AD VERTENTIËN.
7TT'
Ware er in de Tweede Kamer een sterke,
besliste, vast aaneengeslolen meerderheid,
die weet wat zij wil en diep baar roeping
gevoelt om de hoogste belangen des va
derlands niet langer bij onbeduidend partij-
gescharrel achter te stellen, dan zou de
opdracht kans van slagen aanbieden. Dan
zou er een commissie kunnen worden
gevormd, waarin de minderheid behoorlijk
is vertegenwoordigd, waarin zij haar wen-
schen kan blootleggen; deze wenschen
zouden niet over het hoofd gezien worden,
maar zooveel mogelijk zou er aan te ge-
moet gekomen worden. Alleen wanneer
de inwilliging ten gevolge zou hebben,
dat de Nederlandsche staat met Duitsch-
land de eenige was in Europa en daar
buiten, die zich in teruggaande richting
beweegt, dan zou een krachtig: „Onmo
gelijk!" het bewijs leveren dat we op die
treurige eer niet gesteld zijn. Want vooruit
willen we, in elk geval.
Onder de tegenwoordige omstandigheden
verwachten we van de instelling eener
Commissie van onderzoek geen heil. Wa
ren de omstandigheden anders, dan zou
het voorstel tot herziening van het kies
recht binnen de grenzen der Grondwet
door de Regeering toegezegd, geen
reden van bestaan hebben.
Van tweeën dus een. Beiden onmiddel
lijk na elkander, is niet logisch.
Gesteld, de herziening der kieswet
wordt aangenomen. Zij treedt in werking
Juni aanstaande. Dan moet de Tweede
Kamer ontbonden worden, en we
krijgen, in plaats van een aftreding voor
de helft, als het ware een dubbele ver
kiezing. (De Regeering zal immers niet
van plan zijn, ons tweemaal kort achter
een een kiesbeweging op den hals te
schuiven?)
Maar dan moet ook eerst afgewacht
worden, welke gevolgen de uitbreiding
van het kiezerspersoneel heeft op de for
matie der partijen. Er is wel eens gezegd,
dat de veranderingen in de Tweede Kamer
zoo heel groot niet zouden zijn, we
zouden dit echter eerst bewezen willen
zien. Niet alleen ware het dan raadzaam,
den uitslag dier eerste verkiezingen af te
wachten alvorens tot verdere stappen over
te gaan, zelfs zouden we eenige jaren
onder de nieuwe kieswet geleefd moeten
hebben vóór een stellig resultaat van de
reform-bill kon worden geconstateerd. En
oorot cJcxnj heit. ons vonrlrnmt., ZOU
de vraag aan de orde gesteld kunnen
worden, op welke wijze Grondwetsherzie
ning het best is voor te bereiden: Het
antwoord zou gegeven moeten worden door
een Regeering, die in de beide Kamers
een meerderheid achter zich heeft,
niet door een, die bij geen enkele partij
steun vindt.
Alles te zamen genomen, hebben wij
van de Grondswetsphrase in de Troonre
de weinig verwachting, voor het oogen-
blik althans, en gelooven we niet dat
de Regeering de hervorming, waarvan we
de noodzakelijk- erkennen 'maar de mo
gelijkheid binnen een kort tijdsverloop en
langs den gewonen strikt constitutioneelen
weg ontkennen, er een stap door na
der heeft gebracht.
Misschien wel het tegendeel.
Zou het niet kunnen blijken, dat de
koppeling van kiesrecht-uitbreiding en
grondwets-onderzoek de tweedrachts-appel
rouwgewaad gehuld: Haar gelaat was ern
stig en nadenkend, maar er verspreidde
zich weldra een glans over, als die van
het eerste morgenrood. Het was het be
wustzijn van haar naderend geluk. Zij had
haren rechter arm om den hals van het
jonge meisje geslagen, dat vreeselijk met
hare tranen kampte. Geen wonder, want
zoo even heeft zij afscheid genomen van
haren minnaar, afscheid voor een heel lang
jaar 1
Voor hen stond Joseph Hubenreuter.
„Wij hebben gezworen elkander nimmer
weder te zien, Lucie," zoo sprak hij, //maar
het lot zelf heeft deze onze belofte te niet
gedaan. Ik kom u dus een laatsten af
scheidsgroet brengen en u tevens vragen,
of ik over een jaar terug mag komen in
gezelschap van mijn jeugdigen vriend, die
alsdan zijne bruid naar het altaar hoopt
te voeren. Mag ook ik dan met vreugde
in het harte mijn geboorteland begroeten,
in de zalige hoop door u welkom geheeten
te worden?"
Zij knikte, zag hem een oogenblik vol
van innige verrukking aan en sprak toen
//O, duizendmaal welkom zult gij mij zijn I
En bedenk, als gij wederkeert, dat het
is, door de Regeering in het liberale
kamp gesliugerd?
Amersfoort, 30 September 1882.
Belangstellenden wordt herinnerd dat
het herhalingsonderwijs aan de school in
de Koestraat Maandag 2 October weder
een aanvang neemt. Het schoolgeld voor
de betalende afdeeling bedraagt f 2.
Door de wakkere uitgevers, de heeren
S. W. N. van Nooten is eene nette en
duidelijke volksuitgaaf in den handel ge
bracht van onze Grondwetde prijs is
slechts 10 cents.
Dezer dagen, nu de grondwetsherziening
ter sprake istwijfelen wij niet of elk
recht geaard burger zal, bij gebrek, zich
thans deze wet aanschaffen voor een dub
beltje.
Zondag 1 October e. k. zal de gods
dienstoefening in de Remonst.rantsche kerk
te Amersfoort worden geleid door den
Heer J. van Loenen Martinet, predikant
te Zwolle.
De Minister van Binnenl. Zaken, over
wegende, dat wegens het overlijden van Jhr.
rnr. M. M. Van Asch Van Wijck, een ver
kiezing van een lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal behoort plaats te
hebben in het hoofdkiesditrict Amersfoort
heeft goedgevonden te bepalen1°- dat
de verkiezing zal plaats hebben Dins
dag 17 Oct. e. k.2°- dat herstemming,
is die noodig, zal geschieden Dinsdag 31
Oct. d. a. v.
Z. M. heeft benoemd tot kapitein bij
de rustende schutterij in Gelderland 3e
bat., den heer A. W. J. J. Baron van
Nagell, oud le luit. der art.
Bij de inschrijving voor leerlingen der
Burger-avondschool te Amersfoort heb
ben zich aangemeld
Voor de 1ste klasse 18 leerlingen.
2de 6 v
terwijl zes leerlingen, met diploma der
school, hun wensch hebben te kennen
gegeven het teeken-onderwij nog een jaar
te volgen.
Men leest in de N. Rott. Courant van den
2» dezer:
Te Amersfoort, waar de jongens uit de
meer gegoede standen onderwijs ontvangen
aan eeD gymnasium en eene H. B. S. met
vijfjarigen cursus, bestaat voor de meisjes uit
die standen eene gesubsidiëerde school voor
m. u. 1. o.; deze school telt 90 leerlingen van
den leeftijd van 6 tot omstreeks 17 jaar.
Zij zijn verdeeld in 6 klassen en krijgen
schoolonderwijs in drie vertrekkenzoodat
in ieder vertrek twee klassen tegelijk onder
wezen worden. Deze regeling is door den
burgemeester van Persijn in 't laatst van 1879
tot stand gebracht, ondanks de waarschuwing
van velen ingezetenen, dat zoowel het aantal
van de schoolvertrekken als dat der klassen
te gering wasen den door velenook
raadsleden, uitgedrukten wensch, dat er voor
de meisjes eene openbare school voor m. u.
1. o. zou worden opgericht.
Dat de burgemeester indertijd niet geheel
juist heeft gezien, blijkt uit zijn dezer dagen
aan den gemeenteraad gedaan voorstel om
het subsidie voor die school aanzienlijk te
verhoogen, en haar hoofd tevens de verplich-
Lucie von Warnitz is die u wacht." Hij
greep hare hand en "bracht die aan zijne
lippen.
//Heb dank voor deze woorden, liefste
VaarwelLeef gelukkig Dit was alles,
wat hij uitbrengen kon.
z/Tot wederziens!" fluisterde zij. //Over
een jaar dus." Weinige minuten daarna
rolde het rijtuig weg. Joseph en Paul
zaten weer naast elkander, eveDals bij
hunne eerste ontmoeting. Toen zij het
park verlaten en den grooten straatweg
bereikt hadden, keerde Paul zich tot zijnen
reisgezel, die nog altijd in gedachten vóór
zich zat te kijken, en zeide
z/Wat heeft dat afscheid van de barones
vreeselijk lang geduurdIk werd zoo on
geduldig, dat ik bijna ook weer binnen
geloopen was."
z/Wij hebben elkander op dit punt
niet veel te verwijten, geloof ik," antwoord
de Joseph met een eigenaardig lachje.
z/Het afscheid van Elsa was toch ook
niet in een paar minuten afgeloopen 1"
z/Dat is ook heel wat anders," hervatte
Paul, //wij zijn verloofd en hadden dus
nog veel te bespreken, voor wij van el
kander scheiden."
ting op te leggeu, in een talrijker en meer
ontwikkeld hulppersoneel te voorzien.
De minderheid der schoolcommissie heeft
zich tot den gemeenteraad gewend met een
betoog, waarvan de conclusie is dat de ge
subsidiëerde school in eene openbare veran
derd dient te worden. Hierop heeft de bur
gemeester, (de wethouders schijnen aan zulke
zaken niet te mogen of te willen meedoen)
geantwoord met eene nota om zijne lievelings
stichting te verdedigen en dit doet hij o. a.
op de volgende gronden: «dat bij eene ge
subsidiëerde school de zoozeer gewenschte
prikkel van eigen belang komt," dat waar
de hoofden van twee scholen, eene openbare
en eene gesubsidiëerde die met eene openbare
gelijk staat, dezelfde goede eigenschap hebben,
de gesubsidiëerde op den duur te prefereeren
is 1); dat hij (de burgem.) zich kan begrijpen,
dat, wanneer eene commissie van vijf perso
nen eene school komt inspecteeren, dat dan
twee klassen in hetzelfde lokaal eenigszins
elkanders attentie trekken; maar regel is het,
dat het blijkens de ondervinding geen hinder
oplevert."
In een openbaar gemaakten brief van den
districtsschoolopziener Nijland aan den bur
gemeester wordt volle adhaesie geschonken
aan hetgeen door dezen in zijne nota „zoo
goed gedacht en zoo goed gezegd" is. In dien
brief verklaart de districtsschoolopziener: „De
ondervinding leert bijna overal, dat de bij
zondere en gesubsidieerde scholen voor m.
u. 1. o. blijven bloeien, al worden dergelij
ke kostbare openbare scholenmet veel
lager schoolgeld, opgericht. „Ondersteld, dat
men voor eene openbare school eene even
geschikteeven bezielde en bezielende
directrice als bijv. de tegenwoordige der
meisjesschool bekomt, welken waarborg heeft
men dan, dat zij een na eenige jaren wegens
minder goede gezondheid, of om welke reden
dan ook, niet minder geschikt worde. En hoe
haar dan te ontslaan Verslapt het hoofd
eener bijzondere schoolde school begint
te verslappen en de zaak krijgt van zelve
haar beslag. 2) Men vergete ook nietdat
elke inrichting, waar de directrice haar
personeel kan kiezen en ontslaanin den
regel betere hulp kan hebben. 3) Aan elke
openbareeenigszins uitgebreide school
vooral van voortgezet onderwijs, treft men
middelmatige of zeer zwakke onderwijzers
aan, officeel aangesteld, maar niet officieel
te ontslaan, die jaar in jaar uit geduld
moeten worden, hoe gering hun paedagogisch
gehalte ook wezen moge." Eindelijk: „De
vereeniging van een paar klassen of afdee-
lingen, wier gemiddelde ontwikkeling niet
ver uit elkander loopt, geeft ook wel eens
het voordeel, dat deze gezamenlijk in een of
ander vak onderwijs kunnen ontvangen van
ééne onderwijzeres." 4)
Een paar leden van den gomeenterard
hadden ieder eene bestrijding van de denk
beelden van burgemeester en districtschool-
opziener laten drukken, en nu kwam verle
den Dinsdag in de zitting van den gemeen
teraad de zaak aan de orde,
Eenige leden pleitten voor eene openbare
meisjesschool. De burgemeester beweerde, dat
eene openbare school te kostbaar zou zijn
Een paar leden legden becijferingen over
om aan te toonen, dat de openbare school
niet meer zou kosten dan de gesubsieerde, als
het verhoogd subsidie werd toegestaan. De
burgemeester, kwam met geene cijfers, maar
1) Wat te bewijzen is.
2) Hoe nuttig voor de leerlingen, die de school hel
pen doodbloeden I
3) Zeer vleiend voor de onderwijzers der openbare
school. Ook waar?
4} Met het oog op den leeftijd der leerlingen moest
de school minstens een tiental klassen tellen. Nu er
maar zes zijn, is het te meer noodig zes leervertrekken
te hebben, dan kan iedere klasse in een paar afdeelingen
gesplitst worden en komt men eenigszins tot de alge
meen aangenomen jaarklassen.
„Welnu, zoo ging het ons ook," merk
te Joseph aan.
„Gij houdt mij voor den gek," lachte
Paul, terwijl hij zijn vriend van terzijde
aankeek. „Gij bedoelt toch niet, dat gij
en de barones „nog veel met elkan
der te spreken hrdden, vóór ik heen
ging Ja zeker, bedoel ik dat, want
twaalf maanden is een heele tijd."
„Dus hebt gij plan, om 't volgend jaar
met mij mee naar Duitschland te gaan,
ten einde onze trouwplechtigheid bij te
wonen
Joseph knikte, en zeide lachend „En
bij de mijne 1"
En zoo gebeurde het ook.
Een jaar daarna verlieten op zekeren
dag twee jonggetrouwde paartjes het kleine
dorpje Selchow, om aan gene zijde des
oceaans in de goddelijk schoone natuur
van Rio de Janeiro een leven vol geluk
zaligheid te gemoet te gaan, van welks
onafgebroken duur de opgeruimde brieven
getuigen, die geregeld iedere maand met
groote vreugde in de woning van Martin
Hubenreuter ontvangen en steeds met
innig genoegen door het gansche huisge
zin gelezen worden.
beweerde, dat de openbare school heel duur zou
zijn, veel duurder dan de leden wel dachten. Een
der cijferaars verzocht den burgemeester niet
met zulke algemeenheden aan te komen, maar
de overgelegde becijfering te weerleggen, en
daarop antwoordde de burgemeester dat hij de
leden moest ontraden voor eene openbare school
te stemmen, omdat deze heel rluur zou zijn, veel
duurder dan de leden wel dachten.
Het voorstel om aan Amersfoort eene open
bare meisjesschool te schenken werd bij staking
van stemmen (er is ééne vacature) verworpen.
BURGERLIJKE STAND.
Amersfoort.
Geboren: 22 Sept. Alijda Sara, d. van
Johan George Muller en Evertje Veenen-
daal. Maria Adriana, d. van flerma-
nus van Nus en Johanna Wijnen.
Rijndert, z. van Hendrik van de Kolk
en Johanna Collet. Sophia, d. van
Gerrit de Ruiter en Geertruida Hermans.
23. Jan, z. van Dina van Niekerk,
25 Margaretha Johanna Christina, d. van
Jonkheer JoaD Ortt en Matthea Andrea
Schuller tot Peursum. Geertrui, d.
van Jan Hageman en Hendrika de Wijs.
Willem, z. van Gerrit Ruitenberg en
Anna Geertrui Wolbers. 26. Johan
nes, z. van Jan van Westerlaak en Ge-
rarda Donkerman. Johannes, z. van
Cornelis van der Yeer en Hentje Dijk
man. 27. Geertruida Janna, d. van
Hermanus Hendrik Kroes en Jannetje
Heere. Catrina Maria, d. van Jan
Hazelaar eu Ida van der Velde. 28.
Antonie, z. van Willem de Gans en
Gerritje van Nus.
Ondertrouwd: 23 Sept. Anthonius Peer
en Alijda van den Berg. 28. Hendri-
kus van den Hengel en Elisabeth Alijda
van der Pol. Albertus Smëink en
Hendrika Voortman. Albertus Kaal en
Gijsbertha van de Wakker. Evert
Poort en Barta van Bekkum. Pieter
Mulder en Maria Meerveld. Hendrik
Jan van Duren en Everarda van Beek.
Gehuwd: 27 Sept. Nicolaas Wolfswin
kel en Geertrui van Eyken. 28. Dirk
Schimmel en Cornelia Schuuring.
Overleden: 21 Sept. Gijsberta Frederiks,
4 m. 22. Adriana Snijders, 5 m.
Samuel van Gelder, 20 d. 23. Philip
Hendrik Gerrit van der Schroeff, 7 j.
25. Jan Hermanus Kleber, 10 j. 26.
Marie Isabella Franpoise van der Bank,
63 j., wed. van Mr. Christiaan Lodewijk
Schuller tot Peursum. 27. Reijer
Hellevoort, 3 m.
HULPBANK TE AMEESFOOET.
Tot het geven van gelden ter leen zal eene Com
missie nit het bestnur der Hnlpbanlc op MAANDAG
den 2. OCT. 1882's namiddags van halftwee tot
halfd> ie, zitting houden in een der localen van het
Raadhuis, alwaar de belanghebbenden zich knnnen
aanmelden, ook voor het teruggeven van veritrekte
voorschotten.
J. C. LEINWEBER Secretarie.
MARKBERICHTEN.
Amersfoort, 29 Sept. 1882.
Tarwe f9,50 k f 10,50. Rogge f6.—
k f7,Boekweit f6,50 k f7.50; Ap
pelen f 0,k f 0.Aardappelen f 2,50
k f 3.per HL.; Hoendereieren f 4.50 a
5,de 100 stuks; Boter f 1,25 i 1,50
per kilo. Kaas f45.a f55.p. 100 k.
U]
Getrouwd
D. SCHIMMEL,^
Wedr. van J. F. Mezger
en
C. SCHUURING,
die, mede namens wederzijdsche
familiën, hartelijk dank betuigen
voor de talrijke bewijzen van be
langstelling bij de voltrekking van
han huwelijk ondervonden.
Amersfoort, 28 Sept. '82.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid onze lieve JAN HER
MANUS, in den ouderdom van 10
jaar.
J. H. KLEBER,
E. KLEBER—
uljlenbroek.
Amersfoort, 25 September 1882.
