. Geen panijen meer, geen gezag
meer, absolute vrijheid van de men
schen en burgers.
Zoo raast in waanzinnige overspan
ning deze geniale psychopaeth door.
Met grenzelooze consequentie breekt
hij het heele organisme der bestaande
maatschappij af. tot zelfs de funda
menten wroet hij om, de godsdienst,
het geloof zelfs is hem slechts een
gruweltuig der verdrukking. Hoe komt
hij nu tot de uitspraak, dat eigendom
diefstal is?
Pater Pesch zegt daaroverProudhon
gaat uit van dc stelling, dat slechts
een ruiling, waarbij gelijke waarden
jeruild worden, vrij en rechtvaardig is.
jlechts door toe te geven aan geweld,
of door bedrog misleid, kan de con
tractant toestemmen in het aanvaarden
van een geringere waarde als tegen
prestatie voor zijn ruilobject. Nu is het
echter klaarblijkelijk, dat, bij de heden-
daagsche loonverhoudingen, de arbei
ders in hun loon niet de volle waarde
ontvangen voor hun geleverden arbeid.
Werd de rechtvaardigheid betracht, dan
zou, wanneer bijv. 20 arbeiders tezaam
met een kap.talist produceeren en ieder
der 21 deelnemers op gelijke wijze
bijdroeg aan de vervaardiging van de
pioduclen, ook ieder van hen, na af
trek van het in de productie gestoken
kapitaal, een gelijk [aandeel van de
producten, respectievelijk van de winst
moeten ontvangen. In plaats daarvan
echter ontvangt de arbeider loon, waar
van de minderwaardigheid daardoor
bewezen is, dat de arbeiders met hun
loonen dc eigen producten niet kunnen
terugkoopen. De kapitalist ontvangt dus
meer bij de ruiling met den arbeider,
dan hij dezen aan loon geeltdat wil
ecuter volgens Proudhon's leer zeggen
de lounovereenkomst is noch vrij noch
rechtvaardig. De kapitalist maakt van
de gunstige positie, waarin hel eigen
dom der productiemiddelen hem heeft
geplaatst, gebruik om de rechtvaardige
tegen-prestatie aan den arbeider te
erkleinen. Hij eigent zich een deel
oe van de arbeidsopbrengst der arbei
ders, zonder een tegenprestatie ervoor
te geven, hij oogst, hoewel hij niet
zaait, verteert ofschoon hij niet voort
brengt, geniet ofschoon hij niet arbeidt.
Zoo b edt zijn eigendom van de pro
ductiemiddelen hem een aanleiding tot
diefstal en de eigenaar kan in dezen
zin ook inderdaad een dief genoemd
vorden: La propriété c'est Ie vol.
Eigendom is diefstal.
Proudhon laat zich ook hier weer
door den schijn der dingen verblinden,
zooals later de befaamde meerwaarde-
theorie van Marx geen sieek hield
tegenover nuchtere kritiek, zoo ook
gaat Froudhon's stelling, zeer nauw
verwant aan Marx leer, mank aan op
pervlakkigheid. De bepaling der loonen
loopt inderdaad langs heel andere ka
nalen. Trouwens, niet alleen in dit
opzicht heeft Proudhon verkeerde din
gen gezegd. Zijn zoo verderfelijke anar-
chische boeken heeft hij later zelf her
roepen, nadat ze helaas hun funesten
invloed reeds hadden geoefend en nog
lang zouden blijven oefenen. Hij die
dc regeeringen tot den grond wilde
afbreken, erkende later, dat zonder een
regeering de maatschappij dieper daalt
dan tot een toestand van verwildering.
Op later leeftijd zag de eens zoo
stormachtige Proudhon in de regcerin-
gen hel schild, dat het recht beschermt,
de degen, die het wreekt, de weeg
schaal, die het vaststelt en het oog,
dat het bewaakt".
Zoo is Proudhon aan den eenen
kant de verderfzaaienden profeet, der
anarchie geweest, aan den anderen
kant echter een sprekend voorbeeld
van de zelfcritiek die niet aarzelt te
weerspreken wat eens voor waar wetd
gehouden.
F. DE KOCK.
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
Gemeenteraad.
Bij circulaire van den Minister van
Binnenlandsche Zaken, betreffende:
„rijksbijdrage in gemeentelijke ikosten
van werklozenzorg", heeft de Regee
ring ter kennis van de gemeentebe
sturen gebracht, dat de Rijksbijdrage
voor het jaar 1934 in totaal op een
belangrijk lager niveau zal moeten
worden gebracht.
Naar aanleiding hiervan is het nood
zakelijk de vastgestelde begrooting
voor 1934 te herben, teneinde deze
ernstige vermindering in ontvangst op
te vangen, waardoor nog f 17.835.66
moet worden gedekt.
Er zal dekking moeten worden ge
zocht voor rond f 121.000.
Begrijpelijk is, dat zulks niet mo
gelijk is zonder tol belastingverhooging
en een verder gaande loons- en salaris-
vermindeting te komen, doch allereerst
meenden B. en W. de geheele begroo
ting aan een revisie te moeten onder
werpen.
In verband met nadere gegevens
kunnen de volgende ontvangst-ramin
gen verhoogd worden:
Secretarie-leges en rechten van den
burgerlijken stand met f800.—.
Straat- en rioolbelasting met f5000.—
Hoofdsom der personeele belasting
met f 1000.—.
Opcenten op de hoofdsom der per
soneele belasting met f2500.—
terwijl de volgende uitgaaf-ramingen
kunnen verlaagd
Jaarwedd n secretarie f 4000.
Schrijf- en bureaubehoeften 1200.
Druk- en bindwerk 1900.
Verlichting en verwarming f 200.
Abonnementen en aank. boeken f 70.
Receptiekosten 1100.
Vervallen der kosten voor licha
melijke oefening poliile f 100.
Gemeentereiniging 12300.
Wering van schoolverzuim f40.
Verzekerin", werkverschaffing f3500.
Qemeente-deurwaardcr wegens reor
ganisatie f 1000 ol totaal f21710.
Vervolgens stellen B. en W. voor:
De bijdrage in de administratiekos
ten door het Grondbedrijf aan den ge
wonen dienst ie verhoogen met f 2500.
Verhooging der schoolgelden voor
het gymnasium en het handelsonder
wijs, in verband met de hoogere
schoolgeldregeling voor de Rijks Hoo-
gere Burgerschool I 2000.
Vergoeding voor het bijwonen der
Raadsvergaderingen en Commissiever
gaderingen, alsmede der afdeelings-
vergaderingen te verlagen, waardooi een
besparing wordt verkregen van f 850.
Beperking der verlichting door vroe
ger dooven van avondlaniaarns f 3000
Subsidie wijkverpleging en zuige
lingenzorg verlagen met 10 pet. f I
In te trekken het besluit tot stichting
in het tweede Badhuis 14293.
Kosten doorbraak binnenstad in
plaats van in 1 jaar in 3 jaar af te
lossen f2000.
Bijdrage aan den kapitaaldienst ver
minderen met I 1200.
Op Ie heffen het openbaar voorbe-
-eidend lager onderwijs f 1000.
Subsidie kinder-werktuinen vermin
deren met 1500.
Subsidie landbouw-wintercursus in
te trekken f50.
Subsidie tuinbouwcursus in te trek
ken f 150.
Subsidie voor musea en openbare
bibliotheken te verlagen met 10°/0 f950.
Subsidie Vreemdelingenverkeer te
verlagen met f 1000.
Na deze bewerking der begrooting
bleef nog een nadeelig verschil bestaan
van rond 180.000.
Daarvoor wil men de jaarlijks op
de reserves der bedrijven te maken
rente ten goede doen komen aan den
gewonen dienst der gemeentehuishou
ding. In ronde cijfers berekend zal de
rentcbijschrijving in totaal f 17.000
opleveren.
Vervolgens belastingverhooging en
verder gaande loons- en salariskorting,
dan met ingang van 1 Januari 193^
reeds wordt toegepast. Daarbij achten
B en W. zich verplicht, er op te
wijzen, dat de begrooting voor 1935
nog ongunstiger beeld zal vertoonen
dan 1934.
Volgens een voorloopig opgemaakte
berekening zal het dienstjaar 1933 ver
moedelijk een nadeelig saldo vertoo
nen van rond f 130.000, tengevolge
van minder ontvangsten en meerdere
uitgaven voor crisissteun en terugbe
taling van een bedrag van f47.620.49
wegens in vroegere jaren te veel ont
vangen inkomstenbelasting. Aangezien
de begroeting voor 1934 een nadeelig
slot van vroegere diensten ven rond
f20.000 heeft te dragen, zal de be-
grooling voor 1935 uit dien hoofde
dus rond f 110.000 meer te dekken
hebben of, tezamen met de extra last
van f20000 wegens korting op de
fondsuitkeering, een totaal meerdere
last van 1130,000.
Het is noodzakelijk dit belangrijk
nadeel der begrooting 1935 reeds ge
deeltelijk nu op te vangen. Daarom
wil men een deel van hel nadeelig
slot 1933 in 1934 dekken. Teneinde
dc moeilijkheden voor 1935 dus tot
geringere proportie terug te brengen,
stellen zij voor een bedrag van 127.000
van het vermoedelijk nadeelig slot 1933
over te brengen naar 1934. Het hier
voor genoemd, door belastingverhoo
ging en salariskorting op te vangen
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Gracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697
Deskundige voorlichting bjj den aan en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incaaaeeringen
Spaar-dep jsito's rente 8pet.
ongedekt verschil wordt dan verhoogd.
Daarentegen wordt de meerdere last
van 1935 boven 1934 verminderd.
Plaatsing in de tweede klasse fonds
belasting geeft een meerdere opbrengst
van f45.000 over een vol jaar. Aan
gezien de toepassing kan geschieden
over het bclastingja.-r 1934 '35, komt
uit deze verhooging voor 1934130.000,
terwijl 1935 uit dit middel een dekking
kan vinden van f45.000
Korting op loonen en salarissen,
achten B. en W bezwaarlijk uitvoer
baar ingaande 1 Januari 1934, in ver
band met de onlangs aanvaarde korting.
Toch meenen B. en W. dat de alge-
meene maatschappelijke toestanden
een verder gaande verlaging gebiedend
noodzakelijk maken, zoodat zij, tege
lijkertijd voldoende aan de uilnoodi-
ging om een onderzoek naar de nor
men in te stellen, een salarisherziening
voorbereiden, waarbij de korting, met
ingang van t Januari 1934 op 3
bepaald, wordt opgevoerd tot een
korting van gemiddeld 10 Hier
mede zou ten bate van de gemeente
huishouding komen een mindere last
van rond (40.000 per jaar. B. en W,
stellen voor, zoodra het onderzoek is
afgeloopen, de nieuwe regeling aan het
Georganiseerd Overleg aan te bicden
en het daarheen te lelden, dat de ver
hoogde korting ingaat opjl April 1934,
waardoor de gemeentebegrooting 1934
met rond f 30.000 kan worden ontlast.
Verhooging der opcenten Personeele
belasting tot een bedrag van f30.000.
Parochie S». Henricus.
Op den tweeden Kerstdag des avonds
uur wordt door het Meisjeskoor van
het Patronaat der St. Henricus-parochie
een zanguitvoering gegtven onder lei
ding van den Weleerw. heer Kapelaan
Bachg, met medewerking van eenige
zangers en het zangkoor der St. Hen-
ricuskerk.
Kaarten 25 ct. bij bestuur en leden;
plaatsbespreken 26 Dec. na de Hoog
mis. Kinderen zonder geleide hebben
geen toegang.
In de Vrijdag te houden raadsver
gadering komt nog aan de orde
Voorstel van Burgemeester en Wet
houders om machtiging te verleenen
af te wijken van art. 6 onder a en b.
van het Werkliedenreglement voor de
aanstelling van J. Verhoef tot terrein-
werker bij de Gemeentebedrijven.
Voorstel van Burgemeester en Wet
houders om de overeenkomsten met
de ziekenhuizen betreffende verpleging
van voor rekening van de gemeente
opgenomen patiënten voor één jaar te
verlengen.
Voorstel tot vaststelling van dc kost
prijsberekening van het Grondbedrijf.
Voorstel tot het aangaan van
geldleening.
Voorstel tot aanvulling van dc lijst
van straatnamen.
Voorstel verordeningen vergunnings
recht.
Afwijzend advies op het adres van
de Sigarenwinkeliersvereeniging, waar
bij wordt verzocht toe te staan hun
winkels geopend te houden op de Zon
dagen 24 en 31 December a.s.
Overname van strooken grond aan
de Zogstraat.
Vergunning Ie verleenen tot het aan
brengen van reclames aan lantaarnpalen.
Verhuring aan Z. v. d. Bijl van grond
met beerput aan den Lageweg,
Verhuring aan de P.U.E.M. van grond
aan den Lageweg voor den bouw
een transformator.
Verhuring van grond aan de St. An-
drlesstraat aan de P.U.E.M. voor den
bouw van een transformator.
Verhuring van weiland onder Hoog
land aan K. van de Geest.
Verhuring van weiland onder Hoog
land aan E. van Willigenburg.
Wijziging van verschillende Raads
besluiten strekkende tot verkoop var
bouwterreinen in het Soesterkwartier.
In alle gewenschte
Llnlaluren
Kantoorboek- en
Schrijfmachinehandel
Langestraat 84 Talaf 628
Taxi of auto noodig
Amersfoort.
Hebt U een
Parochie St. Aasfridaa.
Het Kerstboomfeest wordt gehouden
op Woensdag 27 Dec., 2 uur,voorde
Meisjes en op Donderdag 28 Dec.,
2 uur, voor de jongens in de Patro
naatszaal aan de Tollenslaan.
Het Programma luidtI Opening
door den ZeerEerw. Pastoor, 2 Kerst
lied: „de Herdertjes", 3 Film, 4Trac-
tatie, 5 Kerstlied: „Stille Nacht", 6 Film,
7 Tractatle, 8 Kerstlied: „Herders hoe
ontwaakt gij niet", 9 Film, 10 Tractatie,
11 Film.
Gemeentezaken.
Om dekking te vinden voor dc sterk
gedaalde inkomsten tengevolge van het
beduidend verminderen der Rijks-bij
dragen voor werkloozensleun, moet er
ook in onze gemeente sterk worden
bezuinigd op korten termijn. Daarom
stellen Burgemeester en Wethouders
den Raad voor te besluiten tot het
toepassen van gemiddeld 10 percent
korting op alle gemeentelijke subsidies
en tot opheffing van het gemeentelijk
openbaar voorbereidend lager onder
wijs.
Verder: a. de begrooting 1934 te
wijzigen, en de daarmede verband
houdende besluiten vast Ie stellen;
b. over de jaren 1933,1934 en 1935,
de bedragen der rentebijschrijving bij
de reservefondsen der Gasfabriek en
het Openbaar Slachthuis en bij het
Fonds voor bijzondere doeleinden ten
Soede te brengen var. de gemeentc-
egrootingenover de genoemde jaren:
in de begrooting 1934 op te nemen
i gedeelte van het vermoedelijk na
deelig slot der rekening 1933 tot een
bedrag van (27.000.-;
d. met ingang van het belastingjaar
1934—35 de gemeente ten aanzien der
gemcentefondsbelasting te plaatsen in
de tweede klasse;
e. in afwachting eencr salarisher
ziening, tot het verkrijgen van het
noodige evenwicht voorloopig een ont-
vangstpost, groot (30.000.—, op de
begrooting 1934 tc plaatsen met de
omschrijving: te verwachten voordeelig
verschil tengevolge eencr in voorbe
reiding zijnde salarisherziening;
t. met ingang van 1 |anuari 1934
dc verordening tot heffing van opcen
ten op de Personeele belasting te wij
zigen.
K. R. O.-Vereeniging.
De Jaarvergadering van de K.R.O.
Vereeniging, aid. Amersfoort zal wor
den gehouden op Donderdag 21 Dec.
's avonds 8 uur n de benedenzaal van
de R. K. Werkliedenvereeniging „St.
Jozel".
De agenda vermeld
Opening door den wn. Voorzitter
Notulen vorige Algemeene vergadering-
Verslag Secretaris en Penningmeester.
Benoeming van een Kascommisslc. Be
handeling ingekomen stukken. Bestuurs
verkiezing (Voorz. en Secretaris hebben
bedankt). Kort propaganda-woord van
den Geestel. Adviseur Past. HooIJman.
Rondvraag en sluiting.