WIST U Nieuws- en Advertentieblad Verschijnt Woensdag en Zaterdag Verhoudingen in den Gemeenteraad. Gemeenteraad De Hitier-Bom. Fascisme enMonarchie BRANDSTOFFEN WONINGBUREAU P. MAN - SOESTDIJK No. 84 Een dn Twintigste Jaargang Zaterdag 21 October 1933 UITQAVE: N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ *.h. 8. v. d. BOVENKAMP REDACTIE- EN ADM.-ADRES: v. WEEDESTR. 7 TEL. 962 - GIRO 161165 Dit nummer bestaat uit 2 bladen. Bekendmakin gen Officieel >0 „Een ideaal is pas een huis verwarmd met Gas" Zondag a.s. 2 uur SOEST- WOERDSN terrein Bosstraat. JOH» TAK, voorheen Kleman ën Berghuis EERSTE SOESTER BEGRAFENIS ONDERNEMING Begrafenissen - Transporten - Grematie's ADVERTENTIES BUREAU VOOR ADMINISTRATIE: VAN WEEDESTRAAT7 - SOESTDIJK ADVERTENTIÊN EN INGEZONDEN STUKKEN WORDEN INGEWACHT TOT UITERLIJK DINSDAGS- EN VRIJDAGSMORGENS 10 u.a. h. BUREAU ADVERTENTIÊN i VAN 1-5 REGELS 75 CTS.. ELKE REGEL MEER 15 CTS. GROOTE LETTERS NAAR PLAATSRUIMTE, BIJ ABONNEM. KORTING ABONNEMENTSPRIJS f 1._ PER DRIE MAANDEN, FRANCO PER POST HET AUTEURSRECHT VAN DIT BLAD WORDT UITDRUKKELIJK VOORBEHOUDEN OVEREENKOMSTIG ART. 15.VAN DE AUTEURSWET 1912- (STAATSBLAD No. 380) GEMEENTERAADSVERGADERING. De Burgemeester der gemeente Soest maakt bekend, dat een, openbare vergade ring van den Raad dezer gemeende is be legd tegen Woensdag, 25 October 1933 te 14.00 uur. Soest, 18 October 1933. De Burgemeester voornoemd G. Deketh. I. Met deze weinig bemoedigende benaming heeft men b.v. in Amerika onder den eer sten indruk van het oogenblik de mededee- ling van Duitschland's uittreden uit den Volkenbond en het verlaten van de Ontwa peningsconferentie betiteld. Zooals vrijwel alle bladen hebben gedaan op het ontvangen van de enkele mededeeling van Duitsch land's uittreden^ was ook onze eerste reac tie daarop het uitspreken van de verwach ting, dat Duitschland zich hierdoor hope loos isoleerde. Al maakten wij onmiddellijk het voorbehoud, dat men pas een bezonken oordeel over deze onverwachte Duitsche --tap zou kunnen uitspreken, wanneer men de motiveering van de Duitsche regeering zou kennen, en zich dan een rustig beeld van de nieuwe situatie zou hebben ge vormd. De redevoering nu, die rijkskanselier Hitier in vervolg op dezen Duitschen siap hield, en welke zich kenmerkte door een feitelijk onverwachte gematigdheid en beza digdheid, heeft ons doen overhellen] tot de gedachte, dat wat op het eerste gezicht een ramp schijnt te zijn, wel eerfs kon blijken de ontwapeningsconferentie te hebben wakker geschud uit een lethargischen toe stand, welke ongemerkt wel eens in den dood had kunnen overgaan, hetgeen dan ook door velen gevreesd werd. II. In de eerste plaats dient men te beden ken, dat Duitschland's uittreden pas daad werkelijk effect verkrijgt over twee jaar en dat in dien tusschentijd Duitschland volko men aan de Volkenbond's verplichtingen gebonden is, wat beteekenl, dat ze b.v. in die twee jaar niet tot een gewapend con flict met een andere staat zouden kunnen overgaan, zonder zich automatisch de ove rige leden van den Volkenbond tot vijand te maken, zoodat de sanctie van Artikel 16 op hen van toepassing zou worden. Tege lijkertijd zouden ze het Kellogg Pact schen den, enz. Evenmin kan Duitschland in de komende twee jaar tot bewapening over gaan, aangezien dat een schending zou be- teekenen' van het verdrag van Versailles, dat nog steeds van kracht is. Dit verdrag bepaalt hoe Duitschland heeft te ontwape nen en een inbreuk daarop kan door een der betrokken staten aan1 de verplichte rechtspraak van het Internationale Ge rechtshof te 's-Gravenhage onderworpen worden. Verder is er nog het Pact van Vier, dat zijn kracht natuurlijk behoudt; en al beroept Hitier zich nu ook naar onze meening terecht op het verdrag van Ver sailles, waarbij bepaald werd, dat Duitsch land's ontwapening de inleiding zou wor den tot algemeene ontwapening, toch ont heft de niet-nakoming van deze verplich ting door de andere landen, Duitschland nog niet van het nakomen van zijn ver plichting. III. Wanneer men Hitler's verdedigingsrede objectief leest, kan men, indien men al thans niet vooringenomen is, zich moeilijk onttrekken aan den indruk van oprechtheid, zelfs van verzoeningsgezindheid ten op zichte van den Franschen erfvijand. Het ge voelen wint den] laatsten tijd ook veld, dat er inderdaad door bepaalde elementen op een wijze tegen het nieuwe Duitsche bewind is geintrigeerd, welke moeilijk door den beugel kon, zelfs wanneer men voor hon derd procent aanvaardt, dat het systeem van de ras-superioriteit een barbaarsch en onmenschelijk systeem is, en dat de door dit systeem getroffen, personen voor hon derd procent eerlijke en nuttige staatsbur gers waren. Ook kan men' niet ontkennen, dat de groote revolutie, die zich dan toch in Duitschland heeft voltrokken» op vrij bloedelooze wijze, zulks in afwijking van alle andere revoluties, heeft plaats gehad. Ook kan men de meening deelen^ dat het een klap in het aangezicht is van welken rechts-staat dan ook, wanneer men de justitie van zulk een staat in twijfel gaat trekken en in het buitenland een parallel proces gaat voeren, zooals men in het geval van den Rijksdagbrand te Londen heeft ge daan. Wij zouden het als Nederlanders b.v. ook een onduldbare beleediging achten, in dien meni b.v. in Rusland of, om dichterbij te blijven, in België, een parallelproces ging organiseeren b.v. betreffende de berechting van de muiters van „De Zeven Provinciën." Zulk een parallel-proces houdt in, dat men de hoogste justitie van het betrokken land als volkomen oneerlijk betitelt. IV. Hoe men, ook overigens over het Duitsche regeeringsstelsel wil denken; en hoe zeer men dit, blijkbaar aan Duitsche behoeften en Duitsche omstandigheden aangepaste, systeem ook kan veroordeelen voor het eigen land, men kan toch niet ontkomen aan de overtuiging, dat Hitier blijkbaar door de meerderheid van het Duitsche volk wordt gesteund en dat zijn stap thans de uitdrukking is van den wensch van het Duitsche volk dat het niet langer als twee derangs-natie wenscht te worden be schouwd. Men kan in de stap van Hitier zelfs iets van moed zien,. Hij heeft het durven riskeeren1 den indruk te wekken, alsof Duitschland zich isoleerde. Zijn ern stig beroep op samenwerking, zijn geloof waardig aandoende verklaring omtrent Duitschland's vredelievende bedoelingen, alsook de geheele toon van zijn rede, geven aanleiding om te gelooven, dat deze ge beurtenis niet het einde van het ontwape- ningsstreven beteekenen zal, doch wellicht het uitgangspunt kan worden voor nieuwe, meer vruchtdragende onderhandelingen. Men| dient zich bij een beoordeeling van den toestand de oude waarheid voor oogen te houden, dat het donkerste uur aan den dageraad vooraf gaat, en ook dat „de soep nooit zoo heet gegeten wordt, als ze ge kookt is." FLORIS C (Nadruk verboden). In de „N. Rott. Ct." heeft onlangs een belangwekkende discussie plaats gehad tusschen de Redactie en eenige inzenders over de vraag hoe het nationaal-socialisme (fascisme) staat tegenover de monarchie. De leiders van die beweging mogen zich voorstellen als hoeders van Oranje, ons publiek voelt bij intuj'tie, dat er ook op dit punt reden is om voorzichtig te zijn "net deze heeren. Van die overtuiging gaf een inzender in het Rotterdamsche blad, de heer vai» Huffel, blijk, door er< op te wij zen, dat Oranjeliefde niet vereenigbaar is met het nationaal-socialisme e.d., in één woord met anti-parlementarisme. Ieder staatshoofd, dat naast ééi". enkele partij staat, is z.i. een marionet; een dictator heeft met het staatshoofd niets te overleggen. Tegen deze meening zijn twee inzenders opgekomen. De heer J. F. Overwijn te Rot terdam stelde hiertegenover, dat de Koning in Italië het .hoogste gezag blijft, de beli chaming van het volk in één persoon. De Koning moge daar niet op in het oog loo- pende wijze ingrijpen, dat is hieraan te wij ten, dat de Koning weet, dat Mussolini werkelijk hem en zijn volk vertegenwoor digt en den) Konings- en volkswil uitvoert en bekrachtigt. Terecht teekent de „N. R. Ct." hierbij aan, dat de opdracht aan Mussolini met het zwaard op de keel aan het Huis van Sa- voye werd opgedrongen. De vrije wil van den Koning om in dit opzicht den volks wil uit te voeren, was dus niet heel groot. Belangrijker nog is de vraag, wat er verder gebeurt. De Vorst(in) heeft den dictator naast zich. De verantwoordelijkheid van den dictator aan den Vorst is een wassen neus. De positie van den Vorst is immers tot een nul in het cijfer geworden. Men schermt in dit verband graag met den „volkswil". Tusschen. twee haakjes, is er één nuchter Nederlander, wien men wijs maakt, dat de groote heeren, die Hitier de noodige millioenen en Mussert de noodige tonnen ter beschikking stelden, slechts ge dreven worden door een onstuimig verlan gen om den volkswil tot uiting te brengen? Doch dit ter zijde. De vraag is, hoe de Vorst(in), eenmaal genoopt zich bij een dictatuur neer te leggen, dien volkswil leert kennen. Welnu, dit is systematisch uitgesloten. Immers, de daartoe geschikte middelen!, de pers en het recht van vereeni- ging en vergadering, zijn geknauwd. Er is slechts één wil, die van den dictator, die over de publieke opinie beschikt, zijn mi nisters naar welgevallen benoemt en ont laat en het practisch onmogelijk maakt, dat de Vorst een beroep zou kunnen doen op het volk. Ons kiesrecht moge niet vol maakt zijn, het geeft het volk gelegenheid zich periodiek eni desgewenscht tusschen- tijds uit te spreken. Bij een overwinning van het nationaal-socialisme komt echter alle macht aan denl dictator of deze waardig en bekwaam is tot regeeren staat niemand meer te beoordeelen het volk heeft als slaven te zwijgen en hoera te roe pen. Ook als het dot>r den dictator ten ver- derve wordt gevoerd. Er zijn er ook, die inzien, dat Nederland geen dictator begeert en er geen zou heb ben. Zoo schrijft de heer J. Frima te Amers foort, dat wij geen' evenknie van Mussolini of Hitier bezitten arme heer Mussert erf dat onze fascisten dan ook geen dictator wenschen. Het zou alleen maar tegen Par lement en partijpolitiek gaan en voor een corporatief staatsbestel. Alweer terecht vraagt de ,,N. R. Ct." waarom de heeren zich dan fascisten noemen. Met vaagheden als corporatief staatsbestel komt men er niet. Men] kan daarn ee de massa bij den neus nemen, maar gelukkig is er de er\fP ring in Italië over het politiek-econo mische dolhuis in nazi-Duitschland zwijgen wij liever welke ons leert wat de corpo ratieve staatsgedachte in de practijk betee- kent: staatsalmacht, gecentraliseerd in den dictator, dien de heeren zeggen niet te be- geeren. Behoudens dan in eigen partij, waar men den, leider als een dictator laat regee ren en gehoorzamen. Waarlijk, wij zeggen het Rotterdamsche liberale blad na, dat men geen oude schoenen weggooit voor dat men nieuwe heeft en dat wij hebben te onderzoeken of de nieuwe schoenen ons passen. De heeren mogen het ontkennen, zij mogen het zelfs niet bewust nastre ven, aan hun systeem zit nu eenmaal vast, dat Oranje een ledepop wordt, zoodra Baajrs, -de Joode, Adalbert Smit, Mussert, of welk nieuwbakken staatsman ook, de kans kreeg als dictator over ons goede va derland te heerschen. W(ij nemen gaarne aan, dat de consequen ties van hun actie niet aan allen, die zich de laatste jaren als „leider" van een of an dere fascistische of nationaal-socialistische groep in ons land hebben opgeworpen, hel der voor oogen staan. En zeker is dit nog minder het geval met de meesten> die, zon der de geringste politieke scholing, hen naloopen en in hen gelooven. Het is daarom nuttig, dat van andere zijde bij passende gelegenheden critische aandacht worde ges-Vonken aan deze be weging, wijl zij, anders dan in normale tij den, in een periode van algemeene malaise op ongeschoolden en. lichtgeloovigen een aantrekkingskracht kan uitoefenen, waar van ook zij spijt zouden hebben,, indien het mocht gelukken| den vrijen burger van Ne derland te verlagen tot slaaf van fascisme of nationaal-socialisme, en Oranje tot ge vangene van den dicator. (de Vrijheid). G. P. D. Lezing van het verslag der Raadsverga dering van 22 Sept. 1.1. moet wel bij ieder een den indruk hebben gewekt, dat het in die vergadering weer echt Soestersch-on- verkwikkelijk is toegegaan. Het belang der Gemeenjte, dat op den voorgrond diende te staan, is weer duch tig in het gedrang gekomen, doch dit alles wilde ik hier niet bespreken. Van meer belang lijkt het mij, deze gele genheid aan te grijpen om eens te zien hoe het gaat met de samenwerking der links- staande gemeenteraadsleden. Bij de verkie zingen hebben zich tot één lijst vereenigd de Soesterbergsche groep (Grootewal), de Vrijheidsbond, de aanhangers van den heer Busch en de Vrijzinnig democraten. (Deze inleiding voor nieuwe ingezetenen). De uitslag van deze samenvoeging was destijds eem teleurstelling, althans als men nagaat, dat deze partijen in den vorigen Raad 5 zetels hadden (waarvan V.Bd. 3 en V.D. 0) en thans met slechts 4 zetels (waar van V.Bd. 1 en V.D. 1) uit de stembus kwa men, zulks ondanks het feit, dat de Raad met 2 zetels was vergroot. Intusschen hoop ten de partijleden nog, dat een nauwe sa menwerking voor het algemeen belang van nut zou wezen. Het gezamenlijk optreden begon inder daad bij de wethouderskeuze. Menl wilde met alle geweld een tweetal bepaalde recht- che vertegenwoordigers uit de weth.zetels houden, doch het hout, waaruit wethouders gesneden moeten worden, is in een gemeen teraad vaak schaars en zeker is het dit in onze gemeente. De partij „gemeente-belang" voelende dat voor haar geen zetel ter beschikking zou komen moest toen den'gene naar vo ren. brertgen, waartegen men de minste be zwaren had en het toeval wilde, dat bij de stemming één Raadslid ontbrak, zoodat een even aantal stemmen werd uitgebracht. De Heer v. Duren werd dadelijk verko zen; voor den tweeden zetel kregen de can- didaten van rechts en van links even veel stemmen. Toen; ten slotte het lot besliste, viel de zetel ten deel aan den Heer Lodee- n. Als buitenstaander kan ik niet beoordee len of de Heer L. als wethouder op zijn plaats is, maar wel mag ik zeggen, dat in den Raad, zoowel van rechts als van links, stemmen zijn opgegaan tegen dien wethou- de.r Hierin vonden onlangs de rechtsche partijen' aanleiding om voor te stellen een derden wethouder te benoemen, waarvoor dan ongetwijfeld een' rechtsch lid hun can- didaat zou zijn geweest, zulks wijl zij den Uw beste en voordeeligste adres voor alle soorten prima I 1 A 7VT r* i-J d 17I17IT1 1VT is en blijtt KANTOOR. KERKPAD 1A - SOEST - TELEF. 676, HUIS 636 Fa. M. HAKS en WED. D. HAKS. Opgericht 1899 TELEFOON 731, 692, 982 D. HOOLWERF, Dir., Heuvelweg 18 Heer L. niet als rechts-georiënteerd lid wil den beschouwen. Het voorstel werd in den Raad met 9 te gen 6 stemmen aangenomen, waarbij zeer opviel, dat de Heer Busch met rechts mee stemde. Gedep. Staten hebben aan dit besluit ech ter hun goedkeuring onthouden, waarmee ik deze wethouders-geschiedenis thans kan laten rusten. Ik kom nu terug tot de. laatste raadszit ting en wel met het oog op de vraag: is er links samenwerking? En dan heeft mij in het bijzonder getroffen de verhouding tus schen de Heeren Gasille en Busch bij de verkiezing der Raadscommissies. Door B. en W, was daartoe een voor dracht opgemaakt, waartegenover stonden eenerzijds een afwijkend voorstel van den Heer Gasille, anderzijds een afwijkend voorstel van de rechtsche partijen in sa menwerkingweer met den heer Busch. Tijdens de bespreking in de zitting heeft volgens het verslag van „de Soester" de heer Busch eerst de opmerking gemaakt, dat het goed is, als in elke commissie het pro en' contra naar voren, kan komen (1), doch toen even later de Heer Gasille op merkte dat in het voorstel van rechts (en Busch) voor de commissie voor het Uit breidingsplan in afwijking van de sa menstelling dier comra. in het vorige jaar i in eens 4 principieele tegenstanders wer den voorgesteld (wat den Heer Grootewal DAT DE N.V. EERSTE SOESTER ELECTR. DRUKKERIJ ZONDER VERHOOGING PLAATST IN ALLE DAG-, WEEK-OF MAAND BLADEN IN NEDERLAND aanleiding gaf tot de interruptie, dat hij ook tot tegenstander bekeerd was, zoodat er 5 tegenstanders aanwezig zouden zijn), schreeuwde de Heer Busch den Heer Gasil le toe (aldus het verslag van „de Soester"!) ,dat het nu maar eens uit moet zijn." Wat er eigenlijk „uit moet zijn" is niet heel duidelijk, maar wat m.i. wèl heel dui delijk er uit spreekt, is, dat het tusschen die Heeren van één zelfde lijst niet erg schijnt te boteren, wat trouwen^ al meer gebleken] was. Het schijnt wel of de heer Busch, se dert hij met den heer Endendijk samen aan het Zon-baden is geweest, zijn sympathiën verplaatst heeft. Waaruit de gevaren van het Natuurbad duidelijk blijken! Ook in de geschiedenis van dit Natuur bad lijke mij de samenwerking Busch'Ga sille niet bijster groot te zijn geweest. De uitvoering van dit werk waarbij de H.H. Endendijk en Busch nog al de vrije hand hebben gehad heeft zóó veel gekost, dat de Heer Gasille hierover inlichtingen heeft gevraagd, die echter nog' al lang op zich laten wachten. Ook in andere opzichten blijken de geko zenen dier linksche lijst nog al eenfc uiteen- loopende meeningen te hebben en zoo lijkt het mij, dat het met die samenwerking een deerlijke mislukking is geworden. Hoewel wij nog ver van de nieuwe Raads verkiezingen verwijderd zijn (1935), leek het mij toch gewenscht reeds nu eens op dezen gang van zaken te wijzen. Het Bestuur van den Vrijh. Bond moge tijdig zijn houding in deze bepalen/! W. H. C. DOORMAN. De Raad der gemeente Soest wordt hier bij in openbare vergadering bijeengeroepen tegen Woensdag 25 October 1933, des na middags te 14 uur, ter behandeling van de volgende AGENDA: 1. Mededeeling van ingekomen stukken. 2. Interpellatie van het raadslid Busch omtrent gunning aanleg rijwielpad, langs het Heeserspoor (No. 2932). 3. Voorstel van B. en W. tot verhooging van het krediet voor Maatschappelijk Hulp betoon te Soest met f 10.000.(No. 21-278). 4. Vaststelling van een besluit tot wijzi ging der gemeenitebegrooting voor den diengt 1933 (No. 21-278). 5. Voorstel van B. en W. om met intrek king van het raadsbesluit van 10 Augustus 1933 over te gaan tot oprichting van een stichting tot beheer van het Soester Na tuurbad (No. 3146). 6. Vaststelling van besluiten tot het ver- leenen van de wettelijk voorgeschreven me dewerking ten aanzien van de aanvrage van: a. het bestuur der Vereeniging „Een School met den' Bijbel te Soest" tot aan schaffing van 8 schoolbanken en de be- noodigde leermiddelen ten behoeve van de U.L.O. School aan de Spoorstraat, zulks wegens stijging van het aantal leerlingen (No. 3177); b. het bestuur der R.K. U.L.O. School voor het aanschaffen van de noodige leer middelen wegens stijging van het aantal leerlingen (No. 3039); c. het bestuur der Mariaschool te Soest voor het doen van herstellingen aan die school (No. 3202). 7. Voorstel van B. en W. inzake naams verandering van de Nieuwesteeg (No. 3079). 8. Adres van J. A. de Koning en M. Kalff, inhoudende bezwaren tegen de vesti ging van het woonwagenkamp op een ter rein, gelegen in de nabijheid hunner per- ceelen (No. 075). 9. Vaststelling van een besluit tot het stellen van een eisch in rechten tegen J. A. van Dillen, J. v. d. Hoed, F. Rosendal en G. van Rootselaar inzake beëindiging erf- pachtsrecht (No. 2599). 10. Voorstel tot wijziging van de ge meentelijke steunregeling met Rijkssubsidie in verband met een ontvangen circulaire van den Heer Minister van Sociale Zaken (No. 3148). 11. Adres van „Hocares" te Utrecht en de Ned. Bond van Koffiehuishouders te Amsterdam verzoekende vermindering van Personeele Belasting voor deze bedrijven (No. 3116). 12. Voorstel van B. en W. tot het ver strekken van een bijdrage aan de Sportver- eenigingen in de kosten van verhuring van schoollokalen door die vereenigingen (No. 2734). 13. Adres van het bestuur der R.K. Be waarschool te Soesterberg verzoekende subsidie met voorstel van B. en W. (No. 3132). 14. Voorstel van het raadslid A. de Nies om den Driehoeksweg gesloten te verklaren voor het berijden met alle motorrijtuigen, met ontwerp-besluit van B. en W. (No. 3170). 15. Voorstel van het raadslid A. de Nies inzake reorganisatie van de Commissie Werkverschaffing en Steunverleening (No. 213). 16. Vaststelling van besluiten inzake ge meente-eigendom, t.w. a. tot het in schenking aanvaarden van een strook grond van H. J. Dolfin (No. 3183); b. tot het in schenking aanvaarden van een strook grond van J. B. v. d. Berg (No. 3165); c. tot ruiling van grond met Jhr. C. H. v. d. Brandeler (No. 3038); d. tot wijziging van het besluit tot het in erfpacht uitgeven van grond aan de P.U.E.M. (No. 2862); e. tot het verleenen van een zakelijk recht op gemeentegrond ten behoeve van het leggen van kabels door de N.V. P.U. E.M. (No. 3180). 17. Verzoek van J. J. Gerritse, klerk bij het Gasbedrijf om eervol ontslag uit die be- STEENHOFSTRAAT 5 TELEFOON 300 Aan- en verkoop van Villa's, Landhuizen, bouwterreinen, onroe rende goederen, etc. Gratis advies en inschrijving Assurantiën en Hypotheken. Sluit verzekeringen op leven, brand, inbraak, storm, glas, etc. etc. tegen billijke tarieven

Historische kranten - Archief Eemland

De Soester | 1933 | | pagina 1