DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Onze deviezen positie blijft zorgelijk Heeft Herberhold S.D. gehaald? r Commissie-van-drie spoedig aan het werk Churchill niet naar Utrecht r n Voornemen op Dierendag AMm Himmlers archief geheel in tact Parade van de week Europa in nood Gironummer 510330 - Bank; R damache Bank J Postbus 9 Abonnementsprijs; 031 per week ol 1— per kwartaal Losse nummers 10 ct I UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOL Zaterdag 5 October 1947 Nr. 763 6e jaargang Red. en Adm.: Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telcf. redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER WAARSCHIJNLIJK MINDER THEE. KOFFIE EN CACAO; NIET MEER TABAK EN LEVENS MIDDELEN Degevolgcn van de nog steeds slechte deviezenpositie zullen zijn, dat we slechts één paar schoenen per anderhalf jaar zullen kunnen kopen (afgezien van bijzondere verstrekkingen, werk schoenen dus, enz.), dat we niet meer tabak en levensmiddelen krijgen, terwijl de thee-, koffie- en cacao-rantsoenen waar schijnlijk weer verlaagd moeten worden. De import van auto's, aardolieproducten en metalen voorwerpen wordt ingekrompen. De regering streeft er echter naar af te zien van drastische maat regelen, welke de consumptie en de investeringen verder zouden aantasten, omdat vooral het verminderen van het levensmidde lenpakket een nadelige invloed zou uitoefenen op de arbeids productiviteit. Opwekkend is de nota over onze huidige deviezenpositie niet, welke minister Lieftinck aan de Tweede Kamer heeft gezonden en waaruit het bovenstaande is geciteerd. Dat wil niet zeggen, c'at zij alleen nega tieve klanken te horen geeft. In tegendeel onze minister van Fi nanciën blijkt voldaan over de ge- lijdelijke stijging van de arbeids productiviteit. Het is geenszins de bedoeling van de regering door stabilisa tie van het loonpeil alle arbei ders de mogelijkheid te ontne men door grotere prestaties tot een hoger inkomen te geraken. De Rijksbemiddelaars hebben reeds menig voorstel daartoe goedgekeurd, waarbij zij als maatstaf aannamen, dat het nieuwe loonsysteem tot lager kosten per producteenheid voe ren moest. De regering heeft er naar ge streefd verhoging van de inkomsten uit export te verkrfigen. Daartoe bestemde zij een deel van de inge voerde grondstoffen voor de pro ductie van goederen, die weer uit gevoerd kunnen worden. Nauwkeu rig toezicht od het naleven van dit voorschrift blijft echter geboden en de minister blijkt over de naleving geen optimistische verwachtingen te koesteren. Dc minister wijst er weer op, dat snelle industrialisatie dringend noodzakelijk is willen we een deel van de wereldmarkt, die nog open is, kunnen bezetten. Bestrijding zwarte handel De ambtenaren, die belast zijn met de bestrijding van de zwarte han- del,, de smokkelarij en de ontdui king van de deviezen-bepalingen hebben met grote moeilijkheden te kampen. Het huidige economische beleid noemt de minister in zeker opzicht een compromis tussen dc wens. handel en industrie zoveel mogelijk vrijheid te geven, over- heids-inmenging 'te beperken en daardoor de kosten te verlagen en de noodzaak door controle de rege- Verliezen Nederlandse strijdkrachten Dc regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen in do afgelo pen weck dc navolgende verlie zen zijn gerapporteerd: Koninklijke Mari.i geen. Koninklijke Neder,'ant.se Land macht: G. Lette, uit Hengelo; lui tenant A. B B. ter Braak, uit Hengelo; luitenant-kolonel J. M. Koeman, uit Amsterdam; W'. Martens, uit Cuyk (N.-Br.); H. Kolk. uit Kampen; A. C. M. H. Teurlings. uit Tilburg; I'. J. Ygr- hcyden. uit Boxtel; 2de luitenant G. Bakker, uit Zeist: II. Botter- man. uit Amsterdam: J. C. Oos tenrijk, uit Doorn; kapitein J. W. F. ter Pelkwijk, uit Utrecht; T. BVakcrs, uit Emtnen; II. J. Nu- man. uit Beverwijk; I. Catsman. uit Schiedam; C. Q. van der Gaag uit Berkel en Rodenrys; Gesneu veld 28 September 1917 ten Zui den van Salatiga. G. Zentvcld. uit Egmond a. Zee; H. Yige, uit Haarlem; ^Rectificatie:: In verlieslijst van 25 Juli 1947 werd abusievelijk ge meld: 2de It. W. C. M. 1'evnen, "hetgeen moet zijn: 2de It. w. W. C. M. Feynen. Koninklijk Nederlands-Indisch leger: Soendanees sold. 2de kl. Rol, Timorees sold. 1ste kl. inf. L. Meloek. Timorees sold. 1ste kl. inf. Wake Wowa. Jav. mil. sold. Samin Bin Kain Bes. kapt. staf a divisie C. J. J. M Emons uit Utrecht. Moord of zelfmoord? De meeste amateur-speurders onder onze lezers hadden ons tweede miniatuur-mysterie goed opgelost. Dit was dc redenering: Hef feit dat de speurders de vulpen van de dode in zijn bin nenzak aantroffen, wees er op dal het niet voltooide briefje jen vervalsing xvas en de politie op een dwaalspoor te brengen. Hieruit werd tot moord gecon cludeerd en Jaar er <>ecn andere bezoekers waren geweest dan Seymour, die bovendien een goed motief had, moest hij de beschuldige zijn. Na loting onder de goede op lossers gaan de vijf, drie en twee gulden deze week resp naar: O. Borninkhof, Randenbroe- kerweg 7, Amersfoort. i G. J. Dolman, Noodsanato- «"iurn, Amcrong^n. A. Saul, Lcusdcrwcg 287, Amersfoort. Elders in dit nummer vindt men de derde opgave. lingen en voorschriften op deviezen- en grondstoffengebruik na te leven. De minister is het eens met hen die van oordeel zijn, dat een centraal economisch plan duurzaam herstel van ons land kan bevorderen. De opstelling van een dergelijk plan is z.i. echter het werk „van lange adem". Uit de cijfers, die prof. Lieftinck verstrekt, blijkt, dat onze invoer met ongeveer 50 tot 70 pet. ten opzichte der vooroorlogse import is gestegen. Het eerste half jaar j van 1947 toonde een ongunstige verhouding tussen im- en export. De minister verwacht echter in het tweede halfjaar een stijging van de uitvoer, waardoor het totale resul taat iets gunstiger zal ziin. De minister verzekert nogmaals uitdrukkelijk, dat hij slechts in het uiterste geval zal overgaan tot ge dwongen verkoop van Amerikaanse effecten. Nadelen van credieten Het opnemen van buitenlandse credieten heeft verscheidene nade len. die waarschijnlijk toch aan vaard moeten worden, want als on ze binnenlandse moeiliikheden al leen met eigen krachten overwon nen moeten worden zal dit onher roepelijk leideri tot vertraging van de investeringen en krachtige be perking van de consumptie. De regering ontkent ten stellig ste dat zij bij het aanknopen van economische betrekkingen alleen het oog gericht houdt op Amerika, maar het is nu eenmaal een feit. dat het Westelijk halfrond onge schonden uit de oorloa is gekomen en dus beter in staat is ons goede ren en credieten te leveren. Uit de vele handelstransacties met Oost- Europese landen en zelfs met de Sowjet-Unie moet toch wel blijken dat dc regering de betrekkingen met verwaarloost. Het deviezentekort zal in 1948 zeer aanzienlek zijn. zodat Neder land voor dekking aangewezen zal zijn op verdere credietverlening door het buitenland, o.a. door een tweede opneming van het bij de Internationale Bank aangevraagde crediet cn op de voortzetting van de vrijwillige liquidatie van een deel van het bezit aan buitenlandse ef fecten. Wordt buitenlandse financiële hulp niet verkregen dan moet de regering overgaan tot dras tische beperkingen van de in voer, hoe Pijnlijk ook voor onze consumptie en het herstel van het land. Zodra de minister meer zekerheid heeft over dc omvang van de bui tenlandse financiële hulp zal hij een nadere toelichting geven op onze deviezenpositie. Mr. P. J. Oud uit P.v.d.A. Mr. P. J. Oud bericht, dat hij heeft bedankt als lid van de Partij van dc Arbeid. Nederland krijgt staal uit Ruhrgebied De maandenlange onderhandelin gen. die de ..trust-maatschappij voor de handel van Nederland met het buitenland" in Duitsland heeft ge voerd niet de ..Joint Export Import Agency" hebben tot een definitief resultaat geleid, hierop neerkomen de. dat de Duitse hoogovens- en staalfabrieken in hel Ruhrgeliied voor Nederland gaan produceren. Het betreft een transactie van cir ca 10 millioen dollars, die op de vol gende basis wordt verwezenlijkt: Nederland levert de nodige grond stoffen en brandstoffen. 250 0Ó0 ton ijzererts, afkomstig, uit Zweden. Spanje en 100 000 ton Amerikaanse steenkool en 80 000 ton Amerikaan se olie. Hiermede uitgerust zal de Duitse metaalindustrie voor de ex port naar Nederland gaan vervaar digen 105.000 ton verschillende soor ten walserij-producten. waaronder rails en scheepsbouwmateriaal. Deze hoeveelheid vertegenwoordigt onge veer 1520 procent van hetgeen Ne derland aan walserij-producten pleegt te importeren, en ca. 1015 procent van onze jaarlijkse behoef te. Doodstraf geëist tegen Sam Oly „Schooiersstreken!" zegt de pre sident van liet bijzonder gerechts hof te Amsterdam, als de procu reur-fiscaal mr. Gelinck zijn requisitoir tegen de beruchte Jo den vervolger Sam Oly, voormalig agent van politie, heeft gehou den. Honderden Joodse landgeno ten werden door hem aange bracht. Tegen verdachte werd de doodstraf geëist. Het vijftiende internationale Congres van Oud-Katholieken zal het volgend jaar in de maand Augus tus in ons land worden gehouden. DIT MF.ISKE is van me- ning, dot haar hond er met één dierendag per jaar wat al te karig af komt en zij is vast van plan, om van iedere dag een dierendag te maken. j"**»' HIJ ZOU STRENG OPTREDEN HEBBEN GEVRAAGD Hedenmorgen werd voor het Utrechtse Tribunaal de behandeling van de zaak-Herberhold, die be schuldigd werd van collaboratie met de vijand, voortgezet. Ook nu weer was de zaal tot de laatste plaats bezet en evenals de vorige keer surveilleerden extra wachtpos ten voor het gebouw. De voorzitter begint met het voorlézen van een aantal passages uit getuigenverklaringen. Daarbij komt het nemen van maatregelen tegen onwillige arbeidskrachten ter sprake. Herberhold 'n verklaar de diens boekhouder, de heer Swart vond dit machtsvertoon heel mooi. Getuige Gerzee had verklaard, dat H. met alle geoorloofde en on geoorloofde middelen het personeel had aangespooixl tot verhoging van de arbeidsproductie. H. had eens gezegd: „Als de arbeiders niet wil len moet de Griine Polizei maar worden gehaald." De maatregelen om onwillig per soneel in werkkampen op te nemen werden genomen, naar de heer Min nes had opgemerkt, in onderling overleg tussen de Fa. Herberhold en het Gew. Arbeidsbureau. Uit de door dc privé-secretaresse van H., mej. J. L. Erne, afgelegde verklaringen, bleek dat alle brie ven door Herberhold werden gecon troleerd voor zij werden verzonden. Speciaal wat het ophalen van on willig personeel betreft wist zij. dat H. van zijn privé-kantoor uit de S.D. opbelde. Het contact met de S.D. was ontstaan door levering van batterijen aan de S.D. Verdachte ontkent contact met de S.D. te hebben gehad. Voorzitter: Wat zouden uw medewerkers voor belang hebben dergelijke eensluidende verklarin gen af te leggen. Verd.: Dat zal in de loon van het proces misschien nog duidelijk worden. Verdedig r: Wij zullen t.a.v. elk der betrokken arbeiders de si tuatie precies uiteenzetten. V o o r z i t te r: Ik ben bezig met de verdachte, ik verzoek U niet te interrumperen. Verdachte: Ik heb uw vraag beantwoord en heb mets meer te zeggen. Herberhold kan zich niet herin neren dat personeel door de politie is gehaald. Als hij naar aanleiding van bepaalde getuigenverklaringen opmerkt dat d'e^e in hechtenis afge legd z\jn, bezorgt dit hem een be risping van de voorzitter die geen insinuaties wenst te horen. De verdediger merkt opt dat de verklaringen van het personeel leugenachtig, verdraaid, verzonnen en voor een groot gedeelte overdre ven zijn. Voorzitter: Het is jammer dat er zoveel bezwarend materiaal is verdwenen op aanstichting van de vrouw van verdachte. Verdediger: Hoe weet U dat? Voorzitter: Uit verklaringen van getuige Swart. Verdediger: „Ik houd het voor mogelijk dat ook ontlastend materiaal is verdwenen." Hij wjjst er voorts op, dat tegen een aantal leden van het personeel maatrege len waren genomen uit hoofde van het Nederlandse belang. Zo zou ook het ontslag van mei. Bellafroid zjjn geweigerd omdat jyj met Duitsers wegwilde. Daarna komt een rechercheur van de P.R.A.. de heer Ridderhof. voor, aan wie door de voorzitter is gelast tussentijds een onderzoek over deze zaak in te stellen. Deze is thans als getuige décharge ge dagvaard. Getuige heeft de heer Mmnes-gesproken, die heeft gezegd dat de verklaringen van mej. Bella froid bij het vooronderzoek afge legd, volgens haar zeggen, door de rechercheurs van de P.R.A. waren voorgedictcerd. Zij was daarmee accoord gegaan omdat ..het aardige jongens waren met wie zij in de auto meemocht." De verdediger wenst rechtstreeks vragen te stellen over het onderzoek aan getuige Ridderhof waartegen de voor zitter protesteert. De verdediger gaat daar niet mee accoord. te meer niet daar hem ter ore was gekomen dat dit onderzoek voor H. gun stig zou zijn geweest. De voorzitter blijft bij zijn weigering om het proces verbaal van het tussentijdse onderzoek, dat hij zelf slechts vluchtig heeft gezien, op dit moment in discussie te bren gen. Later zou daarvoor alle 1 gelegenheid ziin. Mr. D e P o n t vraagt dan de zitting te schorsen om de maat regelen te kunnen overwegen die hrj denkt te nemen. De Voorzitter wenst eerst nog een andere getuige over dit punt te horen, ftiaar de verdedi ger persisteert bij ziin verzoek. Nadat de zitting enige tijd ge schorst was geweest deelt de voorzitter mede, dat het Tri bunaal heeft besloten een nader on derzoek in te stellen aangaande ar- beidskwesties. Hij zal het proces verbaal tijdig aan de verdediging doen toekomen. Bij het voortgezette getuigenver hoor verklaart dr. Mingelen, dat hij in 1912 toen hij één der personeels leden van H. ongeschikt verklaarde voor het werk, bij de S.D. moest komen, waar men hom zei „Her berhold ist Wehrmacht". De overige getuigenverklaringen leveren weinig nieuws op. De zitting werd geschorst tot he denmiddag. Pap en Yoghurt duurder In verband met de verhoging van de omzetbelasting van 2% op 3% op melkproducten zijn nieu we maximum verkoop prijzen voor pap cn yoghurt vastgesteld. Dc nieuwe prijzen, die od Zaterdag 4 October ingaan, zijn een cent per liter hoger. De prijs van con- sumptiemelk blijft ongewijzigd. Spijsoliebon verlengd Zij, die op de bonnen K 01 al gemeen, die van 17 Augustus t/m 12 September j.l recht gaven op hét kopen van 120 gram spijsolie, geen olie hebber, kunnen verkrij gen. kunnen %<1èze bonnen tot uiterlijk 6 October a.s. inleveren bij een detaillist. ORDER „STAAKT HET VUREN" WERD NIET VOLLEDIG NAGEKOMEN De Veiligheidsraad heeft op Australisch voorstel besloten de commissie-van-drie voor Indonesië te verzoeken met de uiterste spoed haar werk te beginnen. Het secretariaat van de UNO is aangewezen als de instantie die het werk der commissie zal organiseren. Er waren negen stemmen voor de Australische motie (Sovjet-Unie en Polen onthielden zich). Een Russische motie, waarin de noodzakelijkheid werd uitgesproken, dat de troepen worden teruggetrokken op de stellingen van voor 20 Juli, werd verworpen. In het voorlopige consulaire rap port. dat de- aanleiding voor de be sprekingen vormde, wordt gecon stateerd dat de order „staakt het vuren" niet volledig is nagekomen. Als oorzaak wordt aangegeven dat de wigvormiee Nederlandse operaties grote gebieden feitelijk onbezet lieten, waar eerst na het einde der gevechten zuiveringsopc- ïaties werden ondernomen. „Als de toestand zo is, is het duidelijk dat de order niet werd nagekomen," zei dr. Evatt (Australië). Zijïi ontwerp-resolutie werd door Groniyko becritiseerd. Zij zou slechts de mensbn zand in de ogen strooien en niets oplossen zei h(j. De Nederlanders hebben de order van de Raad gehoond en konden dat doen omdat zij de steun genie ten van „zekere regeringen." Mr. Van Klef fens op zijn beurt onderwierp Gromyko's motie aan critiek. Hij kwam opnieuw met zijn oPinic dat de Republikeinse rege ring bestaat uit een groep despoti sche mannen, die zich met Japanse hulp aan het Indonesische volk heeft opgedrongen. Nadat de Australische motie was aangenomen werd de vergadering tot Dinsdag verdaagd. Nieuwe bonkaarten per 23 November De thans in gebruik zijnde bonkaarten voor voedingsmid delen hebben aanleiding ge geven tot de klacht, dat deze niet voldoende overzichtelijk zijn. Op deze bonkaarten zijn de bonnen „diversen", „reserve", „brood", „vlees", „boter", en „melk" ten dele voorzien van" dezelfde num mers. Ilct is gebleken, dat dit tot ver gissingen aanleiding heeft gege ven. Teneinde aan de bezwaren te gemoet te komen is thans een nieuw model bonkaart ontwor pen. welke op 23 November a.s. in gebruik zal worden genomen. Op deze kaart komen bonnen „alge meen". „reserve", „boter", „vlees" en „melk" voor, die voorzien zijn van een doorlopende nummering. In dc provincies Noord-Holland. Zuid-Holland cn Utrecht is bo vendien op deze kaart op de vlees- en melkbonncn de opdruk „West" aangebracht. Hierdoor Is hot, wanneor dit wen selijk zou blijken, mógelijk voor de bovengenoemde provincies bonnen voor deze artikelen aan te wijzen, die In <lo rest van bet land niet geldig z\jn en omgekeerd. Of een zodanige maatregel zal worden ge nomen staat nog niet vast. Italië's Koloniën aan de orde De conferentie van plaatsver vangers der Grote Vier over do voormalige Italiaanse koloniën, die Vrijdag in Londen werd ge opend. heeft op Russisch voorstel Sir Noel Charles. Bcvins verte genwoordiger. als haar voorziter gekozen. Charles drong er op aan dat de conferentie met spoed commis sies van onderzoek naar de be sproken gebieden za! zenden. Mr. Derks hoofdredacteur van „De Tijd" Mr. Jan Derks is benoemd tot hoofdredacteur van bet R.K. dagblad „De Tijd" als opvolger van dr. P. J. Kersten, die enkele maanden geleden zijn functie neerlegde. Eindrapport over veertien dagen De consulaire commissie heeft aan de Veiligheidsraad geseind, dat zij haar onder zoek heeft voltooid. Men is reeds begonnen met het opstellen van liet hoofdrapport, liet zal over veertien dagen klaar zijn. Belangrijk materiaal tegen - Rauter Het Rijksinstituut voor Oorlogs documentatie heeft inzage gekre gen van het geheel intact geble ven archief van Uimmler. dat in niet minder dan 800 ordners bij een is gebracht. Binnenkort zul len 20.000 foto-copieën van de be langrijkste Stukken naar Amster dam worden gezonden. Zij bevat ten vooral zeer gewichtig bewijs materiaal tegen Rauter. Himmler toonde een levendige interesse voor alles wat er in Nederland gebeurde. daarom stuurde Rauter hem bijna dage lijks een vrij uitvoerig overzicht van de stand van zaken in ons land. Deze documenten gebruikt de Nederlandse justitie bij liet vooronderzoek tegen de voorma lige „S.S.-Gruppenführer und Ge- ncral-leutnant der Polizci". Rau ter. die in Rotterdam gevangen zit. Reeds v^scl)eidcn'e malen heeft men RaUlcr op valse verklaringen kunnen betrap pen en deze weerlegd met zijn eigen brieven, l'.ens riep Rauter in vertwijfeling uit: „Himmler heeft er altijd weer op gehamerd dat alle gehei me documenten vernietigd moesten worden als de nood aan de man kwam. terwijl luist /.ijn archief ongeschon den in handen van do gealli eerden is gevallen." Dr. Wimmer, dio commissaris- generaal voor bestuur cn justitie in ons land was, zit in een hun ker in Dachau gevangen. Over ziin berechting is nog geen be slissing genomen. Ilct is nog niet bekend of de bezeltiugs-antoritei- ten hem aan de. Nederlandse justitie zullen uitleveren. Het Rijksinstituut voor Oor logsdocumentatie opent Maandag in Amsterdam (Herengracht 479) een leeszaal, waar iedereen de geweldige collectie documen ten. welke in twee jaar verza meld zjjn. kan raadplegen. Spoorwegwagons uit Duitsland Nederland krijgt in het kader van de Duitse herstelbetalingen spoorwegwagons van de Nord Deutsche Huettc A.G. Het betreft hier wagons van een constructie in het bijzonder geschikt voor het gebruik voor de hoogovens. Aan Nederland zijn verder toe gewezen machinerieën uit de wa penfabriek Muenchen D.A.G. ter waarde >ap RM 71.028 (waarde 1936) machinerieën uit de vlieg tuigfabriek Messerschmitt ie Augsburg ter waarde van RM 675,205 en onderdelen uit de me- taalfabriek Wolfcnbueltel ter waarde van RM 4S.360 alsmede machinerieën uit dc fabriek Bo- chumer Yerein ter waarde van RM 89.985. Van de buitenlandse peten die zyn uitgenodigd tot het bijwonen van de doopplechtigheid van prinses Marijke, zullen alleen de Groothertogin van Luxemburg met prins Felix van Luxemburg persoonlijk aanwezig zijn. De kroonprins van Zweden kan door het bezoek van de koning van Denemarken aan zijn land niet komen. Hij zal zich laten vertegenwoor digen door de Zweedse gezant. Churchill is, in verband met drukke werkzaamheden, verhinderd te komen. Zijn echtgenote zal de plechtig heid bijwonen. Kroonprins van Zweden eveneens verhinderd Behalve deze hoge gasten zullen ook vertegenwoordigd zijn 't corps diplomatique, de ministers, Kamer leden, het permanente Hof van Jus titie en leden van de hofhouding. Alle Commissarissen der Koningin de burgemeester van de hoofdstad, enkele vrienden en vriendinnen van het prinselijk gezin uit de ille galiteit. Als dornvont wordt het oude bekken uit de Gcertckerk te Utrecht gebruikt, dat voor deze ge legenheid geheel gerestaureerd is. geplaatst op een eiken pilaster be kleed met paars fluweel. Op de rand van het bekken zjjn de volgen de woorden gegraveerd: „Sta op en laat U doopen en Uwe zonden af- wasschen, aanroepende den naani des Heeren." Alvorens de koninklijke familie .de kerk zal verlaten begeven de hoge gasten zich eerst nog naar de sacristie waar gelegenheid is tot het aanbieden van gelukwepsen. We kunnen verder nog mededelen dat de vorstelijke familie de Dom- kerk door de ingang, gelegen te genover de Domstraat. zaJ betre den. tenvijl de Nederlandse radio- omroep een rechtstreekse uitzen- N onze gecompliceerde moderne muatschappg beperken de oor logsweeën zich niet tot de periode, waarin de granaten vallen. Zij be ginnen reeds lang voor het eerste kanonschot dreunt met een angst psychose en een wegebben der aan dc" bcwaii'ning opgeofferde wel vaart. Zij duren nog jaren voort in de worsteling om de ontwrichting te boven te komen en te herwinnen wat aan geestelijk en stoffelijk be zit Leioor is gegaan. Steeds langer duren de naweeën van een oorlog. Dat bemerken wij, nu twee-cn-een- half jaar na het staken van cl© strijd vrijwel de gehoic wereld aan gebrek zou zijn prijs gegeven in dien dc enige belangrijke mogend heid. die betrekkelijk slechts weinig van de oorlog te lijden had, Ameri ka, niet tc hulp zou komen. In do verslagen landen van Midden-Euro pa is c\c grens van dc hongersnood bijna bereikt en hier en daar over schreden. Het door gebrek ver zwakte weerstandsvermogen, de door de vernielingen erbarmelijke woningtoestanden, de door demora lisatie vervagende zedelijke nor men, gepaard aan onvoldoende me dische en hygiënische hulpmidde len, werken allerlei ziekten ln de hand (t.b.c. bijvoorbeeld), die door besmettingskansen weer nieuwe gevaren vormen. Wij zijn niet klaar met te constateren, dat de mensen daar (in Duitsland en Oostenrijk b.v.) dit lot aan zich zelf te wijten hebben. Want wij dienen goed te beseffen, dat ons eigen lot mede van het lot van deze mensen af hankelijk is. ln onze moderne we reld kan het ene deel niet tot du rende welvaart komen als het an dere deel in durende verpaupering leeft. Politiek-economiuch komt dit al tot uiting in de strqd in de boezem der grote mogendheden over de (binnenkort weer aan de orde ko mende) Duitse kwestie, met name over het Roergebied. Een herstel plan voor Europa, gebaseerd op eigen productie het is bij het plan-Marshall de laatste dagen her haaldelijk ter sprake gekomen is niet wel mogelijk zonder b.v. de Duitse kolen. Ln nog geheel af gezien van andere problemen hoe kunnen de Duitse mijnen weer pro ductief worden indien de mijnwer kers ondervoed ziin? Heel simpel voorgesteld ligt hier de kern van het geschil om Duitsland! Amerika, dat moet bijsprmgen-in Europa, wil ook Duitsland weer zo productief mogelijk maken. Frankrijk, in een geheel andere positie verkerend, is bevreesd dat Duitsland op deze wij ze spoedig opnieuw sterk wordt (en de rest kan ieder er dan wel bij denken). Inmiddels gaat echter de ontman teling dei Duitse industrie voort cn zij stuit op groeiend verzet der be volking. in de Brits-Amerikaanse zone hebben de conflicten zich deze week aangekondigd. Dc vakbonds leiders hedben medegedeeld, dat de arbeiders hun medewerking om „nog meer ruïnes-te scheppen" zul len weigeren. De Duitsers, die eerst heel Europa in armoede hebben ge dompeld, strijden nu tegen vergro ting van hun eigen armoede en ver mindering van de kansen die ar moede te overwinnen. Zo wordt in Kiel al drie weken lane een fabriek door Engelse soldaten bezet gehou den omdat de arbeiders weigeren het demontage-bevel uit te voeren. DE na-oorlogse ontwrichting heeft ook vrijwel alle niet-ver- slagen Europese landen aan de rand van deafgrond gebracht. En het merkwaardige is. dat het onver zwakte Amerika nu in zekere zin van do nood der vroegere bondge noten kan profiteren. Het gevaar van al te grote Amerikaanse in vloed wordt in Europa wel degelijk ingezien. Niet het minst in het trotse Engeland, dat door zijn vol houden tenslotte de oorlog besliste en dat, evenmin als destijds voor de Duitse wapenen, thans voor het Amerikaanse kapitaal wenst te buigen. Daarom ziin in de afgelo pen week in Eneeland de nieuwe versoberingsmaatrcgelcn ingegaan, is het kabinet gereconstrueerd, heeft Sir Stafford Clips de leiding der economische zaken gekregen en wordt een heroïeke poging onder nomen om met eigen kracht de voornaamste moeilijkheden te bo ven te komen. Aan de andere zy'de van het Ka naal is het ernstiger gesteld. Frankrijk zit finaal aan de grond. Het zal deze maand zijn laatste dol lar verbruikt hebben en heeft van de week, middels Bidault, dan ook aan Truman laten weten, dat on middellijk Amerikaanse hulp (hon derd millioen dollar) noodzakelijk is. De bescheiden verwijzing naar het communistische gevaar in Frankrijk zal (evenals bij Italië) Amerika wellicht schielijker in de beurs doen tasten. Europa zit in nood en Amerika hanteert de koorden van 's werelds geldbuidel. Als iedere geldschieter verliest het daarbij ziin eigen be langen niet uit het oog: het winnen aan invloed ten opzichte van de eni ge belangrijke tegenspeler: Rusland Tenslotte beheerst deze belangen strijd het gehele politieke aspect in de wereld, of het nu in Europa js of in Azië. De komende weken en maanden zullen het opnieuw leren. Het weer Het bestaat uit een zilveren bekken I ding verzorgt over beide zenders. Tot Zaterdagavond: Overdrijven de wolkenvelden. Droog weer. On geveer dezelfde temperatuur als gisteren. In het Noorden van het land: Matige Noord-Westtüjke wind. In het Zuiden: Veranderlijke wind. 5 Oct Zon op 6-16 uur. onder 18.11 uur Maan onder 13.10 uur, op 20 36 U. Waterstanden Rotterdam: le tij 7.24 uur, 2e t(j 10.44 uur.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1