Schoonmaaktijd!
F. A. TULP
N.V. Middenstands-Bank
Schrijfmachines
Fa. H. elzenaar
Bel dan op No. 42
Bij Pijnen
p en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
DE EEMBODE verschijnt eiken Dinsdag- en Vrijdag
middag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; bulten Amersfoort f 1.10, franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag ingaan.
Uitgave v
de Katholieke Stichting De Bembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 3 April 1934
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
AdvertentiEn moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
in den morgen zQn bezorgd. Telefoon 314
Achten Veertigste Jaargang - No. 1
Het grootste geluk is te kunnen wat
meti wil en te willen wat men moet.
St. Augustinus.
„Binnenland
Lager onderwijs.
In een onlangs gepubliceerd verslag
over den toestand van het Lager Onder
wijs in den lande gaf de inspecteur te
.Amersfoort eenige door den hoofdin
specteur behartigenswaardige genoem
de wenken, als hij schrijft over de
resultaten van het onderwijs:
„Evenals andere jaren moet ik weer
beginnen met de klacht, dat er in onze
^scholen over het algemeen wel tech-
'nftch behoorlijk gelezen wordt, maar
dat het mooi lezen tot de zeldzaam-
I beden behoort. En toch zijn onze lees
boeken juweeltjes, niet alleen naar vorm
yen bewerking, maar vooral naar den
inhoud. Als kinderen lazen wij lectuur
voor groote menschen. Wij wisten niet
^bfter er was niets anders. En onze
F onderwijzers deden inderdaad moeite
I om ons kinderverstand en onze kinder-,
p, fantasie op te heffen tot zulk een niveau,
t"rflat wij het mooie uit die lectuur zou-
I den kunnen begrijpen en doorvoelen.
RNu hebben wij boeken te kust en te
keur, gegrepen uit het volle kinder
leven, waarin kinderleed schreit en
ndervreugde lacht, waarin kinderernst
jreekt en Kinderhumor tinteltbr eken,
Schreven door kindervrienden, die
(t zieleleven van het kind kennen en
Bootleggen. Men zou zeggen, dat het
Kzen dan moet gewonnen hebben
^aar onze scholen bewijzen veelal het
Ëgendeel. Hoe zelden klinkt onder de
fcs spontaan de heldere kinderlach en
Ifiog zeldzamer zijn de oogenbtikken
wan gewijde stilte. Eu toch moest dat
runnen, wanneer onze onderwijzers
:r konden opheffen tot de hoogte
{ran hun eigen kinderzielelevcn. De
Troote massa verstaat het niet, eigen
leleven in harmonie te brengen met
JS mooie kinderziel. En het zijn slechts
bevoorrechten, de begaafden en be-
btadigden, die cr in slagen door nauw-
leurigc beluistering van intonatie en
gevoelsuitdrukkingen op hel juiste mo
ment in de klas, die stemmingen te
wekken, die onze schrijvers bedoeld
fcebben."
Kastpapier
KANTOORBOEKHANDEL
Lingntr. <5 to. Krommutr. TEL 926
een inspecteur van een gebied
fmet druk verkeer daarover denkt, blijkt
F uit het rapport van den inspecteur van
F de inspectie Amersfoort:
I „Hel steeds toenemende snelverkeer
heelt het verkeersvraagstuk inhetbrand-
P punt der belangstelling geplaatst. Alle
sportiviteit is daaraan vreemdhet is
de zucht lot zelfbehoud, die dwingt
t tot hel luisteren naar de regels van
het verkeer. Het is opmerkelijk, dat het
I verkeersonderwijs tot nu toe het meest
f gepropageerd werd op die plaatsen,
j waar het onderwijzend personeel niets
voelt voor sport. De onverschilligheid
heelt echter plaats gemaakt voor be
langstelling. Nit ik een drietal jarci
niet aandacht bij de viseering der leer-
ins van bijzonder" scholen er op
A gelet heb, of de regels van het verkeer
c-waren opgenomen in het leerplan, kon
r ik lot mijn genoegen consta eeren, dat
T in de bijzondere scholen van mijn in-
■"spectie hel verkeersonderricht in di
j'leerplans voorkomt. Er zijn reeds plaat-
sen, waar een regeling van liet ver-
keersondcrricht door de politie in voor-
I bereiding is. Zelfs zijn er in hel land
I reeds zwakke teekenen van overdrijving.
I Moeslcn onze kinderen later allen chauf-
1 feur worden, dan moesten zij de ver-
w.kecrsregels zóó volledig leeren als som-
wmige boekenschrijvers „in teekeningen
^en vragen" het reeds thans in onze
De „Communistische"
staat der Jezuïeten in
Paraguay.
Gebed en zang waren onder den
^trbeid verweven, brachten rythme en
afwisseling en aanmoediging. Mysterie-
Spelen werden georganiseerd, goed
Onderricht gegeven, vermaarde zang
koren, gevormd, schitterende proces-
Rie's gehouden en de vreemdelingen,
iflie dit alles zagen vroegen zich dan
fook af, waar ter wereld de idylle der
fabel, de terugkomst van het paradijs,
So sterk door de werkelijkheid werd
llen&berd, als in deze gezegende stre-
Én. Hier raakten den hemel de aarde,
J men leest in levensberichten dier
jjssionariseen dingen, waar onze we-
iïd otn schokschoudert, dat het geen
(idzaamheid was, indien in een dorp
jen voorbijgingen, zonder dat er een
Hjlzonde gebeurde. Hier leefde een
jt volk als werkelijke kinderen Gods,
fcr beschaving bergend binnen de
I
scholen willen importeeren. Dit blijve
overgelaten aan de praktijk van het
leven. Maar daar de wet de ouders
dwingt om hun kinderen naar school
te zenden, behoort iedc.e onderwijzer
mede te werken om de gevaren van
den weg voor het kind te voorkomen.
De meest elementaire regels voor voet
ganger en fietser zullen daarvoor, vooral
op het platteland, voldoende blijken."
Nederlandsche Roode Kruis.
Naar we vernemen heeft het bestuur
der afdeeling Utrecht van het Nederl.
Roode Kruis, in samenwerking met
den Gemeentelijken Geneeskundigen
Dienst, de Brandweer, de afdeeling
Chirurgie der Rijksklinieken, de Emma-
kliniek en de Politie te Utrecht, een
dienst gevormd voor „Hulpverleening
bij massarampen", zooalsspoorweg-,
tram- en autobusongelukken, storm
rampen. enz.
Bij het voorkomen van een massa
ramp in de provincie Utrecht, moet
hiervan direct melding gemaakt wor
den aan de Emmaklinick te Utrecht
(tel. 11955) waar men dan dadelijk na
melding het „groot-alarmsignaal van
het Roode Kruis" uitzendt, waardoor
in den kortst ntogelijken tijd de be-
noodigde hulp per autobus van de
A.T.O.-garage at naar de plaats van
de ramp vertrekt.
Nieuwe Staatsleeniug.
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat, voor zoover zij niet reeds
vroeger door uilloting ter aflossing zijn
aangewezen, alle schuldbekentenissen,
behoorende tot de volgende Staats
leningen. op de na te noemen data
worden aflosbaar gesteld:
4 pet. Siaatsleening 1916, perl Oc
tober 1934;
pet. Staatsleening 1916. per I
November 1934
pet. Staatsleening 191/, per 1
Augustus 1934
4*1, pet. Staa'sleening 1928. per I
October 1934;
5 pet. Tweede Staatsleening 1932,
per 1 Mei 1934.
Heden zal de aankondiging plaats
hebben van de emissie van 1900.000.000
4 pet. Nederlandsche Staatsobligaties,
waarop de inschrijving open staat a
pet.
Houders van de 5 pet. leening 1932,
pei. obligaties 19'.6 en 1917 en
4 pet. lecning 1916 hebben recht van
voorkeur.
Aan bankiers en commissionnairs iu
effecten zal een half procent provisie
worden uitgekeerd.
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
Kaderdag der Katb. Staatspartij.
Het Dagelijksch Bestuur heelt i
overleg met de Broeders van St. Louis
te Amersfoort oesloten, dit jaar op
Beloken Paschen, 7 en 8 April a.s.,
wederom een Kaderdag te organiseeren.
De gastvrije poorten van het Pensio-
onzer lezers ongetwijfeld een aange
name herinnerieg hebben bewaard.
De plaalsrufmte vormt de eenige be
perking, welke de Broeders aan hunne
onvolprezen gastvrijheid moesten op-|
leggen. Evenals in juli 1933 isaandc
Kringbesturen een naar evenredig
heid bepaald aantal uitnoodlgingen
verzonden ter doorzending aan die
partijleden, plaatselijke en gewestelijke
leiders, wier belangstelling en activi
teit voor onze partij inderdaad onmis
baar is gebleken bij het streven naar
verdieping en verbreeding van ons
fiartijieven, voornamelijk in liet atge-
oopen jaar. Dat daarbij met name ook
aan de kernleiders is gedacht, spreekt
vanzelf, al zullen naast deze categorie
ook andere personen in aanmerking
komen.
Om teleurstellingen en onaangenaam
heden Ie voorkomen, zullen recht-
slretksche aanvragen van partijleden
een uitnoodiging, door het Partij
secretariaat niet worden behandeld,
doch aan den betrokken Kringsecretaris
worden voorgelegd.
Slechts enkele plaatsen heeft het
B. voor bepaalde genoodigden
voorbehouden.
De ervaring met deze jaarlijksche
bijeenkomsten opgedaan, heelt aange
toond, dal haar nul voornamelijk ii
een ongedwongen gedachtenwissclliiR
tusschen de partijleiding en de gewes
telijke en plaatselijke leiders lot zijn
recht komt. Om die reden besloot het
D. B. de gebruikelijke inleidingen dit
maal te beperken tot
een terugblik op ons werk sinds
den Kaderdag-|ull 1933,
en een bespreking over het woord,
het begrip, de noodzaak, den cisch.
de daad. het effect: Propaganda'
Deze besprekingen zullen worden
ingeleid respect door den Partij-secre
taris Mr. Frans Teulings en door den
leider van den Centralcn propaganda-
dienst der partij, Mr, M. de Kort.
Daarnaast is er, naar de meening
van het D. B., plaats voor cêne, meer
diepgaande voordrachf over een actueel
Staatkundig onderwerp, Als van zelf
dringt zich in onze dagen het onder
werp „Dc corporatieve gedachte" op.
Waar dit onderwerp van staalkundig
en maatschappelijk organisatorische
zijde reeds allerwegen bestudeering
en behandeling vindt (humoristische
onstuimigheid heeft op de leden van
onzen Raad van Studie en Documen
tatie reeds een gerathneerde honger-
kuur willen toepassen), heelt het D. B.
zich voorgesteld, dat het voor het
kader der partij van groot belang zou
zijn dit vraagstuk bij deze gelegenheid
van ethische zijde ontwikkeld te hooren.
Het heeft Prof, Dr. Schinutzer te
Utrecht, Hoogleeraar aan de Rijks-
Universiteit, oud-voorzitter der Indische
Katholieke Partij en lid onzer com
missie voor een staatkundig beginsel
program. bereid gevonden Zondag
morgen 8 April een rede te houden
er„Klassenstrijd er. Gemeenschaps-
i". Dien morgen zullen de beide
inleiders de vragen en opmerkingen,
wenschen en wenken van den vortgen
dag beantwoorden en tot slot zal de
voorzitter van het Partijbestuur spreken
over het werk dat wacht.
Door dit program heen, hebben de
Broeders een serie materieele weldaden
gestrooid in den vorm van verster
kingen van den bekenden inwendigen
mensch, en blijkbaar geheel passend
aan een gezelschap dat zich i.iet de
corporatieve gedachte bezig houdt
(zie boven).
Wij gelooven, dat dit program in
deze omgeving een geslaagd week-end
op de Amersfoortsche Berg belooft.
grenzen van hun nederige dorpen, dan
onze nietropoles met hun millioenen-
massa's. Toch was dit alles zuiver
missiewerk Want in den wilden staat
waren diezelfde Guranies aangetroffen
inet velerlei verderfelijke gewoontes.
Hun stijgen naar de reinheid vanuit
den poel der verwording was, naast
Gods zegen, toch zuiver missiewerk,
oefening, gebed, wil, overtuiging.
Alle jongens leerden lezen en schrij
ven en rekenen van inlandsche onder
wijzers. door de Jezuieten gevormd,
terwijl de meisjes huishoudonderwijs
genoten. Velen leerden Spaansch en
Latijn. Zelfs de handlangers van Pombal
moesten erkennen, toen ze hun onder
zoek instelden, dat het ouderwijs er
veel beter was dan in Euaopa.
Met opzet hadden de Jezuieten hun
redactie zooveel mogelijk geisoleerd,
men heeft hun dat verweten, het was,
zei men, omdat ze hun macht niet
wilden ondermijnen. Maar was het niet
juist gezien, om de blanken geen ge
De inspecteur van het lager onder
wijs van Amersfoort maakt in zijn ver
slag melding van een openluchtschool
in zijn standplaats. Hij merkt daarbij
op, dat hij voordeeien zag van het
geneeskundig schooltoezicht.
„Het is voldoende bekend", schrijft
de inspecteur, „dat het kanaal-venti
latiesysteem, zooals het vroegere Bouw
besluit dat voorschreef, in de practijk
absoluut niet voldeed. De „onschul
dige aasempies" der kinderen zijn zelfs
in de letterkunde bekend geworden.
Bij de openluchtschool is het ventila
tiesysteem afdoende opgelost De open
bare school aan de Hobbemastraal te
Amersfoort is gebouwd naar het model
van de R. K. openluchtscholen tel
Utrecht. Ook hier kan de gangruimte
door het omslaan van de gangverbin-
dtngsdeuren bij de lokaal ruimte ge
voegd worden. In dien stand kan de
buitenlucht door openslaande deuren
in den buitenmuren onmiddellijk toe
treden. Deze stand wordt toegepast,
:er de wind op de lichtmuur
Is echter de windrichting anders
om, dan kunnen de lichtramen zoo
goed als geheel openstaan, terwijl de
buitenmuur aan de windzijde gesloten
blijtt. Een vrije doorstrooming van
lucht kan ook verkregen worden door
altes open te zetten. Dit systeem is
natuurlijk slechts bij windstilte uitvoer
baar hen bijzonder systeem van ven
tilatie in het plafond zorgt vooreven-
lueelc verwijdering van warme lucht
nabij het plafond. Van dit systeem
verwacht men een doelmatige afkoeling
van hel schoollokaal op te warme
zomerdagen".
Nieuwe Onderwijsmethoden.
Dc inspecteur van het Lager Onder
wijs te Amersfoort heelt indertijd een
er.quïie ingesteld naar de resultaten
van het onderwijs in zijn Montessori
scholen. Hij kwam tot de volgende
conclusie
het Montessori-onderwijs heeft
het individu een betere kans voor het
minder goede vak".
„De gemiddelde praestatie over de
gehcelc lijn is bij hel Montessori-
sysleent iets lager dan bij het klassi
kale voor de beste leerlingen zijn de
maximale praestaties ongeveer gelijk
voor de slechtste leerlingen zijn ze
lager".
üe inspecteur in de inspectie Utrecht
deelde een en ander mede over de
Daltonmethode en het persoonlijkheids-
onderwijs. toegepast in scholen te
Utrecht en komt dan tot de volgende
slotsom
„Het bezoeken van de scholen van
buitengewoon type geeft mij voors
hands nog geen aanleiding om een
goede klassikale school als minder
waardig te beschouwen. Schrijvers
over nieuwe onderwijsvormen meenen
echter wel eer.s hun zaak te dienen
door van de klassikale school een
caricatuur te teekenen, waartegenover
hun nieuwe type het dan bijzonder
goed „doet". Maar al is die critiek
maar geestig dan juist, toch kan de
klassikale school van die beschou
wingen nog wel wat leeren evenals
een niet-dikhuidig publiek persoon van
critiek en caricatuur nog wel eenige
correctie kan ondergaan".
De Boer van Rijk-Emsemblc.
Dc Meid.
Er gaat in het laatste jaar geen week
oorbij of onze aandacht wordt, hetzij
n dagblad of tijdschrift, hetzij door
artikelen of foto's, op mevr. de Boer-
van Rijk gevestigd. Het is misschien
niet zoo bedoeld, doch het begint te
lijken op een Amerikaansch opgezette
reclame-campagne.
Wij kunnen dit slechts betreuren,
voor Amersfoort en Omstreken
AMERSFOORT.
Lange Qracht no. 4 Telefoon no. 304 en 697
Deslnindige voorlichting bjj den aan- en verkoop van Effecten
Verhuring van Lips Safe-loketten
Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 3 V» pet.
want een artiste van den rang van
mevrouw de Boer heeft een dergelijke
reclame toch niet noodig.' Wij weten
niet, hoe anderen er door beïnvloed
worden, doch bij ons verwekt het wre
vel, ais we zien hoe met mevrouw de
Boer en met haar naam gesold wordt.
„Mevrouw de Boer s zóóveelste ver
jaardag, mevrouw de Boer thuis, me
vrouw de Boer op reis, mevrouw de
Boer zwemt, mevrouw de Boer schrijft
mémoires, mevrouw de Boer geïnter-
vieuwd, mevrouw de Boer aan haar
lessenaar, mevrouw de Boer's zóóveel
ste jubileum van dit of van dat. me
vrouw de Boer opent een spo.Jond-
senbad, enz. enz." Wij wachten nog
slechts op berichten als dit; „Mevrouw
de Boer trapt de bal af in den Hol
land—Engeland voetbalwedstrijd" of
advertenties als: „Lippenstiften, merk
mevrouw de Boer-van Rijk".
Het nieuwste is thans, dat mevrouw
de Boer in verschillende plaatsen voor
de duizendste maal de titelrol in Heyer-
Speciale aanbieding
Kantoorboek- en
Schrijfmachinehandef
Langestraat 84 Telef- 628
Hebt II een
Taxi of auto noodig
Amersfoort
legenheid te geven hun besmetting over
te brengen in. deze rente gemeenschap
pen. Toen de strijd tegen de Jezuïeten
begon wierp men de label in Europa,
dat die isolatie werd toegepast om on
gestoord de onschatbare voorraden
grond te kunnen opdelven. Maar toen
alles vernield was, toen de Guranies
uit liun fraaie dorpen waren verdreven,
door blanke soldaten uit het beschaatde
Europa, toen men hen had neerge
schoten, de lezuielen als galeiboeven
naar Europa gesleurd, toen bleek dat
er geen korrel grond in alle neder
zettingen was te vinden.
De Jezuïeten hadden zelts geen ruil
middelen van metaal ingevoerd, het
surplus aan producten werd geleverd
aan kolonisten, maar alleen tegen an
dere goederen, die men zelf niet bezat.
Dal trouwens de missionarissen zelfs,
voor hun toch gewichtige functies, geen
snee brood belooning ontvingen uit den
arbeid der Guranies, blijkt uit de konink
lijke toelagen van 466 peseta's per
mans „de Meid" vervult. Vanzelf dringt
2ich dus de vraag op„In welke plaats
beeft nu wérkelijk het duizendste op
treden plaats en in welke andere plaat
sen wordt het publiek om den tuin
geleid?"
We zullen dus in het midden laten
of de als duizendste voorstelling te
Amersfoort aangekondigde uitvoering
nog pas de 950ste of misschien de
1001 ste is en de aankondiging maar
als een betreurenswaardige vergissing
beschouwen. Practisch doet het er ook
weinig toe, we roeren het geval alleen
aan om te doen zien, welke reclame
praktijken gebruikt worden.
En waartoe dit alles? Mevrouw de
Boer's reputatie is zoodanig gefun
deerd. dat kunstgrepen als de bier
toegepaste, toch waarlijk niet noodig
zijn. ledereen, die zich voor tooneel-
speelkunst interesseert, weet meestal
door eigen aanschouwing dat me
vrouw de Boer, althans in haar spe
ciaal genre, ongeëvenaard is.
Ook nu kregen we weer tooneel
spelkunst van hoog gehalte van haar
te genieten. Heyermans „de Meid"
geeft haar volop gelegenheid haar zeer
bijzonder talent het uil. eelden van
karakters uit het kle'n-burger'ijk of
volks-milieu, te ontplooien. Zij deed
dit weer op de van haar bekende wijze.
Fel en toch beheerscht, tot in de fines
ses op kunstzinnige wijze doorvoeld,
steeds menschelijk, zoo bouwt ze het
Karakter van „de Meid" op.
Jammer dat Heyermans stuk beden
kelijke ouderdoms-verschijnselen begint
te vertoonen. Een kwart eeuw geleden
stond Heyermans, artistiek gesproken,
in Holland nog vrijwel alleen. Zijn fel
realisme pakte de menigte. Als men
de ethische bezwaren tegen vele zijner
werken ter zijde stelt, kan men erken
nen, dat zijn geestelijk werk in de
tooneelwereld werkte als een strie
mende geesel en als een verfrisschende
wind tevens. Eerst later ontdekten we,
dat ook aan Heyermans werk een fout
kleefde, de gewone fout van den baan
breker overdrijving van een principe,
in dit geval het realisme.
Heyermans volgelingen onder de
tegenwoordige generatie, geven het
realisme in bezonkener vorm, reëeler
weer. Daarom begint f Ieyermans kunst
reeds te verouderen.
Van Mevrouw de Boer's medespelers
alt niet veel bijzonders te vermelden.
Gelijk we bij een vorig optreden reeds
opmerkten, wordt in dit gezelschap het
ster-systeem gehuldigdéén eerste
rangs kracht te midden van een aantal
tweede-plans grootheden.
Hetgeen er zooals van zelf spreekt
niet toe medewerkt een in alle op
zichten bevredigend geheel te verkrij-
S.
Loonsverlaging.
We ontvingen een ingezonden stuk
waarin het vrij ontstuimig tekeergaat
tegen de door den Raad met algemeene
stemmen uit noodzaak aanvaarde loons
verlaging voor het geheele gemeente-
personeel. Aangeprezen werd daarbij
het volgen der taktiek van hen, die
altijd en in alle omstandigheden tegen
loonsverlaging zich kanten.
Dat die taktiek funeste gevolgen zou
hebben is vrij duidelijk. Een der lan
delijke leiders van de S.D.A.P. ver
klaarde in dit verband
„Ik zal de laatste zijn om loonsver
lagingen aan te bevelen als een red
middel uit de crisis. Maar ik durf wil
beweren dat het financieel gezond en
zelfstandig houden van een gemeente
van meer belang is dan het behoud van
een boven het algemeen peil liggenden
loonstandaard voor het gemeenteperso-
neei. Dit te meer omdat, wordt de fi-
nancieele toestand niet gezond gehou
den, het latere gevolg 2al moeten zijn
veel sterker loonsverlagingen. Ze komen
dan wel wat later, maar ze komen ook
harder. De vakbeweging heeft dit wel
veel te laat begrepen."
reducties, waar de leiders van rond
moesten komen, opdat, zoo luidde het
bevel der oversten „de armoede zoo
volmaakt mogelijk zou worden be
oefend".
Het ambacht stond in hoog aanzien,
alles moest eerst goed, daarna mooi
en tenslotte schitterend worden afge
leverd. Goudsmeden, klokkengieters,
orgelbouwers, drukkers, houtsnijders,
vindt men in de wereld wel zulke be
kwame, maar geen bekwamer dan onder
de Guranies.
Voor dit alles nu, belasterd, verguisd
en gehoond in de 18e eeuw, gingen
de oogen der onderzoekers uit de 19e
eeuw open. Meu ging snuffelen in de
archieven en vond daar een sociaal
sprookje, een daad van zulke verdra
gende gevolgen dat de geleerden
enthousiast verklaardenziedaar de
belangrijkste proef der historie. Een
saamleving naar zuiver christelijke be
ginselen in het midden eener tropische
natuur, opgebouwd door Westersch en
speciaal Roomsch intellect. Een socia
listische proef, maar dan een proef
uitgaande van een geloof in Christus'
beginselen.
Dat alles is vernietigd. Demonische
naturen uit de „misselijkste eeuw" der
geschiedenis, zooals men wel typeerend
de 18e noemt, zagen in de Jezuieten
de groote struikelblok op den weg
naar de paganisatie der saamleving.
Zij moesten verdwijnen.
Het was Pombal, de op 3 Augustus
1750 benoemde minister van Portugal,
het „zeer christelijke" land. die zich
tot het einde der dagen met schande
overdekte om zijn vernielingswerk. Hij
verjoeg de paters uit de koloniën, hij
verjoeg de Guranies uit hun dorpen,
hij bracht zijn vorst op een dwaal
spoor, hij was de man die aan het
Christendom zijn haat koelde, door
reine volken terug te stooten in den
afgrond van ellende en bederf.
Pombal was de vervolger in Europa,
hij was ook de vervolger in Amerika,
hij was de vervolger van armen en
rijken, van geleerden en eenvoudigen,
indien ze katholiek waren, indien ze
durfden opkomen voor het goed recht
uer Indianen en Jezuieten.
Noodlottiger benoeming van een
minister is zeker moeilijk denkbaar dan
die van 3 Augustus 1750 te Lissabon,
de dag wcerop den ondergang der
reducties in Psiaquay zekerheid werd.
en vele ongesteldheden, zullen U de hier
genoemde genezende en pijnstillende
Mljnhardt's Poeders
spoedig helpen: Mljnhardt's Hoofdpljnpocderi
Kiespijnpoeders. Verkoudheidspoedet*
- Hoestpoeders. Rheumaliekpoeders. -
- Maagpoeders. - Pijnstillende PJ**» -
Op poeders en doos staal dc naam Mijnhard!
Lel bij hel koopen hierop! Prijs
en perdoos 45 ct. Verkrijgbaar bij Uw droglit.
