DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
DE VOLKEN VAN INDONESIë VOOR
TUSSEN-REGERING UITGENODIGD
J
Spoedig Ronde-tafelconferentie
Spiegel der wereld
Prinses Hermine, beroofd en
vergiftigd?
Tweeërlei oppositie tegen
Attlee's noodwet
Thomas Mann gelooft niet in
nieuwe wereldoorlog
De juiste vorm
Regeringsbeleid
niet gewijzigd
Minister L. Neher
naar Indonesië
Sinaasappelen uit
Suriname
Donderdag harde
en zachte zeep
Extra snoepbon op
31 Augustus
Amendement van
Churchill
Bepleit het lot der
gijzelaars!
Gironummer 510330 Bank: R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
of 4.— per kwartaal Losse nummers 10 ct.
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Dinsdag 12 Augustus '47 Nr. 718 6e Jaargang
r
Red. en Adm.: Snouckacrtlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Tclcf. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
In een officiële verklaring heeft de Nederlandse regering aangeboden een Indo
nesische federale interimregering voor het gehele gebied van de vroegere kolo
nie, waarin vertegenwoordigers van de deelstaten en vertegenwoordigers van
nog onvoldoende vertegenwoordigende minderheden met de lt.-G.G. kunnen
samenwerken. In de verklaring wordt gezegd dat de Nederlandse regering bereid
blijft de troepensterkte te verminderen zodra de Republiek kan beschikken over
een betrouwbaar politie-apparaat; verder wordt een ronde-tafelconferentie „bin
nen de kortst mogelijke tijd" in het uitzicht gesteld.
De regering doet een ernstig beroep op de Republiek om haar medewerking te
verlenen aan de uitvoering van de Nederlandse plannen.
Deze stap kan worden beschouwd als een poging om het ver
trouwen van de Republiek in de Nederlandse bedoelingen te
winnen door de mogelijke samenwerking te verplaatsen naar een
ander terrein, zonder de besprekingen te hervatten over de in
zichten, die na de politiële actie opnieuw ver uiteen zijn geraakt.
De Republikeinse regering zou in de interim-regering de thans
nog onder haar gezag vallende gebieden vertegenwoordigen:
de gebieden die door de Nederlandse troepen zijn bezet zouden
door de interim-regering worden bestuurd. De regeling van de
verdere zaken op Java, Sumatra en Madoera zou, schijnt het,
voorlopig ter zijde zijn gesteld. De regeringsverklaring omvat
de volgende punten:
1) Opnieuw ziet de Nederlandse
regering zich thans gesteld voor de
vraag hoe zij met vreedzame mid
delen haar doel in Indonesië kan be
reiken. Dit doel is bekend. Het is
geenszins de terugkeer tot enigerlei
koloniale verhouding. Het is geen
andere dan de uitwerking der toe
kenning van het door de Nederland
se regering als grondslag van haar
beleid aanvaarde zelfbeschikkings
recht. Het is geen ander, dan het
ombouwen van het oude Neder-
lands-Indië tot een nieuw Indo
nesië, een souvereine, democratische
en federale staat, zelfstandig lid der
Verenigde Naties en met Nederland,
Suriname en Curacao verenigd in
een reële Unie. Het is dus nog
steeds hetzelfde doel, dat belichaamd
Brittanjes zorgen (III)
T~Ae Tories heb-
ben Labour de
medewerking ge
weigerd. Maar To
ry zijn de „cap-
1 terns of industry",
k J de grote onderne-
«w. AbtjgÉ^j mers, de leiders
HbfiO van de sleutel-in-
Pa dustrieën. Labour
BK^| zal dus de econo
mie moeten leiden
tegen de leiders van de economie in;
zij zal, om de weg uit de crisis te
vinden, een conflict moeten riskeren
met de kapitaal-bezitters.
Het is het grote probleem van een
socialistische partij aan het bewind:
het heeft altijd de mensen in de
sleutelposities tegen. Dat verklaart
waarom het Labour-gouvernement in
de meeste gevallen niet consequent
kan handelen.
Labour had een program om in de
toekomst crisissen te voorkomen,
maar, aan de macht gekomen op het
ogenblik van een crisis die de geza
menlijke inspanning 'van alle Britten
vergde, stond het voor het dilemma:
èf verdeeldheid te stichten door vol
ledige uitvoering van het program,
èf concessies te doen en ontoereiken
de maatregelen te nemen. Men is van
crisis tot crisis gegaan, steeds heeft
men nieuwe offers geëist van het
volk en telkens bleken deze offers
onvoldoende. Maar hier is de oppo
sitie binnen Labour waakzaam. De
toestand eist, zeggen de back-ben
chers. geen concessies aan de kapi
taal-bezitters. maar in tegendeel
snellere uitvoering van het nationa
lisatie-program cn strenger ge
leide economie.
HET probleem is inmiddels acuut
geworden, doordat op het ogen
blik een beslissing voor de deur
staat over de nationalisatie van de
staal-industrie (van de reeds gena
tionaliseerde mijnen, de belangrijkste
voor de nationale huishouding), die
voor na de vacantie op het program
ma staat. In de partij wordt sterke
druk op de regering uitgeoefend om
op dit belangrijke punt niet te wij
ken. Aan de andere kant zijn de
waarschuwingen, om het land in de
ze kritieke periode niet in een par-
tijstrijd te storten, vele. In de boe
zem van het kabinet schijnt er ver
deeldheid te -zijn. John Wilrrf^t, de
verantwoordelijke minister zal. naar
men zegt. aftreden als het plan door
gaat. en dan krijgt Aneurin Bevan,
de doortastende minister van ge
zondheid. zijn portefeuille. Wordt
het plan afgelast dan loopt Bevan
weg.
Volgens de laatste berichten heeft
de regering in de Maandag gehouden
fractie-vergadering voorgesteld de
beslissing aan te houden. Een com
promis-voorstel waarvoor zij maar
81 van de 250 afgevaardigden warm
kon krijgen, ma^ir dat werd aan
genomen, doordat een kleine honderd
leden blanco stemden een zwij
gende oppositie, waarmee Attlee re
kening zal moeten houden.
Het schijnt dat de premier heeft
aangeboden zijn ontslag te nemen,
maar dan zou Bevin, die doorgaat
voor de ..sterke man", premier moe
ten worden, en dat willen Morrison
en Shinwell niet. Men is dus de „slag
om Engeland" begonnen met de
eerste belangrijke kwestie —niet
op te lossen, maar of het zo kan
blijven is op zijn minst zeer de
vraag.
AD INTERIM.
werd in de overeenkomst van Ling-
gadjati.
2) Vóór alles is nodig het verder
herstel van rust en orde, onmisbaar
voor de veiligheid van persoon cn
goed, voor de Verzekering van de
fundamentele menselijke rechten cn
vrijheden, voor economische weder
opbouw. voor Indonesië's deelne
ming in de wereldhuishouding en
voor de vestiging van de nieuwe
rechtsorde. Daartoe behoeft Indo
nesië een deugdelijk politie-appa-
raatr-
De Nederlandse regering her
haalt haar bereidheid haar troe
pensterkte te verminderen, zodra
een deugdelijk politie-apparaat
de handhaving van orde en rust
zal vermogen te waarborgen.
Aanbod herhaald
3) Om iedere mogelijke twijfel
aangaande haar bereidwilligheid om
werkelijk een souvereine, democra
tische en federale staat in Indonesië
tot stand te brengen, de pas af te
snijden, heeft de Nederlandse rege
ring aangeboden aanstonds, hangen
de de voorbereiding van deze staat,
gedurende een noodzakelijke over
gangsperiode een Indonesische fede
rale interim-regering te vormen,
waarin vertegenwoordigers van de
verschillende deelstaten, alsook van
de nog onvoldoende vertegenwoor
digde minderheden onder de bevol
king, met de lt. gouverneur-generaal
zouden samenwerken.
Met de regeringen zowel der Re
publiek als der andere Indonesische
deelstaten. Oost-Indonesië en West-
Borneo, was hieromtrent reeds in
belangrijke mate overeenstemming
verkregen. De Nederlandse regering
herhaalt thans dit aanbod tegenover
alle deelstaten en bevolkingsgroepen
in Indonesië. Zij is voornemens te
bevorderen, dat deze ïntcrim-rege-
ring voorlopig ook het beheer zal
voeren over de gebieden, die ln de
vorige weken wérden bezet. Het
politie-apparaat, hierboven bedoeld,
zal aan deze regering ondergeschikt
worden gemaakt. Zo spoedig moge
lijk zullen ook de reeds eerder voor
gestelde federale organen, waarbor
gend de voedselvoorziening alsmede
de economische, monetaire en han
delspolitieke eenheid van Indonesië,
alle eveneens onder meergenoemde
regering ressorterend, door haar
dienen te worden gevormd.
4) De totstandkoming ener
Interim-regering zal geenszins
de stap vertragen naar een blij
vende oplossing. De Nederlandse
regering is voornemens op de
kortst mogelijke termijn ver
tegenwoordigers der verschillen
de deelstaten en bevolkingsgroe
pen in Indonesië om een ronde
tafel bijeen te roepen teneinde
over de definitieve inrichting
van het nieuwe Indonesische
staatsbestel te beraadslagen.
Waar de bevolking van enig ge
biedsdeel het verlangen hiertoe te
kennen geeft, zal zij langs democra
tische weg zich kunnen uitspreken
over haar plaats in het nieuwe
staatsbestel volg is beginselen m de
art. 3 en 4 van Linggadjati neerge
legd.
5) Bij de Nederlandse regering
leeft de overtuiging, dat de andere
staten en Staatsdelen evenals de
verschillende minderheden onder de
bevolking van Indonesië met haar
denkbeelden cn voorstellen insiem-
men en onmiddellijk aan de uitvoe
ring daarvan zullen willen deelne
men. Op de Republiek doet zij een
ernstig beroep ook haar medewer
king daartoe te verlenen.
Zij koestert dc hoop, dat de goe
de diensten, door de Verenigde Sta
ten aangeboden, hiertoe belangrijk
zullen bijdragen. Uit de omstandig
heid, dat het gaat om de hervorming
van het Indonesische staatsbestel
derhalve niet om de besleehting van
enig geschil vloeit voort, dat de
oplossing wel door goede diensten
kan worden bevorderd, niet door
arbitrage tussen Nederland en de
Republiek zou kunnen worden uit
gemaakt. Dc nieuwe staatkundige
constructie is immers een zaak,
waarbij naast Nederla/id en de Re
publiek ook de andere deelstaten en
bevolkingsgroepen betrokken zijn,
en is een onderwerp, dat uiteraard
reeds bij de totstandkoming van
Linggadjati van arbitrage uitgeslo
ten werd.
Reis voorbereid onder
Stoffelijke resten naar
Doorn
In Berljjn vraagt men zich vol
gens UP af, of prinses Hermine
vermoord is door dieven, die voor
bijna twee millioen dollar waarde
van haar kroonjuwelen hebben ge
stolen. De weduwe van ex-keizer
Wilhelm gaf 43 uur voor haar plot
selinge dood een kleine theepartij.
Het wordt niet uitgesloten geacht,
dat zij toen werd vergiftigd.
Het uitgebreid onderzoek naar
de geheimzinnige verdwijning van
de juwelen van prinses Hermine
heeft geleid tot de aanhouding van
een oud-vriendin van prins Ferdi
nand, Vera Herbst, die bij het
smokkelen van de juwelen uit de
Russische zone als koerierster heeft
dienst gedaan. Bij haar arrestatie
werden nog smaragden, diamanten
en safieren, gevat in oorbellen en in
een tiara die door de prins niet ge
mist werd, aangetroffen.
Ook zy'n nog juwelen van prinses
Hermine gevonden in de woning
van de zuster van prins Ferdinand,
Carolina von Schoeneish-Carolath
in Berlijn. Frau Herbst ontkende
tijdens het verhoor dat zij de ex-
keizerin vermoord had. Ook ont
kende zij een gedeelte van de juwe
len gestolen te hebben. Zij vertelde
dat zij twee maal naar Frankfort
a. d. Oder gereisd was om de juwe
len vandaar naar Berlrjn te bren
gen. Een gedeelte was, naar zij ver
klaarde, in opdracht van prinses
Hermine verkocht en het geld was
gebruikt om voor prins Ferdinand
het Berchtesgadener Hof, een hotel
dat destijds op last van Hitier ge
bouwd is, te kopen.
Na een ondervraging van 13 uur
is Vera Herbst weer vrijgelaten.
Naar Doorn
Er worden voorbereidingen ge
troffen om het stoffelijk overschot
van prinses Hermine in Doorn ter
aarde tc bestellen. De Russische
autoriteiten zouden beloofd hebben
het lijk ln Frankfort a. d. Odor, In
de Russische zone, ter beschikking
te stellen. Het zal naar Bciyn ge
bracht worden waar men zal trach
ten de goedkeuring van de Neder
landse regering te krijgen voor de
begrafenis ln Doorn.
Tigermoth neergestort,
vlieger omgekomen
Op de vliegbasis Woensdrecht is
gistermiddag de korporaal L. A. J.
Dirken, bij het maken van een oefen-
vlucht, dodelijk verongelukt. Het
toestel een Tigermoth raakte
plotseling in een vrille en kwam
ruim 500 meter van het vliegveld
neer en vloog onmiddellijk in brand.
Hoewel hulp spoedig aanwezig was,
kon niet worden voorkomen, dat het
vliegtuig geheel uitbrandde. Eerst
daarna slaagde men er in het ver
koolde lichaam te bergen.
DE LAATSTE FOTO van Prinses
Hermine, de plotseling overleden
weduwe van de Duitse ex-keizer.
Acht en veertig uur voor haar dood
gaf zij nog een kleine theepartij,
zodat het niet uitgesloten wordt ge
acht, dat zij is vergiftigd.
gehcii
inhouding
Geheel onverwacht is vanochtend
om 6 uur de minister van wederop
bouw en volkshuisvesting L. Nchcr
per K.LM.-vliegtuig van Schiphol
naar Batavia vertrokken.
Aan de reis van de minister was
te voren geen enkele ruchtbaarheid
gegeven, zodat het slechts aan en
kele ingewijden bekend was, dat
Neher zich onder de zes passagiers
bevond, die vanmorgen by het krie
ken van d^dag plaats namen in de
naar Indonesië vertrekkende PH
TSA.
Vlak voor zijn vertrek van
Schiphol verklaarde minister Neher
dat hy ging als vertegenwoordiger
der Nederlandse regering ter be
spreking van vraagstukken, die
zich bij de wederopbouw van Indo
nesië en bij de organisatie der
P.T.T. aldaar voordoen. Hij achtte
het niet in 's lands belang op dit
moment leeds nader over zyn ver
blijf ln Indonesië, uit to weiden en
kon evenmin ook maar by benade
ring antwoord geven op de vraag
hoe lang dit zou zjjn, al voegde hy
daaraan toe, dat het zeker niet
minder dan twee weken zou zijn.
Geen adviseurs
Dc enige die de minister op zijn
reis naar Indonesië vergezelt, 'is
zyn eigen secretaris, mr, H. G.
Quik. Mevr. Neher nam met haar
zoon op Schiphol afscheid van haar
echtgenoot, die voorts uitgeleide
werd gedaan door de directeur-ge
neraal der P.T.T.T. van Houwe-
lingen, de secretaris-generaal R. H.
V. Mouton, de chef van zijn kabi
net, jhr. ir. A. C. D. de Graeff en
de directeur-generaal der volks
huisvesting. dr. Z. Y. van der Meer.
De D.C. 4, waarin de minister de
reis maakt, wordt bestuurd door
gezagvoerder G. Moll. In Cairo zal
een twintigtal gestrande passa
giers aan boord gaan, waarna de
reis wordt voortgezet naar Sjarja
in Arabië. Wegens de moeilykhe-
den, die de K.L.M. in India onder
vindt, wordt dan alleen nog Co
lombo op Ceylon aangedaan. Van
Colombo uit hoopt de piloot zon
der tussenlandingen naar Batavia
to vliegen.
Walter Foote terug
De Amerikaanse consul-generaal
te Batavia, Waller Foote, is gister
middag laat met een speciaal Ame
rikaans marinevliegtuig uit Djogja
teruggekeerd. Hij verklaarde by aan
komst te Batavia, dat bij ongeveer
twee uur met het Republikeinse ka
binet besprekingen had gevoerd cn
daarna ongeveer een uur met Soe-
karno persoonlijk. Over het bespro
kene kon hy geen enkele medede
ling doen.
Binnenkort zonder bon
verkrijgbaar
Naar w(j vernemen zal nog dezo
maand een hoeveelheid sinaasappe
len uit Suriname te Rotterdam
aankomen. De vruchton zullen zon
der bon verkrijgbaar worden ge
steld.
De sinaasappeleultuur in Surina
me staat nog ia de kinderschoenen,
maar men venvacht, dat deze cul
tuur geleldelyk kan worden uitge
breid.
Naar wjj vernemen, zullen Don
derdag bonnen voor 225 gram har
de zeep en 250 gram zachte zeep
hekend gemaakt worden.
Weer
een ei
In de bonnenlijst van deze weck
zal een bon worden aangewezen
voor een ei Deze verstrekking geldt
voor alle leeftijdsgroepen.
(Van onze Haagse redacteur)
Ter gelegenheid van do verjaar
dag van dc Koningin zal een extra
bon versnaperingen voor allo leef
tijdsgroepen worden aangewezen.
Verhoging broodprijs
pas op 18 Augustus
De aangekondigde verlaging van
de subsidie op patentbloem met
f 6.80 per 100 kg. zal om technische
redenen niet zoals oorspronke
lijk werd gemeld op 11 Augus
tus a.s. maar op 18 Augustus in
gaan.
Bon voor bananen
Op 13 Augustus zal /oor kinderen
tot 5 jaar opnieuw een bon voor 500
gram bananen bekend gemaakt wor
den. Aangezien dc verstrekking van
bananen afhankelijk is van allerlei
factoren, die met dc transitohandel
in dit product samenhangen, is het
noodzakelijk, dat ook dc nieuwe bon
op lanRe termijn lopende is. waar
op naar mogelijkheid gedistribueerd
kan worden.
Churchill heeft zich geweerd t>U de voortgezette debatten over het wets
ontwerp voor voorzieningen en diensten, waarbij- voorgesteld wordt dc re
gering verstrekkende bevoegdheden te geven om aan dc economische moei
lijkheden te ontkomen. Hij zei dat Attlee cn Morrison onder druk van
buiten handelden en beschuldigde de regering van Hitleriaanse taal, maar
haastte zich er aan toe tc voegen dat zijn politieke tegenstanders respec
tabele lieden zijn. Churchill hield staande dat achter liet wetsontwerp
„Cryplo-communisten cn extremisten" een rol spelen.
De „houd-links"-groep der partij
treft maatregelen om tijdens het par
lementaire reces als commissie actief
te blijven toezien.
In de Maandag^ehouden fractie
vergadering. zo nPlhans bekend ge
worden, heeft de regering een voor
stel om de beslissing over de natio
nalisatie van dc staal-industrie uit tc
stellen, er door gekregen met 81—77
stemmen Bijna honderd afgevaardig
den onthielden zich van stemming.
Churchills krachtigste aanvallen
golden de bepalingen, die de rege
ring in staat moeten stellen de wer
kers over de verschillende bedrijfs
takken tc verdelen (arbeidsconscrip-
tie"). Hij diende een amendement in
om deze voorstellen te verwerpen,
en kreeg daarbij zelfs de steun van
een Labour-lid, R. Blackburn.
Tevoren had Churchill een tegen
aanval tc verduren gehad van Sir
Hartley Shawcross (Labour), op
grond van zijn uitlatingen, dat het
Labour-bewind een totalitaire rege
ring was en dat hij vreesde voor
„nachtelijke Gestapo's, spoken en
dictators". Shawcross betoogde, dat
deze dingen alleen in de verbeelding
van Churchill bestonden, voor zover
deze ze op de Labour-regering be
trok.
Morrison, die voor de regering ant
woordde, zei: Churchill houdt er van
andere mensen „Hitier" te noemen,
maar hij is zelf een interessant ge
val voor de psychologie. Toen hij
zelf eerste-minister was, meende hij
de meest uitgebreide bevoegdheden
voor zich te moeten opeisen, maar
als een ander volmachten vraagt is
hy een dictator in Churchills ogen.
Vanochtend om negen uur, na een
vergadering die achttien uur had ge
duurd, werd het ontwerp met 178
63 stemmen in derde lezing aan
vaard. Het gaat vandaag nog naar
het Hogerhuis.
Back-benchcrs actief
Een derde der Labourleden van
het Britse parlement is nog ontevre
den over de plannen der regering.
Gisteravond werd vernomen dat 150
of meer leden, die een beslissing had
den willen forceren ten aanzien van
de nationalisatie van de ijzer- en
staalindustrie en de omvang van de
gewapende macht, nog niet tevreden
zijn na de geheime vergadering van
de parlementaire fractie, tijdens
welke Attlee en zijn voornaamste
ministers openhartige critiek hebben
moeten verduren.
Men gelooft, dat de woordvoerders
der regering meer tijd voor beide
kwesties hebben gevraagd en tevens
hebben verzocht de regering niet in
verlegenheid te brengen door aan te
dringen op het nemen van vroegtijdi
ge beslissingen.
Ervaren waarnemers voorspellen
thans, dat enige veranderingen in
het kabinet onvermijdelijk zijn om
de partij tegemoet te komen.
„Ik kom met schaamte"
In de Sarphatizaal van het Am-
stelhotel te Amsterdam ontving de
grote Duitse schryver Thomas
Mann enkele tientallen persverte
genwoordigers. De 72-jarige schry
ver, die reeds voor de oorlog Duits
land verliet en in 1936 door het
Hitler-regiem van het Duitse
staatsburgerschap vervallen werd
verklaard, zag er opgewekt uit en
sprak zyn vreugde er oVer uit weer
in Nederland te zyn, waar hij het
laatst in 1939 was geweest op de
doorreis naar Amerika. Hij was
toen zeven weken in ons land, dat
hij thans terugzag, nog niet geheeld
van de wonden door de oorlog toe
gebracht. Steden en landschap van
Nederland kende hij van ouds als
ook de hoogstaande Nederlandse be
schaving.
„Ik kom als Duitser tot U met
een schaamtegevoel voor wat de
nazi-leiders U hebben aangedaan",
zegt de grote romaneier en hy zegt
tc begrijpen, dat de Duitse macht
hier diep gehaat werd. Deze haat
strekke zich echter niet uit tot de
Duitse taal, die ondanks het boze
dat van Duitsland uit over de we
reld werd gebracht, het instrument
is van een grote geestelijke bescha
ving en traditie. Spreker heeft die
pe bewondering voor dc grootheid
van hart van een aantal Nederlan
ders, de organisatoren van voedsel-
zendingen uit Nederland naar
Duitsland. Dat is werkelijke ziele-
grootheid.
Vele journalisten maakten ge
bruik om de schrijver vragen te
stellen. Neen, Thomas Mann zal
niet naar Duitsland terugkeren om
daar opnieuw te beginnen, maar hij
bleef Duitsland trouw in de tijd
toen hy het nazi-regiem bestreed
en ook thans nu hij in de Duitse
taal zijn boeken schryft. Er zullen
eerlang in Duitsland, in oplagen
van 150.000 exemplaren en zéér
goedkoop, boeken van Duitse schrij
vers uitkomen, die door het Hitler-
regiem waren verboden. In zijn
eigen werk zal Thomas Mann uit
drukking geven aan het geloof in
de mensheid en in haar toekom
stig geluk, hoewel er steeds een
grondtoon van ironie in zal klin
ken. Men behoeft niet te geloven
om een belyder te zijn en om tegen
het diepe pessimisme in te gaan.
De Duitse literatuur is op het
ogenblik zeer arm het Hitlcr-be-
wind heeft alles verzuurd en als
met loog uitgebeten. Als er echter
goede boeken in de Duitse taal zul
len komen, dan zullen ze ook in
vertaling waardevol blijven, gelijk
spreker zelf ervoer, die byv. de
Russische schrijvers in Duitse ver
taling heeft gelezen. De Duitse
jeugd bevindt zich in een diepe cri
sis, maar in de diepte zijn thans
reeds herstelkrsichten werkzaam,
hoewel ze nog weinig zichtbaar
zyn. Spreker leidt dit echter af uit
zy'n levendige correspondentie met
jonge mensen uit Duitsland.
Wat denkt u van Amerika?
Gevraagd naar zyn oordeel over
Amerika verklaarde Thomas Mann
veel sympathie voor dit jonge land
te hebben. Oorspronkelijk ontleende
Amerika veel aan de Europese cul-
T HOM AS MANN
tuur thans geeft het veel aan Euro
pa terug. Zeker er zijn in Amerika
soms reactionnaire golven, maar
Thomas Mann citeert met instem
ming Harold Nicholsen, die ver
klaarde: „men moet in Amerika on
derscheid maken tussen het weer
en het klimaat. Het weer is er vaak
slecht, maar het klimaat is goed!"
Thomas Mann heeft nog steeds
hoop op toenadering tussen Rus
land en Amerika, hij hoopt dat het
eerste democratischer en het laat
ste socialistischer zal worden en
dat beide wereldmachten elkander
zullen vinden op de grondslag van
een humaan socialisme. Aan een
nieuwe wereldoorlog kan hij niet
geloven, hij zou het einde van alles
meebrengen. Duitsland kan niet
van buiten af worden beïnvloed,
het moet zichzelf heropvoeden.
Men moet, naar het woord van
Goethe, eigen daden in de weeg
schaal der historie v/erpen, al het
andere is ijdel.
Beroep op Van Klef fens
De gemccnsehappclllko actio van
Nederlandse vrouwen heeft het vol
gende telegram aan mr. van Klef-
fons doen toekomen.
„Nu politiële actio gestaakt Is,
wenden do grote Nederlandse vrou
wen-organisaties verenigd in ge
meenschappelijke actie zich zeer
bewogen en ten diepste geschokt
tot tl met dringend verzoek het lot
van gijzelaars, geïnterneerden,
vrouwen en kinderen In gedwongen
concubinaat le\cnd, moord op land
genoten cn rijksgenoten, levend
verbranden van Chinezen, In Veilig
heidsraad met klem namens ons
naar voren te brengen".
Een afschrift. \an dit telegram
werd toegezonden aan mevrouw
Roosevelt.
„Wij willen Nederlandse
schepen boycotten"
Het havenpersoneel en de haven
arbeiders van Ismailia, Suez en
Port Said hebben een vergadering
belegd, waarin z(j de methoden zul
len vaststellen om alle Nederlandse
schepen te boycotten, welke met
besterhming Indonesië in de Egyp
tische wateren aankomen. In krin
gen der havenarbeiders is men wei
nig tevreden over het resultaat van
hun interventie tegen de „Volen-
cam", welk schip Zondag 10 Aug.
het Suczkanaal is doorgevaren.
Het blad „Al Misri" beschuldigt
de Britse autoriteiten er van, dat
zij belangrijke voorraden munitie
aan boord van de „Volendam" heb
ben laten brengen, toen deze door
de Rode Zee voer. Van Britse zijde
wordt de juistheid van deze be
schuldiging officieel ontkend, daar
het schip zijn reis vervolgd heeft
zonder aangehouden te zyn.
Breuk tussen USSR en
Griekenland?
Het welingelichte Griekse rege
ringsblad „Estla" bevestigt, dat
een breuk tussen Griekenland en do
Sowjet-Uulc waarschijnlijk Is na de
protesten, de vorige week door de
Sowjet-zaakgelastlgdo by do Griek
se regering ingediend.
De Griekse autoriteiten zouden
volgens dc zaakgelastigde on
vriendschappelijke daden hebben
verricht, die niet in overeenstem
ming waren met de diplomatieke
betrekkingen tussen beide landen.
Het blad voegt hieraan, onder
aanhaling van gezaghebbende krin
gen, toe, dat eenzelfde stap van
Joegoslavië wordt verwacht.
Politieke kringen te Athene zijn
van mening, dat de verbreking der
diplomatieke betrekkingen tussen
Griekenland en de naburige landen
do eerste stap naar de vorming
van een „vrije Griekse regering"'
betekent. Deze regering zou door
de guerillastryders worden ge
vormd en naar men vermoedt on
middellijk door Joegoslavië, Bulga
rije, Albanië en de Sowjet-Unie
worden erkend.
WFA blijft bestaan
Na een vergadering te Londen
heeft het bestuur van de World
Friendship Association verklaard,
dat de organisatie haar werk op
dezslfde basis zal voortzetten,
meldt de „News Chronicle".
Ofschoon de positie van de Britse
nationale organisatie ernstig is.
vertrouwt het bestuur dat zy de
middelen zal kunnen vinden om
haar werk voort te zetten.
DE tentoonstelling van Wcense
kunstschatten, in het Rijksmu
seum tc Amsterdam, mag zich in een
overweldigende belangstelling ver
heugen. Zo zelfs, dat terloops de mo
gelijkheid al is aangeduid, dat men
op een gegeven ogenblik misschien
het bordje vol op de muscumdeuren
zal moeten hangen. Stemt deze grote
toeloop enerzijds tot grote verheu
ging en dankbaarheid, anderzijds ver
dient hij toch ook een nadere analy
sering.
In de eerste plaats is die grote be
langstelling te verklaren uit het feit,
dat het publiek in een aantal jaren
niet in staat is geweest klassieke
kunstschatten te bewonderen Wij
staan ook op dit gebied voor een ach
terstand, die wij op dc grote na-oor-
logso tentoonstellingen bezig zijn in
te halen. Voorts is er dc omstandig
heid, dat op deze expositie een col
lectie kunstwerken is bijeengebracht,
die voor het kunstminnend deel van
ons volk dc eerstvolgende jaren ab
soluut ontoegankelijk zal z.iin, waar
door het te begrijpen is. dat men er.
zo veel als meer mogelijk is. van wil
genieten, te meer ook waar het nu
eenmaal een feit is. dat een belang
rijk deel van hen die de kunst waar
lijk liefhebben, niet zo financieel
draagkrachtig zijn. dat zij zich dure
buitenlandse reizen kunnen veroor
loven.
Wij hebben hiermee een aantal fac
toren genoemd, die er derhalve al-
temaal voor pleiten om op de weg
van deze grote reiz.ende tentoonstel
lingen voort te gaan, zeker zolang
het internationale verkeer nog niet
in volle omvang is hersteld, cn het
laatste argument is zelfs een aan
sporing om zo ook nadien voort te
zetten. Want men zal in deze over
gangsperiode in de kringen der mu
seumdirecteuren een principiële be
slissing moeten nemen of men deze
voor de oorlog menen wij niet mo
gelijke uitwisseling van gehele
collecties zal bestendigen. Zijn wij
goed ingelicht dan heerst daarover in
de kringen cler deskundigen geen
overeenstemming.
Vanzelfsprekend zijn er ook argu
menten aan tc voeren. \Velke er tegen
pleiten. Er is iets voor te zeggen, dat
men een collectie leert kennen in de
omgeving cn dc sfeer waarin zij is
opgebouwd en gegroeid. Belangrij
ker lijkt ons echter het argument,
dat dergelijke exposities het gevaar
met zich brengen het snobisme in
de hand te werken. De .titel, de roep,
die er van uitgaat, en de glans, die
er om hangt, fascineren dermate dat
men ze moet hcbbcn'gezicn, ook al
bezoekt men in andere gevallen vrij
wel nimmer een museum.
Andere tentoonstellingen van op-
zichzelf belangrijke meesters zijn dan
ook buiten verhouding minder be
zocht. Een tweede gevaar is, dnt het
eigen kunstbezit devalueert, dat een
Nederlands schilderij niet meer be
langrijk is als het niet van Rem
brandt of Steen is en onze musea,
als zij straks weer met het blijven
de eigen bezit zijn ingericht, geen of
nagenoeg geen belangstelling zullen
trekken Een reden tc meer voor het
drukke bezoek is gelegen in de om
standigheid, dat velen die een dagje
naar Amsterdam zijn, automatisch
naar het Rijksmuseum gaan, zoals
men in Valkenburg de gemeentegrot
en in Apcldoprn dc Echoput bezoekt,
De kleding van vele tentoonstelling
bezoekers en de aanwezigheid van
kleine kinderen wijzen daar ook op.
Onze museumdirecteuren staan voor
de moeilijke taak een tussenweg te
moeten vinden. Want staat het vast,
dat het van grote waarde is. dat be
langrijke kunstwerken ook voor min
der draagkrachtigen van elders toe
gankelijk zijn. niet minder duidelijk
is het, dat snobisme en vermindering
van het gehalte der belangstelling zo
veel mogelijk voorkomen dienen te
worden
Wellicht dat het uitwisselen van
kleine collecties, welke tijdelijk meer
in het eigen bezit opgaan en daar
door minder domineren een moge
lijkheid zou blijken. En tenslotte mo
gen wij in dit verband buiten elk
plaatselijk eigenbelang om mis
schien eens een pleidooi houden voor
het exposeren van wat grotere col
lecties in de provinciesteden. Wij ge
loven, dat men daar minder bezoek
zal krijgen van mensen, die een
„dagje uit" zijn, waardoor het resul
taat zal zijn: minder bezoek, maar
wel bezoek van meer werkelijk be
langstellenden.
Motie van vertrouwen
voor Ramadier
De Franse Assemblee heeft
met 404 tegen 184 stemmen
haar vertrouwen in Ramadier
uitgesproken. Deze had Zater
dag de vertrouwenskwestie ge
steld in verband met het re
geringsvoorstel betreffende
wijziging van do wet op de ge
meenteraadsverkiezingen.
Ramadier werd gesteund door
socialisten, M.R.P., radicalen en an
dere gematigde en rechtse afge
vaardigden. Slechts communisten
en deze zeer na staande afgevaar
digden stemden tegen.
Ramadier staat vanavond nog
voor een nieuw groot probleem, dat
van het herziene statuut voor Al-
gerië. De moelijkheden met de ra
dicalen over het tijdstip van behan
deling van deze kwestie loste hy op
door een compromis, nl. dat het de
bat onmiddellijk zal beginnen, maar
dat er geen tydslimiet zou worden
gesteld en dat het Algerynse pro
bleem voordat het oarlement op
reces gaat, geen prioriteit heeft
boven de andere punten op de
agenda.
Hetzelfde weer
,i Weersverwachting van De Bilt,
geldig van Dinsdagavond tot
n Woensdagavond:
In de na-nacht plaatselijk vor-
■-} ming Van nevel, wist of lage wol- a
kenbanhen, die in de ochtend
f snel oplossen. Morgen overdag '4
.i enkele overdrijvende wolkenvel-1
i den, doch over het algemeen zon-
nig en droogWe/nig verande- a
ring van temperatuur. Zwakkejj
I tijdelijk matige wind tussen
jj Noord en Oost.