DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Ontzaglijke bos- en heibrand
teistert Noord-Brabant
Natuurreservaat De Campina
is totaal verwoest
Regering wil boeren niet
naar beneden drukken
„Werkspoor" opent een eigen
bedrijf sschool
Veiligheidsraad verwerpt
alle voorstellen
Nederland moest eerste
„SS-provincie" worden
In een paardenstal groeide
een smalfilmstudio
Mansholt sprak
in Drente
Honderd leerlingen
toegelaten
Spittel der wereld
Gironummer 510330 Banla R'damsche Bank
Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week
of per kwartaal Losse nummers 10 cL
UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL
Vrijdag 29 Augustus 1947 Nr. 733 6e jaargang
Red. en Adra.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort
Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
Gistermiddag is een enorme brand uitgebroken in de bos- en
heidecomplexen van het bekende natuurreservaat „De Campina"
bij Boxtel, dat eigendom is van de Nederlandse Vereniging tot
behoud van Natuurmonumenten. Een felle wind wakkerde de
vlammen weldra tot een vuurzee aan en de rookontwikkeling
was zo hevig, dat men de brand op meer dan 15 km afstand kon
zien. Gisteravond stond reeds 28 km2 in lichterlaaie en het liet
zich gisteravond nog niet aanzien, dat men het vuur spoedig
meester zou worden, hoewel honderden soldaten bij de blus-
singsarbeid zijn ingezet.
Toen de brand uitbrak was spoe
dig de brandweer te Boxtel gealar
meerd. welke na korte tijd assisten
tie verkreeg uit 's-Hertogenbosch,
Tilburg. Oisterwijk en Vught. On
danks deze vereende diensten scho
ten de krachten te kort en daarom
vroeg men hulp van de in Vught
in garnizoen liggende soldaten.
Ook deze krachtige hulp bracht
geen uitkomst. De brand breid
de zich uit in Zuid-Oostelijke
richting, dus naar de kant van
Oirschot. Boxtel en Oisterwijk.
Spoedig hadden de vlammen het
grensgebied van Oirschot over
schreden. zodat men begon te
vrezen dat het stadje zelf be
dreigd werd.
Toen hebben de militaire autori
teiten z.g. bren-gun-carriers ingezet
om door de vlammende bossen
brandgangen te maken. Brede stro
ken jong bos reed men omver, ter
wijl achteroprijdende wagens in
deze dode stroken sleuven groeven,
waarpp men het vuur hoopt tot staan
te hi engen. voordat de eerste huizen
ten offer vallen.
Vennen uitgedroogd
De zware motorspuiten, die van
alle kanten kwamen opdagen moes
ten buiten werking blijvèn wegens
volslagen gebrek aan water. Ver
schillende vennen zijn totaal uitge
droogd en de andere bevatten te
weinig water nf zijn niet te berei
ken Dé soldaten zijn in lange linies
rond het brandende gebied opge
steld. Bovenwinds slaagden zii erin
het vuur tegen te houden en ook
Wistefi zij bredere strokon te blus
sen. maar de vrij krachtige Noord-
Ooster was oorzaak, dat beneden
winds de wegwaaiende vonken tel
kens nieuwe brandhaarden verwek
ten. zodat men de vlammen ondanks
de omsingeling niet meester kon
worden.
Een verstikkende rook hangt over
verre afstand laag ovei het land en
belemmert in aanzienlijke mate bet
blüssinqswerk. In de vallende nacht
licht daartussen de helle gloed van
verscheidene grote brandhaarden op.
In het garnizoen 's-Hertogenbosch
Morden nog honderden soldaten in
gereedheid gehouden om zo nodig
vérdere bijstand te verlenen.
Een grote mensenmenigte slaat
van dichtbij en veraf het grillige en
noodlottige spel der vlammen gade.
De tot nu toe verbrande gebie
den bevatten voornamelijk jong
opgaand hout en heide. Dit is de
grootste natuurbrand. die cle
laatste jaren in Brabant heeft
gewoed. Door heel Brabant, spe
ciaal in Zuid-Westeli.ike richting
staan alle brandweerposten
voortdurend met elkaar in tele
fonisch contact.
De commisaris der Koningin in
Noord-Brabant, prof dr. J dé Qua.v
en de officier van Justitie mr. J
Dony bevinden zich op de plaats van
de ramp. verder tal van brandweer-
autoriteiten.
Begin van broei in
160 ton tarwe
De tarwe, die in de molens van
de meelfabriek „Holland" tenge
volge van de Maandag geprocla
meerde staking niet in bewerking
is genomen, driegt verloren te
gaan. Het betreft hier een hoe
veelheid van 160 ton graan, waar
uit 240000 broden kunnen wor
den gebakken Deze tarwe is ge
wassen en dus in vochtige toe
stand. hetgeen een begin van
broei heeft veroorzaakt. De direc
tie deelde mede. dat de stakers
een aantal leden van het kantoor
personeel aanvankelijk de toe
gang lot de fabriek hebben belet
uit vrees, dat deze voor hel maal.
proces zouden worden ingescha
keld. De directie overweegt éch
ter geen tewerkstelling van kan
toorpersoneel in dp fabriek, zij
heeft zich gewend tot 't hoofdbe
drijfschap in Den Haag mei bet
verzoek Ion spoedigste arbeiders
'tr beschikking Ie stellen
Nog ttvee ons vlees extra
Behalve de reeds in de bonnen-
lijst van gisteren bekend gemaakte
bon voor 1U0 gram vlees extra,
moet in verband met de moeilyhe-
den, welke de veehouder tengevol
ge van de droogte ondervindt, thans
nog een extra bon voor 200 „ram
vlees aangewezen worden. In deze
Hoeveelheid is ook de 100 gram ex
tra begrepen, die voor de volgende
week is aangekondigd. Ook deze
extra rantsoenen ontvangen alleen
personen, geboren in 1942 en vroe
ger, die dus voor de volgende twee
weken een rantsoen van 600 gram
vlees hebben.
In verband hiermee maakt het
C.D.K. kantoor bekend, dat voor
het tijdvak van 29 Augustus t.m.
13 September op bon ,,L-03 vlees"
een extra rantsoen van 200 gram
vlees of vleeswaren verkrijgbaar is.
Mooyman weer in arrest
Naar wi vernemen is de ..drager
van het k'dderkruis van het l-lze-
ren kruis", „drager van het IJzeren
kruis eerste en tweede klasse".
.voormalig Rottenfülucr der SS",
Cierardus Leonardus Mooyman, he
dennacht te Millingen, ten Zuiden
van de Rijn op de grens van Ne
derland en Duitsland gearresteerd.
Mooyman was in de nacht van 20
op 21 Februari 1947 uit het interne
ringskamp te Delft ontvlucht. Hij
heeft zich, naar is gebleken, toen
naar Duitsland begeven, waar hij in
dc mijnen werkte. Naar hij voorgaf
liet het eten er te wensen ovér en
daarom keerde hij naar Nederland
terug.
Een transport Dakota van de
R A.F. is bij Margate (Ként) neer
gestort. toén het rondcirkelde om te
dalen op het vliegveld van dé RAF
te Manston. De piloot en dé naviga
tor zijn gedood.
DIT IS DE HAVEN VAN TEGAL, zoals die er na
tijdens de „politionele aclie" uitziet.
de vernielingen
Overdrijvende bewolking
WèeisvcrwachUng van De Bill,
geldig van Vrijdagavond tot Za
terdagavond.
In de na-nacht opnieuw vor
ming van nevel, mist of lage
tiolkenbdiiken, die in de och
tend snel oplossen. Morgen
overdag overdrijvende wolken
velden, maar vrijwel overal
droog. Weinig verandering van
temperatuur. Matige iv:nd tus
sen Noorl en Ooct.
In Amsterdam arriveerde Donderdag
een partij diamanten, die in 1914
door de Duitsers te Arnhem was ge
roofd, en na een zwerftocht van drie
jaór door Duitsland, thans weer in
ons land is teruggebracht. Vóór de
diamanten in de kluis van de Am
sterdamse Bank verdwijnen worden
zij bekeken. In hei midden de minis,
ter van Economische Zaken, dr.
Huisman i
..De Stichting van cle Landbouw
meent thans hel vertrouwen in de
regering te moeten opzeggen, vooral
op het gebied der prijzenoolitiek.
Hier betonen de centrale organi
saties zich niet volkomen stabiel,
daar men het eerst wel met de over
heid eens was. De centrale organen
moeten zorgen dat het contact wordt
bevv aard".
Zo sprak minister S L. Mansholt,
tijdens de herdenking van het hon
derd, laiig bestaan van het Genoot
schap ter bevordering van de land
bouw iri Drente, dat feitelijk in 1944
moest worden herdacht, doch tot dit
jaar was uitgesteld.
De regering stelt zich met de prij- j
zen op de basis der realiteit.
zo vervolgde de - minister. Toen j
de regering in het begin van het j
jaar de prijzen vaststelde werden j
deze door het Landbouw Economisch
Instituut gecontroleerd. Er zun even-
wel sectore.i in de landbouw, waar
men met deze prijzen thans niet
blijkt te kunnen uitkomen.
De landbouw heeft het voordeel
tegenover dc industrie dat lui een
orgaan heeft om aan te tonen, dat
de moeilijkheden te groot worden
Spreker wees op de hoge eisen, die
deze iiitzonderlnk droge zomer aan
dc boeren en aan ons land stelt, om
dat hierdoor, al mag van een pa
niekstemming geen sprake zijn. de
voedselvoorziening in moeilijkheden
wordt gebracht Het is op het ogen
blik zo: er op of er onder. Iedereen
moet in deze strijd zijn aandeel le
veren om het goede einde te be
vechten. De regering verwacht van
de boeren een reëel inzicht. Het is
niet mogelijk aan alle wensen tege
moet te komen, maar het is ook
geenszins de bedoeling om de boe
ren naar beneden te drukken.
Onlusten in rle Penrlsjaali
nemen toe
Volgens een leger-communique is
de toestand in de Pendsjaab de
laatste dagen nog slechter geworden.
Vooral onder de groepen van vluch
telingen werden verliezen geleden.
Het aantal treinovervallen. waarbij
vrouwen en kinderen vermoord wor
den. neemt toe.
De regeringen van India en Pakis
tan hebben maatregelen genomen om
de minderheden die na de verdeling
van de Pendsjaab zijn ontstaan, zo
spoedig mogelijk tc evacueren.
Vliegramp eist 34 doden
Bij het vliegongeluk (en Zuiden
van Hftrstad zijn 34 personen om
iiei léven gekomen. Het toestel,
dat rle dienst Oslo-Trornsoe on-
cierhield. is legen een berg opge
vlogen, waarna het in brand
vloog.
„Werkspoor" opent Woensdag 3
September een eigen bcdr(Jfsschool,
elke de naam zal dragen van „A.
E. Dudok van Heclschool". De
leerlingen, die tot deze school toe-
rclaten willen worden, moeten het
'chtste leerjaar hebben doorlopen,
e duur van de cursus is één jaar.
-•arm jongens zo" el theoretisch
als practisch onderwijs ontvangen.
et" vcestcln is met dat. wat op
de normale ambachtsscholen wordt
;egcvcn.
Men volgt thans In Utrecht het
voorbeeld v an de school, welke bij
.Werkspoor" in Amsterdam reeds
bestaat, de Tuyl van Vlissingèn-
school, Het is niet dc bedoeling, dat
het theoretische en het practische
onderwijs op vaste uren wordt ge
geven. Naar gelang de leraar het
nodig oordeelt, zullen de jongens
in het schoollokaal^zitten of aan
eën of andere machine staan
Men verzekerde ons nadruk
kelijk. dat de school géén on
derdeel van de fabriek wordt.
Zij is ern stichting, welke ge
heel op zichzelf staat. De léer-
lingen bereiken de lokalen ook
niet door de fabrieksingang.
Deze hebben een eigen toe
gangspoort
Het stichtingsbestuur heeft ge
meend. het onderwijs niet. giatis tc
vérstrekken, doch een gering school
geld te heffen. Dit besluit is niet
genomen uit financiële, doch meer
uit psychologische overwegingen
omdat alles, wat men gratis ont
vangt in hel algemeen minder ge
waardeerd wordt dan dat, waarvoor
„Oude" NVH-sigaretten
kan men terugzenden
Het Rijksbureau voor Tabak
maakt bekend, dat sigarenwinke
liers en grossiers ln tabaksproduc
ten de nog bij hen in voorraad zijn
de pakjes Volksherstel sigaretten"
vóór 8 September aan cle importeur
waarvan zij deze betrokken hebben,
kunnen terugsturen. Voor cle gere
tourneerde pakjes, welke in onge
schonden staat moeten verkeren,
ontvangen zij van de importeur het
voor deze sigaretten betaalde be
drag (met inbegrip van de toeslag)
terug.
men zich. zij het in dit geval ge
ringe, offers moet getroosten.
Het aantal leerlingen, dat tot de
ze school toegelaten kan worden,
bedraagt rond honderd.
Beperkt visum voor V.S.
Van 1 September af kunnen Ne
derlanders, die in aanmerking ko
men voor tijdelijk verblijf in de
Verenigde Staten gratis een Ame
rikaans visum verkrijgen, dat hen
in staat stelt gedurende twee ja
ren reizen naar dal land te ma
ken. Zij ontlenen aan liet visum
met het recht onafgebroken twee
jaren in dal land te vertoeven,
daar bij elke reis de Amerikaanse
irri migratie-o verheden opnieuw
bel tijdperk vaststellen, geduren
de hetwelk het belanghebbenden
vergund is in de V. S. te verblij
ven.
In bel algemeen wordt geen lan
ger verblijf toegestaan dan tot 00
dagen voor cle datum van afloop
van het paspoort van belangheb
benden. Is zijn paspoort op 'i t.jd--
stip der verlening van hét visual
gteri twee jaren geldig clan is liet
visum evenmin ge'ldig voor twee
jaren, tenzij het paspoort tussen
tijds verlengd wordt.
Brits-Egyptische puzzle onopgelost
De Veiligheidsraad heeft in de Egyptische kwestie nog geen
besluit kunnen nemen. Alle ingediende resoluties werden gister*
avond verworpen. Het waren: een Braziliaans voorstel, om een
beroep te doen op beide partijen en dc onderhandelingen tc
hervatten, een Chinees amendement, dat beide partijen verslag
wilde doen uitbrengen over de onderhandelingen, een Belgisch
amendement om het Internationaal Gerechtshof te raadplegen en
een Australisch amendement, dat voorstelde ook de Soenda-
nczen aan de onderhandelingen te laten deelnemen.
Montert demonstreerde
Bij de opening van cle debatten
noemde Gromyko de Braziliaan
se resolutie „zeer gebrekkig"; de
Sowjct-Unie kon haar niet aan
vaarden. Hy vergeleek de Egypti
sche kwestie met do Indonesische,
waarby volgens zyn zeggen het be
ginsel van de souvercine gelijk
waardigheid genegeerd was. „Het
besluit om de kwestie weer door
onderhandelingen te regelen, kan
alleen gerechtvaardigd zijn als aan
getoond wordt, dat beicle partyen
nog niet alle mogclykheden om
door besprekingen tot een overeen
komst tc geraken hebben beproefd.
Er is geen reclen om aan te nemen,
dat dergelijke mogelijkheden be
staan".
Volgens P a r o d i (Frankrijk)
had Egypte de geldigheid van het
verdrag van 1936 niet erkend. „Wij
hebben dergelijke argumenten reeds
eerder gehoord. Aan iedere agres
sie van Hitier ging een verklaiing
vooraf, dat het verdrag met het
voorbestemde slachtoffer waarde
loos was er. niet meer aan zyn doel
beantwoordde".
De Egyptische premier, No-
krasjy Pasja zei: „Ik ver
zoek de eis van een kleine natie
te steunen en er voor te zorgen,
dat haar souveréinitèit en gelijk
waardigheid door een machtige
mogendheid wordt gerespecteerd.
Ik verzoek U, Egypte te verlossen
van cle aanwezigheid van Britse
troepen op zyn grondgebied en ons
onze rechtmatige plaats volgens
het Handvest te verzekeren".
Prestigekwestie
Herschel Johnson (USA.)
zei dat beide partijen zich aan ze
kere punten vastklampten, die zij
als preslige-kwesties beschouwden.
Groot-Brittannié wenst een uit
spraak van het Internationaal Hof
over cle geldigheid van het verdrag
vaji 1936. Egypte zou daarmede
aceoord kunnen gaan. Aan cle an
dere kant wenst Egypte cle kwestie
op cle agenda van de Veiligheids
raad te houden, waarin Groot-
Brittannië op zijn beurt zou kunnen
De laatste tytl is in verschillende Nederlandse bladen aandacht gewijd
aan een boek. dat enkele maanden geleden in dc Verenigde Stalen ver
scheen en waarvan nu ook een Zweedse vertaling uitgekomen is, bevatten
de de memoires van Himmlcrs masseur Kersten. Voor Nederland is liet
meest opmerkelijke in deze memoires, dat de auteur beweert op 1 Maart
1941 in Himmlers hoofdkwartier een tot in alle bijzonderheden uitgewerkt
plan te hebben gelezen om uit Nederland en België meer dan acht millioen
inwoners naar Polen over te brengen, waarna Nederland Groot-Duitslands
corstc „SS-provincic" zou worden.
Het Rijksinstituut voor oorlogsdo
cumentatie deelt mede, dat naar het
bestaan van dit plan in de Börlijnse
archieven reeds een nauwkeurig on
derzoek wordt ingesteld. De mede
deling van Himmler's masseur is door
het Rijksinstituut in verband ge
bracht met een belangrijke passage
uit de redevoering die dr. Seyss In-
Maandag snipperdag in
't bouwvak
De bedrijfsraad voor het bouw
bedrijf deelt mee, dat Maandag 1
September is vastgesteld als een
verplichte snipperdag. Er wordt die
dag dus niet gewerkt, terwijl de
daaruit voortvloeiende loonderving
wordt vergoed door middel van de
inwisseling van vacanticbons.
Klein Hollywood op de Hooge Vuursche
T N een schilderachtige omgeving, tussen Hilversum cn Baarn waar
J- kaarsrechte dennenstammen langs de brede straatweg opschieten
tussen eiken- en beukebomen ligt het befaamde landgoed de „Hooge
Vuursche", dat wel in de oorlog door een brand is geteisterd maar als
hotel-restaurant een florerend bestaan leidt. De automobilist die hier zyn
wagen afremt om in het pompeuze gebouw een uurtje te gaan offeren
aan het goede leven, ontgaat ongetwijfeld het kleine bord aan de oprij
laan naar de paardenstallen met de woorden: „Smalfilmstudio Niestadt".
Een onderneming met
toekomst
En hij weet dan niet, dat daar in
cle rustieke omgeving met zijn beel
den van vergane glorie koortsach
tig wordt gewerkt aan een nieuwe
Nederlandse industrie.
Het is de heer Niestadt uit Hil
versum geweest, als amateur-cine.
ast in 1932 begonnen met smalfilm
opnamen in Artis, aan de duinen-
kust en later met de eerste Dik
Tromsp'eelfilm waartoe hij zijn huis
en garage „ombouwde" tot studio,
die daar eens binnen liep en er een
prar-htige ruime paardenstal en
tuighuis ontdekte. Juist nu hy bezig
is met een tweede Dik Trom-film,
die de eerste verre zal overtreffen,
voelde hij de behoefte om een film
studio te bezitten waar binnen-op-
namen gemaakt zouden kunnen
worden, wraar de kostbare appara
tuur kon blijven opgesteld en waar
mogelijkheden aanwezig waren tot
het monteren van schijnwerper-in
stallaties, laboratoria, donkere ka
mers, gcluidseellen en toonzalen.
Na enige jaren harde arbeid
slaagde de heer Niestadt cr in be
slag tc leggen op 't gebouw, waar
uit hij de paardenboxen verwijder
de. met Canadees board een geluids
dichte opnainehal vervaardigde en
allerlei kamers aanbracht voor de
vervaardiging, ontwikkeling en
montage van smalfilms.
Op het moment dat ons een kijkje
werd vergund in dit kléine Neder
landse Hollywood, was rilen bezig
met de voltooiing van de tweede
Dik Tromfilm. Met allerei schotten
had men de Vrcclandse dorpskamer
van „Huize Trom" gecopieerd, waar
een van de gevoelige scènes uit
Kievietsbock daar waar Dik met
zijn blinde buurmeisje Nellie wordt
geconfronteerd werden opgeno
men. Een enorme schakelkast zorgt
voor de transformatie en distribu
tie van de stroom voor de ontelbare
schijmverpcrs, „spotlights", één-,
twee- en driepitters, terwijl een
grote reflectorlamp buiten dc ..ka
mer" de zon imiteert en al naar
gelang het spel vroeg of laat op
de dag speelt, flauw of fel kan
schijnen. Op houten rails staat een
„lorrie" waarop de cameramannen
hun toestellen hebben geplaatst om
zo, 5 6 Meter rijdend, z.g.n. be
weeglijke cn rijdende opnamen te
maken, die een bepaald cachet aan
de film zullen geven.
In onze opnamehal is aan elke
wand een bordje „stilte" en „ver
boden te roken" aangebracht
stilte die weliswaar niet noodzake
lijk is voor de opnamen zelf, om
dat het geluid eerst later, in een
aparte cel wordt opgenomen, de
z.g.n. nasvnehronisatie. maar stilte
is vereist om de spelers en regisseur
niet te storen tèrwijl het rookver
bod de lucht sijhoon houdt en de
opnamen niet vertroebelt Verder
is het een drukte van belang, daar
zyn ér dc spelers in de weer, de
régisseur die zyn aanwijzingen
geeft, de timmerman die dp schot
ten uit elkaar neemt én in elkaar
zét, de electriciens, die ovér elke
opnèjnepléats hun „licht moeten
laten schyncn" en de cameramen
sen die in alle mogelijke en onmo
gelijke standen en gezichtshoe Ken
hun toestellen opstellen.
Dan verstart cle bedrijvigheid een
moment, het „klaar" weerklinkt,
ieder wacht at even lykt het een
film die stil staat dan by het
„ja" ruisen cle camera's en wordt
er enige seconden opgenomen.
Wandelend langs de montageka
mers van deze veelbelovende eerste
smalfilmstudio's komt men op rle
deuren namen tegen die voor de
leek abracadabra zijn,, zoals o.m.
doka (donkere kamer) moka (mon
tagekamer) en cuttingroom. waar
de film in elkaar wordt gezet.
In cle geluidskamcr is het wach
ten nog op een „recorder" een toe
stel dat de stemmen op de cellu-
loid.band vastlegt en waarvoor cle
heer Niestadt bij alle overheids
instanties op de knieën gaat liggen,
om er 3 a 4000 dollars voor los té
krijgen, die hy iuimschools kan te
rug verdienen naar hij zegt
als zijn kinder- en documèritaire
films in de Ver. Staten en Enge
land in Engelse versie worden uit
gebracht.
Want er zit muziek in deze stu
dio toekomstmuziek. Er zijn
reeds contacten gelegd, die waar
borgen dat in België. Zd.-Afrika, en
de Brits-sprekendè gebieden de Ne
derlandse smalfilmproducten wor
den afgenomen, terwijl de onder
nemende cineast hoopt, dat ook
vele Nederlandse bioscoopdirecteu
ren een smalfilmprojectie-apparaat
zullen aanschaffen.
In de pen zitten nog enige docu
mentaire films zoals een boeiende
film over architectuur, een natuur
film in kleuren „Rond het IJsel-
meer" en vele speelfilms voor klei
ne en grote kinderen. Zo zijn de
eerste schreden gezet, in de omge
ving van een pittoreske plaats in
Nederland, die hier en daar met het
landschapsschoon van Californië
kan wedijveren, voor een onderne
ming die veel belooft voor de toe
komst van de Nederlandse smal
film.
De Noorse vliegboot „Sandring-
ham" is mét 27 passagiers en be
manning aan boord ten Zuiden van
Harstad ncei gestort. Omtrent het
lót dèr in2ittèndcn niéts békend.
quait, na dc Februari-staking hield.
De voormalige Rijkscommissaris
eiste toen, dat het Nederlandse volk
zich niet langer door „ccn schaar ver
blinde, onverantwoordelijke stokers
cn schreeuwers" liet opzetten tegen
Duitsland.
Letterlijk vervolgde hij. „Als de
Nederlanders zich dat laten welge
vallen, zullen zij tenslotte nogmaals
in hun geheel de gevolgen van een
dergelijk optreden te dragen krij
gen"
In dit verband moge ook herinnerd
worden aan liet feit. dat in de lente
én voorzomer van 1942 in sommige
Berlijnse kringen het voornemen ge
koesterd werd m Nederland door
mr. M. M. Rost van Tonningen ge
steund om drie millioen Nederlan
ders naar Polen en West-Rusland
over te brengen.
Het resultaat van de onderzoekingen
naar het door Kersten gesignaleerde
plan zal zo spoedig mogelijk door het
Rijksinstituut voor oorlogs-documen-
tatie worden medegedeeld.
Dr. Van Mook komt
naar Nederland
Officieel wordt medegedeeld, dat
dr. Van Mook Zondag per vliegtuig
naar Nederland zal vertrekken \oor
persoonlijk contact met de Neder
landse regering.
Met hetzelfde toestel zal ook mi
nister Neher naar Nederland terug
keren.
Nieuw-oud kabinet in
Griekenland
Een nieuw Grieks kabinet is Don
derdag tot stand gekomen. Het is
een voortzetting van het afgetre
den kabinct-Maxirnos, met enige
uitbreiding naar de kant van de
kleine partijen. Maximos zou op
nieuw minister-president worden.
Naar verluidt heeft Tsaldarls, de
kabinetsformateur, zijn ministerlijst
opgesteld, nadat Amerikaanse ad
viseurs zich tegen een kabinet van
louter leden dor Volkspartij hadden
uitgesproken. Volgens onbevestigde
berichten zal cle Volkspartij in
de nieuwe regering twaalf porte
feuilles beheren, terwijl de andere
deelnemende partijen er ieder twee
zullen krijgen. Deze partijen zijn:
de Sociaal-Democraten onder Geor
ge Papandreoe, de Venizelisten. de
Liberale Unie van Panayotis Ka-
nellopoelos, de partij van de Natio
nale Bevrijding van generaal Zer-
vas, de Nationaal-Liberalen onder
Stylianos Gonatas en de Reformis-
tèn ondèr Apostelos Alexandris.
buiten
Mustafa Momcn, een der twee
Egyptenaren die de Veiligheidsraad
in opschudding brachten tijdens de
besprekingen van de Egyptische
kwestie, verscheen gisteren tijdens
de rede van Nokrasji Pasja voor
de deuren van het gebouw en be
gon een hartstochtelijke, tegen
Groot.Brittanniö gerichte rede. H(J
was vergezeld van een menigte van
honderd personen, kleurlingen en
blanken, die in twintig taxi's arri
veerden. Zij droegen vaandels met
de opschriften: „Onrechtvaardig
heid van cle Veiligheidsraad bete
kent dood van cle wereldvrede",
„Weg met het imperialisme", „Vol
heid voor cle gehele wereld" cn
Vrijheid voor Egypte of terugtrek
king uit de Veiligheidsraad". Ook
de Amerikaanse vlag werd medege.
dragen. Zes politieagenten hielden
een wakend oog op de demonstratie
toestemmen. „Ik bcgryp niet, waar
om Groot-Brittannië het zo belang
rijk vindt om de kwestie van do
agenda af te voeren".
Sir Alexander C a d o g a n
(Groot-Brittannic) betreurde het,
dat de door Nokrasjy's rode ge
schapen sfeer dc kans op succes hij
eventuele voortgezette onderhande
lingen tot een minimum beperkt.
De diverse amendementen wer
den verworpen omdat men in het
algemeen cle voorkeur gaf aan het
oorspronkelijke Braziliaanse voor
stel, en dit werd tenslotte verwor
pen door toedoen van Rusland en
Polen
Op dit ogenblik verraste Colum
bia de raad door een nieuwe reso
lutie voor te stellen, waarin een be
roep wordt gedaan op heide partyen
om zo spoedig mogelijk te komen
lot ontruiming van het Egyptische
grondgebied en een wederzijds de
fensief verdrag voor het Suez-l<a-
naal te bespreken.
G r o m y k o vroeg en kreeg be
denktijd tot vanmiddag.
Vredes-praat over Japan
a I- T? EN hoog gezel-
i schap is op
het ogenblik in
Canberra bijeen
om te spreken
over een mogelijk
vredesverdrag met
Japan. Het zijn
ministers cn func
tionarissen van
alle zelfstandige
delen van het Brit
se gemenebest: het Verenigd Ko
ninkrijk. Australië, Canada. Zuid-
Afrika, Nieuw-Zecland cn de nieu
we dominions India, Pakistan en
Birma. De aard van de conferentie
geeft aanleiding tot enige opmerkin
gen over zaken die niet op de
agenda staan.
Dit is de eerste maal dat Groot-
Brittannie zich met de dominions
om de tafel schaart onx gezamen
lijk een buitenlandse politiek vast te
stellen. Het is een demonstratie van
eenheid, die zoals alleen maar
mogelijk is wordt verkregen
doordat Britse regeringen, bij tradi
tie, bijtijds afstand weten te doen
van souvereiniteits-principes. Londen
maakt niet meer zijn eigen politiek
inzake Japan, maar gaat dc grootste
gemene deler zoeken tussen cle
Britse belangen en die van de ande
re delen van het gemenebest. Dat
v il zeggen: de Britse regering stelt
op de voorgrond haar bereidheid om
concessies te doen ten behoeve van
andere belangen, want anders was
de conferentie nutteloos.
Het is in dit verband veelbeteke
nend dat de besprekingen gehouden
worden in de hoofdstad van het
dominion dat bij de Japanse kwes
tie het nauwste betrokken is: Aus
tralië had niet alleen in de óorlng
dc vijand aan de rand van zijn
zeeen en was van '42 af voortdurend
beducht voor een Japanse overval,
maar had voor de oorlog ook nau
we economische betrekkingen met
Nippon. De Australische belangen
'Japanse aggi-cssie moet voorgoed
voorkomen worden, maar de eilan
den moeten economisch zo spoedig'
mogelijk herstellen) zullen bij de
besprekingen wel dc hoogste kaart
zijn,
CT R is nog een andere kant aan
1—deze samenkomst. Op hetzelf
de ogenblik is er in Petropolis
(Brazilië) een andere conferentie
aan de gang, die eveneens ccn groot
deel van de wereld omspant. Maar
terwijl in Canberra de eenheid het
uitgangspunt is. vecht in Petropolis
Marshall met de taaie tegenstand
der Zuid-Amerikaanse staten, voor
wie een toenemende invloed van de
Verenigde Staten een schrikbeeld
is, groot genoeg om voor het eerste
slation der pan-Amerikaanse samen
werking, de collectieve veiligheid
van het Amerikaanse continent, nog
wat te blijven afwachten.
De opvallendste fendenz van onze
na-oorlogse wereld is de aaneenslui
ting van staten tot de drie grote
conglomeraten: U.S.A.. het United
Kingdom en de US S R met hun
respectieve aanhang. Groot-Brit-
tannië moge een harde dobber
hebben op het ogenblik, maar op
dit terrein is het de andeien een
stuk voor. En niet uit toeval, maar
dank zij een wijs beleid, dat nu de
oogst opbrengt.
AD INT.
