UI MMIDEI lil iiiMm
til NIFEIKIIODfl lil iiijiiiciluu
UI milPIINOIIDEI lit prill kij udsti.
F. A. TULP
Schrijfmachines
Fa. H. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Amersfoort.
Koninklijke Bood
schap.
H. M. de Koningin heeft voor de
microfoon vanuit het Koninklijk Paleis
aan het Noordelnde de volgende radio
rede uitgesproken:
Het is mij een behoefte des harten,
mijn volk zoowel hier te lande als in
Ncdcrlandsch Indiif, Suriname en Cura
sao mede namens mijn dochter onzen
warmen dank tc betuigen voor de tref
fende en geheel ccnigc wijze, waarop
hef van zijn genegenheid en aanhan
kelijkheid voor mijn innig geliefden
echtgenoot bij zijn zoo plotseling ver
scheiden heeft blijk gegeven zoowel
door den blocmcnschat aan zijn baar
neergelegd als door den treffenden af
scheidsgroet hem ten paleizc en bij
zijn laatsten gang gebracht.
Wij zijn dankbaar en ontroerd, dat
hij zich door zijn goed hart en vrien
delijkheid en eenvoudige inborst zoo
veel vrienden hee.I gemaakt. Dat zijn
.arbeid voor ons volk en zijn algeheele
toewijding aan deszelfs belangen in
icn zoo ruimen kring waardeering vindt,
vervult ons evenzeer met erkentelijk
heid. Moge zijn streven en arbeid door
aller, die met hem hebben samenge
werkt met dezelfde toewijding en voort
varendheid worden voortgezet.
Behoef ik U de verzekering fc geven,
dat de spontane en laatste hulde aan
hem bewezen en Uw hartelijk deel
nemen in onze smart voor ons een
grootc cn wezenlijke troost is?
Bij hoogtijden en opeenvolgende her
denkingen zijn hechte banden tusschen
mijn volk en mij en mijn huis gevloch
ten en leven onvergetelijke herinne
ringen aan liefde, trouw en aanhanke
lijkheid in mij voort. Hoezeer hebben
wij die in de weemoedige dagen, welke
wij dit jaar doorleefden bevestigd ge
zien.
Ik weel. dal zijn witte uitvaart uit
drukking en vorm heeft gegeven aan
hetgeen in veler harten leelt. Steeds
heeft hij anderen opgewekt het nieuwe
leven, dat hen wacht, te zien in het
licht en de blijdschap, die voor hen
aanstaande zijn. Mocht zijn wensch
vervuld worden, dat de indruk, dien
zijn uitvaart zou achterlaten, voor velen
een blijvende zegen zij.
Wat ons betreft, wij willen niet in
de eerste plaats zien op wat wij in
onze geliefde ontslapenen binnen het
korte tijdsbestek van vier maanden
verloren, doch wel op den zegen, dien
j ontvingen: den zegen van Christus'
sterven en opstaan, die juist nu zulk
een bijzondere betcckenls voor ons
welke thans deel zijn van hen, die wij
afstonden en ons icderen dag opnieuw
met hen verblijden in hun geluk,
Ik dank God voor al hetgeen mij
gespaard bleef, voor hetgeen mijn innig
geliefd kind voor mij is en voor tic
liefde van mijn volk, aan welks be
langen mijne beste krachten te wijden
mij steeds een vreugde en voorrecht is.
Iets over de Gilden.
De belangstelling van de mccsten
onzer in historische toestanden cn in
stellingen wordt eersi dan gewekt,
wanneer wij meenen het verleden in
het heden geprojecteerd te zien of te
zullen zien.
Zoo is dan ook de interesse in het
middclecuwschc gildewezen voorna
melijk hierdoor ontstaan, dat vele
voorstanders van een corporatieve
ordening daarin een prototype zien of
wenschen te zien van de door hen
gedroomde maatschappij.
Deze belangstelling sluit echt.r in
negen van de tien gevallen geenerlei
kennis van het onderwerp, waarom
htt hier gaat, in. Wij willen daarom
in deze fats beproeven tenminste een
paar van de heersehende misvattingen
weg te nemen door het geven van een
korte uiteenzetting.
Het woord .gilde" op zichzelf is al
Grootste sorrcering bij:
S KANTOORBOEKHANDEL
O. Krommestr. - TEL SZC
een bron van verwarring.
Men inoef n.l. onderscheiden tus
schen drie verschillende soorten
vereenigingen. die allen met dezen
naam worden genoemd de schutters
gilden, (St. Joris en St. Sebastiaan),
het koopmansgilde, dikwijls kortweg
de gilde genoemd en de ambachts
gilden in Z.-Nederland ambachten of
neringen geheeten. Binnen het kader
van deze beschouwing vallen slechts
het koopmansgilde en de ambachten.
Van deze is het koopmansgilde het
oudste, Het ontstond tegen de twaalfde
eeuw, toen na een langen tijd, waarin
de gesloten agrarische huishouding
overhcerschte. de handel wev op
bloeide. De leden werden gerecruteerd
uit wat wij in een latere periode van
onze geschiedenis de regentenfamilies
plegen te noemen en uit de geldaristo
cratie om een moderne uitdrukking te
gebruiken. Handwerkslieden werden
geweerd, liet zeer hooge intreegeld en
de bepaling, dat de aspirant-gildebroc-
der gedurende een jaar en een d3g
zijn handwerk reeds niet meer mocht
hebben uitgeoefend en moest zweeren
het nooit meer te zullen uitoefenen,
maakten trouwens de toetreding voor
deze kringen reeds een practische on
mogelijkheid.
Het koopmansgilde, dat door zijn
samenstelling uiteraard grooten invloed
uitoefende op het stadsbestuur, streefde
naar een handelsmonopoli een streven,
dat het ook een tijd lang vrijwel wist
te verwezenlijken. Hoe dit streven liet
koopmansgilde in botsing moest bren
gen mei de neringen zal hieronder
nader worden aangetoond.
In de ambachtsgilden of neringen
indt men de handarbeiders groeps
gewijze vercenigd. Deze vereenigingen
streven nade bescherming van den
werker in de tweede plaats die van
den consument, in de derde plaats
monopolisatie van het bedrijf door de
nering.
De bescherming van den werker
vervalt in twee deelcn n.l.bescher
ming van de wederzijdsche belangen
van meester en gezel in beseher...ing
van de meesters tegen onderlinge con
currentie.
Het eerste word! nagestreefd door
n minutieuze regeling van loonen.
termijnen van opzegging, arbeidsuren
en verdere arbeidsvoorwaarden.
Het tweede o.a. door liet verbod
van vereeniglng van twee werkplaatsen
in een hand. het bepalen van een
maximum wat betreft het aantal ge
zellen dat door een meester mag wor-
dienst genomen, strenge voor
schriften aangaande de wijze, waarop
de waar mocht worden uitgestald en
aangeprezen, voorschriften, die in de
practijk neerkwamen op het onmogelijk
maken van alle reclame, de molor
het moderne zakenleven.
De belangen van den consument
werden gewaarborgd door een z rg-
vuldige regeling van de fabricatie, een
strenge controle op de te bezigen
grondstoffen cn de quslltelt der ge
leverde waar alsmede door het vast
stellen van prijzen, die een redelijke,
doch geenszins overdreven winstmarge
lieten.
De monopolisatie uitte z.ch in maat
regelen ler bescherming van den stad
genoot gildebroeder cn liet stedelijk
product. Zoo moet men burgerrecht
verwerven alvorens in de nering te
kunnen treden. Zoo mogen arbeids
krachten van buiten slechts worden te
werk gesteld als geen stadgenooten
beschikbaar zijn cn geen waren van
buiten analoog aan die. welke in de
stad zelf worden gefabriceerd, op de
stadsmarkt worden aangeboden.
Ook de sociale zijde van liet nering-
wezen is sterk ontwikkeld. De nering
zorgt door regeling van et leerlingen
wezen voor de vakopleiding. De
meester mag niet meer dan een leer
ling houden. En wel om twee redenen,
het houden van meerdere leerlingen
zou ten gevolge kunnen hebben, dat
de meester niet genoeg aandacht aan
hen kon wijden, tevens zou, waar de
leerling wel kost en inwoning maar
geen loon geniel, de meester in de
verzoeking kunnen komen zich op deze
wijze goedkoope werkkrachten te ver
schaffen. Iedere meester heeft zijn
eigen werkwijze cn zijn eigen manier
van onderrichten, een wisseling van
meester zou dus niet in het voordeel
van den leerling zijn. Hij is daarom
gehouden zijn leertijd bij denzelfden
meester door te brengen. Wal echter
niet wil zeggen, dat hij aan diens
willekeur is overgeleverd, wanf inge
val van compenfatie van die zijde staat
hem steeds beroep op deken en over
lieden van het gilde open.
Kerknieuws.
Aartsbisdom Utrecht.
De Aartsbisschop van Utrecht heeft
in de kapel van het Seminarie R.jsen-
burg te Driebergen, de Tonsuur toe
gediend aan de navolgende Theolo
ganten
J. F. Backer, A. A. Th. Benschop,
J. G. Böcker, J, B. A. Bolder, G. J,
Braakhuis, H. B. Doodkorte, J. Th. M.
Elfrink, H. M, M. Fortman, F. A. Gil-
sinh, R. H. F. Hegge. R. A. de Hosson,
L. L. lampe, A. W. B. H. Linthorst,
A. J, M. Loman, A. G. de Meij, B.
H. Meijer, S. Miedema, A. J. van der
Nap, P. P.G. Pierik, M. Rondcma, W.
A. Ruyters, G. B. Sanders, C. F. J.
Sandkuijl, J. J, M. Schmand, W.
Stockmann, J, P. Tondeur, A. W. Veld
huizen. G. P. Versteeg en G, J. Wil-
lemsen,
Verder aan Fr. Hilarius Feijen, Prof.
Ord. Cirlerciensijm Reform.
Broederschap O. L. Vrouw Kevelacr
Amersfoort en Omstreken.
Algemeene Vergadering van Broeder-
meesters op Vrijdag 20 Juli, in het
Patronaalsgebouwaan de Elleboogsteeg
te Amersfoort. Het Bestuur.
BERICHTEN
GIT
AMERSFOORT
Amersfoort en het wegenplan.
De heer Y. Baan schrijft in I
orgaan van de Vereeniging tot bevor
dering van het Vreemdelingen-Verkeer
het volgende over het Rijkswegenplan:
Bij de eerste meetkundige definities
leerden we al; „De kortste verbinding
iusschen twee punten is de rechte lijn."
Had men het Rijkswegenplan met
deze definitie als leidend beginsel op
gemaakt en consequent toegepast, dan
zouden ten slotte alle plaatsen in Neder
land, hoofd- en kleinere steden, dor
pen en gehuchten, door een goeden,
kaarsrecht loopenden rijksweg zijn ver
bonden: Amsterdam met Barneveld;
Vianen met Nychaske: Souburg met
Voorburg.
Nederland zou dan met een onge
looflijk-dicht net van wegen bedekt
zijnhet aantal wegkruisingen zou de
Vereeniging voor veilig verkeer met
groote zorg vervullen, ja, radeloos
maken en Nederland zou vermaardheid
bezitten, niet omdat het grootst per
centage van de landoppervlakte bouw-
of weiland was, doch omdat dit „weg"
Zulk een wegenplan zou echter noch
uitvoerbaar, noch noodig zijn. Niet uit
voerbaar, omdat de fabelachtige som
men, voor den aanleg benoodigd, niet
te voorschijn gebracht zouden kunnen
worden, al draaide men ook de be-
lastingschroef tot krakens toe aan; niet
noodig. omdat de verhuis- of de vracht
auto. die ééns in de paar jaar van
Woensdreclit naar Putten moet, daar
toe geen afzonderlijken weg, kaarsrecht,
noodig heeft.
Wél zou bijv. een breede, rechte weg
Amsterdam—Rotterdam, waarover dag
in, dag uit tallooze personen en tal
rijke goederen van bestemming wis
selen, van groote beteekenls kunnen
zijn.
De vraag, die men dus dient te
stellen is: Wettigt de intensiteit van
liet verkeer tusschen twee plaatsen
een geheel afzonderlijken rechten weg?
Wellicht zou deze vraag bevestigend
te beantwoorden zijn, als het gaat over
de verbinding der allergrootste handels
centra van ons land. En dat zijn er
■naar weinig!
Doch zoodra verbinding met of tus
schen plaatsen van secundair belang
het geding zijn, moet men water
den wijn doen en er naar streven, dat
door het opnemen van meerdere dier
plaatsen, de weg toch zijn volle ren
dement oplevert, al zal men dan ook
liet „kaarsrechte" van de wegroute ge
heel of gedeeltelijk moeten prijsgeven.
Bij hel ontwerpen van een nieuwen
rijksweg zal men o.i, in 't bijzonder
rekening te houden hebben met:
le. de doelmatigheid,
2e, ue technische mogelijkheid en
ie. de kosten.
Beschouwen we nu de verbinding
Amsterdam—Zwolle.
Ongetwijfeld beslaat er groote be
hoefte aan een goede communicatie
tusschen deze plaatsenAmsterdam,
de hoofstad des lands en Zwolle met
haar belangrijk achterland Twenthe.
(Door het gereedkomen van den af
sluitdijk is deze voor de verbinding
van Amsterdam met de Noordelijke
provinciën als aangewezen.)
Zoodra de Zuidc.zee droog zal lig
gen, kan er eer vrijwel lijnrechte weg
door den Z O -polder tot stand gebracht
zijn; hij kan bij Muiderberg den pol
der in en bij Harderwijk er weer uit
gaan.
Doch hoe lang zal dit nog duren?
De ontwerpers van het Rijkswegen
plan hebben althans gemeend, niet op
de drooglegging te moeten wachten,
maar op een 'andere zij het dan
tijdelijke oplossing te moeten zinnen.
Zij stellen zich voor, den bestaanden
weg Amsterdam—Amersfoort—Zwolle
te bekorten, door even ten .Noorden
van Baar.i dien weg te verlaten en
iets ten Noorden van Nijkerk weer op
den ouden weg uit te komen.
Inderdaad wordt hiermede de drie
hoek Baarn—Amersfoort—Nijkerk „af
gesneden".
Die driehoek is vrijwel gelijkbeenig
(Amersfoort ligt in den fop). Men volgt
in de basis (1" '/j K.M.) in plaats van
ae opstaande zijden (samen 25 'I, K.M.)
i wint daardoor pl.m. 8 K.M.
Dit beteekent voor een personen
automobiel 10 minuten, voor een vracht
auto een kwartier winst. Doch welk
een groot verlies staat hiertegenover!
Men laat het, steeds méér beteekende
krijgende knooppunt Amersfoort, tweede
stad van de provincie Utrecht, als
„quantité négligeable" terzijde liggen.
En daartoe legt men een splinter-
nleuwen weg van 17 '/a K-M. lengte aan.
Bovendien een weg, die zijn betee-
kenis geheel verliest, als de Zuiderzee
toelaat den begeerden, rechten weg
over haar drooggemaakten bodem te
traceeren
Wel zou men de route
Amersfoort volgend een andere tracé
voor het gedeelte Baarn—Amersfoort
(pl.m. 10 K.M.) moeten toepassen, doch
de hier ter plaatse gevormde commissie
is van oordeel, dat hierin geen meer
dere of belangrijker kunstwerken be
hoeven voor te komen, dan in tracé
Baarn—Nijkerk. En bovendien nog
7'/, KM. minder nieuwbouw!
Toen er destijds een spoorwegver
binding tusschen Amsterdam cn /.woiit
(toen óók reeds belangrijk) tot stand
moest komen, volgde men niet de kust
lijn der Zuiderzee, doch men schakelde
het toen nog van zooveel minder bt-
teekenis zijnde Amersfoort in. De route
werd weliswaar langer, doeli doel
matiger. Waarom zou men thans een
andere gedragslijn volgen?
Eerst laat men het zoo logische
Kanaalplan üeldersche Vallei vallen
en ontneemt daardoor de schoonste
ontwikkelingsmogelijkheden aan onze
stadthans wil den primairen weg,
de groote verbinding van Noord-West
met Oost, zóó aanleggen dat men, hem
berijdend, den Amersfoortschen Toren
aan den verren horizon even kan waar
nemen (zooals dit zoo juist door den
Secretaris der Kamer van Koophandel
werd gekarakteriseerd).
Amersfoort, let op uw saeck
R. K. Kicsvereen. Rcchf en Orde.
Vrijdagavond hield de R. K. Kies-
vereeniging „Recht en Orde" een leden
vergadering in het gebouw
R. K. Spaarbank.
In zijn openingswoord herdacht de
voorzitter, mr. A, E. Th. Kooien, op
gevoelvolle wijze liet overlijden van den
tloogeerw. Heer Deken Fock. Wij wil
len aan zijn nagedachtenis eerbiedige
hulde brengen en hem eeren als eerste
Priester onzer slad. Als een voorbeeld
van rechtvaardigheid en plicht heeft hij
le midden van ons geleefd en gear
beid. Hij was de eerste Priester, doch
dit geeft ook grooter verantwoording.
Als goede Katholieken zullen wij een
gebed storten voor de rust zijner ziel.
Daarna herdacht de voorzitter de
twee van de vier Vorstelijke personen
H. M. de Koningin-Moeder en Z.K.H.
Prins Hendrik, die sinds de laatste
vergadering door den dood aan ons
Koninklijk Huis ontvielen,
Daarna schetste spr. de nood dezer
tijden. Het is werkelijk een tijd die de
fijnste geesten zou afsiompen. Het ccne
verschrikkelijke feil na het andere speelt
zich af. Bij onze naburen keert het
oude germaansche heidendom terug.
Het ergste is echter hoe mensehen als
honden zijn neergeschoten, nadat men
ze eerst in de gelegenheid had gesteld
zelfmoord te plegen. Zij die zulks nier
deden werden afgemaakt, terw I gees
telijke hulp niet werd toege taan Dil
is, aldus spr. een gevolg van dictaluur.
Wij hebben hier het parlementaire
stelsel wat dergelijke excessen doet
voorkomen. Daarom is het zoo nood
zakelijk dat de Katholieke Staatspartij
met hand en tand verdedigt het parle
mentaire stelsel en dat de Katholieken
hand in hand gaan ter bescherming van
de Katholieke cultuur en de gewetens
vrijheid.
Onze gedachten gaan vanzelf naai
wat gebeurd is in Amsterdam en an
dere plaatsen, waar de menschen tol
vertwijfeling gekomen zijnde, mede
door opruiing op verkeerde manier ge
tracht hebben de steunverlaging tegen
te gaan. De betere weg is zooals de
Katholieke Staatspartij komende week
zal doen, n.l. zeer ernstig onder de
oogen zien de mogelijkheid van hand
having der steunregeling van voor
Juli.
Vervolgens herdacht spr. de
leden leden der Kiesvereeniging, de
heeren Kraan en van Koeien, die h
beste krachten hebben gegeven in d
gemeenteraad. Voor hun zielerust werd
een gebed gestort.
Spr. sloot zijn rede met een aan
sporing om zicli te abonneeren op het
partijblad „Onmarsch", opdat zooveel
mogelijk allen zich op de hoogte stellen
van de vraagstukken van dezen tijd
van het werken der partij.)
De heer J. Scliwitzner bracht verslag
I van de laatst gehouden vergadering
van de Rijkskieskring te Utrecht, echter
slechts gedeeltelijk daar het te lang
werd bevonden om op deze vergade
ring af Ie werken. Het slot komt dus
op een volgende vergadering.
Nieuwe en Rebuilt, Continent^
Remmington.ldlal, Erica,Caroni
Regal, Royal, Underw od
Langestraat 84 Te!e'. 528
H l>t U een
l axi of aii'ro noodig
jJAIs algevaardigde voor „Katholiek
Amersfoort" werd aangewezen nir. A.
E. Th. Kooien en als plaatsvervanger
de heer J. van Wandelen.
Met algemeene slemmen was men
tegen liet voorstel wijziging derslatu-
len, welke beoogt de verplichting le
doen vervallen, dat de hestuurs|e':a
ook uit den eigen provincialen kies
kring worden gekozen.
Een 10-ta' personen werden afge
vaardigd heden naar de algem, verga
dering le Utrecht.
Een zeer geanimeerde rondvraag
volgde, waarna sluiting.
Eindexamen Gemeentelijke Hoogere
Handelsschool met 5-jarige cursus
te Amersfoort.
GeslaagdK. v. Gameren, R. J. v.
Ganswijk. J v. Iloutvn, D. ihibers,
j. Jansen, A. J. v. Leeuwen, A. M.
Meijer, A. J. Postma, II. F. Schmidt,
G. Slagt, j. (J. Steenbeek.
Afgewezen: 3 candidates
Gemeenteraad.
Agenda voor de openbare vergade
ring van den Raad der gemeente Amers
foort op Dinsdag 24 Juli des avonds
1 Ingekomen stukken en mede-
dcelingcn.
2. Benoeming lijdelijk Wclhouder.
3. Benoeming lid commissie wering
schoolverzuim.
4. Voorstel om aan A. A. Verburg
op verzoek eervol ontslag te verleenen
ais onderwijzer aan de openbare school
voor u.l.o,
5. Vaststelling van de vergoeding
ten behoeve van de besturen der bij
zondere scholen over 1931 cn 1932,
ti. Wijziging van de Verordening
voor de inrichingen voor Handels
onderwijs
7. Toestemming te verleenen de
markthal o.a. op Vrijdag 5 October ter
beschikking tc stellen van de Commissie
tot bevordering van hel vischverbfUlk.
8. Verlaging huren oude gemeente
woningen.
9. Werkverschaffing voor jeugdige
werkloozen.
10. Uitbreiding van het pompstation
der waterleiding.
11. Wijziging gemeente-begrooting
dienst 1933 en 1934.
Maandag vergaderde de Tuinbouw"
vereeniging. De penningmeester brach'
liet financicclc jaarverslag uit.
De verlies- en winstrekening over
1933 sloot niet een nadeelig saldo van
f1782 52. Door de finaiicieele com
missie werd goedkeuring uitgesproken.
De financiën van de vereeniging
geven een somber beeld in overeen
stemming mei den algcmccnen toestand.
De lieer Kalkman deelde mede de vorst
veel schade toegebracht heeft aan de
fruitboomen, wat ook medegewerkt
heeft tol slechte linanticcle resultaten,
Van B, cn W. is toezegging ontvan
gen voor een verlicht en verwarmd
lokaal voor de tiiinbouwcursiis.
Evenzoo betuigde men adhaesie niet
de vereeniging Bijenteelt, waarmede
de ingekomen slokken behandeld zijn.
Na een knrlc rondvraag volgde sluiting.
Het Kruin
van den Paus.
gt bogen hoofd, dat vreesde een kroon
te verliezen.
!n een der kamers van hel 9lol knielde
3. Hel was den 23 Januari, 1077, de Paus. Reeds den derden dag knielde
In den slottuin te Canossa stond een j hij daar, in heetc tranen over hel kleine
koninklijke boeteling. Hendrik IV'. De wonderkruis gebogen, en hij luisterde
Kerkelijke ban hing boven zijn hoofd
en rustte zwaar op zijne ziel.
De Kerstklokken van het jaar 1076
hadden van den Dom le Speier tot zijne
ziel doorgeklonken, maar zij verkon
digden de ziel van den in den ban
geslagen Koning geen Jvrede. Dan kon
Koning Hendrik het niet langer meer
verdragen hij moest naar Rome. naar
den Paus. Hij nam lï«t ecnigc, het dier
baarste cn het getrouwsle wat hij nog
bezat, zijne Gemalin en zijnen drie
jarigen zoon. met zich mee en trok met
hen cn ten klein gevolg, den Mont
Cenis over, naar de velden van Lorn-
bardijc. Paus üregorius was op
en luisterde naar een woord dat van
de lippen van den Gekruisigde moest
vlieden, als anders. Doch het scheen
hem, als wilde het Knus niet meer n
hem spreken.
Waarom sprak het niet? Waar*
beroofde hem toch de Heer in dagen
van zoo zware beproeving van allen
troost
Had hij voor zijnen Heer cn Meester
cn in diens naam niet alles gedaan,
wat hij vermocht, om de Kerk lot den
zege te voeren Stond daarbuiten niet,
nauw herkenbaar in de neervallende
sneeuwvlokken, een koning, die ge
komen was, om voor den aardschcn
naar Uuitschland toen hij 's keizers' j vertegenwoordiger van den koning aller
komst vernam. Kwam hij om oorlog le koningen, den met hermelijn omhangen
brengen, kwam hij om vrede te zoeken, nek te buigen? Was het niet de triomf
De Paus wis het niet en zoo trok hij van den gekruisigde over den gekroon-
naar Canossa. het groote burgslot der j de, welke thans de burcht van Ca-
gravin Mathilde van Tuscién. nossa zag?
Doch Hendrik was gekomen om vrede Maar liet kruis van den Paus sprak
tc zoeken den 23Januari 1077 stond niet
hij in den slottuin van hel gravenhuis Nog eenmaal zonk Paus Grcgorlus
te Canossa, en wachtte de Pauselijke op de knicCn voor het kruis. „Heer",
uitspraak: daar stond hij den tweeden zoo bad hij, „ik ben slechts een arm
en den derden dag. en boog het nooit I zalig werktuig in Uwe handen doch
zeg mij slechts een enkel woord, en
maak mij Uwen wil bekend! Zeg mij,
wat ik doen moet, om Uwe rechten te
bewaren, en de belangen eener men-
schenzicl niet tc verwaarloozen
En daar klonk het duidelijk van
Christus lippen: „Met de maat waar
mede gij meet, zult gij op Uw beurt
gemeten worden
En Paus üregorius stond op, en riep
den koninklijken boeteling voor zich
en bij het Altaar, voor liet aangezicht
van God. Hij reikte hem het hoog
heilige Lichaam des Heeren en sprak
hem vrij van den ban.
F.n zij, die den Paus aan liet altaar
bedienden, konden hem niet in het
gelaat zien, zoo hel was het licht dat
er om heen zweefde.
Hendrik IV maakte zich gereed om
terug te keeren in het Duitschc Rijk.
Toen hij in Lombardijc kwam zag hij
hoe de oogen der Bisschoppen hem
tegenvlamden, Toorn was het, die
hij daarin las. Daartegen stootte zijn
hoogmoed liet hoofd. Na den burger
oorlog in Uuitschland trok Hendrik
terug naar Italië cn Rome, om wraak
tc nemen op den Paus, de wraak van
een woesteling! üregorius beleefde de
aanstelling van een tegen-Paus, die met
de Duitschc legerscharen naar Rome
trok, hare wapens zegenend.
En üregorius sloeg mei een bloedend
hart den strijd, welke om de muren
der stad raasde, gade. Hij zag een ont-
zettenden vuurzuil opstijgen boven de
slad, en weldra was geheel Rome een
prooi der vlammen en bood een schouw
spel gelijk hel sinds Nero niet meer had
gegeven. En dan kwam het laatste zoo
niet het zwaarste: Paus Gregorius
moest vluchten en zich in ballingschap
begeven.
In Salerino leefde hij en al er zi
maanden lang het bittere brood der
verbanning. Maar de dood, hij voelde
het, was niet ver meer en Paus
Gregorius begroette den naderenden
dood vol vreugde als den Engel der
Verlossing.
En toch had hij Rome, zijn geliefd
Rome, zoo gaarne nog een laalstc maal
gezien I Van Salermo uit tuurde hij
iederen dag naar het N orden, waar
de Heilige Stad der zeven heuvelen lag.
En wanneer hij in stille oogenblikken
biddend zijn kruis omklemde, fluisterde
hij iedere minuut wel ééns: „Heer,
waf moet Uw dienaar doen, om het
beminde land der Koninginneslad nog
eenmaal te aanschouwen?" Doch
hij bekwam geen antwoord op zijne
sineekende vraag maar bij den aan
blik van zijn kruis werd hij immer met
een troost vervuld, die onbeschrijfe
lijk was.
Immer nog hoopte Paus üregorius
dal hij van zijne ballingschap terug zou
keeren toen een doodelijk.' ziekte
hem op een smartelijk leger kluisterde,
Met wonderbaar geduld verdroeg hij
al zijn lijden, Zij die hem verpleegden
en de arisen die hem bezochten trollen
hem dikwerf, aan, den blik op liet
kleine kruis gevestigd... tweemaal,
driemaal moest men dan den zieke
aanspreken eer hij zich bewust was
hetgeen er om hem heen gcschicd-
- en dan scheen telkens zijne ziel
terug te keeren uit een andere wereld.
Met de gejaagde beweging van iemand
dien men verrast, verborg hij dan steeds
het kruis voor dc omstanders, zoodat
n weldra le Salerino evenals eens
Rome, steeds wonderharcr dingen
van het Kruis van den Paus vertelde.
Weldra naderde liet uur. dat Paus
Gregorius de vleugels van den engel
des doods ruischen hoorde boven zijn
hoofd. Nog eenmaal dachl hij na over
zijn leven. Zijn blik vloog terug naar
den zonneklarcn gelukkigen tijd zijner
jeugd naar liet klooster Sanla Maria
op den Avcntijnschcn Heuvel en naar
BourgondiC, waar Clugny gelegen was.
Doch wat was zijn leven geweest
sedert die gelukkige dagen Een kruis
weg, zoo moeilijk en zwaarEn thans...
Een zucht kwam over 's Pausen lip
pen „Ik heb de gerechtigheid bemind
en liet onrecht gehaat, daarom sterf ik
in ballingschap!"
En zijn oog viel op hel kleine kruis
in zijn hand. De stervende Heiland zag
den zieke aan mei een blik zoo goedig
en mild. En duidelijk vernam Paus
Gregorius van liut Kruis de woorden
„lieden nog zult gij niet mij zijn In liet
Paradijs!" Uienzclldeii dag stierf Paus
Gregorius VII.
Hel eerst waarnaar zijne omgeving
zocht na hel afsterven van den Paus,
het kleine kruis, waarvan men
zulke wonderlijke dingen vertelde. Het
was spoedig gevonden in een klein
houten kasije in de sterfkamer van den
t aus. Foen men hul na een oogenblik
ter hand nam om liet nader te bekij
ken, kon niemand er iels opvallends
if merkwaardigs aan ontdekken, ui'tge-
lomen een Wonderbare uitdrukking van
vee en bovennatuurlijke overgave in
de trekken van den Gekruisigde. Voor
het overige geleek hel op een eenvou
dig klein kruisbeeld.
Men gal den gestorven Paus lief
zwarte kruis in de koude handen, ui
negroe! hel mei hein in den Dom van
Salermo.
