De €embode
mèsm
sèÜMïfiïwsa
5»3Lr?^=«i
.srrïfiftósg
RT®] S
SiES
k,
F. A. TULP
Filmavond
Film
Faröeilanden
N.V. Middenstands-Bank
Kantoorboeken
Fa. H. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Kantoor en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10, franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 9 Febr. 1934
ADVERTENT1ÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
Advertentlïn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
In den morgen zfln bezorgd. Telefoon 311
Zeven en Veertigste Jaargang - No. 87
Wie niet zelf denkt, denkt heelcmaal
De KolHolleRe Dtoele-
partll-
Hpi is in deze onvolmaakte wereld
voor zorgen, dat de consequenties in
de oractiik geheel anders worden dan
&cf dier stelsels I=«l=eh
uit concludeeren. o
Waarop berust ons partij'wezen?
Hierop dal personen, die overeen
stemmende inzichten hebben ten aan
zien van de beste wijze, ont door
middel van het bestuur van den blaat.
een rcgeeringsbeleid overeenkomstig
""„S'bSsrn^ moment in U poll-
tieke partijvorming is dus liet inzicht
Ser afzonderlijke personen, m tle meest
wenschelijke richting en methode van|
%X\m'""l„r. het bestoren en
een land in allerlei afzonderlijke daden.
En oök al worden die daden tb.,een
beginselkrachtige Kegecring alkmge
oevcn door ééne algemecne Cr"n°&e
lachte, de afzonde,t.jke
kunnen en zullen zeer uitetnl ji p
inzichten hebben over oe 1 p
Si!!-' todI*,<"«1 «'J*
juiste tneptseing rijn ven de
gedtctile. waarvan
oaan. Wanneer zij nu. gebruik Kt
van de staatkundige vrijheid, op Kro'
van zulke intecnloupciide I
de toepassingeenet. JL,e
getwnden groep vert.len, omdat
uitvoering hielp brengen, dan ontsta
weer een nieuwe partij. j
hunne Oeu.t «en reeks
„"pwmins in de richting van het
•"jïïL" dete lenden, van hel parlij-
p."emcn,»,re Md ul
alfmnid telden le.r rellvernictigmg
W3nt met een reeks van P-"1']1;'1 ',11
het Parlement geb-uwd op allerlel aif-
wiikendc inzichten ten aanzit i
het beleid, hetzij wat dc Staalkundigt
hetzij wat de sociale maatiegelcn be
"t toenemende male
srdrs,rïïTe';e,ti.os-
dientengevolge overat het ptrrk«g»™
stelsel «M In gevaar zien M reeds
fSrn^onÖctlni va»
"'STm., gehied is d, ,,l£d.P
S^BSÏSSBSi
Kantoorboeken
Kantooragenda's
Ordners
KANTOORBOEK HANDEL
Ungestr. 65 t.o. Krommestr. TEL. 126
die vrijheid behoort te worden ge
maakt." veronderstelt het bestaan van
normen voor dat gebruik.
Allereerste norm voor liet gebruik
er vrijheid door de afzonderlijke
staatsburgers kan nooit anders dan
deze zijn: dat het algemeen welzijn,
binnen de grenzen van het parlemen
taire partijwezen zelve, door de partij
vorming moet worden gediend.
En aangezien steeds verdere ver
splintering der partijen onvermijdelijk
zelfvernietiging van liet systeem
moet leiden, Kan het niet anders of
het gebruik der vrijheid op dit gebied,
dat tot deze versplintering leidt, is een
innerlijke tegenstrijdigheidwant dn
gebruik der vrijheid maakt het juist
onmogelijk liet algemeen welzijn, door
middel van den invloed der partijen
op het Staatsbestuur te dienen.
Bijgevolgliet streven, om tegen te
gaan toenemende versplintering moet
door alle ware vrienden van het partij-
wezen en van hel parlementaire stelsel
het cenige dat volksinvloed op de
Rigeering kan waarborgen worden
icge|uicht.
Zoo bezien is het uit louter staat
kundig parlementair oogpunt een grot te
gen, dat de Katholieke Staatspartij
lol nil toe. tengevolge van de wer
king van krachten en begnrpen, welke
andere partijen niet of niet in die
mate aanwezig zijn. in geslaagd is
Ihaast alle Katholieken in ééne partij
vercenigd te houden, waardoor ti
in ons Parlement aiihans nog de
■gelijkheid van regeeren onder de:
locd van parujen op de richting1
i het rcgeeringsbeleid. mogelijk
Hcmenl.
tijdschrift
Sport on
Dux", het mm
allen, die medewerken 33n de vorming
der Katholieke rijpende jeugd, plaatste
pater Morel S J. ilc volgende belang
wekkende beschouwing
Vermaak heet in 'i fransch amuse
ment. in 'i dtiitscli Vcrgnilgcn. liet
fransch aequivalent dal wij ook ge
bruiken. is misschien een betere uit-
diukking voor wat wij bedoelen dan
atis eigen woord „vermaak". Amuse
ment is een stemming van de ziel die
lijkt op de feest-temming, maar die
kleiner is van allure dan deze. Het is
de stemming van iemand „die toch
loei hebben in liet leven", met dat
iets"doelende op plezier, ontspanning,
jst uit genieting. Amusement is een
lemming van gcnoeglijkiieid. men voelt
zich lekker onder invloed van hetgeen
waardoor men wordt bezig gehouden
i voelt zicli als voortbewogen o,
zacht-kabbclend stroompje en ver
genoegt zich in de zachte deining welke
het aan het boolje verleent; doezelig]
drijft men voort en men zou willen dar
't nog lang kon duren. Men is apa
thisch. Amusement grijpt niet diep in
de mcnschelijke ziel. zooals feest dat
wél doet. Amusement is veel tammer]
dan feest, het slaat geen vonken
de ziel. ontketent geen sluimerende
krachten, zóó lastig is het amusement
niet. Het houdt Icitelljk gelijken tred
met het kleurlooze leven waaruit het
als beboette omstaat, het beweegt zich
opeenzelfde rhythme en in een gelijk
tempo. Amusement wordt gezocht door
menschen die de eigenlijke vreugden
des levens, die overstelpende, vcrlegen-
en-toch-gelukkigmakende hóógtu tfende
levensvreugden, ontstaan uit het bezit
hooge levenswaarden als gods
dienst, arbeid, kunst, wetenschap, na
tuurbeschouwing, niet kennen.
„Men moet toch wat hebben in 't
leven" klinkt ais een excuus van den
mensch-van-vennaak, waarmee hij zijn
gedoe tegenover zichzelf allereerst en
ook tegenover anderen meent te moeten
rechtvaardigen.
Hij heeft niet heelcmaal ongelijk. Bij
den schcmatischen bloedloozen, geest-
doodenden en kapot-gespccialiseerden
beroepsarbeid kómt een mensch tekort.
Zijn leven komt daar nergens tot volle
rijke ontplooiing, vandaar dat hij nic:
eens in staat is tot echte, hooggestem
de en hoogstemmendc levensvreugde,'
omdal hij de goederen die deze ver
oorzaken niet kent, en de organen die
hem het bezit dezer goederen moesten
mogelijk maken, bij hem geheel ot ge-
Pastor Boekenoogen
vertoont een
Vrijdag 9 Februari, aanvang
kwart over 8 in de groote zaal
van St. Aechten. Toegang 25 ct.
r leden van de Vrouwenbond
vrije toegang
decltelijk door verwaarloozing onder
imen zijn
Toch heelt de moderne menscheen
gevoel van leegheid; hij smacht naar
„levens-inhoud", vooral voor den geest
Maar deze moet niet te veel van rl ythme
tempo verschillen met zijn opper
vlakkig dagel ksch levenwat hij zoekt.
vanzelf uit het dagclijksch
leven in hem overglijden. Dit is overi
gens ten gewoon verschijnsel. Het op
tg plan gebouwde leven zoekt zijn
plezier en ontspanning ook op hetzelfde
peil. het is een kwestie van levens
houding; heelt men zich opgewerkt tot
hoogere zuivere luchtlagen, dan kan
en van de lagere niet goed meer
ven. De mensch bij wien dit hooger
ven, door gelukkigen samenloop van
nslandigheden van tijd tot tijd. zich
r.tplooit, uileenwaaiert, en juichend
stijgt tot de vreugde van een leest, kan
met de genoegens van het amu
sement niet blijvend tevreden stellen.
reidzaamheid behoort tot het wezen
het (eesthel feest is een hoogte
punt. een concentratie van krach'.en.
e tevens de krachtcentrale zel.'Jdaar-
>or op hooger ocil brengtfeest is
•it der toppunten der hoogere men-
helijkc activiteit evenals liet spel en
de echte strijd. Amusement is een heel
slap aftreksel van het feest, het is veel
meer passief dan actief, zijn werking
is eerder narcotiscercnd dan verfris-
schend. Amusement verdooft, terwijl
het feest verlevendigt.
Het is naar wij meenen vooral die
narcotiseerendc werking van het amu
sement die men erin zoekt. De ver-
mnaksmcnsch is slap, weinig actief,
bulten zijn plichtweik laat hij zich
„bezighouden". Waarom? Er zijn nog
rlangens in hem, ondanks alles, maar
hij voelt zich niet in staat ze te be
ledigen ze komen uit een verre
teemde diepte ergens uit den bodem
an zijn ziel. De bevrediging dier ver
langens zou heel zijn levensrhythme
(het deinende voortdobberen) verande-
en welverhevigen en versnellen,
voelt hij aan, én... hij deinst er
terug. Nu grijpt hij naar een su
rogaat. Dat is het amusement; de;
prikkel werkt spoedig en hevig, en zi,
wetking is oppervlakkig en van korten
duur. Juist het tegenovergestelde
het leest. Daarom mag amusement geen
zeldzaamheid zijn voor die het behoe
ven. Steeds weer spreken die stemmen,
steeds weer moeten die rustverstoor
ders van het vlakke dagelijksche leven
tot zwijgen worden gebracht. Wat van
amiKcment gevraagd wordt en
blijkbaar vermag te geven, is: met zoo
weinig mogelt k moeite zooveel moge
lijk bevrediging te geven. Daarom werkt
amusement niet verheffend; liet brengt
niet vooruit, het heft den mensch
omhoog, maar zijn wezen is het,
sussen, te dooveti, te nivelleeren, te
narcotiseeren. De beboette aan amuse
ment wordt ten slotte een levenshou
ding; men kan er niet meer buiten.
Hieruit volgt vanzelf liet streven
alles tot „amusement" te makenallerlei
levenswaarden cn cultuurgoederen
door deze oppervlakkigheidszin
geïnfecteerd. Allerduidelijkst zou dit
kunnen worden aangetoond aan de
hand van de film. Op zichzelf een neu
traal cultuurverschijnsel, is het onder
den benauwenden adem van het amu
sement verworden tot een propaganda
middel der oppervla! kighcid zonder
ccnigen weerga. Er is goddank een
krachtig streven waarneembaar om de
film aan de boeien van het amusement
te ontrukken. Het is ais een ontdekking
geweest, dat de film ook een uiting
ken zijn van een hooger levenspeil dan
dat van vermaak.
Ook de sport is onder den alles-
bestrijdenden invloed van het amuse
ment gekomen. De sport is in dienst
van het amusement getreden; heelt
haar rol moeten betalen. Deze bestaat
voornamelijk uit allerlei concessies die
met haar wezen niet te maken hebben,
maar haar amusementswaarde verhoo-
gen. De publiekspeler, de sporlfavoriel
is uit sport en amusement geboren.
Kerknieuws.
Na de herziening van de dagelijksche
gebeden, heeft het Episcopaat besloten
over te gaan tot de herziening van de
overige gebeden, welke openlijk in de
kerken verricht worden. De tekst voor
die gebeden is thans var.tgesteld en zal
in alle bisdommen van Nederland ge
bruikt worden. Ook zal die vastgestelde
leks overgenomen worden in alle ge
bedenboeken. zoodat we tenslotte tot
groote eenheid in gebedsformulieren
zuilen geraken.
Dezelfde teks is voor alle bisdommen
vastgesteld van de volgende gebeden:
Gebeden na de gelezen H. Mis.
Gebed lot den H. Jozef.
Litanie van het H. Hart van Jezus
met de toewijding aan het Allerheiligst
Hart van Jezus en de oefening van
eerherstel.
Litanie van den Allerheiligstcn Naam
|ezus.
Litanie van O. L. Vrouw met de ge-
heden na de Litanie.
Litanie van den H. Jozef.
Litanie van Alle Heiligen met de ge
beden, welke daarop volgen.
Toewijding van de christelijke huis
gezinnen aan d.-H. Familie op Zondag
onder het octaaf van Driekoningen.
Gebed onder de octaaf van H. Sa
cramentsdag.
Gebeden van de internationale bid
week tot herteniging van de Kerk.
Bij het uitgeven van gebedenboeken
zal nu zorg worden gedragen, dat voor-1
melde vastgestelde tekst letterlijk wordt
overgenomen.
Het gebedenboek voor de Katholieke
Verkenners van Nederland, waarvan de
tweede d*uk ter perse is, zal wel het
eerste boek zijn. dat den nieuwen tekst
der gebeden geeft.
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
l.ange dracht no. 4 - Telefoon no. 304 en 697
Deskundige voorlichting bg den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips Safe-loketten
Verzilveren van couponB Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 3'/i pet.
Provincie Utrecht.
Met ingang van 1 Maart is op de
meest eervolle wijze op verzoek ont
slag verleend aan Dr. H. T. sJacob
als commissaris van de Koningin in
de provincie Utrecht.
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
In alle gewenschte
Linlaturen
Kantoorboek- en Q
Schrijfmachinehandel
Langestrait 84 Telef- 528
Binnenland
Bevolking.
De sterfte hier te lande beweegt zich
in dalende richting. Van 26.56 per 10-0
inwoners in de jaren 1840 49, daalde
het sterftecijfer 2127 in 1880 98, tot
13.40 in 1910-19 en tot 8.92 in 1932.
Dit cijfer is gunstiger dan tot nu toe
voorgekomen. Voor de mannen bedraagt
de sterfte 9 07, voor de vrouwen 8.92
per 1000 inwoners van ieder geslacht.
Voor een deel vindt de afneming
der sterlte zijn oorzaak in de afneming
der zuigelingensterfte. Deze bedraagt
voor 1932 slechts 4.63 per 100 levend
geborene.
Uit het overzicht der sterfte naar de
doodsoorzaken berekend per 10.0001
der gemiddelde bevoking, treedt even
als in de laatste jaren, de sterfte aan
kanker en aan ziekten van het hart op
den voorgrond.
Het sterfte-cijfer aan kanker bedraagt
er 193? 12.24 tegen 12.38 in 1931.
Voor mannen zijn de cijfers voor 1932
en 1931 resp. 11.71 en 11.93,
vrouwen 12.77 en 12.83.
Voor ziekten van het hart geelt 1932
een cijfer van 13.06 tegen 12.49 voor
1931. Voor de mannen zijn de sterfte
cijfers aan deze ziekte voor 1932 en
1931 resp. 12 38 en 11.87, voor de
vrouwen 13.74 en 13.11.
De sterfte aan tuberculose, welke i>
roegerc jaren de hoogste cijfers ver
toonde, is in de laatste jaren sterk af
nemend. In 1932 is het cijler (voor alle
•ormen te zamen) 6.44. 6. II voor de
nannen en 6.76 voor de vrouwen.
Verdrinking en verkeersongevallen
eischten de meeste slachtoffers, terwijl
onder de verkeersongevallen automo
bielen en motorrijtuigen het grootste]
aantal slachtoffers veroorzaakten.
Sterftecijfers.
Blijkens de statistiek der sterfte
ons land over het jaar 1932 eischten
verdrinking en verkeersongevallen de
meeste slachtoffers. De totale sterfte
beweegt zich in de dalende lijn. We
zijn dus gemiddeld een hoogeren
leeftijd aan het halen !*Zoo was het
sterftecijfer in de jaren 1840—1849
nog 25.56 per 1000 inwoners en in
1932 slechts 8.99.
Uijksveldwacht.
De districts-commandant der Rijks-
veldwacht W. F. van den Meerendonk
te Utrecht gaat den dienst verlaten.
Openbare Leeszalen.
Bij de behandeling der begrooting
werd de opmerking gemaakt dat er
instellingen zijn, die geheel en al
steunen op bijdragen uit de overheids-]
kassen.
Dat zulks niet van toepassing is op
de openbare leeszalen moge blijken
uit hei teit dat in 1931 voor deze
stichtingen door particulieren werd
gefourneerd een bedrag van een half
millioen gulden, zijnde het dubbele
van het bedrag aan Rijkssubsidie ge
noten.
Men heelt de leeszalen wel eens
genoemd de voortzetting en aanvulling
der scholen.
De totale rijkssubsidie voor de lees
zalen bedraagt nog geen drie ton.
Zulks is slechts een gering percentage
van de som van uitgaven die het Rijk
zich getroost om ons volk te teeren
lezen en schrijven.
Als men in aanmerking neemt dat
n huis-eigenaar ongeveer 1 pet. neemt
■or onderhoud en men bedenkt, dat
de leeszalen toch feitelijk zorgen, dat
het geleerde op de scholen wordt on
derhouden, dan zal ieder moeten toe
geven dat zij den onderhoudsplicht
n het onderwijsgebouw voor wellicht
o pet. op zich hebben genomen. Als
en daarop korten gaat, komt verval.
Gemeenteraad.
Vergadering Dinsdag 13 Februari
Hebt 11 een
Taxi of aulo noodig
Imersfnnrt
1. Installatie van het nieuwe lid j.
Boender.
2. Benoeming van een Wethouder.
3. ingekomen stukken en mededee-
lingen.
4. Rapporten van Eykelenburg.
5. Verbetering Barchman Wuytiers-
laan.
6. Regeling vergoeding (boventallige
onderwijzers) over 1932 bijzondere
school.
7. Vaststelling voorschotten vergoe
ding ex art. 101 voor bijzondere lagere
scholen.
8. Vaststelling voorschot vergoeding
ex art. 101 voor de R.K. Jongensschool
Dupontplein.
9. Vaststelling der vergoeding
t. 101 (vakonderwijzers) over 1933]
ten behoeve van bijz. U.L.O.scholen.
10. Ontbinding van de koopovereen
komst. afgestoten met Ir. Bakker be
treffende een perceel bouwterrein aan
de A. Kuyperlaan.
11. Verhuring aan de P.U.E.M.
grond aan het Vondelplein voor den
bouw van een transformatorhuisje.
12. Overdracht grond langs de Edi-
sonstraat aan j. Kluver e.a.
13. Ontheffingen en reclames straat-
en rioolbelasting.
Voetbal
Amersfoort HI—V.V.a. II 16-
Tegen een gehavende Utrechtsche
ploeg werd begonnen en direct was
te zien dat men „dik" winnen kon.
Er is aangepakt ot de kampioenstitel
er van afhing tot het eind toe. Aardig,
neen, mooi en vruchtbaar werd er ge
speeld en velen langs de lijn dienaar]
de „bigmatch" der Boys stonden te]
kijken moesten telkens weer omzien
en toegeven dat het een mooie partij
was. De voorhoede van Amersfoort,
allemaal jonge spelers belooft wat,
stuk voor stuk, voor de toekomst.
Met rust al 8—0 was men volkomen
de meerdere... maar de tegenpartij was'
niet ,'volledig. Een leuke geest in het
elftal en een prettigen wedstrijd.
Amersfoort IV boekte een gemak
kelijke 5—0 overwinning door het niet
opkomen van O. K. V.
Donderdagavond groote ledenver
gadering in St. Aechten en Zondag
tooneelavond in het patronaat van St.
Henricus.
Er wordt wel gewerkt en den goeden
geest wordt versterkt.
Jaap Callenbach.
Deze Nederlandsche pianist vergastte
ons Vrijdagavond in Amicitia op een
alleszins belangwekkend recital; be
langwekkend door het uit te voeren
programma, dat uitsluitend muziek van
de laatste honderd jaar vermeldde, én
belangwekkend door de wijze, waarop
Callenbach dit programma ten gehoore
heeft gebracht.
Hij begon met een Ballade in Fis,
een Impromptu in As, en een Barca
rolle in Es van den uitzonderlijk be
gaafden Franschen meester Gabr. Fauré,
waarna ons ter comparatie eenzelfde
reeks van den klavier-componist-bij-
uitstek Fr. Chopin werd voorgezet.
Chopin won het pleit, niet het minst
door een zeer traaie vertolking.
De Ballade in As was een prachtig
stuk goed doordachte pianistiek. Toch
bleek in Callenbach bij de vertolking,
zrjwel van Fauré als Chopin, de Hol
lander nog te domineeren, waarmede
wij willen zeggen, dat hij zich nog
niet geheel en al weet in te leven in
de charme en de diepere gevoelstaal
dezer muziek. Hij was nog te nuchter.
Of was hij misschien ontnuchterd door
de al te geringe belangstelling?
In ieder geval mochten wij na de
pauze een aanmerkelijke verbetering
constateeren. Een Sonatine van dt
Sigtenhorst Meijer met een prachtig
gebouwd allegro vormde de psychisch
niet te verantwoorden inleiding op een
serie Préludes van Debussy.
Hier toonde Callenbach zich werkelijk
een pianist van prachtige kwaliteiten.
Vermeldenswaard zijn vooral het
speelsch „Rcflets dans Peau", het zeer
bizarre „les collines d'Anacapri" en
het tintelende „Bruyeres".
De holle rhetoriek van Liszt's Sospiro
had zeer gevoegelijk achterwege kun
nen blijven. De Valse de „Naila" van
Delibes, in de bewerking van den
grooten Hongaarschen klavier-paeda-
goog Dohnanyi zou alleen wel een
aardig slot van dit recital geweest zijn.
Callenbach heelt ons veel beloofd
voor de toekomst. Wij willen hopen,
dat op een volgende avond hij een
Êedeelte van zijn beloften zal nakomen.
tan moge ook de belangstelling van
het publiek, dat nu minimale vormen
vertoonde, grooter zijn. De dank was
omgekeerd evenredig. G. J.
Voor allen die Sukkelen
met Verstopping of moeilijken, tragenen
onregelmatlgcn Stoelgang zijn
Mijnhardt's Laxeertabletten
onmisbaar. Werken vlug zonder kramp oi pijn.
Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 cl.
