„SUCCES" Speculaas.
„Utile Dulci"
„Ptile Dmci"
de banketkoekjes
VoogdenerJ
Eemnes
een fijn product tegen
billijken prijs.
EISCHT HET MERK
Voor Uw succes
WYBERT
DINSDAG 28 OCTOBER 1924
Verschijnt Dinsdags en Vrijdags
È£nriElS£R-Q0Uf7,
ADVERTENTIEPRIJZEN: van 1—5 regels II.— elke regel meer
20 cent. Advertenties tusschen den tekst op pagina 2 en 3 dubbel
tariefadvertenties op pagina 1 driemaal den regelprijs.
Bij contract belangrijke reductie
Bureau van Redactie en Administratie
ABONNEMENTSPRIJS bij vooruitbetaling per drie maanden
70 cent, met geïllustreerd Zondagsblad f135; per post 85 cent
met geïllustreerd Zondagsblad f 1.80. u
Per weeR i 6 cent. met Zondagsblad 11 cent. Losse nummers 5 ct
Provincie tegen gemeente.
Het Handelsblad schrijft:
Het schaakspel tusschen Ged. Staten van
Noord-Holland en de gemeente Laren
heeft weer een paar merkwaardige zetten
opgeleverd.
In Augustus hebben wij verteld, hoe het
Prov. Waterleidingbedrijf de twistappel
was. De stand van zaken was toen zoo,
dat de Raad van Laren besloten hdu tot
oprichting van een eigen bedrijf met een
prise d'eau binneni de gemeente; een be
sluit, waarover Gedeputeerden niet hebben
te oordeelen, omdat de Prov. Waterlei-
dings-Verordening uitdrukkelijk de be
voegdheid der gemeenten tot het stichten
van dergelijke bedrijven erkent; wel moes
ten Ged. Staten het besluit to het aangaan
van een leening voor dit doel sanctionnee-
ren. Wij stelden i nAugustus de vraag, of
dit bestuurscollege dat vastbesloten was,
de oprichting van een Larensch bedrijf te
verhinderen, met het oog op de belangen
van eigen onderneming het leenings-
!>csluit zou afkeuren op een grond, d
niet ontleend was aan de deugdelijkheid
van liet object der leeuing.
Ged. Staten, hebben dit niet gedaan. De
geschiedenis is anders geloopen.
Het Proiv. Wat. Bedrijf vroeg aan B. en
W. van. Luren vergunning om een buizen
net in het terrein der gemeente te leg
gen, met het doel, tot levering van water
aan de ingezetenen te komen. De vergun
ning werd natuurlijk geweigerd, waarop
het Bedrijf in hooger beroep ging bij Ge
deputeerden. Deze verleenden de vergun
ning op grond van de z.g. Beklemmings-
wet, een wetje van 1899, dat tot doel heeft,
het verzet van gemeentebesturen tegen con
cessie-aanvragen, die in het „algemeen
nut" worden gedaan, te breken. Zooals ge
bruikelijk is, verleenden God. de (door hun
eigen orgaan) g'evraagd© vergunning on
der bepaalde voorwaarden, en deze voor
waarden hadden voornamelijk betrekking
op het opbreken van het wegendek e.d.
werden aan het Dag. Bestuur van Laren
om advies gezonden; B. en W. retourneer
den ze met het verzoek, er andere voor
waarden aan toe te voegen, die o.m. be
troffen de qualiteit, den prijs en den druk
van het te leveren water, alsmede koste-
looze levering voor brandblussching. Voor
waarden, waaraan het provinciale bedrijf
niet kon (of van plan was te) voldoen, in
tegenstelling tot het ontworpen gemeente
bedrijf.
Op dit verzoek hebben Gedeputeerde
Staten kort geleden wat de essentieele
punten betrof, afwijzend beschikt, onder
mededeeling, dat zij voornemens waren,
in elk geval, ook wanneer Laren een eigen
bedrijf zou exploitecren, de leveranties
van het Prov. Wat. Bedrijf tot Laren uit
te strekken. Voorts, dat zij over het lee-
ningsbesluit der gemeente eerst dan een
oordeel zouden uitspreken, wanneer de
omvang der provinciale leveranties was
komen vast te staan, m.a.w. wanneer liet
gemeentebedrijf onmogelijk was gemaakt.
Bij brief van 20 October heeft het Da-
gelijksch Bestuur vun Laren zich daarop
tot de Kroon gewend' met verzoek, het
besluit van Ged. Staten tot het leggen van
»*en buizennet te verdagen, subs, dit be
sluit te vernietigen of wel de door de ge
meente verlangde voorwaarden voor de
concessie aan die van Ged. Staten toe te
voegen.
Ziehier dus het geval. Een hooger be
stuurscollege, dat een onderneming exploi
teert, stoort zich niet aan den uitdrukkc-
lijken wensch van een „autonome" ge
meente, teneinde het financieele belang
van zijn eigen bedrijf te bevorderen. Prin
cipieel is dit afkeurenswaardig, tenzij dui
delijk kon aangtoondi worden, dut de
handelwijze werkelijk in het algemeen be
lang was. Maar Ged. Staten hebben niet
aangetoond, dat do inwoners van Laren
met het provinciale water beter of gocd-
kooper gediend zouden zijiu dan met het
gemeentelijke, dat zij verlangen, noch,
dat het belang der provincie ernstig door
uitvoering van het besluit van Larcn's ge
meenteraad zou worden geschaad. Er zijn
wel gevallen denkbaar, waarin men het
kan toejuichen, dat een hooger bestuur
gebruik maakt van zijn formeele rechten
om ergerlijke verspilling of andere ver
keerde toestanden to keeren. Maar wat
het Dagelijksch Bestuur van Noord-Hol
land hier doet, is het krachteloos maken
van de bepalingen eener provinciale ver
ordening zonder een aantoonbaren eeono-
mischen goeden grond; immers het Pfov.
Wat. Bedrijf bestaat toch en tast ook de
ondernemingen van andere gemeenten niet
(„in het algemeen bclung") aan. Meer
oerbièd voor een gewichtig beginsel van
ons staatsrecht mocht zeker worden gc-
cischt, aok daar, waar de provincies
zich duor civielrechtelijke leveranties ze
kere commercieele belangen hebben ge
schapen. Waneer Laren door de hoogste
instantie niet in het gelijk wordt gesteld,
loopt de „rechtszekerheid" vun alle Ne-
derlandsohe gemeenten door dit voorbeeld
een ernstig gevaar.
Bekeuring.
Zondagmiddag werd alhier door één
onzer agenten, volgens artikel 39 uit de
gemeentelijke politieverordening, „het zon
der noodzaak laten staan van een motor
rijtuig op den openbaren weg", bekeurd
een zekere S. M. D. V., woende te Heem
stede.
De ziekte in de iepen.
Zooals men weet, zullen eerstdaags
helaas een 72 stuks iepenboomen in ons
dorp onder de bijlslagen vallen en ver
kocht worden. Er zijn stemmen opgegaun
onder onze inwoners, vun twijfel aan het
goede inzicht over deze ziekte. Men be
weerde dat een dergelijk radicaal ingrijpen
niet noodig was, men kon het nog wel een
poosje aanzien. Wanneer men echter op
deze losse beweringen zou ingaan en do
zieke boomen liet staan naast de nog ge
zonden, dan zou ongetwijfeld over eenigen
tijd niets meer van onzen Brink, de sie
raad van Laren, te zien zijn. Men heeft
natuurlijk, toen men begon te bemerken,
da,t deze gevreesde ziekte ontstond, dudc-
lijjc deskundige hulp ingeroepen. Mej.
Spierenburg, van het Plantheelkundig bu
reau te Wageningen, heeft hier boringen
gedaan. Wij hebben verschillende van deze
boringsproeven gezien. Het zijn rechte,
rojide staafjes, die (wanneer de boor recht
op in den bast geplaatst is) dus een heel
duidelijk bewijs kuuuen leveren vun het
verloopen het invreten der ziekte. Duide
lijke kon men aun bruin of minder bruine
kipuren het proces zien uitgebeeld. Soms
een witte ring tusschen de bruinen in, be
wijst dat er een jaar was voorbij gegaan,
waarin de ziekte tijdelijk was opgehou
den. Verschillende photo's zijn gemaakt
en verzonden aun het Phototechnisch bu
reau te Alkmaar.
Men zal dus moeilijk kunnen beweren,
da,t er niets door de gemeente gedaun Is
ter bestrijding van deze ziekte.
Men zul met de nog overige boomen
proeven doen en wel vun verschillenden
aa^xl. O.a. zal men een wetenschappelijke
wenk volgen, laatst in de N. R. Crt. ver
strekt, n.l. om om den stam heen 2 Meter
diep de wortels los te graven. In dit gat
zal men bagger en koemest storten. Men
gaut n.l. algemeen van de opinie uit, dat
de. wortels ziek zijn en wel de oudsten en
diepsten. Gevolg van deze ziekte is dan
de komst van spiutkevers, die hetzelfde
wqrk doen als de larven op een cadaver.
Men meent misschien dat de oorzaak der
ziekte de spintkever is, rnaar men is daar
in, dan mis; de spintkevers doen het op-
ruimingswerk. Ze zorgen er voor dat wat
uit stof kwam tot stof wederkeert. Zal
mqn de hoornen door de wortels te verster
ken, gezond maken, dan zullen de kevers
vanzelf verdwijnen, daar ze van gezonde
sappen niet kunnen leven.
In het H.bl. komt echter nog een me
dedeeling voor van een medewerker waar
mee men wellicht ook hier z'n voordeel
kun doen. Men schrijft:
„Ik heb in mijn tuin een treuriep staan,
die een paar jaar geleden alle kenteekc-
uen vertoonde, dut hij de gevreesde iepen
ziekte had. Ik sneed daarvan een takje af
en zond dit op naar het onderzoekingsbu-
rcuu te Wageningen. Van daar schreef
men mij „Uw treuriep heeft de iepziektc
en gaat stellig dood." Wijl hy „stellig
doqd ging" heb ik er zelf mijn kunsten
op geprobeerd en boven in den kop van
den terurboom een gat gehakt tot aan de
pit. van den stam en dit gat volgegeten
niet carboleuui. Bijna de geheele kruin
wa£ dood, doch enkele takjes en bladen
waf en nog groen. Deze zijn ook niet dood
gegaan en op 't oogenblik is de boom
weer kerngezond en heeft reeds weer een
aardige kruin."
Wie weet? Misschien is ook dit middel
voor onze boomen met goed gevolg toe te
passen.
$c iepenziekte is een wonderbaarlijke
ziekte. Het is zeer interessant om eens 'n
kaart van Nederland to zien, waarop de
plaatsen, waar iepenziekte heerscht, vet
ter gedrukt staan aangegeven.
Afen ziet dan dat de ziekte voornamelijk
zich heeft geconcentreerd in West-Neder
land en dan nog in het centrum. In Gro
ningen zijn het enkele gevallen, in Fries-
lad eveneens. Drente is geheel vrij, wat
met het dog! op de vele iepen daar, wel 'n
eigenaardig en heugelijk verschijnsel is; in
Overijsel komen ook heel weinig gevallen
voor, Utrecht, Noord- era Zuid Holland
daarentegen zijn zwaar bezocht.
Inmiddels, het is hartelijk te wenschon
DELICATESSEN FABRIEK
dat de proefnemingen op onze boomen
hier resultaten opleveren, want als de
Brink valt, zal eerst eens aan het licht
komen, hoe leelijk de architectuur daar
is. De huizen, onregelmatig en voor het
grootste gedeelte stijlloos, worden nu nog
gemaskeerd door de boomen. Als Laren
zijn Brink verliest (er komen wel weer
nieuwe boomen) dun is ons dorp toch aes-
thetisch verwoest.
Intusschen, men gaat tot vellen van 72
iepen over. Deze zijn niet meer te redden.
Zooi zullen we dus de eerste maanden een
gezaag en gekraak hooren klinken dcór
onze straten van belang en zullen de sta
pels lijken op de lange wagens worden
uitgedragen. Het zal eera ware begrafenis
zijn. Wij laten hieronder thans nog de
voorwaarden volgen bij dezen verkoop, van
gemeentewege bepaald.
De verschillende voorwaarden bij dezen
verkoop zijn de navolgende:
a. De boomen worden op stam ver
kocht en moeten door den kooper gerooid
worden. Terstond na het rooien moeten
do boomen ontschorst worden, do bast of
schors moet op een nader aan te wijzen
plaats ter beschikking van de gemeente
worden gesteld.
b. Het omhakken der hoornen moet met
zorg geschiedden. Alle schaden aan belen
dende perceelen en omgeving aangebraeli.
zijn voor rekening van den kooper en moe
ten op eerste aanschrijving van den Di
recteur van Gemeentewerken worden her
steld.
e. Ieder perceel moet na toewijzing
binncm 8 dagen opgeruimd en van de
plaats verwijderd zijn.
d. Dc eventueel op te breken bestrating
zul door de Gemeente worden hersteld.
e. De verkooping hoeft plauts bij enke
le inschrijving.
Het inschrijvingsbiljet moet in letter
en cijferschrift bevatten do som van aan
bieding van ieder perceel afzonderlijk of
voor alle perceelen gezamenlijk.
f. Inschrijvingsbiljetten moeten inge
zonden worden vóór of op 28 October '24,
des v.m. 10 uur op de Secretarie der ge
meente Laren.
g. De toewijzing zal binnen 10 dagen
geschieden.
h. De betaling moet geschieden ten kan
tore van den Gemeente-Ontvanger binnen
3 dagen na de toewijzing.
i. Allo werkzaamheden moeten uitge
voerd worden in overleg met den Dienst
van Gemeentewerken.
Verdceling der perceelen:
No. 1. 2 bij den Toren, 1 Nanrderstraat,
1 Tafelbergweg, totaal 4 boomen; No. 2.
Veldweg 4 boomen; No. 3. Veldweg 3
boomen; No. 4. Veldweg 4 boomen; No. 5.
Voldweg 4 boomen; No. 6. Torenlaan 3
boomen; No. 7. Torcnlaan 2 boomen; No. 8.
Postkantoor era Klaaskampera 3 boomen;
No. 9. Stationsweg 11 boom; No. 10. St.
.Tanstraat 1 booni; No. 11. St. Janstraat
boek Vcerweg 4 boomen; No. 112.1 Zijtak
1 boom; No. 13. Barbiersteeg 4 boomen;
No. 14. Zevenenderdrift 4 boomen; No. 15.
Zevenenderdrift 5 boomen; No. 10. Zeven
enderdrift 5 boomera; No. 17. Zevenender
drift 5 boomen; No. 118 Zevenenderdrift
5 boomen; No. 119. Zovenenderdrift 6 boo
men; No. 20. Melkweg 4 boomen.
Zending in Spanje.
De vereeniging Kerkelijk Leven
opende Donderdag 23 dezer in de Gemeen-
tewonlng hare serie winterlezingen met
een rode van Ds, Smit over de zendiug in.
Spanje.
Spr. geeft de volle sympathie van zijn
hart aan dezen arbeidl era spreekt er ook
gaarne over. Ten onrechte ziet men in
hem oene zendeling, die urbeid doet hij
niet, doch hij is er nauw aau verbonden
in kwaliteit van kerkvoogd, en is als
zoodanig in Spanje geweest.
Het Protestantisme in Spanje mag niet
onderschat worden, er zijn 130 gemeenten.
De Protestantsche kerken hebben echter
geen rechtspersoonlijkheid, dus kan een
prot. kerk geen eigendommen bezitten.
De eenige mogelijkheid is, dat een buiten-
landsch genootschap als bezitter optreedt.
De Nederlandsche Vereeniging „do Pro
testantsche kerk in Spanje" is dus feitelijk
de kerkvoogdij van aldaar gevestigde ker-
liuiiiiliiiiiiitiiMiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiMiliiMiiiiiiiiiillillliiiiliiiH
is een welluidende
stem van groot be
lang. Gebruikt daar
om vóór het zingen
en spreken de ver-
frisschende
TABLETTEN
Groote doozen 65 Ct
"Minimummini
ken. Wij belasten ons alleen met het ma-
tcrieele en laten het geestelijk werk aan
de Spanjaarden zelf over, al zullen wij hij
bezoek gaarne spreekbeurten vervullen,
doch uls gast, niet als zendeling.
Spanje behoort aardrijkskundig tot Eu
ropa, doch in wezen is 't een stuk van het
Oosten vooral in Zuid-Spanje. Een alge
meen verbreid misverstand is, dat Spanje
oen arm land zou zijn. Reeds volgens Bis
marck was Spanje 't rijkste land ter we
reld. Spr. vertelt hier ter toelichting een
aardige legende betreffende Ferdinand III.
Milde natuur, vruchtbare bodem en on
dergrond rijk aau de meest verscheiden mi
neralen. In den oorlog, toen men hier
aun alles gebrek had, was daar dan ook
een overvloed van alles. Het land is ech
ter erfelijk belast met ongelukkige regc-c-
ringen. Spr. licht zulks uitvoerig toe.
Begiu der 15e eeuw was Spanje het
eerste land van Europa, anderhalve eeuw
daarna was 't gereduceerd tot een staat
van den vierden rang. Twee oorzaken wijst
spr. aan';
le. Het Imperialisme der Spaansche
vorston;
2e. De onverdraagzaamheid.
Op schandelijke wijze is de overvloedige:
Spaansche volkskracht verkwist en onder
gegaan in allerlei oorlogen, waar Spanje
zelf niet 't minste belang bij had. De 80-
jarige oorlog welke ons ontstaan als zelf
standige natie beteekende, was Spauje's
doodstrijd.
De strengheid der inquisitie verdreef
Joden en Mahammedanen en had moreel
de meest funeste gevolgen. Drie eeuwen
van inquisitie, gepaard aan bespieding et>
vervolging, hebben 't edele Spaansche ka
rakter bedorven.
Spr. moet 't Spaansche karakter in 't al
gemeen beschrijven uls gesloten, huichel
achtig, hard, wreed en onverdraagzaam.
IIij licht 't oorzakelijk verband met do »n-
quisitie uitvoerig toe, met verschillende
voorbeelden.
Na 't moreelo verval, kwam 't. materi-
eelc. De bestera trokken eruit, lu 1911
emigreerden 2 milliocn Spanjaarden. Heel
Zuid-Araerika met een bevolking van 90
milfiocn is grootcndeels vanuit Spanje be
volkt.
150 Jaar na Philips II is de bevolking
gedaald van 30 tot 7 milliocn; een stad
als Toledo van 200 tot 15 duizend.
De geschiedenis der 19e eeuw is dan ook
tot 1876 een aaneenschakeling van revo
luties. Hoewel de toestand langzamerhand
wat verbeterd is, is 't onderwijs in Spanje
nog zeer stiefmoederlijk bedeeld. Van het
budget is slechts 3 pCt. voor onderwas,
tegen in Nederland 22 pCt. De plattelands-
school laat alles te wenschen over, spreker
geeft daarvan voorbeelden. O.u. is in de
provincie Marga 79 pCt. der bevolking
analphabeet.
Er is echter volkomen vrijheid om scho
len te beginnen, hetgeen een prachtkans
geeft voor evangelisatie. Bijvoorbeeld in
Alicante stichtte een persoon in den loop
der jaren 3 scholen met 700 leerlingen.
Protestanten hebben het zeer moeilijk.
Volgens art. 11 der Spaansche Grondwet
is de Roomsche Godsdienst Staatsgods
dienst; niemand zal echter om zijn geloof
vervolgd worden. Andere godsdiensten zijn
toegestaan, doch geen openbare uiting
daarvan.
Dit is een rekbaar begrip, wordt zeer
verschillend toegepast en meestal ten ua-
deele der andersdenkenden uitgelegd. Sp
vertelt hiervan typische, soms niet A'au
humor ontbloote staaltjes.
Na de pauze behandelde de spreker do
onverdraagzaamheid tegenover protestau-
ten, welke in 't bloed zit.
Er zijn verschillende goede wettelijke
bepalingen, wier toepassing bedroevend ia.
Openbare begraafplaatsen ontbreken haast
overal; de gevolgen zijn soms ijzingwek
kend. zooals spr. met treffende voorbee'.
den illustreert.
Voor huwelijken is 't kerkelijke huwe
lijk regel en 't burgerlijke, hetwelk die
kantonrechter sluiten moet, uitzondering
niet alleen, doch practisch onmogelijk.
Hieromtrent, alsook over de protestan
ten in militairen dienst en hun positie in
civiele processen voor do rechtbank deelt
spr. treffende, en voor ons verwonderlijke
staaltjes mede. Het spijt ons zeer in ver
band met plaatsruimte er geen aan to
kunnen halen. Het eeraig remedie is de
school.
VAN
zijn een waar genot.
Buiten Nederland werken nog 12 andero
Protestante staten in Spanje.
Het Nederlansch Evangelisatiewerk is
kerkvoogd in 4 gemeenten. Door uitbrei
ding te geven aan de bestaande scholen
of nieuwe te stichten, worden langzamer
hand nieuwe Gemeenteleden gekweekt.
Ook uit. economisch oogpunt doen dezo
scholen goed werk.
Spr. besluit met eene opwekking lid te
worden van, het Genootschap en l>eveelt
de te houden colTeete aan.
Een viertal personen stelden vragen,
welke door spr. beantwoord werden. De
collecte bracht op f 31.75.
Een biljartclub.
Er is meermalen de viuug gesteld,
hoe het komt dat er nog geen biljartclub
te Laren bestaat. Men heeft een schauk-
club, allerlei sport- en tooneolvereenigin-
gen, docli een biljartclub ontbreekt nog.
Verschillende hecrcn hebben besloten
eens een vergadering bijeen te roepen om
te praten over het idee een vereeniging op
pooten te zetten. Zooals men in de adver-
tonti© in di nummer kan lezen, is men
voornemens deze vergadering op Zaterdag
u.s. to beleggen in het Stationshotel nl-
hier. Behalve nog voor gezelligheid, is 'n
dergelijke club waarschijnlijk voor velen,
die hier en daar een spelletje doen, een
groote attractie. Men is voornemens de
biljnrtsport ernstig te gaan beoefenen.
Wij twijfelen niet of er zal voor dit plan
onder onze heeren groote animo bestaan
Dienstregeling.
De finna Noordman heeft ook voor
den nieuwen winterdienst weder een prac
tisch© dienstregeling doen samenstellen.
Zij bevat eera opgaaf van de diensten di|r
Gooisehe Stoomtram. Gooische motorbus
sen en de spoorverbindingen met Amster
dam en Utrecht, benevens aansluitingen
met de voornaamste plaatsen des lands.
Dezo handigo gids is voor belangstellenden
gratis verkrijgbaar bij de firma Noordman
op de Brink, alhier.
Schouwbcstcding.
Bij den 16 dezer gehouden schouw zijn
de volgende gebreken geconstateerd:
7 slooten niet uitgehaald;
18 slooten ongemaakt;
3 slooten niet verbeterd oan uit te halen;
11 Leuten niet in orde.
De schouwbcstcding vond gisteren
plaats.
Vruchtbaar Eemnes.
Een bijzondere vermelding verdiént
het feit dat hier binnen eenige weken 2
paar tweelingen 't licht zagen; allen zijn
nog in leven.
Bekeurd.
Een bekeuring kreeg een jongmensch,
dat zïch verleden weck vermaakte ver
schillende auto's op den Rijksweg te doen
stoppen. Ieder zoekt zijn vermaak waar
hij 't vinden kan, niaur dc politic zag do
humor hiervan niet in.
Militaire dienst.
Gaan wy naar do Wereldvrede?
Men zou het haast denken, als men weet,
dat do lichtingsterkte 1925 voor Eemnes
is vastgesteld op 3 inau.
Kermis.
De kermis is over 't algemeen kalm
verloiopen. Bij een 20 jaar geleden verge
leken moet het verschil volgens oudere
Eemnssers zeer groot zijn. Toen waren
drinkpartijen, dronkaards, vechtpartijen,
baldadigheden en dergclijKO onbeschaafde
uitingen aau de orde van den dag en was
de politie den geheclen dag in de weer.
Thans is de kermis over 't geheel kalm
verloopen en hoort mon alleen van enkele
kwajongensstreken, dio ook op andere da
gen wel eens uitgehaald worden. Zco heb
ben eenige jongelui zich de moeite go-
troost op Buitendijk vrschillende hekken
uit de hengsels te lichten en dez.e netjes
ernaast te plaatsen.
Je moet er maar lol in hebben.
Wutersloot.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat de geheele Watersloot voor 15 Maart,
uitgediept moet zijn.