Koudslagers deden boete met
bedevaart naar Noord wijk
Milliarden - processen in de
Vereenigde Staten
Een Vereenigd Eur
moohd
Slagersvakopleiding
vroeger en nu (I)
Zelfs voor Amerika nieuwe
vorm van arbeidsconflict
Huidige verdeeling stimuleert
den zwarten handel
Radio-programma
Doodgravers van
gilde uitgesloten
maar geen blok tegen Rusland
onder getuige
De Plankeniers
2
Donderdag 23 Januari 1947
Sinds 1923 krijgen de slagers van
het geheele land in Utrecht de op
leiding die de Vestigingswet tegen
woordig van hen eischt. Vroeger ging
het anders toe, dat ziet en leest
U hier.
NABIJ de Neude, Ulrechtsch oudste marktplein, staat aan de
Voorstraat de Vleeschhal, een oud gebouw, zooals de stad
er vele telt. Aan de voorzijde dendert dag en nacht het rijverkeer,
en langs den achtergevel parkeeren expediteurs hun vrachtwa
gens. Omringd door de bedrijvigheid van ons jachtend leven
staat daar het „Groote Vleeshuys" in zijn stillen eenvoud als een
verbleekte herinnering aan tijden, waarin het Ambacht bloeide en
de vaklieden Meesters waren
Stellig is 't slagersambacht een
der oudste beroepen die de wereld
kent, want uit gevonden vuurstee-
Pen gereedschappen blijkt, dat
reeds tienduizend jaar voor Chr.
vee werd geslacht. Egvpte levert
met de ruime slachtplaats, die
aan den uit de vijfde dynastie
2720—2270 v. Chr.) dateerenden
zonnetempel van Abu Gurab ver
bonden was. eenzelfde bewijs en
de Grjpken kenden agoranomoi of
„marktpoiitie, wier taak het was,
■toe te zien dat het ten verkoop
aangeboden vleesch behoorlijk
versch was. Hoewel hieruit met
groote waarschijnlijkheid is te
constateeren, dat het slagersvak
als zoodanig reeds bestond, is
zulks voor West*Europa met volle
zekerheid vast tc stellen uit een
bepaling, die in het Noorden van
Italië omstreeks 500 werd uitge
vaardigd. waarin werd verboden
dat men op bepaalde Romeinsrhe
landgoederen slachtingen verrich
ten zou „in den zin van een am
bacht/'
Ecnige eeuwen later kondigde
Karei de Groote reeds marktwet
ten af over den verkoop a;\n
vleesch, waarin tevens voorschrif
ten werden gegeven over dc wijze,
waarop het „met de hand be
werkt" moest worden.
In de latere middeleeuwen, den
tijd van de gilden, nam ook dai
van de slagers of. zooals men toen
zei. van de beenhouwers een zeer
belangrijke plaats in. Zoo wordt
in Parijs b.v. reeds in 1162 het De.
staan van een volledig georgani
seerd slagersgilde vermeld, ter
wijl in een oorkonde van de stad
Trier van een jaar vroeger al een
Meesterslager voorkomt.
Ook in de Nederlanden heeft
het gildewezen gebloeid, in Vlaan
deren en Brabant eerder en meer
dan in onze Noordelijke streken-
En de slagers of beenhouwers na
men daarbij zeker ni£.t de laatste
plaats in. Deze lieden, die gewoon
waren rle bijl tc hanteeren en ais
regel zeker krachtige kerels ge
weest zullen zijn, speelden alleen
al daardcoT een grooter rol in de
oorlogen van en sociale opstanden
in de steden. Wio herinnert zich
niet, al was het alleen maar uit
Conscience's Leeuw van Vlaande
ren het aandeel, dat .Tan Brcydei
en zijn beenhouwers in de Brug"
sche Metten (de slachting onder
het Fransche garnizoen van cte
groote handelsstad! en den Gul
densporenslag van 1302 hadden?
Varkens in huis
T N dien tijd lag dc taak
A van de slagers meer
op het terrein van de slacht aan
op dat van den vleeschverkoop-
Geen wonder, waar vrijwel iedere
burger vee, met name varken;
hield, dat heerlijk visioen voor
de Zwarte Pieten van tegenwoor.
dig vaak vrij door de straten
doolde. Op den duur werd dit laat
ste toch wel een groot bezwaar.
Leiden was een van dc eerste ste
den. die gepoogd heeft paal en
perk te stellen aan dit euvel
„Ilem so wio verken houden wil
binnen Leyden, die sol se houden
binnen sinon huyse iof in ecner
scote (schuur)", zoo luidt er een
bepaling uit 1370.
De gildelcden verkochten hun
waren aanvankelijk op de markt
waar juist vleesch een der meest
voorkomende artikolcn was; later
echter kwam dc \erk00p-nan-hui3
•op, waarbij de vaklieden zich ves
tigden in de straten, die op de
marktpleinen uitliepen. Namen
als Bakkerstraat, Smeestraat, Vis-
schorsstoog. e.d. herinneren waar
schijnlijk nog aan den tijd, dat
gildebroeders in ééri straat woon'
den.
De inrichting van den slagers
win kei-werk plaats was sober; een
houten tafel, een hakblok, bene
vens een uitklapbare vensterbank
en wat houten vleeschhaken vorm
den den geheelcn inventaris en
wellicht was het deze schamele
outillage, die den Gildcmeester op
do gedachte bracht mot jijn vak-
genooten hallen in te richten voor
den verkoop van vleesch om zoo,
ia de „vleeschbanken" waar
over heel wat te doen is geweest
inzake belastingen, vereenigingen.
enz. tot meerderen wolstand ie
geraken.
Strenge reglementen
Als alle gilden werd ook
dat der slagers op den
duur streng gereglementeerd.
Lang niet iedereen b-v. werd er
toegelaten. Volkomen uitgesloten
an het lidmaatschap waren b.v.
zoons van goochelaars, speellie
den, vilders en.... doodgravers.
Spoedig ook verbood de eer van
het gilde, dat er „krengen" wer.
den geslacht. Dat het ernst was
met dit verbod, blijkt o-a. uit de
zware straffen, die op een overtre
ding stonden. Zoo moest een echt
paar een bedevaart te voet naar
Noord wijk maken.
Men kende evenwel nog andere
straffen, bijvoorbeeld het aanbie
den van bouwmateriaal voor her
stel van de stadsmuren. Zoo werd
1-154 de Utrechter Willam
Dircszoon, die vleesch, afkomstig
an een ziek rund had verkocht,
croordeeld tot het leveren van
,XXV M steens ende ter clocken
comen bloetshoefts ende bidcicn
den rade óm vergifnisse".
Van de drie Utrechtsche
leeschhallen zijn er tweo zij
het dan verbouwd over- Het
eerste on dus oudste „Vleeshuys"
heeft achter het stadhuis gestaan,
doch 't werd in 1432 gesloopt, om
dat eenige vleesch houwers tijdens
onlusten den burgemeester Beemd
Proeys hadden vermoord. Terzelf
der tijd werd aan dc Lange
Nieuwstraat een nieuwe vleesch
hal gebouwd, die daar nabij de
kerk nog staat en een jaar la
ter. in 1133, trok men op het St.
Jansveld, de tegenwoordige Voor
straat, een grootere hal op. die tot
1908 als „vleeschwinkel" 'dienst
deed en in het begin van den oor
log korten tijd nogmaals voor bet
zelfde doel in gebruik werd geno
men.
Moreelse's werk
DE Utrechtsche schilder
architect Paulus Mo
re el se, die in 1638 stierf, heeft in
zijn laatste levensjaar deze vleesch
hal herbouwd in den stijl die
men thans nog kan bewonderen.
Als zetel van een machtig slagers-
gilde heeft deze hal, nadat z:j in
1133 in gebruik genomen werd,
niet kunnen dienen, want na den
burgemccstersmoord werd het
Vlceschhouwersgilde ontbonden
en „ingelijfd" bij het Gilde der
Brouwers. Een en ander had geen
n&deeligen invloed op een correc
te vlëêschvoorziening der burge
rij, want in 14-17 werd dc uit
1113 dateerende wet op het keu
ren van varkens aangevuld met
een bepaling, waarbij de schepe
nen bevalen, dat vleesch'. tenzij
het „ie~"£t XIIU dage lanck int
sout gelegen off in den roeck
gehangen" had, niet anders dan
111 de vleeschbanken mocht wor
den verkocht. Hiervoor stonden
vastgestelde uren en, om te voor
komen. dat men „clandestien"
zou verkoopen. werden do toege
laten slachtdieren met name ge
noemd in een Ordonnantie, welke
nog bewaard wor.1t in het 'muse
um van dc Slagersvakschool.
Werd in het begin op straat of
erf geslacht en was oudtijds be
paald. dat darmen alleen maar
bij dc Plompetorenpoort mochfen
worden gereinigd, later werd dit
verboden en moesten slachtdieren
worden afgemaakt op gezette
tijden en binnenshuis, „met. ?e-
sloten deuren en vensters". Var
kens mochten na 1826 worden
geslacht op het Jacobi-Kerkhof,
waar ook de keuring van levend
hoornvee plaats vond. In 1329 was
dc keuring al vrij ver doorge
voerd en een desbetreffende be
paling bevatte niet minder dan
veertien artikelen.
SLAGERS AAN HET WERK:
een houtsnede uit de zestiende
eeuw, die het slachten en het
verkoopen van vteesch, in beeld
brengt
Nieuwe tijden
l~NE Gildentiid was voor
het Ambacht een gou
den tijd. maar 11a de Fransche
revolutie van 1789 werd overal in
V est-Europa de „vrijheid van hu-
drijf" de groote leus. Hieraan vie
len ook de gilden, die trouwens al
lang van te voren ontaard waren
en een goed deel van hun vrucht
bare werking verloren hadden,
ten slachtoffer. In de laatste de
cenniën narn bovendien de beun
hazerij hand over hand toe; slage
rijen verrezen als de spreekwoor
delijke paddenstoelen uit den
grond- Op vakbekwaamheid
scheen geen prijs meer te worden
gesteld en de concurrentie schiep
de onmogelijkste toestanden.
Tenslotte is ook daar weer een
eind aan gekomen en begon men
opnieuw met het ambachtspeil
op te voeren, waarbij het Utrecht
was, dat de zetel werd van de or.
ganisatie die dit bewerkstelligde.
Hierover in een volgend artikel
meer.
Perscommentaren op
Churchill's streven
T ET streven van het pas opge-
richte Engelsche comité voor
een Vereenigd Europa, waarvan
Winston Churchill voorzitter is,
heeft in de Engelsche pers wisselen
de commentaren uitgelokt.
In een verklaring zegt dit comité,
dat het „Vereenigd® Europa" de
status zal krijgen van een regionale
roep van de Vereenigdc Naties en
nauwe samenwerking zal zoeken,
met de Sovjet-Unie en de Verecnig-
de Staten van Amerika.
Als eerste stap op weg naar het
ideaal van een wereldregeerin
het wenschelijk, dat verschillende
groepen van naties zich kunnen ver
eenigen. zooals dit b.v. reeds het ge
val is bij de Pan-Amerikaansche
Unie, het Britsche Gemeenebest en
de Unie van Socialistische Sovjet-
Republieken.
In do ,,D a i 1 y H e r a 1 d" (Labour)
spreekt Percy Cudlipp do ineening
uit dat het plan opnieuw wantrou
wen zal wokken in Rusland. Tn de
„Vereenigde Staten van Europa"
ijn Rusland en zijn Slavische vrien
den niet opgenomen, waardoor do
vrees voor con militair bloc- in Rus
land sterker zal worden. De schrij
ver zegi, (lat economische en cultu-
rocle samenwerking tusschen de
groote mogendheden cn mot Rus
land het plan ten goede zal komen.
„Laten wij geen bloc bouwen, dat
West eu Centraal Europa van het
Oosten scheidt, waardoor b.v
Tsjech0 Slowakije voor gevaarlijke
besluiten zou worden gestold", al
dus Cudlipp.
Een voorwaarde
DE liberale „News Chroni
c 1 e" schrijft, dat er geen man
of vrouw in Engeland zal zijn. die
het ideaal van een vereenigd Euro
pa niet zal ondersteunen. Een voor
waarde vcor het succes van deze
organisatie is echter, de overbrug
ing van de ideologische tegenstel
lingen tusschen West. cn Oost..
De conserv atievo ,',-D a i .1 v T e 1 e-
g r a p h" vergelijkt het nieuwe plan
mot de strategie van Churchill tij
dens den oorlog. liet blad ziet een
parallel tusschen de uitvinding van
de kunsmatige haven, die do bevrij
ding van Europa mogelijk maakte
en het plan voor een vereenigd
Europa, dat door het blad eveneens
con soort „kunstmatige haven"
wordt genoemd
Tijdens internationale ski-wed
strijden te Grindewald nam onze
landgenoote Gratia van den Bergh-
Schimmelpenninck van der Oye deel
aan de z.g. groote slalom in de cate
gorle b, welke was opengesteld voor
vroegere ski-sterren. Zij werd twee
de met een tijd van 4 min. 15.2 sec.
NIEMAND zal kunnen of
willen ontkennen, dat de
strijd tusschen arbeid en kapi-
taai in de Vereenigde Staten in
het afgeloopen jaar en op het
oogenblik, fel werd en wordt
gevoerd. Doch tot voor kort
ging het bijna steeds om iets,
dat bij arbeidsconflicten als
normaal kan worden beschouwd,
n.l. eischen tot loonsverhooging
of tot verbetering der arbeids
voorwaarden.
Niemand zal echter hebben ver-
macht, behalve een kleine groep
insiders, dat het verliezen van een
betrekkelijk kleine staking door de
C.I.O.aanleiding zou Icuriuen wor
den tot een, zelfs voor Amerika,
nieuwen vorm van arbeidsconflict,
zooals deze zich manifesteert in de
processen, die op het oogenblik
door genoemde vakorganisatie
gen de industrie zijn aanhangig ge
maakt en waarbij dc eischen letter
lijk in de milliarden loopen.
Wat is geschied?
Ongeveer vijf jaar geleden ging
een, by de C.I.O aangesloten, vak
organisatie in staking tegen de
Mount Clemens Pottery Company in
Michigan. Deze staking werd verlo
ren, maar de C.I.O. liet het er niet
bij en hegon een proces tot uitbeta
ling van achterstallig loon, dat op
een wel zeer bijzondere wijze was
ontstaan.
Op die bepaalde fabriek
moesten de arbeiders nl. een ze
kere tijd voor en na den eigen
lijken (en betaalden) werktijd
aanwezig zijn. De CIO eischte
nu dat over dezen niet-werktijd
loon werd uitbetaald. Zy meen
de dit te kunnen doen op grond
van de Loon- en Wcrktijdcnwet
van 1938, die inderdaad vrij on
duidelijk is en dus voor allerlei
uitleg vatbaar.
Deze wet bepaalt de werkweek op
40 uur, maar zegt verder, dat voor
werk buiten de 40 uur verricht,
overwerk-betaling verschuldigd is,
zonder dat van „overwerk" eenige
nadero bepaling wordt gegeven.
En zie: na eenige jaren kreeg de
C.I.O. vorig jaar Juni gelijk door
een uitspraak van het Hooger Ge
rechtshof.
Nu is het zonder meer -duidelijk,
dat in de geheele industrie de ar
beiders een gedeelte van den dag
besteden aan dit soort „overwerk".
Om te beginnen wandelen zij 's
morgens van den fabriekspoort naar
het werk, de tijdklok hangt mis
schien weer oen eind vorder, papie
ren moeten worden ingevuld, ramen
worden geopend en gesloten, men
waacht zich na afloop van den werk
dag, enz.
Terugwerkende kracht
POORTGELEDEN bleek nu. dat de
C.I.O. dit alles niet alleen heel
goed wist, maar bovendien aan het
rekenen was geslagen. Daarbij was
men tot de ontdekking gekomen,
dat gemiddeld twintig minuten per
dag aan dit soort werk werd besteed
in de geheele industrie. Op grond
daarvan werd een eisch ingesteld
tot betaling van, wat men „portal to
portalpav" of gate-pay" noemt. Dit
alles echter met terugwerkende
kracht tot 1938.
Deze eischen leidden tot pro
cessen tegen verschillende on
dernemingen, welke gegeven
den omvang en den tijdsduur
waarover achterstallig loon
Alcohol-perikelen
TTOEWEL het Schiedamsch vocht al weer rijkelijk volgens velen té
rijkelijk vloeit geeft de distributieregcli'ng voor sterken drank nog
vele problemen, die we hier nader onder de loupe zullen nemen, onïïTat
verbetering in de situatie zal kunnen leiden tot uitsluiting van zwarten
handel en ongeoorloofden verkoop.
HET GROOTE VLEESHUYS" aan de Voorstraat te Utrecht,
waar in den gildentijd op vastenavond groote vreugdevuren
brandden en de gilde-meesters zich met hun verwanten aan een
vroolijk feestmaal vereenigden
Foto Gemeente.archief Utrecnt
door Anthony Berkely 73
ZEG hot waf duidelijker", smeek
te Mouse, ..ik schijn vandaag
niet zoo vlug van begrip te zijn".
„Begrip je werkelijk nog niot. wat
ik bedoel?" Mijnheer Chitterwick was
verbaasd. „Nu, laat ik hef dan op een
andere manier trachten uit te leggen.
Veronderstel eens, dat het een ser
veerster was, die naar juffrouw Sin-
clan* toe ging. Dat zou op die plaats
een zoo gewone gebeurtenis zijn, dat
het niemand op zou vallen en daj me
nig getuige bereid zou zijn te zweren,
dat hij n i e m a n d zag lk denk. dat
dit een zeer aannemelijke theorie is".
„Het is inderdaad zeer schrander
bedacht", zei Judith, die toch nog
niet geheel overtuigd was.
„Maar zoojuist beweerde je. daf het
onmogelijk een serveerster geweest
kan zijn", merkte Mouse op.
„Ja. dat is zoo. maar nu kom ik op
mijn tweede idee. Veronderstel eens,
dat de moordenaar een handlangster
had. vermomd als kellnerin!" Mijn
heer Chitterwick keek trots rond.
Ditmaal kwam Judith v/el onder
den indruk. Zij ging rechtop zitten
en keek mijnheer Chitterwick met
groote oogen aan. ..Heeft U eenig be
wijs, waarop deze veronderstelling
steunt?" vroeg zij.
„Alleen een negatief, vrees ik'
zuchtte mijnheer Chitterwick, „maar,
U zult toch moeten toegeven, dat vele
dingen in het voordeel van deze theo
rie spreken. Lost zij niet talrijke
kleine en groote raadsels, verband
houdend met den dood van juffrouw
Sinclair, op? Hep serveeren van de
likeur, het verwijderen van het glas.
nadat het 2'Jn dienst had gedaan, het
gieten van de paar druppels vergif in
den leegen koffiekop, hef plaatsen
van het geprepareerde buisje in de
hand van de vermoorde, om nog
maar te zwijgen van het feit. dat dc
dood zoo lang na het vertrek van den
man intrad en zijn klaarblijkelijk ver
mogen om. indien dif noodig mocht
blijken, zich van de misdaad vrij te
pleiten. Al deze moeilijkheden ver
dwijnen als sneeuw voor de zon",
„Maar hoe zou zoo iets gebeurd
kunnen zijn?" vroeg Judith, die vol
spanning had zitten luisteren. „Ik zio
natuurlijk wel in. dat het voor ons
de zaken veel gemakkelijker maakt,
Hoe echter kan iemand zich als kell
nerin vermomd hebben zonder ont
dek, te worden? Het is een schitte
rend idee. maar Zij schudde
spijtig het hoofd.
„Werkelijk, ik geloof niet, dat dit
zoo onmogelijk moet zijn geweest",
argumenteerde mijnheer Chitterwick
met vuur. „U zulf wel begrijpen, dat
ik veel over dit punt heb nagedacht
en hoe meer ik dit deed, dos te over
tuigder geraakte ik. daf het plan zeer
gemakkelijk uit te voeren is geweest.
De handlangster toch behoefde zich
in het geheel niet onder de andere
meisjes, die bedienden, te mengen,
Ongetwijfeld heeft zij zich ergens
verborgen gehouden, totdat de man
uit de lounge fe voorschijn kwam om
haar te vertellen, dat alles gereed
was. Daarna had zij niets anders te
doen dan het gtas met likeur op een
blad binnen te brengen (wie let daar
op?), het aan juffrouw Sinclair te
geven, te wachten tot de laatste dit
had leeggedronken (dat zou dc eenige
gevaarlijke periode zijn geweest), het
weer weg te nemen en tegelijkertijd
het buisje in de hand van juffrouw
Sinclair te drukken. Wat eenvoudi
ger? Ik geef toe. dat het gevaarlijk
geweest zou zi.in in een klein café. In
het enorme Piccadilly Hotel. waar.
naar lk vernomen heb. biina lederen
dag nieuw personeel verschijnt, is di
beslist niet het geval. Zij moest al
leen het oogenblik afwachten dat het
meisje, dat in do wijk van juffrouw
Sinclair Ihui? hoorde, naar het buffet
was om daar haar bestellingen op ;o
geven. Hei, Uikt mij een plan. dat
schitterend is door zijn eenvoud. Ik
neem natuurlijk bepaalde dingen als
vaststaand aan, bijvoorbeeld, dat de
man juffrouw Sinclair moet hebben
voorbereid op het brengen van een
glas likeur en dat de hoeveelheid ver
gif. die dit glas bevatte, groot genoeg
is geweest om den dood bijna onmid
del ijk te doen jntreden. Andere moei.
lijkheden kan Ik niet ontdekken. Het
buisje heeft zij natuurlijk bij den
kurk vastgehouden om vingerafdruk
ken te voorkomen. Ik voor mij ben
er van overtuigd, dat dit de wijze is,
waarop de moord geschiedde". Mijn
heer Chitterwick was rood geworden
van opwinding,
.(Wordt vervolgd).
werd verlangd, werkelijk fan
tastische vormen aannemen.
Op het oogenblik zijn geschillen
gaande tot betaling van liefst drie
cn half milliard dollar loon, maar
de C.I.O. schat, dat het totaal wel
boven de zes milliard zal komen te
liggen. Eenigen tijd geleden werd op
één dag een eisch ingesteld tot be
taling van 181 millioen, waarvan al
leen twee filialen van de United
Steel 120 millioen zouden dienen te
vergoeden.
Nieuwe loonwetten
DAT de industrie niet. zal toela
ten. dat zij op deze waarlijk
enorme schaal een aderlating zal on
dergaan. is te verwachten. Van in-
dustrieele zijde heeft men er dan
ook reeds op aan gedrongen, -dat er
öf nieuwe loonwetten komen, öf dat
de oude worden aangevuld. Boven
dien wordt gesuggereerd, dat het
heel nuttig zou zijn, indien van hoo
gerhand de uitspraak van het Hoo
ger Gerechtshof zou worden herzien.
Overigens kan men nauwelyks
aannemen, dat de CIO zelf veel
verwachtingen heeft, dat de in
dustrie zal betalen, maar het is
vrij duidelijk, dat zij deze
eischen zal benutten als wapen
in den strijd om loonsverhogin
gen.
Indien het echter toch tot beta
ling zou komen, bestaat nog altijd
de mogelijkheid, dat het achterstal
lige loon daarna wordt wegbelast.
Een dergelijke maatregel heeft men
in de V.S. reeds eerder genomen,
toen een bepaalde landbouw-onder-
steuning ongrondwettig bleek te
zijn. Daarenboven behoudt de indus
trie haar recht restitutie van reeds
betaalde oorlogsbelasting te eischen.
Hoe dan ook, het probleem is al-
lei minst opgelost. Maar met dat al
is dit begin van 1947 als uiting van
de slechte stemming op sociaal ge
bied in de V.S. weinig belovend voor
de arbeidsrust in de komende maan
den.
Wat heeft de regelingen in de
toewijzing van sterken drank on.
gunstig beïnvloed? Het grootste
probleem is dat het Rijksbureau
voor gedistilleerd is uitegaan
van den omzet in het basisjaar
1939, doch er geen rekening mee
gehouden heeft, dat luist in dat
jaar het drankverbruik een ver
wrongen beeld gaf-
In de eerste plaats staat 1939 ge
boekstaafd als een slecht caféjaar,
waaronder vooral dc groote res
taurants zeer te lijden hadden.
Aan den anderen kant waren voor
al in de buitenwijken van groote
steden vele „kroegjes" die den
borrelprijs „dumpten" en voor tien
a elf cent. practisch zonder eenige
Verdienste, den drank sleten aan
de massa en slechts door hun
grootcn omzet do kosten on le
vensonderhoud konden dekken.
Mobilisatie
Bovendien werd de omzet he
in vloed door de mobilisatie waar
door men in garnizoensplaatsen
als Mill, Amersfoort, Ede, enz.
veel 'meer drank omzette dan in
normale tijden, een omzet die in
feite door andere café's moest
worden gemist.
Uitgaande van dit verwron
gen omzetjaar 1939 is het nu
VRIJDAG 24 JANUARI
HILVERSUM I 301,5 M. 7.00
Nieuws. 7.15 Ochtendgymnastiek. 8.15
..PJuk den dag". 10.00 „Uit bet boek
der boeken", 11.00 „De Zonnebloem".
11.45 Berichten uit Indonesië. 12.03
Een selectie uit de opera Martha.
12.15 „Een kwartier met Cupido".
13.50 „Van man tof man", 14,00 So
nate voor alt-viool en piano. (1939)
Hindemilh. 14.30 Het eeuwig masker.
VI. 17.15 ..Drie eeuwen Fransche
balletmuziek". 17.45 „Wat het buiten
land leest". 18.00 Solisten-ensemble.
18.30 Strijdkrachten. 19.15 Neêrland's
Katnolieke Jeugd en Jongeren. 19.30
Cembalo Gezelschap. 19.50 Neder»
landsche Katholieke Arbeidersbewe
ging. 20.15 „Het poppenspel van
meester Pedro". Muziekspel. 21.00
Balans-Programma. 21.35 „Het Orkest
Zonder Naam". 22.35 Robert van
Haage, Tarégóto-Virtuoos.
HILVERSUM II 415.5 M. 7.00
Nieuws. 8.18 Opera programma. 9.50
Adolf Busch, viool; Rudolf Serkin,
piano. Sonate In G gr. t„ Bach, 10.00
Morgenwijding. 10.20 De regenboog.
11.30 Philharmonisch Orkest van Lon
den. 12.00 Riek van Veen, alt. Albert
de Klerk, cembalo; Jan Sevenstern.
fluit; Gerard Meyer, viool. 12.30
Sportagenda. 12.35 Pierre Palla, orgel.
15.20 „Paul Vlaanderen grijpt in".
16.00 Operette-programma. 16.30 Tus
schen twaalf en zestien. 17.00 Accor
deon-orkest. 17.30 Muzikaal babbeltje.
18.20 Melodie der Verte. 19.00 Denk
om de Bocht. 19.15 Eenige aspecten
van het Amsterdamschc Havenbedrijf
19.30 „Ons Vrijzinnig Protestantsch
Geloof" 22.05 Chanson grises. 20 30
„Protestantsch Kerkelijk werk in Su
riname". 21.30 Buitenlandsch Week
overzicht. 21 45 Dick do Reus, viool;
Herman Kruyt, piano. 22.15 Jazz-uit-
zending. 23.15 Werken van Prokofieff,
TUINKALENDER
23 JANUARI. Zoowel Anemonen
als Ranonkels kenmerken zich als
tunibloemen door hun vele prachtige
kleuren. Op een border geven ze in
den zomer een zeer mooi effect. Bo
vendien leveren ze ook uitstekende
snijbloemen. Men onderscheidt enkel-
bloemigc en dubbelbloemige soor/en
In 'n goeden, lossen, voch/houdendeii
grond gevoelen ze zich het beste
thuis De knolletjes, die alom in den
tulnbouwhandcl verkrijgbaar zijn,
kunnen in het laatst van den winter
of in het vroege voorjaar nog wel
worden geplantMen geve ze een plek
in de zon.
SL.
mogelijk dat groote res^ur
rants in centra van steden
practisch geen toewijzing krij
gen, terwijl vele kleine café's
letterlijk volgestopt zijn met
het „eestrijke" vocht. Hier ligt
nu een kanaal van zwarten
handel, omdat deze kleine be
drijfjes hun overvloed tegen
hooge prijzen aan "de groote
zaken overhevelen, zoodat het
publiek genoodzaakt wordt
een zwarten prijs te betalen.
Dit zijn in het kort de perikelen
in de cafébranche, perikelen waar
van men hoopte spoedig verlost
te zijn.
Doch daar ziet het nog niet naar
uit. Zeker, men kan verwachten
dat allengs meer gedistilleerd
voor distributie vrij komt, al zal
het nog wel even (luren voordat
de toestand weer normaal is. Al
leen al, omdat een aanzienlijk
deel voor den export wordt be
stemd, het militaire apparaat een
kleine hoeveelheid opeischt, doch
ook het binnenlandsch verbruik
gestegen is.
Aan den anderen kant ver
wachten ambtenaren van de
prijsbeheersching dat. indien
wat meer drank vrij komt. de
voorgeschreven prijsvaststel
ling min of meer overbodig
wordt, omdat de vrije concur
rentie het prijsniveau zal doeji
dalen-
Men hoopt medio 1917 een nor
male voorziening te hebben be
reikt.
Binnenkort zal in het Bredius-
boscb (Bussum) het eersto amateur-
theater in ons land geopend wor
den.
Het gezelschap „De Plankeniers"
daf dit theater zal bespelen, zal in'
Mei ook in Engeland opvoeringen
geven, terwijl een Engelsch gezel,
schap van amateurs naar Holland
komt. Deze uitwisseling van tooneel
is een eerste proef. De PlaDkenier3
spelen „Rembrandt", een nieuw stuk
aan mr. Planten.
Direct na de ontploffingsramp le Mui-
den heeft het Zuiden van Nederland
medeleven getoond met het zoo zwaar
getroffen stadje, en een groote hoe
veelheid glas beschikbaar gesteld. De
auto's uit Bergen op Zoom bij hun
aankomst te Muiden. De burgemeester
van Muiden. de heer Th C. D. Coops
rechtsneemt de zending van den
heer A. de Waal van Vliet, directeur
der Zuiderglasfabriek te Bergen op
Zoom, in ontvangst. P