NIEUWE NIEUWS- Amersfoort, Baarn, Bunsclioten, Stoatenltura, EN ADVERTENTIEBLAD VOOR Zaterdag 24 Juni 1882. I, DE ZONDAG. Bloed om Bloed. Elfde Jaargang. Uitgever: A. AI. Slothouwer, Advertentiën kunnen inge zonden worden tot uiterlijk 's morgens 8'/2 uur des Woens dags en Zaterdags. ücne viermaal geplaatste ad vertentie wordt slechts drie maal in rekening gebracht. Abonacmentsprijs voor Amersfoort per 3 maanden 1, Franco door het geheele Kijk1,10. Afzonderlijke nummers 3 Cent. Dit Blad verschijnt des Woensdags- en des Zaterdags. te Amersfoort. Advertentiën van 16 regels0,40. Iedere regel meer 0,05. Voor het Buitenland0,075 Reclames per regel0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Wij achten het een hoogst verblijdend verschijnsel, dat het vraagstuk van deu Zondag op ernstige wijze aan de orde is gesteld. Waarlijk er zijn wel eens over heel wat minder belangrijke zaken vreedzame volksbewegingen op touw gezet. Dat de strijd, door den Groninger hoog- leeiaar Hofstede de Groot en zijn mede standers aangevangen, zulk een omvang zal verkrijgen, is vooreerst niet te ver wachten: er is heel wat noodig om onze natie in beweging" te brengen. De hoofd zaak is, bij allen de overtuiging te wek ken of te verlevendigen, .dat Zondagsrust iets goeds, iets onmisbaars is, en dat het in het algemeen belang is haar het deel te doen worden van een zoo groot moge lijk aantal onzer medeburgers. Nevens die eerste noodzakelijkheid rijst onmiddellijk een tweede, die evenmin uit het oog verloren mag worden: De Zondag, eenmaal het deel van velen blijve dan ook hun uitsluitend eigendom. Hij moet in elk geval zijn en blijven een vrije dag. Wij hébben eerbied voor den ijver, waar mede een deel onzer landgenooten het denkbeeld: heiliging van den Zondag poogt te verbreiden, en willen maar niet eens vragen of zij aan het woord heiliging niet FEUILLETON. een al te exclusieve beteekenis hechten: wat ons betreft, we zouden meenen dat een dag, besteed aan verheldering of ver ruiming van den geest, zuivering van het gemoed onder den invloed van de natuur of de kunst, of versterking van den ge- meenschappelijken levensmoed door het genot eener geoorloofde uitspanning, wel degelijk geheiligd is: maar daarover zul len wij het met onze broederen die een andere opvatting zijn toegedaan, wel nooit eens worden. Toch kunnen wij zeer goed, als zij willen, samen strijden: gezamen lijk den Zondag voor ons volk heroveren, omals de zegepraal is behaald en het gebruik van het verkregene moet wor den vastgesteld, vriendschappelijk uiteen te gaan. Inderdaad, het zou jammer zijn als men van den Zondag ging maken een dag van gedwongen preeken-hooren, gedwongen, wanneer er volstrekt niets anders te vin den is om de verveling, die den werkza- men mensen in het rustuur al heel spoe dig bekruipt, en zoogenaamd godsdien stige bijeenkomsten, of luieren. Rust is ontspanning: deze kan passief zijn, ge lijk bij den in de zon zich koesterenden Na- politaan of den een middagdutje van vijf achtereenvolgende uren genietenden ren tenier, maar zij kan ook zijn actief, en bereikt dan veel gemakkelijker en spoe diger het doel, namelijk herstel van het verbroken evenwicht, van het door een- zijdigen arbeid ondergane krachtverlies. Van welken aard die ontspanning, noem haar «inspanning zoo ge wilt, en dan is het nog niet eens noodig uitsluitend aan zoogenaamde pretjes, vermaken of festi viteiten te denken, kan en moet zijn, hangt af van het zedelijk peil dat we hebben bereikt, van onze verstandelijke ontwikkeling, van den aard onzer dage- lijksche werkzaamheden, kortom van tal van omstandigheden. Is de bevrediging van het godsdienstig gevoel door middel van gemeenschappelijke godsdienstoefenin gen ons een genot, een ontspanning, gelijk ongetwijf^Jd voor een aanmerkelijk deel onzer landgenooten en van de in woners van alle Christelijke landen het geval zal zijn, dan is voor hen de be stemming van een zeker getal uren van den Zondag bepaald. Maar te eischen, dat van overheidswege zekere rechtstreeksche of indirecte dwang tot het kiezen van dat veredelend ontspanningsmiddel zou leiden, ware het doel voorbij streven, en een kwellingeen bron van verveling en van ergernis te maken van hetgeen als een der hqpgste genietingen kan aange merkt worden. In dien eisch: de Zondag vrij, en be schikbaar voor ontspanning, het adjec tief betamelijke dat ons in de pen zweef de, houden wij terög, dewijl we niet geacht willen worden liederlijkheden en ruwe zedenbedervende vermaken onder dezen naam mede te tellen, ligt tevens opge sloten dat alle Zondagsarbeid niet kan worden gestaakt. Ook zijn er maatschap pelijke behoeften, die eveneens op Zondag bevredigd moeten worden, of waarvan het noodig is, op dien dag de bevrediging voor te bereiden. Om maar enkele, voor de hand liggende voorbeelden te noemen: is ergens op Maandag markt, dan zullen vaak koop lieden, die haar 's morgens vroeg willen bezoeken, op den algemeenen rustdag som mige benoodigdheden moeten gereed ma ken. De buitenman: die des Maandags de naburige stad van versche groenten moet helpen voorzien, is wel verplicht die des Zondags in gereedheid te brengen, even goed als op dien dag de koeien gemol ken en de kaas gemaakt moet worden. Er zijn fabrieken, die dag en nacht, Zondag en in de week moeten doorwerken zooals bijv. de beetwortelsuikerfabrieken, steen- of kalkbranderijen, hoogovens enz. De werklieden zijn'daar in ploegen ver deeld, en zullen dus ook op hun beurt Zondagsdienst hebben. De telegraaf en postdienst knnnen dan ook niet stilstaan, al erkennen wij de wenschelijkheid, de verkzaamheden op dien dag te beperken. Dat alles wat tot de haudhaving van or de en veiligheid in verband staat, op Zon dag evengoed, helaas! hier en daar nog drukker in de weer moet zijn, béhoeft geen nader betoog. Ook het vervoerwe zen vordert alsdan den arbeid van velen alleen het goederenverkeer zou een be langrijke beperkiüg kunnen ondergaan, ter wijl het transport van personen eer uit breiding zou behoeven dan inkrimping ge- doogen. Immers, zeer velen willen zich, tot hun ontspanning, naar elders bege ven, in de week hebben zij geen tijd voor hun pleiziertochtje. Niemand kan in ernst verlangen, dat de gelegenheid daartoe worde afgesloten, en de eenige eisch dien we daarbij stellen mogen is dat de ondernemers van openbare ver voermiddelen ruimte van personeel genoeg hebben, om hun die voor de belangen van anderen vaak hun Zondag moeten opof feren, door andere vrije dagen, minstens één van de zeven, schadeloos worden ge- steld. Dat de muséa en andere verzame lingen van kunst en wetenschap op Zon dag hun deuren geopend houden, althans gedurende eenige uren van den dag, is uit het hoogduitsch van CLAIRE YON GLUMER. Ik ben hier niet om te haten, maar om lief te hebben. 23) Zoo gaat het tegen de hoogte op, ter wijl de vijandelijke kogels verderf en dood in de gelederen der stormenden verspreid den en hunne eigene korpsbatterij orer hunne hoofden heen het plateau beschiet. De zon gaat onder, de duisternis valt in op alle punten van het uitgestrekte slag veld wordt het stil hier boven duurt de worsteling nog uur aan uur voort, be schenen door de vlammen van het bran dend gehucht Pointdu-jour en het tel kens weder losbarstende vuur der mitrail leuses en chassepots des vijand s, die langzaam, iederen duim gronds verdedigend, terugtrekt en eindelijk, eindelijk na her haalde salvo's plotseling zwijgt. Ook dit gedeelte van slagveld 't is ons! en nu wordt het ook hierboven stil alleen het ker men der gewonden stijgt naar den don keren avondhemel. Is Prederiks stem daar ouder of ligt hij voor eeuwig ver stomd onder de hoopen lijken, die den met bloed doorweekten grond bedekken P Met een kreet van angst springt Kato op en plotseling is het visioen verdwenen, alleen het gelijkmatige ruischen der zee laat zich hooren en de stille schemering van den zomernacht ligt over zee en land. En dan kwam de morgen weder en het hopen en wachten van post begon opnieuw en eindelijk het was Kato te moede als had zij maanden lang vruchteloos ge wacht werd haar aan het schuifraam van het postkantoor een brief met het handschrift van haren geliefde overhan digd. Zij moest alleen zijn eer zij lezen kon, en snelde, op niets lettende wat haa r omringde, naar het strand. Zoo zag zij ook niet dat bij het logement een oud heer, die juist uit eenen wagen ge stegen was, op haar toetrad. Eerst bij de zee gekomen stond zij stil en opende den brief. Maar hare ver wachting werd teleurgesteld hij was voor den slag bij Gravelotte gescheven en bevatte slechts deze woorden //Zoo juist hebben wij order ontvan gen, mede deel te nemen aan den strijd. Wij alle branden van Verlangen onzen plicht te doen en zijn door de hoop be zield, eindelijk ook tot de overwinning der onzen ie^s te kunnen bijdragen. Wees in dit ernstige, schoone uur innig gegroet, mijne Kato, en vergeet niet dat wij in Gods hand zijn." z/In leven en in dood," herhaalde Kato, terwijl zij met een bevend hart over de rustig golvende, met schitterende licht punten bedekte zee blikte. Was het mo gelijk dat hij, wiens beeld haar zoo leven dig voor den geest stond, niet meer dit schoone, zonnige leven genoot? Eene vreemde stem, die haren naam noemde, ontrukte hare gedachten, en om ziende zag zij eenen ouden, mageren man met eenen kalen schedel, die met den hoed in de hand eerbiedig herhaalde z/Miss Kate Brown, niet waar z/Ik ben Hellborn," voegde hij er bij. Kato's hart sloeg niet meer. z/Gij hebt tijdingen is hij dood vroeg zij nauw hoorbaar. //Neen, goddank, zoo erg is het niet!" antwoordde Hellborn, ffde jonge heer is slechts gewond.... mijnheer de consul heeft heden morgen vroeg het bericht ontvangen." //Gewondherhaalde Kato, en hare oogen vulden zich met tranen, hoezeer dit bericht in vergelijking met hetgene zij een oogenblik te voren gevreesd had, haar als eene verlossing klonk. Dat er kende zij zelve ook, en zich met geweld hervattende voegde zij er bij//wat weet gij anders nog is hij zwaar gewond waar is hij ach, zeg mij alles Hellborn schudde het hoofd. z/Ik weet niet veel meer, dan 't gene ik reeds gezegd heb," gaf hij ten antwoord. //Mijnheer de consul heeft mij den brief, dien een kameraad van den jongen heer geschreven had, niet laten lezen ook de plaats waar zich het veld-hospitaal bevindt, heeft mijnheer de consul niet genoemd." z/Maar de aard der verwonding weet gij toch wel viel Kato in. z/Ja, 't is een beenwond," antwoordde Hellborn//of zij echter zwaar of licht is, weet ik niet te zeggen. Alleen staat nog in den brief, dat mijnheer Prederik zware wondkoortsen heeft en dat de bloed verwanten zich ongerust moesten maken. Zijn gezond geslcl zou zeker alles te bo ven komen en voor eene goede verpleging was gezorgd wij moeten dus het beste hopen De oude man droogde zich de oogen. z/Dat zullen wij!" zeide Kato, terwijl

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1882 | | pagina 1