DAGBLAD VOOR AMERSFOORT,
WEERZIEN der MEESTERS
Samenwerking met
Communisten? nooit;
Pact van Vijf nog vóór
15 Maart gereed?
Vluchtende Tsjechoslowaken
in Duitsland
Niet veel spijt over einde
Bijzondere rechtspleging
Negentien doden
bij Dakota-ramp
Kunnen schoenen
vrijkomen?
C VANDAAG...
Studenten betogen
voor vrijheid
„Europa moet afstand doen van zijn
koloniaal bezit in Amerika"
Anti-Britse stemming
Woensdag 3 Maart 1948
Achtste jaargang, No. 960
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements
prijs 31 cent p. w. of 4.~ p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDE R.
Comité's van actie krijgen volmacht
van minister van Justitie
Tsjechoslowaakse vluchtelingen hebben de Duitse grens op enkele
plaatsen overschreden. Zij zijn in de Amerikaanse zóne geïnterneerd. In de
nieuwe volksrepubliek is de nationalisatie begonnen; in tal van bedrijven
zijn beheerders aan het hoofd gesteld. De comité's van actie hebben vol
macht van de minister van Justitie gekregen. De Engelse Labour-party
heeft een waarschuwing de wereld ingezonden naar aanleiding van de
communistische ..staatsgreep" in Tsjechoslowakije Dit is. kort samen
gevat het nieuws dat ons vannacht over de „Tsjechoslowaakse revolutie"
bereikte.
gri
het verstreken etmaal over de Duits-
Tsjechoslowaakse grens de Ameri
kaanse zóne binnengetrokken. Zij
behoren allen tot de ..intelligentsia
De Duitse politie, die de vluchtelin
gen heeft geïnterneerd, heeft jour
nalisten verboden de Tsjechen te
interviewen.
In Tsjechoslowakije zelf is de na
tionalisatie begonnen.
In Bohemen zijn 11 477 na
tionale bedrijfsleiders benoemd
voor 244 likeurstokerijen. 92
pharmaceutische fabrieken. 13
fabrieken van vetten en oliën.
450 constructiebedrijven. 650 za
gerijen. 15 drukkerijen en 13
leer- en rubberfabrieken. Deze
bedrijven zijn genationaliseerd
Volgens het orgaan van de jeugd
zijn nationale beheerders benoemd
in talrijke grote hotels, terwijl 12
nachtclubs gesloten zijn op last van
de jeugdbond.
Deze bond heeft tevens de zwarte
voorraden van de nachtclubs in be
slag laten nemen. Verzocht zal wor
den genoemde hotels in te richten
voor studerende jonge arbeiders
Ook de grossierderiien worden ge
nationaliseerd. 500 hiervan hebben
sinds Maandag een nationale be
heerder aan het hoofd
De Tsjechoslowaakse handels-
attaché- in Brussel heeft, in verband
met de gebeurtenissen in Praag,
ontslag genomen.
Benesj ziek?
Radio Hamburg wist gisteravond
te melden, dat president Benesj
ziek is geworden Praag heeft deze
geruchten echter nog niet bevestigd.
Benesj. die op zijn landgoed buiten
Praag vertoeft, zou over enige da
gen in de hoofdstad terugkeren
Cepicka. Tsjechoslowaaks mi-
nieter van Justitie, heeft in rpn ra
dioboodschap verklaard, dat de
..comités van actie geen vrees be
hoeven te koesteren hun wettelijke
bevoegdheden te overschrijden, daar
al hun beslissingen in he! belang van
de staat door de wet zullen worden
bekrachtigd."
Slaaf of vijand
Het nationale bestuur van de
Bnt.se Labourpar.tij heeft Dinsdag
bekend gemaakt, dat ..de val van
Tsjechoslowakije een waarschuwing
en een les is voor de democratische
socialisten, die thans nog hun toe
komst kunnen kiezen." De commu
nistische minderheid in Tsjechoslo
wakije, zo vervolgt de verklaring,
heeft, bevreesd voor een nederlaag
bij de verkiezingen, er de voorkeur
aan gegeven een dictatuur in te stel
len. Er is geen duidelijker bewijs
mogelijk, dat de communisten allen,
die zich niet onvoorwaardelijk aan
hun kleinste grillen onderwerpen,
als vijanden beschouwen. Slaaf of
vijand, een tussenweg is er niet.
..Tsjechoslowakije is een toets
steen der waarachtigheid en zij die
deze misdaad door de vingers zien.
bewijzen, dat zij oneerlijk staan te
genover de beginselen van het de
mocratisch» socialisme."
Zeven vragen...
Paasikivi, Fins president, heeft
Stalin naar aanleiding vap diens-
voorstel over een FinsS.U.-verdrag
een zevental vragen doen toeko
men.
Enige van deze vragen zijn: Welke
verplichtingen zal het voorgestelde
verdrag de Finse strijdkrachten, aie
reeds sterk zijn verminderd volgens
het vredesverdrag, opleggen? Welk
effect zal het op de openbare me
ning hebben? Zal het verdrag de be
trekkingen tussen beide landen ver
beteren of verslechteren? Welke te
rugslag zal het verdrag op het vre
desverdrag hebben? En wat is de be
tekenis van bepaalde clausules in de
verdragen met Roemenië en Hon
garije die door Stalin als voorbeeld
voor het verdrag met Finland wer
den genomen?
Alle Finse politieke partijen, be
halve de volksdemocraten die voor
standers van het verdrag zijn. voeren
nog besprekingen over Stalins voor
stel. De leiders van deze partiien
verklaarden Dinsdagavond, dat het
verdrag niet welkom is. doch dat het
onmogelijk is te weigeren het te be
spreken
Ofschoon de stad Helsinki een kal
me aanblik biedt, doen de meest
sensationele geruchten er de ronde.
Ook over de inhoud van Stalins
briëf. ofschoon deze gepubliceerd is,
wo**den de wildste speculaties ge
maakt.
Rasmus Hansen. Deens minister
van- Defensie, hpeft voor het parle
ment opnieuw de beweringen van
Sowjet-zijde. dat Denemarken. Noor
wegen en Zweden een geheim mili
tair pact met Engeland en de V.S.
zouden hebben gesloten, tegenge
sproken
Jeugdwedstrijden gaan
niet door
Daar van de Koninklijke Belgi
sche voetbalbond de mededeling
ontvangen is. dat het niet mogelijk
is dit seizoen een voldoende "sterk
jeugd-elftal samen te stellen, zul
len de wedstrijden van het Neder
landse tegen het Belgische jeugd-
elftal dit seizoen niet gespeeld
worden.
Praag meldt:
BENESJ NIET
AFGETREDEN
De Tsjechoslowaakse ambassade
te Londen heeft officieel een ..be
richt uit Praag" in een Londens
avondblad tegengesproken, waarin
gemeld werd. dat president Benesj
afgetreden was. In het krantenbe
richt werd gezegd, dat de commu
nisten nog niet toegestaan hadden
het aftreden bekend te maken, daar
zij zouden vrezen voor een geweld
dadige reactie bij het volk.
THANS FRANKRIJK?
„Verdedigingscomite s" in
in de fabrieken
Dp „France Soir" meldt dat vol
gen.': een te Belgrado uitgegeven
bulletin van de Knminform in
Frankrijk „communistische verde-
digingscomité's" zullen worden op
gericht naar het voorbeeld van die
in Tsjechoslowakije.
In het bulletin wordt «verklaard,
dat de communistische activiteit in
Frankrijk omvat een verdedigings
linie in de verschillende takken van
de nationale economie en verdedi-
gingscomité's onder de verschillen
de groepen van de bevolking, arbei
ders. boeren, kunstenaars en han
delslieden. Het bericht zegt verder:
Deze organisaties hebben ten doei
de Frans® economie en politieke on
afhankelijkheid te verdedigen te-
genover de zich ontwikkelende ten
denties van Brits-Amerikaans im
perialisme".
Volgens het bericht zijn commu
nistische verdedigingccomité s op
gericht in zeventig vliegtuigfabrie
ken m Frankrijk Andere comité's
zijn opgericht of worden opgericht
in de auto-, bouw- en»electrische
energie-industrie.
Belgisch toestel te Londen
neergestort
Negentien personen zijn gedood
bU een vliegtuigongeluk in Londen,
dat gisteravond gebeurde. Een Da
kota van de Belgische Sabena heeft,
vermoedelijk tengevolge van de
mist, op de London Airport de lan
dingsbaan gemist, is daarop neer
gestort en in brand gevlogen. Drie
passagiers ontsnapten aan de dood,
maar zij liepen ernstige brandwon
den op.
De Sabena-maatschappij te Brus
sel kon nog geen namen van de in
zittenden verstrekken omdat alle
nabestaanden nog niet zijn gewaar
schuwd. maar aan boord bevonden
zich behalve de drie Belgische le
den van de bemanning 14 Engelsen
(van wie er elf gedood zijn), een
Rus. twee Italianen, een Pool en een
Cubaan.
KERBS :m Dr. M. EUWEÏ
Te Den Haag is Je eerste ronde van het i&crcldkampioenschap schaken I94S
begonnen met een wedstrijd van Dr. Euwe tegen Keres cn Smyslov tegen
Reshevsky. De partij van Dr. Euwe werd na ,42 zetten afgebrokenterwijl de
tweede partij ui remise eindigde. De burgemeester van Den Haag. de heer
Visser, doet de eerste zet van de partij Keres—Euwe.
Russische minister van
Handel afgezet
Alexander Wassilvvvitsi Lyoebi-
mof, Russisch minister "an han-lel
sedert Maart 1946. is van ziin func
tie ontheven wegens onbevredigen
de prestaties, meldt Tass. Zijn op
volger is Wassuly Zjavojekof.
Productie hoog, weinig
exportmogelijkheden
„Er is alle reden om aan te drin
gen op opheffing der schoenendis
tributie en afschaffing der fabri-
eage-voorschriftcn. Hoewel de
schoenenindustrie in de Langstraat
nog grote moeilijkheden te overwin
nen heeft, wat betreft machines en
onderdelen en het tekort aan ge-
sehoold personeel de goede gang van
zaken nog belemmert, bedroeg de
productie bij d> geënquêteerde be
drijven In he^listrict Waalwijk in
1947 ongeveer 6.000.000 paren.
Kleinere bedrijven zijn hierbij
buiten beschouwing gelaten, zodat
mag worden aangenomen, dat het
district het vooroorlogse peil heeft
overschreden. Vooral omdat de ex
port van schoenen nog op grote
hindernissen stuit, is afschaffing
der distributie in Nederland ge
wenst." aldus de Raad van Bijstand
van de Kamer van Koophandel te
Waalwijk in zijn overzicht van de
schoen- en lederindustrie over 19-47.
Vreedzaam treffen tussen minister en Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
Hel verstrijken van de maanden heeft er waarschiinlijk veel toe bij-
gedragen. dat de ontmoeting tussen minister Van Maarseveen en de
Tweede Kamer op het stuk van de liquidatie van de bijzondere rechts
pleging een zeer vredelievend karakter heeft gedragen. De belangrijkste
voorwaarde daarvoor wérd geschapen toen de minister besloot ziin
voorstel om de tribunalen op 1 Januari j.l. op te heffen liet vallen om
er een nieuw voor in de plaats te stellen, dat de datum op 1 Juli 1948
stelde. De scherpe kanten waren er toen van af, omdat verwacht mag
worden, dat als straks de kantonrechters de taak van de tribunalen
zullen over nemen nog slechts zeer weinige en dan nog onbelangrijke
zaken moeten worden afgedaan.
Tribunalen worden
1 Juli opgeheven
De berechting van de politieke
delinquenten geschiedt thar in
hoog tempo, zoals de minister gis
teren aan de hand van cijfers aan
toonde. Op 1 Januari waren nog
8500 politieke gevangenen niet
\oor hun rechter verschenen, ter
wijl het er op 1 Februari nog
slechts 6849 waren. Dit tempo ver
wacht men te kunnen volhouden.
De minister sprak de verwachting
uit. dat per 1 Januari 1949 ook de
Bijzondere Gerechtshoven zuilen
zijn opgeheven en hij meende, dat
schillende sprekers, o.w. freule
Arnhem en Den Bosch, die in deze
volgorde het eerst voor opheffing
in aanmerking komen, reeds in het
midden van dit jaar of hoogstens
tegen het begin van het najaar de
tribunalen gevolgd zullen zijn.
Veel spijt toonde de Kamer niet
over deze liquidatie van dé" Bijzon
dere rechtsspraak.
Bijzonder populair is zij' in het
parlement nimmer geweest en ver
schillende sprekers, o.w. freule
Wltewaal (CHU) en de heren
Terpstra A.R. en Roolvink (KVP)
vonden de gelegenheid om nog eens
lucht te geven aan hun opvatting
dat de .liquidatie van de bijzondere
rechtsspraak een stap nader tot de
grondwet betekent, al meende de
heer Terpstra, dat in de voorgestel
de vorm van behandeling van tri
bunaalzaken door de kantonrech
ters die zonder officier moeten
werken en die geen uitspraak mo
gen doen toch altijd nog bijzon
dere rechtspleging blijft. Slechts de
heer Stokvis (CPN) vond, bij al de
ze lakende woorden aan het adres
van de bijzondere rechtspleging,
aanleiding er eens op te wij2en, dat
zij in een heel bijzondere tijd in
het leven is geroepen om onze de
mocratie tegen zeer gevaarlijke
aanslagen te verdedigen. De heer
Donker (PvdA) kreeg van de mi
nister de verzekering dat het Di
rectoraat-Generaal voor de Bijzon
dere Rechtspleging in volle liqui
datie is, en dat de zorg voor dc in
terneringskampen straks aan het
Gevangeniswezen zal worden over
gedragen. Voorts zegde de minister
toe te zullen onderzoeken, of de
mogelijkheid kan worden gescha-
nen voor revisie van tribunaalza
ken.
Verraad
Bijzondere aandacht had dc mi
nister nog voor een opmerking van
de heer Terpstra om het Wetboek
van Strafrecht en van Strafvorde
ring tijdig aan te passen aan de er
varing met het verraad in hel ver
leden opgedaan. Over het alge
meen bestond er tussen Kamer en
minister dus grote overeenstem
ming; dat tenslotte de stemming
ovoi dit ""Wetsontwerp moest wor
den uitgesteld tot vanmiddag vond
zijn oorzaak in een amendement
van de Vaste Commissie voor pri
vaat- en strafrecht, dat tot doel
had de hoge autoriteiten die de mi_
n;ster in tribunaalzaken adviseren,
gezamenlijk te laten adviseren over
wijziging van verbeurdverklarin
gen. De minister meende dat dat
tot technische moeilijkheden aan
leiding zou geven.
Aanvankelijk vond hij daarbij
slechts*mr. Kortenhorst aan zijn
zijde, doch toen na een nieuwe dis
cussie tussen de minister en mr.
Donker (PvdA), die namens de
Vaste Commissie sprak, de' voorzit
ter het amendement zonder hoof
delijke stemming onder de hamer
wilde laten doorgaan, verklaarde
niet slechts mr. Kortenhorst, dat
hij dan geacht wilde worder te
hebben tegenstemd, doch viel mr.
Burger (PvdA) hem bij, waarna
ook aarzelend prof. Romme zich bij
hen aansloot. Toen diende er wel
stemming te komen, doch aange
zien voor hoofdelijke stemming
niet voldoende leden aanwezig wa
ren probeerde de voorzitter het nog
eens met zitten en opstaan. Verras
send groot was tijdens deze ver
warring de aanhang van de minis
ter geworden, zo groot, dat de
voorzitter besloot dan maar te
stemmen tijdens een volgende ver
gadering.
Tevoren had minister Witteman
na een niet bepaald glansrijk be
toog, waarin hij de Kamer vroeg
geen wijziging in zijn voorstel tot
wijziging van de Kieswet aan te
brengen, omdat hij de materie niet
voldoende beheerste om de conse
quenties van de wijzigingen tc kun
nen overzien, deze medewerking
verkregen. Hoofdzakelijk, omdat hij
met de indiening van een wet.
welke de hele materie opnieuw re
gelt. kon schermen Van de discus
sies over het wetsontwerp maakte
rr.r Burger (PvdA) nog gebruik
om op. te merken, dat naast andere
(Van een bijzondere medewerker)
Het kenmerk van het communis
me is, dat het beslag wil leggen
cp de totale mens, op zijn arbeid,
zijn gedachten, zijn liefhebberijen,
zijn gevoelens, zijn toekomstver
wachtingen, Het is niet een politie
ke partij, het is een levens, en we
reldbeschouwing, met een totali-
teitskarakter.
Het moet daarom per se anti
godsdienstig en anti-humanistisch
zijn.'Anti-godsdienstig, omdat de
kerk zoals in de bezettingstijd
is gebleken vrijheid van verkon
diging moet eisen en zich het recht
moet voorbehouden, de staat en
de regeerders te critiseren, als hun
daden in strijd komen met de leer
stellingen van de godsdienst. Anti
godsdienstig ook, omdat de gods
dienst een eigen toekomstverwach
ting heeft en zeker niet die van een
paradijs op aarde, dat door men
senhanden tot stand komt. Anti
godsdienstig, omdat de kerk vrij
heid van meningsuiting als onver
vreemdbaar goed beschouwt. Het
communisme is een heidense
„godsdienst", want het schept zich.
zelf een god terstond na de
Machtsuebernahme moesten in
Tsjechoslowakije overal portretten
van Stalin worden opgehangen
het spiegelt de mensen een para
dijs voor, het heeft zijn eigen „bij
bel", zijn eigen moraal; de com
munistische wereld-beschouwing is
argumenten, welke pleiten voor de
voortzetting vat! de coalitie tussen
KVP en PvdA, er ook nog de over
weging kan zijn, dat" bij een kleine
coalitie duidelijk de verantwoor
delijkheid voor het gevoerde beleid
kan worden vastgesteld. Bij een
grotere coalitie wordt dat al heel
moeilijk; bij een nationaal kabinet
vrijwel onmogelijk, zei mr. Burger.
Het is ook anti-humanistisch,
voor een deel om dezelfde redenen
als wgrfrom het anti-godsdienstig
rqoet zijn. Humanisme veronder
stelt vrijheid van meningsuiting,
van overtuiging, vrijheid van cri-
tiek, en zeker geen vrijheid om an
dersdenkenden te liquideren. Hu-
EEN JAAR NA „DUINKERKEN''
manisme veronderstelt verdraag
zaamheid. Die bestaat bij het com
munisme niet.
Dat communisrhe niets met so-
cialisme te maken heeft, hebben
wij in een vorig artikel reeds uit
eengezet.
Het communisme eist de totale
mens op, evenals het nationaal-
socialisme dat deed en daarom is
ieder mens. die godsdienstig, hu
manist of socialist is, op grond van
ziin overtuiging verplicht zich te
gen het communisme te weer te
stellen.
Een compromis is met een tota
litaire ideologie onmogelijk. Van
daar, dat het zovelen in het bui
tenland verbaasd heeft, dat socia
listen in Tsjechoslowakije toch tot
een compromis, tot samenwerking
met Gottwald overgingen. Men
kan nog zoveel deernis hebben met
de sociaaldemocraten, die met de
beste bedoelingen bezield tot dit
compromis besloten; men kan be
grijpen, dat zij een burgeroorlog,
een bloedbad willen vermijden,
■hetwelk wellicht het gevolg ge
weest zou zijn van een andere hou
ding. Dit alles neemt niet weg, dat
een compromis, dat samenwerking
met de communisten altijd, onder
alle omstandigheden verkeerd is.
Het communistische procédé zal
hetzelfde zijn als dat van Hitier,
toen hij aan de macht kwam met
een minderheid: eerst samenwer
ken met een groep anderen, die ge.
leidelyk wegwerken, machteloos
maken of tot aansluiting bij de
partij dwingen en zo ten slotte de
totale macht in handen krijgen.
Wie een compromis aangaat, werkt
daaraan mee, tegen zijn bedoeling
in, maar hij doet het. Met een to
talitaire ideologie is nu eenmaal
geen compromis mogelijk.
Het is dan ook onverklaarbaar,
dat het Vrije Volk de houding Van
de democraten in Tsjechoslowakije
wel niet goedpraat, maar toch be
grip vraagt voor de „uiterst moei
lijke positie, waarin alle democra
ten in Tsjechoslowakije verkeren,
voor de tweede maal in de steek
gelaten door het omringende de
mocratische buitenland."
Dat de democraten in Tsjechoslo
wakije voor de tweede maal door
hel democratische buitenland in de
steek zijn gelaten betreuren wij
evenzeer. Maar begrip? In de be
zettingstijd hebben vele goede Ne-
„Pe7. is dat nieuw
Op het Haagse perron dromt een groepje op elkaar, hoofden buigen zich
over een schaakzakboekje, dat in het bleke licht van een paar hoge boog-
lampen wordt bekeken, bestudeerd, bediscussieerd. Wij hgren bezorgde uit
latingen over de stand van dr. Euwe en wij realiseren ons: het is er weer!
Morgenochtend wordt er aan de ontbijttafel, in de tram, in de trein, in
fabrieken en op kantoren over niets anders gesprokenIn Rotterdam en
Moskou, in New York of Canberra, overal ter wereld zullen honderden, dui
zenden, milliocnen zich over kranten en schaakboekjes buigen en op het
podium van de Haagse dierentuin zitten vier stille gestalten
Weerbericht
KOUDE OCHTEND
Weersvenvachtlng geldig tot Woens-
dasa\ond
In de ochtend nog lichte vorst met
mist, welke op vele plaatsen eerst laat
zat oj trekken Daarna zonnig weer met
snel stijgende temperatuur en weinig
wind
4 Maart; Zon op 7.20. onder 18.25.
Maan op 4.36, onder 11.22.
De meneer, die losjes met z'n jas
over de arm om half tien binnen
wandelt en tegen z'n dame zegt:
„Kijk, daar zitten ze nou" waar
op hij van de dame te horen krijgt:
„Wie is nou die Rus?" is
iemand voor wie een dierentuin
een... nou ja, een dierentuin is en
zijn aanwezigheid is alleen maar
van belang voor de penningmeester
van de Nederlandse Schaakbond.
Dat wil niet zeggen, dat iedereen,
die hier aanwezig is en dat zijn
er vtlen. zeer velen in de taal
v.'in Caissa spreekt. Ik heb een heer
horen zeggen: „de gebakjes zijn
hier niet gek" en een ander: ..zeg,
weet je. dat je in 't restaurant Rus
sische eu-rên kunt krijgen?", maar
dit m minder profaan, dan het op
Het is op zo'n eerste avond wat
roezemoeziger dan het in dit milieu
behoort te zijn. Men ontmoet men.
Meesters en journalisten uit alle
landen Tartakower, Flohr, Opo-
censkv. Ianofskv. Golombek, Wood,
zij hebben elkaar ^lemaal wat te
vertellen. Fotografen en filmopera
teurs maken opnamen van de groot
meesters in alle standen en ieder
een. die nas binnenkomt, dringt zich
naar voren, tot vlak bij het podium,
om te kijken naar Euwe. Keres.
Reshevsky en Smyslov en discussies
maar ik kan u met de hand op het
hart bezweren, dat er niets onge- f -
woods aan tc zien is, dat zti heus ^0ntlratiehorden Later on
diiraof niaie iv. Vi«f «monsyaueuorcien. Tracer op
elkaar niets in het oor fluisteren of
op andere wijze professor Vidmar.
die als een dikke, goedmoedige opa
de
avond; als het blijkt dat er toch op
het podium niets bijzonders gebeurt
Euwe hoogstens het hoofd wat
dieper' in de handen boort en
Reshevskv als et., kwaad vogeltje
z'n donsveertjes opzet wordt de
zaal meer egaal gevuld, vormen
zich kleine en grote groepjes bij de
andere demonstratieborden, waar
door ijverige jongelieden de on
een oogje in het zeil houdt, het le- zichtbare strijd van de schaakreu-
ven zuur maken. Als u van plan zen van deze tiid met krijt op een
mocht zijn om daarnaar te gaan schoolbord en in spijkerschrift voor
kijken, blijft u dan rustig thuis. En hen. die geen paard van een pion
ook aan de Russische tafel, waar kunnen onderscheiden, aanschouwe-
Flohr zit en de Russische gezant en liik wordt gemaakt. Zij zijn ver
bat eerste <*rhnor liikfr>P man' rtïe de voorzitter van de Russische scheiden in hun samenstelling, deze
van ïmlf zes tot half eif de strijd op schaakbond, la niets ongewoons te erocoles. Een professor in de wis-
zien. Botwmnik is er met. Die zit kunde naast een matroos, een kan
met z'n vrouw in de bioscoop of toorbediende naast een tramcontro-
ligt lui in het Kurhaüs, met een leur. een HBS'er naast een geëman-
sehaakbord op z'n knieën. De Rus- cipeerde juffrouw met een sigaret
sen onderscheiden zich slechts van tugsen de linnen. Zij allen tezamen
de anderen doordat zij een andere nrorlncpren het gemurmel, dat een
taal spreken en als iedereen het toneelregisseur aangeeft met ..ge
hoofd omdraait om naar de best ge- mnmnel van een volksmenigte" en
klede heer van de avond te kijken, wanneer het eens al te nadrukke
lijk wordt, roent er iemand „ssst!"
half zes tot half elf de strijd op
le 64 velden volgt, heeft wel een
zoet of een hartig hapje verdiend
en de obers, die er rondlopen, kun
nen ook niet van de wind leven.
Zo'n eerste avond is altijd anders
dan anders. Dat was zo bij Euwe
Aljechin. dat was zo bii Euwe
Botwinnik. zo Is het nu weer. De
stille gesloten Keres en de roodha- dan is het de Amerikaanse gezant
rige Smyslov. die als onderwij- dr. Baruch. met z'n dochter of z'n vanaf het podium
zers op een binnenplaats drente- kleindochter, die zich even door
lend periodiek elkaar op het po- enige hoofs buigende heren de hand
dium ontmoeten, intrigeren de zaal, laat drukken en dan weer statig als
doet ze denken aan de Veiligheids- Uncle Sam zelve, met z'n voornaam grapje,
raad, met een grimmige Gromyko, grijs puntbaardje, wegwandelt.
Apronos. in de couloirs werd ver
teld. dat Stalin incognito aanwezig
was. maar dat was natuurlijk een
De kans dat een Europees Vijfmogendhedenpact, waartoe mor
gen in Brussel het overleg tussen Engeland, Frankrijk, België,
Nederland en Luxemburg begint, nog vóór 15 Maart gesloten zal
worden, wordt in tal van diplomatieke kringen in Europese hoofd-
■steden waarschijnlijk geacht en indien deze veronderstelling juist j derlanders gemeend begrip te moe-
is. zullen van de zestien landen die op die datum te Parijs bijeen- fcn ,ton.en v00,rT ,de, '•X?rjLn.derde
f i i, I toestanden in Nederland Zn wil-
komen voor een nieuwe conferentie over het plan-Marshall, deze den iets redden het bedrijf van
vijf reeds de kern vormen van een West-Europese Unie. de Arbeiderspers bij voorbeeld;
4ieeJ(t het Vrije Volk daarvoor be-
grip getoond? zij wilden een
bloedbad voorkomen, of deportatie
van arbeiders. De ervaring heeft
geleerd, dat begrip tonen voor een
totale ideologie gelijk staat met
van de qregen in de drop geraken.
De ervaring heeft ook geleerd dat
radicaal neen zeggen het best, het
eerlijkst, het zuiverst is. De erva
ring heeft ook bewezen, dat wie
de duivel een vinger geeft, weldra
zfjn gehele hand kwijt is.
Voor de bedoelde Nederlanders
kan het excuus gelden, dat wij
geen ervaring hadden in een strijd
tegen een totalitair bewind, dat
bovendien in Nederland aanvan
kelijk geleidelijker te werk ging
dan de communisten nu. Nu heb
ben wij die ervaring wel. En ieder
land, dat door communisten voor
de keuze gesteld wordt: meedoen,
of weet, wat dat betekent. Men
behoeft slechts te kijken naar Roe
menië, Bulgarije, Hongarije, Joe
goslavië om te zien wat er te wach
ten staat.
Hoe hard en bitter ook de ge
volgen kunnen zijn, naar onze me
ning kan er op een communistisch
bevel tot samenwerking maar één
antwoord zijn: nooit.
Morgen, 4 Maart, zal het precies
een jaar geleden zijn dat Bevin en
Bidault tc Duinkerken het Engels-
Franse pact ondertekenden en in
Engelse diplomatieke kringen hoopt
men dat dit verdrag binnen een
jaar zal kunnen worden uitgebreid
tot een West-Europese Unie. waar
aan de meeste der zestien Marshall-
landen deelnemen. Moeilijk is de
angstvallige neutraliteit der Scan
dinavische landen. Hun houding te
genover een West-Europese Unie
zal naar men meent, afhangen van
wat de Sovjet-Unie in Finland doet.
In Noorwegen en Denemarken
schijnt men geleidelijk meer begrip
te krijgen voor een West-Europese
Unie. maar Zweden vreest, zich de
vijandschap van de Sovjet-Unie op
de hals te halen.
Garanties tegen aggressie
Waarschijnlijk zal het te bespre
ken Vijfmogendhedenpact ook ga
ranties van wederzijdse bijstand be
vatten tegen iedere aanvaller, in
tegenstelling met het Frans-Britse
verdrag, dat in de eerste plaats ge
richt is tegen Duitsland. Het schijnt
dat op de uitbreiding van deze vei
ligheidsclausule is aangedrongen
door de drie Beneluxlanden op de
conferentie die Engeland. Frankrijk
'en Amerika op het ogenblik in Lon
den over West-Duitsland houden.
Over deze conferentie in Londen
heeft generaal Lucius D. Clay ge
zegd. dat er goede vorderingen wer
den gemaakt, maar dat het hem
zeer zou verbazen als men in Lon
den gereed zou komen met (1e vor
ming van Trizonië.
Aan de conferentie in Brussel,
die morgen begint, nemen van Ne-»
derlandse zijde deel baron Van Ha-
rinxma thoe Slooten. de Nederland
se ambassadeur in België en baron
Van Rijckevorsel van het Neder
landse ministerie van buitenlandse
zaken.
Dr. Vidmar, de wedstrijdleider van het
wereldkampioenschap schaken 1948
zag het somber in toen hij de situatie
bij Reshevsky, de Amerikaan, bekeek.
Grote protest-meeting in
Utrechtse Jaarbeurs
De Utrechtse collegezalen stroom
den Dinsdagmiddag op een onge
woon uur leeg en de studenten be
gaven zich ln massa naar liet Jaar
beursgebouw, waar het comité Ad-
hacsie Tsjechische Studenten een
protest-meeting had belegd tegen
de gebeurtenissen in Tsjechoslowa-
i<iic.
De meetinggangers kwamen in
zo grote getale opzetten, dat de
grote standzaal niet voldoende was
om hen allen te bevatten. Zij moes
ten over de aangrenzende ruimten
worden verdeeld, waar zij de rede
voeringen door luidsprekers konden
volgen. Tenslotte was dc politie ge
noodzaakt de deuren te sluiten, zo
dat nog honderden studenten bui
ten bleven.
Tweeduizend studenten hoorden
de redevoeringen aan. Sprfekers wa
ren prof. dr. C. D. J. Brandt en de
studenten R. J. J. M. Zinnicq Berg-
mann en C. A. Pompe,
in Guatemala
Franse, Nederlandse en Engelse
bezittingen in Midden- en Zuid-
Amerika zijn ter sprake gekomen in
een rede van dr. Juan José Arevalo,
de president van Guatemala. Tien
duizend Inwoners van deze Midden-
Amerikaanse staat luisterden naar
hem, toen h(j van zijn balcon af
aankondigde dat hij op de pan-
Amerlkaanse conferentie die te Bo
gota (Col.) zal worden gebonden,
zal verzoeken dat Europa afstand
doet van al zijn koloniën in Ame
rika.
De president eiste „Amerika voor
de Amerikanen" op en de menigte
vond hierin blijkbaar morele steun
voor haar optocht, die na de rede
begon en waarin spandoeken met
het opschrift „Weg met Engeland
Belize is van ons" werden mee
gedragen. In werkelilkheid ls Be
lize een havenstad in het aan Gua
temala grenzende Brits Honduras.
De Gentse Zesdaagse
Na de sprints van hedenmorgen
2 uur luidde de stand in de Gentse
zesdaagse:
1. BruneelDe Kuysscher 182
pnt, op een ronde; 2. Adriaenssen
Bruyland 93 pnt.; 3. LapebieSe
res 72 pnt.; 4. ThijsseDepauw 69
pnt.; 5. KintVan Steenbergen 48
pnt. op twee ronden: 6. Spelte
Sercu 16 pnt.; 7. Van VlietMid
delkamp 84 pnt.
De andere koppels lagen op 5 of
meer ro/iden.
Dezer dagen zijn er drie Britse krui
sers aangekomen met troepen van
het Gloucester regiment, die aan
land gegaan zijn. Dit Britse machts
vertoon heeft een verklaring van
het Mexicaanse ministerie van bui
tenlandse zaken uitgelokt, waarin
wordt gezegd dat ook ..Mexico met
natuurlijk^ ongerustheid de aanwe
zigheid van drie Britse oorlogs
schepen in Belize beziet."
In Guatemala ls een algemene
censuur opgelegd aan Engelse be
richten. De dagbladen eisen met
grote koppen een inval in het aan
grenzende Brits Honduras.
Radiopiraten verloren
strijd tegen PTT
De laatste maanden speurde de
PTT in Twentte tezamen met de po
litie naar enige ..radiopiraten." die
iedere Zondagmorgen in de 400 m.-
band clandestiene radiouitzendingen
verzorgden onder de namen van
„Waterdemon," „Nachtegaal," „Pam-
puspiraat" en „Tarzan."
Deze uitzendingen, waarbij in hoofd
zaak gramofoonplatcn werden ge
draaid. v<yoorzaakten in Twente
veel storing.
De PTT heeft in samenwerking
met de politie eeniactie tegen deze
„radiopiraten" ingezet en in 14 da
gen tijds er twee in Almelo kunnen
arresteren.
Een volledige zendinstallatie, een
pick-up, een radiotoestel en enige
gramofoonplaten werden in beslag
genomen.
