DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
BEVIN: DE TIJD ËT GEKOMEN OM
EUROPA TE ORGANISEREN
P
Speurder Trygve Lie op zoek naar
geschikte vergaderstad
Verbond Engeland-Frankrijk-Benelux
als kern van West-Europa
Millioen Beierse arbeiders
werken vandaag niet
Wie kaatst...!
Dit is het verdrag
van Duinkerken:
Nel van Vliet naar
Amerika
Nog geen licht in
„Kalioerang"
Republiek erkent
Oost-Indonesië
AmsterdamDen Haag en Rotterdam
maken een kans; Utrecht niet
Een praatje met
commissie-leden
Verder dan Parijs
Vrijdag 23 Januari 194S
Achtste jaargang, No. 926
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements-
prijs 31 cent p. w. ol 4.— p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDE R.
DUINKERKEN-VERDRAG VOORGESTELD AAN DE BENELUX-LANDEN
Bevins aangekondigde grote Lagerhuisrede was een appèl om een begin te ma
ken aan de organisatie van Europa. Hij stelde in het uitzicht een groot verbond
van West-Europese mogendheden en hun overzeese rijks- en bondgenoten, in
eerste instantie gericht tegen de pogingen van de Sowjet-Unie om het Westen
onder communistische invloed te brengen.
Om te beginnen zal Engeland trachten, in samenwerking met Frankrijk, ver
dragen te sluiten met de Benelux-landen. Een vijfvoudig bondgenoQtschap Enge-
land-Frankrijk-Nederland-België-Luxemburg zal de kern moeten worden van
West-Europa. Later zal aansluiting moeten worden gezocht met andere Europese
landen van historische betekenis, met name met het nieuwe Italië.
Het is de politiek van de Sowjet-Unie geweest, aldus Bevin,
om met alle middelen communistische controle in Oost-Europa
te bewerkstelligen en het blijkt, dat in het Westen hetzelfde
doel wordt nagestreefd. Wij hebben deze methode kunnen op
merken in Polen, Bulgarije en Hongarije, onlangs in Roemenië
en volgens onze informaties worden elders soortgelijke pogingen
aangewend.
Ik waarschuw de Sowjet-Unie en haar aanhangers. Als men
voortgaat met een politiek, waarbij getracht wordt Europa direct
of indirect te doen beheersen door één macht, waarbij van elk
middel gebruik wordt gemaakt, zijn wij genoodzaakt de conclusie
te trekken, dat dit zal leiden tot een nieuwe wereldoorlog. Ik
hoop, dat dit denkbeeld door niemand van ons zal worden aan
gemoedigd.
BEVIN
De tijd is gekomen -
1. Ingeval van agressie van de
zijde van Duitsland ten aanzien
van een der beide landen, zal ge
zamenlijk worden opgetreden.
2. Wanneer een der beide lan
den in een gewapend conflict met
Duitsland wordt betrokken, zal
het andere land alle mogelijke
militaire en andere hulp verlenen.
3. Wanneer Duitsland in ge
breke blijft aan*enige economi
sche verplichting te„ voldoen,
zullen beide landen gezamenlijk
overleggen, welke maatregelen
dienen te worden genomen.
4 Beide landen zullen de we
derzijdse economische betrekkin
gen zoveel mogelijk uitbreiden en
versterken.
5. (a) Geen der bepalingen
van dit verdrag moet worden uit
gelegd als een afwijking van het
Handvest der U.N.O.
(b) Geen der contractanten
zal een alliantie aangaan die ge
richt is tegen de andere contrac
tant.
6. Het verdrag wordt aange
gaan voor 50 jaren.
Het verdrag werd op 4 Maart
1947 ondertekend, als gevolg van
rechtstreekse besprekingen tussen
Blum T- destijds Frankrijks pre
mier en Attlee.
Het reikt echter veel verder
dan de opgesomde punten. Het is
in feite het vastleggen van een
verwantschap, die sedertdien op
het gehele terrein van de poli
tiek der twee landen voelbaar is
geworden.
Merkwaardig is dat Bevin reeds
de dag na de ondertekening toen
hij in Brussel vertoefde op door
reis naaf de conferentie van Mos
kou, tot Belgische verslaggevers
zei: Ik hoop oprecht met België
een dergelijke overeenkomst te
kunnen sluiten.
.riÉL
NEL VAN VLIET gaat toch naar
Amerika, maar zij zal voor de a.s.
Olympiade in Nederland terug zijn.
De zwemster bij het kofftrs-pakken.
Vandaag is Nel van Vliet in tegen
spraak met alle geruchten die over
haar de ronde hebben gedaan, toch
met de „Nieuw Amsterdam" naar
Amerika vertrokken.
Volgens een uitlating van Jan dc
Vries dc voorzitter van de K.N.Z.B.
wordt thans op haar deelneming aan
de Olympische spelen geen prijs
meer gesteld.
Gewetensgeld: een goed
voorbeeld
Een Amsterdamse dame heeft
het gemeentebestuur een bedrag
van 2.90 gezonden met een bege
leidend anoniem schrijven, waarin
zij mededeelt, daarmee de tramrit
ten te willen betalen, die zij in het
afgelopen jaar als gevolg van de
grote drukte zonder betaling heeft
moeten maken.
Zij sprak de hoop uit, dat velen
harer stadgenoten dit voorbeeld
zullen volgen en deed tenslotte het
voorstel in de trams bussen aan te
brengen, waarin men het eventueel
door de conducteur niet geïnde
tramgeld kan deponeren..
Sjarifoeddin vraagt
verduidelijking
Hei Amerikaanse lid van de
commissie van goede diensten,
Frank Graham, Is heden van zijn
tocht door Midden Java op de Ren
ville teruggekeerd. Hij kon bij zjj.n
aankomst geen commentaar leve
ren op de huidige situatie, omdat
hij gedurende zijn tweedaagse af
wezigheid niet op de hoogte was
gebleven van dc laatste berichten.
"Wel gaf hij als zijn mening te ken
nen, dat dc zaak opgehelderd kan
worden.
Inmiddels vernam Aneta, dal
er feitelijk geen „notulen" van
de formele vergaderingen der
Commissie van Goede Diensten
bestaan, doch slechts „summe-
ries" van het in de vergaderin
gen besprokene, dus geen woor
delijke verslagen.
Inmiddels meldt A.P. dat Sjari
foeddin gezegd heeft dat zijn dele
gatie verduidelijking had verzocht
om een herhaling van misverstan
den èn moeilijkheden, zoals bij de
overeenkomst van Linggadjali, te
vermijden. Daar de zes oorspron
kelijke punten ook van de commis
sie afkomstig waren, dient men
voor verduidelijking bij de com
missie te zijn, verklaarde de
woordvoerder.
Betreffende een verklaring
van de Nederlandse regering
in Den Haag over het Neder
landse standpunt inzake de zes
richtlijnen, zei de republikein
se woordvoerder dat de Neder
landers in hun commentaar
over de zes punten hun eigen
eenzijdige interpretatie hebben
gegeven.
Aneta verneemt dat een of meer
nog aanwezige leden van de Com
missie van Goede Diensten dezer
dagen naar Djogja zullen reizen,
vermoedelijk naar aanleiding van
de „notulen van Kalioerang."
Radio Djogja meldt
bestandschending
Radio Djogjakarta heeft Dinsdag
melding gemaakt van een bestand-
scnending door de Nederlanders.
Tweehonderd volgens andere
berichten driehonderd man Ne
derlandsetroepen zouden Maan
dag, 48 uur na de ondertekening
van de wapenstilstandsovereen
komst, twee kampDngs in het ge
bied van Malang hebben aangeval
len en zware schade hebben ver
oorzaakt, terwijl ook doden zouden
zijn gevallen.
Weerbericht
OOSTELIJKE WIND
Tot Zaterdag-
avond: Matige,
tijdelijk krachti-
V £e Oostelijke
7*1 x wind. Zwaar be-
ti w Wolkt met voor-
al In het Zuiden
van het land
plaatselijk enige
sneeuw of regen^
»iiu Temperatuur om
het vriespunt.
24 Jan.: Zon op 8.33 uur, onder 17 11
uur. Maan op 14.29 uur, onder 7.31 uur.
De Britse regering zal kleine mo
gendheden niet als politiek instru
ment gebruiken om moeilijkheden
tussen de grote mogendheden te ver.
oorzaken, maar de Britse regering
kan geen samenwerking tussen vier
mogendheden aanvaarden, als één
van die vier blijft voortgaan zijn
politiek en economisch systeem aan
kleinere landen op te leggen.
Ik heb. zo ging Bevin voort, altijd
de ruimste voorstelling aangaande
Europa gehad met inbegriü natuur
lijk van de Sowjet-Urtie. Niets van
hetgeen onze regering gaat onder
nemen zal gericht zijn tegen de
Sowjet-Unie cf tegen enig ander
land. maar wij hebben het recht
de verwante zielen in het Westen
te organiseren zoals de Sowjet-Unie
de verwante zielen in het Oosten
georganiseerd heeft.
Eerste contacten
De Franse en Engelse verte
genwoordigers te Brussel. 's-Gra-
venhage en Luxemburg hebben
Woensdag aan de ministers van
buitenlandse zaken der Benelux-
landen voorgesteld de middelen
te bestuderen die de betrekkin
gen tussen de vjjf landen kun
nen verbeteren. Een Franse
woordvoerder voegde er aan toe:
Het is de bedoeling van de
Franse regering en, naar ik
meen, ook van de Britse, om
drie overeenkomsten te sluiten
die zijn te vergelijken met het
verdrag van Duinkerken.
De diplomatieke medewerker van
Reuter seint op hetzelfde "ogenblik
dat de Benelux-landen waarschijn
lijk betrokken zullen worden bij het
werk van de aanstaande driemo-
gendhedenconferentie over Duits
land. die in de nabije toekomst in
Londen of Parijs zal worden ge
houden
De regeringen van de Benelux-
landen hebben reeds eerder deze
maand nota's gezonden aan Londen.
Parijs en Washington, waarin zij er
op wezen dat' zij. in de gewijzigde
omstandigheden na het falen van de
Londense conferentie der ministers
van buitenlandse zaken van de Grote
Vier. er prijs op zouden stellen aan
eventuele besprekingen over de toe
komst van West-Duitsland deel te
nemen.
Tot nog toe zijn de nota's niet for
meel beantwoord.
Gezamenlijk streven naar
V.S. van Indonesië
Het Republikeinse persbureau
Antara meldt, dat gisteren om acht
tien uur Javatijd van de zijde der
Republiek en van de zijde van
Oost-Indonesië gelijktijdig de er
kenning door de Republiek van
Oost-Indonesië als deelstaat in de
Verenigde Staten van Indonesië is
bekend gemaakt.
In de Republikeinse verklaring
wordt gezegd dat evenals in de
Republiek, ook in Oost-Indonesië
volk en regering actief moeten
werken aan vervolmaking van het
streven naar souvereine en demo
cratische Verenigde Staten van In
donesië. Voor de verwezenlijking
van d^ idealen van het Indonesi
sche volk kunnen de Volken van
de Republiek en van Oost-Indone
sië samen werken. In verband
daarmee geschiedt de erkenning.
Op het troepentransportschip
„Zuiderkruis" hebben zich giste
ren in Semarang 634 man stoot
troepen en 130 man GB1 inge
scheept. In Soerabaja was reeds
een afdeling mariniers aan boord
gegaan.
(Van een eigen verslaggever)
Trygve Lie. Secretaris-Generaal van de UNO. een grote, enigszins
corpulente man. met een breed, gemoedelijk gezicht. Zijn lichaamsbouw
verraadt een krachtig gestel. Alles duidt erop, dat hu in zijn jeugd
een enthousiast beoefenaar van sport is geweest: hij was een uitmuntend
voetballer en zwemmer, zelfs won hij enkele malen eerste prijzen met
athletiek.
Gisteravond om kwart over zes arriveerde hij bij het kasteel „Oud
Wassenaar". Men weet, dat hij op het ogenblik een reis door Europa
maakt om te onderzoeken, welke stad het beste geschikt is om de alge
mene vergadering van de United Nations Organization, die in September
gehouden wordt te huisvesten.
broer, de Utrechtse houthandelaar,
met zijn gezin."
Ik persoonlijk zou het heel pret
tig vinden als de UNO in Neder
land vergaderen wilde. Maar of
dat doorgaat, ik kan het U niet zeg
gen. Wij hebben de mogelijkheden
in Parijs en Brussel bestudeerd,
nu is Nederland aan de beurt. Van
onze ervaringen brengen wij rap
port uit aan een UNO-commissie,
die uiteindelijk besluit neemt. Tus
sen 15 en 20 Februari valt de be
slissing.
De heren Lie en Pelt reisden per
auto uit Brussel, in gezelschap van
de Belg Fonck, directeur van de
materiaal-voorziening der UNO.
Later arriveerden per „Etoile du
Nord" aan het station Hollandse
Tevoren bezocht hij reeds Parijs
en Brussel, nu blijft hij drie dagen
in ons land om daarna naar Praag
te vertrekken voor een persoonlijk
bezoek aan dr. Benesj, de presi
dent van Tsjecho-Slowakijc. Vijf
leden van het UNO-bureau bege
leiden hem, waaronder de adjunct
secretaris-generaal, de Nederlander
Adriaan Pelt.
„Ik ben blij weer eens in het
vaderland te zijn", zei de heer
Pelt ons. Hij is niet groot, deze
hooggeplaatste ambtenaar van
de UNO. Bewegelijk, en toch
rustig, schijnt hem niets te ont
gaan. De heer Lie beschouwt
hem kennelijk als zijn onmisba
re rechterhand, die hij ook de
hem ono-.angename werkjes kan
overlaten. Als de omroeper van
de Radio-Nieuwsdienst hem
vraagt een paar woorden voor
de microfoon te willen spreken,
klopt hij Pelt op de schouder en
zegt: „Dank U, ik niet. Maar
laat hij het doen, hij spreekt
veel beter dan ik".
De heer Pelt heeft in Parijs het
huwelijk van zijn dochter bijge
woond: „Het was een zeer gezelli
ge dag. De hele Nederlandse fami
lie was overgekomen, ook mijn
Marshall ivijst de weg:
Voor het uiteindelijke succes van
het Europese herstelprogramma Is
het absoluut noodzakelijk dat de
zestien betrokken landen voort
gaan op de weg naar Europese een
heid, die z|j de vorige zomer in Pa
rijs betraden, heeft Marshall iu een
rede te Atlanta (Georgia) gezegd.
Hij noemde het herstelplan een
^?rotc gemeenschappelijke krachts
inspanning om de Westerse bescha
ving te redden. Als deze de ver
eende actie van 415.000.000 men
sen, Amerikanen zowel als Euro
peanen. bezield door hetzelfde grote
doel, inderdaad verricht wordt heb
ik volledig vertrouwen in het ver-
mogeft van de Westerse beschaving
om zich er bovenop te werken en
weer tot bloei te komen, zei hij.
Het succes van het plan-Marshall
zou niet alleen de tegenwoordige
loop der gebeurtenissen bepalen,
maar ook de toekomstige zekerheid
en welvaart van alle Amerikanen
beïnvloeden.
Mej. dr. A. F. W. Lunsigh
Meyer, hoofdcommies-titulair
van Buitenlandse Zaken, afdeling
politieke zaken, onderafdeling Ver
enigde Naties, was in „Oud-Wasse
naar" aanwezig om bet hoge gezel
schap te begroeten en de plannen
voor de komende inspectietocht met
Trygve Lie en de heer Pelt te be
spreken. Zij heeft ons ook ingelicht
over de mogelijkheden, die Neder
land biedt voor de algemene-UNO-
vergadering. In officiële kringen is
men van oordeel, dat Den Haag,
Rotterdam cn Amsterdam de beste
gelegenheid bieden. Hedenmorgen
om half 10 heeft op het departe
ment van Buitenlandse Zaken een
bespreking plaats gevonden, waar
aan naast de UNO-commissie, ver
tegenwoordigers van de departe
menten van Economische Zaken.
Wederopbouw, Binnenlandse Za
ken, Buitenlandse Zaken, Land
bouw en Verkeer deelnamen.
Het is wel zeker dat het Jaar
beursgebouw in Utrecht niet in
aanmerking komt voor de vergade
ring der UNO-assemblée. In het
najaar, dus gelijk met de UNO-ver-
gadering, wordt daar de Jaarbeurs
gehouden, terwijl men niet weet
waar de ongeveer 3500 gedelegeer
den ondergebracht moeten worden.
Voorts ziet men verkeersproblemen
opdoemen, die men niet gering
acht. Verder is men van mening,
dat Utrecht te weinig ontspannings
gelegenheid biedt.
Het plan, dat Trygve Lie is voor
gelegd komt ongeveer hierop neer:
Gisteravond zijn Trygve Lie, secretaris-generaal van dc Lino {links) en dc
Nederlander Adriaan Pelt. adjunt-icc retaris-gcneraal (rechts) in het kasteel
„Oud Wassenaar" verwelkomd door mej. dr. Lunsingh Metjcr. hoo[dcom-
mies van het Departement van Buitenlandse Zaken (midden).
de algemene vergadering zou in het
Concertgebouw in Amsterdam of in
de Rivièra-hal in Rotterdam gehou
den worden.
Daarna splitst zich de vergade
ring, die 10 dagen duurt in zes
commissies, die in Den Haag kun
nen vergaderen. De algemene ver
gadering zou geopend worden op
Prinsjesdag, de derde Dinsdag in
September, dus gelijk met de ope
ning der Staten-Generaal.
Of deze plannen verwezenlijkt
worden hangt af van het besluit der
UNO-commissie. De heer Pelt en
de andere technische ambtenaren,
zullen een inspectietocht naar Rot
terdam, Den Haag en Amsterdam
maken, Trygve Lie blijft in Den
Haag.
Spoor in Den Haag de andere le
den van het gezelschap, de heren
Clark, die speciaal de hotel-ac
commodatie bestudeert, Stone-
m a n, die de relatie met de pers
onderhoudt cn L e l h b r i d g e. die
als secretaris van deze informele
commissie fungeert.
Met Pa op reis
Met hen reisde ook de dochter
van Trygve Lie, Guri Lie, een
kleine charmante blondine van 17
jaar, de „Paris much loyes", en
„likes of travelling". Zij heeft geen
functie, alleen die van „dochter",
die genoegen schept in het heerlij
ke uitstapje door Europa. Vooral
van Nederland, waar zij voor 't
eerst van haar leven is, stelt zij
zich veel voor.
Om twaalf uur in de afgelopen nacht is in Beieren een
algemene staking van vierentwintig uur ingegaan waarbij
ongeveer een millioen arbeiders betrokken zijn en die ge
organiseerd is als protest tegen de lage voedselrantsoenen.
In ongeveer driekwart van de Amerikaanse zone ligt daar
door het werk vandaag stil. Dit is de grootste staking in
West-Duitsland sinds het eind van dc oorlog.
In Beieren is het van alle landen
der Brits-Amerikaanse zone op
voedselgebied het gunstigste ge
steld. Het produceert 2j/, maal zo
veel vlees als het nodig heeft en
heeft voorts een groot overschot
aan aardappelen en vet. Beieren
heeft evenwel steeds gepoogd van
deze overschotten zoveel mogelijk
voor zichzelf te houden en de
voedselverordeningen, die een re
delijke verdeling onder alle landen
beoogden, zijn dan ook door Beie
ren voortdurend gesaboteerd. Juist
op het moment, waarop Beieren
gedwongen werd enige rantsoen
kortingen toe te passen teneinde
het Ruhrgebied over het kritieke
punt te helpen hebben de Beierse
vakbonden voedseleisen gesteld.
Het heeft er alle schijn van,
aldus de mening van een ANP-
correspondent, dat de voorgenomen
algemene staking, de grootste die
tot dusver in Duitsland werd geor
ganiseerd, minder door de voedsel-
nood dan wel door politieke motie
ven werd ingegeven.
De laatst 3 vier maanden hebben
n.l. de sociaal-democraten de rege
ring ;an Beieren geheel in handen
der Christelijke partij moeten laten
en zij maken thans van de door
hen beheerste vakbonden gebruik
om oppositie, tegen de regering te
voeren.
Vijftienduizend industrie-arbei
ders tc Wiesbaden (Hessen) in de
Amerikaanse zone hebben besloten
Ging Rusland accoord
met Duitse aggressie?
Uit een aantal buitgemaakte ge
heime documenten van het voor
malige Duitse ministerie van Bui
tenlandse Zaken Anoet volgens
A.P. en Reuter blijken, dat de
Sowjet-Unie geheel accoord ging
met de Duitse offensieven in Scan
dinavië en de Eage landen.
Voorts zou aan het licht zijn ge
komen, dat tussen de nazi's en de
Russische leiders jn het geheim
schikkingen waren* getroffen over
de invloedssferen in Noord- en
West-Europa en de manier, waar
op de twee regeringen elkander op
economisch gebied gedurende de
eerste jaren van de tweede wereld
oorlog hielpen.
Verder blijkt, dat de oorlog tus
sen Rusland en Duitsland ten slot
te het gevolg was van een te hoge
prijs, welke Rusland vroeg, n.l. de
totale overheersing van de Balkan,
de Dardanellen en de Baltische
Zee, voor Ruslands deelneming aan
het tot stand brengen van een
nieuwe wereldorde, welke was
vervat in het driemogendheden-
verdrag van de as.
Uit de documenten komt vast te
staan, dat Hitier op de laatste eisen
van Stalin om de invloedssfeer uit
te breiden en de Balkan hierin te
betrekken, nooit heeft geantwoord,
doch in plaats daarvan een geheim
bevel heeft doorgegeven aan de
Duitse generale staf op 18 Decem
ber 1940 om voorbereid te zijn op
'n „snelle campagne tegen Sowjet-
Rusland". De werkelijke aanval
begon eerst zes maanden later. Tot
het laatste ogenblik trachtte Stalin
echter een oorlog te voorkomen.
Naasting Ned. Bank
aanvaard
Na de rede van minister Lief-
tinck brachten de kamerleden hun
oude en/of nieuwe bezwaren te
berde. Daarbij merkte de heer De
Wilde (A.R.) op, dat hij het ge
vaarlijk achtte, dat de „Nederland
se Bank" schatkistbiljetten zal
kunnen opnemen zonder dat deze
in handen van derden zijn geweest.
Ook de heer Bierema (Vrijh.)
bleef bij zijn mening, dat de proce
dure van schadeloosstelling, met
medewerking van de rechterlijke
macht niet te uitgebreid zal blij
ken. Tenslotte verklaarde hij het
onjuist te achten om nu de
bankwet 1937 niet meer up tot date
is van het ene uiterste in het
andere te vallen. De minister
bracht in zijn antwoord "naar
voren, dat bij inschakeling van de
rechterlijke macht een procedure
niet voldoende kan worden geacht
Hierna werden de artikelen van
het eerste wetsontwerp dat be
trekking heeft op het algemeen
nut van de naasting der aandelen
van de Nederlandse Bank z.h.s.
goedgekeurd. Het ontwerp, dat in
stemming werd gebracht aanvaard
den de kamerleden met 5223
stemmen.
Vervolgens kwam de Bankwet
1948, juister gezegd het onderwerp
„Nieuwe bepalingen nopens het
statuut van de Nederlandse Bank"
aan de orde. De kamerleden dien
den 13 amendementen en één sub
amendement in, waarover mbrgen
zal worden beraadslaagd.
Repatrianten in 't zicht
van de haven
De „Willem Ruys" wordt Vrij
dagmorgen met ruim zeshonderd
repatriërenden te Rotterdam ver
wacht. Ontscheping begint 9 uur.
De „Volendam" wordt Zaterdag
met ruim elfhonderd militairen in
Rotterdam verwacht. Ontscheping
begint 10 uur.
zich b\j de zevenduizend aan te slui
ten die Maandag uit protest tegen
de lage voedselrantsoenen in sta
king zijn gegaan.
TOEN de Russische verte
genwoordiger Wlsjinskl
tijdens een van de zittingen van
de jongste Alg. Vergadering der
Verenigde Naties een aanval had
gedaan op de Turkse houding ge
durende de oorlog en zich hierbij
beroepen had op „gevonden do
cumenten". herinnerde zijn Engel
se collega Mac Neil hem er aan,
dat „wie kaatst de bal moet ver
wachten" door hem er op attent
te maken, dat ook anderen dan
de Russen alleen documenten
hadden gevonden. „Wij" aldus
Mac Neil „zullen deze docu
menten slechts openbaar maken,
wanneer men ons tot het uiterste
provoceert."
Dit voor de nietlngewijden
enigszins raadselachtige dreige
ment had betrekking op papieren
van Ribbentrop en documenten
uit het archief van het Duitse mi
nisterie van buitenlandse zaken,
welke de Westelijke Geallieerden
in handen waren gevallen en die
vooral betrekking hadden op de
Duits-Russische verhouding in de
bijna twee jaren tussen het be
ruchte accoord van 23 Aug. 1939
en de aanval op de Sowjetunle
van 22 Juni 1941.
Van het ogenblik af, dat Mac
Neil in het openbaar erkend had,
dat die documenten bestonden en
dat &i\ in Engels-Amerikaans be
zit waren, zat iedereen, die zich
om redenen van wetenschap, van
politiek, enzovoort interesseert
voor de recente geschiedenis, te
sprlnqen naar het ogenblik, dat
de bezitters van deze stukken,
waarvan zowel het historische
als het actueel-politieke belang
duidelijk was, zich voldoende ge
provoceerd zouden voelen om de
documenten in kwestie ,in het
licht te geven.
Dit moment schijnt thans te zijn
aangebroken: het Amerikaanse
State Department heeft tenminste
een eerste deel uit deze collectie
geheime stukken door de druk
openbaar gemaakt. Reuter en As
sociated Press hebben zich ge
haast om enkele treffende punten
uit dit geheel naar voren te ha
len. De lezer kan ze naast dit
artikel aantreffen.
Het is een weinig verheffend
beeld, dat dit uittreksel ons
brengt; het is bijzonder geschikt
om diegenen onder ons, die nog
illusies hadden over de politiek
van StalinMolotof uit die jaren,
ook de laatste rest daarvan te
ontnemen. Het is duidelijk, dat de
heren in Moskou bereid zijn ge
weest om de wereld met de Nazi's
te verdelen, alle ideologische te
genstellingen, alle vijandschap
van jaren her ten spijt. De Rus
sische zowel als de Duitse leiders
hadden maar één doel: behoud en
vergroting van hun macht en die
van hun staat. Voor dit doel wa
ren alle middelen heilig, hun po
litiek was een machtspolitiek van
het zuiverste water, zij waren bij
het voeren ervan volkomen zon
der scrupules.
Het kan zijn, dat er onder onz«
lezers zijn, die door deze onthul
lingen werkelijk verrast en ge
schokt zijn. Wij zelf behoren niet
tot deze categorie. Want dit uit
treksel uit de documenten beves
tigt slechts wat wij van elders
reeds wisten. De gewezen minis
ter van buitenlandse zaken van
Roemenië, Gafencu, heeft ons in
zijn belangrijk boek „Préliminai-
res de la guerre a l'Est" Voor
spel van de oorlog in het Oosten)
een beeld getekend van het ge
beuren in die jaren, dat precies
klopt met wat de documenten ons
vertellen.
Wij zijn dus niet verrast of ge
schokt, wij hadden niet anders
verwacht, al geven wij graag toe,
dat het toch altijd een klap is
wanneer je ongunstige voorstel
ling van iemand of iets (in dit ge
val van de Sowjetpolitiek!) door
de feiten wordt bevestigd.
Maar toch voelen wij ons ge
roepen om aan deze beschouwing
nog één ding toe te voegen. Van
het oogpunt van de krant uit, die
actueel moet zijn, nieuws, liefst
treffend nieuws moet brengen,
kunnen wij de publicatie van dit
uittreksel door Reuter en A.P. al
leen maar toejuichen, maar als
historicus bekruipt ons hierbij
toch een sterk gevoel van onbe-
hagen. Want met deze korte sa
menvatting worden de feiten wel
heel bedenkelijk uit hun verband
gelicht^ en de publicatie ervan op
deze manier geschiedt toch min
der om de historische waarheid
te dienen dan allerlei actuele po
litieke doeleinden. Nogmaals, wij
twijfelen er niet aan, dat wat in
de samenvatting staat Juist is#
doch wij wensen ons het defini
tieve oordeel voor te behouden
tot wij deze publicatie van docu
menten zelf onder ogen hebben
gehad. Wij hopen, dat dit spoedig
het geval zal zijn en wij verzeke
ren onze lezers, dat wij hun dan
onze bevindingen niet zullen ont
houden.
