omty
zijn
held" te
stad in beweging
Aan den luidspreker:
een nieuwe rubriek
New- York
Een kleinzoon van Victoria
onderkoning in India
Amerika'; aandeel in
't scheppen van muziek
TUINKALENDER
Zooals de mensch is, zoo
is zijn stad
New-Yorker sloopt
met vreugde
P)EZE gedachtengang bepaalt
ook de architectuur. Men wil
geen stijlimitatie meer. Zoekt
naar een eigen stijl, die er nog
niet is. maar gedachtig aan het
feit dat een schreeuw op aarde be
ter gehoord en zelfs verstaan
wordt dan een bede, roept men in
dc profane architectuur de bewe
ging, het licht te hulp. De nieuwe
daglichtlamp beeft Amerika al
veroverd. Duizenden neonlichten
tooveren dag en nacht figuren on
gevels en daken, en als dat nog
niet genoeg is om de aandacht te
trekken, blaast een driemaal lo-
vensgroote neon-man O-ties. als
cigaretten-reclame. terwijl een
etalage-kerstman drie straten ver,
via luidsprekers, buldert van den
lach.
Zaterdag: 22 Maart 1947
T N het late voorjaar 1943 vloog
-1 Montgomery voor een paar da
gen naar huis, naar Engeland orn
daar tot de ontdekking te komen,
dat hij na een leven van onbekend
zijn, plotseling een nationale held
was geworden.
Al vain de eerste dagen van den
oorlog af was het Engelsche volk
op zoek geweest naar een militai
ren held als een pendant van den
politieken held. dien zij in Chur
chill gevonden hadden. En in Mon
ty hadden ze er nu zoo een kant
en klaar, een generaal, die zoo echt
prettig vol eigenaardigheden zat
en tegelijk een man. die op bewon
dering' reageerde. Als Montgomery
met zijn beroemde baret op een
schouwburg bezocht, dan hield de
voorstelling even op om het pu
bliek gelegenheid te geven hem toe
te juichen. Als hij zich op straat
vertoonde, dan renden de menschen
op hem af om ..Monty!" te kunnen
roepen. Het gebruikelijke stel dwa
ze vrouwen deed hem per brief een
huwelijksaanzoek. In de woestijn
had hij al zijn brieven eigenhandig
beantwoord (behalve de huwelijks-
aanzoeken, waarop heelemaal niet
werd geantwoord), maar nu werd
zijn correspondentie overweldigend
en kregen zijn adjudanten iederen
dag te worstelen met de massa
brieven.
Zoodra bekend werd. dat hij het
een of ander noodig had. een hond
of iets van klecren of een auto of
wat dan ook. begonnen de goede
gaven uit heel Engeland binnen te
sti'oomen. Een heeleboel menschen
boden hem aan, om de boeken, wel
ke hij bij het bombardement van
zijn huis in Portsmouth was kwijt
geraakt, te vervangen. Er werden
stroomen slechte verzen aan hem
gewijd. Uitgevers boden hem kapi
talen voor zijn memoires; uit Ame
rika kwam zelfs één bod van 25000
pond sterling. Instellingen van lief
dadigheid belegerden hem gewoon,
om van hem gedaan te krijgen, dat
hij het beschermheerschap over hen
aanvaardde of dat hij op hun bazar
of welke vertooning dan ook voor
een goed doel verscheen. Millioenen
woorden werden over hem geschre
ven in de kranten, zijn moeder, zijn
familieleden werden geïnterviewd,
lederen dag verscheen zijn foto wel
ergens en weldra kende 'iedereen in
Groot-Brittannië en het Empire dit
smalle, ascetische gezicht. Hij was
een publieke persoonlijkheid met
het accent op persoonlijkheid
Moppen
EN heele reeks van moppen
over hem deed de ronde door
do café's en de clubs, meestal va
riaties op het thema van zijn ma
tigheid, zijn strengheid, zijn mate
loos zelfvertrouwen. Iedereen, die
hem vroeger al was het maar heel
uit de verte had gekend, kwam met
een verhaaltje, met een of ander
sterk stukje aanzetten. Daar had
je b.v. den tijd. dat hij als bevel
hebber van Zuid-Engeland de bur
gers zonder eenigc égards uit hun
huizen had gezet en de vensters
met cement had laten dicht maken.
Daar was die officier, die door Mon
ty voor den krijgsraad was ge
bracht, omdat hij in diensttijd met
zijn vrouw had gepraat. Dan was er
de beschrijving van de manier,
waarop zijn staf moest leven: met
rooken, geen alcoholica, geen con
tact met vrouwen, een groepje ge
vangenen, kuiseh en doodsbang
voor hun chef, dat iederen morgen
en avond braaf naar de kerk moest
en zelfs niet durfde hoesten, terwijl
Monty uit den bijbel voorlas. Dan
had je het verhaal van de benauw
de onderofficieren van de admini
stratie, die één trek deden aan hun
sigaretten en die de peukjes onder
de mat schopten als Montgomery
het bureau binnenkwam. En de ein-
delooze verhalen over ontslaan van
lieden of over de ruzies tusschen
Montgomeriy en Alexander.
,,Hoe staat het ervoor met den
slag?", zou iemand volgens zoo'n
verhaal hebben gevraagd, waarop
hij ten antwoord kreeg: „Precies
volgens plan. Hjj is om 6 uur be
gonnen en om 10 uur heeft Monty
den generaal ontslagen."
Churchill zou van Monty gezegd
hebben: „ondenkbaar bij een neder
laag en bij een overwinning onver
draaglijk". En men vertelde met
groot plezier, hoc Monty de smoor
in had gehad over de wolken van
sigai-enrook en alcoholdampen,
waarmee Churchill zijn tent in de
woestijn had gevuld. Montgomery's
bekende gezegde tegen Churchill:
„U en ik zullen dit samen tot een
goed einde brengen", werd spreek
woordelijk en er waren zeker een
Monty als kindervriend
Ondenkbaar bij f
een nederlaag en
Op 23 April zal het Dctroit-sym-
Iphonie-orkcst de eerste openbare
uitvoering geven van John Powell's
symphonic in A. gebaseerd op volks
muziek van Virginia.
Het spelen van het werk neemt
meer dan 5 0 minuten in be
slag! Het is samengesteld uit vier
clcclcn: plattelands-dans, volkszang,
ballade en ritueclc dans. Twee an
dere nieuwe Amcrikaansche sym-
phonieën werden voor den eersten
'keer uitgevoerd op 7 Maart, toen
het Minneapolis-orkest Mark Bruns
wick's symphonic in b mol speelde
en David Broekman het Cincinnati-
orkest dirigeerde in zijn Symphonie
no. 2.
Op 14 April zal het Julliard-school
koor en orkest een ander nieuw
Amerikaansch werk. Charles
Bryan's The bell Witch, een can
tate gebaseerd op n legende van
Noord-Carolina uitvoeren.
De in Duitschland geboren com
ponist Paul Hindemith, thans
staatsburger van de Vereenigde
Staten, is tot volledig lid gekozen
van het Nationale Instituut voor
kunsten en letteren, welks ledental
zich beperkt tot 250 geboren of ge
naturaliseerde Amerikanen.
onver dragelijk
5 bij een over"
g winning jj
.■uoecooooco&xwexK^xooooocooocirriixjoooeiriocicor.
half dozijn moppen in omloop over
hoe Monty ten nemel steeg om den
Almachtige te onttroonen.
Populariteit
ONTGOMERY had nu voor-
4-* *- goed zijn plaats in den geest
van het volk als een dienstklopper,
een zonderling en een branieschop
per a la'Cyrano de Bergerac. Maar
men was juist op hem gesteld
vanwege deze eigenschappen en
niemand trok ooit zijn eerlijkheid,
zgn oprecht geloof, zijn eenvoud of
het tastbare feit van zijn militaire
successen in twijfel. Daar was iets
in deze hcole opmaak van de figuur
van Monty misschien zat 't hem
voor?l in het ontbreken van iederen
vorm van snobisme of van echt mi
litair formalisme dat zeer sterk
sprak tot de massa van het volk
en waarom het van Monty hield.
De lichte toets van boosaardigheid,
die in de moppen over hem zat,
droeg er alleen maartoe bij om zijn
populariteit nog grooter te maken.
Echte bezwaren tegen hem kwa
men eigenlijk bijna uitsluitend van
de top, uit de coterieën van White
hall of het West-End van Londen.
Ongeruste politici roken een auto
craat, een militairen dictator, die
te veel praats kreeg. Wat zou er
gebeuren als hij het in zijn hoofd
Na Rommel tut Afrika te hebben
verjaagd ontdekte „Montv" in Lon
den, dat hij tot „held" gepromo
veerd was. Alvorens zijn plaats tn
den schouwburg te kunnen inne
men, moest Montgomery staande
zijn dank betuigen voor de enthou
siaste begroeting
zou krijgen om in de politiek te
gaan? Dc Generaal, die aan het
hoofd van zijn overwinnend leger
naar huis terugkeerde, was sinds
de dagen van het oude Rome altijd
en gevaar geweest. En in het Le-
jer had men de meest sombere ver
moedens Dc oudere generaals za
gen in Monty den parvenu, den
bombastischcn en rockeloozen be
stormer van heilige huisjes. En ook
bij de Marine en de Luchtmacht
waren er velen, die hem beschouw
den als een ordinairen opzichtigen
kwast, een filmster-generaal, die
er maar al te zeer op uit was om
met de eer te caan strijken. Was
Alexander feitelijk niet d e man.
was hij eigenlijk niet de man met de
hersens achter dc successen van
Monty
Koelheid
OOK in het Amerikaansche op
perbevel was er een zekere
koelheid t.o.v. Montgomery. Die
vent scheen te denken, dat hij dc
wijsheid in pacht had. Men had er
het gevoel, dat het Britsche Acht
ste leger met zijn bevelhebber, die
2ich voor niets geneerde, wel wat
al te veel in het zonnetje werd
gezet.
Voor het moment was dit verzet
tegen Monty niet erg 'sterk. Het
Defence- Committee van het Engel
sche kabinet zag heel goed in. dat
net. gezien de nog steeds dreigende
situatie van den oorlog, noodig was
oir Jit paard nog een poos te later,
galoppeercn, al zou het dan ook zijn
nut kunnen hebben om de teugels
van tijd tot tijd wat aan te trek
ken.
ALLAN MOOREHEAD
MONTGOMERY
(Nadruk verboden).
De MGM verfilmt thans de
geschiedenis van de atoombom on
der den titel ..The Beginning or the
End". Ook bij deze filmopnamen
wordt de grootste geheimhouding
betracht. Godfrey Tearle. een En-
gelsch acteur, speelt de rol van pre
sident Roosevelt, terwijl ook prof.
Einstein aan deze film medewerking
verleent en op het witte doek te zien
zal zijn.
Ingezonden mcdedeeling)
KOFFIE VOOR
IEDEREEN
Een Zweedsche professor noemde
onlangs de volksmeening. als zou
koffie den slaap belemmeren, een
pure suggestie. Hij bewees, dat
coffeinc wel opwekt, maar ook
het zenuwstelsel tot rust brengt.
Een proef, die eenigen tijd daarna
m Frankrijk werd genomen, komt
dit op aardige wijze bevestigen.
Door 20 proefpersonen werd
voor het slapen gaan een kop
sterke koffie gebruikt. Allen zei
den. dat ze slecht geslapen hadden.
Den volgenden dag dronken allen
een glas melk: nu verzekerden
zij, dat ze rusug geslapen hadden.
Wat men niet wist, was, dat in
de melk twintigmaal zooveel cof
feinc opgelost vvas dan een nor
male kop koffie bevat.
Wat er ook van zij: er zullen men
schen zijn. die mcenen geen koffie
te kunnen verdragen, even goed
als er menschen zijn die geen
boter of suiker kunnen verdragen.
Om nu deze personen niet te
berooven van het genot, dat een
geurig kopje koffie bieden kan,
heeft de Gruyter coffeinevrije
koffie in den handel gebracht.
Dat is dus koffie, waaruit de
coffeïne is verwijderd, maar die
door een bijzonder procédé aan
smaak en aroma niets heeft in
geboet. Ook voor coffeinevrije
koffie is het adres: De Gruyter,
de koffie en theezaak.
GROOT-BRITTANNIE koos een
achterkleinzoon van de eerste
keizerin over India, koningin Vic
toria, ter afsluiting van het tijdvak
van Britsch bestuur over de 400
millioen Voor-Indiërs. Viscount
Mountbatten tan Burma zal als on
derkoning optreden als de-'persoon-
lijke vertegenwoordiger van zijn
vriend en neef, koning George VI.
Mountbatten zou zich waarschijn
lijk ten zeerste gegriefd voelen in-
lien men er op zou zinspelen, dat
hij de post heeft gekregen vanwege
zijn verwantschap me, den koning.
Tn de eerste jaren van den oorlog,
toen hij de opperbevelhebber van
de Britsche commando's was. boden
zijn manschappen dikwijls aan te
ZATERDAG 22 MAART. Eertige
hooggroèiende vaste plantendie in
den zomer een goede maskeering
geven voor schuttingen en ook zeer
goed op open plekken tusschen
heestergewassen kunnen vsorden
geplant zijn: AronitvmAnchusa
Riddersporen, Helenium, Rudbec-
kia, HcUanthys, Solidage en Herfst-
Aslers. Deze planten leveren boven
dien voortreffelijke snijbloemen. Een
andere vaste plant, die wel een
hoogte van meer dan 150 cm kan
bereiken, is de Oynerium-argentum
of Pampasgras. Deze behoort tot de
siergrassen en prijkt in den zomer
met zilverwitte pluimen, die wor
den gedroogd en nadien in vazen
gebruiktS. L
E ENIGE woorden ter inleiding
van onze radio-rubriek zijn.
dunkt ons, wel op zijn plaats. Wel
ke onze bedoelingen zijn Het is
met met eenige woorden te zeggen.
We zijn er echter zeker van, dat
het constateeven van eenigc in het
oog loopende feiten Uw aller in
stemming zal hebben.
Om te beginnen Verkondigen we
een wijsheid, waarvan ieder al van
te voren overtuigd is, namelijk, dat
de „radio" een cultuur-instrument
van de allereerste orde is. Wc zeg
gen dat, hoewel we weten, dat bijna
niemand ooit tot het koopen van
een radio-toestel gekomen zou zijn,
als het alleen te gebruiken ware
ter leering van hem en de zijnen.
Laten wc zeggen, dat een zeer be
langrijke factor bij 6e aanschaffing
van een toestel is geweest het di
recte, oogenblikkelijke contact met
de wereld. Dc nieuwshonger speel
de een voorname rol, om voorloo-
pig van de vele en velerlei andere
motieven maar te zwijgen. In elk
geval: dc radio, met alle fouten die
er aan kleven, blijkt al sinds lang
te zijn een cultuur-instrument, dat
een uiterst belangrijke plaats in
neemt in ons leven, zóó belangrijk,
dat we er in den meest letterlijken
zin van het woord mee opstaan en
mee naar bed gaan.
Stimuleeren
NU zijn er vele programma-on-
derdeelen waarvoor we het
hoogste respect hebben, maar er
zijn er ook. die volgens onze mee
ning uitgebouwd zouden kunnen
worden tot een veel grootcrc hoog
te, leidende tot beter inzicht, een
ruimere blik of grootcre genieting.
Er zijn vele dingen, inhaerent aan
elke dagelijksche uitzending, die we
zeer waardeeren en er zijn cr, die
in onze oogen, vanwege sleur of
anderszins, voor verbetering in
aanmerking komen.
Wc hebben ons op het standpunt
gesteld, dat het dc plicht is van een
ieder, zijn steentje bij te dragen ter
verfraaiing van dc tempel aan ra
dio gewijd en we meenen, dat uit
kennis én opbouwende critiek de
goede ideeën geboren kunnen wor
den.
Het zou echter, zegt U. zoodra
het dc bespreking van academische
kwesties betreft, voor de hand lig
gen dit te doen binnenskamers en
tusschen vaklieden. Maar het is
buiten kijf, dat hun meeningen op
een bepaalde wijze gunstig beïn
vloed zouden kunnen worden, als
duidelijk zou blijken, dat de luiste
raar m het algemeen het niet lan
ger eens kan zijn met een bepaalde,
gevolgde methode. Per slot is en
blijft zelfs de volmaakste deskun
dige een dienaar van de luisteraars
en zal bij het beoordeelen van be
paalde situaties of het kiezen van
een richting, deze luisteraars-stem
van doorslag-gevende beteekenis
zijn. Die richting moeten wc dus op.
Vooruitgang
WE leveren ons aandeel aan de
de vorming van een zoo
goed mogelijk georiënteerde publie-
blieke mecning inzake radio en we
hebben ons daarvoor van de mede
werking verzekerd van een vakman
die naast een ruime blik inzake
cultureele mogelijkheden in het al
gemeen, zich veel moeite heeft ge
geven om voor wat de radio betreft
die mogelijkheden te peilen.
Zoo is onze bedoeling zeer be
knopt te formulecrenEen op de
hoogte brengen van onze lezers
luisteraars door middel van korte
artikelen over allerlei soorten van
onderwerpen de radio betreffende,
het aanwijzen van dat wat in onze
oogen voor verbetering vatbaar is,
het verwijzen naar uitzendingen die
onzes inziens zeer geslaagd zijn en
ten slotte het overwegen van mo
gelijkheden tot vernieuwing. „Stil
stand is achteruitgang" en wel zeer
in het bijzonder waar het een in
strument betreft van zoo diep in
grijpende beteekenis in ons leven
van allen dag.
vechten tegen een ieder, die be
weerde. dat hij zijn post te danken
had aan zijn koninklijk bloed. La
ter was hij belast met het opperbe
vel van Zuid-Oost-Azië in den strijd
•pgen Japan.
Mountbatten die in hofkringen
bekend staat als „Dickie'' werd
een van de meest populaire oorlog*
helden van het koninkrijk, nadat
hij zich reeds in vredestijd een naam
verworven had als een sjmrtsman
Hij is nu 47 jaar oud en schout bij
nacht Hij kwam op 13-jarigen leef
tijd bij de marine. Na het einde van
den eersten wereldoorlog was bij
2e nitenant op een flottielje onder
zeeërs.
Zyn vader, prins Louis van Ba
tenberg. was admiraal op de Engel
sche vloot toen de eerste wereld
oorlog uitbrak. Hij had zijn post
titel op vanwege het rumoer over
zijn Diiitsche antecedenten. Daarop
veranderde de familie haar naam
in Mountbatten.
Lord Mountbatten beeft als zijn
directe medewerkers Lord Israav.
die een van de voornaamste raad
gevers was voor de nationale de
fensie van 19-13 tot bet einde yan
den oorlog, en Sir Eric Mieville,
voorheen privé-secretaris van den
koning.
Int. muziekconcours te
Scheveningen
In de maand Mei van het volgend
jaar zal in het Kurhaus to Scheve
ningen een internationaal muziek
concours voor solisten plaats vin
den op het gebied van piano, viool
en zang. Reeds i= een internationale
jury samengesteld, bestaande uit
vertegenwoordigers uit twaalf lan
den. Een dergelijk concours werd in
Nov. l.)4fi tc Parijs gegeven.
„Zou-ie 7t halen?"
IV/Tanhattan is tot onrust gedoemd.
LV1 Principieel is ér weinig ver
anderd sinds Pieter Block hier in
1613 dc eerste huizen van Nicuw-
Amsterdam bouwde. Oorlogen en
onafhankelijkheidsverklaring ten
spijt is de New-Yorker altijd
iemand geweest, die van elders
kwam en volgens John Erskine
denkt hu er altijd aan om weer te
vertrekken of heeft hij reeds aan
dit voornemen uitvoering gegeven.
Een nomadenstad. geen haven
plaats. al is het misschien de
grootste haven ter wereld. De emi
grant. die meestal onder niet te
rooskleurige omstandigheden den
oceaan is overgestoken, wil zijn
verleden in Holland. China, Italië
01 au e» R, tv
iB 18 8® |ii
NEW YORK IS GEEN MODERNESTAD. Dit is Wall-
street van de City: imitatie-gotiek, Gricksche tempelbouw en
Style Empire, vereeni met modernen beton-skeletbouw en een
wolken'.,abber met Corynthischc zuilen
of Bolivia liever vergeten- Moet
het vergeten. Anders us hei leven
hier onmogelijk. Daarom beleeft
hij zijn stad niet als havenstad,
wil hij haar zoo niet beleven-
En zooals de mensch is, zoo is
zijn stad. Altijd heèft de mensch
zijn stad een eigen gelaat gege
ven. al zijn dc geologische of geo
grafische verschillen gcene of
klein. Rotterdam is anders dan
Amsterdam, en Utrecht is anders
dan 's-Gravenhage. New Yo»'k
heeft geen „gelaat" van een ha
venplaats. omdat de New Yorker
dat niet wil.
TLJlER ligt al een van de pun-
-*■ ten van wanbegrip tusschen
twee volken, want hoe anders zien
wij het. Voor den Rotterdammer
is de Maas een begrip dat zijn Rot
terdammer-zijn verklaart. Dc Am
sterdammer leeft bij IJ en grach
ten, terwijl de Hagenaar znn Hof-
vijver heeft-
Voor een New-Yorker zijn de ar
tikelen. die de haven hem brengt,
belangrijker. Dit moet U niet te
rugbrengen tot het hegrin dollar
er: business. Door de onvolkomen
wijze waarop wij met dit volk ken
nis maken is ons oordeel zoo gauw
gevormd: oppervlakkige men
schen die alleen aan geld denken-
Dit is beslist niet waar. Dat is de
buitenkant.
Het geld.is belangrijk voor den
Amerihiani'Maar als middel en
zeker niet als doel.
LJ" ET is eigenlijk pas 100 jaar1
J- J- geleden dat het huidige New
York gebouwd werd. Bleeke sla
ven, rossige Scandinaviërs, Ne
gers. Chineezen. Joden, Duitschers.
Italianen. Roemenen, Grieken en
Syriers. hebben haar het huidige
aspect gegeven. Lieden die. zooals
gezegd, verder wilden en anders
wilden dan vroeger. Men vormt in
100 ïaar echter geen samenleving
met èen dergelijk congiomeraat
van rassen. Daarom zijn de be
grippen wording, groei cn bewe-
FEUILLETON
„O. o-ja, Dinah, moet ie hooren,"
April bevochtigde haar lippen..
„Vanmiddag..."
„Ha!" zei Marian Carstairs. die
in de deur verscheen, „zijn jullie al
met het eten begonnen Ik wist
niet. dat het al zoo laat was".
Ze had haar werkbroek nog aan.
'r haar zat lichtelijk in de war en
er zat een zwarte veeg op haar
voorhoofd.
Dinah prikte met aen vork in de
aardappelen.
„Alles is practisch klaar. Hoe is
de kalkoen?"
..Kalkoen?" Marian Carstairs ge
zicht werd wit en daarna rood.
..Ik... die is in de ijskast. Om bij
tweeën wou ik hem gaan braden.
En toen had ik mijn gedachten bij
wat anders. Ik denk. dat het nu te
laat is." Ze keken allcmaai naar de
keukenklok. Kwart voor zes.
„Geeft niks", zei Dinah vroolijk.
„Er zijn nog drie blikjes sardientjes
in het dressoir en we zijn allemaal
wild op sardientjes." Ze begon met
de jus.
„Morgen." zei Marian. Ze keek
verontschuldigend, en ongelukkig.
„Het komt alleen, omdat ik het
druk had. Ik ben dol op koken."
„U bent de beste keukenprinses,
die er ooit geweest is!" zei Archie.
„Moeder," zei Dinah plechtig, „U
moest maar weer trouwen, dan kon
U alles koken, wat U wou."
Trouwen." Marian bloosde be
koorlijk. „Wie zou er nou ooit met
mii willen trouwen?"
Er werd gebeld. Marian Carstairs
vloog dc trap op. Halverwege riep
ze: „Dinah, ga jij even? Ik ben zoo
beneden."
Binnen vijf minuten was ze *cor
beneden. Ze had de blauwe house
coat aan en een nieuwe make-up.
'r Haar zat keurig cn op het laatste
oogenblik had zc een van de rose
rozen erin gestoken.
April floot en zei: „Dat ziet er
piekfijn uit."
„Wie?" zei Marian en keek naar
de zitkamer.
„O. het was de krantenjongen
maar", zei Dinah. „Ik heb hem be
taald. Ik krijg twee-en-twintig-cent
van U". Ze spreidde de krant op
tafel uit.
„O", zei Marian Carstairs. En
toen, als terloops: „Nog nieuws
over den Sanford-moord
„Allemenschen," zei Dinah, „Hé,
April
„La's kijken", zei Archie en dook
onder Dinah's arm door.
Met z'n vieren kwamen ze er om
heen staan om te kijken. 'De woor
den en zinnen van de frontpagina
werden wazig voor Aprils ver
schrikte oogen. Exclusief verhaal.
Rupert van Deusen. Betrouwbare
getuige, waarvan de naam niet ge
noemd kan worden. Een minuut
lang vroeg zij zich af of ze flauw
zou vallen. Nee, het kwam waar
schijnlijk nog door dat moutbier.
„Mrs. Sanford", hjj'gdc Marian.
„Dat kan ik niet gelooven." Sïi
toen: „Grappig. Rupert van Deusen.
Die naam komt me erg bekend
voor. Ik vraag me af, waar ik hem
kan hebben ontmoet."
„Ik wil wedden, dat de politie
hem gemakkelijk zal vinden, met
zoo'n naam", zei Archie vol vertrou
wen.
„April," zei Dinah langzaam, „we
hadden gelijk. Ze hééft chantage
gepleegd."
Maar toen April eindelijk weer
praten kon, was alles wat ze kon
zeggen: „Wacht even, ik geloof, dat
de worteltjes staan aan te bran
den".
HOOFDSTUK VII
„Dc anderen kunnen het snoep
meebrengen", zei Dinah. „En wij
zullen de coca-cola koopen". Ze be
gon het telefoonboek door te bla
deren.
„Waarvan vroeg April. „Ik
weet niet. hoe het met jou is, maar
ik heb twintig cent en Kitty krijgt
er nog vyftien van me".
Dinah fronste haar voorhoofd.
,Jk heb mijn zakgeld voor de vol
gende weck al van rnoeder ge
leend".
„Eigenljjk moest moeder de coca
cola koopen", zei April. „Tenslotte
doen we dit allemaal voor haar,
vind je niet?"
„Maar we doen het ook voor
ons", zei Dinah, „voor de heele fa
milie". Zc dacht even na. „Mis
schien zou Luke ons willen poffen.
Hoeveel coca-cola hebben we noo
dig?"
„Ik betwijfel het sterk", zei April.
„En we hebben noodig nou
's kijkentwaalf kinde
ren, als wo onszelf niet meereke
nen laten we zeggen ongeveer
dertig fleschjes coca-cola. D^t is
f 3.90, als we het statiegeld niet
meerekenen. En dan de Bende
nog
„O", zei Dinah. „ik weet niet, wat
ik doen moet. Ik wil moeder niet
vrager», nu ze zoo aardig is geweest
om ons de party te laten geven.
Drie gulden negentig. En dan de
Bende nog. Dat zijn er zoowat tien,
minstens, en die zullen wel ieder
twee fleschjes coca-cola moeten
hebben. En we moeten ook nog een
paar reserve fleschjes hebben. La
ten we zeggen in totaal vijf-en-
twintig. Dan komt er nog drie gul
den vijf-en-twintig bij. Dat zou dan
samen zeven gulden vijftien zijn. Ik
geloof met. dat Luke ons dat wil
poffen. Hij krjjgt trouwens al twee
kwartjes van me".
April duchtte en zat even te den
ken. „Ik denk. dat wc het van Ar
chie moeten leenen. Hij heeft het.
Hij heeft altijd geld", en ze voegde
er aan toe: „Archie is een vrek".
Archie kwam dc gang uit ren
nen achter Jenkins, de kat aan, die
er met een overgebleven sardientje
vandoor was gegaan. Bij het hooren
van zijn naam bleef hg staan en
besloot Jenkins het sardientje te
laten houden. „Hé", vroeg hij, „wat
is een vrek?"
Dinah zei: „Een vrek is een rijke
man en zanik niet".
April kneep Dinah en zei vlug:
„Een vrek is een man, die, onder
meer, aardig is en er goed uitziet
cn hard kan loopen cn die bijna
iedereen aan kan. Net zooiets als dc
Uebormensch".
„Gossie!" zei Archie, „en ben ik
een vrek?"
„Precies geraden", zei April.
Dinah zei: „Ga zitten Archie. Wij
willen met je praten".
„Ik wil met je praten", zei April
en kneep Dinah wéér. „Luister, Ar
chie. Wij weten nog niet zeker of
je de 'Bende wel op het partijtje
mag uitnoodigen".
Wordt vervolgd
ging naar een onbekend doel vast
verankerd in deze massa Deze be
grippen zijn „leidmotiv" en evan
gelie voor den New-Yorker, onver
flauwd door historische sentimen
ten. Er zijn immers geen gebou
wen ouder dan 100 jaar. Hoe zou
men warm kuniiQn loopen voor
een kerk of een kantoorgebouw
uit 1847? Iets nieuws zal zeker be
ter ziin. Op Manhattan is geen
ruimte meer over. Daarom oprui
men. Alles wat onwaardig is en
beter kan worden. Men sloopt vol
vreugde dc ..oude" Washington-
street en bet aquarium op de Bat-
lerv om plaats te maken voor een
De New-Yorker zipf het met
vreugde. Weer verandering, nog
meer beweging. En waarom zou
hij ook niet'? Wat er staat is
slecht. Imitatie-cultuur uit Euro
pa, geheel, slecht gebruikt en
versteend geestesgoed- Weg er
mee! ij hebben den oorlog ge
wonnen cn zijn de machtigste na
tie ter wereld". Sinds crisis en
oorlog is er geen emigratie meer.
Die voor dien tijd gekomen waren,
zijn oud geworden en spelen het
spel niet meer mee- De jongeren
zullen het nu gaan doen.
Als Amerikanen en niet als
quasi-Europeanen.
Eigen stijl
Op een dergelijke kermis kan
bouwkunst moeilijk ontstaan en
cultuur maar slecht gedijen.
Toch gebeurt er iets- Want het
leven dai een groote stad den be
schouwer biedt, is maar een deel
van het leven- Het werkelijke le
ven speelt zich af in de harten van
de menschen. in de kerken, scho
len. fabrieken en kantoren. De be
hoeften van een menschcnhart
zi|n over de heele wereld gelijk.
Die behoeft zijn zekerheid, geloof
of vertrouwen, waardigheid, orde
en afwisseling- Het behoeft geen
betoog, dat dit elementen zijn die.
op een juiste wijze geprojecteerd,
leiden tot een goede gemeenschap,
een goed gebouw en een goede
stad.
Cultuur en business
OMDAT die behoeften zeer ic-
vendig zijn in de harten van
den New-Yorker is het symbool
van dé stad niet meer dc beurs,
maar het Rockefeller-Centre. Voor
het eerst in de geschiedenis van
Manhattan is daar getracht een
geboiiwengrocp te stichten die.
hoofdzakelijk cultureele doelein
den dienende, althans een déél
van die behoeften bevredigt, al is
met juist begrip voor realiteit ge
zorgd dat de commercieel© belan
gen niet verwaarloosd worden; in
het hart van dit cultuurcentrum"
huist de Standard-oil, de groote
kracht achter John D
Als er een trits is: ïnstinct-vcr-
stand-gevoel. dan is men nu ge
naderd tot de tweede phase. De
dingen doen met vérstand hun
waardigheid, orde cn afwisseling
impliceercn.
Het zal dan goed zijn om over
vijftig jaar nog eens terug te ko
men en te zien of dit snellevende
volk de derde phase, die van het
cig*n gevoel, heeft weten te culti-
veeren.