BIJ DEN LAATSTEN DER KOLENBRANDERS
door hrt
de eembode
Het sprookje va den armen kolenbrander, dat ïeelemaal
geen sprookje is...
Een telefoontje near Hidden
i mISïïS' KSraw? 'k We,t niei ™"»r
is,Hi.Belt umorgen noê'Wa" br,nde"
SctaïkïL" tnorgen »iér bellen, hooren we, dat
Lnddie ïïêT „ttrandt" ln „de Treek" by Oud-Leusden.
Je mnef nïstts. °men' dan kart-'ie meteen zien hoe het gaat"
zitten in rTmh^l ?n^ vlak biJ huls- als Ie weet* dat-Me-ook kan
avond na «n 't^T,! En dus trappen we op een b<*"*kel«k kalmen
na een stormachtigen nacht en dag naar de Treek
IVan
>n verslaggever).
blanke hout der boomstammen, monotoon
begeleid door het rustlg-brommen van den
motor: kolenbranders hakken niet meer, als
Ie cirkelzaag, gc-
J een uitkomst. Maar tóch
vliegt llltiend even verder een Indrukwek
kende bt)l door het late licht van den dag
krakend ln het taaie hout. Even houdt het
gieren op. als we er aan komen,
over stapels korte paaltjes.
„De baas? Dan moet u didr wezen,
keet", en de arm, wit van zaagsel, wy's
In de vallende avondschemering on
wij nan den rand van het bosch er
houten gebouwtje, waaruit een dunnlg
pluimpje luchtige spiraaltjes trekt, We
de ttets en onszelf door het ongelijke terrein
en kijken onderwijl eens naar de grafheuvel-
vormtge zandhoopen. Maar dat het geen
znndltoopen ztjn, vertelt ons even later OerTlt
Scliuurlcamp. We trekken de det
staal, enz.), de distilleerderijen, die hebben
h-. liefst berkenhout, de kleermakers gebrui
ken ook nogal wat houtskool voor 't gloeiend
houden van strllkUzers en zoo. en daan
hebben zij het liefst beukenhout, omdat
het langste en sterkste gloeit, en dan maakt
men Norit uil denncnhoutskool voor de kip
pen,...", „en voor de menschen, i"
n over Norit
weljjks t
Meter
hooge ruimte. Maar uit
dlge klinkt ons een opge
tegen en dus zeggen we „goelenavond" terug.
En dan bevinden we ons In gezelschap va
den cenlgen kolenbrandcr-van-het-oude-sla
ln ons land: Gcrrlt Schuurkamp. Maar o
dit oogenbllk brandt hl) geen houtskool: h
Jast piepers en zlln zoons schillen mee. Mt
vaardige hand, en dün!
Per slot van rekening moet een kolen
brander ook eten, en bijaldien hy er zonde
vrouwcUikc hulp op uit trekt en by zijn kool
hoopen woont ln een zelf gebouwde keet,
moet hl) ook zelf voor zlln potje
dat heeft hU ln de ruim veertig J:
hl) dit uitstervende beroep beoefent, wel
geleerd: padvinders
„Maar kunt toch wel zegge;
ongevéér gaat?", houden we aan.
„Dat wel. De korfgezaagde
d bedekt. Bovenop het axchgat kt
het hout, waarmee het aschgat ls gevuld en
dat van hetzelfde soort moet zijn als het hout,
waarvan wc houtskool willen maken,
gestoken en dan gaat het deksel erop. Twee
keer per dag wordt gestopt, dwz.; dan wordt
DE BIZONDERE KUNST. -
re kunst?" wll-
tuurkamp luco-
„Eu wat ls nou de bizon*
len wc natuurlijk weten.
„Houtskool maken", zegt
nlek, cn hij schilt rustig
.U onder handen heeft.
In het sehemer-dulster van het toch
„Hangt er van af", zegt de laatste-der-kolen-
branders zakelijk, een pieper ln het borre
lende water op het fornuisje mikkend. Het
lukt 'm goed, al spat er een brutale druppel
op de North State.
oorztchtlg.We hebben ons geïnstalleerd
I de tafel naast een ouderwetsche olielamp,
rwljl Schuurkamp en z()n zoons alsmaar
r aardappelen schillen 1
1 gevraagd,
heelemUl, als aan-
nndstol voorraad".
„Wal ls nu beter", vragen we dan. „deze
openlucht houtskool of de houtskool, die ge
maakt wordt ln fabrieken?"
Schuurkamp ktjkt even op, en ln rijn oogen
komt een blzondere glans.
„Dal Is te zeggen. Als houtskool la naar
omdat het het zuiverste ls. Maar aan den
anderen kant gaan er ln de openlucht heel
veel stoffen verloren, die ln fabrieken weer
worden opgevangen cn gecondenseerd. Zooals
u weet, bestaat hout voornamelijk uit zuur
stof en koolstof. Nu gaat het er ons om de
lof te verwijderen en de koolstof over
te houden. Maar al die stoffen, die het hout
verlaten, hebben een zekere waarde. En daar
VRIJDAG 13 DECEMBER
Er valt even een stilte, en daarvan maken
we gebruik om het vertrek eens wat nauw-
keuriger op te nemen. In eer. hoek ontdekken
we een radiotoestel, doch verder ls het Inte
rieur sober, karig hBast. Waarom ook niet?
De kolenbranders hebben niets meer noodlg.
Den heelen dag zUn ze bulten bU hun hoo
pen, waarvan er hier zestien staan. Als ze
klaar zijn met hun werk, breken se de keet
af cn nemen haar mee op een vrachtauto
om haar elders, na de Treek waarschijn
lijk ln de omgeving van het Uddelermeer, -
weer op te bouwen.
trek: met kleine poeljes licht de kokende
massa ln de pan aardappelen en wltte-
kool door elkaar. tclkea- .het aekset. Wo
zitten gezellig voor het fornuisje, de kolen
branders en WK, en bulten raast de storm
wind tusschen zwiepende boomen. Het gie
ren van de cirkelzaag ls ook opgehouden
en de zager ls bijgeschoven om het vuur.
8chuurkamp vertelt, hoe hy op zijn derde
Jaar. hl) telt er nu 63. reeds met zijn
vader mee ging branden. Spelenderwijs leer
de hl) het vak, zooals zijn zoons he- weer
van hem geleerd hebben. Maar als Jochie
van twaalf Jaar had hy bi) het werk al zyn
sindsdien doet hy niet anders,
ok: zyn vader brandde en zyn
Ier en diens vader weer en wie weet
„vaders" daarvoor al niet
tten zyn zoons e
Hoe kan h*
kolenbrandersverblUf ln den guren, storm
achtigen avond te stappen. En dat doen we
dan, na afscheid genomen t« hebben van die
stoere kolenbranderskoppen, die moe-gebo
gen naar hel vuur nelgen, zoodat de gloed
rossige schijnsels over de door weer en wind
gegroefde gezichten doet glyden.
de deuropening kijken we nog even
Binnen, naar den laatsten der kolenbran-
naar de beoefenaren van een ambacht,
dat al eeuwenlang een groote rol speelt ln
sprookjes: de „arme" kolenbrander, maar
tevréden, zooels Oerrlt Schuurkamp en de
zynen nu nógEn dan klinkt het ons na:
„•t Goeie meneer I"
UIT DE OMGEVING
DE WINTERHULP
COLLECTE
Wat in de gemeenten der
provincie Utrecht werd
opgebracht
In de Provincie Utrecht heeft de
eerste inzameling van de Winter
hulp Nederland een bedrag van
45-262.1914 opgebracht.
opbrengsten als volgt:
«30.19; Baarn /l.tTOJgtt:
plaatselijke bankinstellingen.
LEIDSTERS EN LEIDERS VAN DE
R.K. VERKENNERS VERGADEREN
Een buitengewoon Interessante dag werd
iet voor de vele leidsters en leiders ln de
rkcmicrsbewcging, die Zondag te
heer Swccrs kwam om aan te
niet zoo heel veel oefening vo*
dig was, om met horde en troep ee
'Kerstprogram samen te stellen. HIJ
op 't standpunt, dat Kerstmis allcreersi
i huiselijk diende gevierd te
hij sprak daarbij tevens het
gen uit. dat Juist horde cn troep dl
Een groep Buiu iischc Verkenners wi
ezig. om te doen zien. hoe de heer
geheel onvoorbereid tot g
geraken, en dit is hem, wc kunn
lonlg toegeven, bijzonder gelukt.
Swocrs. en zij speelden net verhaal
en verlo'en os. na ecnlge kleine verbe
teringen van den Inleider bijna feilloos. Ook
lelne vroolljke herdertje oogstte veel
bijval.
De heer Gabriel Smit studeerde met leid
ers cn leiders een oud Kensllted in.
ELF NIEUWE BOERDERIJEN
architect te
heeft 6 boerderijen van den we
deropbouw aanbesteed.
"de Bruin, die de laagste was.
schreef ln voor f 113.08.
Voorts werd door het bureau wederopbouw
boerderijen district Veencndaal cn den ar-
Diyiff Jr.. te Utrecht, aanbe
steed de herbouw van
BIJ DEN POLITIERECHTER.
Dat is ccn gevaarlijk gokkic
Ter zitting van den Utrechtschen po
litierechter werden verschillende zaker
behandeld, betreffende overtredlngor
de dlstrlbuüewet, zooals: het afleve-
van petroleum of kruldenlerswarer
Ier bon. verschillende gevallen var
prijsopdrijving, het afleveren vat
vleesch zonder bonnen te vragen, het
varen va4 motorbooten bulten een een
maal toegestane scheepsroute. enz.
De meeste overtreders kwamen er nog
al genadig af; de officier en ook de po
litierechter hielden rekening met de zeer
moeilijke omstandigheden, waarin han
delaren vaak verkeeren.
Zoo was een 46-jarig winkelier uit
Soest onlangs ln de gelegenheid een
paar zUdJes prachtig bacon-spek te koo-
pen, die een gezamenlijk gewicht hadden
van 36 K.O. Hoewel de man nooit meer
dan 5 of 6 küo per week van dit lekkere
spek verkocht (aan onsjes uitgesneden),
vond hU deze gelegenheid te mooi, om
haar te laten passeeren, zonder zijn
en natuurlijk ook zichzelf
te laten profiteered
prachtig spek, om van te wa
il Hij wist wel een liefhebber
e zending. Tijdens het vervoer'
gesnapt, een en ander ln zijn
hebben, 2onder dat dit kwan-
otiveerd was.
„Zooveel mag u niet. koopen, dat
De man trachtte zich eruit te praten,
door te zeggen, dat hU dacht dat het
nog wel mocht ln het begin van Octo
ber; maar de nieuwe regeling was 23
September al in werking getreden.
Het ls te begrijpen, dat er wel gega
digden voor dit heerlijke spek te vinden
waren. Maar deze twee zlldjes werden ln
beslag genomen, en kwamen ln leder
geval niet bij 's mans klanten terecht.
Conform den elsch werd de winkelier
veroordeeld tot f5.— boete.
Dit vond de man wel wat hoog, wes
halve hU erover dacht, ln hooger beroep
te gaan.
Pol.rechter: „Dan krijgt u misschien
nog hoogere straf!"
Verdachte: „Of nog minder, en mis
schien wel heelemaal niks!"
Mr. Visser: „Ja. dat ls dan een gok-
kle! Probeer het maar eens".
De man verliet de rechtszaal. In de
hoop, er ln Amsterdam af te komen met
nóg minder dan vijf gulden boete.
Als dat ln Mokum maar niet tegen-
Straf van de bovenste plank!
Hulzen, zonder bon. Dat mag nu een
maal niet. Het kaasboertje kon ln dezen
tijd aan de kaas niet veel meer verdie
nen en wilde het nu eens probeeren met
een ander artikel. Hij haalde het spek
zelf bij den Soesterbergschen slager, en
wilde er per flets weer mee naar huls;
onderweg werd hl) aangehouden.
De slager gaf de aflevering toe: alleen
poogde hU zich vrij te pleiten, door aan
te voeren, dat hem nog spek door een
eerste klas-leverancier geleverd was,
zonder dat htl daarvoor bonnen had be
hoeven in te leveren. Nu meende hU ook
zonder bonnen te mogen afleveren, om
zijn klanten ter wille te zijn.
Maar deze filantropie ging toch
niet op.
Verdachte, die een zeer gunstlgen In
druk maakte, gevoelde zich niet schul
dig. en voegde eraan toe: „Als lk schul-
me dan maar een straf
Pol.rechter: „O. Je kunt hier zelfs wel
vier Jaar krijgen!"
Verdachte: „Nou. dat zou lk wel een
beetle erg veel vinden".
Overeenkomstig den elsch werd deze
slager veroordeeld tot f 5.— boete.
Deze man was zoo verstandig, niet ln
hooger beroep te gaan.
Opgelucht verUet bU de rechtszaal.
Baarn
„EEMLAND" IS HERLEEFD.
Door den procureur generaal ls vergun
ning verleend aan de R. K. voetbal vereenl-
ging Eemland tot heroprichting van deze
yen U.P.V3
U spaart zeep en goed
Als van Veen 't doet.
Fa.W.C.v.cl.VllN
as Telefoon 9ZM
BureertUke Stand. - Geboren: Adrian,
en Ellen, dochters van J. de Wecrd cn E.
van den Berg; Hendriltje. dochter van E,
van Veen en M. van den HamBauke Hen
drik, zoon von T. A Steenstra en P. Timmer.
,„Ge,lr^Uwd: J' Limper en A. Breuncsse, E
W-J- J- van Schaflelaar en J. C. Koedam:
J. M. Hoksbcrgen en C. Pater.
Overleden; J. D. ReurU, echtgenoot van
J. H. Veldkamp. 63 Jaar.
Hoogland
Veel animo. Het Grcbbc-comltO deelt
mede, dut de deelneming voor het maken
van dekens zóó groot ls. dat niemand meer
kan worden toegelaten.
"ter A. Pentermar..
ier neen het bouwen
Kolkrljst aanbesteed. De
al de brug bouwen.
Achterveld
Kt. Nlcolaasfeest. Het Jaar'IJksche be
zoek van St. Nlcolaas met zijn knechts aan
de bewaarschool is dit Jaar vanwege de
tijdsomstandigheden met doorgegaan. Zus
ter Afra heelt echter haar vrijen tijd be-
Coöperatleve Boerenleenbank. Maa
ivond hield de Coöperatieve Boerenleenbank
n het gebouw van de R. K. Werklledenver-
wtjzlglng vr
De voorzitter, de heer A. van Stoutenburg.
opcnce de bijeenkomst met een woord v
welkom. Vervolgens gal de secretaris, de h*
A de Bruljn, een toelichting op de aan
brengen wijziging.
Het bedrijf van de meeste Boerenleenban
ken heeft zich de laatste tientallen Jaren be
langrijk ontwikkeld, niet alleen naar omvang,
ar ook naar aard. De statuten zijn echter
die ontw.kkeltng achter gebleven. Wat de
■"""""Iagji betreft.
de „kin-
omschrijvlng van c
natuurlijk niet stil
grijpelljk ls, dat dl
d°?' bedrijf
gebleken, dat
meerdere leiding
tieve Centrale Raiflcts-nbank
aanleiding
en. Het ls
ilge opzichten cenlge
Coöpera-
sloteu. nuttig zou zijn.
Uitbreiding van het bcdrij! der Bt
renlcenbanken beteckcnt, dat de belangt
«b® ha»r zUn toevertrouwd, steeds grooter i
ALEX LUIGJES Ateu» v«
GLAS IN LOOD
UITKNIPPEN 1
Distributie-bonnen
het college van B. en
rerklooi
i andere Jaren, heeft
W. den Raad de^be-
m zij nog steeds sluitend
)r een beroep te doen
a een belasllngbljdrage
uil li
-de onlangs afgekomen voorschrif
ten. thans niet mogelijk zoodat de Rijksbij
drage pro memori moest worden geraamd,
hoewel ook nu verwacht mag worden dat er
en ultkeering uit s Rijks kus zal volgen.
De Inkomsten voor 1941 werden geraamd
op f 1.180.899.90, de uitgaven op f 1,224.399.09
tekort 43500.- Zooals uil dit nadeellg
verschil blijkt, kon ook voor 1041 geen slui
tende bcgrootttiK uit eigen middelen wor
den verkregen. Wel 1» het geraamde tekort
van 43500 lager dan de i 66.800- welke
voor 1940 werden geraamd, doch dtt wordt
vorkUiard uit het feit dat voor 1910 niet
beschikt kon "orden over een saldo van
vorige Jaren -erwljl de dienst 1941 kon wor
den geopend met oen batig slot van 1939
ad f 43.327.02. Ter dekking lan het geraam
de tekort voor 1941 vragen B en W. den
Raad machtiging aan hel betrokken De
partement een bijzondere bijdrage uit de
Rijkskas voor dit Jaar aan te vragen Deze
bijdrage blijft nog zeei belangrijk bene
den het maximum bedrag waarvoor den
Raad een beroep op den Rijkskas kon doen.
Vleeschwaren
Gort ot Grutten
MalzenB of
Griesmeei of
Puddingpoeder
Macaron: of
Vermicelli
of Spaghetti
Brandstoffen,
kaart haarden,
kachels.
Kaart centrale
verwarming.
,11 worst,
vleesch
waren".
07, 08.
09, 10,
11, 12,
13, 14.
Van 9 Dec.
i Bluft t/m tl
geldig).
(Bluft t/m 1
geldig).
Van 9 Dec. t/m 16 Dee
(Blijft geldig t/m 22 Deo.
•7 t/m 22 Dec.niel
pond boter óf 14 pond
Eén el per week per
160 gram toiletzeep i
260 gr «machmlddelen.
of MC gr v loet bar zeep
of 20 K.G. droog wasch-
ertme, ot 2 klein» t
60 a 86 gram
of 60 gram ander brood
of U rantsoen ge
gram meel of
iyk slechts groene erw
ten. spilt-erwten ol wel
licht ook capucUners)
Eén eenheid vast
brandstoffen.
Geldigheidsduur.
Van 8 November u
Van 7 Dee, t/m IS Dee.
(BIL geldig t/m 39
December).
Var 8 t/m
(Biyft geldig t/m 22 1
van 16 t/m 22
In hotel», res
Vod 31 Augustus t/m
Van 2 Novembei t/m
Van 2 November t/m
27 December
Van 19 Novem
Geldig van 1 Nov. (by
verlenging) t/m 14 Dec.
De met een sterretje gemerkte artikelen tn oovenstaanae tyst kunnen oUeen
op bonnen van a/ronderH/ke kaarten morden gekocht, dus niet op bonnen pe t
het algemeen dlstrtbutleboekje.
De In de ontwerpbegrooting voorkomer
- subsidies zijn - met uitzondering va.
voor Maatschappelijk Hulpbetoon e
et Nijverheidsonderwijs lot gelijke lx
dragen geraamd als in de begroottng 1941
Daar gebleken ls dat van hoogerhand tg
-- in worden gemaakt tegen subsidies voo
btjzondi
eenlglngen ztjn
uitgetrokken.
I' Jli.IL
de begrooting voor 1941 werd rekening
.den met een wijziging der schaal sa
larisverordening daar het B. en W. gewenscht
kwam wijziging te brengen ln de rege-
der periodieke verhoogingen van een
al rangen n.L die van adjunct-commies
lecretarle. van technisch ambtenaar 3e
e en klerk-teekenaar Voorts werd we-
n op de begrooting gebracht
de aanstelling van een a,
de eigendom mcnadmlnistraUe.
drag geraamd va-
hwrp^^en^bedraggeserveerd
ambtenaar
rüR
feitelijk
f 9.700.— zal worde
f 4000, retributie e-, „.«w— wuiau
keering. De personeelsindeellng bij het e
bedrijf zal. Indien de voorstellen van B
ui -n aangenomen, eenlgszlns and
Zoo krijgt den Technisch amt
wordt o
n administratief b*
bedrag v
f 128.300
latschappelljk Hul betoon werd een
n f ^IShOOO uitgetrokken tegen
SOESTERBERG
IwaehL - In de» gemeente b in
van de marechaussée-brigade. die
naar elders is overgeplaatst, gesta-
een brigade ryksveldwacht, be-
n brigadier en twee ryksveld-
BURCERL. STANDEN
HOEVELAKEN Geboren: Johan z.
van O. v. Westerlaak en J. v. Veen.
Ondertrouwd; c. Jonker en A. v. Beek. -
D. Veldhuizen en G. d. Bunt.
NUKERK. - Geboren: Jannetje d. wn
A v. d. Bor en H. v. d. Akker. Anthonla
d. van A. V. d. Brink en O. v. Norden.
van A v. t Veld en P. Stomphorat.
H denderde*1"1 M' V' N'euwcnhulz®n en
Ondertrouwd: J. v. d. Poll en G. v. Heil
- D. Veldhuizen en O. v. d. Bunt. p
-
Overleden: Gerrit Bouw. 24 J.
„LEUSDEN. Gehuwd: O. v. d. Wel en
STOUTENBURG. - Oeboren: Johat
Emerentlana d. van J. Traa en M Ram.
Ondertrouwd: J v. Reenen en K Kul/..
SOEST. Oeboren; Adrtanus Wilhelmus.
™.VwdL.?reemcr en 14 v- Hoornen:
Maria Gljsberdlna Johanna, d -ven L. Wor
tel en M. P. J. y. Thienen; Aart, z. van J. E.
"an Ooeverden en J Brugen
Ondertrouwd: R. v. d. Wal en A. C. Oeer-
-etb; J. v. d. Meulen en H. Tunlnga; Th.
Morren ec G. van Egfom; Th. H. v. DUck
en C. J. A v, Limburg Brouwer.
Oehuwd: P. W. Limburg en W. Verwoerd.
Overleden: Johanna J Urbanowitz 92 J-
wed. van S. Bljlaard; WUlem Boeschoten. 07
J- wdri van J. A M. Moolhulzen.
