Nu groot werk voor de S.D.!
m
Spiegel der wereld
Duitsers willen geen
gehalveerd Duitsland
Februari: gouden harten
en pannekoeken
St-
BSaa
Anton van der Waals in vaste dienst
voor f 1100 p. m.
Groothandelaar in
mensenbloed
Schaak-rubriek
§ft
|g
81
15
m
i
i
m
m
m
Langs de wegen
der kunst
Scheepstijdingen
VICUTIN
Kerknieuws
YiLIM'W
Radio-programma
Weg pijn. Weg griep
TUIN KALENDER
Woensdag 11 Februari 1948
3
Spionnage in Nederland
De lezer zal uit onze vorige artikelen begrepen hebben, dat de 8.D.
over Anton van der Waals tevreden wu na alles wat hjj voor de Duit
se zaak had gedaan. Scbreleder was zeer tevreden, doch niet voldaan.
De nieuwe aanwinst van het korps werd voor andere, nieuwe, groot
ser zaken gezet.
Nu de zaak in Bloemendaal, commandeert Scbreleder, als de laatste
handtekening gezet is onder de stukken die een Haarlemmer in de
dood voerde. Dc zaak-Blocmendaal, met die Illegalen
zeerste. Onze Informaties wijzen uit.
dat de S.D. hem op het spoor Is en
ik ben gezonden om te waarschuwen.
Hij moet het land uit. hij moet ~naar
Engeland. Ik wil hem spreken, morgen-
middag in café B.. om te overleggen,
hoe we hem het best wegkrijgen".
De volgende dag drinkt Van der
Waals een biertje in café B. Drie
tafeltjes verder zitten twee SD-ers
in burger, gereed om toe te slaan
als de verrader het teken geeft. Er
komt een man, die aarzelend rond
ziet. Anton neemt hem even op,
geeft hem een hand en praat wat
met hem.
Ik ben gestuurd door me
vrouw Dobben, zegt de man. De
spion voelt de voorzichtigheid,
waarmee zijn gast optreedt. Is deze
man Dobben zelf, of is het een an
der, die de kat uit de boom moet
kijken? Toeslaan heeft geen zin,
aleer Van der Waals de zekerheid
heeft, dat de man, die hier naast
hem een kop thee drinkt, Theo
Dobben zelf is. Maar de man is op
zijn hoede. Hij zegt alleen maar:
„Ik kom op een boodschap van me
vrouw Dobben."
Noodlot
Dan grijpt het noodlot in. Er
komt een toevallige voorbijganger
binnen, die een kop koffie bestelt.
De man drinkt, kijkt wat rond en
6teekt dan plotseling zijn hand op.
„Hallo, Dobben, goeiemiddag!"
Van der Waals wacht tot de kof
fiedrinker vertrokken is. Dan heft
hij de hand op. Een schijnbaar
toevallige, simpele beweging. Drie
Van der Waals knapt het op bin
nen zes weken. Hij kiest een valse
naam en zorgt er voof in kennis te
komen met de klooster-broeder Jo
seph Klingen te Bloemendaal bij
Haarlem. De broeder is er van
overtuigd, dat Van der Waals een
agent is van de Nederlandse rege
ring te Londen. Hij vertrouwt hem
en vertelt hem veel.
Op 26 Mei worden broeder Jo
seph, de prior en vijf illegale me
dewerkers gearresteerd. Van der
Waals is er zelf bij om aan te wij
zen wie broeder Joseph is. In de
bibliotheek wordt een zender ge
vonden. De geestelijke erkent, na
afmattende verhoren dat hij de
man is die Bierhuys aan een wa
pen hielp. Een paar dagen later
worden nog acht andere onder
grondse werkers gegrepen.
De collega's van de SD, wel
haast jaloers, feliciteren de heer
Schreieder met de aanwinst, met
Anton van der Waals. Deze blijkt
in staat te zijn voor groot werk en
daarom wordt zijn salaris van nu
af aan bepaald op f 1100.per
maand met vergoeding van alle
kosten en met extra uitkeringen
voor bijzonder belangrijke op
drachten.
Als een adder glijdt hij tus
sen de Illegale werkers. Nu
duikt hü hier, dan weer daar
op. Hij heeft geld, hij boezemt
vertrouwen in, hij praat glad
en handig, hij gloeit van va
derlandsliefde en vrijheids
drang. Soms heet hij De Wil
de, dan weer Cranendonk of
Veenstra, Van Veen of Van
Lynden. Soms is hij blond,
dan weer donker. Nu eens
draagt hü een bril, dan weer
een snor. Zijn tong is glad,
zijn manieren zijn innemend,
zijn inzicht in de taak der ille
galiteit is groot, zijn moed fin-
begrensd. Hij wordt geloofd,
hij wordt vertrouwd. En hij
wordt een groot leverancier
van mensenbloed
Theo Dobben in Amsterdam
strijdt zonder vrees of blaam de
vaderlandse strijd tegen al wat
Duits en al wat nazi is. Van der
Waals hoort van hem spreken in
illegale kringen; hij krijgt het
adres in handen en hij loopt er
eens aan.
Mevrouw Dobben is op haar
hoede. Zij kent de gevaren, die
haar man bedreigen en zij zegt niet
meer, dan zij kwijt wil zijn. Ze
praat tegen niemand over Theo.
Maar Van der Waals heeft een
goed verhaal gereed:
..Ik ben agent van de geheime
dienst, wij weten in Londen wat uw
man doet en wij waarderen het ten
Fan der Waals maakt carrière
bij de S.DJ Schreieder wordt
gelukgewenst met die geweldige
kracht. De schilder-electrician
krijgt f 1100.per maand trade-
ment. plus onkosten, plus èxtra
beloningen voor extra grote
zaken. Hij ontziet niets en nie
mand en laat niet af voordat
iedereen die onder verdenking
staat als illegaal werker, door de
mand is gevallen.
tafels verder staan twee mannen
op, lopen rustig nader en grijpen
samen toe. Dobben is een verloren
man. Een half uur later begint het
verhoor al. Theo Dobben zwijgt.
Geen woord krijgt men er uit.
Van der Waals is nog niet te
vreden. Deze Dobben heeft mede
werkers gehad in het verzetswerk.
Die medewerkers moet hij óók
hebben, ook al zwijgt Dobben.
Een paar dagen later gaat hij
brutaalweg naar mevrouw Dobben
en vraagt haar man te spreken,
die niet naar het afgesproken café
i$ gekomen
1 Mijn man is verdwenen, zegt
de vrouw. Vermoedelijk door de
Duitsers gearresteerd.
Dat is verschrikkelijk, maar
uw man was onvoorzichtig. Ik heb
u nog zo tijdig gewaarschuwd!
Londen was op de hoogte van het
gevaar, maar uw man heeft het
beter willen weten. Nu zullen óók
zijn medewerkers door de niets
ontziende S.D. worden gearres
teerd. Tenzij wij direct helpen.
Een paar dagen later worden
vier medewerkers van Theo Dob
ben gevat. Van der Waals hand
haaft bij de S.D. zijn faam: hij is
een handige jachthond, hij is ge
schrikt voor het „grote" werk.
Sch*-eiecler geeft hem een nieuwe
opdracht. Daarin wordt de naam
van burgemeester Oud genoemd.
Daarin wordt veel over Engeland
gesproken!
Onder leiding van A. van Steenis
GEWAAGD COMBINATIESPEL
Dat Wit in het Boedapester gam
biet ook als hij goed antwoordt,
toch ook zeer moeiBfk spel kan krij
gen, Is algemeen bekend. Bij de mo
derne meesters is de variant niet in
trek. Dit behoeft echter geen bewijs
te zijn dat hij niet goed is. We krij
gen een spel dat rijk is aan combi
naties en nu is het maar de vraag
wie zich daarin het best thuisvoelt.
Het is een heel ander spel en eist
heel andere capaciteiten dan het po
sitiespel. Ik geef hieronder nog een
voorbeeld van het Boedapester gam-
«i?u-
IS
W
IS WA
T/
mm
jpy
Voor problemisten deze keer een
tweezet van D. Manzoni uit „l'Italia
Scacchistica".
P Vrijdag 6 Februari heeft het
Anglo-Amerikaanse militaire
bestuur van Bizonie de nieuwe be-
stuurs-organisatie. waarvoor de
grondslag was gelegd tijdens de be
kende besprekingen te Frankfort
van 7 Januari, afgekondigd. Zoals
men weet, heeft de Franse regering
nogal scherp tegen deze nieuwe re
geling geprotesteerd: de afkondiging
ervan bewijst intussen wat wij in
onze beschouwing van 13 Januari
over deze materie al in het vooruit
zicht hadden gesteld dat de Ame
rikanen en de Engelsen zich door
dit protest niet hebben laten weer
houden.
Hoe is de ontvangst van de nieuwe
bestuursorganisatie in Duitsland zelf
geweest? Over het algemeen geno
men ongunstig, althans uiterst ge
reserveerd. zij het ook, dat bij de
diverse partijen en groeperingen
hierbij heel verschillende overwe
gingen en argumenten in het spel
zijn.
Het felst te t keer gaat natuurlijk
de communistische S.E.D.. Zij. bran
den los tegen hun partijpolitieke
tegenstanders in de Westelijke zones
van Duitsland, die „bfewust de een
heid van Duitsland hebben opge
offerd aan de verwezenlijking van
het plan-Marshall en hierdoor een
niet meer uit te wissen historische
schuld op zich hebben geladen".
Deze en dergelijke terminologieën
lijken verdacht veel op die, welke
de extreem-rechtse partijen in do
Republiek van Weimar tegen dc on
dertekenaars van het Vredesverdrag
van Versailles plachten te gebrui
ken. Voor de zoveelste maal geldt,
dat les extrèmes se tou
ch ent de uitersten vinden
elkaar), al blijft het de naieve be
schouwer wonderlijk aandoen, om
dit fel nationalistisch jargon speciaal
uit de mond van de geestelijke na
komelingen die „vaterlandsse Gesel
len" te moeten horen.
Van deze terminologie naar het
woord landverraad is maar een hele
kleine stap. De communistische af
gevaardigde in de Landdag van
Nordrhein-Westfalen. Ledwohn,
heeft die stap dan ook al gedaan en
alle politici, die aan de besluiten
van Frankfort deel hadden, land
verraders genoemd. Daar hij deze
belediging niet wilde intrekken en
de beide communistische ministers
van dit land in deze achter hem
gingen staan, zijn beiden, zoals wij
dezer dagen reeds gemeld hebben,
onmiddellijk door minister-president
Arnold uit hun functie ontslagen.
jVÏAAR. zoals wij al zeiden, de an-
iVA dere partijen zijn ook niet ver
heugd over de nieuwe bestuursrege-
ling. Zij voelen natuurlijk heel goed,
dat hierin inderdaad het begin kan
liggen voor een verdeling van Duits
land in twee helften En hoewel
sommigen hunner reëel genoeg ziin
om deze dreigende werkelijkheid
(die in ieder geval buiten hun wil
zal omgaan) onder de ogen te dur
ven zien en er hun politiek op in te
richten, heel wat anders is het om
de massa van het Duitse volk. dat
wij zijn ervan overtuigd op het
ogenblik van geen verdeling wil we
ten, dit royaal in het gezicht te zeg
gen.
Vandaar dat zij zelfs als zü. zoals
de C.D.U. en de socialisten deze
bestuursregeling wel aanvaarden,
dit toch minstens doen met het
voorbehoud, dat de verantwoording
ervoor niet bij hen ligt, maar bij het
Geallieerde militaire bestuur van
het Westen.
Hiernaast worden nog allerlei be
zwaren van technische aard ge
hoord. Zo zjjn b.v. de federalisten,
waartoe in dit geval in hot bijzon
der de Beierse en andere Zuidduitse
Katholieken behoren, van mening,
dat de nieuwe bestuursregeling veel
te centraliserend is. terwijl dc so
cialisten. die in Duitsland van ouds
een typisch centraal georganiseer
de massapartH zijn geweest, vinden,
dat aan de onderscheiden Lander
nog veel te veel aparte bevoegdhe
den zijn gelaten.
De C.D.U. heeft zelfs, niet voor
de eerste maal overigens, weer
eens een initiatief genomen om te
komen tot de instelling van een
soort van centraal bestuur voor
heel Duitsland. Zii heeft n.l. bij
monde van haar partijleider uit het
Westen, Adenauer, op een vergade
ring te Düsseldorf het voorstel ge
daan, dat alle Landdagen één ver
tegenwoordiger op 750.000 kiezers
per bepaalde partij (berekend vol
gens de stemmenaantallen der laat
ste verkiezingen) zullen aanwijzen
voor dat toekomstige centrale be
stuur. Het meest tekenende van dit
voorstel vilden wij, dat het Ade
nauer is. die dit heeft voorgesteld,
aangezien hij tot dusver zeker niet
bekend stond als een speciale voor
stander van die Duitse eenheid,
waar anderen, ook in zijn partij,
zich zo druk over maakten.
biet, ook gespeeld in de competitie
van de 1ste klas van de H.B.S. De
zwartspeler is de heer F. W Stiel,
die van een gewaagd combinatie
spel, niet altijd tot zijn voordeel,
maar dikwijls wel met fraai resul
taat. houdt.
Wit: Ir. J. Elzerman Zwart: F.
W. Stiel.
1. d4—Pf6, 2. c4e5, 3. de5:—Pe4
(1), 4. Pf3(2)Pc6, 5. a3a5, 6.
Dc2 (3)d5! 7 ed6:ep (4)—Lf5! 8.
dc7: (5)Dc7:, 9. Pji4—Pd4!(6)10.
Dd3(7)Pf2:11. De3t(8ï— Pe4, 12.
Pf5:?—Pc2t en wit geeft op. De
dame gaat vex-loren tegen loper en
paard. Jammer, maar begrijpelijk na
het uitzoeken van zovele mogelijk
heden. Wit dacht de moeilijkheden
te boven te zijn en dus de inzinking.
Een veel voorkomend 'verschijnsel.
Eenvoudig was het echter niet voor
Wit Op Dd4: volgt nog sterker dan
na de 10e zet Lc5. Op Kei volgt
0—0—0. Het beste was waarschijn
lijk de dame4 weer naar d3 terug te
spelen, waarna zwart met De5 de
aanval voort kon zetten. 12. Dd3
De5. 13. Pf5:Pf5: en zwart heeft
goed spel.
1. De Fajarowicz variant.
2. Direct het paard verjagen met
f3 gaat niet Dh4t 5g3Pg3:t enz.
Ook Dd4 of d5 voldoen niet; er volgt
Pc5 en de vooruitgeschoven witte
dame helpt zwart's ontwikkeling
met tempowinst. Voor Pd2 zie (3).
3. Het vroegtijdig in het spel bren
gen van de dame levert voor wit tal
van gevaren op (zie het verloop van
deze partij). Het is niet eenvoudig
het paard e4 aan te vallen. 6. Pd2?
Dan volgt 6.Pc5. 7. g3Pe5:, 8.
Pe5:De7, 9 f4—d6, 10. Pef3??—
Pd3t. Niet nodig maar verrassend en
aardig.
4. Na cd5:Dd5: (Zwart offert hier
een tweede pion voor de aanval).
5. Wit wil de tweede pion ook be
houden, maar helpt zwart zich ont-
wikkelen.
6. Met Pf2: had wit een pion en de
kwaliteit kunnen krijgen, maar het
paard kan moeilijk terug en 't is niet
het spel van zwart, die verwikkelin
gen zoekt en het initiatief wil hou
den.
7. Het is moeilijk een goede plaats
voor de dame te vinden Na Ddl
volgt Dc4: met dreiging Pc2t, dus
11. Pc3—Pc3:, 12. bc3:Dc3:t, 13.
Dd2Pc2t enz. Na Da4tb5l moet
de dame ook naar dl, immers op cb5:
volgt DcltDdl en Pc2i\
8. Geen van de aanvullende stuk
ken kan genomen worden. De dame
staat dubbel schaak. Dd4:? Dan
volgt Ic5, 12. Dg7:0—00 met mat-
dreiging' Tdl Na Pd2 is de stelling
uiterst moeilijk.
Oplossing driezet uit de vorige
rubriek.
1. Ka2. Op 1—Da8: volgt 2. Ld3t—
Ke3 en Te2t.
Op 1ab5: volgt 2 Td2d5 en
de rest is eenvoudig.
Op 1—Ld4 volgt 2. Td4:t—cd4:
en 3. Td4t.
Op 1Lg4: volgt 2. Td2d5 enz.
Op 1Le6 volgt 2. Ld3t enz.
Het politieke hart van het Britse Im
perium. de vergaderzaal van het En
gelse Lagerhuis, werd tijdens de Blitz
door Duitse bommen zwaar bescha
digd. Maar het hart bleef kloppen:
Engeland s volksvertegenwoordigers
namen hun intrek in een ander deel
van Parliaments House. Het stalen
geraamte voor het herstel van de
Lagcrhuiszaal is echter al gereed en
men hoopt ondanks het huidige
tekort aan metselaars in Engeland
de herbouw in 1950 voltooid te heb
ben. Door dc binten van het skelet
ziet men een toren van de aan dc
overkant van Whitehall gelegen
Westminster Abbey.
(Ingezonden mededelingJ
Jaag die Rheumatiek uit
Uw ledematen.
Ontdoe Uzelf van die slópende kwaal.
Neem regelmatig Kruschen Salts
Iedere morgen in Uw eerste kopje
thee en ge voelt U al gauw een
heel ander mens Dat doet de weten
schappelijke samenstelling van Kru
schen zes minerale zouten Die
wekken de bloedzuiverende organen
weer op tot Jeugdig krachtige werking.
Ook Uw organen hebben die opwekking
nodig Waarom zoudt ge zc die dan niet
geven, met Kruschen Salts onder Uw
bereik en met het vooruitzicht weer
helemaal dc oude te worden, vif en
fit en tot het verzetten van bergen in
staat? Kruschen Salts wordt over de
hele wereld verkocht Vraag Kruschen
Salts bij Uw Apotheker of Drogist.
OP 20 FEBRUARI WORDT IN DE
Koninklijke Schouwburg te 's-Gra-
venhage het 40-jarig toneeljubüeum
van Fie Carelsen gevierd met de
première van het blijspel „Die lieve
Christabeil" van Aimée Stuart en
Peter Rose. De jubtlaresse vervult
hierin de hoofdrol.
DE IN HEEMSTEDE WONENDE
cineast Chr Pointl zal op 19 Febr.
a.s. een drievoudig jubileum vieren
Het zal dan vijftig jaar geleden zijn,
dat hü zijn carrière als kunstschil
der begon, veertig jaar geleden, dat
hij begon te filmen en vijf en twin
tig jaar geleden dat hij Nederlander
werd, na uit Oostenrijk te zijn ge-
emigreerd. Hij is de maker van be
kende films, o.a. „Perpetuum mo
bile" welke film momenteel in
Amerika wordt gecopieerd.
AAN HET FESTIVAL VOOft
muziek en dramatische kunst, dat
van 22 Augustus tot 11 September
te Edinburgh wordt gehouden,
neemt ook het Concertgebouworkest
deel onder de leiding van Eduard
van Beinum en Charles Munch
TIENTALLEN CANTINE-WA-
GENS zijn reeds in Indonesië aange
komen. Hoe dankbaar onze jongens
voor deze giften zijn. blijkt wel uit de
afbeelding van dc cantinewagen „Am
sterdam" die ergens in Indonesië de
jongens aan een behoorlijke dronk
Oude gebruiken in Engeland
Met Kerstmis eet de Engelsman kalkoen (als die te krijgen is) en
plumpudding; met Pasen eieren (als het rantsoen dat toelaat) en „hot
cross buns"; warme, zoete broodjes met een kruisvormige insnijding
in de bovenkorst. En op „Shrove Tuesday", de dag vóór Aswoensdag,
eet heel Engeland pannekoeken. Verder is het een Dinsdag zoals alle
andere Dinsdagen en het doet ons even vreemd aan te bedenken, dat
gedurende vele eeuwen deze dag, né Kerstmis, als de voornaamste
feestdag van het gehele jaar werd beschouwd.
.Van heidense oorsprong
Allerlei feestelijkheden en ge
bruiken waren er aan verbonden,
de meeste zo oud dat men er de
sporen van heidense godsdienstige
betekenis in kon herkennen, en die
afs bijgeloof vele eeuwen hebben
voortgeleefd. Het is b.v. nog niet
zo heel lang geleden dat in som
mige streken geloofd werd dat het
ongeluk zou aanbrengen als men
op Shrove Tuesday géén panne
koeken at.
Hanegevechten behoorden ook
tot de feestelijkheden en hielden
hier en daar stand tot het begin
van deze eeuw. Op het eind van
de achttiende bestond een gedeel
te van het inkomen van sommige
Schotse schoolmeesters uit de in-
leggelden van door hun school op
deze dag georganiseerde hanege-
vechten, waarbij zij tevens de ha
nen cadeau kregen,_die weigerden
te vechten.
Voetballen in de straten, touw
trekken en hardlopen behoorden
ook bij deze dag, terwijl sommige
streken een vorm van .luilakken"
kenden, die veel geleek op het
Pinkster-luilakken in sommige
streken in Nederland.
Eldersgingen de kinderen bij
vrienden en familie op bezoek,
zongen liedjes en kregen pennies
of kleine cadeautjes; weer in an
dere streken zongen zij langs de
huizen; gebruiken die herinneren
aan de Nederlandse nieuwjaarsvi
sites en aan de „Sintemaarten" van
sommige dorpjes in Noordholland.
Pannekoekenklok
In het Noorden van Engeland
geloofden de kinderen, dat de pan
nekoeken bij het luiden van de
„pannekoekenklok" van de toren
naar beneden kwamen: in Durham
moesten zij hun pannekg'ek halen
uit de muil van een draak, die de
klopper op de kerkdeur vormde.
De meeste van die gebruiken
zijn, behalve misschien hier en
daar in afgelegen dorpjes, zo lang
zamerhand uitgestorven. Het langst
hield het luiden van de pannekoe
kenklok stand: het sein voor het
sluiten, meestal om elf uur of om
twaalf uur, var scholen, werk
plaatsen en fabrieken, zodat ieder
een aan dè feestelijkheden Icon
deelnemen en tevens het sein dat
met het bakken van de koeken
moest worden begon* cn.
Ook deze gewoonte heeft het
moeten afleggen, toen tijdens de
oorlog geen enkele klok geluid
mocht worden: immers, het luiden
van de kerkklokken zou het alarm
signaal zijn bij een eventuele in
vasie.
Eén oud gebruik echter is na de
oorlog in ere hersteld: het panne-
koekengevecht in de Westminster
School, de bekende „Public School"
die met Eton en Harrow op een
lijn gesteld wordt. Ook dit werd
tijdens de oorlog, toen de school
geëvacueerd was, stopgezet; im
mers toen hadden ze geen „bar" als
scheiding tussen „Higher" en „Lo
wer" School, en over die „bar"
moet de pannekoek heengegooid
worden.
Maar nu verzamelen de jon
gens van Westminster zich op
pannekoekendag weer in de
school-hal, waar de klok met
plechtig ceremonieel „de" pan
nekoek binnenbrengt o« de
lucht in werpt. De jongens, die
deze gelegenheid hun keurige
zwarte pak met hoLo hoed
thuisgelaten en werpen zich,
in hun oudste plunje, of in
gym-tenue in het gevecht. Wie
de pannekoek bemachtigt, of
wie het grootste stuk te pak
ken heeft, krijgt de prijs. Dit
placht een gouden souverein
en een nieuwe shilling te zijn,
maar in onze goud-arme tij
den wordt nu meestal het eer
ste geldstuk door een bankbil
jet vervangen.
St. Valentine
Er gaat in uit land van tradities
wel geen maand voorbij zonder de
een of andere oude gewoonte, en
het is dan ook niet te verwonderen
dat Februari er nog een heeft!
Veertien Februari is St. Valentine
en op de vooravond van deze dag
plachten jongelieden van beiderlei
kunne bijeen te komen, om bij lo
ting hun liefje voor het komende
jaar te trekken. Gedurende dit jaar
was de jonge man de Valentine, die
„haar" overal moest escorteren en
haar op haar wenken, bedienen.
Later, in de 17e eeuw bijv., zon
den de heren hun Valentines ge
schenken, soms zeer kostbare zoals
sieraden, handschoenen en kousen,
de laatste bij een dozijn paren te
gelijk! Aan het eind van de
achttiende eeuw zag de papieren
Valentine het licht, fraai beschil
derd, geëtst of gegraveerd. In al
lerlei vorm en gedaante hield deze
vele jaren stand, beleefde zijn
grootste populariteit onder Ko
ningin Victoria: kunstig bewerkte
gevalletjes met zijden strikken en
veel verguld, met pijlen door har
ten en vergeetmijnieten, met senti
mentele rijmpjes en fraai bewerkte
bijpassende enveloppen, de een al
mooier dan de ander.
Toen kwamen de komische Va
lentines in gebruik, caricaturen
van knielende aanbidders die wor
den afgewezen, van oude vrijsters
met een kat of schoot en dergelijk
fraais. Van jaar tot Jaar nam het
aantal Valentines in aantal toe, tot
een record van 618.000 in één jaar
werd bereikt en het postkantoor
eer oproep deed om toch vooral
vroeg te ».osteh, liefst een paar da
gen van te voren.
Maar de Kerstkaarten kwamen
in zwang en de Valentine nam een
steeds bescheidener plaatsje in, tot
we in het begin van deze eeuw le
zen dat het gebruik is uitgestor
ven.... Wat echter niet helemaal
juist was. Want nog altijd kan de
jonge man, blozend en verlegen,
een winkel binnenstappen om voor
het meisje zijns harten een keuze
te doen en haar dan anoniem een
met pijlen doorschoten en met ver
geetmijnieten omzoomd hart toe te
zenden voor de luttele som van
enkele pennies, of een met goud
gevoerd en met satijnen strikjes
versierd dito van veel groter for
maat voor evenvele shillings.
Waaruit men zou kunnen conclu
deren dat de grootte van iemands
liefde van de gespekthcid van zijn
portemonnaie afhangt, als deze
conclusie zelfs voor deze cynische
tijden niet wat él te cynisch was!
En het „gedicht" van twintig cents
is in ieder geval even „mooi" als
dat van twee gulden!
W. PINCHIN-WAGEMAKER.
ALDABI, R'damRio de Janeiro
pass 9 Febr Fernando Norönha;
HUGO DE GROOT, 9 Febr v New
York te Baltimore; MAASKERK.
West-AfrikaA'dam 10 Feb te Le
Havre verw; MELISKERK, 10 Febr
v Dakar te Freetown verw; NIGER-
STROOM, 10 Febr v Douala te San
Thome verw; NIJKERK, 9 Febr v
Marseille n Port Said; POELAU
LAUT, 10 Febr v Makassar te Soe-
rabaya verw; DELFTDIJK, 5 Febr
v Vancouver te New Westminster:
LISSEKERK, 9 Febr v Cuddalore
te Colombo; LEOPOLDSKERK, 8
Febr van Shanghai te Hongkong;
LUTTERKERK, 9 Febr v Bombay n
Aden; MEERKERK, 8 Febr v Singa
pore te Manilla; MOLENKERK, 9
Febr v Yokohama te Shanghai;
VEENDAM, 8 Febr v Bermuda n
New York.
„Maar waarom juist in Axen?" wilde Frido-
lin weten.
„Dat* begreep ik eerst ook niet. maar ik was
er zeker van die reden wel te zullen vinden, als
ik eerst maar dat orgel had onderzocht. Daar
om ben ik spoorslags hierheen teruggekeerd cn
wachtte mijn kans af om ongestoord een tijd
alleen met het orgel te kunnen zijn. Zowat een
uur, voordat jij de kerk binnenkwam, had ik het
gevonden. Vanmorgen begon ik, na 4e koster lis
tiglijk weggelokt te hebben, te experimenteren
met dat onwelluidende accoord, maar wanneer
ik het speelde miste het de uitwerking die mij
eerst zo had getroffen."
„Toen ben ik het orgel zelf gaan onderzoe
ken. Het is een electrisch orgel, moet je weten.
Ik had een paar instrumenten meegenomen en
warempel toen ik de leidingen binnen in het in
strument naging, vond ik ook die doos. die ik
zoëven de ..frequenter" doopte. Ik ontdekte even
later, dat die fraquentor ingeschakeld kon wor
den. niet alleen door ons accoord te spelen,
maar door tegelijk de juiste registers uit te
trekken. De registers waren als een soort electri-
sche weerstand ingericht, vernuftig en zo werd
het mogelijk door bepaalde registers te bedie
nen ook de frequenter op bepaalde sterkte te
stellen. Ik kon toen ook nagaan welke sterkte
ongeveer Ossiefski gebruikte, toen hij werd
doodgeschoten. Ik denk, dat hij juist een demon
stratie gaf aan een van de partijen die wij al
hebben ontmoet en dat de andere daarbij als
storend element optrad. Nu komen wij aan het
einde. Toen jij binnenkwam had ik de grootsto
sterkte van dc frequenter al gevonden en die ook
heel even geprobeerd. Jij schreeuwde, ik keek
om, zag de schutter aanleggen, bukte, zodat
ik nog juist bij de toetsen kon en trok meteen
het sterkste register uit. Ik was er haast zeker
van. door de enkele seconden waarin ik de
grootste kracht van de frequenter al op mijzelf
had toegepast, dat onze vijand als hij niet
heel snel reageerde op zijn plaats verlamd
zou worden. Het was alleen nog een kwestie of
ik het nog genoeg zou volhouden. De man moet
het begrepen hebben; hij schoot zijn pistool leeg
op mijn handen, die hij juist nog kon zien' en
wat er toen gebeurd is, weet ik niet. Hij moet
toch zeker ook bewusteloos zijn gpraakt, zoals
jij en ik."
Toen sprong Peter plotseling op: hij greep
Fridolin met beide handen bij de schouders en
schreeuwde van pijn, toen hij zijn gewonde hand
voelde en liet haar weer los.
„Peter," riep Fridolin verbijsterd, „wat is er?"
„Bij de valk-koppige Horus." kermde Peter.
„V/ij zijn de grootste stommelingen, die ooit het
schimmenrijk van Osirius zullen betreden. Fri
dolin. Fridolin! Het'lidteken boven het oog!! De
man. die jij zag, die op mij schoot, die man was
de chauffeur van'Kubelin!"
„En wat dan nog?"
„Die Kubelin, mijn lieve Fridolin. gaat er nu
met de uitvinding van door. Want dié chauffeur
is niet meer hier en hij heeft natuurlijk aan
Kubelin verteld, dat ik er achter ben gekomen
en Kubelin zal zijn maatregelen nemen. Of hij
was hierheen gekomen om ons als ratten te ver
delgen óf hij is met het geheim gevlogen!"
„Maar Peter, wij hebben het toch hier, in het
orgel!"
„Dat is maar een modelletje, Fridolin. Het
duurt weken, als de werking ervan precies wordt
uitgeplozen en misschien zit er wel een deto
nator in om het te doen exploderen als het wordt
losgemaakt. Dat lijkt me zelfs heel waarschijn
lijk, omdat niemand na Ossiefski's dood zich om
dat ding bekommerd heeft. Fridolin, Fridolin,
nóg is de zaak niet verloren, maar
Radeloos keek Peter om zich heen. maar wat
hij zag was alleen de boerenknecht die loom uit
het gras opstond en luid gapend zijn armen uit
rekte.
„Hédaar!" riep Peter. „Heb je soms iemand
uit de kerk zien komen?"
De knecht dacht r.a.
„Ewel," sprak hij ten leste. „Temet kwaom 'k
hieraon, toen d'r entje wegging. Ik daoch nog,
dattie ziek was; hij liep als een kip. die net zn
strot is omgedraoid. Maor verder ging 't weer.
dunkt me."
„Hoelang was dat geleden?"
,.'n Stief kwaortierke. dunk me."
„Waar ging hij naar toe?"
„Naar het dorrep. dunk me,"
„Bedankt!" riep Peter en hij keek Fridolin
met wilde ogen aan
„Van wie is die fiets?", vroeg hij haar.
„Ben ik mee gekomen!"
„Praclitig. Jij rijdt en ik achterop; 't kan niet
anders met die hand Vooruit, naar huis toe."
En gedwee waagde Fridolin zich aan het expe
riment. Een keer vielen ze. een andermaal bijna,
maar tenslotte ging het toch Pete^riep onder
weg nog een enkele maal een Egyptische God
heid aan. wanneer zün hand in een pijnlijke
situatie kwam, maar verder werd er niet gespro-
(Wordt vervolgd)
ken.
Inaczonden mededeltnc
X
WOND- en BABYZALF
met hüidvitamine
Ned. Herv. Keric
Beroepen te Dordrecht (vac. A.
Oskamp) J. A. Dankbaar te Maas
sluis te Dordrecht (vac. J. H.
Smit Sibinga) P. M Mentzcl t#
Naaldwijk te Jaarsveld H. A. v.
Slooten te Haoftcn te Kerk-
Aveznath (toez.) O Ewoldt te Rijs
wijk (Gld.) te Varik (toez.) L.
Brink te Goast-Ferwoudc te
Brussel A. Braakman te Amersfoort
te Paramaribo (Suriname) S.
Bijleveld te Klmswcrd (Fr.) die dit
beroep heeft aangenomen - te
Doorwcrth-Hcolsum F. H. J. Bik te
Voorst te Steenbergen H. J. L. A.
Couveé te Welsum.
Aangenomen naar Engwlerum S.
de Vries te Sicjdcburen naar
Pcsse (Dr.) A. Ploeger, zend. pred.
met verlof te Appingcdam.
Bedankt voor Geldermalsen H.
W. Cazemier tc Wolvcga (Fr.)
voor Picrshil J. Baarslag te Krab-
bendlike (Z.) voor Wolfaartsdijk
(toez.) W. L. Heijmans te Oude-
lande voor Ritthem (toez.) J. de
Boer, cand. te Zaandam.
Gcref. Kerken
Beroepen te Emmen (vac. J. H.
Binnema) G. v, Wilgenburg te Aal
ten te Medomblik J. Firet. cand.
te Dordrecht.
Bedankt voor Alphen aan de
Rijn (vac. J. H. A. Bosch) W. Die-
persloot te Francker voor Brou
wershaven (als Evang. pred. op
Schouwen) C. v. RU te Houwerzijl
voor Joure W. H. J. de Boer te
Midwolda (Old).
Chr. Geref. Kerken
Tweetal te Rotterdam-Z. H. van
Leeuwen te Tholen en C. v. d. Weelo
te Harderwijk.
Vrije Evang. Gemeenten
Beroepen te Rotterdam (vac. D.
Visser) J. v. d. Werfhorst te Fra-
neker.
Ingezonden mededelingen
Uf
Een rover kwam
laatst zonder dralen
M'n enige dochter
weghalen;
Ik kreeg toen bericht
Om de losprijs
voor 't wicht
Niet met geld doch
met „TIP te betnlenl
Inz. Hr C. A., Nijmegen, ontv. 1 11. TIP
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.— Nws, weer.
19.15 Leger des Heils, 19.30 Actubel
geluid. 19.45 Eng. les (gevord.), 20.-
Nws, 20.05 Progr proloog, 20.15
Radio philh. ork., 21.10 Eerste Lij
densoverdenking, 21.40 Ens. Eupho-
nia, 22.10 Volksliederen uit verschil
lende landen, 22.30 Nieuws. 22.45
Avondoverdenk., 23.Vioolsonates
van Bach, 23.35 Slotaccoord.
HILVERSUM II: 19.— Beginsel
progr. P. v. d. A., 19.15 Reg. ultz.
19.30 Cursus Amsterdam 1948, 19.45
Ds. Sirks, 20.Nws, 20.15 Malando,
20.45 De wereld is een draaitoneel,
21.45 Concertgebouw ork., 22.30 In
de tuin der poezie, 22.45 Reportage
6 daagse, 23.— Nieuws, 23.15 Dans-
programma.
Morgen
HILVERSUM I: 7.— Nieuws; 7 15
Ochtendgymn., 7.45 Radio Philh.
ork., 8.00 Nieuws, 8.15 Pluk de dag,
9.00 Voor de vrouw, 9.05 Ochtend
concert, 10.Clavecimbel; 10.15
zer, 13— Nieuws, 13 25 Lunchcon
cert, 13.45 Hors d'Oeuvre, 14.—
Amatin Trio, 14.30 Ljchtc orgel-
klanken, 14.40 Causerie v.d. vrouw,
15.Kwintet, 15.15 Kamerorkest,
16.Bijbellezing, 16.45 Piano-reci
tal, 17.00 Jeugdjournaal, 17.30- Het
moderne Franse lied, 18.Argen
tijns ork., 18.15 Land. en tuinbouw.
HILVERSUM II: 7— Nws, 7.15
Werkjes van Eric Coates, 7.30 Och-
tendrhythme, 8.— Nws, 8 15 Thea
ter orkest, 8.42 Viool en piano, 9.15
Morgenwijding, 9.30 Waterstanden,
9.35 Arbeidsvitaminen, 10.30 Van
vrouw tot vrouw, 10.35 Don Kozak
ken koor, 10.50 Kleutertje luister,
11.Vrouwen in de omroep, 11.20
Gr. muz.. 12.Les Gars de Paris;
12.30 Wcerpraatje, 12.33 In 't spion
netje, 12.38 Operette concert, 13.
Nws, 13.15 Pierre Palla, 14.De
vrouw, 14.20 Solisten concert, 15.
Voor zieken en gezonden. 16.— U
kunt. het geloven of niet, 16.05
Reprises, 16.45 Vergeten Nederland
se muziek, 17.— Kaleidoscoop. 17.20
Welk dier deze week, 17.30 Jeugd-
ensemble, 17.50 Reg. uitzeAd., 18.—
Nws, 18.15 Sport, 18.30 The Sky-
masters.
(Ingezonden mededeling)
Ruim meer dan 30 jaren lang is
Sanapirin
•een zeer gewaardeerd geneesmiddel.*
Prijs per koker i 25 tabletten 40 aIa
welvoorziene Apoth. en Drogisterijen.
12 FEBRUARI Een der meest ge
teelde voorjaarsbladgroenten is wel
de spinazie. Deze wordt in Maart of
April in de volle grond gezaaid. Om
de kieming te versneller legt men het
spinaztezaad vóór het zaaien één
twee etmalen in water. Daarna zaait
men het op rijen, die vijftien centime
ter uit elkaar liggen. Door het zaaien
op rijen kan men de grond beter on-
kruidvrij houden. Spinazie verlangt
een voedzame, stikstofrijkc vochtige
grondWie houdt niet van tuin
kers? Medio Maart kan zij al ge
oogst worden. Raapstelen, ook al zo'n
vroege groente, komen pas einde
April aan de beurt. Zaait U in een
voedzame en vochtige grond. Maart is
de tijd om buiten te zaaien.
