DAGBLAD VOOR AMERSFOORT 1 Nieuwe correspondentie met de Indonesiërs Commissie-generaal vraagt om nadere uitleg r „Rode Kruis" deel van een grote wereldbroederschap Geblokkeerd geld kan worden overgedragen Hongarije's president, Tildy, biedt zijn ontslag aan Naar oplossing van de crisis Spiegel der wereld Koningin eert de onderzeedienst Hoop op Ruslands deelneming Voüte krijgt 6 jaar Kleine spaarders krijgen f 5000 vrij binnen vijfjaar Kleine restanten geheel vrij Frankr ij k gooit het roer om Toch Rotterdam en Antwerpen Parade van de week Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week of 4.— per kwartaal Losse nummers 10 ct. UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL Zaterdag 21 Juni 1947 Nr. 674 6e Jaargang N. Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Telcf. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER SJAHRIR heeft van de commissie-generaal een brief ontvangen, waarin gezegd wordt, dat de „verzoe nende nota", die hij (Sjahrir) Vrijdag aan de commis sie-generaal heeft gezonden, de weg zal kunnen ope nen naar een oplossing van de politieke crisis, aldus een bekendmaking van het republikeinse ministerie van voorlichting. Kort voordat de Indonesische nota - een zakelijke inhoud van de rede van Sjahrir, die wij in ons blad van Vrijdag, tegelijk met de radiorede publiceerden - overhandigd werd, had de com missie-generaal in een brief aan de republikeinse delegatie ver klaard. dat de republikeinse tegenvoorstellen op de Nederlandse ultimatieve nota van 27 Mei ,,geen ruimte lieten voor verdere onderhandelingen". Deze brief kan nu, zo neemt men in repu blikeinse kringen aan, als tenietgedaan worden beschouwd door de opnieuw begonnen briefwisseling, die wij hieronder publi ceren. Vrijdag is de navolgende I gatie officieel in kennis met d brief aan de voorzitter van de zakelijke inhoud van de radio- commïssie-generaal overhan-rede. waarvan de tekst hier- digd. „Hierbij stellen wij uwe dele- nevens gaat. welke ik gister- avond ten 20 00 uur mocht uit- spreken. 1. Wij stemmen in met de instel ling zo spoedig mogelijk van een interim-regering. 2 Wij stemmen er mede in. dat fCr/r<ïQf> fnrtl Positie van de vertegenwoordiger 1 j van do kroon de jure en formeel 'zal WrIE uit de tot- 7'Jn als voorgesteld in de nota van dusvr door l,we delegatie van 27 Mei 1947. Wij FSTN F het Foreign Office Y N\ gevolgde voorzich tige, terughouden de gedragslijn in zake Hongarije de conclusie zou heb ben getrokken, dat deze affaire Bevin niet zo bijster ter harte zou gaan, die moeten bij het lezen (zelfs van het uittreksel) van het verslag van wat Bevin tijdens het Lager huisdebat op Donderdagavond ge zegd heeft, de ogen wel open zjjn gegaan. Hier was een man aan het woord, die persoonlijk gegriefd was, een man, die znn ongeduld en zijn verontwaardiging nauwelijks kon bedwingen meer dan een diplo maat. zoals wij die ons plegen voor te stellen, die altijd effen, altijd be heerst, verstandelijk zonder ge voel (ïgheid) pleegt tc zijn. Het is niet de eerste keer, dat wij kunnen opmerken, hoezeer de Rus sen en hun methodes op Bevin's humeur werken, hoe zij hem plegen te irriteren. En geef hem als mens tegen mens gesproken in het onder havige geval maar eens ongeliik. De ,,es-ist-nicht-wahr"-eevel. welke zij ontrekken en waarachter zij zich hij iedere' gelegenheid verschuilen, de omstandigheid, dat Molotof het nuttig en nodig heeft gevonden om in een onderhoud met de Engelse ambassadeur Petersen dat nauwe lijks meer binnen de grenzen der diplomatieke hoffelijkheid bleef, juist Engeland van inmenging in de binnenlandse aane-elegenheden van Hongarije te beschuldigen, het feit alleen al. dat Bevin de inlichtingen, welke hij vraagt, eenvoudig niet kan kriigen. zijn stuk voor stuk laat staan allo tezamen voldoen do om te begrijpen, dat de Foreign Secretary behoefte heeft zijn hart eens te luchten. Mat heeft hij ook ongetwijfeld gedaan, hij hoeft weer eens echt, zoals hij dat zo graag doet. de kaarten op tafel gelegd. De heren in het Kremlin weten nu (als ze het nog niet wisten) wat zij aan Bevin hebben. Zij weten. x dat het plan-Marshall hem ontzaglijk ter harte gaat en dat hij niet van zins is het door hen te laten torpederen. Zij weten, dat Bevin's uitnodiging aan Molotof in oprechte hartelijk heid is gedaan, maar ook dat van de Russen een duidelijk ja of neen wordt gevraagd cn dat een neen betekent, dat er zonder hen zal worden voortgegaan. Zij kunnen het zich voor gezegd houden, dat de Foreign secretary de Engelsen en Amerikanen vrij weet van schuld, als het waar is, dat de we reld in twee ideologische kampen verdeeld wordt. Zij hebben kunnen horen, dat Bevin zomin van de rela tieve zwakte van het Westen als van de eeuwigheid van een dicta tuur overtuigd is. Wjj vragen ons zelfs af, of Bevin tenslotte niet meer gezegd heeft, geen scherpere formuleringen heeft gekozen in het vuur van zijn rede dan hii aanvankelijk van plan was. Dat hij niet op een pluim van de Prawda hoeft te rekenen, staat wel vast; van die kant is hij trouwens niet veel gewend. Veel belangrijker echter is het, of het in de gegeven omstandigheden wel tactisch is ge weest. wat hij gezegd heeft, of hij de kansen, dat Molotof's antwoord bevestigend zou luiden, zelf niet minimaal heeft gemaakt. Het ka^ natuurlijk zijn, dat hij van mening is. dat de Russen best tegen een stootje kunnen en dat nog nooit iemand minder is geworden van de waarheid te horen en dat hij ook op hen zijn shocktherapie heeft wil len toepassen. Aan de andere kant echter is het ook mogelrik, dat Be vin Donderdagavond er al van overtuigd was, dat van de Russen voor het plan-Marshall niets te ver wachten was; in dat geval ligt het voor de hand, dat hij zijn woorden zeer bewust zo gekozen heeft als hij gedaan heeft. Wij hopen, dot in de loop van de over gangsperiode de regering op dit. punt meer gelijkenis zal gaan vertonen met hetgeen in onze antwoord-nota werd gesteld, zodat tenslotte deze re gering overgaat in de regering van de souvereine verenigde staten van Indonesië 3. De besprekingen omtrent de vorm van de interim-regering, zoals door uw delegatie voorgesteld als nader overleg'' dienen plaats te hebben met vertegenwoordigers van I Indonesia. Timoer en Borneo. I Deze besprekingen zullen zo spoé- dig mogelijk moeten beginnen, op- i dat de interim-regering reeds vóór Juli as. kan gaan werken. 4. Taak van deze interim-rege- i mg zal om zijn het instellen van de federale organen zoals vermeld in de bijlagen van de nota van uwe delegatie Bijzonder urgent wordt hierbij beschouwd een zo snel mo gelijke instelling van de federale economische organen. Met dit voor stel vertrouwen wij. dat aanstonds de samenwerking, zoals de overeen komst van Linggadjati deze bedoelt en wenst, gerealiseerd kan worden. Wanneer ook uwe delegatie hier mede kan instemmen, verwachten wij u zo spoedig mogelijk het ini tiatief te willen nemen tot de be sprekingen, hierboven onder punt 3 genoemd. De voorzitter van de Indonesische delegatie, <w.g.) Sjahrir" Nederlands antwoord De commissie-generaal heeft hp- den het volgende aan de Indonesi sche delegatie geantwoord ..Ons schrijven, waarin het stand punt van de commissie-generaal be treffende uw antwoord op onze nota van 27 Mei j.l. aan uw delegatie wordt kenbaar gemaakt, werd ge kruist door uw schrijven d.d. 20 Ju ni j.l. Wij menen in dit laatste schrij ven een poging te mogen zien tot het overbruggen van de grote af- Militaire Willemsorde toegekend Gistermiddag om twaalf uur heeft koningin Wilhelmina op de onderzeebootbasis Waalhaven het gedenkteken, opgericht ter herinne ring aan het gesneuveld marineper soneel. onthuld en daarna aan de commandant van de onderzeeboot dienst luitenant ter zee der eerste klasse J. van Duim, do versierselen der Militaire Willemsorde vierde kasse overhandigd, waarmee zii de gehele dienst wilde eren. Zij hield daarbij een rede. waarin zij op de heldhaftige strijd van de onderzeedienst gedurende de oor log wees. Zij vermeldde, dat zij se dert het uitbreken der vijandelijk heden aan opvarenden van onder zeeboten ongeveer vijfhonderd oor logsonderscheidingen toekende, w.o. drie ridderkruizen der Militaire Willems-Orde en vijftien Bronzen Leeuwen. Het gedenkteken is ontworpen door luit. ter zee 2e klasse R. van Ravesteyn. Het draagt zeven bron zen platen, welke ieder één van de in de strijd gebleven onderzeeboten representeren. Op de platen staan 213 namen gegraveerd van de ge sneuvelden en die van zes Engelsen die als verbindingspersoneel dienst deden. De plaatselijke distributiedien. sten zullen op nader te publiceren data bonnen voor werkkleding uit reiken. welke zijn toegewezen op «:1e collectieve aanvragen, ingediend door bedrijven met tien of meer ar beiders. tussen 12 en 31 Mei. De aandacht wordt er op gevestigd, dat met deze eerste uitreiking slechts voor een gedeelte aan de aanvragen kan worden voldaan. stand, welke tussen de door onze de legaties gewisselde nota's bestaat. Gezien het belang dezer materie mag er echter geen onzekerheid zijn over de vraag, in hoeverre de sum miere formulering in de brief van 20 Juni een aanvaarding van onze voorstellen van 27 Mei j 1 betekent. Alvorens hierop in te gaan. wil de commissie-generaal met voldoening constateren, dat ten aanzien van de positie van de vertegenwoordigers van de Kroon haar voorstellen, zowel ten aanzien van zijn de jure bijzondere positie met beslis- sings-bevoegdheid, als ten aan zien van de vorm van zijn optre den in de overgangsregering te zamen mét de vertegenwoordi gingen van de staatkundige or ganisaties in Indonesië worden aanvaard. De aanvaarding van dit ene punt neemt echter niet weg. dat op alle andere punten uw voorstellen de on ze niet zijn genaderd. Een andere conclusie ware slechts mogelijk wan neer punt 4 van uw schrijven al- di^ gelezen zou mogen worden dat de republikeinse regering instemt met de instelling van al die federale or ganen, welke in de bijlagen onzer nota worden genoemd, en uit het woord ..zoals" onder punt 4 zou mo gen worden afgeleid dat hetgeen in onze bijlagen omtrent deze federale organen wordt gesteld, alsnog door genoemde regering tenvolle wordt onderschreven. De commissie-generaal meent in dit verband te moeten opmerken, dat het nimmer in de bedoeling kan liggen de vaststelling van de alge mene regelingen der uitvoering van de overeenkomst van Linggadjati te ontnemen aan de delegaties en toe te vertrouwen aan de interim-rege ring. Aangezien ook uw schrijven van 20 Juni aan de Nederlandse rege ring werd voorgelegd, stelt de com missie-generaal het op prijs uw ant woord op het bovenstaande ten spoe digste te mogen vernemen, opdat ook dit bij de beoordeling van uw schrij ven in aanmerking kan komen". Truman spreekt veto uit over arbeidswet Truman heeft zijn veto uitgespro ken over de nieuwe arbeidswet, die door de republikeinen Taft en Hartley is opgesteld en o.a. het sta kingsrecht der arbeiders aantast. H- t Hui3 van afgevaardigden heeft echter de wet opnieuw met 331 -83 stemmen aangenomen. Als ook in de Senaat meer dan twee-derde der leden vóór de wet stemmen, wat verwacht wordt, is Trumans veto vervallen. Het plan-Marshall Nederland vraagt inlichtingen België, Nederland, Noorwegen en Denemarken hebben de Britse re gering gevraagd om inlichtingen omtrent de Britse bedoelingen ten aanzien van het plan-Marshall. De Britse denkbeelden over het in nractjjk brengen van liet plan ver keren echter nog in een stadium van voorbereiding, en het is on waarschijnlijk dat er conferenties zullen worden vastgesteld, voordat Molotof heeft gereageerd op de Frans-Britse uitnodiging, de volgen de week een conferentie over het plan bU te wonen. Bidault. de Franse minister van buitenlandse zaken, heeft Vrijdag in de Assemblé z\in instemming be tuigd met het hulpverleningsplan. De Assemblé besloot echter, een debat uit te stellen tot later. Italië heeft zich in een nota aan Washington bereid verklaard tot volledige samenwerking. Polen: onder voorwaarde Polen heeft nog geen uitnodiging ontvangen voor het bespreken van het plan, maar een Poolse woord voerder heeft het plan „slechts mo gelijk" genoemd als voldaan wordt aan enkele voorwaarden, o.a. de ga rantie dat er geen politieke condi ties aan verbonden ziin, nauwe sa menwerking met de UNO en voor rang voor de landen die van Duitse agressie te lijden hebben gehad. Inschakeling van de UNO bij de uitvoering van het plan-Marsha ll wordt ook gesuggereerd door een officiële Britse mededeling aan Trvgve Lie. waarin deze namens Bevin ermee in kennis gesteld wordt, dat Engeland de rol van de UNO in gedachten houdt. De secre taris der UNO zal aldus deze mede deling. vol'erlig op de hoogte wor den gehouden van de onderhande lingen. Deze Britse verklaring is. evenals het bericht, dat de Sovjet- me Marshall's aanbod overweegt, te Lake Success met voldoening ont vangen en de mening gewekt dat de kans op deelneming door Rusland groot is. Het bijzonder gerechtshof te Am sterdam. heeft de 59-jarige Edward John Voute., ex-burgemeester van Amsterdam, veroordeeld tot een ge vangenisstraf van zes jaar met af trek van het voorarrest (ruim V/: jaar). Hij werd voorts voor het leven ontzet uit hel- recht lot het -bekle den van ambten, het dienen bij de gewapende macht en uit het recht der verkiezing en verkiesbaarheid Tenslotte zijn hem het lidmaat schap en de versierselen ontnomen van de orde van Oranje Nassau De raadsman van de veroordeelde, mr. A. W. Kymmell, zal een ver zoek indienen voor het aantekenen van cassatie. Tachtig jaar „Rode Kruis" Feestelijkheden door Prinses Juliana te Lunteren ingeluid (Van onze speciale verslaggever) LUNTEREN, Vrijdag - „De verspreiding van ons ideaal is alleen mogelijk, als met overtuiging de Rode Kruis-gedachte wordt uitgedragen. Ik hoop dan ook, dat deze dagen U allen de kracht van de overtuiging mogen schenken. Het Nederlandse Rode Kruis is zich er van bewust, dat het een deel is van een grote wcreldbroederschap en het ontleent daaraan grote kracht", zo zeide Prinses Juliana in haar rede, waarmede zij als voorzit ster van het Nederlandse Rode Kruis de landdagen inluidde, welke ter viering van het tachtigjarig bestaan dezer organisatie worden gehouden. Uit de handen van de aartsbisschop van Canleburv, dr. Fisher. ont vangt de aartsbisschop van de Oud-Katholieke Kerk in Nederland, dr. Rinkel te Utrecht, het „Lamheth Cross". Laatste fase geldzuivering Bjj de Tweede Kamer is ingediend een wetsontwerp dat tot doel heeft de machtiging, welke de minister van Financiën t.a.v. de geldzuivering was verstrekt, met één jaar te verlengen. In afwijking van de oorspron kelijke doelstelling zal deze machtiging eehter slechts beperkt blijven tot het vaststellen van bepalingen nodig \oor de afwikkeling van de geld zuivering. Reeds vroeg in den morgen stroom den de deelnemers van alle kanten, via het uitbundig vlaggende Lunte ren, naar de „Goudsberg", één van de mooiste plekken op de Veluwe, welke voor deze gelegenheid door de Nationale Padvindersraad ter be. schikking van het Rode Kruis was gesteld. De bewoners van het Ve- luwe-dorpje trokken eveneens in groten getale uit. zodat het tegen de inidd jg op het terrein zwart zag van c!e mensen. De ruim vierduizend deelnemers werden in twee kampen onderge bracht. De mannelijke feestgangers was het Henri Dunantkamp" toe gewezen, de vrouwelijke verschans ten zich in het „Florence Nightingale- kamp". Even over drieën arriveerde Prin ses Juliana per auto op het terrein, waar zij werd welkom geheten door de voorzitter van het hoofdbestuur van het N.R.K., generaal Daubenton, en de directeur-generaal, de heer Van Ketwich Verschuur. Vele andere civiele en militaire autoriteiten, w.o. de burgemeester va Ede, waren ter begroeting aanwezig. Prinses Juliana het zich voorstellen aen een aantal officieren van het N.R.K., waarna zij zich naar het de monstratie-terrein begaf, waar tevo ren reeds wedstrijden voor Rode Kruis-helpers waren gehouden. In haar openingswoord heette zij de Belgische cn Zwitserse ambassadeurs en hun echtgenoten, de voorzitter en de andere afgevaardigden van het (Zie verder pag. 2. vijfde en zesde kolom) Hoewel thans kan worden gezegd, dat wegens geldovervloed dreigend gevaar van inflatie is afgewend, is de geldzuivering nog niet geheel vol tooid. Werden de blokkenngsbepa- lingen in net afgelopen jaar ver zacht. toch bleef een grote hoeveel heid geblokkeerd geld over. waar aan nog geen definitieve bestemming kon worden gegeven. Daartoe moest na de totstandkoming van de wet op de vermogensaanwasbelasting ge wacht worden op het van kracht worden van het wetsontwerp ver mogensheffing ineens. Zodra ook deze wet is afge kondigd. zal worden overgegaan tot de afwikkeling van de geld zuivering, welke dan naar de minister van Financie'n ver trouwt. binnen een jaar haar be slag zal krijgen. De thans nog resterende taak: het geblokkeerde tegoed af te wik kelen op' zodanige wijze, dat mone tair de gunstigste resultaten wor den verkregen, brengt mede. dat de minister ook in de afwikkelings- phase zal moeten beschikken over de vereiste vrijheid van handelen en ingrijpen. Op deze wijze zullen eventueel tijdelijke verstoringen op de geld- en kapitaalmarkt op dyna mische wijze worden opgevangen. Het verlengde machtigingsbesluit geldzuivering zal het tenslotte ook mogelijk maken de bestaande geld- zui veringsbeschikkingen geleidelijk weer in te trekken lil vermogenssfeer In de memorie van toelichting wordt meegedeeld, dat deze afwik keling zich in de vermogenssfeer zal dienen te voltrekken In de eerste plaats zullen de hou ders van geblokkeerde salch en in schrijvingen in het 3 To Grootboek 1946 deze middelen kunnen en moe ten aanwenden om zoveel mogelijk hun aanslagen in oude belastingen, de vermogensaanwasbelasting en de vermogensheffing ineens te voldoen. Voor zover daarna nog een overschot aan geblokkeerde middelen overblijft zullen de houders er van in de eerste plaats in de gelegenheid wor den gesteld deze middelen tegen verkrijging van andere vermo- genswahrden over te dragen aan derden, die daarmede recht streeks aan de ontvanger der directe belastingen hun aansla gen in de oude belastingen, de vermogensaanwasbelasting en de vermogensheffing zullen kunnen voldoen.. Deze faciliteit is tweeledig: aan hen, die ter voldoening van hun aanslagen vermogenswaarden zullen Naaste medewerker geroyeerd De Hongaarse president. Zoetan Tildy, heeft op een speciale bijeen komst van het kabinet zijn ontslag aangeboden, aklus heeft zijn voor malige kabinetschef, Laslo Jckel.v, gisteren te Genève medegedeeld. Het Hongaarse kabinet heeft ge weigerd het ontslag van Tildy, te aanvaarden. Tildy stemde er in toe nog enkele dagen in functie te blij ven, teneinde de huidige gespan nen politieke situatie niet te doen verergeren, aldus voegde Jekely aan zijn mededelingen toe. Jekely zelf, Tildy's naaste mede werker, is door de politieke commis sie van de Kleine-Boerenpartij uit de partij gestoten. Hij was be noemd als gezant in Nederland en België, maar diende zijn ontslag in van Zwitserland uit, waar hij was heengezonden om in Bern de zaken te regelen van de afgetreden ge zant aldaar. Jekely heeft gewei gerd naar Boedapest terug te keren, en zal dezer dagen naar New York vertrekken. Het Hongaarse blad „Sabasag" meldde Vrijdagavond de arrestatie van het vroegere hoofd der Hon gaarse repatriëringscommissie. Laky, die wordt beschuldigd van medeplichtigheid aan de samenzwe ring tegen de republiek. Zoltan 'I tldy Teneinde de economische ontwik keling van de Oost-Indonesische eilanden te bevorderen zijn de olie en benzineprij/.en belangrijk ver laagd. moeten verkopen of bezwaren dan wel leningen willen aangaan, geeft zij gemakkelijker gelegenheid om een daartoe bereide tegenpartij te vinden, terwijl de houders van een overschot aan geblokkeerd tegoed een bestemmingsmogelijkheid voor hun tegoed^'wordt geboden. (Zie vervolg pag. 2, laatste kolom) Nieuwe maatregelen van Schuman De Franse minister van Financiën, Robert Schuman. heeft in een rap port aan het parlement twee nieuwe regeringsbesluiten aangekondigd. Bij het eerste besluit wordt de Franse Bank gemachtigd de limiet van de voorschotten aan de staat te verhogen van 100 milliard tot 200 milliard frs. r\v;,. d-_ tweede maat regel voorziet in de overdracht van goud ter waarde van 250 millioen dollar, d.i. V* gedeelte van dc res terende goudvoorraad v. d. Franse Bank. aan het valuta-egalisatie fonds teneinde in de komende maanden tc voldoen aan dc uit de import voortvloeiende dollar-ver plichtingen. Verder zal een belastingver hoging plaats vinden die de ge middelde Fransman 20 pet. zal kosten van het bedrag dat hij dit jaar reeds aan directe cn in directe belastingen moest be talen. De reeds enige dagen geleden aangekondigde nieuwe financiële maatregelen zullen omvatten: vijf en zeventig procent prijsverhoging voor tabaksartikelcn cn een belasting voor auto's van meer dan twaalf P.K. Voorts verwacht men hogere prijzen voor brood, melk en snoor- reizen. tengevolge van intrekking van rcgcringssubsidics. Ook dc prij^ van benzine zou verhoogd worden. Officieel werd medegedeeld, dat de rantsoenering van kleding bin nenkort opgeheven zou worden cn eveneens de controle op verkoop van een aantal artikelen. Verdere financiële maatregelen, waarover het kabinet het is eens ge worden, zijn: grote bezuinigingen op dc militaire uitgaven cn een verhoging met 25 procent van de nationale solidaritcitshclasting, wel ke twee jaren geleden is ingevoerd. De Belgische ministeries van bui tenlandse zaken en buitenlandse handel delen mee, dat baron Sil- vercruys. Belgisch ambassadeur te Washington door het Amerikaanse, ministerie van buitenlandsche za ken ervan op het hoogte is gebracht dat generaal Lucius Clav, opperbe velhebber van de Amerikaanse be zettingszone in Duitsland, instruc tie heeft ontvangen onmiddellijk met dc Nederlandse en Belgische regeringen besprekingen op te vat ten teneinde het verkeer, dat over de Duitse havens werd geleid, op nieuw over Rotterdam en Antwer pen te doen lopen. Binnenkort, vermoedelijk begin Juli, zal een conferentie worden be legd om de technische bijzonderhe den in verband met dc hervatting van het verkeer over de Nederland se en Belgische havens te onderzoe ken. Zwaar bewolkt met regen Weersverwachting van De Bilt, 'j geldig van Zaterdagochtend tot Zaterdagavond. Matige wind lussen Zuid en West. Aanvankelijk zwaar be- wolk/ me/ regen, later, voorna- ■- melijk in het Noo, den van het 'anrl, brpkende bewolking. lc*s lagere temperaturen dun Marshalls aanbod en de wereldvrede TOEN wij veertien dagen gele den op deze plaats gewag maak ten van het twee dagen te voren door Marshall geopperde plan tot hulpverlening op grote schaal aan Europa, hebben wij de vraag gesteld of de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken West-Europa bedoeld. Inmiddels heeft Marshall het antwoord al gegeven Hij ver staat onder Europa juist als de atlas hot gebied van het conti nent ten Westen van Azië M a.w. ook Rusland kan in de door Mars hall aan het vasteland toegedachte dollarstroom delen. Hoe zeer het verarmde Europa de steun van het rijke Amerika behoeft is wel gebleken uit de voortvarend heid, waarmee verscheidene landen hun instemming mot Marshalls voor stel hebben betuigd en hun mede werking toezegden aan het gevraag de Europese „plan", dat Amerika de garantie moet geven, dat dc dollars goed worden besteed Nederland, met het door de Tolunic verbonden België en Lu xemburg, heeft al medegedeeld gaarne van de partij te zijn en ook Engeland en Frankrijk hebben al blijk gegeven dc door Amerika in uitzicht gestelde lean's gaarne aan te grijpen. Engeland cn Frankrijk willen de initiatiefnemers tot het gewenste plan zijn en hebben Rus land uitgenodigd zich daarbij aan hun zijde te scharen. Maar Rusland aarzelt nog. OEHEEL onverklaarbaar is de Russische aarzeling niet. Ame rika is op het ogenblik doordrenkt van een anti- communistische geest on zijn buitenlandse politiek van de laatste tijd gesymboliseerd in de Trumann-doctriue was in feite tegen Rusland gericht. Het gebeur de in Hongarije was een Russische tegenzet tegen wat Amerika o.m. in Griekenland en Turkije had klaar gespeeld. Geheel zonder wantrouwen kan Rusland de Amerikaanse bui tenlandse politiek dan ook niet be zien. Waar we onmiddellijk aan toe voegen, dat ook Amerika reden heeft de Russische politiek te wantrouwen. Er ligt hier echter een mogelijk heid het wederzijds wantrouwen funest voor de wereldvrede aan merkelijk te verkleinen en misschien in de toekomst op te heffen. Van beide zijden zal dan echter nog meer gedaan moeten worden dan geld lenen en een lening aanvaar den. Niemand zal zich verbeelden dat het Amerikaanse voorstel door lou ter filantropische overwegingingen is in gegeven. Amerika moet niet alleen kunnen produceren maar ook verkopen en een verarmd Europa, dat niet kopen kan. brengt de Ame rikaanse economie in gftyaar^ Er is al op korte termijn een enorme eco nomische crisis in Amerika voor speld. Daar komt bij dat een tot de bedelstaf gebracht Europa een broei- plaats kan worden van nieuw oor logsgevaar en in ieder geval dit beseft juist Amerika zeer goed van communisme. Indien Amerika Europa helpt, dan helpt het meteen zichzelf. Amerika kan althans op langere termijn bezien alleen zichzelf helpen door Europa te helpen. En er komt bij: slechts het niet door de oorlog verarmde Amerika kan die hulp verschaffen. ER is een grote kans. dat nu ein delijk het gezonde verstand gaat spreken. Het gezonde verstand zegt. dat er in deze wereld vrede cn welvaart mogelijk zijn, indien ze slechts georganiseerd worden En die organisatie is alleen mogelijk als alle betrokkenen in onderling ver trouwen samenwerken. Indien er er gens op aarde chaos en gebrek is dan wreekt zich dat onafwendbaar elders. Nooit is het zo waar geweest als in deze gerationaliseerde wereld, dat het ene deel afhankelijk is van het andere. Als nu de wederzijdse noodzake lijkheid tot samenwerking leidt tus sen de Nieuwe en de Oude Wereld (met inbegrip van Rusland) kan de basis gelegd worden, waarop de vrede en de welvaart voor allen kunnen worden opgebouwd. Daarom is het voorstel van Marshall van enorme betekenis. Men moet het niet als een politieke .truc" zien die mogelijkheid houden vele commu nisten open maar als een door de noodzakelijkheid ingegeven eerlijk aanbod. Waarom zou men in leidende Ame rikaanse kringen niet tot nieuwe in zichten gekomen kunnen zijn? Be hoeft het verwondering te wekken, dat Amerika met zijn tegen ge leide economie gerichte tendenzen nu van Europa een plan, dat wil dus in feite zeggen- een planmatige economie eist? Dat Amerika inte gendeel van de Europese mogendhe den voor het binnenland een los-la- ten van de geleide economie zou verlangen is geenszins tot uiting ge komen. Ware dit zo, dan zou Mars halls plan alle aantrekkelijkheid verliezen en ook niet als eerlijk aan bod aanvaard kunnen worden. Wij zien hier echter de mogelijk heid van een geheel nieuwe politiek, die en dit mag Rusland bedenken. de gehele Trumann-doctrine zou kunnen torpederen. Indien wij ons op het standpunt stellen, dat Marshalls aanbod inder daad eerlijk is bedoeld, dan kan het beslissingen van verstrekkende be tekenis uitlokken. Rusland wordt nu voor de keus gesteld- mee doen of niet, West-Europa zal hel Ameri kaanse voorstel ongetwijfeld aan vaarden. Indien Rusland achter blijft, dan zal Europa voor lange tijd inderdaad in twee blokken geschei den zijn. Dat betekent ook, dat Rusland ondanks alles zo sterk afhankelijk van de rest van de we reld zichzelf isoleert. Wij geloven niet dat Rusland dit risico zo gemakkelijk zal aanvaar den Het zal eerst garanties willen en niet over één nacht ijs gaan. Maar wij achten de kans groot! dat Rus land zich bij de rest van Europa wil aansluiten cn dat zo via Marshalls voorstel de opluchting verkregen wordt, die de vele conferenties na de oorlog de wereld niet hebben kunnen verschaffen.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1