NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ten, t, StOltf iscbfl toest Uitgever: A. M. Slothouwer, te Amersfoort. Agent voor Baarn en Omstreken: W. Z. MULDER te Baarn. Eene viermaal geplaatste ad vertentie wordt slechts drie maal in rekening gehraeht. 't Is waarlijk niet te verwonderen, dat tegenwoordig de aandacht van geheel Eu ropa getrokken wordt door het onmete lijk grondgebied, dat aan de eene zijde door de Oostzee en de Zwarte zee bespoeld, aan den anderen kant den Indischen Oce aan nadert, en dat in uitgestrektheid het overig gedeelte van ons werelddeel een aantal malen overtreft. De dagelijks we- derkeerende berichten van samenzweringen, moordaanslagen, geweldadige pogingen om het bestaande omver te werpen, de grenzelooze stoutmoedigheid en doodsver achting die de vijanden der maatschap pelijke orde aan den dag leggen, de hardnekkige kamp tusschen bandeloosheid aan de eenedwingelandij aan de andere zijdedat alles maakt dat wij er lang zamerhand aan gewoon zijn geraakt het Czarenrijk te gaan beschouwen als een chaos van ongerechtigheden, als een soort van heksenketel waaruit niets anders opstijgen dan dood en verderf aanbren gende pestwalmen. FEUILLETON. EENE KERSTVERTELLING. IV. Geene nachtrust had Rosen op zijn bed gevonden. Aan zijn bed stonden tallóoze gezichten, die hem van de toekomst spra ken, hoe die zijn kon, en hoe zij werke lijk zijn zouen de door ontbering en verwachting gespannen zenuwen, gaven aan de fantastische figuren scherp geteekende trekken. Hij zag zich nu eens in Rome, met portefeuille en stift, als een van vreugde dronkenede wonderen van de eeuwige stad in zich opnemen, en hij wist, dat de werkelijkheid zijne stoutste droomen nog zou overtreffendan weer zag hij zich in het kamertje van zijne oude moeder; hij hoorde het- klapperen van de nooit rus tende breinaalden en het zachte ruischen van de gestreken witte muts, die een zoo zacht, gelaten, schoon oud gezicht omlijstte; hij hoorde het bruisen en woeden der zee, die hare golven bijna tot aan de eerste huizen van het dorpje liet rollenen het kraken van de harstige sparren, die in den kouden wind bogendie beide ruwe stem Toch zou dat oordeel onjuist zijn en onrechtvaardig. Men kan zich zoo maar niet met een enkel woord afmaken van een reeks historische voorvallen, die in logisch verband staan met voorafgegane gebeurtenissen. Die nihilisten, wier wan daden ons terecht vervullen met een ge voel van afschuw, zijn niet plotseling voor den dag gekomen, evenals, bij voorbeeld, op Sicilië een rooversbendevoor hun optreden bestaan redenen, al kunnen die nooit moorden en moordaanslagen vergoe lijken, hun machtsvertoon heeft een bepaalde borzaak. Er is geen volkdat niet in zijn ont wikkelingsgang tijdperken van vreeselijke beroeringen kan aanwijzen. Als oude toestanden onhoudbaar bleken te zijn, en een nieuwe geest zich van het maatschap pelijk of staatkundig organisme ging mees ter maken, dan geschiedde zulks nooit zonder schokken, meestal niet zonder een langdurige worsteling. En tusschen die strijdende machten, waarvan de laatste, ondanks alle tegenkanting, toch tenslotte moet zegevierentenzij er een middenweg wordt gevonden waar beiden, na weder- zijdsche concessiën, elkander ontmoeten, treffen wij niet zelden een min of meer talrijke groep van individuen aan diezich noch kunnende terugvinden in het oude dat ten ondergang neigt, noch in het nieuwe dat zich baan breekt, het spoor bijster raken en tot allerlei buitensporigheden men, waarmee hij sedert zijne kindsheid zoo vertrouwd was geweest. En tusschen al die afwisselende beelden trad altijd weer de schoone gestalte van het meisje, wier lief gezicht hem zoo deelnemend aange zien had. Eu weder zag hij zich als geluk kige, werkzame kunstenaar in zijn atelier, en onder zijn stift ontstond een beeld in edele vormen, in een lang, golvend kleed, de hulpvaardige handen, liet zachte gelaat, met de in weinige uren hem zoo vertrouwd geworden trekken, op de ongelukkige ge richt, die in zijn nood tot haar opzag. ,/Charitas!" fluisterde hij. //Ik zal een meesterstuk maken, als ik maar van die zorgen ontslagen word." Langzaam week eindelijk de lange win ternacht voor de eerste vale schemering van den dag. George stond op van zijn bed, waarop hij bijna den geheelen nacht sla peloos doorgebracht haddikke ijsbloemen lagen op de ruiten, de lucht was ijskoud en vochtig. Haastig kleedde hij zich aan; toornig stampte hij met den voet op den grondtoen hij aan een duizelig gevoel van zwakte bemerkte, hoezeer zijn lichaam voedsel noodig had. Langzaam ging hij toen naar beneden, en met iede- overslaan. Zoo had men, om deze meening met een paar voorbeelden te te staven, in de dagen van de worsteling tusschen de kerkelijke eenheid en de leer- vrijheid, anders gezegd tijdens de Reformatie, de beruchtte sekte der We- derdoopersin het tijdperk van den strijd tusschen adellijke rechten en burgerlijke vrijheid in Duitschland vooral, de gruwelen van den Boerenkrijg, in Frankrijk la Jacquerie, in de Nederlanden de verwoes tingen, door partijgangers teweeggebracht die beurteliugs streden onder de vanen der Hoekschen of der Kabeljauwschen (of hoê de strijdende machten elders ook heeten mochten.) De Fransche revolutie, een zegenrijke gebeurtenis, hoe zwaar men haar ook heeft belasterd, ging ver gezeld van de uitspattingen der Septem- briseurs. Die allen verbeelden zich mis schien, het doorbreken der nieuwe denk beelden bevorderlijk te zijn, terwijl zij juist door hun blinde woede, hun beginselloos ijveren, en vooral door de middelen waarvan zij zich bedienden, den vooruitgang ten ernstigste benadeelden. Als zoodanig nu mogen we, naar het schijnt, ook de nihilisten in Rusland beschouwen. Rusland is, ondanks zijn machtsont wikkelingeen Europeesche staat in wording. Vergeten we niet, dat het nog geen hon derdtachtig jaren geleden is, sinds Peter de Groote zijn hervormingswerk aanving: ren stap werd hij zich meer bewust, dat nu het tijdstip der beslissing naderde. Hij ging even bij den eigenaar van het huis binnen, om te zeggen, dat hij in het ge heel niet, of misschien nog voor een laatste uurtje terug zou komen, en ging toen de door hem in den laatsten tijd zoo dikwijls betreden weg naar den kunsthandelaar op. Hij vond den winkelier al bezig. //Het bericht, waarnaar u in den laatsten tijd zoo dikwijls gevraagd heeft," antwoordde deze op de stomme vraag van de bruine oogen, //heb ik van morgen met de eerste post ontvangen. De gelukkige heet Max Wallburgu heeft zeker wel van zijne stukken gelioord; ik hoop, dat het de vriend is, wiens bekroning u scheen te wenschen." George Rosen steunde een oogenblik met bleeke, bevende lippen tegen de deur. z/Ja, ik ken hem wel," zeide hij eindelijk met moeite; //het bericht is dus geko men." z/Het heeft wel lang geduurd, de heeren ■schenen tot geen besluit te kunnen komen. Ik ben tevreden met de keus, wij hebben toch het meeste voordeel, als het genre schilderen bevoorrecht wordt, want er zijn vele liefhebbers, die, wanneer zij het dure hij was het, die op den ouden Slavonischen stam de eerste twijgjes der Westersche be schaving entte. Sedert is die arbeid wel met spoed voortgezet, maar hij werd toch telkens afgebroken voor hetgeen de Moscovieten als een niet minder belangrijk deel hun ner roeping aanmerktennamelijk de uit breiding van het grondgehied en russi ficeering men vergeve mij dit leelijke woord, want ik weet er geen beter voor, der aangrenzende volken. De Finnen van het Noorden, de Tartaren van het Zuiden de Cirkassiërs, de Kalmoeken en wat er verder volgt van het Oosten, werden af en toe onder het juk gebracht, en met meer of minder goed gevolg in de volks huishouding opgenomen. Het streven, om met kracht en geweld de heerschappij van den Slavoonschen volksstam omhoog te voeren, wordt gewoonlijk pAnslavisme genoemd, en wij weten allen dat dit woord in de geschiedenis nog al van beteekenis is. Zoo wordt het Russische volk door twee verschillende, van elkander onafhan kelijke stroomen voortgedreven, en elke Czaar of Czarina zag zich genoodzaakt, aan één van beiden, soms wel aan beiden beurtelings of tegelijk, een belangrijken invloed 'op zijn handelingen toe te staan. Aan de eene zijde de zucht naar uiachts- vergrooting, aan de andere die naar maat schappelijke en staatkundige hervormingen. Peter de Groote had, door de stichting van Petersburg, en door de invoering der Wes- origineel niet kunnen betalen, zich met eene phótographie tevreden stellen." z/Jawel," zeide George bitter, „en de schilder kan met zijn origineel verhonge ren. Goeden morgen, mijnheer, vergeef mij, dat ik u in den laatsten tijd zoo dikwijls lastig gevallen ben." Hij groette en liep de nevelachtige straat af. George was reeds aan het einde van de straat, voordat hij uit de chaos van zijne gedachten tot zich zeiven kon komen. En eindelijk, toen de wilde hamers van het bloed, die bijna het slaan van zijn hart verhinderden, en het doffe bruisen uit hoofd en ooren was geweken, voelde hij duidelijk genoeg, dat het met zijn schoo- nen droom uit was, dat hij hier in de groote stad was zonder vriend, zonder geld, uitgeput door allerlei ontberingen, ziek en koortsig, en dat hij nu verder geen wensch meer had, dan zijn vermoeid hoofd in den schoot zijner oude moeder te ber gen, om onder hare troostende lief koozin- gen in te slapen, zonder ooit te ontwaken. Hij stond stil. Hij moest door die gindsche straat gaan, om aan de poort te komen, vanwaar de weg naar het dorp, waar hij geboren was, voerde, hij had nog drie of AMERSFOORTSCHE COURANT. Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1, Franco door bet gchecle Kijk1,10. Afzonderlijke nummers3 Cent. Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags. Advcrtentien van 16 regels Iedere regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën zende men den dag vóór de uitgave in. 0,40. 0,05.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1880 | | pagina 1