DAGBLAD VOOR AMERSFOORT „Dakota" bij Kopenhagen neergestort ALLE INZITTENDEN, w.o. PRINS GUSTAAF ADOLF, OMGEKOMEN Geyssendorfler was de eerste piloot Ooggetuige vertelt Afscheid op Schiphol En vele rampen elders Grace Moore ook gedood Twaalf dooden op Croydon Voorloopig alleen margarine SlaehtoSïers van de vliegramp Pr. Bernhard drukte den Zweedschen prins hartelijk de hand Geyssendorffer f Grace Moore was een begaafd zangeres oogenblik stilte Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week of 4.—- per kwartaal Losse nummers 10 cL O UITGAVE VAN DE STICHTING HETPABOOL' Maandag 27 Januari 1947 Nr. 554 6e Jaargang Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Telcf. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER GTSTERMIDDAG omstreeks half vier is op het vliegveld Kastrup bij Kopenhagen een Dakota- vliegtuig der KLM, de PH-TCR. vrijwel onmiddellijk na den start neergestort. Alle zestien passagiers, waar onder zich prins Gustaaf Adolf van Zweden bevond, die enkele dagen bij het Nederlandsche prinselijke paar op bezoek was geweest, en de zes leden der be manning, met als eersten piloot den hekenden piloot G. J. Gevssendftrffer. kwamen om het leven. Het vlieg tuig, 'n lijntoestel van den KLM-dienst Amsterdam Stockholm, had de reis AmsterdamKopenhagen normaal volbracht en landde daar omstreeks drie uur. HET vertrok 'met bestem ming Stockholm 36 mi nuten later. Kort na den start zagen waarnemers, dat het vliegtuig hoogte verloor met het gevolg, dat het van zeventig meter" hoogte op het vliegveld neerstortte. Tot lum schrik be merkten de waarnemers, dat op den grond het vliegtuig ex plodeerde en onmiddellijk in lichter laaie stond. Een groot aantal ambulance-wagens reed onmiddellijk naar de plaats waar het vliegtuig wa.s neerge stort. Ook een reddingsbrigade met alle beschikbare middelen begaf zicli dadelijk naar de plek des onheiis. Alle leden van de bemanning en ook de passagiers moeten onmiddellijk zijn gedood. Dit valt te concludeeren uit het feit, dat de personen, die dadelijk waren toegesneld om hulp te verleenen, de inzittenden op hun plaatsen vonden. De brandweer van het vliegveld rukte onmid dellijk uit, de brandweer en een reddingsbrigade uit Kopenha gen bereikten het vliegveld tien minuten na de ramp. Men kon niets meer doen dan het hevige vuur biusschen. Een Deenscho luchtvaartinspec- teur, die ooggetuige was van het vliegtuigondelijk, vertelde het vol gende: „Het was een heldere middag met zonneschijn, maar het was bitter koud, ongeveer vijf graden onder nul. Het vliegtuig taxide naar do startbaan, de piloot gaf vol gas en het toestel snelde langs den grond. Alles scheen volkomen normaal en de machine steeg op. Op een gegeven moment steeg zij op een abnormale wijze net alsof ze als een licht omhoog ging Wy begrepen, dat er iets verkeerd was. Toch scheen de piloot zijn machine weer in zijn macht te hebben. Toen, van een, hoogte van ongeveer 100 meter, stortte de machine, al zwaaien de met haar neus, tegen den grond. Een zware explosie volg de. Toen we bij de plek des onheiis In de periode van 2 tot en met 15 Februari zal voor personen van 5 jaar en ouder uitsluitend margarine en geen boter beschikbaar worden gesteld. Deze maatregel is noodig om den voor jen winter beschikbaren boter- voorraad over het geheele seizoen zoo goed mogelijk te kunnen verdee- len. In de voorafgaande maanden is er eenige malen in het totale vet- rantsoen meer boter gegeven, om het hoofd ie kunnen bieden aan de moeilijkheden in de grondstoffen- voorziening van de margarine-indus trie. Vermoedelijk zal deze vervan ging van het veertien-daagsche ho- terrantsoen niet behoeven te worden herhaald. waren, vonden we alleen nog een Jeel van het metalen omhulsel van de vleugels en stukken van de he- kleeding. Iedereen moet onmiddellijk overleden zijn. De dooden werden uit de wrakstukken gehaald en naar een in ie nabijheid gelegen gebouw gebracht. Uien later had men nog geen van de slachtoffers kunnen identificeeren" Prins Gustaaf Adolf van Zwe den, Graaf Gr eve Stendock, adju dant van den prins, P. Engel, houthandelaar uit Zaandam, Grace Moore, Amerikaansche zangeres, Louis Peltier, haar begeleider, Mallic, een Franschman, die met Grace Moore meereisde, Gerda Neumann, bekende Deensche zangeres, Mevr. Sermann, Denemarken, en de heeren Jens Dennow, Denemarken, Hans Thomsen. Denemarken, Bradt. Denemarken, Brix, Denemarken, Malkeprang, Denemarken, Izquierdo, Spanje, Sorbon, een Fransche jongen, Tuvhagen, Zweden en verder de volgende leden van de bemanning: le piloot G. J. Geyssendorf fer, 2e piloot G. J. Rietman, le telegrafist S. M. A. Pijnen burg. 2e telegrafist W. Brandenburg, Mecano TT7. A. Bommel en Steward H. Hoek. Prins Gustaaf Adoif Osca Frederik Arthur Ednrond, herto; van Vasterbotten, werd op 2'. April 1906 te Stockholm gebo ren als oudste zoon uit het eerste huwelijk van den kroon prins Gustaaf Adolf met Mar guerite, prinses van Groot- Brittannië en Ierland. Hij was o.m. kapitein van liet legercorps van Svea van het 20ste regiment infanterie van Vasterbotten en van liét ruitercorps, kapitein van den Zweedschen generalen staf en drager van verscheidene Itooge ridderorden. Hij was op 20 October f032 ge huwd met Sibylle, prinses van SaksenCoburg—Gotha, hertogin van Saksen. Uit dit .huwelijk werden drie princcssen geboren namelijk prinses Margaretha De- sirèe Victoria, prinses Birgitta Ingeborg Alice en prinses Dési- *rée Elisabeth Sibylle. Het vorig jaar schonk prinses Sibylle het leven san een zoon. Zweden rouwt Hef bericht van den dood van prins Gustaaf Adolf werd door kroonprinses Luise aan prinses Sibylle medegedeeld. Alle thea ters te Stockholm zijn gesloten, liet radioprogramma zond een herdenkingsprogramrna uit, lie ten de lichte programma's uitval len en brachten treurmuziek ten gehoore. De dood van den prins is een bijzonder harde slag voor koning Gustaaf. Zijn schuwheid ten spijt was hij geliefd door het Zweedsche volk, waarvan sommigen hem beschouwden als den volgenden koning van Zweden De vader van Prins Gustaaf de kroonprins, is zie kelijk en zoo nu en dan heb ben geruchten de ronde ge daan. dat hij afstand zou doen ten gunste van zijn zoon voor het geval, dat de koning zo komen te overlijden. Prins Gustaaf Adolf, die pre sident was van den Zweedschen Atlethiekbond, was in 1936 voor zitter van het Zweedsche Olym pische comité. Het afscheid Uiteleide gedaan door zijn gast heer prins Bernhard, diens ad judant, ritmeester C. C. Geertsma en den Zweedschen gezant te Amsterdam, is prins Gustaaf Adolf met de „Dakota" PHTOR van Schiphol vertrokken. De Zweedsche Prins die Woens dagavond per trein uit Amersfoort arriveerde en drie dagen in het paleis Soestdijk heeft doorge bracht, heeft zich gedurende deze dagen verscheidene malen niet prins Bernhard op jacht begeven in de kroondomeinen van 't Loo. Hij verklaarde aan een vriend, dat hij met veel ge noegen enkele dagen op het paleis in Soestdijk had door gebracht. De prins had bij zijn bagage speelgoed voor zijn kinderen, dat hij in Ne derland had gekocht. Prins Bernhard en hij voerden een levendig gesprek tot op het moment, dat bet vliegtuig taxide naar de plaats, waar het zou starten. Bij het af scheid gaven zij elkaar een stevigen handdruk. De Zweedsche troonopvolger is de 64-jaar oude kroonprins Gustaaf Adolf Zijn kleinzoon Karl Gustaf. die nog geen jaar oud is, is de vol gende gerechtigde. Vermoedelijk zal Zweden, wanneer koning Gustaaf komt te overlijden, een regent krij gen. Het Zweedsche hof cn het leger zullen voor den gestorven prins rouw aannemen. Eén der oudste KLM-piloten Gcrrit .Johannes Geyssendorffer werd 1 April 1892 te Sliearecht ge boren. IIij kwam in 1919 bij de lucht- aartafdeeling to Soesterberg, op 4 September van dat jaar werd hij ge brevetteerd. Hij was de eerste Ne derlander, die een brevet als ver keersvlieger behaalde. In 1921 trad hij in dienst van de KLM en was één der piloten met de meeste dienstja ren. Hij had meer dan 25000 uren ge vlogen. In 1927 volbracht hij met de Fok ker F-7A H-NA DP. gehuurd door den Amerikaan Van Lear Black, de eerste retourvlucht AmsterdamBa tavia. Met J B Scholte als tweeden be stuurder cn Weber als werktuigkun dige vloog Geyssendorffer met Van Lear Black rond een groot deel van de wereld. Van 1 Januari 1929 tot begin 1931 waren alle drie in dienst van den Amerikaanschen millionnair. Na -diens dool trad Geyssendorffer op nieuw1 in dienst van de KLM. De bemanning van het nabij Kopenhagen verongelukte vliegtuig der K.L.M., die bij deze ramp om het leven is gekomen Boven de tweede piloo/ G J. Rietman, en onder v.l.n.rde eerste telegrafist S. NA. Peijnenburg, W. Brandenburg, tweede telegrafist, W. A. van Bommel, boordwerktuigkundige en de steward H. Hoek(P.). verwanten maar juist De laatste foto, welke van den Zweedschen prins Gustaaf Adolf gemaakt is hef restaurant van Schiphol, waar hij, even voor zijn vertrek met prins Bernhard een kopje koffie dronk, (P.), In 1933 maakte hij met den Pan derjager een bijzondere postvlucht naar Indonesië en tijdens de Mel bourne-race was hij gezagvoerder van den Panderjager. ■Geys", zooals hij algemeen werd genoemd door zijn collega's, bezat veschillende onderscheidingen, zoo het onderscheijingsteeken voor 12V« opnieuw in dienst van de KLM. Hij was rid.Ier in de Orde van Oranje Nassau en verkreeg tevens het mobilisatiekruis en de gouden medaille van de Koninklijke Neder landsche Verecniging voor lucht vaart. Hij had meer dan 50 Indië-vluch- ten op zijn naam staan. Geysendorf- fer was gehuwd met een Deensche. Zijn familie woont in Denemarken, waar hij zeer'populair was. Hij heeft twee kinderen. Zeer kort geleden werd Geyssen dorffer bij een herkeuring goedge keurd. Hij was de oudste piloot bij de KLM. Ook als filmster was zij zeer populair De bij de ramp met het KLM-toe- stel te Kopenhagen omgekomen Amerikaansche zangeres Grace Moore werd 5 December 1901 te Del Rio in Tennessee geboren. Ze kreeg onier wijs op de „Jellico High School" Zij studeerde muziek aan het Ward Belmont College te Nash ville en begon haar carrière in een kerkkoor te Jellico. In 1933 werd ze prima-donna in één van Irving Berlin's revue's. ZZe studeerde daar na twee jaar in Europa. In 1930 begon zij voor de film op te treden in „Jenny Lini" en „New Moon" en in 1932 trad zij op in de film: „One night of love". Zij trad op voer vele vorsten in Europa en ontving verscheidene hooge onderscheidingen. In muziekkringen te Parijs en Cannes wordt gerouwd over den dood van Grace Moore. Deze werd n November van liet vorig jaar cere-burgeres van Cannes, waar zij van 1931 af met onderbrekingen heeft gewoond Te Parijs zong zij voor het laatst in bet begin van De cember. toen haar optreden in de opera „Louise" een record aantal be zoekers naar het Parijsche Operage bouw trok. Spoedig daarna wérd haar het kruis van het Legioen van Eer voor aan Frankrijk bewezen diensten verleend. Grace Moore maakte veelvuldig VRIENDEN en hadden nog „vaarwel" gewenscht, toen twaalf menschen den dood von den in het brandend wrak van de Dakota, die terstond na den start van het vliegveld Croydon met bestemming voor. Zuid- Afrika, op een aan den grond staande vliegmachine vloog. De machine startte bij slecht zicht en had achttien passagiers aan boord en een bemanning van vijf koppen. Twaalf van de pas sagiers kwamen in het branden de wrak om. De bij het vertrek aanwezigen zagen de machine abnormale be wegingen maken bij hef loskomen van den grond en baar daarna af- duiken op een Tsjechische Dako ta. die voor revjsi© op het vlieg veld stond. Beide vliegtuigen vlo gen in brand. IJlings toegesnelde vlicgvcld-employé's cn andere om standers konden nog elf van de inzittenden uit de neergestorte machine helpen voordat de hitte hen noodzaakte zich terug te trekken. Onder do omgekomenen zijn twee babies met hun ouders en drie missiezusters, die naar Nya saland zouden gaan. Een van de drie leden van de bemanning, die het er levend afbrachten, George Wright, vertelde dat een van de zusters haar leven voor het ziine had opgeofferd. „Ik had veel moeite om de deur voor in de machine open te krijgen." aldus zei hij, „en toen me dat gelukt was wilde ik een der zusters probeeren te helpen om te ontsnappen. Zij duwde mij echter door de deur naar buiten en toen ik achterom keek zag ik haar in brand staan. Motorstoring Toen de benzine-tanks in brand vlogen was er geen redden meer aan. Een beambte van de pencer-Airways, die hij het ver trek van de machine aanwezig gebruik van het reizen per vliegtuig. Zij vloog vier maal over den Oceaan in het afgeloopen jaar. Vrienden van haar zeggen, dat zij altijd zenuw achtig was, wanneer ze ging vlie gen. Sneeuwstormen aan de Cóte d'Azur [)e zwaarste sneeuwstorm sinds j 20 jaar maakt het voor schepen j onmogelijk de haven van Har- i seitte binnen te varen. De Cóte j j d'Azur, waar een week geleden j bij warm, zonnig weer werd ge- zwommen ,is thans in een win. I terlandschap herschapen was. verklaarde, dat na den start het linksche draagvlak omlaag schoen te zwaaien, hetgeen een storing aan den linkschcn motor zou doen veronderstellen. Een van de overlevende passagiers vfcr klaarde, dat hij tijdens het starten vuur uit den linkermotor had zien komen. Dc drie omgekomen missiezus Iers waren afkomstig van het klooster „La Sagesse" in het noordwesten van Londen, van welke congregatie zich het moe derhuis in Frankrijk bevindt. Het zijn de zusters Jeanne Róueelot een 71-jarige Franqaise. die veer tig jaren in de missie van Nyasa- land gewerkt heeft, Eugenie Mar tin, een 31-jarige Franqaise. die als pleegzus-ter voor het eerst naar de missie ging. en He len Lester, een -52-jarige Engel scbe, die een bezoek had gebracht aan het móederhuis in Frankrijk Weldoener Onder dc dooden bevinden zich verder een echtpaar met twee kin deren van resp. vijf maanden en 2 jaar, on dc eigenaar-piloot, capt. Spencer. Spencer was de eigenaar van een luchttaxi-maatschappij te Vic toria Falls in Rhodesia. Ilij kocht te Londen acht Catalina-vliegboo- ten voor zijn onderneming en hood aan 16 gehuwde ex-militai ren een gratis vlucht van 6000 Tuijl aan. llii was ook degene, die aan een ex-korporaal, drager van het Victorie-kruis, een betrekking en een gratis vlucht naar Rhode sia aanbood, toen hij vernam, dat deze voor zichzelf en zijn gezin af hankelijk was van maatschanpe- lijken steun. De 16 ex-militairen zouden in groepen van twee een plaats in de aangekochte vlieg- booten krijgen. In China De Dakota „PH-TCR", welke te Kopenhagen verongelukt is P Voor de tweede maal in betrek- kehjk korten jijd worden wij opgeschrikt door het. bericht van een ernstige ramp, waardoor dc K.L.M. wordt getroffen. Twee en twintig menschen hebben gisteren hun leven verloren. Onze gedachten gaan uit naar allen, die hier weer zoo volko men onverwacht het groote. nooit meer goed te maken verlies hebben geleden: den dood van een. die hun zoo lief was, wiens thuiskomst zij zoo blijde en vol verwachting tegemoet zagen. Wij leven mede met het Prinselijk Paar, dat geen oogenblik heeft kun nen vermoeden, da* het afscheid van den gast er een zou zijn voor goed; wij deelen in den rouw van het Zweedsche Koningshuis en van het volk van Zweden, dat met zijn Ko ninklijke familie treurt. Wij denken in het bijzonder ook aan Geyssendorffer, een van die K L M. piloten, die voor ons volk de belichaming was geworden van wat het vliegwezen in ons land vermocht, de rustige betrouwbare figuur, die nu ook zijn laatste reis heeft gemaakt. In het wonder, dat wij bij het lezen van de haast dagelijksche berichten over vliegongelukken, waarbij maar1 al tc dikwijls niemand den ramp over leeft, ons 'met beklemming gaan af vragen: wat 's toch de oorzaak, dat de burgerluchtvaart tegenwoordig zulke zware verliezen heeft" Het wonderlijke is immers, dat wij een paar jaar geleden de illusie hadden, dat na den oorlog direct gevolg van de in de oorlogsvliegerij opge- dane ervaringen op alle gebied hef vliegtuig niet slechts de snelste, maar ook dc veiligste wijze van vervoer zou worden. Wij weten niet, of die gedachte verkeerd is geweest, wij we- ten ook. da» de luchtvaartmaatschap- pijen nóg altijd het gezag van de on- gevallenstatistieken kunnen inroepen, maar toch rampen als deze cn vooral het feit. da» er niemand is. dio een ongeluk als dij overleeft, schok ken een vertrouwen, dat wij allen ge had hebben. Een vliegtuig van de Philippijnsche luchtvaartmaatschappij is tegen den Duivelspiek bij Hongkong te pletter gevlogen. Het was een vrachtvlieg tuig, da» een lading goud ter waarde van 3-i millioen pond sterling ver voerde. De bemanning liet het leven Een vliegtuig van de Colombian National Airways, dat sinds Woensdag was vermist, en dat 17 parsagiers ver voerde. is door twee Amerikaansche vliegers gevonden. Men vreest dat alle inzittenden om het leven zijn ge komen. In Duitschland Honderd kilometer ten Zuiden van Hamburg is een Amerikaansch leger, vliegtuig tegen een hoogspannings kabel gevlogen. De piloot werd ge dood. Op drie kilometer afstand van North Allerton is een Mosquito-vlieg- tuig neergestort. De bemanning twee personen kwam om het leven. Temperatuur blijft dalen In het weersoverzicht van 26 Ja nuari, medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bil» wordt gemeld, dat de al- gemeene luchtdrukverdeeling zich in ongunstige zin heeft gewijzigd. Het gebied van hoogen luchtdruk over Rusland breidde zich uit. Over het algemeen treff men daar vrij rustig en licht bewolkt weer aan, waardoor de temperatuur, door nachtelijke uit straling. daalde to^ waarden, die in dezen winter nog niet zijn waargeno men. Een uitlooper van het Russische maximum, die tot de Faroer-eilanden reikt, nam eveneens jets in beteekenis toe. Gelijktijdig daalde de barometer over Frankrijk. Duitschland en onze omgeving vyj aanzienlijk onder in vloed van de depressie in de Middel- landsche Zee. De luchtdrukverschillen in Neder- iand en Noord-Duitschland namen snel toe, waardoor de Noordoostelijke tot Oostelijke wind sterk aanwakker de. De koude Russische lucht wordt nu in versneld tempo naar ons land gevoerd In verband daarmede zullen vooral de dagtemperaturen geleidelijk lager worden. Temperatuur overzicht van Zondag avond 9 uur: Twente —3. Den Helder —3, Vlissingen —6. De Bilt —3. Schiphol 6, Eelde —-6, Beek 8. Houthandelaar Engel, een eenvoudig man Het Nederlandsche slachtoffer on der de passagiers, de heer P Engel, werd in 1889 te Koog a.d. Zaan ge boren. Op vijftien jarigen leeftijd, trad Mi als jongste bediende in dienst van Dekkers houthandel to Zaandam. Toen in 1921 do firma werd omgezet in een NV werd do heer Engel mede-directeur. Ilij was een zeer eenvoudige, rustige man, die alles zoo zijn zaak over had. Onder de slachtoffers bevindt zich ook de jeugdige Franscho pianist Jean Loup Peltier, die de zangeres Grace Moore accompagneerde en die Zaterdagavond op 'n recital te Ko penhagen groot succes oogstte. Vóór zijn vertrek had hij medege deeld. dat hij naar Kopenhagen te rug zou komen voor een solisten concert. Bemanning Dc tweede piloot Gerrit Jan Riet man werd op 27 April 1918 geboren en volgde dc rijksopleiding voor vliegtuigbestuurder. Op 1 November 1940 kwam hij in dienst der KLM en stoni bekend als een bekwaam be stuurder. De eerste telegrafist Simon Marti- nus Antonius Pijnenburg werd op 18 April 1915 geboren en kwam op 1 Februari 1946 in dienst der KLM. De tweede telegrafist, Willem Brandenburg, werd op 28 Augustus 1920 geboren. Hij had dc opleiding voor radiotelegrafist gevolgd cn was derde stuurman Hij trad op 15 Jan uari 1946 bü de KLM in dienst. De werktuigkundige Willem Anto nio Bommel had diploma ambachts school en luchtvaart-technische school, waarna hij dc opleiding aan het KLM-internaat te Soesterberg volgde. Na een uitstekend examen trad hü op 31 December 1945 in dienst van de KLM. Pijnenburg, Brandenburg cn Bom mel waren ongehuwd. De steward Hugo Iloek werd op 27 December 1917 geboren. Na de lessen aan de hotelvakschool te heb ben gevolgd, werkte hij bij verschil lende hotels in binnen- en buiten land. Ilij trad op 1 November 1946 in dienst der KLM. De heer Hoek, was gehuwd en heeft drie kinderen. [Jri"- \:r_ -ijti Aanhoudende vorst Weersverwachtingmedegedeeld door het K.N.M.Ite De Bilt, gel-'/. dig tot Dinsdagavond Matige, aan de Waddcnkust /£J- ,'t dchjk krachtige, Noord-C ostelijke i wind. Overdrijvende wolkenvel- ,J den, waaruii hier en daar eenige ti l sneeuw valt. In het Noord-Weste- h 3 lijke gedeelte van het land lichte n tot matige vorst en in het overige c< gedeelte matige tot strenge vorst, y MHfTilw—n—awiniHiiiiiuuiniiJinuimnmini

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1