Zeilschipreder Erikson
is niet meer
Kt
Daar kan je nog eens
treinje-spelen
INFLATIE, de oorzaken en
bestrijding
Radio-programma
2
Einde roemrijke
periode
Proces-I.G.Farben
begonnen
Duitse industrie op
hoger peil
Uren, die maar duren -
En Uwbed wordt een pijnbank
Hartstocht in de Kaukasiis
Woensdag 27 Augustus 1947
APITEIN Gustaf Erikson,
de man die met hart en ziel
aan het zeilschip verknocht was,
de enige reder, die tot op de hui
dige dag grote zeilschepen in de
vaart had, is dezer dagen in de
Finse havenplaats Mariehamn in
zijn woning na een langdurig
ziekbed op 74-jarige leeftijd
overleden.
Deze Finse kapitein met zyn
onverwoestbare liefde voor het
schone, ouderwetse zeilschip
was een zo markante figuur in
de zeevarende wereld, dat een
korte schets van zijn veelbewo
gen leven niet achterwege mag
blijven.
Tien jaar oud was hij, een kind dus
nog. toen hy naar zee trok als hut
jongen op het zeilschip Neptun. De
jonge Erikson ontpopte zich weldra
als een zeeman in hart en nieren en
reeds op zeer jeugdige leeftyd, pas
twintig jaar, was hij reeds opge
klommen tot de hoogste rang. Hy
werd toen kapitein op de driemaster
Adele, die zijn geboorteplaats Lem-
land op de Aland-eilande» als thuis
haven had. Op verscheidene grote
zeilschepen voerde hij het comman
do, doch in 1913, op ruim veertig
jarige leeftijd, stapte hy voor goed
aan wal ora het rederybedryf te
gaan beoefenen. Zijn eerste eigen
schip was de bark Tjerimai, die wel
dra werd gevolgd door de viermas-
ter Aland. Geleidelijk aan breidde
zyn vloot zich uit en het waren vrij
wel allemaal grote zeilschepen die
hy zich door koop verwierf. Anderen
deden ze van de hand, omdat ze niet
meer rendabel waren, zódat hy er
dikwyls tegen voordelige prys be
slag op kon leggen. In 1939 namen
veertien zeilschepen van Erikson ac
tief deel aan de grote handelsvaart.
Beroemde zeilers als de Archibauld
Bussel, Killoran, Lawhill, Olivebank.
Pamir, Passat, Penang, Pommern,
Viking en Winterhude bevoeren alle
wereldzeeën, haalden graan uit Ar
gentinië, salpeter uit Chili of wol uit
Australië. Het prachtige zeilschip
Herzogin Cecilie, dat in April 1936
by Devonshire aan de Engelse kust
op de rotsen liep en de wereld deed
opzien door een jammerlijke schip
breuk, behoorde eveneens aan kapi
tein Erikson toe.
In de oorlog werd Eriksons unieke
zeilschipvloot zwaar gehavend.
Enige schepen werden tot zinken ge
bracht, andere weer vielen de geal
lieerden als prysschip in handen. Op
de dag van zyn dood op Vrydag
15 Augustus waren nog zeven
Mermasters van kapitein Erikson in
tact. Het zyn de 4700 ton grote Vi
king, op het ogenblik in lading lig
gend in de Braziliaanse haven San
tos, de Pommern (4050 ton) opge
legd in de thuishaven Mariehamn, de
Moshulu (5000 ton) in een Noorse
haven, de Archibald Russel (3950
ton) in Engeland, de Pamir (4500
ton), thans eigendom van Nieuw
Zeeland en tenslotte de Lawhill
(4600 ton), welke in de oorlog door
de Unie van Zuid Afrika als prys
schip in beslag werd genomen. De
Vandaag is te Neurenberg het pro
ces begonnen tegen 22 hoge func
tionarissen van de I. G. Farben. De
eerste Amerikaanse aanklager, Tel
ford Taylor, zei in zijn openingsver-
klaring. dat zij de goochelaars zijn,
die de fantastische plannen, beschre
ven in „Mein Kampf". tot werke
lijkheid hebben gemaakt. Zij waren
gewillige cn belangrijke deelnemers
aan het misdadige avontuur, hebben
meegeholpen elke vorm van vrijheid
te vernietigen en het Duitse volk aan
de tirannie van het derde rijk te on
derwerpen. Taylor schilderde de
ontwikkeling van het concern, dat
van een kleine chemische fabriek
geworden is tot een van Hitler's
voornaamste bronnen voor ammuni
tie en explosieve stoffen. Vele uit
vindingen van het concern zijn ove
rigens van onschatbare waarde voor
de mensheid geweest.
Reeds in 1933 hebben de leiders
van het concern de nazi's in het
geheim van geld en wapens voor
zien.
Petkofs boerenpartij
verboden
De Bulgaarse Nationale Vergade
ring heeft besloten de agrarische op
positiepartij van Petkof. evenals de
jeugdorganisaties van deze party, te
verbieden en te ontbinden.
De 65 afgevaardigden van deze par
tij zyn bijgevolg vervallen verklaard
van hun zetels in de Nationale Ver
gadering. die zullen open blijven tot
de nieuwe verkieiinger.. Bovendien
worden alle eigendommen van de
partij geconfisqueerd.
Na een felle aanval van de minister
van justitie op de agrarische partij,
die hij „een neo-fascistische" organi
satie noemde, betuigden de woord
voerders van de partijen der rege
ringscoalitie hun adhaesie met het
voorstel der regering, de partij van
Petkof te ontbinden. Geen spreker-
der oppositie nam het woord om het
wetsvoorstel te bestrijden. Ook waren
de afgevaardigden der agrarische
i met aanwezig toen er gestemd
Alleen Populisten in
Griekse regering
Tsjaldaris, de Griekse kabi
netsformateur, heeft meege
deeld. dat hij een kabinet zal
vormen uit leden van de Popu
listische partij, die de meerder
heid in het 'parlement heeft.
De deur blijft open voor elke
andere partij, die het kabinet
wil helpen by de strijd tegen de
communisten.
Tsaldaris legde deze verklaring
af na een vergadering op de Ameri
kaanse ambassade, waaj de leider
der liberalen, Sophoelis, ook aanwe
zig was.
Sophoelis had het minister-presi.
dentschap en de portefeuilles van
oorlog, openbare orde en justitie
opgeëist
Olivebank, Killoran en Penang wer
den door oorlogshandelingen vernie
tigd.
Gedurende de jaren tussen de
heide wereldoorlogen hebben ontel
bare jonge mensen vier a vijfhon
derd per jaar een uiterst degely-
ke zeemansopleiding op de zeilsche
pen van kapitein Erikson genoten.
De oorlog bracht kapitein Erikson
ernstige verliezen toe, doch zyn
zwaarste verlies was wel het sneu
velen van zyn jongste zoon Gustaf
Adolf, die voorbestemd was zyn op
volger te worden. Men kan daarom
als vrijwel vaststaand aannemen, dat
met de dood van de enige zeilschip
reder Erikson de laatste roemrijke
bladzijde van het gulden boek der
oude zeilvaartgeschiedenis is omge
slagen.
Benden zwerven rond in
Tsjechoslowakije
Radio Praag meldt, dat de Tsje-
cho-Slowaakse regering troepen
heeft vitgezonden om een geregelde
troepenmacht van ongc\eer 20.000
anti-Sowjetgezinde Poleu en ont
snapte Duitse SS-gevangenen, die
het gebied tussen Polen en Slowa
kije onveilig maken, tc bestrijden.
Een afdeling van deze benden, de
z.g. Bcndcrovci, die Tsjccho-SIowa-
kijc was binnen gedrongen, werd
omsingeld, aldüs Radio Praag.
Radio Wenen heeft gemeld, dat,
naar verb iddc, Poolse onderdanen,
gewapend met geweren, pistolen en
handgranaten, gearresteerd zouden
zijn door de Oostenrijkse politie,
bij Althofcn in Oppcr-Oostcnrijk.
Deze mannen zouden behoren tot
een voortvluchtige groep partisanen,
die in de Slowaaks-Poolse grens
streek opereert. Na van die groep
afgesneden te zijn zouden zij dc
Donau zijn overgestoken.
HET VERLEDEN HERLEEFT. Het bekende Finsche zeilschip „Pamir",
dat aan Nieuw Zeeland als oorlogsbuit is toegewezen, zien wij hier
met volle zeilen op weg naar Sydney. Voor dc oorlog deed het schip
aan tal van „graan-races" mee.
Ofschoon by de Brits-Frans-
Amerikaanse besprekingen over
het peil der Duitse Industrie te Lon
den een strikte geheimhouding in
acht wordt genomen, is volgens be
richten van welingelichte zyde de
conferentie een groot succes gewor
den.
In politieke kringen heeft men
sterk de indruk, dat een compromis
is gevonden, waarmee aan de Fran
se eisen kan worden tegemoet ge
komen, wanneer tot een verhoging
van het toegestane peil der indu
strie in dc Brits-Amerikaanse zone
wordt besloten.
Volgens een woordvoerder
van het Britse ministerie van
buitenlandse zaken is de Bene
lux van het verloop der confe
rentie op de hoogte gehouden.
De resultaten van de conferentie
kunnen globaal als volgt worden
samengevat:
1) Frankryk zal accoord gaan
met een onmiddellyke bekendma
king van een aanzienlyke verhoging
van het peil der industrie voor de
Brits-Amerikaanse zone, daar zulks
een belangrijke stap is op de weg
naar het herstel van Europa.
2) Frankrijk zal daarentegen de
algemene verzekering krygen, dat
het vaststellen van het nieuwe in
dustriële peil niet tot gevolg zal
hebben, dat het herstel van dc in
dustrie van het Ruhr-gebied de
voorrang zal krygen boven de
Franse herstelplannen of die van
andere geallieerde landen in Euro
pa.
Men acht het nodig er de nadruk
op te leggen, dat aan Frankryk
niet is verzocht formeel toe te
stemmen in de vaststelling van een
nieuw industrieel peil voor geheel
Duitsland, daar dit alleen kan
worden besproken op de aanstaan
de conferentie van de ministers
van buitenlandse zaken der Grote
Vier te Londen.
Sulyok uit Hongarije
Het ministerie van voorlichting
heeft bevestigd, dat Sulyok, de leider
der oppositionele Hongaarse vrij
heidspartij. uit Hongarije vertrokken
is en verklaard, dat hij thans in Oos
tenrijk vertoeft. Radio Wenen heeft
gemeld, dat Sulyok in gezelschap
van zyn vrouw naar Zwitserland is
vertrokken, waar hij vijf weken va-
cantie zou willen doorbrengen.
Vrijere organisatie van
het verkeer
Onderhandelingen ziln gaande
over een nieuwe en vryere organi
satievorm voor het vervoer langs
de weg. Na de „democratisering"
van de tijdens dc bezetting ingestel
de vakgroepen personenvervoer en
goederenvervoer geldt nog steeds
het verplichte lidmaatschap dezer
organisaties. Naast deze twee vak
groepen bestaan twee vriie organi
saties: de Bond voor Bedrijfsauto-
verkeer (B.B.N.) en de Ned. Ver.
van Transportondernemingen. De
genoemde onderhandelingen gaan
over suggesties om de beide vak
groepen om te zetten ln vrije ver
enigingen. Uit de vier genoemde or.
ganlsaties zou dan met inbegrip
van een werknemersorganisatie een
overkoepelend lichaam kunnen ge
vormd worden, welk lichaam, ont
staan uit het bedrijfsleven zelf, de
plaats van de bedrijfsgroep wegver
voer zou kunnen gaan innemen. Bij
deze suggesties wordt eveneens ge
dacht aan het omzetten van dc
eigen vervoersorganisatie (E.V.O
tot dusver een „verplichte" vereni
ging, ln een vrije verenigingsvorm.
Het is niet onmogelijk, dat deze
vrije organisatie dan ook by het
voorgestelde overkoepelend lichaam
zou worden ingeschakeld, wanneer
door dit lichaam een totale verte
genwoordiging van het vrije be.
dryfsleven op het gebied van weg
vervoer zou kunnen worden.
Deze plannen, die (globaal) 33.000
eigen vervoerders, 9000 beroepsver.
voerders en 6000 personenvervocr-
ders omvatten, worden, naar de
B.B.N. mededeelt, thans besproken.
Tussen Sluis en Delfzijl
Ch. F. L. Nord, tandarts uit Am
sterdam. is benoemd tot voorzitter
van de Fédération Dentaire Interna
tionale.
Belgische minister van Buiten
landse Zaken baron F. van der Stra
ten Waillet bezoekt ons land.
IVIcvr. C. Baartman-Arrcn uit Rot
terdam viel van veranda bij ophan
gen van wasgoed. Zij overleed on
middellijk.
Ballon-commandant J. Boesman
maakte tocht van 250 km van Mecr-
selo naar Ardennen.
Baby van vyf maanden is te 's Her
togenbosch in wieg gestikt.
Weegbrug by Schoondyke (ZwsVl)
is afgebrand. Brandweer liet verstek
gaan.
Militaire attaché van Frankrijk in
Den Haag P. Jourdier legt 1 Sept.
zijn functie neer.
Vierjarig kindje van familie Z. te
Gieten is door vrachtauto gedood.
Alg. Ned. Zuivelbond houdt 24
Sept. in Amsterdam zijn algemene
vergadering. Prof. Brouwers houdt er
een inleiding.
Vijf jaar gevangenisstraf luidde de
eis tegen J. G. de Pater-van Gelderen
uit Rotterdam, die pater Emmen aan
de S.D. verried.
Na 1 Sept. is luchtpostrecht naar
Curacao. Suriname. Columbia. Vene
zuela. Ver. Staten. Canada. Argenti
nië. Brazilië cn Uruguay verlaagd.
Veertien soldaten weigerden in
Haarlem te zwemmen in gemeente
lijk Haarlems zwembad. Zij kregen
veertien dagen gevangenisstraf we
gens „opzettelijke ongehoorzaamheid
in oorlogstijd".
Oesterscizocn zal niet op 15 Augus
tus. doch op 1 Sept. geopend worden.
„De Graanhalm" te Haamstede, éen
der mooiste molens in ons land, be
stond Zondag 100 jaar.
Uit naam van Prins Bemhard zal
dr. J. H. van Royen, de Nederlandse
ambassadeur te Ottawa. 4 September
een bronzen gedenkplaat aanbieden
aan de Canadese luit.-gen. C. Foulkes,
wegens de door hem aan Nederland
bewezen diensten.
(Ingezonden mededeling)
U kent dat. Door die zangerige Rheuma-
tlsche pijnen, nachten van hanewaken.
draaien en wentelen, van links naar
rechts, voor cn na. Maa* daar toch
fen einde aan! Neem Kruschen Salts.
De kleine dagelijkse dosis Kruschen
heeft een wondere weldadige werking.
Dat komt omdat Kruschen Uw bloed
sneller doet stromen cn het zuivert
van schadelijke zuren, die nu oorzaak
zijn van Uw lijden en Uw pijn.
Vraag Kruschen Salts bij Uw Apothe
ker of Drogist.
FEUILLETON
door
M. J. LÊRMONTOF
I Vertaling J. A. Ages
fnumm'oiiiuoiiiirinuuimuiinininuiijtuitfioiutumiiiiiiJ
13
Kettingen werden om de wielen
gelegd, ter vervanging van rem
men, zodat wy de snelheid onder
contróle konden houden; de paar
den werden by de breidels geno
men en zo begonnen wy de afda
ling. Te rechter zyde verrees een
machtige klip en aan de andere
kant lag een zo mateloze afgrond,
dat 't gehele dorpje van de Oseten,
die er in de diepte woonden, als
een zwaluwnest scheen. Ik huiver
de by de gedachte, dat hier, op
deze weg, waar twee voertuigen el
kander niet kunnen voorbijgaan,
tien keer per jaar een koerier
voortjaagt, zonder zyn hotsende en
schokkende wagen te verlaten. Een
van onze voerlui was een Russische
boer uit Jaroslaw, de ander een
Oseet; die Oseet leidde het lamoen-
paard 17by de breidel na eerst
alle mogelijke voorzorgen getroffen
te hebben, zoals het uitspannen
van de voorste paarden. Doen onze
zorgeloze Rus kwam niet eens van
de bok af. Toen ik hem zei, dat hy
tenminste aan mijn valies zou den
ken, want dat ik er niets voor voel
de om omlaag in die afgrond te
klauteren, antwoordde hy: „Maar
meneertje; de Hemel zegene U,
doch wij zullen er net zo goed ko
men, als die anderen; weet U, dit
is niet de eerste keer, dat ik 'm dat
geleverd heb". En hij had gelyk; wij
hadden er even goed niet kunnen
komen, maar wy kwamen er en als
iedereen 'wat meer nadacht zou
men evenzeer tot het inzicht ko
men, dat het leven niet waard ls,
om zich zoveel zorgen te maken.
Maar wellicht wenst U het einde
van Bèla's historie te horen? Voor
opgesteld zy echter, dat ik geen
novelle schrijf, doch slechts een
reisverhaal; daarom kon Ik het de
kapitein niet eerder laten vertellen,
voordat hij er werkelyk zelf over
begon te praten. Geduld derhalve;
een Kaukasische vertellingj
oorspronkelijke titel: „Bèla"I
anders zoudt ge enkele bladzijden
moeten overslaan, ofschoon ik U
dat niet aanbeveel, omdat de over
tocht van de berg Krestowa (of zo
als de geleerde Gamba hem noemt:
le mont St. Christophe) Uw aan
dacht verdient. Wy daalden dan af
can de berg Goed in de Tsjertow
valleihoort, hoe romantisch
die naam klinkt! Gy ziet reeds in
Uw verbeelding het rondwaren van
de boze geest tussen ontoeganke-
lyke rotsspletengeen sprake
van! De naam Tsjertow is afgeleid
van tsperta (streep, grens) en niet
van tsjert (duivel), want hier liep
eens de Groezische grens. Deze
vallei werd verstikt door sneeuw
jachten, waardoor onze gedachten
in herinnering uitgingen naar Sa-
ratow, Tambow en andere plezie
rige plaatsen ln het vaderland.
„Daar is de Krestowa dan!", riep
de kapitein naar my toen we in de
Tsjertow vallei waren aangekomen
en hy wees naar een hoogte, die be
dekt was met een sluier van
sneeuw; een stenen kruis stond
donker op de top en er lange leidde
een nauwelijks opvallende weg,
welke alleen gebruikt werd, wan
neer de andere route door sneeuw
geblokkeerd was; onze voerlui ver
klaarden, dat er tot dusverre geen
lawines geweest waren en om onze
paarden te sparen namen wy dan
ook de hoofdweg. In een bocht ont
moetten wij een stuk of vyf Oseten;
zij boden ons hun hulp aan en zich
met geschreeuw op de wielen wer
pend, begonnen zij onze wagens te
duwen en te steunen, waar zij over
helden. En inderdaad, de weg wAs
gevaarlijk. Boven onze hoofden hin
gen dreigende sneeuwmassa's en
het scheen, alsof zij met de eerste
windstoot zouden neerstorten; de
nauwe weg was ook deels met
sneeuw bedekt, die op sommige
plaatsen zacht was onder onze voe
ten, doch elders ysvlakten vormde
onder de invloed van de zonnestra
len cn de nachtvorst, zodat wy
slechts met moeite vooruit kwa
men: de paarden vielen onophoude
lijk: een diepe afgrond gaapte te
linker zyde en daarin bruiste een
wilde bergstroom, hier schuil gaan
de onder een ijskorst, ginds sprin
gend en schuimend over zwarte
stenen. Wy slaagden erin rond de
berg Krestowa te trekken in twee
uren: twee werst ln twee uren! In
middels was het wolkendek gezakt
en begon hagel en sneeuw te val
len; de wind, die door de rotssple
ten brak. brulde en floot als de Ro
ver Nachtegaal, en snel werd ook
het stenen kruis verborgen achter
de mist, die in telkens dichter en
zwaarder wordende golven uit het
Oosten aanrolde. Tussen haakjes,
er is een vreemde, doch algemeen
bekende geschiedenis aan dat kruis
verbonden: Tsaar Peter I zou het
opgericht hebben, toen hij door de
Kaukasus kwam. Daarentegen
moet Peter niet verder dan Dag
hestan gekomen zyn en bovendien
is met grote letters in het kruis ge
beiteld, dat het op bevel van gene
raal Ermolof en wel in het jaar
1824, neergezet zou zyn. Maar on
danks deze inscriptie is het geloof
aan Peters werk zo diep geworteld,
dat men werkelijk niet meer weet
wat ervan te moeten geloven; daar
voor is des te meer reden, omdat wij
er niet aan gewend zijn om opschrif
ten te geloven... Er lagen nog steeds
vyf werst voor ons, door met ys be
dekte ravynen en over modderige
sneeuw, voordat wij Kobl, het eer
ste station zouden bereiken. De
paarden waren uitgeput; wy tot op
het been verkild; de sneeuwstorm
raasde luider en luider; het deed
aan ons eigen land, in het Noorden
denken, alleen waren de wilde to
nen van de wind hier droefgees-
tiger en zwaarmoediger. „Ook gij,
banneling," dacht ik. „jammer uw
verlangen naar de wijde, open step
pen. Daar is ruimte om er Uw kou
de vleugels uit te spreiden, maar
hier zyt ge, opgesloten, gesmoord,
als een arend, die krijst en slaat
tegen de spijlen van zyn yzeren
kooi." (Wordt vervolgd).
Voor dc
kinderen
Zijn jullie wel eens in Amsterdam geweest?
Dan hebben jullie ook vast wel een boot
tochtje door de Amsterdamse havens en grachten
gemaakt. Maar wie is er wel eens naar de spoor
weg-kinderspeelkamer in het Centraal-Station
geweest?
de trein er pas voor een
gedeelte overheen is.
Boem! Domme wissel
wachter, je wordt meteen
ontslagen. Eèn, die nog
geen plaatsje bij een
knopje heeft gehad mag
zijn baantje overnemen
De machinist krijgt het
nu reg druk, want hij
■moet dadelijk de stroom
afsluiten, zodat de ver
ongelukte trein weer op
het spoor gezet kan wor
den.
Erg druk
OOK DE SEIN WACH
TERS en de spoorboom
bewakers hebben het erg
druk. Ze mogen geen
Weten jullie niet wat
dat is? Dan zal ik maar
gauw beginnen om er een
heleboel over te vertellen.
ln de speelkamer kun
je naar hartelust met
treintjes spelen onder
leiding van een erg aar
dige tante, die ook van
alle9 vertelt over de ge
heimzinnige knopjes, die
langs de tafel zitten. Als
zij alles uitgelegd heeft
kan het spel gaan begin
nen. Zij gnat op zoek naar
een machinist. Nu moet
je niet denken, dat zij
op een holletje het per
ron oprent, om daar een
machinist van zijn loco
motief af te halen. Nee
hoor! Een machinist van
10 of 12 jaar kan zij net
zo goed gebruiken.
Natuurlijk moeten er
ook wisselwachters zijn,
en seinpaalwachters eu
bewakers voor de spoor
bomen. Bijna alle jon
gens en meisjes krijgen
een plaatsje bij een knop
je langs de tafel.
Lichtjes branden
ERGENS IIOOG aan
de muur zit ook nog een
knopje. De tante van de
speelkamer gaat vreselijk
hoog op haar tenen staan
en dan... oh jongens!
wat is dat 'mooi. want
alle lichtjes in het huis.
de boerderij, de twee sta
tions en in het restau
rant gaan branden.
Maar het wordt nóg
veel echter.
„Machinist, schakel jij
de stroom eens in?"
vraagt de spoor-lante aan
de machinisten-jongen.
Langzaam begint een
goederenwagen te rijden,
maar al gauw gaat het
vlugger en vlugger. Wis
selwachters, seinpaal-
wachters en spoorboom
bewakers drukken als
hazen op hun knopje als
de trein hun plaatsje
wil passeren. In het be
gin is het wel lastig hoor.
vooral do wissel w achters
kunnen soms onhandig
hun wissels omgooien als
AANDACHTIG KIJKEN de jongens toe of het trein-
tje zonder ongelukken dc wissel, op de hoek van de
tafel, zal passeren. Ook kleine zus wil op moeders arm
meegenieten. Een van de jongens heeft in de vacant ie
zijn arm gebrokenVan wilde spelletjes kan nu niets
meer komen, maar met zijn linkerhand kan hij gelukkig
nog het knopje van de speeltafel bedienen.
Krabbeltjes
en
Babbeltjes
ogenblik staan te dro
men, vooral niet, als er
twee treinen tegelijk
gaan rijden. Stel je nu
eens voor dat twee trei
nen op hetzelfde spoor
rijden( dit mag eigenlijk
niet. daar moeten de wis
selwachters voor zorgen).
De voorste trein heeft
steeds vertraging, door
dat de seinen dikwijls
onveilig staan of de
spoorbomen nog niet neer
gelaten. Maar de tweede
trein gaat het voor de
wind, hoor! De sein- en
spooi boombewakers krij
gen van alle kanten por-
retjes om toch niet voor
een tweede keer de sein
paal te laat op veilig te
zetten of de spoorbomen
open te laten. Hoe langer
hoe dichter komt trein
nummer twee trein num
mer één op zijn hielen,
totdatze *:net een
vaartje tegen elkaar aan
botsen en met veel herrie
naast de rails terechtko
men.
Dan roepen van alle
kanten jongens en meis
jes om hun spoorweg
tante, die gauw even
moet komen helpen.
want niemand anders in
de kamer is zo, knap en
handig als zij.
Dijkhuizens molen
NA EEN KWARTIER
TJE gebeuren er al veel
minder ongelukken tus
sen de stations Hagen-
burg en Dijkhuizen. Als
de mooie molen van
Dijkhuizen praten kon
zou hij heel wat te ver
tellen hebben. Nu denkt
hij alleen maar: „Die Anv
sterdamse jongens, zijn
handige knapen, maar
de anderen moeten nog
heel wat keertjes naar
Amsterdam komen, voor
dat ze zonder ongeluk
ken door Dijkhuizen kun
nen rijden."
En zo is het. Het valt
heus niet mee om een
trein zonder ongelukken
te laten rijden, dat kun
nen jullie in Amsterdam
ondervinden. Binnenkort
komt er een andere
speeltafel in de spoor
wegspeelkamer. die nog
een beetje ingewikkelder
is. Maar ben je zo'n bol
leboos, dat je alles zonder
fouten kunt bedienen,
dan krijg je tot beloning
een herinnering me©
naar huis.
Een film
ALS DE TIJD in de
speelkamer om is steken
we de gang over naar
de Spoorweg-Kinderbios
coop. Op de eerste twee
films kunnen jullie zien
hoe de spoorwegen vóór
in en na de bezetting
van ons land werkten.
Tot sloj een fijne Mio
ky-Mouse-film. Twee klei
ne Mickies halen allerlei
dolle streken uit meteen
locomotief. De vader en
moeder van de Mickies
zijn erg bang, dat er iets
vreselijks met hun kin
deren zal gebeuren. Ge
lukkig loopt alles met de
twee Mickies goed af,
maar de locomotief gaat
finaal in brokken.
De vacantie zit er al
weer bijna op, maar als
jullie deze zomer nog in
Amsterdam komen, ver
geet dan vooral niet een
bezoek te brengen aan
de Spoorweg-kinder
speelkamer.
RAADSEL-RIJMPJES
AL HEEL LANG gele-
den kreeg ik van Tonny
Schreudering uit A. raad
seltjes toegestuurd. Van
daag komen ze in de
krant Tonny. Wat heb je
daar lang op moeten
wachten! Vind je niet,
dat ik je achternaam
keurig onthouden heb?
Ik zal hem heus nooit
meer vergeten. En nu jo
raadselrijmpjes.
Hij pakt je bij je oren,
Hij pakf je 'ij je neus,
Toch weet jc con te voren.
Hij wil je helpen heus.
Met smdlle toverringen
Hij heeft er heus een paar,
Maakt hij je alle dingen
Gord duidelijk en klaar.
Ra, ra teat is dat.
Nog ééntje.
't Zijn allerliefste stoeltjes
Maar niet van hout.
Je vindt ze vaak bij hopen
ln het groene woud.
Gaat het tegenwoordig
goed met je Tonny? Je
moet me maar eens
gauw een brief schrij
ven
TANTE ANS«
Gevolgen van teveel aan geld kunnen
catastrophaal zijn
»7) D.i. het paard tussen de dis
selbomen.
In ons vorige arikel zagen wij, dat
er tijdens de Du;tse bezetting veel
le veel geld in ons maatschappelijk
leven is gepompt en wij zagen ook,
hoe dat kwam. Nu werden niet alle
extra-uitgaven gefinancierd door
bnnkerediet, dus door geldcreatie.
want af en toe werd een staatslening'
uitgegeven, U herinnert zich wel:
een met de stok achter de deur. Met
dc opbrengst hiervan werd het bank-
crediet afgelost én de geldhoeveel-
heid dus verminderd. Men noemde
dit consolidatie. Li plaats van
de banken kreeg het publiek dan
vorderingen op de staat en wel lang.
lopende vorderingen: obligaties.
Deze leningen voorkwamen, dat de
geldhoeveelheid nog groter zou wor
den en werkten dus gunstig. De re
denering, die men in die donkere
jaren wel hoorde: „Teken niet in,
want. het geld is toch maar voor de
Moffen" is dus niet juist. De Moffen
kregen hun geld toch wel, maar
door de consolidatie werd het. infla
tiegevaar enigszins in toom gehou
den.
En hier komen we i. het schrik
beeld, dat ook nog in de huidige toe
stand opgeld doet: inflatie. In
flatie is een toestand, waarbij de
geldhoeveelheid te ^root is. Is de
geldhoeveelheid te klein, dan spreekt
men van deflatie. Maar nu moe
ten we joch het tweede element in
voegen, waarover we in het eerste
artikel terloops spraken nl. de o ra-
loopsnelheid van het geld.
Een verandering hierin heeft dezelf
de invloed als een verandering in de
geldhoeveelheid in engere zin. De
omloopsnelheid hangt samen met de
kasvoorraden der mensen. Iedereen
houdt 'n zekere kas aan om lopende
betalingen te verrichten en om voor
bereid te zijn op onvoorziene ge
beurtenissen. De gemiddelde kas-
voorraad wordt dus kleiner, wan
neer men het ontvangen geld snel
weer uitgeeft, minder in kas houdt,
m.a.w. de omloopsnelheid neemt toe.
Dit heeft hetzelfde gevolg als wan
neer er nieuw geld geschapen wordt.
In beide gevallen is er sprake van
inflatie; het monetaire even
wicht is verstoord. Nu is in de
practyk een inflatie meestal een ge
volg van een voortdurende toene
ming in d© geldhoeveelheid, dus op
de manier, zoals wij dat in het. eerste
artikel voor Nederland hebben ge
schetst. Daar er meer geld in om
loop komt, is er meei vraag naar
goederen cn de prijzen stijgen. Dit
vindt bovendien nog daarom plaats,
omdat in oorlogs- en na-oorlogstijd
de goederen schaars zijn. Ms eui
inflatie eenmaal goed op gang is,
dau zijn de gevolgen ruïneus. Door
de stijgende prijzen gaan de mensen
steeds sneller hun geld uitgeven, de
geldhoeveelheid moet weer aan die
door H. W. J. BOSMAN
stijgende prijzen worden aangepast
enz. Dit heeft men vooral gekend na
de Eerste Wereldoorlog in Duitsland
en na deze oorlog in Hongarije en
Griekenland. Daar de lonen dan al
tijd achter de prijzen aanlopen zijn
de arbeiders en vooral zij, die van
vaste salarissen of pensioenen moe
ten leven de dupe. Hebben wij nu in
on. land tijdens de oorlog inflatie
gekend? Het antwoord moef, luiden:
Ja, tot op zekere hoogte; en de gro
tere geldhoeveelheid heeft ook wel
degelijk geleid tot een aanmerkelijke
prijsstijging. Deze zou echter veel
ernstiger zijn geweest, indien zij niet
door rantsoenering en prijsbehcer-
sing binnen de perken was gehou
den. Daardoor ontstond er ook een
grote zwevend© koop
kracht, die voor een deel op de
zwarte mark bevrediging zocht.
Hoe goed de prijsbeheersing ech
ter ook werkt, het is wel duidelijk,
dat haar doeltreffendheid altijd be
dreigd wordt, als er een abnormaal
grote geldhoeveelheid is; de kans
blijft dan bestaan, dat het volk zijn
zelfbeheersing verliest en zich op de
goederen stort, als die er in geringe
getale komen. Dit geldt zowel voor
de consument als vor- do onderne
mer. Vandaar, dat alle deskundigen
een snelle gelds a nering
dan ook als eerste eis stelden voor
een gezond maken van ons econo
misch leven na de bevrijding.
Daarover in een volgend artikel.
(le Artikel verscheen 8 Aug.).
Rectificatie
In het eerste artikel van deze
reeks „De geldhoeveelheid in ons
eigen land" kwam een overzicht
voor van de geldcirculatie in Ne
derland op verschillende tydstip-
pen. Daar in deze opstelling enkele
fouten geslopen zyn. geven we de
betrokken cijfers hier nogmaals
weer:
b. Saldi by giro-
Dec.'39 Mei '45 Dec.'46
I Chartaal geld:
a. Bankbil
jetten 1152
b. Muntbil
jetten 1
c. Munten 203
II. Giraal geld:
a. Crediteuren
en deposito's
bij banken 1025
diensten 301
5354 2748
420
39
155
37
3620
799
2924
711
2682 10232 6575
De Dinsdag in de eerste divisie
van de Engelse league gespeelde
wedstrijd Burnley-Derbv County
eindigde met een 02 uitslag voor
laatstgenoemde club.
(Ingezonden mededeling)
ije schuonma van 'n
heertje ln Zullen.
Vertelde ..ze kon haast
wel hullen"
Want die schoonzoon
van haar
Maakte heel geen
bezwaar.
Om d'r voor ccn fles
TIP" In te ruilen
'n TIP VAN BOOTZ
Inz. Hr. H. H. R'dam ontv. 1 fles TIP.
WOENSDAG 27 AUG.
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws,
19.15 Land- en tuinbouw. 19.30 Ac
tueel geluid. 19.45 Amusementsork.
20.00 Nieuws. 20.15 Eng. kamer
muziek. 21.00 Zang en piano. 21.30
Lezing. 21.50 Symph. ork. 22.00
Ned. Kamerkoor. 22.30 Nieuws.
22.15 Avondoverdenkmg. 23.00 Po
pulaire muziek.
HILVERSUM II: 19.00 Lezing
door dr. H. peeters. 19.15 Nieuws
uit Indië. 19.30 Ons leven en ons
geloof. 19.45 Ds. Sirks. 20.00
Nieuws. 20.15 Franse Operette muz.
22.45 Jan Corduwener. 22.45 Le
zing door C. v. d. Lende. 23.00
Nieuws. 23.15 Lichte muz.
DONDERDAG 28 AUG.
Ochtend- en middagprogramma
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws.
10.15 Morgendienst. 10.45 Zang met
ork. 11.00 Voor de zieken. 11.45
Piano-voordracht. 12.00 Angelus.
12.03 Pianovoordracht. 12.30 Weer-
overzicht. 12.33 Lunchconcert. 12.55
Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.20
Welk boek? 13.25 Lunchconcert.
13.45 Voor de vrouw. 14.00 Orga-
nola sextet. 14.40 Voor de vrouw.
15.00 Blaaskwintet. 15.25 Menuetti.
15.45 Zang kinderkoren. 16.00 By-
bellezing. 16.45 Hobo-recital. 17.30
Omroep ork.
HILVERSUM II: r. 8.00 Nieuws.
9.15 Morgenwijding. 9.30 Water
standen. 9.35 Gram.platen. 10.30
Voor de vrouw. 10.35 Musetteklan-
kcn. 10.50 Voor de kleuters. 11.00
Jettv Cantor. 11.35 Werken van
Dvorak. 12.30 Weerpraatje. 12.33
In het Spionnetje. 12.38 Metropole
ork. 13.00 Nieuws. 13.15 Renova
Septet. 14.00 Cello en piano. 14.30
Bach en Buxtehudhe. 15.00 Voor
zieken. 17.00 Voor de jeugd. 17.30
Londcns Symph. ork. 18.00 Nieuws.
18.15 Sport. 18.30 Skymasters.
TU1NKALENDER
WOENSDAG 27 AUGUSTUS.
Wanneer zich tussen het kiezel van
de paden van de tuin of tussen
straatstenen telkens onkruiden blij'
ven vertonen, dan hunner deze wor
de gedood dooi uifstrooiing of be
sproeiing met bepaalde b tende stof
fen. Hiervoor gebruikt men o.a. Na-
triumchloraat. Hierv, maakt men
ecui oplossing van 1 cl 2 delen op 100
delen water en giet 1 d 2 liter per
vierkante meter. Dit geschiedt bij
voorkeur na een regenbuidc bodem
•nag niet droog zijnIn de tuinbouw-
handel zijn ook verschillen 'e van
dergelijke middelen onder allerlei
benamingen verkrijgbaar. Hiervan is
natriumchloraat meestal ook 't werk
zaam bestanddeel Daar deze mid
delen dodend zijn voor iedere plan
tengroei moet men bij het gebruik
ervan zeer voorzichtig zijn. Het m(t9
nimmer op het 9ras °f de plan
ten van de tuin terecht komen. S. L*
