DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Conferentie van Denpasar gaat een staatshoofd kiezen Begrooting afgehandeld Bevin vol vertrouwen IJsel ligt dichtgevroren, Terschelling geisoleerd UITGAVE VAN DEtSTI€H»T®J€-H«EvT PA$R<01O*L SAMENVOEGING VAN BORNEO EN OOST-INDONESIE? Door gasverstikking om het leven gekomen Boerenknecht had negen roofmoorden op zijn geweten Aardbeving in Japan eischt 637 dooden Kerstboodschap aan troepen in Indonesië Minister Gielen kondigt verlaging van luisterbijdrage aan Nog hevige strijd in Vietnam Tweede Kerstdag weer dorpentocht? Groote mogendheden streven naar toenadering Britsche ambassadeur verlaat Madrid „Ir Hupkes-brug" bij Zaltbommel Gerechtvaardige optimisme M D!i Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week of 4.~ per kwartaal Losse nummers 10 cL Maandag 23 December 1946 -Nr. 527 6e Jaargang Red. en Adm.: Snouckacrtlaan 7, Amersfoort Telcf. redactie '4291 Telcf. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur TJ. DE BOORDER DE conferentie te Denpasar heeft voor de eerstvolgende ple naire zitting een agenda der te behandelen punten vast gesteld. Deze agenda bevat: 1) De instelling van den staat Oost-Indonesië; 2) De erkenning van de conferentie te Denpasar als voorloopig parlement; 3) De verkiezing van een voorzitter door het voorloopige parlement; 4) De verkiezing van een staats hoofd door het voorloopige parlement en den voorzitter. (Hiervoor is een tweederde meerderheid vereischt. Mocht een dergelijke meerderheid niet worden gehaald, dan zal herstemming plaats hebben tusschen de twee candidaten met de meeste stemmen, waarbij de gekozene een absolute meerderheid moet verkrijgen); 5) De benoeming van een kabinetsformateur door het staatshoofd. Zoowel van Nederlandsche als van Indonesische zijde neemt men aan, dat er groote kans bestaat dat Soekawati (Bali) tot staatshoofd zal worden gekozen. van Oost-Indonesië een ministerie De eerste phase van de vorming van den staat De Groote Oost wordt gekenmerkt door de kritiek van vele afgevaardigden op de ontwerpregeling voor de vorming van den staat, zooals zij door het algemeen regeeringscommissa riaat voor Borneo en de Groote Oost aan de 70 gekozen en be noemde afgevaardigden is voor gelegd. Dpzc kritiek is voorname lijk gericht tegen artikel 3 van de regeling, waarin 17 overheidsbe- voegdheden worden opgesomd die niet door de Nederlandsch Indi sche regeering aan den staat De Groote Oost zouden worden over gedragen en 23 overheidsbevoegd heden, waarvan de regelingen van den staat zouden moeten wijken voor die van het land. Zevenen' twintig van de 30 sprekers keur den uit dien hoofde de ontwerp regeling af. Drie sprekers waren er voor, ofschoon een hunner zich schaarde bij de onderteekenaars van de lijst van amendementen, die de delegatie van Zuid-Celebes indiende, waarbij zich later ook nog heeft gevoegd de beer Soeka wati. die zich aanvankelijk in zijn rede niet afkeurend over de ont werpregeling uitsprak Regeering! kringen geven dan ook toe dat de door vele afgevaardigden uitgo sproken meening op ecnigerlei wijze uitdrukking moer krijgen en de instelling van de commissie van 7 onder voorzitterschap van den lieer Söekawa'tie kan dan ook als uiting worden beschouwd van de regeeringsopvatting, dat in de ontwerpregeling wijziging dient te worden gebracht ten einde haar in overeenstemming te brengen met dc zienswijze van de grootst mogelijke meerderheid. Officieele kringen achtten het waarschijn lijk, dat de regeering dc nota van wijzigingen grootendeels zal over nemen, of in ieder geval in de ontwerpregeling zulke veranderin gen zal aanbrengen, dat hierdoor de geuite wenschen geheel of grootendeels zullen worden bevre- digd. Guinea ter sprake Zeer gezaghebbende kringen deelen overigens mede. dat de ontwerp-regeling eigenlijk de laat ste is van een serie, die door het algemeen regeeringscommissa- riaat is ontworpen. In de gemaak te plannen zijn voortdurend wij zigingen aangebracht, o.a- nog on langs naar aanleiding van de pa ra freering van Linggadjati. Een van de oorspronkelijke ontwerpen vertoonde een lijn. die niet veel afweek van die, welke de kritiek uitoefenende gedelegeerden heb ben aangegeven t-a.v. de over dracht van bevoegdheden. Welingelichte kringen achten het niet onwaarschijnlijk, dat dr. Van Mook de door tal van gedele geerden aangeroerde kwestie van de vlag straks zal behandelen. Sommige Nederlandsche ambtena ren achten intusschen de afdoe ning dezer kwestie nog wat pre matuur. Niet waarschijnlijk acht men een definitieve uitspraak over de kwestie van afscheiding van Nieuw Guinea, die door som mige gedelegeerden werd afge keurd. In overeenstemming met den wensch van talrijke afgevaar digden zal do conferentie nog voor Kerstmis beëindigd wordep. Dr. Van Mook hoopt Dinsdag naar Ba tavia terug te keeren- Naar uit zeer gezaghebbende bron wordt vernomen, zullen ne gentien gedelegeerden een motie indienen, waarin wordt voorge steld in het te vormen kabinet Zaterdagmiddag is de SO-jarige we duwe J. Balder in haar woning te Ouderkerk a.d. Amstel door gasver stikking om het leven gekomen. Het gas ontsnapte uit een in de kamer staande gaskachel. r^.rv.-i r±\.y-Ts-2t.-i - j Langzame stijging van temperatuur I Weersverwachting, medegedeeld f door het K.N.M.I. te De Bilt, gel- 1 dig tot Maandagavond. Meest zwaar bewolkt weer. nu en dan waf nevelig met plaatselijk 'ij eenige lichtp neerslag, langzaam ,a 1 verdere stijging van temperatuur, doch in het Zuiden van hef land g nog lichte vorst. Matige aan de fi. kust krachtige wind uit Zuidelijke 2 richting voor zeifbesturende landschappen in te voegen. Onder gedelegeerden die deze motie zullen indienen, bevinden zich zelfbestuurders, o.rn. de sultan van Soembawa, een aantal leden van het college van zelfbestuurders en eenige links georiënteerde afgevaardigden, on der wie leden van de delegatie van Zuid-Celebes. Mèt Borneo? Een viertal gedelegeerden zal de meest verstrekkende motie in dienen, die tot dusver aan de con ferentie is voorgelegd. Hierin wordt de regeering uitgenoodigd om het daarheen te leideij, dat de Groote Oost en Borneo in één staat worden samengevoegd. De overwegingen zijn: de staten die nen niet te klein te zijn en eco nomisch op ongeveer gelijken voet te staan. Thans zijn door Linggadjati Java en Sumatra in één gebied samengevoegd. Het economische en intelleclueele peil van Borneo en de Groote Oost is zoodanig, dat samenvoeging ge* wenscht is. teneinde het desidera tum van gelijkheid te verwezenlij ken. Hierdoor zouden de Vcreenig- de Staten van Indonesië bestaan uit de staten Xoord-Oost-Indone- sië en Noord West-Indoncsio. de samen voeging kan geschieden na aftreden van het eerste parlement dus over ongeveer twee jaar of zoodra hierover tusschen Borneo en dc Groolc Oost een overeen komst bereikt if. Dit laatste zou reeds kunnen geschieden te Den pasar, Dc gedelegeerden kapitein Ta- hya, Xadjanioeddin Daenv Male* I wa, R. Claproth, E. D. Dengah. F- A. P. Pitoi en Ide Anak Agoeng zullen een motie indienen waarin de wensch wordt uitgesproken o'm Indonesische leden toe te voegen aan de Nederlandsche delegatie, die zal deelnemen aan de confe rentie inzake defensievraagstuk' ken voor den Stillen Oceaan, wel ke conferentie de volgende maand in Australië wordt gehouden. De overweging, dat tot deze motie heeft geleid, is, dat op genoemde conferentie ook de veiligheid van Indonesië en de Indonesiërs za\ worden besproken, terwijl deze uitbreiding verder wenschelijk ge acht wordt ten einde het buiten land te doen beseffen, dat het Ne derland ernst is aan de Incjone* siërs zelfstandigheid te geven. Ongeveer een jaar geleden kwam bij dc boerderij van den heer H. te Den- dcrwindeke (bij Ninhove in Oost- Vlaanderen) een persoon van Neder landsche nationaliteit aan, die beweer de zijn geheele familie verloren tc hebben als gevolg van de oorlogsgc beurtenissen. Geroerd door dit verhaal nam de heer H. hem in dienst en de Nederlander bleek een bruikbare kracht te zijn. Alles ging goed tot het oogenblik, dat een gezelschap Neder landers een bezoek bracht aan Den- dcrwindeke, om den inwoners van dit plaatsje hun dank te betuigen voor de tijdens bombardementen ondervonden hulp. Een van deze Nederlanders her kende den boerenknecht toen als iemand, die in zijn streek werd ge zocht voor niet minder dan negen roofmoorden. Hij verwittigde na zijn terugkomst in Nederland de Neder landsche politic, die in samenwerking met dc Rijkswacht van Denderwindeke tot aanhouding van den voortvluchtige kon overgaan. Verdachte is naar Oudenaar overgebracht, in afwachting dat zijn uitlevering zal worden ge vraagd door de Nederlandsche gerech telijke instanties. Naar de Correspondent van het A.N.P. nog van dc Rijkswacht te Den derwindeke verneemt betreft het hier een zekeren Karei Ludwich Iska. afkom stig uit Arnhem. Als gevolg van de aardbeving in het gebied van Wakajama (op het Japansche eiland Hondo) zijn volgens een officieele Japansche verklaring 550.000 menschen dak loos. Er zijn 637 dooden. 646 per sonen zijn gewond en 4663 gebou wen werden vernield. Later heeft opnieuw een zware aardschok plaats gehad, ditmaal in het gebied van Kagawa op Sji- kokoe. De legercommandant heeft bij dag order de volgende telegrafische Kerst en Nieuwjaarsboodschap van H.M. de Koningin bekend gemaakt: „Bij de nadering van het Kerstfeest en van Nieuwjaar zend ik allen, die deel uitmaken van zee-, land- en lucht macht in Indonesië mijn beste wen schen voor een gelukkig Kerstfeest en een voorspoedig Nieuwjaar. Ik reken er op. dat gij de moeilijke doch schoo- ne taak. het brengen van recht en vrijheid aan de volkeren van Indonesië met zelfbeheersching en bekwaamheid zult volbrengen". Om 6 uur Vrijdagavond viel de hamerslag, waarmede de voorzitter van de Tweede Ka mer de behandeling van twee staatsbegrootingen, die van 1946 en die van 1947 afsloot. Na een onafgebroken zit- tingstijd van ruim 7 weken heeft de Kamer zich door den moeizamen en niet altijd even opgewekten begrootingsarbeid heengeworsteld en daarnaast ook nog besprekingen over het accoord van Linggadjati tot een goed einde gebracht.* Ons parlement vertoont weinig spontaniteit en dus ging er geen hocra-tje op hij dezen veelbctee- kenenden hamerslag, doch de mi nister van Financiën, prof. Licf- tinck, zorgde althans voor eenige opluistering door namens de re geering de Kamerleden en den voorzitter geluk te wenschen met hetgeen zij in deze weken hebben gepresteerd. Mr. Van Schaik sloot de vergadering met een gemoede lijke en gevoelige korte redevoe ring. waarin hij den le^en dank zegde voor hun arbeid en hun me dewerking tot het goede verloop der vergaderingen Het is te betreuren dat op dezen laatsten rommeligen begrootings- dag de behandeling viel van het restant van de begrooting van Onderwijs, Kunsten en Weten schappen, waaromtrent nog eeni ge belangrijke punten aan de orde waren. De afdeeling Vorming bui ten Schoolverband kwam er wel heel bekaaid af, terwijl juist om trent deze afdeeling, in verband met de reorganisatieplannen van den minister, indertijd zooveel ttP doen is geweest. Pers en radio Aan deze afdeeling was vooraf gegaan de verdere afhandeling van de pers- en radiovraagstuk ken. Daarbij zeide de bewinds man, dat het tijdelijk persbesluit toch wel sancties bevat t?n op zichte van misbruiken der oude bladen tegenover oud-illegale. Zeer binnenkort zal een Nood- perswet bij de Kamer worden in gediend. De omroepbladen kun nen, indien zij een accountants verklaring overleggen, papier krij gen voor alle op hun wachtlijsten geplaatste personen. In verband met een komende definitieve rege ling achtte de bewindsman het niet juist diep op de gestelde pro blemen in te gaan. Dat het dikwijls aan samen werking heeft ontbroken, er kende de minister, die de ra dio-begrooting te hoog vond en een verlaging der luister bijdrage in 1947 aankondigde. Het aantal betalende luisteraars zal in 1947 rond 1.140.000 bedragen. Het overwegen van het voorstel van het, comité Nationale Omroep zou ontoelaatbaar tijdverlies heb ben geleverd. Over het geheele land zullen zenders worden opge richt, teneinde een ongestoorde ontvangst te waarborgen. Bij de replieken diende de heer Wagenaar (C.P.N.) een motie in, waarin den minister verzocht werd maatregelen te nemen ten einde reeds nu zendtijd te geven aan stroomingen, die thans buiten de regeling vallen- De motie werd verworpen met 44 tegen 23 stem men. Beide begrootingen werden zh. st. aangenomen met aanteekening, dat de communisten er tegen wa ren. Na den laatsten oorlog, aldus Bevin, ging men in elk land plan nen maken voor een nieuw samen stel van internationale betrekkin gen. Dit deed denken aan research groepen, die in verschillende lan den aan het werk waren. Alle ge maakte plannen moesten dan met elkander vergeleken worden en elkanders ideeën rnet elkander geconfronteerd om te pogen een beter funclionneerend apparaat op- te zetten dan datgene, hetwelk bij bet uitbreken van den laatsten oorlog faalde. De groote moeilijk heid is gelegen in het samenvat ten van al die plannen en er een bruikbaar apparaat uit te maken en dit is de oorzaak van proble men als de veto-kwestie. Toenadering Generaal Morlière, de Fransche mi litaire bevelhebber in Fransch Indo- China, heeft de militaire autoriteiten te Vinh, halverwegen Tourane en Ha noi, gemachtigd om een ultimatum van de Vietnameesche strijdkrachten te aanvaarden, teneinde een massa slachting van de Fransche bevolking te vermijden, aldus wordt uit Parijs gemeld. Vietnameesche autoriteiten hadden een ultimatum gezonden aan den Franschen regeermgsvertegenwoor- diger te Vinh waarbij de eisch ge steld wordt, dat de Fransche troepen de wapens zullen neerleggen. In andere streken wordt nog hevig gevochten. De Fransche generale staf te Saigon heeft medegedeeld, dat Fransche troepen gestadig voortgang maken bij het opruimen van Vietna meesche versterkingen in Tonkin en de Annamietische provincies. De Franschp troepen te Hanoi tel len 50 man aan dooden en ongeveer 150 gewonden. Ook Europcesche bur gers en kleurlingen zijn gedood of worden vermist. Aanvallen van de Vietnameesche troepen worden in het geheele Noordelijke gebied van Indo- China gemeld. De Fransche troepen hebben hun stellingen te Phulang De Ijsbond Hollands Noorderkwar tier organiseert ijs en weder dienende op den Tweeden Kerstdag een tweede serie dorpentochten en wel de echte Oud-Westfricsche tocht met o.a. als startplaatsen Purmerend. Alkmaar, Mcdemblik, Haren. Schagerbrug en Schagen en een Amstel- en Vechttocht met als startplaatsen Abcoude. Ouder kerk aan den Amstel. Uithoorn, Breu- kelen en Loosdrecht. WIJ willen het veto-recht niet aan den kant zetten, niaar pogen wijzigingen aan te brengen in het gebruik ervan, om het te doen dienen tot het doel dat er oorspronkelijk aan is ge geven, zoo zei Bevin gisteravond in een radiorede voor de B.B.C., waarin hij een overzicht gaf van de resultaten der internationale besprekingen. Hoewel wij er nog niet in zijn geslaagd een be paalde gedragslijn op te stellen, ben ik er zeker van dat deze in de practijk tot stand zal komen. ondervinding ook op hot stuk van leiding geven, zal eveneens, met het Gemeénebest, een groot aan deel leveren en zal zijn plaats als groote mogendheid bljjvcn inne men. Geen oorlog meer Na den oorlog is het overwicht gebleven bij twee groolc- mogend heden: de Yereenigde Staten van Amerika en SowjGt-Rusland Groot-Brittannië ligt in het mid den, zoovel geografisch als wat betreft de levensopvattingen. Ter wijl Sowjet-Rüsland on dc Ver- eenigde Staten landrijken zijn. waarvan het moederland een wijde oppervlakte beslaat, liggen Groot-Brittannië en het Gemecne- best verspreid over de zeven zeeën. Zou iemand kunnen meenen, dat er nog oorlog mogelijk is, wanneer de vijf groote mo gendheden in eensgezindheid leven en worden bijgestaan door de kleinere mogendhe den, die hun energie en ver trouwen bijdragen? Groot-Brittannië, met zijn on dervinding, heeft, zonder te bluf fen, aan anderen veel aan te bie den. Als voorbeelden van wat wij gedaan hebben: van ons waren het eerste ontwerp der vredesver drag";., en afgezien van het werk voor het maken van vrede en het oprichten van de UNO, hebben wij ons streven naar pacificatie en moderniseerIr.g vooitgezel in die deeleu van de wereld, waarmede de Raad van Ministeis.en dc UNC niet rechtstreeks te maken had den doch waai wij belangen heb ben of invloed. Opbouwende bijdrage Ik wijs alleen maar op Ne derlandsch Oost-Indie, waar het Britsche staatsmanschap, in den persoon van twee man nen Lord Inverchapel en Lord Kill ca rn zijn dien sten en ondervinding ter be schikking stelde tot het be vorderen van een overeen komst tusschen dé Nederlan ders en de Indonesiërs. Deze overeenkomst, die thans door de Nederlandsche Staten-Ge* neraal is goedgekeurd, betee- kenfeen opbouwende bijdrage tot de pacificatie van een uit gestrekt gebied. Zij heeft het stof van den oorlog doen op trekken en zal een uitzicht van hoop en vooruitgang openleggen voor vele millioe- nen Zuid-Oost-Aziaten, die al dus in staat worden gesteld hun plaats in de moderne we reld in te nemen." Bevin bpsloot met te zeggen: Wij moeten langzaamaan bouwen, strevend naar volmaaktheid.Wanf bedenkt wel: de vreJemakers hou wen niet slechts voor deze gene ratie doch ook voor de nog ko mende generatics. ,Kom kijken,zeggen Grieksche guerilla's Naar radio Belgrado meldt, hebben guerilla-troepcn in Grieksch-Macedo. nic voorgesteld dat oen missie be. staande uit Britsche, Amerik3ansche en Russische vertegenwoordigers, per parachute achter hun linies wordt neergelaten om den toestand in Grie. kenland grondig te onderzoeken liet verzoek is gedaan jh een nota aan *ie drie regeeringen.' waarbij tevens wordt gezegd, dat hetdemocratische leger van Griekenland'' «en dergelijke mis sie in ieder opzicht van diens-t zal z'un Talrijke schepen, tot werkeloosheid gedoemd, liggen ingevroren in de havens. Bij al deze besprekingen hebben mijn collega's en ik er naar ge streefd tc komen tot toenadering tusschen de opvattingen van de groote mogendheden. Het is waar, dat wij verschillende economi sche systemen vertegenwoordigen. Amerika, een land van particulier initiatief, heeft zich bereid ge toond ten volle zijn aandeel bij te dragen in het scheppen en hand haven van een gezond en effectief internationaal apparaat en heeft aangeboden toe te treden tot een verdrag voor veertig jaren, ter verzekering van de ontwapening van Duitschland en Japan. Dc Sowjet-Unie, waar een ge heel ander systeem tot ontwikke ling is gebracht, heeft een derge lijke verschrikkelijke vernieling ondergaan dat practisch het ge heele groote economische werk, dat tusschen de revolutie en den aanval van Hitler tot stand werd gebracht, te niet is gedaan. Frankrijk, dat driemaal is over vallen, en dat aan dc wereld duur zame beginselen van vrijheid heeft geschonken, met zijn hooge beschaving en rijke literatuur, draagt ook zijn deel bij. China, dat zulk een periode van verwoesting heeft ondergaan, en dat nog door burgeroorlog wordt verscheurd, zal thans een bijdra ge leveren met zijn eeuwenoude philosophie en ondervinding. En Groot-Brittannië, dat zich snel in sociaal-democratischen zin ontwikkelt, met zijn groote Thuong, Bac Ninh en Nam Binh ge handhaafd. De weg tusschen Hanoi en Haiphong is op enkele plaatsen d.>or Vietnameesche troepen bezet. Naar het schijnt bereiden 'de Viet- nameezen een aanval op Tourane voor, daar een groot, aantal Fransche troepen en oorlogsschepen zich in dc haven bevindt. De Britsche regeering heeft Sir Victor Mallet, ambassadeur te Ma drid, instructie gegeven* Spanje te verlaten, zoodra hjj zon persoonlijke zaken heeft geregeld Enkele uren voor dit besluit werd de Spaansche ambassadeur tc Londen teruggeroepen Op Vrijdag 10 Januari zal de herstelde spoorbrug over de Waal bij Zaltbommel officieel worden geopend. Als hulde aan den op 1 Januari als president- directeur der Nederlandsche Spoorwegen scheidenden ir. W. Hupkes zal deze oeververbinding den naam „Ii\ Hupkes-brug" krij- feen, f_J ET nieuwe jaar opent steeds met goede vooruitzichten. Om dat in te zien behoeft men geen „optimist" te zijn, geen mensch,. die zichzelf maar wat wijs maakt. Maar een grondige studie van de jongste ontwikke ling \an de internationale situa tie leidt tot de conclusie, dat ten eerste een nieuwe wereldoorlog hoogst onwaarschijnlijk moet worden geacht, ten tweede, dat de enorme productiekrachten waarover de menscljlieid be schikt ons in staat zullen stellen om betrekkelijk snel dc huidige sehaarschte tc overwinnen, en ten derde, dat dc allerwege toene mendeproductie binnen afzien baren tijd een tijdperk van wel vaart zal openen, waaraan de heele wereld deel zal hebben. Dit gunstige perspectief zichtbaar voor ieder die onbevan gen de feiten onder dc oogen wil zien. Het is juist in deze dagen, nu ieder zoo zijn balans op maakt, goed zich te'bezinnen op dc beteekenis van den tijd waarin wij leven. LJ F.T wordt in steeds breeder kringen ingezien, dat het einde van den tweeden wereld oorlog tevens het einde is van een geschiedkundig tijdperk, van een historische periode. Toekomstige geschiedkundigen, die nu nog in dc wieg liggen of wellicht nog ongeboren zijn, zul len dat stellig heter inzien dan wij. Want wij staan allemaal nog onder den invloed van het nu be ëindigde tijdvak van oorlogen en revoluties. De thans levende ge neratie heeft nooit iets anders ge kend dan oorlog of oorlogsdrei ging. Maar alle teekenen wijzen er op, dat er nu een nieuw tijd perk aanbreekt, waarin alle in ternationale Kwesties geregeld zullen worden. De revolutie Indonesië toont hiervan wel een duidelijk voorbeeld. Niet vanzelf en niet gemakkelijk maar men zal op alle gebieden tot een compro mis komen. Dat is de conclusie die ook getrokken kan worden uit de U.N.O. besprekingen, die alle pes simistische verwachtingen hebben weerlegd. Er zijn een respectabel aantal overeenkomsten en ver dragen gesloten, men kwam tot een begin van internationale poli tieke en ecónomisch-financieele regelingen, en zelfs met de moei lijkste van alle kwesties namelijk rnet de ontwapening zal een be gin worden gemaakt. De overeenkomsten komen met groote moeite tot stand, en vele menschen die nog denken .in de oudo termen, hadden er een wrang plezier in om het misluk ken der conferenties en bespre kingen van de Vereenigde Naties te voorspellen Men moet echter in de moeilijkheden en in den trijd die in de U.N.O. aan den dag treedt juist een bewijs zien. dat, men thans niet meer gelijk vroeger gesloten verdragen als vodjes papier beschouwt. Omdat men ernstig tot een ac coord wil komen, omoat men van plan is zich aan de geteaakte af spraken te houden dadrom kon het allemaal niet /Spelenderwijze worden afgedaan. Het zou overi gens dwaas zijn te denken, dat het allemaal op rolletjes tot stand zal kunnen komen. ET de nederlaag van Duitschland en Japan, met de grondige politieke vernietiging van de agressieve mogendheden, die nu de wereld een halve eeuw lang in oorlog en oorlogsspanning hebben gehouden, is de interna tionale toestand geheel veranderd. De oude tegenstellingen tusschen de mogendheden maken meer en meer plaats voor een verstrenge ling der belangen. Tot nu toe OP tal van plaatsen kunnen de veerdiensten over de rivieren in verhand met zwaïen ijsgang slechts zeer onregelmatig worden onderhouden. De in aanbouw zijn* dc bruggen bij Heusden en Ncder- hemert over de Bcrgschc Maas zijn dientengevolge voor voetgan gers opengesteld. Dc pont bij Kcizcrsveer is ge stremd. waardoor do directe weg verbinding Utrechtr-Breda is ver broken. Ook de dienst over de Merwode tusschen Gorinchcm en Sleewijk, kan zeer onregelmatig worden uitgevoerd. Getracht zal worden, ieder uur een overtocht tc doen plaats hebben, doch op vertraging moet worden gerekend. Daarentegen verloopt do dienst ZijpeAnna-Jacoba nog normaal. De diensten HcllevoetsluisMid- delharnis en Numansdorp (haven) —Willemstad worden tusschen zonsop- en -ondergang onregelma* titr onderhouden. Gisteravond om half zeven vroor ook bij Doesburg do IJsel dicht. Men is er echter in ge slaagd, nabij dc Schipbrug een vaargeul open te houden, zoodat voetgangers en fietsers per motor boot kunnen worden overgezet. Autoverkeer met den Achtcrkook is slechts mogelijk via Zutphcn» Gladde wegen De autohusdiensten der Nederl'. Spoorwegen, tusschen Zutphen en Hengelo, die den geheelen Zondag moesten worden gestaakt wegen^ gladheid der wegen, zijn inmid dels weer hervat. Dc postboot van Ilarlingen hoeft Zaterdag vergeefs gepoogd Ter schelling te bereiken. Het schip is in do haven teruggekeerd. werd de huitenlandsche politiek beheerscht door tegenstellingen. Diplomaten, politici, publicisten, geleerden als ze over huitenland sche politiek spraken dan hebben ze het over de onderlinge tegen stellingen, die ze bestudeerden en tegen elkaar afwogen. En steeds was er de oorlogsdreiging op den achtergrond. Thans echter is er allerwegen een streven merkbaar naar het compromis. Er is geen enkele mogendheid meer, die ge- looven kan door middel van oor log iets to kunnen bereiken, clat niet even goed met andere mid delen verkregen kan worden. Oorlog is geen deugdelijk middel meer: it does not pay! Vóór den oorlog werd door ve len ingezien, dat een revolutie noodzakelijk was. Inderdaad, al leen een revolutie had aan het bewind van de amokmakers van het slag van een Hitter een eind kunnen maken. Ook begrepen ve ten dat dc wereld eigenlijk voor de keuze stond: revolutie of oorlog. Maar men schrok voor een revo lutie terug, die zou offers kosten, groote offers aan goed en bloed. Dat vond men te duur! Toen kwam cte wereldoorlog, en die was niet goeakooper! Maar de wereld oorlog zelf bracht behalve enor me verwoestingen en verliezen aan menschenlevens. ook vele veranderingen in het maatschap pelijk bestel tot stand, die men wel met een revolutie gelijk kan stelten. Deze diep-ingrijpende verande ringen komen ons slechts in een uiterst langzaam tempo tot be wustzijn. Het proces der weder- zijdsche doordringing van staat is véél verder voortgeschreden dan we ons bewust zijn. De vraagstuk ken van loonen en pri'zen, van in- uitvoer, van productie en distributie zijn veel meer dan de oude abstracte beginselkwesties der partij-politiek tot de dwin gende krachten geworden die de staatkunde overal beheerschen. Er is iets nieuws geboren uit het leed van den oorlog, dat zoowel oorlo gen als revoluties tot verouderde begrippen maakte. oude vormen en gedachte hi hebben afgedaan. Het zou wel buitengewoon bewonderlijk zijn als de wereld nu, aan het eind van een tijdperk van oorlogen en revoluties, geen ander gezicht zou hebben gekregen. Nóg verba zingwekkender is het eigenlijk, dat ons gezicht op die verouderde wereld dikwijls zoo weinig is ver anderd! Dat wijst op een gevaar- ijke verstarring van ons denken. Dikwijls komt men menschen tegen, die zich op de horst slaan en zeggen: „Ik denk over de din eren nog net zoo als vijf en twintig jaar geleden!" Deze lieden heb ben echter eerder stroo dan her sens in hun hoofden. Maar ze zijn tenminste oprecht. Anderen evenwel, die beweren open te staan voor nieuwe gedach' houden krampachtig vast aan dc oude denkvormen. Ze zien de nieuwe gunstige vooruitzichten niet. ze staren zich blind op wat thans nog stroef er. verkeerd gaat. Deze lieden zijn zwartgallig en pessimistisch. Ze kunnen geen kracht ontwikkelen, ze kunnen niet strijden voor verbetering, zc kunnen niemand overtuigen Ze kunnen alleen maar een kanker stemming bevorderen waar nie mand. mee gehaat is. Het nieuwe jaar zal hun ongelijk duidelijk in het licht stellen. GERARD VAN HET RE\*0

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1946 | | pagina 1