voor alle scholen
F. A. TULP
Voor Studieboeken
en Leermiddelen
Fa. H. Elzenaar
Bel dan op No. 42
Kantoor
en Drukkerij Langegracht 28, Amersfoort
EmJSFM?Pde verschijnt eiken Dinsdag- en Vrljdag-
miaaag. De abonnementsprijs bedraagt één gulden
per drie maanden; buiten Amersfoort f 1.10, franco per
post. Abonnementen kunnen eiken dag Ingaan.
Uitgave van de Katholieke Stichting De Eembode,
gevestigd te Amersfoort
De €embode
Katholiek Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Dinsdag 11 Sept. 1934
ADVERTENTIÊN 25 cent per regel. Billijke tarieven
voor handel en nijverheid bij geregeld adverteeren
Advertentlën moeten Dinsdag en Vrijdag vóór 8 uur
In den morgen afln bezorgd. Telefoon 314
Achtenveertigste Jaargang - No. 47
'-h I mijn vriend, dnn dient liij ine
P* de reden van zijn vreugde mee te deelen,
schreit hij, dal dien ik dc reden van
zijn verdriet te ontdekken.
Lectuur.
Tot de factoren, die op sterke
wijze onzen wil beïnvloeden, behoort
zeker de lectuur.) En naarmate er
meer gelezen wordt, ook door het volk,
naar die mate moet deze factor der
wilsvorming ook meer bestudeerd wor-
den om zijn invloed ten goede le keeren.
L 'A ..Een vleugje literatuur hoort zoo wat
JP» bij de moderne opvoeding, zelfs op de
lagere school. Onder liet vaste lees
publiek moeten niet alleen meer gere
kend worde- de lioogere standen, maar
alle stand' Omdat de leeslust zoo
hoog gespannen is, daarom ontkiemt
er ook een onafzienbare massa liiera-
tuur van allerlei soort, die den ver
schillenden smaak van het lezend pu
bliek tracht Ie voldoen.
Met de massaverspreiding der lec
tuur moet de invloed, die op ethisch
gebied daaruil voortvloeit, gelijken tred
houden. Wie leest, heeft geeslesomgang
met den schrijver. Gevoelens en ge
dachten, oordeel en daad moeten nood
zakelijk onder diens invloed komen;
een meer of mindere karaktergelijkheid
is het noodzakelijk gevolg, liet oude
spreekwoord„zeg, wat gij leest en ik
zal zeggen, wie ge zijt", is de korte
formuleering van den geweldigen in
vloed van een schrijver.
Door zijn dicp-ingrijpenden, zeker-
werkenden invloed is de literatuur een
grootmacht geworden, die zijn kracht
zoowel ten goede als ten kwade kan
uitoefenen. Óf nu de literatuur zijn
steun aan het goede of kwade verleent,
dat hangt zeker op de eerste plaats
van de schrijvers al; vervolgens voor
een groot deel ook van de lezers. 01
ze persoonlijk voor- of nadeel uit de
/literatuur trekken, is in den regel
hun zaak alleen.
Zouden wij nu de literaire productie
van de laatste halve eeuw betreuren
wegens zijn gevolgen en de dagen van
vroeger weer terug verlangen Och,
niets zou onzinniger zijn. Spannen we
ons liever in om de nadoelen te ver
dringen, de voordeelen te vergrooten
en deze tot onze wilssterking te ge
bruiken zou we ons daarop toeleggen,
dan kunnen wc dat.
De meeste schrijvers zullen de ver
antwoordelijkheid voor de zedelijke
werking van hun boeken van de hand
wijzen.°Ze stemmen in met het vrij
heidslied van de kunst om zich zelf;
1-Jk ze verklaren, dat de kunst van het
woord, zooals iedere kunst in het alge
meen om zich zelf beoefend wordt,
dal hei talent onafhankelijk is, onbe
perkt en souvert.n; ze prediken dal
de literatuur de openbaring van hel
goddelijke is onder de menschen. Maar
wij zeggen het Pater Baumgarlner na,
dat zulk een opvatting indruischt tegen
verstand, waarheid en geloof. Litera
tuur kau volgens haar wezen geen
zelfdoel zijn; ze kan niet het hoogste
zijn op aarde, noch veel minder kan
zc onzen godsdienst vervangen. Waar
hel op aankomt, ook in de literatuur,
dat is op het verheerlijken van God
De AHdii van Eémond.
Door Dom. A. Beekman, Benedictijner
Monnik van de St. Paulus Abij te
4) Oosterhout.
Om een enkel voorbeeld te noemen
de pelgrimstochten naar het II. Land,
die de kruistochten hebben voorbereid,
hebben ongetwijfeld op de eerste plants
de bedoeling gehad, de beleving dier
gemeenschap aan te kweeken. Ook
daar, waar men niet onmiddellijk zou
denken, dat die geest zijn invloed
heeft doen gelden, is hij doorgedron
gen de iconographie der oude kathe
dralen blijft een gesloten boek, zoo
men zich deze stelling niet te binnen
brengtmaar ook de oriëntatie dier
eerbiedwaardige bouwwerken is niet
anders dan een onmiddellijke uiting
van den diepgeeslelijken gemeenschaps
zin. dien men nastreefde.
liet spreekt vanzelf, dat deze geesl
evenzeer en zelfs op de eerste plaatsI
in den eeredienst was ingeënt, mei
het vooropgestelde doel door middel
van de liturgie de geestelijke gemeen-1
schap te doen belevende uiterlijke
deel als prediking daartoe bedoeld.
Grcgoritis de Groole had op het
eind iler zesde en begin der zevende
eeuw de liturgie op geniale wijze ge
ordend en lol Imogen luister gebracht
en daarin den aloudcn christelijke»
geest gehandhaafd. De oude liturgische
boeken uil die jaren zijn dan ook de
beste bronnen, waaruit de wijze der
I
KANTOORBOEKHANDEL
Langestr. 65 t.o. Krommestr. TEL. 326
i liet dienen van den evcnmensch.
Waartoe dat zelfdoel der kunst in
do literatuur kan brengen, dat schrijft
oi.omwonden de samensteller van een
zeer gevaarlijk boek, Max Stirner:
„Schrijf ik ooit iels uit liefde voor den
menschzoo vraagt hij zich af. „Neen,
ik schrijf, omdat ik mijn ge Jachten een
beslaan Wil verzekeren in de wereld.
ik van te voren, dat deze gedach
ten ii rust en vrede zouden brengen,
of dat de bloedigste oorlogen en de
ondergang van duizende geslachten uit
mijn gedachtenstaat zouden voortko
men, toch schreef ik ze neer. Doe er
mee, wat ge wilt; dat is uwe zaak;
mij gaat het niet aan en ik bekommer
er mij niet om. Ge zult misschien
smart, oorlog en dood daaruit oogsten
zeer weinigen zullen er vreugde van
genieten. Als uw welzijn mij ter harte
ging, dan zou ik handelen als de chris
telijke instellingen, die het zich tot een
heiligen plicht rekenen de menschheid
Ie beschermen legen den bedervonden
invloed van slechte boeken. Maar nie
mi uwentwille, zelfs niet om de waar
heid schrijf ik, wat ik denk. Neen ik
zing, omdat ik zanger benu gebruik
ik, omdat ge ooren hebt".
Juister kan dat zelfdoel der literatuui
zijn verderflijken invloed niet wor
den uitgctcekend. dan bier door een
der ijverigste voorvechters van dal
zelfdoel geschiedt. Maar liet is tevi
ook het doodvonnis over dat zelfdoel
der literatuur.
Neen. de literatuur is er niel
zich zelf; ui! zich zelf heeft zc ais doel
door het aesthetisch schoone een z
lijken en veredelenden invloed op den
mensch uit te oefenen. Maar daardoor
wordt de literatuur een niet hoog ge
noeg te waardceren factor voor dt
vorming van den wil.
Mensch
en Gemeenschap.
De mensch is onsterfelijk; niet de
mteenschap, maar de mensch als
zoodanig, schepsel Gods, naar Gods
beeld en gelijkenis geschapen.
Elke mensch afzonderlijk is het
voorwerp van Gods liefde, vrijgekocht
door het bloed van Jezus Christus.
De erkenning dezer waarheid, dat
de mensch een persoonlijkheid is met
eigen levensdoel, heelt niets uit
aan met de verderfelijke dwaalleer
van liet individualisme, welke hierin
bestaat, dat zij, onder voorwendsel de
persoonlijke ontwikkeling van den
mensch te w lien bevorderen, hem
tracht te bevrijden van alle genteen-
beleving van den geestelijken gemeen
schapszin kan worden gekend. Deze
boeken waren door de eerste veertig
geloofsprcdikers, die direct van Rome
uit iu liet jaar 596 naar Engeland
waren gezonden, meegebracht, zoodat
ok Willebrordus, die nog geen eeuw
adieu in onze streken voet aan wal
zclle.in dienzelfden geesl was opgevoed.
liet is de roem der Benedictijner
kloosters, dat deze gemeenschapszin
binnen hun muren in den meest zui-
vorm steeds wordt nageleefd,
zoodat ook de sermoenen, heiligen
levens, commentaren op den Bijbel
door iniddcleouwsche monniken op
gesteld. dien geest ademen.
Sluiten we deze korte uitwijding
met de opmerking, dat ook dc liturgie
van onzen tijd niet minder van dien
geesl is doorgedrongen, eenvoudig,
omdat de kern daarvan in hoofdzaak
gelijk is aan de iiturgie uit de eeuw
in Grcgorlus,
De Vila s. Adelbcrli zal ons dus dcu
heiligen monnik voornamelijk doen
kennen als gemeenschapsmoiiscli in
geestelijken zin. De Benedictijner mon
nik die het opstelde, volgde daarbij
liet schema, dal bij de Vila van zijn
geestelijken vader Benedietus, door
Gregorius den Groole opgesteld, was
gevolgd, Ruobert begint met enkele
zeer beknopte en eenvoudige histori
sch.- r.i'gi'v ciis IC vermelden, die juist
genoeg zijn om (Ie herkomst en de
omgeving van den persoon te leeren
kennen. Blijkbaar voegde hij geen enkel
schaps- banden.
Het is niet waar, dat de enkeling in
en aan zich-zelf genoeg heeft. Hoe
voortreffelijk zijn vermoedens overigens
ook zijn mogen de mensch is niet in
staat zijn beslaan te verzekeren en de
volmaaktheid naar geesl en hart te
bereiken, wanneer hij zich los maakt
uit de gemeenschap.
Zooals het individualisme de rechten
van liet individu te hoog aanslaat, zoo
maken de tegenovergestelde stelsels,
met name het Soda/isme en dc positi
vistische sociologie zich aan verregaande
overdrijving schuldig bij liet vaststellen
van de rechten der gemeenschap.
Het individualisme vergoddelijkt de
rechten van het individu, het Socialisme
en de positivistische sociologie ver
goddelijken de rechten respectievelijk
van den Staat en van de Maatschappij.
De christelijke wijsgeer houdt zich
bij de beoordeeling van de verhouding
tusschen individu en gemeenschap
evenver van genoemde uitersten ver
wijderd. Met strakke hand houdt hij
dc beide uiteinden van den ketting vast
en erkent zoowel de verheven waar
digheid van 'smenschen persoonlijk
heid alsook de onmisbaarheid der ge
meenschap voor zijn volkomen ont
wikkeling.
Bij het vaststellen van de rechten
van den afzonderlijken mensch dient
het individualisme zich aan als een tol
in het uiterste doorgedreven subjecti
visme; het kent aan het het individu
een algeheele zelfstandigheid toe en
wil de hoogheid zijner rechten aan
geen enkele voorwaarden gebonden
zien.
in meer dan één opzicht zijn de
grondwetten, welke de negentiende
eeuw ons bracht, tol dal uiterste ver
vallen.
In tegenstelling met het individualis
me kenmerkt zich de positivistische
maatschappij-leer, waar er sprake is
van de rechten van den mensch, door
een eveneens tot in het uiterste ge
dreven objectivisme. Zij huldigt de
stelling, dat de gemeenschap een in
zich atgesloten eenheid is, in het be
zit van hoogere rechten en van oudere
brieven dan die, waarover haar leden
beschikken.
Aan de leden der gemeenschap kent
zij slechts rechten toe, in en voor
zooverre deze noodig zijn ter bevor
dering van de gemeenschappelijke be
langen, Een zoodanig objectivisme moet
logisch uilloopen op de miskenning
zelts van die rechten, welke uit de
menschelijke naluur als van zelf voort
vloeien.
Het beschouwt de gemeenschap als
doel. waaraan de mensch, als middel
loi dat doel, geheel ondergeschikt wordt
gedacht.
Ook met dat stelsel is de christelijke
opvatting lijnrecht in strijdvolgens
haar heelt de mensch een persoonlijk
levensdoel en is de maatschappij een
zij het noodzakelijk middel om
hem dat doel te helpen bereiken.
De rechten van den mensch komen
voort uii zijn menschelijke natuur, maar
zij zijn gebonden aan bepaalde gren
zen om wille en in liet belang der
gemeenschap.
Zoo,bijvoorbeeld, beschikt de mensch
over hel recht om te werken, maar bij
verzinsel toe, waarom het verhaal alle
vertrouwen verdient. Het tweede ge
deelte somt enkele feilen en gebeur
tenissen op, waaiuit moei blijken,
welken grooten invloed de heilige Adel-
bertus op de zielen heeft gehad.
Uit de korte historische aanteeke-
ningen vernemen we. dat Adelbertus
door Egbertus van Northumberland,
met Willebrordus naar deze streken is
gezonden en eerstgenoemde dikwijls
een onderdak vond bij zekeren Fggo
te Egmond iu Kennemcrland, met wien
hij zeer bevriend was. Na zijn dood
werd de meergemelde Kapel opgericht
waarin het altaar boven hel graf werd
geplaatst. Door de Noormannen ver
nield werd de kapel weer opgebouwd
herhaaldelijk zou hij nog hetzelfde lot
ondergaan. De bewoners, zoo verhaalt
de Vila uitdrukkelijk, voerden dal werk
If uil. De kerk was inderdaad afhan
kelijk van de moederkerk le Heilu,
daar een uur vandaan, welke moeder
kerk aan de abdij van Eehternakh ïoe-
behoorde. Vandaar dal niet de land-
er zich mee belastte, maar de
chianen zelf, zij het dan met hulp
der monniken, den bouw ondernamen.
Enkele eeuwen later werd een god-
wijde maagd geen Kloosternon
derhalve de sanctimonialis Wulfsit
meerdere malen in een droomgezicht
vermaand, het gebeente van Adelbertus
le doen opgraven Dirk I voldeed aan
het verzoek tot hem gericht, Op het
gebeente vond men nog liet lijkwaad
onverteerd terug en tevens het kruis.
de uiloefening van dat recht heeft hij
zich te houden aan een zoodanige
regeling van den arbeid, als door de
btlangen van een bepaald beroep of
van een bepaalde landstreek kan wor
den gevorderd.
Amersfoort
een Halve eeuw
geleden.
Het ouderwetsche Genootschap van
Landbouw en Kruidkunde te Utrecht,
afileeling Amersfoort, vergaderde te
Amersfoort op 11 Januari in de Arend,
J. B. de Beaufort was voorzitter. Men
had Amersfoort noodig, want men wilde
in Amsterdam eene tentoonstelling hou
den er werd eene Commissie benoemd,
wal er verder geschiedde meldt de ge
schiedenis niet. De Amersfoorters had
den voor zich zelf le zorgen, wanl 22
25 Juli zou hier het 37e Nederiandsch
l.andhuislioudkundig Congres gehou
den worden, waarover later te spreken.
Men laboreerde loen aan dc ziekte van
ellenlange, deftige namen bijvoorbeeld
het genootschap v. landbouw en kruid
kunde 'tNederl. landhuishoudkundig
Congres, 't fonds tot aanmoediging
en ondersleuning van den gewapen-
den dienst in de Nederlanden; de ver-
eeniging tot bevordering van volks
onderwijs en schoolbezoek in Neder
land, terwijl men in onzen tijd, den
tijd der N.V.'s, overgeslagen is tot een
ander euvel, de onherkenbaar tot letters
verkorte namen van vereenigingen, als
L.O., U.LO., M.U.L.O., H.O.R.A., V.l.
O.S., G.O., R.O.O., C.J.V.V., A.P.W.C,,
H.V.C., A.Z., O.B., K.J.V. enz. enz.,
ware puzzles voor wie er niet direct
in thuis is, onoplosbaar voor velen en
vervelend ook.
In Amersfoort lag nog al veel garni
zoen; en daarvoor waren veel
mondbehoeften noodig. De aardappelen
werden aanbesteed en nu had een der
leveranciers den officier belast met het
toezicht een kistje sigaren cadeau ge
daan en dezen een muntbiljet van 110
in Je vingers willen stoppen. Hij werd
daarvoor vervolgd en in Utrecht eischte
men een strenge strafeen maand cel
straf en f35 boete. Maar hij had een
knap advokaat en deze overtuigde de
Rechtbank van de onnoozelheid van
zijn cliënt, die dan ook werd vrijge
sproken, en lachende naar huis ging.
Den 18 Februari werd op de Lange
gracht in hel gebouw van De Eembode
een Fröbelschool geopend die onder
leiding stond van mej. C. E. Weijers.
De stadsreiniging zou in eigen be
heer gaan geschieden. De ouderwet
sche manier »an verpachten en ophalen
door de Bree den pachter was ondeug
delijk gebleken. Men vroeg eerst per
advertentie een directeur. Men schrijft
het nu aan de werkeloosheid loe, als
er voor een concierge of bodebetrek
king honderden liefhebbers opdagen.
Maar 50 jaar geleden, kwamen er voor
de directeursbetrekking bij de reiniging
200 sollicitanten op Op de voordracht
werden twee antblenaren uit 'Jtrecht
geplaatst, die daar bij de reinigings
dienst een emplooy hadden: G. C. de
Rooij en P. J, M. van Stock. No. 1
werd benoemd, ntanr bedankte, toen
waarmee hij was begravenals bijzon
derheid wordt verder nog vermeld,
dat bij die gelegenheid een heldere
bron ontstond, welke nog aanwezig is
en na de opgravingen van 1924 zich
ook inderdaad itt het middelpunt van
de absis bleek te bevinden, op de
plaats dus, waar het altaar pleegt te
De Vita verhaalt nader, dat Graaf
Dirk elders te Egmond een houten
ktooster liet bouwen en er het ge
beente van Adelbertus in deed over
brengen. In dal klooster vestigde bij
nonnen, die den regel van den tl. Be
nedietus onderhielden.
Na Dirk's dood veranderde zijn i
Dirk II tusschen de jaren 950 en 970
de houten kloosterkerk in een steenen
gebouw geen zeldzaamheid itt die
dagen en werden de nonnen dooi
monniken vervangen. Met liet nonnen
klooster. dat volgens de overlevering
naar Bennebroek werd overgebracht,
heelt liet gravenhuis ziclt verder niet
meer ingelaten. De belangstelling ging
uitsluitend uit naar de abdij vat
Egmond.
De onmiddellijke reden dezer wij
ziging bestond in den overlast, dien
het vrouwenklooster bleek te onder
vinden van de Friezen, die herhaal
delijk met het in Egmond gelegerde
garnizoen itt botsing kwamen.
De hoofdbedoeling ging echter ver
der. Het is noodig daarop eenigszlns
uitvoerig in te gaan, omdat zulks ver
band houdt met de vraag, welke be-
werd benoemd Sikkema, waar no. 2
niet wilde komen.
Men besloot van gemeentewege lo.
alle openbare urinoirs, riolen, mest-
hoopen te doen reinigen, 2o. alle asch,
faecalien, huisvuil af te doen halen aan
de huizen, 3o. geleidelijk het tonnen
stelsel in te voeren, 4o. het bereiden
en verkoopen van compost, 5o. het
ophalen en verkoopen van puin. Eene
commissie van toezicht werd benoemd.
In het begin des jaars was men in
't Gooi, in Utrecht, Amersfoort en om
streken druk bezig den aanleg van
stoomtramwegen als dorps en stads
verbinding aan te bevelen.
De Ulrechtsche studenten brachten
af en loe per wagen een bezoek aan
Amersfoort, maar liever pleisterden zij
korter bij Utrecht in Zeist en Baarn.
Te Baarn drongen zij in 't voorjaar
een meisjespensionaat binnen, waar zij
de boel op stelten zetten, maar men
luidde de brandklok, de buren schoten
toe en ranselden de jongelui er uit.
Deze verzetten zich tegen den veld
wachter de dorpelingen en stonden
later terecht wegens deze heldenfeiten.
Zij kregen acht dagen cel en f8 boete.
Later verminderde de rechtbank de straf
lot 3 dagen cel,
Eenige kleinere feiten en toestanden
mogen hier nog volgen, die het gewone
leven in Amersfoort belichten en tee
kenen. Als amusement hield men van
café-chantants. Die waren in de mode.
23 Januari werd er in den Arend bij
van de Wilde een gehouden met twee
kwar jes entrée, waarbij de kastelein
nog goede zaken maakte.
De stadsgazfabriek, men schreef gas
mei een z, verkocht aan particulieren
toen in Maart de cokes aan f 1.25 de
100 kilo; de aardappelen kosten op
de markt 2 gulden de 100 kilo; boter
f 1.50 de kilo.
Hijman jacobs Hurwitz, rabbijn der
loodsche gemeente herdacht in januari
zijn veertigjarige ambtsbediening.
Utrecht was reeds in 'l bezit eener
ambachtsschool, waar 4 vakken onder
wezen werden: smeden, timmeren,
senrijnwerken en verven. De Amers-
loortsche jongens konden er toegelaten
worden. Hel schoolgeld bedroeg 15.
Men gevoelde loen al de behoefte,
om het ambachlsonderwijs ook hier op
betere grondslagen in te richten.
Dr. Schaepman, de bekende Room-
sche redenaar kwam 28 Februari hier
in Amicitia spreken over een echt
Hollandsch onderwerp„Rembrandt",
entree heer 99 cl., dame 50 cl. Hij
had een groot en aandachtig gehoor
en werd luide toegejuicht.
BERICHTEN
UIT
AMERSFOORT
Nieuwe spelling.
Ten aanzien van de invoering van
de vereenvoudigde spelling is nog geen
enkele beslissing genomen. Voor de
samenstelling en iedere wijziging van
het leerplan zijn overleg en overeen
stemming tusschen het gemeentebe
stuur en de inspectie van het Lager
Onderwijs noodig.
Zeer kort vóór den aanvang van den
teekenis de abdij voor het graafschap
heeft gehad. Een direct en volledig
antwoord is op het oogenblik nog
moeilijk le geven. Als wij toch den
omvangrijken invloed op het cullureele
leven dier streken met naam en toe
naam zouden willen noemen, moesten
ons de gegevens ter beschikking staan,
die in hel uilgebreide archief der abdij
zijn opgesloten. Voor een groot ge
deelte ligt dit archief in goede orde-
op liet Rijksarchief te Den Haag, waar
het nog steeds op nadere bestudeering
wacht. We zullen ons tot nu toe der
halve slechts tevreden moeten stellen
met liet weinige, dat uit andere, reeds
gepubliceerde bronnen is op te diepen.
Stellen we voorop, dat zonder eenigen
twijfel dc graven de aanwezigheid der
abdij in hun gebied van bijzonder
belang achtten. Anders toch zou nier
zijn te verklaren, waarom zij het kloos
ter door de jaren heen met zoo rijke
gaven hebben begiftigd, zooals blijkt
uit de oude lijst der schenkingen, die
wordt aangetroffen In een Egmondsch
cartularium uit de I5de eeuw, waarin
zij uit een oud evangelieboek is t
genomen dit cartularium berust even
eens op het Rijksarchief te Den Haag.
Ook de belangrijke opdrachten, door
de graven aan verschillende Abten ge
geven, pleiten daarvoor. Zoo werd Abt
Wigbold door Floris lil aan het hoofd
van enkele edelen naar Schotland afge
zonden, om voor l-.m de hand van
de zuster des Konings, prinses Ada.
te vragen; Abt Lubert il, uit wiens
voor alle Inrichtingen van
onderwijs naar Boekhandel
Langestraat 84 Tele». 528
Hebt U een
Taxi of aulo noodig
Amersfoort
nieuwen cursus kwam het Koninklijk
Besluit, waarbij de nieuwe spelling
wordt geëisch'. voor de eindexamens
van H.B.S., Gymnasia, Kweekscholen
e.d. Deze eisch voor het eindexamen
klemt zóó, dat het middelbaar onder
wijs de nieuwe spelling moet gaan
onderwijzen. Dientengevolge wordt ver
wacht, dat het middelbaar onderwijs
haar ook op de toelatingsexamens zal
gaan vragen.
Hierdoor wordt ook het lager on
derwijs vrijwel verplicht zich bij de
spelling-Marchant aan te sluiten. Bo
vendien zou het, van onderwijsstand-
punt gezien, volkomen verkeerd zijn
de kinderen tot hun 12de of 13de jaar
een spelling te leeren, welke nadien
weer voor een andere zou moeten
plaats maken.
Deze argumenten klemmen natuurlijk
het sterkst voor de scholen, dievooi-
bereiden voor middelbaar onderwijs.
Ten aanzien van het Mulo-onderwijs
is de zaak juist zoo gesteld als bij
het middelbaar, daar de minister aan
de subsidieverlening voor de Mulo
examens de voorwaarde heeft verbon
den. dat op die examens dc nieuwe
spelling gevraagd zal worden.
Ook is de spelling-Marchant reeds
voorgeschreven voor dc Staatsexamens
voor Onderwijzer en dc eindexamens
der kweekscholen, zoodat later
onderwijzers, die in deze nieuwe spel
ling zijn opgeleid, voor de klasse
zullen komen. Ook dit argument pleit
voorde invoering bij het lager onderwijs.
Uniformiteit in deze is wel het
voornaamste. De vraag, welke spelling
de meest wenschelijke is, werd immers
reeds practisch beantwoord door de
beslissingen van den minister.
Iedere leeraar zal een fout tegen de
spelling-Marchant ook werkelijk als
een lout moeten aanrexenen. Dan kan
pas een einde komen aan iedere lief
hebberij voor deze ol gene spelling.
Op den Utrechtschen weg botsten
twee auto's, welke met greote snelheid
reden, tegen elkaar. Dc belde wagens
werden geheel vernield, doelt de in
zittenden kwamen met den schrik vrij.
tijd de beroemde z.g. Egmonder krom
staf, thans in gebruik van den Bisschop
van Haarlem, moet daleeren. was zelfs
vice-kanselier van den Roomsch-koning
Willem IItoen Graaf Floris V in 1926
lafhartig was vermoord, was het weder
om de Abt der Egmonder abdij, die
de opdracht ontving aan het hoofd
van een gezantschap te's üravenhage,
zoon Jan. die zijn opvoeding genoot
aan het Engelsche hof, terug te voeren
ten slotte trad in November 1479 abt
van Adrichem nog met succes op als
bemiddelaar tusschen den Bisschop
van Utrecht. David van Bourgondie
en diens weerspannige onderdanen.
Uit de goederenlijst blijkt verder,
dat de schenkingen steeds allereerst
met een religieus doel werden gedaan
termen ais „in honorc sancii Petri
aposioli et saneti Adelbcrit contessonis
Christi" ofwel „pro comparand» per-
petua beatitudine" zal men aK bewijs
daarvoor aantreffen. Hel was ook dc
wensch der Graven, in dc schaduw
der abdij le worden begraven. Vóór
dat schendende handen in het begin
der 19de eeuw de grafsteden hebben
opgeruimd, lagen te Egmond ter plaatse
van de abdijkerk ot elders;
Dirk I (f939) met zijn gemalin Qeva.
Dirk II (t988) met zijn gemalin Hil-
degardis (f 990),
Arnout 993) met zijn gemalin
Luitgardis.
Dirk III (t 1039).
Dirk IV 1049).
Wordt vervolgd.
