DAGBLAD VOOR AMERSFOORT „Vierduizend gulden? Da's voor de baby" „Dolle Dinsdag" Met imperialisme heeft dit niets uit te staan Onder Utrechts Jacobitoren spelen Chinezen ,Mah-jong' Tocht met collecteur Weyel langs de gelukkigen Voldoende fruit en wintergroente Voor millioenen aan deviezen verdwenen 5 SEPTEMBER 1944: t Brits vakverbond achter Bevin Het weer „Zij willen terug naar China" Nog twee consuls naar Djogja Spiegel der wereld Gironummer 510330 Bank; R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 0.31 per week of 4.— per kwartaal Losse nummers 10 ct. UITGAVE YAN DE STICHTING HET PAROOL! Vrijdag 5 September 1947 Nr. ,738 6e jaargang Red. en Adm,: Snouckacrtlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER Honderdduizend viel in Amersfoort MENEER WEYEL. op één van de door U verkochte loten van de Staatsloterij is de honderdduizend gevallen". Het hoofd dat op ons bellen voor het deurraampje van de Van Woustraat 22 te Amersfoort ver schijnt. wordt schielijk teruggetrokken. De deur zwaait open en voor ons 6taat dc man, die in een overmoedige bui wel eens van de honderdduizend gedroomd zal hebben, maar verder al heel blij was als hij zijn klanten eens tachtig of honderd gulden kon uitbetalen. ..Bestaat niet, meneer Hoe weet U dat nou?" Nu weten krantenmensen wel „alles" maar hun inlichtingen bronnen houden zij doorgaans geheim. Wij tonen hem het A N P.-loterij- bericht, dat het fortuinlijke nummer aangeeft Trillende vingers bladeren in een beduimeld boekje. „Ja, dat nummer is door mij verkocht!" ANGS de zenuwachtige collec- teur van de Staatsloterij. Weyel. schuiven we op zijn uitnodiging naar binnen. Hij is bleek geworden en kijkt ons nog steeds ongelovig aan. We worden in een luie stoel neerge- plant. moeder de vrouw wordt ge roepen en de heer Weyel struikelt bijna over zijn woorden, als hii haar vertelt, wat ..die mijnheer van de krant" hem is komen zeggen. Me vrouw lacht ongelovig, maar moet het tenslotte toch ook wel aanne men. En dan volgt, als we van een eigaret en ech glaasje bier zijn voor zien. een relaas, dat het overbren gen van het grote nieuws nog pret tiger voor ons maakt. De oorlog van '40 en de bezetting hebben in dit gezin hun sporen ach tcrgelaten. De heer Weyel verloor een been. raakte zijn banketbakkerij en kokerij kwijt, het gezin moest onderduiken en kwam na de bevrij ding vrijwel zonder vooruitzichten weer boven waterAls je een kunst been hebt kun je onmogelijk de hele dag in de bakkerij staan. Het pen sioentje van elf gulden was te wei nig om van te leven, en te veel om van Enfin, er kwam een kans. Oorlogsinvaliden zouden aangesteld worden als collecteur van de Staats loterij. Uit een grote groep werd de heer Weyel als enige man gekozen De andoren waren oorlogsweduwcn. Voor twee trekkingen heeft hij nu gewerkt. En nu al de honderddui zend! Met Weijcl op pad Een uur later zijn wij met hem op pad. Het officiële bericht is inmid dels ook binnengekomen en nu rust de heer Weyel niet vóór hu de men sen. die een aandeel in het lot heb ben voor zover hij ze kan berei ken heeft ingelicht. We stappen een winkel binnen. Er is geen klant te bekennen en de winkelier kukt bepaald nieuwsgierig naar ons Wat komt die collecteur in vredesnaam op dit uur van de dag bij hem doen? Met een paar woorden is hij inge licht. ..Als je mij wil hebben, moet je vroeger op staan vader", lacht de man slim. „Ik voor mijn twintigje, voor mijn vier onno zele guldentjes, zo maar vierdui zend gulden? Ga weg. man". De krant, die juist in de brie venbus ploft. wordt er bijge haald. Verdraaid, 't is zo. Of nee Even een kleine schrik, maar gelukkig heeft hij ver keerd gelezen. En Mevrouw? Na de mededeling van haar man. praat zij verder over koetjes en kalfjes en als wij haar nog eens feliciteren trekt ze een gezicht, dat boekdelen spreekt ..Maar het was toch zeker een grapje?" De krant leert haar echter spoedig anders. „Dat kan wel een borrel lijden", meent ze. terwijl haar gezicht van agitatie hoogrood wordt De glaasjes worden gevuld, cigarettenrook krin gelt al spoedig door de kamer en Droogte deed evenwel veel schade In Liraburg, Brabant, maar voor al In Zuid-Liraburg is de neerslag gedurende de zomer ver beneden normaal gebleven. Het gevolg hier van Is geweest, dat de groente- en fruitteeltgeu assen hier\an schade hebben ondervonden, maar niet zo veel als algemeen gevreesd werd. In het algemeen luiden de voor uitzichten voor de latere groente vrij gunstig. De stand van rode, witte en Savoyekool is zelfs goed te noemen. De uienoogst zal dit jaar echter matig zyn. Van peen en wit lof daarentegen zyn de verwachtin gen hoopvoller. Pronk- en spekbo- nen hebben zeer van de droogte te lijden gehad, zodat zelfs hier en daar van een misoogst kon worden gesproken. ^oor appelen, peren en druiven blijven de oogstvooruitzichten goed. ondanks de aanhoudende droogte van de afgelopen weken. Er zullen dit jaar o.a. veel goudremetten ko men. Vooral de perebomen hebben het dit jaar goed gedaan zodat een goeeïe oogst verwacht wordt. Ai met al is het dus nogal losge lopen met de schade aan de gewas sen door de abnormale droogte ver oorzaakt. Voetbalpool smokkelde naar België Millioenen guldens aan de viezen zijn naar België verdwe nen door een uitgebreide smok- kelcampagne. Ondernemende lieden stelden zich in verbinding met de organisatie van een Bel gische voetbalpool. In alle plaat sen in Nederland werden agen ten aangesteld, die weer sub- agenten onder zich hadden, zodat men de Nederlandse be volking in al zijn geledingen kon bereiken. Deze agenten zonden de gestorte gelden door naar de centrale figuur van het ..voetbalpoolconcern" in Nederland, die er voor zorgde dat de gelden over de grens naar België gesmokkeld werden. Men heeft berekend dat op deze wiize twee twee en een half mil- lloen deviezen op illegale wijze werd uitgevoerd. De politie ontdekte de affaire. De centrale figuur M. A. van den Ark werd geverbaliseerd en met hem tientallen agenten en sub-agenten in geheel Nederland. Achttien van deze mensen, allen uit Rotterdam en omgeving, stonden voor de kantonrechter terecht. De hoofdfiguur M. A. van den Ark werd veroordeeld tot 1000 boete en twee maanden voorwaardelijk, de overige straffen varieerden van 800 boete subs, vier maanden hechtenis en twee maanden voor waardelijk met een proeftijd van twee jaar tot 25 gulden boete subs. 10 dagen hechtenis. Tienduizend koeien voor Nederland De Haagse correspondent van de „Volkskrant" verneemt, dat een delegatie van het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoor ziening cn de Deense regering te Kopenhagen zijn overeengekomen, dat Denemarken In de loop van dit jaar 10.000 slachtkoeien van zeer goede kwaliteit aan Nederland zal leveren. Denemarken heeft een zeer groot overschot aan vee. waarvan het zich thans wil ontdoen. De leveran tie van dit slachtvee, aldus wordt ons van deskundige Nederlandse zijde medegedeeld, biedt een zeer gunstig perspectief voor de Neder landse leesvoorziening in de ko mende winter. dan komt plotseling ons krantenhart weer boven. „Waarvoor ze het geld ge bruiken"" „Vierduizend gulden? Da's voor de baby", meent de vrouw. „Ja, ziet U". verduidelijkt de man. „we hebben een baby ge steld. Over een maand aal "het zo ver zijn. En daarvoor komt het een en ander kijken". Nog een borreltje, nog een cigaretje. een klopje op de schouder en dan zijn we weer buiten. Op weg naar de andere gelukkigen. Hoe is 't mogelijk! „Wilt U wel geloven, dat ik niet eens precies weet wie er nu alle maal een deel krijgen van die hon derdduizend". vertelt de heer Weyel ons onderweg. „Een stel boeren uit Hamersvcld heeft bijvoorbeeld een kwart van een twintigje overgeno men van een ander, die een halve had. Maar ze zullen heus wel de trekkingslijsten nazien, daaraan twij fel ik geen ogenblik. En zo zijn er nog een paar. waarvan ik het adres niet eens weet. Mensen die voor nie mand willen weten dat ze meedoen in de Staatsloterij. Net of ik er over ga praten. Wij, collecteurs, zijn be ëdigd cn namen en adressen zijn bij ons heus wel veilig. Maar ze moeten het zelf weten. We staan vor een andere deur. Dit maal van een groot huis. In een wachtkamer worden begroet door de vrouw des huizes. Ook hier een on gelovig gezicht cn steeds roder wor dende wangen. Hoe kan dat nou. En ze is altijd zo vrééééslijk ongelukkig met loterijen. Wint nooit wat. cn nu dit! Ook hier praten we nog even gezellig na. natuurlijk onder het ge not van het een en ander. Ze zijn er allemaal even blij mee", stelt de heer Weyel vergenoegd vast". Of ze het nu nodig hebben of niet". „Je ruikt borrelachtig", zeiden een paar collega's, toen we van onze tocht terugkeerden. Maar kan het anders, na zo'n tocht? Zwarte Pieten met een lijfwacht... Twee agenten wilden op de Nieu- wendijk te Amsterdam een lid van de zwarte handelaarsbcnde aanhou den. Gelijk reeds meer moest wor den geconstateerd, schijnen dc be langrijke zwarte pieten zich thans voor dergelijke eventualiteiten te omgeven met een -soort lijfwacht. In elk ge\al bemoeiden de omstan ders zich Jirect met het voorval cn in dc verwarring wist dc overtreder zich aan de greep der politieman nen te ontwortelen cn dc benen te nemen. De agenten zetten de ach tervolging in en losten een drietal schoten, waardoor op het Damrak een juist argeloos passerende^ wiel rijder. de 26-jarige \V. van K. ccn kogel in het been kreeg. Hij werd in het Binnengasthuis behandeld en kon daarop naar huis worden vervoerd. Zeventien personen in speelhol betrapt De recherche heeft in samenwerking met de fiscale recherche, in een per ceel le Den Haag op vermoeden van hazardspel een inval gedaan Aange troffen werden 17 spelers, van wie 14 personen na verhoor heengezonden wer den. terwijl de bankhouder, de 44-jarige H C uit Lelden cn de hoofdbewoners, de 45-jai ige P. G. en de 37-Jarlge H H. P ingesloten werden Er werd 1000 tn beslag genomen Te hoog gespannen verwachtingen: op Op Dolle Dinsdag te Utrecht: De hoge Pieten waren al met de auto's vertrokken; een Duitse soldaat patrouilleert in een huurrijtuig. (Foto uit het archief van „Onderdrukking cn Verzet") Strenger maatregelen tegen fascisten gevraagd Het Britse vakverbondscongres (Trade Union Congress) te South- port, dat meer dan 7 mill in/?n geor ganiseerde arbeiders vertegenwoor digt, heeft met overweldigende meerderheid besloten de politiek van Bevin tc steunen. Bij dezelfde stemming werd een amendement verworpen, waarin een beroep op de regering werd gedaan om te streven naar handelsrelaties met de Europese democratieën en de Sowjet-Unic cn weerstand te bie den aan de „dollardiplomatic vol gens de Truman-Marshall-lecr". Aan de stemming ging ccn debat vooraf, waarbij dc linkervleugel scherpe critiek oefehde. Verder hebben de afgevaardigden met aanzienlijke meerderheid van stemmen geweigerd om hun goed keuring tc hechten aan het rapport van het bestuur, waarin wordt vast gesteld, dat de Britse Labourbêwe- ging de fascistische activiteiten „nauwkeurig en voortdurend in het oog houdt". Verscheidene sprekers vroegen om een positievere verkla ring daar de fascistische acties in het gehele land zijn toegenomen. Zij eisen, dat de regering een wettelijke actie in zal stellen om een eind te maken aan de jongste fascistische cn antisemitische bijeenkomsten in Oost-Londcn. De vice-voorzitter van het wereld- vakverbond. voorzitter van het N.V. V., E. Kupers, sprak het congres toe. Communisten stemmen tegen Ramadier De Franse communistische party zal in de Nationale Ver gadering tegen de vertrouwens- motie van Ramadier stemmen. De socialistische fractie heeft besloten de regering te bleven steunen. Ramadier heeft op het ogenblik binnen zijn party moeilijkheden met de richting van Guy Mollet. die op bet congres te Lyon 21 van de 31 zetels in het partijbestuur kreeg. De oppositie heeft besloten de re gering te steunen, maar zy heeft een delegatie naar Ramadier ge zonden om hem ervan in kennis te stellen welke betekenis de partij aan dit besluit hecht in verband met de resoluties van Lyon. „De Geallieerden hebben Breda bezetze rukken op naar Dor drecht, men zegt dat de Engelsen al in Ridderkerk zitten, de eerste Canadese motorrijders hebben Rot terdam bereikt, ze zijn de Maes' brug over, de Duitsers worden op gerold, over een paar uur zijn we vrij!" Weet het nog lezerhoe tij dens de eerste Septemberdagen van 1911 deze geruchtenregen ojj ons daalde, hoe wij or.s verheug den op de spoedig schijnende be vrijding? Ja wii, maar de Duitsers doch vooral de NSB-crs dachten daar andersoverDaar heerste TT een consternatie van je welste, fë zag de dapperste kringleiders meu belen, vrouwen en kinderen op vrachtwagens laden en met razen' de vaart wegrijden. Zelfs functio narissen uit de hoogste NSB-re gion en pakten hun biezen en zoch ten een goed heenkomen. Waar heen? Natuurlijk naar het zo aan beden „Dritte Reich Niet dat daar zo welkom wa ren, want dc nazi-heren hadden andere zorgen dan dr. huisvesting ran gevluchte Nederlandse „geest' ■verwanten. Trokken niet overal hun eigen troepen terug, moesten niet met zo groot mogelijke spoed munitievoor raden, vrachtwagens, kanonnen en schepen vif het be- jf dreigde gebied weggehaald wof ^den? Geen Nederlandig auto was veilig, geen Nederlandse chauffeur, durfde „vrij" rond te lopenbe- vrcesd voor dc dwang naar Duits- lan te moeten rijden. O, wij herinneren ons rillen best liun radeloze paniek, onze opge wondenheid cn gespannen vreug de, hun aan doodsangst grenzendê vrees onze teleurstelling, hun herademing: de geallirerdevpmars bleef in Brabant steken! Daarna: de wanhopige strijd bij rArnhcmde razzia's m de grote steden, waardoor tienduizenden Nederlandse mannen in Duitse handen vielen, wij herinneren ons de massa-executies van zovelcn van de besten onder ons, wij voe- J Jen nog de kou en de nijpende honger van dc laatste oorlogswin' Haag wachtten op Dolle Dinsdag de Hagenaars met Engelse vlaggen in (,trr. Ach, wij zullen, wij kunnen de hand op de komsl der geallieerden! nooit verge en. Ook met 5 Sep. (Foto uit het archief van „Onderdrukking en Verzet") tember 1914. Dolle Dinsdag. het Rijswijkseplein ie Den Van Mook spreekt tot 'Amerika Voor een Amerikaanse^ radio-zender, de N B C, heeft dr Van Mook gisteravond via de Wereldomroep een toespraak ge- houdëri,"Waarin hij de opvatting weerlegde als zou het conflict in Indonesië iets met imperialisme of het oude koloniale systeem hebben uit te staan. De Republiek belichaamt twee zeer ver schillende dingen: het nationalistische ideaal van de Indonesiërs en de twijfelachtige erfenis der Japanse bezetting. Van dc Republikeinse regering kon niet verwacht worden, dat zij op aannemelijke wijze georganiseerd was. De Nederlandse regering heeft daarom voortdurend getracht deze idealistische krachten te versterken en bijstand te verlenen bij het elimineren van de ontbindende Japanse infectie. Als oorzaak van het mislukken pen, die leefden van vordering en van de Nederlandse politiek in In donesië ziet dr. Van Mook de om standigheid dat tegenwerkende krachten sterk genoeg bleken om een kunstmatige vijandschap tussen Nederlanders en Indonesiërs in stand te houden. Na de capitulatie gaven de Japanners de wapens aan dikwijls onverantwoordelijke soms misdadige elementen, die slechts voor een deel in het Repu blikeinse leger werden onderge bracht. Voor deze gewapende groe- Tot Zaterdagavond: Heldere vrij koele nacht. Morgen overdag droog, zonnig en warm weer met slechts enkele overdrijvende wolkenvelden. Zwakke wind. En hun vrouwen wachten in het hofje wijst hij in de richting van de Ja- cobi-kerk: „Wonen, daar!" Ongemerkt heeft hij zich een plaats veroverd, zijn verschijnen doet niet vreemd meer aan op de straathoeken en in de portieken, zijn koopwaar is bekend. Wij missen alleen zijn roep uit vroeger dagen, de woorden die hem zijn naam ge geven hebben: „Pmdè, pinda, lek- ka!" En ook het lied ie, door velen in die tijd gezongen, is vergeten ge raakt. Het is de Chinees, het kleu mende kereltje dat in weer en wind op zijn post staat, dromend in de verte Ook in Utrecht heeft hij zich ge handhaafd, nu eens hier, 'dan weer daar duiktt hij op mei zijn trom meltje op de weg tussen het station en de Neude. Erg spraakzaam toont hij zich doorgaans niet. Lang denkt hij over zijn antwoorden en na veel aarzelen vertelt hij: „Itale. Frankrijk. Beige, Holland Negen jaar uit China weg De rest van zijn woorden, in rad-Chinees gesproken, gaat verlo ren. „Getrouwd, twee kinderen. Over een half jaar terug Negen jaar weg". Na veel vragen, praten, weifelen en stil lachen spreekt hij van zijn familie, die ergens in de omgeving van Sjanghai moet wonen. Ook van zijn komst als stoker, zoals tal van landgenoten, zijn zwervèn door West- Europa en van zijn verlangen om terug te gaan. Met een armzwaai ten afscheid en dan zegt hij alleen maar: „Wacht" Na ruggespraak te hebben gehou den met zijn vrienden gaat hij ons Op deze wijze kwamen de meeste voor door het hofje en een paar stra- Chinezen in ons land. Als stoker of ten naar een huis tegenover een der tremmer voeren zij mee op de grote zijkanten van de Jacobikerk. schepen en bij het vertrek uit haven- in een kaal vertrek zitten of staan steden als Antwerpen. Rotterdam en daar ongeveer twintig Chinezen Amsterdam bleken zij aan wal te rond een tafel Stapeltjes bankbil zijn gebleven. Jaren zwierven zij jetten en inah-jong-schiiven liggen van stad naar stad met hun textiel, voor hen. Hier spelen zij hun gok- hun pinda's en hun pepermunt, tot spel. hier snauwen zii elkander in zi.j een onderdak in een of andere onverstaanbare klanken af hier ver afgelegen wijk hadden gevonden. In toeven zij avond aan avond De vrou- Utrecht wonen er nog zeven en zes- wen in het hofje weten dit wel. zij tig. voor het grootste gedeelte in berusten erin en klagen hun nood Wijk C: de anderen in de straten over het ongezellige leven. Maar de daaromheen Chinese vrouwen zoekt mannen voelen zich in dit armoedi- men echter tevergeefs. ge lokaaltje thuis en in hun opwin ding tiidcns het spel, verliezen zij Het Oranjchofjc elk tijdsbesef. Het wordt plotseling stil als wij In de straatjes onder de Jaco bitoren verlichten de weinige straatlantaarns 's avonds maar een schamel deel van het plavei sel en in de hofjes, die achter de huizen verscholen liggen is het dan aarde-donker. Maar de jon gens uit de buurt zijn gedien stig: 7ij brengen graag hun gast naar de plaats van zijn bestem ming: het Oranjehofje. Zij du wen zelfs ongevraagd de deuren open en geven kosteloos de raad om voorzichtig te wezen. Maar onze gastvrouw is helemaal niet gevaarlijk. Integendeel, met de grootste openhartigheid vertelt zij van haar man en zijn vrienden, al len vreemdelingen uit het land van de rijzende zon. Ach, U moet weten, de vrouwen, die met Chinezen getrouwd zijn. maken zich een beetje ongerust, omdat de mannen eigenlijk allemaal wel naar China terug willen". „Gebeurt dat dan wel?" ..Zeker, nog niet zo lang geleden zijn er zes naar België vertrokken om tc proberen een boot te krijgen. Dc vrouwen en de kinderen blijven maar achter. Trouwens, die zouden toch niet naar China gaan. Alleen, je zit in zo'n geval zonder een cent. want je komt als vreemdelinge en dat ben je door je huwelijk gewor- met onze gastheer ietwat onwennig hebben plaatsgenomen Veertig ogen kijken ons wantrouwend aan. In het flauwe licht van de lampions herin neren de gezichten niet aan die der pinda-mannen, DU W.-arbeiders of kellners uit de Chinese restaurants. „Wij niets zeggen!" Dan spreekt Wang. die klaarblij kelijk door allen als de chef wordt beschouwd. Hij ratelt snel en leven dig. De anderen vallen hem bij en in een ommezien kunnen zij elkaar zelfs niet meer verstaan Onze gast heer is al die tijd verlegen blijven staan en opgelucht grijpt hij de ge legenheid aan om ons weer naar buiten te loodsen. „Wat is er nu eigenlijk precies aan de hand", vragen wij hem. „Weg! Voor inlichtingen naar Kuo, de baas. Wij niets zeggen". Zo nemen wij afscheid van de Utrechtse Chinezen, die in het don ker achter de Jacobikerk hun avon den slijten en overdag in de druk ke straten hun waai- aan de man trachten te brengen tegen prijzen, die elk voorschrift tarten. Doorgaans handelen zij met succes, doch een den niet in aanmerking voor on- hoogst-enkele keer betrapt de poli- ji..ito non nn nofornooH flnn „ron/ll EEN UITGESTORVEN BUURT. Op het eerste gezicht misschien wel, maar in werkelijkheid, wonen in de bescheiden huisjes de ChinezenBier spelen zij in de avonduren hun Oos terse spelen, hier liggen hun voor raadjes pinda's, kauwgom en peper munt opgeslagen, hier leven zij hun eigen levenafgezonderd en vreemd volgens Westerse begrippen, de meesten wachtend op een kans terug te keren naar hun vaderland dersteuning". „En wie betaalt de reis?" ..Allemaal leggen ze wat bij elkaar om vertrekkenden te helpen". „MaH-jong" Dan komt haar man thuis en het gesprek stokt. Ook hij aarzelt lang tie hen op heterdaad. Dan wordt hun trommel in beslag genomen en klagen zij steen cn been. Maar in bepaalde wijken van Amsterdam in de omgeving van de Binnen- Bantammerstraat kopen zij nieuwe voorraden, zodat hun „zaakje" een niet al te schadelijke vertraging on dervindt. roof, betekende een herstel van de orde het einde van hun Inkomen en positie. En ook de profiteurs die aan dc enorme smokkelhandel ver dienden hielden het ontstaan van normaler toestanden tegen. Z(j die werkelijk het heil van het Indonesische volk wilden bevorderen zaten ln het ge- isoleerde binnenland: in de stad Djogjakarta, waar het nieuws van buiten niet doordrong en de mensen in een atmosfeer van onwerkelijkheid en zelfge noegzaamheid leefden. Elk re- delyk voorstel ora het opbouw werk te beginnen werd verwor pen, elke overeenkomst werd geschonden of ontkend. De Republikeinse regering onder drukte de groeiende ontevredenheid der bewoners van het land door middel van terreur of spoorde hen aan tot geweld teneinde hen te doen vergeten, dat zii gefaald had als organisatie voor het algemeen welzijn. Kwaal moet genezen Kolonisatie behoort tot het verleden: haar weinige overge bleven aanhangers mogen zich soms nog doeh horen, maar zij sterven uit. Maar de door de Japanners veroorzaakte ziekte moet eveneens verdwijnen. Het internationale onderzoek zal laten zien. wat de enig overgeble ven kracht van Djogjakarta is en zal te gelijker tijd aantonen, dat on ze actie een noodzakelijke zuive ringsmaatregel is, noodzakelijk om een kwaal te genezen, die Indonesië tot een van de rotte plekken in de wereld zou hebben gemaakt. De republiek is tot op heden slecht begonnen. Maar een groeiend aantal Indonesiërs wenst te beuij zen. dat dit niet veroorzaakt is door enigerlei aangeboren onbekwaam heid van hun ras Slechts de om standigheid, dat dc oorlog en de Japanse invloed niet volledig ge- ikwideerd werden door dc overwin nende machten, heeft het onmoge lijk gemaakt om zonder hulp van buiten de werkelijke en hechte grondslagen te leggen voor een her stel, dat de vrije staten van Indo nesië de gelegenheid zal schenken hun plaats in de wereld te vinden Op ons rust de verantwoordelijk heid deze bijstand te verlenen. Wij zullen hem verlenen totdat het ge bouw voltooid zal zijn. Koningin ontving dr. Van Mook De Koningin heeft dr H van Mook in audiëntie ontvangen Het onderhoud duurde ongeveer lij uur. De Britse waarnemend r-onstd* generaal Lambert en de Belgische consul-generaal P. van der Sticho- len zouden vandaag aan boord van een speciaal vliegtuig v an Lord Kll- learn, dal gisteren uit Singapore Is aangekomen, naar Djogja vertrek ken. Zij zullen nog heden to Bata via terugkeren. Volgons hot te Batavia verscho nende Chinese dagblad „Sin Po" ia het in de Republikeinse hoofdstad rustig, doch verscheidene Republi- kcinse regcringsinstanties zyn reeds naar andere plaatsen overgebracht. Het hoofdkwartier en de strijdorga nisaties zyn goeddeels naar Solo ver- trokken waar het thans wemelt van Lasjkars en de atmosfeer minder goed is, mede, doordat in de han-." dclswijk overal mijnen zijn geplaatst voor de toepassing der „verschroei- A de-aarde-tactiek". De goederen uit, de Chinese toko's te Solo worden willekeurig weggehaald onder voorin wendsel dat zo voor het leger no**- dig zijn. maar desondanks wordt iedere avond opnieuw de radio-hetze tegen de Chinezen voortgezet. Vaste lijn gevraagd van de onze- JL1# kerheden in deze nog zo wei nig stabiele we reld is het gebrek aan vaste lyn in de Amerikaanse politiek. Althans voor zover wy die politiek kunnen opmaken uit de redevoeringen van de verschillende meer of minder er voor vcrantwoordelyke personen. Een typisch voorbeeld hiervan hebben wy de paar laatste dagen gehad in de speech van Truman en fle verklaring van Lovett. De rede, waarmee de Amerikaanse presi dent het pan-Amcrikaanse congres te Petropolis sloot, wekte de in druk tal van Amerikaanse bla den hebben die indruk in hun be schouwingen weergegeven dat Truman de crisis in Europa als het Westelijk halfrond met dan zyde- lings en indirect rakende heeft voorgesteld. En pal hierop kwam Lovett de Amerikanen, neen de hele wereld vertellen, dat diezelfde crisis in Europa dc Verenigde Sta ten zodanig onmiddellijk aanging, dat hij een sterke versnelling van de hulpactie aan ons werelddeel nood zakelijk achtte, om een algemene catastrofe te voorkomen. U) E wereldpers heeft de verkla- ring van Lovett de belang rijkste genoemd na de rede van Marshall, waarin hy z(jn denkbeel den ontvouwde over wat sindsdien, heel oneigenlyk. de naam van het Marshall-plan heeft gekregen Wij kunnen het met die kwalificatie van Lovett's verklaring geheel eens zijn, mitshet in de naaste toekomst blykt, dat de inhoud van deze verklaring nu ook inderdaad het uitgangspunt gaat vormen voor de Amerikaanse politiek t a.v. ons werelddeel. Lovett moge dan al,* mede onder de indruk van wat de Amerikaanse „luistervink" op de Pa rij se conferentie, William Clay ton, in zyn, naar het schynt. ala'r- merend rapport heeft meegedeeld, tot een in West-Europese ogen juiste opvatting van de zaak zijn gekomen, maar is het Congres ook al zover? En zonder het Congres zullen Lovett's denkbeelden van ,.wie spoedig helpt, helpt dubbel" toch niet te verwerkelij ken zijn. Misschien, dat het bezoek, dat een commissie uit het Congres dezer dagen aan Europa gaat bren gen. er toe kan bijdragen om hun medeleden vatbaarder te maken voor de gedachte, die eerst Marshall en nu Lovett met zoveel nadruk hebben uitgesproken: de crisis in Europa is ook een cri sis in Amerika-

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1