DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Tsjechoslowakije zal niet Ruslands
laatste slag zijn!
Engeland en Frankrijk bestuderen
Benelux-voorstellen
Finland: nog
niet beslist
„Ik acht mij niet gebonden!
Protesten tegen staatsgreep
in Tsjechoslowakije
Masaryk roept Tsjechen op
tot loyaliteit
Generaal Ingr brandmerkt
de communisten
Zijn zoon gered
Verrassing in
Bandoeng
Tekenen, of..."
„Zuivere nonsens'
C VANDAAG...J
SCHOENEN NIET VAN
DE BON
Vrijdag 5 Maart 1948
Achtste jaargang, No. 962
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rorterdarasche Bank. Postbus 9 Abonnements
prijs 31 cent p. w. of p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDE R.
I N zijn ruime ambtswoning
aan Laan Copes van Catten-
burgh heeft de zo juist afgetre
den gezant van Tsjechoslowakiie
Serge Ingr, ons gisteravond
ontvangen, om zijn besluit, de
Tsjechoslowaakse regering be
richt te zenden dat hij liaar na
de gebeurtenissen van Febr. niet
langer kan erkennen, nader toe
te lichten. Generaal Ingr. tijdens
de oorlog minister van Oorlog in
de Tsjechoslowaakse regering te
Londen, en voormalig opperbe
velhebber van het Tsjechoslo
waakse leger, is pas sedert en
kele maanden in Den Haag ge
accrediteerd. als vertegenwoor
diger van de vrije Tsjechoslo
waakse staat bil het Nederland
se Hof.
In Finland was vanmorgen vroeg
nog geen beslissing gevallen over het
al of niet aanvaarden van Stalins
verzoek om een verdrag van weder
zijdse bijstand, maar president Paa-
sikivi verlangt vandaag de antwoor
den van de partijen te ontvangen.
De Zweedse Volkspartij een par
tij die de Zweeds sprekende bevol
king van Finland vertegenwoordigt,
ongeveer 15 parlementszetels heeft,
maar grote invloed uitoefent op de
buitenlandse politiek van het land.
heeft onderhandelingen met de Sow-
Jet Unie aanbevolen. Deze kunnen
echter pas beginnen, als de president
daartoe de toestemming van alle par
tijen heeft gekregen en de agrarisch-
conservatieve partij verzet zich nog.
Men verwacht van deze zijde te
genvoorstellen waarin wordt aange
drongen op een vriendschapsverdrag
zonder militaire consequenties.
Kabinet Schuinan weer
aan zijden draad
Kwaad liep Bidault. rle Franse
minister van buitenlandse zaken,
gisteren de Nationale Vergadering
uit. toen een communistische afge
vaardigde hardnekkig de kwestie-
Algiers aan de orde wilde stellen
bii de behandeling van de buiten
landse politiek van Frankrijk. De
communist bleef doorpraten', de
Kamer stemde hem weg. maar het
resultaat was dat iedereen, behalve
de communisten, de zaal verliet,
zodat de spreker alleen tegen ziin
partijgenoten stond te oreren. Dit
incident tekent de sfeer in het
Franse parlement: vandaag schiint
premier Schuman weer de kwestie
van vertrouwen te willen stellen
om zijn economisch* programma er
door te krijgen. Het kunnen critlu-
ke dagen worden voor de Franse
regering, want over de vertrou
wenskwestie kan grondwettelijk
eerst Maandag gestemd worden...
en dan heeft inmiddels De Gaulle
gesproken. De generaal houdt Zon
dag in Compiêgne een rede en in
sommige kringen wordt deze rede
aangekondigd als een „politieke
bom."
^CJ de vrjje Tsjechoslowaakse staat hteft opgehouden te be-
1 staan, aldus zei ons generaal Ingr, de afgetreden gezant van
Tsjecho-SIowakije In Nederland, kan ik niet langer als vertegen
woordiger van mijn land optreden. Reeds enkele dagen was mij dui
delijk, dat Ik de stap zou moeten doen welke ik thans heb genomen.
Dat ik aanvankélijk aarzelde, Praag reeds van mjjn besluit op de
hoogte to brengen, vond vooral zyn oorzaak hierin, dat m\jn zoon
In Praag de Universiteit bezocht, en represailles aren dus geens
zins onwaarschijnlijk. Niettemin achtte Ik eergisteravond het ogen
blik gekomen om aan Praag te laten weten, dat Ik mijn ambt zou
neerleggen.
vormen. Toen Masaryk dat nog
eens in het openbaar zei. *.verd hij
daarvoor echtei krachtig door een
spreekbuis van Moskou op de vin
gers getikt. Intussen kon deze hou
ding ten opzichte van Rusland
niets afdoen é._n onze afkeer van
de communisten. Dezen mochten in
ons land dan 37van de stemmen
hebben, de grote meerderheid van
dc bevolking is sterk anti-commu
nistisch.
Overleg in Amerika
Gevraagd naar ziin plannen,
zeide de generaal, dat hij van
plan is binnenkort naar Ame
rika te gaan om contact od te
nemen met Juraj Slavik, de
Tsjechoslowaakse ambassadeur
in Washington, die eveneens
gisteren zijn ontslag heeft ee
nomen. Met Slavik en Nemec.
de gezant in Canada, beiden
evenals Ingr oud-ministers uit
het Tsjechoslowaakse kabinet
te Londen, hoopt de gezant de
mogeliike tegenmaatregelen te
bespreken. Van de vorming van
een nieuwe exil-regering meent
hü. zal niet veel kunnen komen.
Doch andere maatregelen zijn
wel mogeliik.
Ook voor de gevluchte Tsjechen.
Want het kan ditmaal lang duren,
zeide generaal Ingr. Rusland heeft
in Ts jechoslowakije de meest directe
slag in het gezicht van de Weste
lijke lenden gegeven. Het zal niet
de laatste slag zijn. Communisti
sche Tsiechen hebben de gezant *e-
zegd dat de volgende slag na het
Finse avontuur in Onst-Duitsland
zal worden gpleverd. Of die opvat
ting juist is. kan nog niet worden
voorsneld. doch zeker is. dat het
laatste hoofdstuk nog niet is ge
schreven in dit nieuwe boek d*r
verdrukking, dat angstwekkend
veel op het Duitse lijkt.
Met deze woorden besloot de ge
zant het onderhoud, waarin hij nog
veel meer had verteld doch waarin
hij ook telkens de vinger op de
mond legde. Opdat wij niet te veel
zouden schrijven, wat anderen die
onder het béreik van de dictatuur
ziin. kwaad zou kunnen berokke
nen. Het was alsof wij weer in be
zettingstijd leefden
Gistermorgen heeft generaal Ingr
van deze stap kennis gegeven aan
de minister van buitenlandse zaken
Ongeacht dus verder het lot van
zijn zoon. De onbeschrijfelijke
vreugde van mevrouw Ingr en de
gezant laat zich begrijpen, toen zij
gistermorgen bv richt kregen dat
deze zich door vlucht naar het bui
tenland in veiligheid had weten te
brengeji.
In rustige bewoordingen be
schreef generaal Ingr ons de
gebeurtenissen in ziin vader
land. die. zo gaf hij toe. naar
hot uiterF'k een volkomen
legale wisseling van bewind le
ken. doch die in werkelijkheid
een putsch van grote allure
zijn. Nadat de communisten,
die- vorig iaar 37der stem
men op zich hadden verenigd,
hun hoop om met de sociaal-
democrateif een meerderheid in
Tsjechoslowakiie te verkrijgen
in November in rook hadden
zien vervliegen, hebben zij deze
putsch snel en accuraat voor
bereid.
De politie werd onder leiding van
de communistisch* minister aan de
communisten in handen gespeeld
en de bedrijfsmïlitie, die van niet
communisten werd vrijgemaakt
werd bewapend. Het leger werd op
vreedzame wijze buiten gevecht ge
steld en toen het ogenblik van de
beslissing w s aangebroken, hadden
de democraten niets anders dan de
zekerheid van hun stemmenmeer-
derheid. welke echter slechts bete
kenis had kunnen hebben bij een
werkelijk democratische beslissing.
Niets uitgehaald
Tegenover de communistische
machtsmiddelen haalde zij echtei
niets uit. en toen Fierlinger. de pro-
communistische socialist, die in No
vember door z*n partijgenoten was
weggestuurd, samen met de omge
zwaaide Lansman bereid bleek, om
met de communisten een regering
t* vormen. pen z g. coalitie zou
zijn. viel Benes' het argument uit
handen om zijn goedkeuring te wei
geren.
Deze coalitie Immers, zou theo
retisch een meerderheid van stem
men hebben, aldus de gezant: in
tussen is h t dan zeker, dat slechts
eerr uiterst klein deel van de socia
listen haar werkelijk steun zou
verleYien.
Deze schijn van legaliteit maakt
het de andere landen bijzonder
moeilijk, aldus de gezant: indien
deze schijnbare legaliteit er niet
was geweest, zou de verklaring van
de drie westelijke landen er wel an
ders hebben uitgezien.
Brug tussen Oost en West
In zijn verdere uiteenzettingen
wees de gezant er ons op. dat de
houding van vriendschap van
Tsjechoslowakije tegenover Rus
land niet irreëel was geweest. Die
vriendschap bestond werkelijk bij
de grote meerderheid van de bevol
king en een buitenlands politiek
verdrag met Rusland als bescher
ming tegen nieuwe Duitse agressie
lag in de lijn. waar de gebeurtenis
sen wel geleerd hebben dat Tsjecho
slowakije te ver van het Westen
ligt om vandaar tegen Duitsland
krachtige militaire hulp te ver
wachten. Mijn vaderland had met
Rusland als een zeer reële factor
rekening te houden, zonder ons
echter van het Westen los te ma
ken: vandaar rlat wij. zoals Ripka
en Masarvk reeds duidelijk hebben
gezegd en geschreven, een brug
tussen Oost en West probeerden te
Op de West-Java-conferentie
heeft tot veler verrassing het voor
lopig parlement van West-Java
met een kleine meerderheid een
republikein tot staatshoofd van
West-JaVa verkozen. Met 54 tegen
46 stemmen werd de 60-jarige WI-.
ranata Koesoema tot deze hoge
post uitverkoren. De verrassing
werd nog groter toen bekend werd,
dat Wiranata Koesoema in Djokja
karta lid is geweest van Soekarno's
hoogste adviesraad.
Maandag zal in Batavia de nieuwe
interimregering voor de Verenigde
Staten van Indonesië geïnstalleerd
worden. Dr. Van Mook, die deze
plechtigheid verricht, zal ook een
bezoek brengen aan Bandoeng,
waar het pas gekozen staatshoofd
voor West-Java geïnaugureerd zal
worden. Men verwacht, dat dr. Van
Mook bij dezetieide gebeurtenissen
belangrijke aankondigingen zal
doen in verband met de toekomsti
ge Nederlandse politiek tegenover
de Republiek. Dc politieke onder
handelingen met de Republiek zul
len Waarschijnlijk hervat worden
nadat jhr. Van Vredenburch, die
gistermorgen van Schiphol vertrok,
in Indonesië is teruggekeerd.
De Groot antwoordt de
PvdA-sprekers
Na dc grote protestvergadering
der Partij tan de Arbeid in het
Amsterdamse Concertgebouw lieeft
dc- C.P.N. Donderdagavond in dc
Diamantbeurs ech meeting over
Tsjechoslowakije gehouden onder
het motto: ..Paul de Groot ant
woordt Vorrink en Van Heuxen
Goedhart."
Het antwoord luidde aldus:
Wij zeggen tegen hen: Als er iets
te vegen valt. veeg dan voor je
eigen deur in Indonesië. Eerst
wanneer de Nederlandse troepen
uit Indonesië teruggetrokken ziin
mogen Vorrink en Van Heuven
Goedhart hun monden open doen.
De regeringswisseling in
Tsjechoslowakiie was voor De
Groot een triomf van de vrij
heid. In Nederland, zo zei hii.
grijpt rmen deze gebeurtenissen
aan om de verkiezingen voor
te bereiden in een toestand van
dwang en terreur.
In deze campagne doet men eigen
lijk niets anders dan herkauwen,
wat voor de oorlog is herkauwd:
de oude leugen, dat de communisten
hetzelfde doen als de fascisten. Dat
is een leugen, want wij voeren de
strijd voor de democratie in daden
en in het voetspoor en volgens de
tradities van de N-Jerlandse arbei
ders. Vorrink..die od het ogenblik
schreeuwt dat de democratie ver
moord wordt, omdat de Tsjechische
arbeiders met de stalen vuist op
tafel hebben geslagen vermoordt
daarmee d* beste tradities van de
oude S.D.A.P.
Ex-koning Michael licht zijn aftreden,
dat onder pressie geschiedde, toe
99
Studenten: „Hier past geen zwijgen!"
Vrijwel alle Nederlandse studenten hebben zich beraden over
de gebeurtenissen in Tsjechoslowakije en hun scherpe afkeuring
uitgesproken. Uit alle delen van het land stromen de protesten
binnen. Na Utrecht, Groningen en Nijmegen volgden gisteren:
Leiden, Delft en Amsterdam.
Reacties uit Leiden,
Delft en Amsterdam
Het hoofdbestuur van de te L e i-
den gevestigde democratisch-socia-
listisch* studentenvereniging „Poli-
teia" heeft, ie volgende verklaring
gepubliceeid:
„Direct na de machtsovername
door de nieuwe Tsjechische rege
ring in de afgelopen week is de
communistische minister van Onder
wijs begonnen, op grote schaal hoog
leraren te ontslaan.
Deze ontslagen vinden hun onmid
dellijke grondslag in de verklaring
van de nieuwe' minister van Onder
wijs tegenover professoren en lera
ren afgelegd: „opvoeding moet po
litiek zijn.
Waartoe een dergelijk streven
leidt is duidelijk. De wetenschap kan
slechts bloeien, wanneer de weten
schapsmens de gelegenheid heeft in
volkomen vrijheid van de meest uit
eenlopende opvattingen kennis te
nemen, en daarom is onverdraag
zaamheid de grootste vijand van de
universiteit.
Ontbreekt de verdraagzaamheid,
dan verwordt de universiteit tot een
propaganda-instjtuut voor bepaalde
politieke beginselen.
Deze aanslag op de Tsjechische
universiteiten is een oorlogsverkla
ring aan all# academie-burgers over
de gehele wereld. Hier mag niet
gezwegen worden, maar past slechts
een fel protest."
Amsterdam
Studenten van de juridische facul
teit der Amsterdamse gemeente
universiteit hebben met algemene
stemmen de volgende motie aangeno
men: „De juridische faculteit der
Amsterdamse studenten verklaart
zich solidair met de Tsjechoslowaak
se studenten in hun strijd tegen de
hernieuwde beknotting van de
universitaire vrijheid en schending
van de fundamentele rechten van de
mens. en spreekt haar bewondering
uit voor hun houding tijdens de jong
ste crisis."
Delft
Uit Delft bereikte ons yan de
„Unie van de Societas Studiosorum
Reformatorum" een motie, waarin
wordt gezegd, dat de Unie zich één
weet met de Tsjechoslowaakse hoog
leraren en studenten in hun recht
vaardige strijd, oproept tot meer en
diepere bezinning op het karakter
van deze bedreiging van vrijheid en
recht, telegrafisch kennis zal ge
ven van haar diepe verontwaardi
ging aan de Nederlandse studenten
raad.
99 J
Ex-koning Michael van Roe
menië heeft te Londen een ver
klaring afgelegd, waarin hij
zegt, dat men hem toentertijd
gedwongen heeft af te treden
en dat hij zich daarom niet
gebonden acht door de onder
tekening van de acte van abdi
catie.
Agence France Presse geeft de
volgende tekst: „Op dit ogenblik is
het niet meer nodig in te gaan op
de oorzaken, die de loop der laatst*
politieke gebeurtenissen bepaald
hebhen. De redenen tot de ingrij
pende veranderingen, aangebracht
in de staten van Oost-Europa, zijn
algemeen bekend.
Wat Roemenië betreft, grijp
ik de eerste gelegenheid aan.
die mij wordt geboden om zelf
de feiten te bevestigen. Op de
morgen van de 30ste December
1947 hebben de i srste minister,
Petru Groza. en de minister
van Nationale Economie. Geor-
ghiu Dej. mij de tekst aange
boden van de acte van abdica
tie en zij vorderden, dat ik die
onmiddellijk zou tekenen. Zij
verklaarden tegenover mij, dat
zij mij verantwoordelijk zouden
stellen voor het bloedvergieten,
dat het gevolg zou ziin van
door hen uitgevaardigde maat
regelen wanneer ik hun tekst
niet onverwijld zou onderteke
nen.
ARGENTINIË GAAT
PROVOCEREN
Een Argentijnse mijnenveger heeft
In de haven van Decepclon het
Noorse schip Brategg aangehouden
en de kapitein om zijn papleren
fevraagd. De dienstdoende officier
eelde de Noorse schipper mee, dat
h(j niet In deze wateren mocht
varen zonder Argentijns verlof.
De schipper rapporteerde het in
cident bij de Britse havenmeester
van Decepcion, die protesten heeft
gezonden aan de kapitein van de
mijnenveger en de leider van de
Argentijnse basis op het eiland.
Argentinië en Chili hebben een
verdrag getekend, waarin zij af
spreken elkaar bij te staan ter be
scherming van „hun souvereine
rechten in het Zuidpoolgebied."
De regering van Guatemala be
gint een vijandige 'toon aan te
slaan. Op een Brits protest over
demonstraties voor de Britse lega
tie werd geantwoord dat de rege
ring niet van plan was het recht
van het vrije woord aan te tasten,
„en zeker niet wanneer het volk
demonstreerde voor een zo recht
vaardige zaak." Overigens vloeiden
de demonstraties voort uit Britse
provocaties, aldus de Guatema-
Iaanse woordvoerder.
De regering van Guatemala heeft
politieke amnestie afgekondigd voor
allen die gedwongen in ballingschap
leven, wanneer zy naar hun land
terug willen komen om voor hun
land te vechten.
Deze acte i9 mij onder pressie
voorgelegd door een regering, die
de wil van het Roemeense volk niet
vertegenwoordigt en welker macht
is verkregen en wordt in stand ge
houden door een vreemde mogend
heid. waarbij door middel van ter-
reur de democratische politieke lei
ders. die het vertrouwen van het
volk genieten, verwijderd zijn. Deze
regering heeft internationale ver
bintenissen geschonden, die haar
verplichtten de politieke vrijheden
van de Roemeense natie te eerbie
digen.
Daarom stel ik het op prijs te
verklaren, dat lk mjj in geen enkel
opzicht gebonden acht door de mij
opgedrongen acte."
Vijfmogendheden-conferentie in Brussel
Concrete plannen voor Westeuropese Unie
gaan verder dan Duinkerken- of
Inter-Amerikaans verdrag
In het gebouw van het Belgische ministerie van Buitenlandse
Zaken is gistermorgen de conferentie tussen Engeland, Frankrijk,
België, Nederland en Luxemburg geopend. Om de Engelse en
Franse delegatie de gelegenheid te geven de door de Benelux
voorgestelde tekst nauwkeurig te bestuderen is de volgende bij
eenkomst op Vrijdagmiddag gesteld.
Uit Brussel wordt gemeld, dat de concrete voorstellen van de
Benelux voor een West-Europese'Unie veel verder gaan dan de
beginselen van het Verdrag van Duinkerken en het Inter-Ameri
kaanse Verdrag van Wederzijdse Bijstand.
In het voorstel van dc Benelux
wordt om wederzijdse hulp ge
vraagd en een vreedzame bijlegging
van alle mogelijke geschillen tussen
de ondertekenaars. Geschillen zou
den vermoedelijk aan het Interna
tionaal Gerechtshof te 's-Gravenhage
worden voorgelegd.
Volgens waarnémers te Brussel
hebben deze voorstellen te Washing
ton een gunstige indruk gemaakt.
Gunstig voorteken
Volgens het eerste communiqué
Over de conferentie, dat na een uur
besprekingen is uitgegeven, wijst de
ontwerpovereenkomst. voorgelegd
aan de Engelse en Franse delegaties,
op een grote overeenkomst van
zienswijze der vijf delegaties over
de principiële kwesties, die door
het voorgestelde verdrag worden op
geworpen.
Het ANP meldt nog nader uit
Brussel, dat de landen der Benelux-
groepering voorstander zijn van het
sluiten van een regionale overeen
komst, 'gebaseerd op de artikelen 52
en 53 van het handvest .der UNO.
Naar verluidt zou het verdrag tus
sen de Beneluxlanden en Engeland
en Frankrijk gelden voor een tijds
duur van 50 jaar. Multilaterale ver
dragen zullen noodzakelijk zijn voor
de verwezenlijking van de economi
sche doeleinden, welke men zich
heeft gesteld en waarvan sprake is
in hoofdstuk 9 van het handvest.
Voor de samenwerking op cultureel
gebied zullen bilaterale verdragen
voldoende zijn.
•"■Spoedig: ondertekening
Verwacht wordt, dat de uitwerking
der détails van het nieuwe verdras
vrij snel haar beslag zal krijgen en
dat men hiermede Zaterdag of Zon
dag gereed zal zijn. Onmiddellijk
na of voor de conferentie van 16 op
15 Maart te Parijs zullen de minis
ters van Buitenlandse Zaken der vijf
landen op korte termijn bij elkaar
komen om de laatste hand te leg
gen aan de tekst van de overeen
komst en zullen de documenten wor
den getekend.
Engeland en Frankrijk zullen van
daag een nieuw ontwerp voor een
West-Europese Unie indienen.
Een woordvoerder van het Franse
ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft te Parijs verklaard, dat zijn
regering optimistisch gestemd was
over de resultaten van de Brussel
se conferentie
Van zeer bevoegde zijde wordt te
Brussel vernomen, dat men het mili
taire aspect van het voorgestelde
vijf-landenverdrag niet op de hui
dige conferentie zal behandelen. Dit
aspect van de Westelijke-Unie zou
worden besproken, wanneer veld
maarschalk Montgomery, chef van
de Britse imperiale staf. aan het
eind van deze maand een tocht
maakt langs de Belgische militaire
versterkingen.
Een zegsman van de Britse
ambassade'te Brussel heeft ca
tegorisch het bericht tegenge
sproken. als zou de Britse dele
gatie hij de vyflandenconferen-
tie te Brussel hebben voorge
steld in het kader van een
Westerse unie het pond ster
ling, de Nederlandse gulden cn
de Belgische franc gelijktijdig
te devalueren. Dit bericht
wordt als „zuivere non-
s e n s betiteld.
Skandinavië in Parijs
vertegenwoordigd
Noorwegen en Denemarken
zullen eveneens deelnemen aan
de zesticnlanden-conferentie in
Parijs. De ministers van Bui
tenlandse Zaken van deze belde
landen zullen op de openings
zitting aanwezig zijn.
Ook Turkije heeft de Brits-Fran
se uitrtodiging aanvaard.'
Een woordvoerder van het Fran
se ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft bevestigd, dat de tweede
zestienlandenconferentic ter bespre
king van 't plan-Marshall definitief
op 15 Maart te Parijs zal beginnen.
De conferentie zal een tweeledig
doel hebben, zo zeide hi1: in de eer
ste plaats zal het streven naar sa
menwerking tnsen de Marshall-
landen worden beschouwd en ver
der zal worden besproken welke
vorm een permanente organisatie
voor economische hulp in Europa
zal aannemen.
KRUITMAGAZIJNEN IN
ITALIË ONTPLOFT
Drie munitie-opslagplaatsen tussen
de Italiaanse plaatsen Induno en Va-
rese. bij de Zwitserse grens, zijn
door een ontploffing in dc lucht ge
vlogen. Men vermoedt dat er sabo
tage in het spel is.
Volgens de Zwitserse radio be-
dnagt het aantal persoonlijke onge
lukken ongeveer tweehonderd.
Benesj voorlopig niet naar Praag terug
Duizenden Tsjechoslowaken die het niet met het nieuwe regime eens
zijn, zoeken een goed heenkomen in de Amerikaanse zone van Duitsland;
de zuivering in het land gaat voort; meer dan honderd studenten van de
Karelsuniversiteit in Praag zitten gevangen en Jan Masaryk, de partij-
loze minister van buitenlandse zaken heeft bij de bevolking aangedron
gen op loyaliteit tegenover de nieuwe regering.
Masaryk zei: Mijn hart krimpt in
een wanneer ik hoor van verzet te
gen het' nieuwe bewind. Verzet te
gen Hitier ja. maar verzet tegen
ons eigen bloed, onze eigen repu
bliek dat nooit. Het verbond met
de USSR is voor ons een gunst cn
wij moeten dankbaar zijn dat de
Sow.jet-Unie ons looft, aan
haar zijde te staan
President Benes.i zal voorlopig
niet naar Praag terugkeren,
heeft een woordvoerder op Be
nesj' paleis bekendgemaakt.
Ernstig z'ek was de president
met, zei deze. zonder echter ver
dere bijzonderheden over diens
toestand mede te delen Benesj'
artsen zouden hem volstrekte
rust hebben bevolen.
Het centrale actiecomité in Praag
heeft er by de andere actie-comité s
in het land op aangedrongen, bij de
zuivering niet by voorkeur met ont
slag te straffen, omdat ervaren
technische deskundigen zo schaars
zyn.
De plaatsvervangende rector van
de Praagse universiteit de rec
tor, dr. Englis, is ontslagen heeft
de studenten aangemaand,, niet be
vreesd te zyn „De vrijheid van
wetenschappelyk onderzoek is ge
waarborgd". zei hy. Ondanks zyn
woorden zitten er over de honderd
studenten, die aan de demonstra
ties van 24 en 25 Februari hebben
deelgenomen, in de gevangenis, ver
oordeeld tot één of twee weken
hechtenis. Vele andere studenten
en andere jongeren trokken „ter
beoefening van de wintersport"
naar de bergen in het Westen, ln
de hoop, over de grens te kunnen
VAN schaken heb ik. weinig ver
stand. van sport in het alge
meen wat meer en van mensen ook
wel iets. En in de sport interesse
ren mij niet zo zeer de prestaties
als wel de mensen, die de presta
ties verrichten.
Nu heb ik zo juist mijn radio
toestel afgezet nadat ik dr. Max
Euwe iets over zijn een uur tevo
ren verloren partij tegen Botwin-
nik heb horen vertellen. En de gro
te bewondering, die ik altijd voor
Euwe als schaker, als intellectueel
en als mens heb gehad, is er nog
groter door geworden.
Ik herinner me andere sportma-
tadoren, die hun falen trachten
goed te praten. Ze hadden een
„off-day" gehad, de omstandig
heden waren tegen en de tegen
stander had het geluk aan zijn
zijde.
Ik heb me ook groen en geel
geërgerd als ik onze wielren-kam-
pioenen voor de radio hoorde, die
zwijmelden in hun eigen voortref
felijkheid en verkondigden, dat zij
het „natuurlijk" weer gewonnen
hadden. Men denke maar aan
Pijnenburg en consorten.
En nu staat daar Max Euwe. De
enige aan het tournooi deelnemen
de schaker, die wereldkampioen is
geweest, die het ook het laatst
is geweest van alle nog levende
schaakmeesters en op wie dus de
titel, na het overlijden van zijn
rivaal Aljechin, in feite is terug
gevallen.
Euwe staat voor een zeer on
dankbare en psychologisch boven
menselijk zware taak. De ogen van
de wereld, vooral die van zijn
landgenoten, zijn op hem gericht.
Het doorsnee-publiek verwacht van
hem, de vermaarde Euwe, de oud
wereldkampioen, dat hij een uit
stekend figuur zal maken, dat hij
wint of althans op de 2e plaats
komt. Aan geen der vier andere
deelnemers stelt dit tournooi, men
selijk gesproken, zulke zware eisen
als juist aan dr. Max Euwe.
En dan komt Euwe voor de mi
crofoon, nadat hij zijn twee eerste
partl'en verloren heeft. Staat daar
een ontmoedigde, een verbitterde,
een angstige, een jaloerse? Geen
sprake van. Daar staat een nuchte
re, sportieve, evenwichtige, gede
gen Hollander. Een kerel!
„Nee. ik ben tyelemaal niet uit
vorip. Ik v>el me uitstekend. Hoe
het nu precies komt dat ik deze
partij verloren heb. zie ik nog niet.
Het zag er aanvankelijk goed uit.
Maar Botwinnik speelde in deze
partij beter schaak dan ik. Hij
speelde ook beter dan Aljechin het
destijds in zijn partijen tegen mij
deed. Keres en Botwinnik spelen
momenteel beiden in een super-
vorm er. als ze deze vorm hand- het best bent als je de eerste par-
haven, dan ziet het er niet alleen tijen verliest. Dat schünt je strijd-
naar uit, dat ik nog meer nullen lust aan te wakkeren. Ik zou z*>
zal halen, maar ook dat er een graag willen, dat je weer wereld
nieuwe generatie van schakers is kampioen werd. Niet alleen omdat
opgestaan, waar tegz.i de oude, dat een landgenoot bent, maar ook,
is mijn generatie, zich niet kan omdat ik je de titel zo graag gun,
handhaven". na °e moeilijkheden eb chicanes,
die je van Aljechin hebt ondervon-
Dat is rustige taal. Dat is man- denJen de jnJde schaakwereld on_
nentaai. gekende sportiviteit, waarmee je
En met een kalmte, die na een ajs wereldkampioen Aljechin des-
dergelijke inspannende en waar- tijds onmiddellijk gelegenheid tot
schijnlijk toch ook wel enerveren- revanche hebt gegeven,
de partij onbegrijpelijk is, ver- !k heb me a]s leek altijd afge.
klaart Euwe de luisteraars dan nog vraagd, dr. Max Euwe, of je ka-
enige schaaktechnische bijzonder- raktervastheid, je sportiviteit en
heden. Hij blijkt en ^passant ook je evenwichtigheid niet je voor
precies de partij Keres-Smyslov naamste beletselen zijn op de weg
gevolgd te hebben en geeft daar naar overwinningen. Als#je iets
zijn commentaar op. En tussen de minder had van de Hollandse be-
bedrijven door interviewt hij de ZOnnenheid. als je iets meer had
Canadese schaakkampioen en ver- van bet karakter van een Aljechin,
taalt diens antwoorden voor de dan zou je misschien de onaan-
luisteraars, alles op een wijze, tastbare schaak-grootmeester van
waarop de beste radio-reporter ja- een generatie kunnen zijn. Nu ben
loers kan zijn. je voorlopig alleen maar een ver-
Een knappe vent. Een zeldzaam liezer. Maar je bent een verliezer,
intelligente vent. Eneen fijne waar we trotser op zijn dan op
vent! iedere overwinnaar, die ons land
Euwe, ik vind het ontzettend ooit heeft gehad. Dr. Euwe, in ge
jammer, dat je verloren hebt. Ze dachten neem ik heel diep mijn
zeggen, dat je in ieder tournooi hoed voor je af.
komen. De grens wordt echter extra
streng bewaakt.
In Praag zijn drie leden van de
sociaaldemocratische party, van wie
er,twee lid van het parlement wa
ren. uit de partij gezet. Fierlinger.
voormalig voorzitter van deze party
en thans minister van industrie,
heeft tegen de correspondent van
de Daijy Herald in Traag gezegd,
dat de verkiezingen mogelijk eerst
in de herfst zouden worden gehou
den.
He£ ministerie van justitie heeft
de bevolking verzocht, elk geval
van collaboratie met de Duitsers,
dat naar haar mening te licht ge
straft is. aan te brengen. Bijzon
dere gerechtshoven, bestaande uit
één ücroepsrecht i en twee arbei
ders, zul'ei. alle processen he»zien.
Materiaal-aanvoer-nog
onzeker
(Van onze Haagse redacteurl
Zoals wil reeds meldden, is de
Kamer van Koophandel te Waal
wijk van mening, dat de schoenen
distributie kan worden opgeheven,
omdat de fabrieken een voldoende
hoge productie bereiken om aan de
binnenlandse behoefte te kunnen
voldoen.
Op het Ministerie van Economi
sche Zaken deelde men het oordeel
van de K. v. K. te Waalwijk wel./
voor zo ver het de productiecapaci
teit van de fabrieken betreft. Daar
van zou het voortbestaan van de
schoenen-distributie niet behoeven
af te hangen. Anders is het echter
met de aanvoer van materiaal. Tot
nu top liep deze inderdaad niet on
bevredigend. doch zo voegde men
van officiële zijde hieraan toe. men
mag niet uit het oor verliezen, dat
de invoer van het leer zeer nauw
samenhangt met de dollarvraag
stukken. Deze laten zich nog niet
zeer optimistisch bezien, zoals wel
uit de mededelingen van minister
Lieftinck in de Eerste Kamer is ge
bleken.
Zolang er over de aanvoer van
materiaal nog zoveel onzekerheid
bestaat, kan er van opheffing van
de schoenen-dlstrihutlp geen sprake
zlln, aldus onze officiële zegsman.
Do srhoenen-loterii zal dus nog
moeten worden voortgezet. Ver
wacht mag worden, dat, half Maart
een nieuw nummer van de stam
kaart zal worden aangewezen. Tot
nu toe werden de numjners 3, 9, 6,
1, 8, 4 en O aangewezen.
Consumentenbonnen als
in België?
De interdepartementale commissie
vobr loon- en prijspolitiek bestu
deert de mogelijkheid om in ons
land een systeem van levensmidde
lensubsidies in te voeren zoals dat in
België wordt gevolgd.
Hierdoor zouden de regeringstoe
slagen op de levensmiddelen verval
len In de plaats daarvan zouden cre-
dietbonnen worden verstrekt aan de
..economisch zwakkeren." waarop te
gen verminderde prijs levensmidde
len kunnen worden gekocht.
Het s s ..Eemland." dat in de mist
buiten IJmuiden voor anker lag, is
in de nacht aangevaren door het s s.
..Ossendrecht." De Eemland" heeft
zware schade aan het achterschip
boven de waterlijn, de ..Ossendrecht"
aan stuurboord van het voorschip.
Een Britse tankboot. „British Vir
tue" is in de nacht bij Breskens aan.
de grond gelopen.
Weerbericht
NOG WEINIG VERANDERING
Weersverwachting, geldig tot Zater
dagavond:
Weer lichte vorst ln de nacht en na
het optrekken van de mist flink op
lopende temperaturen. Weinig wind.
