DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Regeering verwacht spoedig onderteekening Zij wilde liaar interpretatie Indonesië niet opdringen Bevin doet voorstel voor Duitsche grondwet De Boers ontslag niet zeker? Woningnood eischt snel en krachtig ingrijpen J Verklaring over Linggadjati" Er is slechts één „Linggadjati" Actie kostte vijf dooden President en twee Kamers Teekeningsbesluit een verrassing Parade van de week I Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week of Aper kwartaal Losse nummers 10 CL UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL Zaterdag 22 Maart 1947 Nr. 6U1 6e Jaargang Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: T). DE BOORDER DE minister van Overzeesche Gcbiedsdeelen mr. J. A. Jonkman heeft in de vergadering van de Tweede Kamer de volgende verklaring afgeleg-:. Hoewel de regcering er de voorkeur aan zou hebben gegeven inlichtingen over Indonesië na de onderteekening van „Lingga- djati" te geven, heeft zij toch aait den in de Kamer geuitcn wcnsch, gevolg gegeven, omdat zij geenszins den indruk zou willen doen ontstaan, als zou zij haar plicht, de Kamers zoo goed en zoo snel mogelijk in te lichten niet ernstig opvatten. Minister Jonkman releveerde, dat de regeering in December heeft ver klaard. dat het haar voornemen was de commissie-generaal te machti gen de overeenkomst te onderteeke nen, met dien verstande, dat die onderteekeninsr haar tot niets meer of anders verbindt dan wat volgens de door de commissie-generaal op gestelde toelichting is overeenge komen met onverkorte inachtne ming van wat de regeering in de Kamer verklaren zou. Zii had daar aan al doen voorafgaan, dat de commissie-generaal in die toelich ting uitputtend had verwerkt al wat zij ter verduidelijking, aanvul ling of uitbreiding dezer overeen komst met de Indonesische delega tie had afgesproken, en eindigde haar verklaring in dezen zin, dat zij in dezen geest bereid was de door de commissie-generaal meegebrach te ontwerp basis-overeenkomst te doen ondcrteekencn. Door aanneming van de motie Romme-Van der Goes van Naters heeft de Kamer zich verecnigd met het ten deze door de regeering ge nomen beleid. De commissie-generaal heeft, in Indonesië teruggekeerd, de Indo nesische delegatie op de hoogte ge bracht van den gang van zaken in Nederland, heeft haar bevoegdheid en bereidheid overgebracht de reeds geparafeerde ontwerp-overeenkomst nu ook te onderteekenen en heeft de Indonesische delegatie gevraagd of ook deze hiermede haar instemming kon betuigen. Antwoord De Indonesische delegatie heeft geantwoord: a. dat zij slechts gemachtigd was de ontwerp-overeenkomst te onder teekenen. zooals die luidde op grond van de zeventien artikelen, van de schriftelijke correspondentie en van de gedeelten uit de notulen, welke ingevolge die notulen bindend blij ken te zijn voor een of beide par tijen. terwtfl deze notulen overigens beschouwd Kunnen wonen als een bijdrage tot den uitleg van den tekst der overeenkomst; b. dat zij seen gevolg kon geven aan de uicnoodiging n ts stemmer, met de verklaring d»i Nederland- sche regcering, vooral aangezien dan de overeenkomst /ou werden achtergesteld bij die eenzijdige "er- verklaring. Uit brieven, notulen en in de door de Indonesische delegatie geopperde bezwaren zult het misverstand hebben terugge vonden, dat tengevolge van de behandeling der ontwerp overeenkomst hier te lande was ontstaan, als zouden er twee Linggadjati's zijn en als zou de Nederlandsche regeering het tweede Linggadjati aan de In donesische regcering hebben Spaansche guerilla's in actie In het gebied van Terucl zijn ne gen personen gedood en -10 gear resteerd bij een botsing tusschen guenlla-strijders en politie. Volgens Madrileenschc autoriteiten zou een plan der guerilla-stnjders, bomaan slagen in Valencia te plegen, ver ijdeld zijn. In de buurt van Valencia werden twee autobussen aangehou den en de passagiers beroofd. Een politieagent zou daarbij gedood en een ander gewond zijn. Negen republikéinsche Spanjaar den beneden achttien jaar loopen de kans ter dood te worden veroor deeld door een Spaanschen krijgs raad. aldus het „Britsch-Spaanschc comité voor hulp aan Spaansche re- publikeinsche vluchtelingen". Onder de beschuldigden bevinden zich twee jonge meisjes, van wie Isebc- lita Torrclba krankzinnig geworden zou zijn door de mishandelingen, die zij heeft ondergaan. Zeven van deze jonge menschen zijn meer dan zeven dagen in dc gevangenis Alcala de Henares in hongerstaking geweest, en hun voorbeeld werd gevolgd door gevan genen in andere gevangenissen. In verscheidene fabrieken te Madridj zouden dc arbeiders besloten heb-, ben bg wijze van protest het werk neer te leggen. willen opleggen. In de Eerste Kamer heb ik tegen dit misver stand krachtig stelling geno men. De commissie-generaal heeft deze misverstanden uit den weg oogen te ruimen en voorgesteld, dat dc Indonesische delegatie even tueel haar bijdrage tot de inter pretatie der ontwerp-overeenkomst zou leveren en mogelijke bezwaren tegen den zakelijken inhoud van de toelichting der commis'sie-generaal en van de regeeringsverklaringcn van 10 en 19 December zou kenbaar maken. Dit zou dan tot een bespre king tusschen beide delegaties kun nen voeren en tot een tweezijdig slotprotocol. kunnen leiden. De commissie-generaal meende tenslotte te mogen veronderstellen, dat beide delegaties eenstemmig van oordeel zouden blijken te zijn, dat een groot aantal nijpende pro blemen van de Indonesische volks huishouding zoo dringend om een snelle oplossing vragen, dat deze besprekingen niet in nieuwe lang durige onderhandelingen, doch zoo spoedig mogelijk in onderteekening moesten uitmonden. Hierop heeft de Indonesische de legatie geantwoord, dat zij krach tens de motie van goedkeuring over het regeeringsbeleid van dc repu bliek inzake de onderhandelingen met de Nederlandsche regeering door haar volksvertegenwoordiging was gemachtigd de geparafeerde ontwerp-overeenkomst te teekenen. Van de rechtzetting der misver standen bleek zij met voldoening tc hebben kennis genomen. Op het voorstel den commissie-generaal om tot een gemeenschappelijke inter pretatie te komen, meende zij even wel niet te moeten ingaan, omdat dat tot uitvoerige besprekingen zou leiden, welke in vele opzichten een herhaling van vroegere zouden op leveren. Zij verklaarde echter, dat wan- nee.r het de bedoeling is van dc Ne derlandsche regeering harerzijds piet tot onderteekening over te gaan dan op de wijze, door haar ge steld in de Tweede Kamer, de Indo nesische delegatie kan verklaren, dat zij er geen bezwaar tegen heeft de toelichting der commissie-gene raal, de verklaring van de Neder landsche regeering en de redevoe ringen van den minister van Over zeesche Gcbiedsdeelen op te vatten als de weergave van datgene, waar aan de Nederlandsche regcering zich door de onderteekening gebon den acht cn wat deze 2ich voor neemt te doen verwezenlijken bij de uitwerking daarvan. Zelf wilden zij zich evenwel niet aan deze stuk ken binden. Na onderteekening zal er liaars inziens nog ruimschoots gelegenheid zijn om dc inzichten en bedoelingen van de Nederlandsche regeering aan gezamenlijke bespre king te onderwerpen. Z\\ eindigde haar brief met de uitnondiging derhalve onver wijld tot onderteekening over te gaan opdat begonnen kan worden aan de oplossing \an de nijpende problemen van herstel en opbouw. Op 16 Maart is dit antwoord ont vangen, op 17 Maart heeft d mi nisterraad daarover vergaderd en is de Commissie-Generaal tot onder teekening gemachtigd, in aanslui ting op dat antwoord en na te heb ben bevestigd, dat het inderdaad de bedoeling der Nederlandsche regee ring is niet tot onderteekening over te gaan dan op de wijze, in dat ant woord nog eens weergegeven. (Vervolg op pag. 2) Ruys en Palar naar de Republiek Het A.N.P. deelt mede. dat de Tweede-Kamerleden Ruys de Bee- renbrouck en Palar. die beiden in Indonesië zijn. binnenkort te zo men een reis zullen maken in het gebied van de republiek Indone sië. (Dit bericht is daarom zoo grip. pig. omdat rnr. Ruys de Bcercn- brouck het eenige lid \an de K.V.Pf-fractic was. dat togen de I inggadjati-politiek stemde, ter wijl Palar Indonesiër is en lid van de Partij van den Arbeid, dus een volkomen overtuigd voorstan der van Linggadjati. Red.). Mooyman niet gepakt Het, directoraat-generaal voor bijzonder rechtspleging meldt, dat de berichten, dat Gerard Mooy man zou zijn gearresteerd onjuist zijn. Na Modjokerto Een speciale correspondent van Anet.i meldt, dat volgens de medc- declingen van overste F Rietveld, chefstaf van de a-divisie, dc inunda ties in de Brantas-delta. die ongeveer 9000 ha aan sawahs en erven om vatten, binnen een week tnt het ver leden zullen behooren. Van deze 9.000 ha lag 5.000 ha aan dc Neder landsche zijde van dc demarcatie, lijn en 4.000 ha aan Je andere zijde. Over het verloop van de actie deelde majoor L Rcindefs mede. dat deze eindigde met de bezetting van Modjokerto. waarbij aan Nederland sche zijde twee militairen gewond werden. De totale verliezen aan No- derlandschcn kant bedroegen vijf dooden cn elf gewonden, ten deele veroorzaakt door landmijnen De In donesische verliezen zijn niet be kend. doch kunnen niet groot zijn, daar er praetisch nergens van strijd sprake is geweest, artillerie niet ge bruikt is en er geen bombardemen ten hebben plaats gehad. Slechts eenmaal zijn door een vliegtuig roe kets afgeschoten om te trachten den spoorweg achter Modjokerto te ver nielen. echter zonder afdoend resul taat De toestand te Modjokerto cn omgeving is thans rustig en na de bezetting zijn duizenden bewoners teruggekeerd. Met het Indonesisch bestuur van Modjokerto hébben in goede verstandhouding besprekin. gen oyer bestuurskwesties plaats ge- onden. I)e Nederlandsche militaire woord-' voerder te Batavia heeft medege deeld. dat de toestand in Oost-Java zeer rustig is en het water in de ge ïnundeerde gebieden reeds daalt. In den seetór-Bandoeng zochten talrijke vluchtèlingen uit republikeinsch ge bied bescherming op Nederlandsch gebied. Tc Padang infiltreerden rampok- krrs Nederlandsch gebied. Overigens worden slechts enkele incidenten van geringe beteekenis gemeld. Soedirnian, de opperbevelhebber van ie republikeinseiie strijdkrach ten. heeft te Djogja verklaard, dat hem niets'bekend was omtrent een accoord tusschen de Nederlandsche en Indonesische autoriteiten over de bezetting van het gebied van Mod. jokerto door dc Nederlanders, alius bericht Agcnce Fiance Pressc. n Tijdens het bezoek der Etigelsche koninklijke familie aan Maseroe, de hoofdstad van Bosoetolund, reikt koning George een onderscheiding uit .aan Matsebo Seciso. I Bevin heeft op de conferentie van Aioskou een voorstel inge diend voor een centraal bestuur van Duitschland. Volgens dit plan zou Duitschland een republikeinsche regeering krijgen met een president, een wetgevende vergadering bestaande uit twee Kamers cn een hooggerechtshof, ter waarborging van de constitutie. De ministers hebben besloten .Oostenrijk uit te noodigen verte genwoordigers ter conferentie te zenden, die over het vredesver drag met Oostenrijk geraadpleegd'zullen worden „Is het waar, dat het alternatief voor het heengaan van de heeren Posthuma en Verzijl het aftreden van Van Mook cn Schermehorn zou zijn geweest?" luidde dc eerste vraag die de redactie van ..liet Parool'" stelde aan pref. dr. Schermerhorn. waarmee zij een radio-telefonisch gesprek heeft gehad. In de benedenstad van Batavia heerscht een levendige zwarte handel. Vooral het wisselen van geld wordt hier door Chincczen openlijk bedreven en de klanten icorden luid aangeroèpèn. (P.) KLM krijgt aandeel in Duitsch luchtverkeer Amerika. Engeland en Frank- rijk steunen een plan. waarbij de K L.M haar aandeel krijgt in liet Duitsche luchtverkeer. De Russen hebben nog geen machtiging ontvangen deze aan gelegenheid in den geallieerden bestuursraad te bespreken. Men hoopt nu. dat op de confe rentie in Moskou hieromtrent overeenstemming zal worden be reikt. Luchtvaartmaatschappijen vin tien landen, waaronder de K L M. hebben van du Amerikanen reeds machtiging gekregen luchtvaart diensten in of over de Amerikaan- sche zone te onderhouden. Dc Britten zijn voor hun zone even eens toeschietelijk geweest. Burgemeester krijgt meer bevoegdheden In verband met den heer schenden woningnood in een groot aantal ge meenten ts een krachtig ingrijpen noodzakelijk om chaotische toestan den op het gebied der volkshuis vesting te voorkomen, waarvan meestal de economisch zwakkeren het slachtoffer zouden worden Daarom heeft dc regeering bg de Tweede Kamer ingediend een wets ontwerp Bevordering van doelma tige verdeeling van woongelegen heid"^ Uit de memorie van toelichting stippen wij aan. dat in de toekomst vestiging, verhuizing en verdeeling der woonruimten tezamen als één onderwerp worden geregeld, nl. als ingebruikneming van woongelegen heid. De toewijzing van woonruimte en vergunning tot verhuizing wordt primair aan de gemeente toe vertrouwd. Dc beslissing inzake vergunning tot ingebruikneming van woongelegenheid zal in het al gemeen in handen van den burge meester moeten worden gelegd. De vestiging van oorlogsslacht offers en gerepatriccrden wordt tij delijk opgedragen aan den directeur van het Provinciaal Bureau voor de Verzorging van Oorlogsslachtoffers. De gemeenteraden regelen verder het vergunningstelsel, doch treden niet in de bevoegdheid van het P.B.V.O. De bevoegdheid, om een zonder vergunning in gebruik genomen wo ning tc ontruimen wordt toegekend aan den burgemeester, zonder dat een rechterlijk bevel tot ontruiming is vereischt. Het instellen van ge meentelijke commissies, die den burgemeester bij het uitoefenen van zijn bevoegdheid ter zijde zal staan, wordt verplicht gesteld. Gemeenten, die aan de toepassing der wet geen behoefte hebben, kunnen daarvan worden vrijgesteld. In een artikel wordt o.m. bepaald, dat dc door den burgemeester aan te wijzen gemeente-ambtenaren, ter verkrijging van gegevens omtrent woongelegenheid, het gebruik dat daarvan wordt gemaakt en het aan tal. leeftijd, geslacht en beroep der daarin gehuisveste personen, ge rechtigd zijn tot het binnentreden van woningen tegen den wil van den bewoner, mits tusschen zonsop- en -ondergang en voorzien van een schriftcliiken algemcenen of bijzon- deren last van dén burgemeester. De wet regelt verder het bewoon baar maken van daarvoor geschikte ruimten. Indien de herstelkosten dc f 3000 niet te boven gaan zal de regeering 75 tot 100 pet. van de kosten vergoeden Voor schadege vallen boven de f 3000 wordt een afzonderlijke wettelijke regeling overwogen. ..Nonsens" luidde liet antwoord. Verder deelde pr' f. Scliermarliorn mee, dat een uitvoerige verklaring door de Commissie-Generaal aan de Regeering is verzonden, waarin de motieven van het aftroden \an de heeren Posthuma, Verzijl en De Boer zijn opgehelderd. „Is het zeker, dat De Boer gaat?" Prof. Schermefhorn hoeft nog hoop dat hij blijft. Tijdens zijn tu;- schentijdsche verblijf in Nederland heeft men den heer De Boer van ze kere zijden zoo fel cn onredelijk aangevallen, dat hij gedeprimeerd is teruggekeerdl. De heer Dc Boer is, als onpolitiek man ook niet gewend aan tegen hem gericht' campagnes, en heeft daarom het bijltje er oij willen neer leggen. ...Maar heelemaal vast staat het nog niet".... „En de heeren Posthuma en Ver zijl. blijven die als adviseurs?" „Dat lijkt mij minstens erg on waarschijnlijk" gaf Prof. Schermer- horn ten antwoord. „Men kan zieb trouwens afvragen, of het wel wen- schelijk is, nu zij zich vierkant en openlijk tegen de regeeringspolitiek verklaarden." „En hoe gaat het Dr. Van Mook?" „Best, lieéj best!" Hij is, vertelde Prof. Schermerhorn, \ol plannen en voelt zich opgelucht nu er door de teekening van het accoord einde lijk een basis is waarop men eon structicf werk kan cloen. De liiite- rant-gonverneur-gcneraal en de Commissie-Generaal onderstellen, dat oorshands de economische vraagstukken oorrang zullen moe ten hebben boven dc politieke. 'Het gesprek kwam toen op Mo d jokerto. „TFos hef niet mogelijk geweest, een andere volgorde te kiezen: eerst trekenen en dan in overleg met Sjahrir uiteraard ingrijpen in den noodtoestand?" Uit Schermerhorn'- antwoord bleek, dat de Commissie-Generaal op het oogcnblik. waerop zij, door den onhoudbaron toestand daartoe genoopt, tot de Modjokcrto-actip besloot, niet wist dat zóó spoe dig de teekeningsheslissing uit Den Haag zou afkomen. Polshorloges verpakt in zeep! Dinsdagvoormiddag hadden de commiezen van het grensstation te Roosendaal succes bij het door zoeken \an den trein Brussel- Amsterdam. Achter de houten rugleuning van een derde-klas rijtuig vond men keurig verbor gen (geen schroefje was bescha digd). een flinke partij dameskou sen. lappen stof. shag en nog en kele andere begeerenswaardige Belgische artikelen. De wagen werd afgekppcld cn op een zijspoor gerangeerd waar een nauwkeurig onderzoek werd ingesteld De ruimte achter elke plank van de rugleuning bleek gebruikt. Men was niet vakken nis te wérk gegaan. In de visitatiezaal werd een goede vangst gedaan. Bij een aan. tal dames nam inen meters tex tiel in beslag, die zij clandestien trachtten in te voeren. Kostbare polshorloges werden gevonden in... zachte zeep. de dames we ten thans wel hoe laat het is! Het Britsche plan is als volgt; I In overeenstemming met de politiek van decentralisatie van het politieke leven in Duitsch land moet uiteindelijk een grond wet voor Duitschland worden op gesteld, die voorziet in een ver deeling van de bevoegdheden tus schen de Lander en dc centrale re geering. Deze verdeeling moet zijn als volgt: a) Alle macht, moet bij dc Lander berusten, behalve wanneer uitdrukkelijk is aangegeven dat zij bij dc centrale regeering be rust. Dc centrale regeering moet voegheden bezitten ter verzeke ring van: De noodzakelijke politieke, ju ridische, economische en finan- riocle eenheid. Voorloopig moeten enkele eco nomische bevoegheden onder toe zicht van geallieerde instanties centraal voor geheel Duitschland worden uitgeoefend. Zoodra dc economische situatie zulks toe laat. moet de geallieerde bestuurs raad na overleg met een advisee- rend Duitsch lichaam, beslissen hij welke Duitsche instanties dc- zo bevoegdheden eventueel moe ten berusten. II Dc Centrale Duitsche regee ring moet uiteindelijk volgens de hieionder vermelde beginselen ge vormd worden: Een president cn twee kamers, waarvan een het gcheelc volk, dc andere Lander vertegenwoor digt en een hooggerechtshof. Vrijheden III Wij willen een wettelijk bewind en eC4i democratische ont wikkeling in Duitschland. De volgende rechten moeten vrijelijk en onmiddellijk door alle Duit- schers uitgeoefend worden. Vrijheid van mceningsuiting, van pers en radio, van vergade- Ting, van beweging en verbin ding, vrijheid van godsdienst, van \creeniginjr binnen dc per ken der wet. juridische vrijheid, bescherming tegen willekeur hij arrestatie en gevangenhouding. Deze rechten mogen alleen be perkt worden door don gcallicer- denbestuursraad. De conslitutioneelc democratie zou op de volgende wijze tot stand kunnen komen: 1) Vorming van een centraal Kestuur ter uitvoering van dc be ginselen der overeenkomst van Potsdam cn eventueele besluiten door de huidige conferentie van Moskou genomen 2) liet opstellen van een grond wet in samenwerking ."riet het Duitsche volk. 3) Hiertoe moet een voorloopigc grondwet worden opgesteld, die ioor den bestuursraad moet wor den goedgekeurd en verkiezingen worden gehouden krachtens dezv grondwet. i) De voorloopigc grondwet moet een tijdlang van kracht zijn. waarna eventueel wijzigingen kunnen worden aangebracht. 5) De definitieve grondwet zal dan opgesteld en door het Duit sche volk bekrachtigd worden. G) Vervolgens moeten nieuwe verkiezingen gehouden en een nieuwe regeering worden vormd. IV. De bcstuursr*".; bthoudt zich het recht voor do volgende aangelegenheden tc regelen: de- militarisitie en ontwapening, do nazificatie. ontbinding van kar tels. veiligheid, herstelbetalingen^ restitutie, krijgsgevangenen er V.P.'s. oorlogsmisdadigers, aange legenheden betreffende de bezet- t i ngsst rij dkrachten. hu i tenlaïid- sche betrekkingen cn buitenland se!) e valuta's. Goede vooruitzichten voor Suriname De éouverncur van Suriname Mr. J. C Brons is per K.L.M. vliegtuig in Nederland gearriveerd. Er is in Suriname, volgens den gouverneur, nog geen vooroorlog- sche welvaart, maar afgezien van een tekort aan boter fdic nu uit Ne derland wordj geïmporteerd!, spijs olie cn suiker kunnen dc Surinamers allr* levensmiddelen vrij koopen. Dc suikerdistribulie kan waar schijnlijk spoedig worden afge schaft. dank zij de eigen productie. Dc economische aspecten zijn gunstig, vooral de bauxicluitvocr naar dc Vcrecnigde Stalen is sterk gestegen. Wat den uitvoer van hout betreft, veel gaat ypor den weder opbouw reeds naar Nederland. liet maximum is echter nog lang niet bereikt, hoewel deze export binnen een jaar reeds vertienvoudigd is. Een overvloed van rijst, waar van zeer veel naar Venezuela wordt uitgevoerd, levert Suriname waar devolle deviezen op. Opstandelingen gaan tot aanval over De radio-omroep van de opstan delingen in Paraguay heeft gister, avonj den algemcenen aanval op San Pedro, dat halverwegen tusschen Concepcion en Asuncion ligt. aan gekondigd. Reeds zijn militaire doe len in het stadsgebied gebombar deerd, aldus de radio. Voigens schattingen van waarne mers te Buenos Aires, hebben de op standelingen thans 12 van de 15 ge vechtsvliegtuigen dèr Paragueesche luchtmacht in bezit. Staalleveranties aan Russen stopgezet Radio Frankfort meldt, dat do Britsche cn Amcrikaanschc bczet- tinpsautoriteiten in Duitschland hebben besloten «Ie leverantie van ijzer cn staal aan de Russi sche zóne onmiddellijk stop ie zeilen, daar die zóne dc verplich tingen van de handelsovereen komst met dc Anglo-Amcrikaan schc zóne niet is nagekomen. De radio z.egl voorts dat, tcr- w ijl de Anglo-Amcrikaansche zóne reeds 95 procent der overeen gekomen hoeveelheden ijzer cn slaal had geleverd, de Russische zóne zeer ten achter was mol do levering van de vastgestelde hoe veelheden voedsel cn andere goe deren. Verliezen in Indonesië Dc regeering maakt bekend.dat tot lnar leedwezen in do afgeloo- pen week de navolgende verlie zen zijn gerapporteerd: Gesneuveld of overleden tenge volge van oorlogshandelingen: koninklijke marine: Res. It. 2e klasse der cavallcrie C. II. Kra nenburg, uit Amsterdam. Korp. der mariniers O V. W. G. Dolleman uit Axel (Zeeland). Koninklijke Landmacht: sold. Ie klasse C. Schop uit Barcn- Grecht. Sold. Ie klasse W. .1. Koorn, uit Amsterdam. Niet ontplofte bommen worden opgeruimd In den laatsten oorlogswinter zijn bij de bombardementen op dc spoorlijn, in dc omgeving van Vleuten vele onontploftc bommen terechtgekomen, die voor een deel ccnige meters in den grond zijn gezakt. Daar het gevaar niet denk- liecldig is, dat deze hommen nog eens tot ontploffing zullen komen, zal de Mijnopruimingsdicnst over twee weken een begin maken met het opruimen van deze projectie len. Dc inwoners wordt aangera den. zoo spoedig mogelijk schrif telijk of mondeling bij den bur gemeester opgave te doen van plaats van liggingen aantal bom men. Ditmaal: het drama van Linggadjati ER heeft eens iemand gezegd, dat politiek niets anders is dan de kunst om een eenvoudige zaak dermate ingewikkeld tc maken, dat niemand er meer iets van begrijpt. Hoewel wij deze uitspraak, zacht gezegd, nog al simplistisch vinden, hebben wij er dc laatste maanden, kennis nemende van wat zich aan politiek afspeelde rondom het basis accoord van Linggadjati, herhaal delijk aan moeten denken. En in de afgeloopen weck, toen wij van de cenc verbazing in de andere vielen en er een oogcnblik kwam, dat wij er geen touw meer aan konden vast knoopen, scheen deze uitspraak het eenige antwoord op de vele vragen, die bij ons rezen. Laten wij nog eens nadrukkelijk vaststellen, dat dc Indonesische kwestie voor ons land het pro bleem van dezen tijd is, waar alle andere vraagstukken niet alleen aan ondergeschikt, maar direct of indirect voor een belangrijk deel ook mee verbonden zyn. Dc oplos sing wij schreven het herhaal delijk heelt al veel cn veel tc lang op zich laten wachten. Iedere dag, dat dc economische wederop bouw van Java en Sumatra langer uitbljjft, bctcekcnt een onschatbaar verlies aan kostelijke producten, waar de wereld, ook ons land. naar snakt. Iedere dag, dat ons land een bclangrykc troepenmacht op de been houdt, kost onze in een droe- vigen staat verkeerende schatkist eenige milliocnen. Dat zijn al een paar grootendcels (niet geheel) materieelc zaken. Maar er is meer, veel meer. Afgezien van dc geïnterneerden, die nog gerepatrieerd moeten wor den, is er allereerst dc mogelijkheid om met de Indonesiërs samen tot een nieuwe constructie van ons rijk te komen, waarop tenslotte al het andere berust. Hoe langer we wach ten met het werkelijke begin, hoe meer moeilijkheden er zullen komen en hoe méér Nederland er, op aller lei gebied, bij inschiet. Indien cr in de lente van "het vorige jaar op ..De Hooge Veluwc" spijkers met kop pen waren geslagen, zou dc nieuwe opbouw in Indonesië al lang ter hand genomen kunnen zijn, waarschijn lijk met minder concessies van on zen leant. Eén ding staat dus wel vast: het «Indonesische probleem kan niet nog langer sleependc gehouden worden. T N den herfst van het vorige jaar A scheen de oplossing cr tv z\in. Op 15 November werd het basis- accoorcl van Linggadjati gepara feerd en dc zeventien punten open den het verschiet op een nieuwe constructie van ons rijk, dat als een Koninklijke Unie (met „de West") als dc Vereenigde Staten van Indo nesië (mot dc Republiek) zou om vatten. Hoewel het king geduurd had kon men verzuchten: „Mis schien is liet nog niet te laat. Al3 nu'maar wordt doorgezet." Maar neen. Nederland, dat even oen grootschc visie had gehad cn bereid scheen met een royaal ge baar naar de Indonesiërs het ge zamenlijke pad naar een nieuwe toekomst tc effenen, schrok terug van zijn eigen moed. De tegen Ling gadjati ontketende actie, hoewel door de voorstanders van dc hand cwezen, bleef ook in hun kringen niet zonder invloed en ondervond althans niet de bestrijding, die zij, bij de kracht waarmee zij gevoerd werd, verdiende. Met name in Ka tholieke kringen bleef dc bestrij ding, zeker aanvankelijk, min of meer mat en het zag er een oogcn blik zelfs naar uit, dat dc Katho lieken het onderling op dit punt niet eens zouden worden. Toen kwam de motie Rommc-Van der Goes van Naters. die wij steeds hebben betreurd. Zij bcteekende on tegenzeggelijk een stap terug. Aan vaarden of niet aanvaarden, hebben wij destijds geschreven. Maar Ne derland aanvaardde niet. En Neder land wees ook niet af. Nederland hield een slag om den arm... Halfheid in de politiële leidt nooit tot iets goeds. Dat is nu weer ge bleken. Nu al vier maanden ligt hét basis-accoord van Linggadjati er ongeteekend en in dien tijd zijn de onaangenaamheden en economische verliezen, om van prestigeverlies bij dc Indonesiërs en m het buitenland maar niet t^ spreken, ons niet be spaard gebleven. Bloedige botsin gen hier en daar bleven niet uit, mcnschcnlevens gingen verloren. De nog geïnterneerde evaéué's kon den niet naar huis. De economische opbouw bleef achterwege en de staatlcundigc opbouw bleef ge stremd. De onverkwikkelijke zaak met dc „Martin Bchrman", waarbij wij overigens het „recht" aan onze zjjde hadden en ons mateloos kon den ergeren aan dc aanmatigingen van liet Amerikaansch# grootkapi taal, leerde ons opnieuw de les, dat dc Indonesische kwestie niét alleen een Nederlandsche maar een inter nationale aangelegenheid is en dat er een moment kan komen, dat ons dat op een nog wat pijnlijker wijze aan het verstand wordt gebracht. Bevin kwam er nog een schepje op doen door er langs zijn neus weg zijn spijt over tc betuigen, dat Ne derland nog niet tot overeenstem ming met dc Republiek gekomen was. En is er nog op andere wijze internationale druk uitgeoefend? Wij weten het niet. N ieder geval brak deze week plotseling de activiteit los. Ne derlandsche troepen gingen Zondag ochtend tot het offensief over bij Modjokerto om de Brantas-delta in handen te krijgen. Denzelfden dag verklaarde de Nederlandsche regee ring zich bereid het accoord van Linggadjati te teekenen. Wij heb ben even naar ons hoofd gegrepen. (Vervolg op pag. 2) Vrij zacht Weersverwachting van Dc Bilt geldig tot Zaterdagavond. Zwaar bewolkt met tijdelijke opklaringen, plaatselijk enkele regenbuien. Tijdelijk krachtige Zuid-westelijke wind Vrij zacht. Zaterdag 22 Maart: Zon ip 6.41onder 18.55, maan op 7.08,

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1