De Eembode
F. A. T U L P
/oorden Kantonrechter
54stc JAARGANG NUMMER 29 VRIJDAG 25 OCTOBER 1940
REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
Longegrachl 30. Tel - AMERSFOORT
Postcheque- en Otronummer *4"
dver^X'.TU.^ÏL.^Ï't WAARIN OPGENOMEN HET ..WEEKBLAD VOOR B A A R N ££22
P""" Nv' ou«ev«" »0) NeerUndie. KATHOLIEK NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR HET DEKENAAT AMERSFOORT. ALSMEDE VOOR BAARN EO. wnr. urt" 8"°">
PROTESTANTEN EN DE UNIE
Groot-Nederlanders als Volk en Staat
N:
J IET'GRAAG zouden wU den Prn-
n den kost geven, die zich
ondanks de waarschuwingen van dr. Co-
lUn en prol. Slotemaker de Bruine als
leden by de Nederlandsche Unie hebben
aangemeld. ZU hebben een vrUe keuze
gemaakt en datgene gedaan, wat hart
en verstand hun Ingaf.
Toch zün er nog velen van chrlsteiy-
ken huize, voor wie het woord der oude
partij-voorgangers dogma is en die,
zich ln geloofszaken op bet vrije onder
zoek beroepende, blindelings biyven
aanloopen achter mannen, die voor hen
het alpha en omega der politieke wUs-
Ook wat Nederland betreft vallen de slnat-
undlgo grenzen niet samen met de volks
kundige. Want ook ie Vlamingen zijn Ne-
-■--vnders, al wonen zij bullen de huidige
Ikundige grenzen. Het zijn kinderen van
Istamming
..Jee! opzicht aan de tegenstel
lingen ln het volksleven. Door politiek en
wapengeweld zijn deze grenzen willekeurig
eir hebben de oude Nederlandsche
Limburg. Brabant
Zeer lang hebben deze menschen zich
op het advies van dr. ColUn afzydig ge
houden van politieke stroomingen. Die.
welke hun gesteltenis als de eenlg mo
gelijke zou kunnen aanvaarden, werd
nog sterk gewantrouwd. Dat was de
„tweede Unie", zooals de Ned. Unie door
hen wordt genoemd.
De „eerste Unie" heeft nooit het'le
venslicht aanschouwd. ZU werd wel
voorbereid, doch er uitstonden ver
schillen, waar ook dr. GolUn, die ln dien
tyd nog steeds tusschen twee werelden
wandelde, bij was betrokken. Deze ver
schillen leidden er toe, dat dr. Colljnzlch
uit de onderhandelingen terugtrok en
mokkend terzUde bleef staan.
HU heeft toen aan christelUk-polltleke
zUde getracht, tot een chrlstelUk een
heidsfront te geraken, doch wellicht
heeft hU Ingezien, dat zoo ln poBUcls
nle's te bereiken viel.
Maar wat dan wèl?
Toen kwam de „Nederlandsche Unie"
met een sterke verklaring voor den dag,
waarin zU haar standpunt tegenover
tegenover de N.S3. scherp stelde. Dat
was voor dr. ColUn het verlossende
woord: de Unie ls tóch zoo kwa^d niet
als we dachten. En na dit keerpunt
kwam het j.l. Zaterdag ln de gecombi
neerde vergadering van a.r. en c.h.
klesverecnlglngen te Rotterdam tot een
regelrechte sympathie-betuiging.
Dr. S. Rozemond wees er volgens een
verslag ln de Maasbode op, hoe de
christelijke groepen het waarachtig heil
van het Nederlandsche volk naar best
n willen «Henen.
in i
dcrlandsche Unie. Het is bekend, dat
deze groep Ui haar kortstondig beslaan r
heel wat critlek Is gelanceerd, ook vi
WU vlijden er de
den éénen Neder-
v. Holland en Limburg
andere gewestcllJJce deelon van h
Ook aan het adres van de N. 3. B.
heeft dr. R - emond nog eenige woord n
gerlcl.t. De spreker kwam tot de con
clusie. dat de christeiyke partUen niet
anders kunnen zien dan dat de N.S.B.
op den verkeerden weg ls, dien zU zal
moeten verlaten voor zU met vrucht
aan vernieuwing van ons volksleven zal
kunneu medewerken.
Het anti-N.S.B.-front
Deze uitlating zal den spreker van
zekere zUde wel weer erg kwalUk wor
den genomen en. gesproken kort na een
sympathie-verklaring aan het adres'der
Ned Unie. zal zU wel weer worden uit
gespeeld als een symptoom van het
door oe Ned. Unie en Nationaal Front
gevormde antl-N.S.B.-front.
Dit front ls een geestesproduct van
de NS B., die het maar niet kan zetten
dat haar onzlelkundlge en niet ln het
Nedcrlandsch karakter Uggendc men
taliteit nog geen algemeene sympathie
heeft gevonden. ZU heeft zich gehaast
de Duitsche autoriteiten er op te wUzen,
dat die tegen de NB.B. gerichte uitin
gen niet anders zUn dan een grootsch
front „tegen het nationaal socialisme".
Wil achten niemand zoo naïef, dit maar
e gelooven!
De Unie als Unie.
e verklaring op de Rotterdam-
;rgadertng kan men opmaken.
Unie weer met groote, versche
troepen zal worden versterkt
Maar er wordt van het Drieman
schap dan heel wat stuurmanskunst gc-
v< l om met een gezelschap van zoo
Uiteenloopenden aard de politieke
tilt C
sche v
a heeft
dé Unie de minste moeilUkheden. De
toelichtingen op het programma baren
echter de grootste zorgen. We lezer
Hoewel de Unie dus het een en ander
„gewenscht" en „nastrevenswaard"
noemt, zegt ze toch ook:
In het artikel wordt er dan verder op
gewezen, dat wU onze betrekkingen tot
Vlaanderen niet !r> een staatkundig,
ln een volksch verband moeten
en dat de Nederlandsche Unie wU
en naar een grootere bekendheid
ons volk met Vlaanderen en naar
beter begrip van de nationale
I. Is goed en voorzichtig gezegd en
and zal er zich aan «tooten. Mis
schien wel dr. Charles Thewtesen. die
het Dagblad van N.-Brabant en Zee-
ïd zegt te hebben ontdekt, waar pre
cies de schoen wringt Ut de Groot-Ne-
derlandsche kwestie.
De „Standaard" citeerde namelUk de
zer dagen een artikel van prof. Wate
rink. verschenen ln het weekblad „Cal
vinistisch Nederland" onder den titel:
„Vlaanderen bij Nederland. Nu?"
Dr. Thewlssen schrUft:
dé schrijver met zijn bezwaren
duidelijk maken, iat hij
nooit, of nimmer eenlg tijdstip geschikt acht
om Groot-Nederland nB te streven. Hl]
rart zich naast de duizenden „Nu?"-roo-
1 ln ons land. die met dezelfde vragende
fijngevoeligheid of schljn-vaderlands-
llefde Iets verwerpen, wat zij steeds gevreesd
ebben op geheel andere grónden. De be
waren van den hooglecraar zullen wl- niet
p den voel. volgen. Het ware herhalen wat
•ij reeds schreven, ot vooruitloopen
wij r
zullen
- Maar
het slot de volledige aap
11, willen wi) aan onzen le-
el kreeg, ge
eerderheid zi
beslist Roomsch-Ka
Ieder weel, dat aue anu-papisme ons
vreemd Is. Maar wel vragen we ons af, of
achtig hell van ons land. wanneer men
Heken, geheel alleen, zonder eenigen steun,
het. in ons land voor het zeggen hebben.
Zulk een cadeau hebben de Rooinsch-
Katholleken door hun gebrek aan stand
vastigheid' en belljndheld ln staatkundig
opzicht in de laatste ra;
gelijke i
het Protostantsch-
n, wanneer wij wer-
tn een Roomsch
wij zelf. en
reden heb
Groot-Nederland (e zijn!
Doch Integendeel.
Ik wil waarschuwen voor t<
MJ voorbaat der machtsverhoudingen
- - indschen staal Dcrge-
lUke berekeningen zijn in de geschle"
verkeerd uitgekomen ent
rekeningen zijn Ui strijd met .d(
Kerk. ZU ls bereid met eiken
te werken, onverschillig of de k
ildaar tien ot negentig procen:
bevolking ul
net spc
loch tot wijziging v
iedere kleinmoedigheid verwerpen wij. om
dat wij ons in dc hand weten der Voorzie
lnigheld, Maar ook iedere speculatie ivcze on:
KANTOORBOEKHANDEL
HET VÜLPENHUIS
Vuloenhouders
waar de bevolking'n
i ofticloel-kathoUekc tri
I, handelt ln strijd mei
het belang der Kerk.
KERK EN STAAT
PAS OP
LEVENSGEVAARLIJK
Op VULPEN-«<b»4
heeft
ELZENAAR
LANGESTRAAT 101 - M. 5723
Kerk en staat zUn beide door
God gewild en zU zullen ■--•-•
ook niet in conflict geraken,
41 zich maar houden aan de I
hun door God werd opgelegd.
De Kerk ls dc zichtbare gemeenschap
van alle menschen, die hetzelfde ge
loof belUden, dezelfde genademiddelen
gebruiken en aan hetzelfde Opperhoofd
gehoorzamen. Haar taak ls. de men
schen tot de eeuwige zaligheld, het
eeuwige leven te lelden. Om dit ta be
reiken, moet dc Kerk aan de men
schen de waarheid kunnen verkondi
gen, de genademiddelen uitdeelen, en
hen ln volle vrijheid ln de GeesteUJPe
dingen kunnen lelden,
De Staat ls een gemeenschap van
menschen, die dezelfde wetten hebben
en aan dezelfde regeering gehoorzamen.
terwUl er maar êéne ware Kerk Is. Doch
ledore 3taat heeft tot taak, zijn burgers
ann een vrU en menschwaardlg be,
staan te helpen. Te dien einde moet
hU ervoor zorgen, dat vóór alles de
rechtvaardigheid betracht wordt,
dus Ieder zUn recht krUgt. dat
zichzelf en zijn gezin behoorlUk
onderhouden, en dat aUe cultu
goederen van een volk worden behouden
en bevorderd.
Kerk en Staat zUn beide, wat n
noemt: volmaakte maatschappUen;
w. z, dat zU in zichzelf en onafhanke-
lUk (van luidere maatschappUen).
noodigc middelen bezitten, om zelfstan
dig haar doel te bereiken.
zooals we zagen leder haar eigen
speciaal doel hebben, hebben z!'
belde recht van bestaan en moet
zich vrij kunnen ontwikkelen.
De verhouding tussohen balde
goed zUn, moet niet enkel bestaan ln
een wederzUdsch dulden, mi
samenwerken, omdat Immers dezelfde
menschen te gelUkertyd ledematen
de Kerk en burgers van den Staat
n, zooals regeerlngs-
vortn. bestuurszaken, verkeersapparaat.
volstrekt niets te zeggen.
Maar er zUn gebieden, zooals hu
welijk. gezin, opvoeding e.d.. waar Kerk
en Staat elkaar raken, waar zU beide
een woordje te zeggen hebben, en hier
ming zien te komen. Het katholieke hu-
welUk behoor! als Sacrament op dc eer
ste plaats tot het terrein van de Kerk,
zoo ook het daaruit voortkomende gezin.
De opvoeding der jeugd, welke voor dc
geloovige menschen in de vorming van
lichaam en ziel. vooral van dc ziel. be
staat. Ls op de eerste plaats de zaak
van de Kerk, ln samenwerking met de
geloovige ouders.
De moeilijkheden, die tusschen Kerk
en Staat Juist op deze gemeenschappe
lijke gebieden ontstaan, moeten veelal
worden toegeschreven aan onjuiste In
zichten. Wie goed weet. wat de taak
van dc Kerk en wat de taak van den
Staat Is. en wie den goeden wil heeft,
leder liet zUnc te geven, die zal ln elke
moeilijkheid een voor belde partUen be
vredigende oplossing weten te vinden.
menig opzicht van dienst zUn. Zoo biedt
de Kerk aan den Staat den onwankel-
baren zedelUkcn grondslag van zUn au
toriteit cn van zijn arbeid voor het wei-
zUn van het volk. Dc Staat kan aan de
Kerk zUn machtige bescherming bieden
en In bepaalde omstandigheden aan
haar woorden ln het openbare leven een
zekeren nadruk vcrleenen.
Soms is er scheiding van Kerk en
Staat. Iti bepaalde gevallen kan dat
van twee kwaden het beste zUn, maar
ding wordt de Kerk wel vrU van
staatsinmenging, maar zU verliest ook
veel aan Invloed op het openbare le
ven, op de opvoeding van jeugd en
volk en op den duur brengt het niet
Om de betrekkingen tusschen Kerk en
Staal zooveel mogelijk legen misver
standen te behoeden, worden vaak con
cordaten gesloten. Dat zUn verdragen
die alle bclangrUkc aanrakingspunten
regelen en vastleggen, Zoo'n verdrag
kan niet eenzUdlg worden opgezegd
De zegenrljkste tijden zoowel voor de
Kerk als voor 't volk en den Staat wa
ren altUd de tUden van wederzUdsche
waardeerlng en samenwerking,
Ti- nnndinttigste tijden
oe Jaren van strijd cn va
king van de Kerk door den Staat.
iVriJ naar P. Maschck).
De foto hierboven behoeft eigen-
I\)k weinig toelichting. Het Ij geen
„geposeerde" opname; dc dame met
den kinderwagen heefl In het ge
heel niet geweten dat achter haar
een fotograaf stond, gereed om haar
te vereeuwigen, toen de boomen op
den Vtrechtscheweg even voorbij de
Snoiickaertlaan te Amersfoort haar
dwongen, op den rijweg te gaan
loopen.
Juist kwam er een fletser aan, die
de moeder met haar kinderwagen
gelukkig maar even raakte, 't Had
erger kunnen zijn.
Men vraagt zich af wat de be
doeling van het trottoir is, wijl de
boomen er dezelfde dikte hebben als
het voetpad breed Is.
Het ligt heelemaal niet in onze
bedoeling, Ie worden beschouwd als
vernielers van het sladsschoon, door
voor te stellen, de boomen hier maar
liever te rooien, Integendeel, de
boomen doen het hier heel goed cn
het Is al heel Jammer, dat dc oor
logsomstandigheden noopten, een
mooie boomengroep aan de overzijde
Wat dan? De oplossing ligt voor
de hand: waarom zou het onmoge
lijk zijn, de hier lippende tuinen
met een meter te bekorten? Op de
groote tuinen zal dat heet weinig
uitmaken en de bezitters ervan zul
len er minder ongerief van onder
vinden dan de vele honderden, die
zich steeds op den rijweg moeten
begeven tusschen het snelverkeer.
Zou het moeilijkheden of romp
slomp" geven, een dergelijke veran
dering aan te brengenWeineen
immers. Het Is te dwaas te veron
derstellen dat de tutneigenaars zoo
weinig gemeenschapszin hebben, dat
ze zich tegen een plan als het hier
ontvouwde zullen gaan verzetten.
En daarom dringen wij er met
klem op aangeef ook den voet
ganger op den Vtrechtscheweg het
zijne voor er verkeemlachto/jers
z{)n gevallen.
AAN ONZE LEZERS
In verband met den Feest
dag van Allerheiligen op
Vrijdag a.s., zal het volgen
de nummer van „De Eem
bode" verschijnen op Don
derdag 31 October.
10.000 dubbeltjes voor
Pater de Wilde
Elndbedra
N N
It dankbaarheid
c-Zondag f 1.00
Totaal f 393,90
Giften, gestort aan het kantoor van
„De Eembode" of op onze girorekening
14234 met vermelding: „Voo. pater dc
Wilde" of gestort hij dc ouders van
Pater de Wilde, Schimm -Ipcnnlnckstraat
53, of bU Pastoor W. Oostvcen, pastorie
■t Zand 31 (giro 110338 niet aparte ver
re r.ldlng) zullen la ons blad worden ver-
De dood van een groot
geleerde.
katholieke wUsgeeren vau den laats ten
Peter Wuat.
Dew geleerde ween voorbeeldig ka
„.J"! "U m<m5Ch S" 4» geleerde p
terlllk. Ja wnarUlk apostolisch heeft gew
hoewel hU geen theoloog, maar leek en
n mlin vaderzallger te danken, dat. Ik den
ut naar de waarheid heb teruggevonden en
i het geluk heb. mij door dezen UJdenziijd
n «<n alge-
«i)n geher h
ht staat lit
[celen. dat in Christus en Zijn c'
ibeolute waarheid li -
Waarlijk een geleerde, die den e>
ZONDAG AAN HET GEZIN
Deze week heb ik drie courantenversla
gen gelezen van bUcenkomsten. die ge
lijktijdig werden gehouden en gelUkUJdig
begonnen: Zondagmiddag om 3 uur.
Die tyd was waarschijnlijk gekozen om
het den bezoeker gemakkelijk te maken
cm niet bloot te stellen aan all*
ongemakken dlc de stadsverdulstertng In
den steeds vroeger vallenden avond
bledi. Een zeer menechllevende over
weging dus.
Het verslag van den R.K. Arbeldersdag
vermeldt:
De heer J. v. d Linden mmnde. dat d«
tijdsomstandigheden remmend werken by
de leden, getuige de geringe opkomst
vergeleken bij voorgaande Jaren.
Het verstag van de R.K, Oudenvcreenl-
ging meldt:
De R.K. Onderavercenlglng wilde eens
een proef nemen om to zien. ol verga
deren op Zondngmiddug gewenscht cn
mogelUk «t».
De proef ls mislukt. Was het. omdat er
Juist dien middag nog verschillende an
dere bijeenkomsten waren, of omdat
ouders van Jeugdige kinderen niet graag
huu kroost op Zondagmiddag aan zttn
lot overliet of omdat men nog graag van
het late zomertjo wlldo prol Ureren, In-
plaats van zich In een vergaderlokaal op
te sluiten? Misschien werkten deza fac
toren wel alls drlo mede om deze bijeen
had de keus tusschen hel schoon van de
natuur en dc schoonheid van het woord.
Zeer velen voelden zich zekerder van het
eerste dan van het tweede. Misschien
voelen zU toch achtera! spUl.
Ik betwijfel, of hel samenvallen van
deze bijeenkomsten wel van Invloed 1»
geweest op het bezoek. Veeleer komt hel
me voor, dat men than» de menschen op
Zondag niet uit den kring van het gezin
moet halen. De menschen hebben op
werkdagen heusch genoeg buitenshuis te
doen: wanneer ze niet voor het distri
butiebureau staan, dan elscht do werk
kring hen op.
Maar de Zondag moet aan het gezin
bhjven. En dan moeten we ook niet de
kans loopen dal. wanneer een goede
vriend op visite komt, de organisatie, de
vcrccnlglng, ons opelscht en we hem
maar weer rechtsomkeert moeten laten
maken.
Wil men het publiek tijdens dc ver-
dulstcrlng zooveel mogelijk tegemoet ko
men. dan vertrouwe men op die goeie
lieve maan. Wanneer die vol ls en niet
al te laat opkomt, dón ls 't vergadertijd!
nu
Verlengstuk van de politie
Twee Bnnieveiasche heeren. een meter-
opnemer en 'n verslaggever, waren 's avonds
ln het stikdonker op pad grwcrel, nlot voor
hun plezier, maar „voor liet algemeen wel
zijn," sooolz ze beweerden.
Deze bevordering van het algemeen wel-
zijn bestend in het uitzien ua#r licht glim
pen, die door kleren en spleten van dc hui
zen naar bullen zouden schijnen en derhal
ve aanwijzingen konden bettekenen voor
vreemde vliegtuigen.
r rijden, gn maar mee op
g. daar Is het veiliger. Atdu,
Vloer de Rijkspolitie wilde
ie Kregen, of zeUs schuldig wc.den ver
klaard. als ze ronder vergoeding hun mond
en nachtrust olferdcn voor dr goede Bunie-
veldsehe burgerij.
ter, hu, v. d. Mark en de Ambtenaar hen
adviseerde, ging ook niet, wyi ze 16 Kilome
ter binnen -iderhalf uur moesten afleggen
Onder de geg<- en omstandigheden achtte
de kantonrechter het een onmogelijke In
tilled wus, dat luist het «-verlengstuk van
de politie" een goed voorbeeld moet geven,
werden beide verdachten schuldig verklaard
doch kregen ze geen siref.
De reizende kapper
L- te Amersfoort ging op verzoek van en
kele oudjes In een geslicht te Hooglander
veen daar wel eens kappen en scheren. Een
schoenmaker was zoo vriendelijk er zijn
kreeg hij cun bekeuring. Hij wedde ziel:
toen tot dc Kamer van Koophandel, waai
men hem mededeelde, dat hij zich Indsrdanc
Daar rekening werd gehouden met de
wetendheid van den kapper op dit pui-
met zijn goede bedoelingen en met het lei
dat de ..vestiging" maar zoo kort had g
duurd. kwam hu er met t 5,— bc.-te at
De vischstand in gevaar
per van '"cnSr"i'ri0l'rR <1"Pndo al* VOorlo°-
'erkoopera van nndermantsche visch. Hij had
ip den Eemdljk 33 snoekbaarzen vervoerd,
he nog niet 10 cetiumeler lang waren, de
kocht cn daarom: „Al ir
bak voor n, lk zul hei
manische visch niet lau-i
elfde
't gelegenheid to geven u-t ufkoopen,
oen memand van plan bleek te be
llen ik liegonnen dlc zaken aan te
uit Spakenburg en Bunschoten om
n half Ju
meer zijn." De Ambtenaar wilde
houden met de goede voornemens
verdachte en eisehte f Sof 3 dl
De kantonrechter veroordeelde
Nachtelijk bezoek
'n hand de clectrischc schakelaar omdraaide,
een andere hand langzaam mot een revolver
door de deurspleet kwant en daarna., een
hcele agent voo,- ons bed stond. Wc kunnen
11 verzekeren, dat zooleta een heel onaange
name ervaring is wanneer Je vredig ligt te
slapen. De oplossing van dit geval w»« erg
eenvoudig: s: hadden per ongeluk de huis
deur niet goed dichtgetrokken en dn po-
gedrongen,
e Krommestrvat hebben
huisdeur opengebroken ->
Oe kantonrechter meen-
■oor een goede raam-ufv
lampje dan ook niet grbn
ook dc l .-uil handelaar m.
I De verdacht- luceg
