NIEUWE
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR
t, Baart, Bunschoten, Earns, laiamalfi, Hotrelalet, Hootlatl, LetsBti, Stasi,
Zaterdag 26 November 1881.
BB
BERICHT.
No. 95.
Tiende Jaargang.
Uitgever: A. M. Slothouwer,
Advertentiën kunnen Inge
zonden worden tot uiterlijk
's morgens V2 uurdes Woens
dags en Zaterdags.
Eene viermaal geplaatste ad
vertentie wordt slechts drie
maal in rekening gebracht.
VEERTIG CENTS,
Passen en meten.
AIHERSFOORTSCHE COURANT
Abonnementsprijs voor Amersfoort per 3 maanden f 1,
Franco door het gebeele Kijk1,10.
Afzonderlijke nummers 3 Cent.
Dit Blad verschijnt des Woensdag»- en des Zaterdag».
te Amersfoort.
Advertentiën van 16 regels0,40.
Iedere regel meer 0,05.
Voor het Buitenland0,07'
Reclames per regel0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Als premie op ons blad voor het jaar
1882, kunnen wij onze abonnees aanbie
den, een fraaien SCHEURKALENDER,
getiteld
opgedragen aan Z. M. den Koning.
Uitsluitend verkrijgbaar voor onze abon-
neéstegen betaling van
terwijl hij in den handel vijf en zeven
tig Cent kost.
Zijdie dezen Scheurkalender, op zede-
lijk-maatschappelijk gebied, door een zeer
bekwame hand, wenschen te bezitten, ge
lieve te teekenen op de Inteekenlijst, die
hen binnenkort zal worden aangeboden.
Naar buiten, tegen overmaking van het
bedrag per postwissel, vóór 15 Dec. a. s.
Alzoo zullen we over een poos weer het
genoegen hebben, de gewichtige quaestie
der gewichten en maten tot een on
derwerp van beraadslaging te zien maken
in 's Lands Vergaderzaal.
Dat moet dan ook wel. Immers, de
wet, die al deze dingen regelt," heelt
een slotbepaling, die baar eigen herzie
ning verplichtend stelt. Als dit voorbeeld
steeds werd gevolgd, dan zou de vertegen
woordiging spoedig de handen vol hebben
aan het opknappen van oude wetten, die aan
de beurt kwamen, zonder dat er ooit sprake
kon zijn van nieuwe.
Nu is de termijn, binnen welken de //Wet
betreffende de maten, gewichten en weeg-
werktuigen" in reparatie zou moeten komen,
wel verlengd geworden, opdat verleden jaar
de Minister van Waterstaat er zijn plan niet
kon doorhalen; maar dat uitstel van executie
kan nu niet langer dienen. De Wet moet er
aan gelooven
Gelukkig is die maten-quaestie niet zoo
brandend, dat er ministeriëele levens op het
spel staan. Regeering en Kamer zullen thans
trachten tot overeenstemming Te geraken:
gelukt dat, dan zijn we gelukkig een ge-
ruimen tijd van het gezeur af; lukt het niet,
wat ook best mogelijk is, dan zal Nederland
er niet bij te gronde gaan, en kan op een an
der jaar weer eens geprobeerd worden, net
zoo lang tot we klaar zijn.
Er is verleden jaar wel wat toenadering
gekomen tusschen de twee strijdende
partijen zullen we maar zeggen, als onze le
zers ten minste zoo goed willen zijn aan dat
woord geen al te verschrikkelijke beteekenis
te hechten. De Regeering althans heeft wel
toegegeven.
Vooreerst bestond er bezwaar tegen het
uitsluitend verplichtend stellen der zooge
naamde //systematische" namen. Daar wer
den verschillende redenen voor aangevoerd.
A. vond die vreemde namen erg leelijk
een verward samenlapsel van quasi-grieksch
en potjes latijn, waar de geleerden geen raad
mee wisten. Best mogelijkWij zijn geen
geleerdenalzoo B. zei dat het
volk die woorden nooit zou kunnen onthou
den. 't Is waar, op het punt van teruggeven
van eenigszins vreemde uitdrukkingen is ten
minste onze lagere volksklasse nog geen eer
volle vermelding waard het gebruikt erg
graag stadhuiswoorden, mits het maar de
meest onbegrensde vrijheid geniet om ze
naar hartelust te radbraken. C. vond het
zelfs een soort van tyrannie, het publiek te
willen dwingen tot het bezigen van woorden
die niet tot zijn taal behooreniets dat
we C. haast zouden toegeven, ware het
niet dat zulks schijnt te passen in bet
stelsel van den //modernen Staat." D. be
keek de zaak van den vroolijken kant: bij
verzamelde en debiteerde anecdoten waar
in voorkwam van een man die een hec
tare worst ging koopen, en dergelij
ke meer. Het komt mij voor dat hij nog
de wijste was.
Overbodig er bij te voegen, dat die
laatste manier van bestrijding geen na
volging vond in de Tweede KamerDaar
heeft men degelijker, houtsnijdender, ver-
pletterender argumenten.
Om kort te gaande oude namen zul
len thans weer in hun eer worden her
steld. Tot dusver, althans sinds 1 Ja
nuari 1870, mochten ze nog wel mee
doen, maar altijd zoo'n beetje bedekt;
zij werden verzocht zich niet te zeer op
den voorgrond te plaatsen, en er steeds
op bedacht te zijn, dat hun doodvonnis
reeds was geteekend en binnen tien jaar
ten uitvoer gelegd zou worden. Nadruk
kelijk wordt dat verzekerd in de missive,
destijds uitgevaardigd door den Minister
van Binnenlandsche zaken, mr. C. Pock,
daags nadat de maten-wet was afgekon
digd. Nu wordt, ofschoon wel wat tegen
den zin der Regeering, voorgeslagen de
oude namen nevens de nieuwe te bezigen,
en naar alle waarschijnlijkheid, zal de meer
derheid der Tweede Kamer zich daar wel
mede vereenigen.
Men begrijpt, wat daarvan het gevolg
zal wezen. Als in den Eranschen tijd de
visschers van de Noordzeekust van wal
gingen, kregen zij dikwijls een douaan
mee aan boord die zorgen moest dat dat zij
geen smokkelhandel met de Engelschen
dreven. Konden zij met goed fatsoen dien
vreemden snoeshaan te water werpen
nu ja, 't zelfde zal van lieverlede met de
hoog opgevijzelde //internationale" namen
gebeuren. Zij zijn erg logisch, uiterst ge
makkelijk in 't gebruik, volstrekt niet
moeielijk te onthouden, zonder eenige
inspanning te begrijpen maar 't volk
wil ze nu eenmaal niet. 't Zal dan ook
spoedig net precies doen of ze er nooit
zijn geweest. Het onderwijs zal nog wel
eenigen tijd voortgaan met //bij voorkeur"
de nieuwe namen te bezigen, lieve
hemel, een werk waaraan men ruim tien
jaar zijn krachten heeft besteed laat men
niet zoo heel licht varendoch weldra,
overwegende dat ook de practijk des levens
van invloed moet zijn op de opleiding van
het jonge geslacht zal ook de school het
zwaartepunt naar den kant van het oude
verleggenen vaarwel al de vruch
ten die de maten-wets-herzieuing voor
de économische ontwikkeling des Neder-
landschen volks heeft afgeworpen.
Werd evenwel van overheidswege met
onverbiddelijke gestrengheid de hand ge
houden aan de bepalingdat een el niets
minder is dan tien palmenen een pond
hetzelfde is als tien ons, dan zou er
ten minste nog iets van overblijven. Het
staat den winkeliers volkomen vrijals
prijsaanduiding aan te geven dat de 69
duim zóó - en - zooveel kostmaar het staat
hun niet vrij, dat een el, zelfs niet een oude
el te noemen. Maar we weten wel hoe dat
gaathet publiek geeft er niets omen
de policie heeft, (zegt zij ten minste,)
wel wat anders te doen dan zulk soort
van overtredingen na te gaan.
Dat de officiëele lijst van verkortingen
(D. L. voor het tienvoud van een liter,
c. M. voor het honderste deel van een
Meter) wordt ingetrokken, is juist geen
verbetering te noemen. De weinigen die
over een jaar of zes de nieuwe namen nog
zullen gebruikenkennen die verkortingen
ook en zullen ze niet licht met elkander
verwarren. En dan is het wel gemakkelijk
en doeltreffend, dat men een vast stelsel
volgt, dat willekeur daarbij wordt uitge
sloten.
De weegwerktuigen (balansen) zullen
voortaan niet worden geijkt, want dat
geeft toch niets. Het publiek, beweert men,
heeft ten allen tijde het recht omdoor
verwisseling van den inhoud der schalen,
zich te overtuigen of de kooplui de ver
langde hoeveelheid geven. Behoudens na
tuurlijk de krachtige protesten, die het
groentewijf zich veroorlooft, als de keu
kenmeid zich verbeeldt gefopt te zijn, en
op de aangeduide wijze zekerheid wil ver
krijgen. O wetgevers, hadt ge slechts
het geringste begrip van den aard der wel
sprekendheid van sommige vertegenwoor
digsters van de scboone helft des mensch-
doms! Zou het niet goed zijn, weigering
dier dubbele weging in de wet zelve straf
baar te stellen?
Dat de Regeering vasthoudt aan haar
idéé om den ijk van ^gasmeters verplich
tend te stellen, heeft verschillende rede
nen. Wel is waar geeft die ijk geen den
minsten waarborg maar dat is van onder
geschikt belang. Vooreerst kan de Regee
ring zoo maar niet alles]toegeven: zij moet
toch op één punt haar zin krijgen. Ten
tweede is de ijk der gasmeters weer een
middel om er eenige ambtenaren op na te
houden, en hoe grooter hun aantal, des
te beter marcheeren de zaken. Ten derde
is er licht weer een klein voordeeltje
voor de schatkist uit te kloppen; hier een
zegeltjedaar wat aan legesgelden, of hoe
dan ook. Geen haring zoo mager, of er braadt
altijd nog vet uit.
We zullen dus maar hopen, dat de gewich-
ten-quaestie eerlang een bevredigende oplos
sing zal vinden, en dan in de eerste hon
derd jaar niet op nieuw aan de orde komt.
Want ze heeft wel iets van de //duitenplaterij"
waarvan Multatuli gewaagt.
OEPICIËELE PUBLICATIE.
De Burgemeester ran Amersfoort,
Gelet op het koninklijk besluit van den 17, October
1820 (Staatsblad No. 22);
BreDgt ter kennis van de ingezetenen dezer gemeente,
dat tot het uitgeven van Patentbladen aan ben die in het
jongst verloopen kwartaal van het dienstjaar 1881/82
(van den 1. Augustus tot en met den 31. October 1.1)
aangifte voor patentrecht hebben gedaan, ten raadbuize
zal worden zitting gehouden op Woensdag, den 30 No
vember &.s., van 's voormiddags 10 tot 1 nnr des na
middags, en dat de niet afgehaalde patentbladen door
den deurwaarder van 'a rijks belastingen zullen worden
bezorgd, tegen betaling van tien cents.
Amersfoort, den 24. November, 1S81.
De Burgemeester voornoemd,
VAN PERSIJN.
Amersfoort, 26 Nov. 1881.
De begrafenis van wijlen mr. L. Ed.
Lenting verzamelde gister een breede schaar
belangstellenden op de algemeene begraaf
plaats te 's Hage. Onder hendie den
overleden staatsman de laatste eer bewezen,
werden opgemerkt de minister van binnen-
en buitenlandsche zaken en van justitie, de
voorzitter en de meeste leden van de twee
de kamer, van den Raad van State en van
den Hoogen Raad, een deputatie uit het op
perbestuur van het Groot Oosten der Neder-
landsche vrijmetselarij en eene van de
loge te Zutfen. De Heer Noordziek her
dacht in eene schoone rede de verdiensten
van den overledene, die zijn ambtgenoot was
geweest in het hoofdbestuur der vrijmetse
laars-orde. Namens de familie, betuigde Jhr.
Berg dank voor de laatste eer, den afgestor
vene bewezen.
In de tweede kamer wijdde de heer
Rutgers van Rozenburg, bij 't begin der
zitting, een woord van hulde aan den
overleden staatsman.
De kerkeraad der Herv. gemeente alhier
heeft zich in vereeniging met andere ker
keraden van gemeenten aan de O. Spoor
gelegen, tot de directie der H. IJ. Spoor
weg M. gewend met verzoek tot beper
king van den Zondagsdienst op hare lijn;
ook eenige pastoors hebben hunne instem
ming betuigd met dit doel.
Het verzoek is welwillend opgenomen,
doch stuitte op practische bezwaren.
Z. M. heeft aan Jhr. G. K. van den
Santheuvel op verzoek eervol ontslag ver
leend als Majoor der dd. schutterij te
Amersfoort, met vergunning den uniform
te mogen blijven dragen.
De Utrechtsche Hoogleeraar Dr. P. Har-
ting zal zich het volgende jaar, na het
nederleggen van zijn professoraat, metter
woon tc Amersfoort vestigen.