BINNENLAND.
BUITENLAND.
barsten. De gemoederen der Soldaten waren in volle gisting, en
de ondergeschiktheid aan de officieren was zeer gering. De Bevel
hebber werd met moeite overgehaald zijne soldaten niet langer in
de barakken te laten, maar in het vallen van den avond op het
plein vóór het Stadhuis onder de wapenen te brengen, en bij elkan-
dcren te houden, alwaar brood, kaas, bier en andere ververschingen
onder hen werden uitgedeeld. Op deze wijze werden alle gele
genheden henomen, en met eten en drinken de Soldaten bezig,
en zooveel mogelijk tevreden gehouden. Deze gevaarvolle toestand
duurde tot ruim middernacht, wanneer de bende eensklaps opbrak,
en zich naar de Vesting Naarden begaf. Algemeene vreugde
en hartelijke dankbaarheid vervingen de doorgestane angsten;
een zoo onverwachte overgang van gevaren van allerlei aaid
van bedreigingen, om met het ongelukkige Woerden een gelijk
lot te deelen, in eene volkomene bevrijding, laat zich betér ge
voelen dan beschrijven.
Heeft het Stadsbestuur van Amersfoort, hetwelk in de kommer
volle oogenblikken der laatste stuiptrekkingen van het vreemd ge
weld, zooveel ijver voor Stad en Burgerij heeft aan den dag gelegd,
alle aanspraak op de achting en dankbare gevoelens der Ingezete
nen, het uitmuntend, staatkundig en regt vaderlijk gedrag van
den Heere Onder-prefect van het Arrondissement Amersfoort, Baron
van Snouckaert van Schaumburg, is bij uitnemendheid boven allen
lof verheven. Het is vooral aan de aaneenschakeling van zorgen,
aan de gadelooze voorzigtigheid en kloek beleid van dezen waardi-
gen Magistraat, dat Amersfoort niet alleen de veiligheid binnen
hare muren, maar inzonderheid, dat hare Ingezetenen het behoud
van lijf en goed verschuldigd zijn. Dag en nacht was hij op de
zijde van den Bevelhebber en van de officieren, die den meesten
invloed op hem, en op de gistende gemoederen der naar moord en
en roof dorstende Soldaten hadden. Langs dien weg onderschepte hij
hunne neigingen, en regelde daarna dermate zijne handelingen, dat
de zoo menigwerf bedoelde geweldadigheden werden afgewend.
Onbetwistbaar hangt de behoudenis van goed en leven eener Burgerij
in dergelijke duistere dagen veelal van het goed beleid en van de
voorzigtigheid van het Bestuur af slechts ééne onbedachtzaam
heid kan in de gevolgen onherstelbaar, en voor den Burgerstaat
nameloos ongelukkig worden. Dat dan de ingezeten van Amersfoort
nimmer den man vergeten, die, gedurende de hevige orkanen,
welke in hunne Stad gewoed hebben, zoo getrouw heeft te roer
gestaan, en door zoo vele zelfsopofferingen het schip, hetwelk
hij zoo wel bestuurde, door alle de klippen, waarop het zoo menig
werf dreigde te stooten, in eene veilige haven heeft doen aanlan
den, maar zijn naam met waar gevoel van dankbaarheid uitgespro
ken, en zijn wel verdiende roem aan het nageslacht worde over-
gebragt.
Uit bovenstaande blijkt duidelijk, dat in die dagen (2528 Nov.)
de Onder-Prefect Snouckaert de stad niet verlaten heeft, en dus
onmogelijk uit Utrecht eene waarschuwing aan den Maire van
Amersfoort kon zenden omtrent ongeregeldheden, enz., zooals in
meergenoemd verslag van Flehité (blz. 5) te lezen staat.
Op Zondag den 28<m Nov. 1813 alzoo, des morgens ten 4 uur,
verliet Falba met zijne troep de stad, en werd de Utrechtsche
poort uitgelaten door den Onder-Prefect Snouckaert, die daarbij
de bewuste lantaarn in de hand had, en geassisteerd werd door
den zoon van den Maire, den heer Scheltus. Falba, die beweerde
terug te zullen komen en slechts eene wandeling te gaan doen,
stelde hem verantwoordelijk voor alles wat er in zijne afwezigheid
te Amersfoort zoude voorvallen. Korten tijd nadat de Baron
Snouckacit in zijne woning was teruggekeerd, werd hij gewekt en
meldde men hem, dat de Kozakken voor de Kamppoort stonden. Hij
begaf zich daarop, wederom met dezelfde lantaarn, derwaarts en
aarzelde geen oogenblik hen binnen te laten, niettegenstaande de
bedreiging van Falba. Vervolgens zond hij een zijner zoons te
paard naar Utrecht, om zoo mogelijk deze stad te bereiken en
daar kennis te geven van het voorgevallene, hetgeen gelukte.
De Kozakken kwamen alzoo niet des avonds eerst in de stad,
zooals in het verslag vermeld wordt, hetgeen bovendien blijkt,
zoowel uit het werk van den hoogleeraar Thcod. Jorissen (De
omwenteling van 1813, 2 dln., Groningen, 1867), als uit nog een
ander geloofwaardig boekske (De stad Utrecht in het jaar 1813,
uit het dagboek van eenen ooggetuige (Hendrik Keetell), Utrecht,
1863), waar men leest, dat zij den 28en Nov. onder Prins Naraschkin
door Amersfoort naar Utrecht trokken, en daar (namelijk te Utrecht)
in den loop van den dag aankwamen. De eerste Kozakken vertoon
den zich reeds des voormiddags ten 11 Va uur voor de poorten van
Utrecht.
Den 30en November ontving Snouckaert van het provisioneel be
stuur van den lande van Utrecht zijn eervol ontslag als Onder-
Prefect van het Arrondissement van Amersfoort, en werd den 2<ui
December d. a. v. benoemd tot Commissaris van dat Arrondisse
ment door het algemeen bestuur der Vereenigde Nederlanden, na
mens Z. K. H. den Souvereinen Vorst (evenals de Heer van Tuyll
van Serooskerken voor het Arrondissement van Utrecht), en den
29cn December tot Kolonel van den Landstorm te Amersfoort.
Hij werd alzoo twee dagen later in dezelfde functie op nieuw
benoemd, doch door het nieuwe bestuur en met een anderen titel.
Het ontslag had dus niets anders te beduiden, als het ontslaan van den
eed aan Keizer Napoleon gedaan, terwijl uit de wijze, waarop dit
in meermalen genoemd verslag staat medegedeeld (blz. 5), men
alligt zoude kunnen opmaken, dat men hem eenvoudig van
zyne ambt ontzet had, omdat men over zijne handelingen niet te
vreden was, terwijl juist omgekeerd zijn gedrag hem aanspraak gaf
op bijzonderen lof en algemeene dankbaarheid.
Na al het hier verhaalde zal het wel niet noodig zijn nog op
te merken, dat ons Museum door de schenking van den heer Rit
meester Snouckaert eene groote aanwinst heeft gedaan, en dat,
zoowel het portret van zijn grootvader, als de lantaarn in kwestie,
als historische gedenkteekenen uit Amcrsfoorts verleden, daarin eene
eereplaats ten volle waardig zijn. Den schenker komt daarvoor
den dank toe van al de ingezetenen dezer stad, die haar voorspoed
en bloei op prijs stellen, en al ware het ook alleen om die
reden niet onverschillig kunnen zijn omtrent het verleden,
waarin toch ongetwijfeld de toekomst verborgen ligt.
H. M. WERNER.
Amersfoort, 20 Januarij 1885.
Het uitgebreide advies van den
Raad van State, over de voorstellen tot
grondwetsherziening, is dezer dagen van
wege Z. M. den Koning aan den Minis
terraad gezonden.
Men zegt, dat het met de gezond
heids-toestand van Z. M. den Koning
tegenwoordig alles behalve naar wensch
gaat. Z. M. moet weer hevige en pijn
lijke aandoeningen hebben van neuralgie,
welke ziekte thans het vergevorderd sta
dium is ingetreden.
Waar slechts 21'. millioen noodig
was voor de Koninklijke Nederlandsche
Lokaalspoorwegmaatschappij werd niet
minder dan f17679000 aangeboden. Dat
is voor de gemeente Apeldoorn in de
eerste plaats een verblijdend teeken, daar
het groote werk der Lokaalspoorweg
maatschappij, waarvan Apeldoorn het
middelpunt is, hierdoor verzekerd is.
Men zal nu met de uitvoering, waarvoor
vele handen noodig zijn, spoedig een
begin maken.
De heer H. C. Van der Houven
van Oordt heeft zijn ontslag genomen
als voorzitter en directeur der locaal-
spoorwegen Willem III.
Bij resolutie van den minister van
financien van 20 dezer is vastgesteld de
318e staatsloterij.
De collecte zal worden geopend Woens
dag 4 Maart en gesloten Zaterdag 14
Maart, terwijl de trekking zal aanvangen,
Maandag den 30n Maart a. s.
Door de Provinciale Staten van
Utrecht is gekozen tot lid van Gedepu
teerde Staten, de heer Mr J. W. M.
Bosch.
Tot Voorzitter der Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Apeldoorn
is gekozen de heer J. B. Hiigenholtz.
In de plaats van Prof. Fruin te
Utrecht, die overleden is, werd voorzien
door de benoeming van den Hoogleeraar
Mr. W. L. P. A. Molengraaff, die onder
wijs zal geven in de burgerlijke rechts
vordering.
Zondag hield de Bond voor Alge
meen Stemrecht te Amsterdam weer
eene vergadering. Uit het verslag, daar
gegeven, blijkt, dat het ledental 27000 en
het getal afdeelingen 40 is.
De heer H. A. van Beuningen, lid
van den gemeenteraad van Utrecht, is
door de directie van de Engelsche, Lon-
don-Chattam-Dover Spoorweg-maatschap
pij in Londen aangesteld als haar gede
legeerde, om de belangen dier maatschap
pij op het vasteland te bevorderen.
De heer J. van Alphen heeft zijne
herbenoeming tot Wethouder te Hengeloo
aangenomen, maar de heer Middelburg,
die als tijdelijk benoemd zijnde, bij af
wezigheid van den heer van Alphen,
diens plaats vervullen zou, heeft daarvoor
bedankt.
De algemeene armen-commissie te
Zeist heeft aan de behoeftigen dier ge
meente en aan die van Austerlitz en
Soest eene uitdeeling gedaan van 81
hectoliters steenkolen en 700 harde turven.
Eenige militairen kregen Zondag
avond op de Mariaplaats te Utrecht een
hevige twist, waarbij het trekken der
sabels niet vergeten werd. De patrouille
maakte gelukkig aan dit ergerlijk tooneel
een einde.
De felle vorst heeft ook te Am
sterdam ten gevolge, dat de giften voor
de commissie tot tijdelijke werkverschaf
fing nog steeds blijven vloeien. Het be
drag der ingekomen giften is nu reeds
gestegen tot f 134622,43'/a en men ver
wacht, dat nog meer zal inkomen.
Teneinde de nog dikwijls voor
komende misleidingen bij de werving voor
het leger in Ned.-Indië te voorkomen,
is bepaald dat minderjarigen, die zich
aanbieden tot dienstneming bij de kolo
niale troepen voortaan moeten overleg
gen wanneer de vader is overleden, een
bewijs van toestemming van de moeder
voogdes en een bewijs van overlijden,
van den vaderwanneer beide ouders
zijn overleden, een bewijs van toestem
ming van den voogd en een bewijs van
den kantonrechter, wien het aangaat,
dat hij, die de toestemming gaf, wettig
voogd is.
Tweepersonen uit Elburg, genaamd
H. en W., die op de Zuiderzee bezig
waren met schaatsenrijden, zijn in een
gat geraakt en verdronken. Een kame
raad van hen, die het zag en hen wilde
redden, geraakte er ook in, doch werd
door eenige visschers, die in de nabijheid
aan de spieringvangst waren, gered,
terwijl hun pogen, om de anderen boven
water te brengen, geheel mislukte. Hunne
lijken zijn later met veel moeite opge
haald, en naar Elburg vervoerd.
Op het ijs te Wageningen kwam eene
dame met andere schaatsenrijders ir. bot
sing, met het ongelukkig gevolg, dat zij
viel en ernstige kneuzingen bekwam.
Terstond werd geneeskundige hulp inge
roepen haar toestand is niet zonder
gevaar.
Te Apeldoorn is bij het schaatsenrijden
een jonkman zoodanig tegen een biug
aangereden, dat zijn voorhoofd gevaarlijk
gewond werd. Men wanhoopt aan zijn
behoud.
De Deutichem geraakte bij het schaat
senrijden een gymnasiast in den Ouden
IJsel en zou onvermijdelijk omgekomen
zijn, zoo een ander leerling derzelfde
klasse, B. Trouw, hem niet met eigen
levensgevaar, na ongeveer 10 minuten
worstelens, had gered.
Door de hh. Ingenegeren c. s., te
Utrecht, directeuren der Maatschappij
»Let op uw einde", is een aanklacht
wegens laster ingediend tegen den Heer
G. Abbenhuis, te Arnhem, die in Octo
ber jl. een artikel schreef tegen genoem
de Maatschappij in de te Wageningen ver
schijnende courant de Neder-Vcluwe.
Om werk en daardoor brood te
verschaffen heeft de Ingenieur Quartel,
blijkens een ingezonden sluk in het
Utrechtsch Dagblad, aan de IJselstoom-
tramweg voorgesteld, in deze week, bij
de Wilhelminasluis te Vianen, te doen
bouwen eene halte geheel van ijsschotsen
met deuren, ramen, vloer, dak buffet,
canapees enz., alles van zuiver ijs.
Aan het buffet, dat bediend moet worden
door de drie mooiste Dames uit Vianen
zal steeds te verkrijgen zijn schildpad
soep, bouillon, chocolade, anijsmelk, enz.
alles warm.
Het gebouw zal geflankeerd worden
door de pyramiden van Gizéh en Denderah,
op 'as der grootte, van zuiver ijs. In
plaats van mummies in graftombes, zullen
binnen in dé pyramides, bloemen en
vruchten te zien zijn. Van 12 tol 5 uren
muziek, 's Avonds vuurwerk of bal, te
Vianen.
Over »Te huis," logement voor
vrouwen te Utrecht, zegt het jaarverslag
1883/34 o. a. het volgede
Door een groot aantal vrouwen meer
der dan het vorig jaar, werd het »Te
Huis," bezocht; tal van dienstboden von
den hier een tijdelijk verblijf, zoo ook
onderwijzeressen, die examen kwamen
doen en vele anderen. Ook maakten ve
len van de gelegenheid gebruik, om op
uitgangsdagen of avonden den vrijen tijd
hier dooi te brengen. De inrichting der
huishouding geschiedt zoo zuinig moge
lijk. De geheele ontvangst heeft bedra
gen 2341.57, waarvan aan giften
ƒ523.50 (hieronder een gift van f300).
De jaarlijksche bijdragen waren 471.50,
de logeergelder. 1097.25.
Een compagnie infanterie uit Hoorn
met een brigade-rijksveldwacht vertrok
dezer dagen met den Officier van Justitie
van Edam, om omstreeks 80 Volendam-
mers, veroordeeld wegens het visschen
met den wonderkuil, te arresteeren.
De Raad te Edam hield eene vergade
ring, ter behandeling van het adres der
Volendammers, onlangs ingezonden om
ontheffing van den hoofdelijken omslag
en verzoek, om den steun van den Raad
tot wijziging van de Rijkswetten op de
visscherij.
Met de bepaalde opdracht, om een
definitief verbond te sluiten tusschen
Duitschland en Transvaal is de heer Bee-
laerts van Blokland, als gevolrnachtige
van Transvaal, naar Berlijn vertrokken.
Vooral is Duitschland daartoe geneigd
nu ook met Engeland, ofschoon met en
kele beperkingen, en Transvaal eene
overeenkomst getroffen is.
In den Spectator wordt »Oom
Kriiger" afgebeeld met de kaart van
Zuid-Afrika voor zich, waarop westelijk
van Transvaal Angra Pequena en ooste
lijk de Luciabaai staat aangewezen. Men
legt Oom Paul daarbij de woorden in
den mond «Ons heeft toch meer voor
deel gehad van ons veertien daag in
Berlijn, dan van de vijf maanden bij de
Hollandsche Stamverwanten, met hun
feestelijke aanzittingen en Bijbelsche toe
spraken, zonder meer
In deze woorden zou de heer Krijger
zijn indruk weergeven.
Na een hevig gevecht bij Kelung zijn
de Franschen met verlies van 75 dooden
en gewonden teruggeslagen. Men ziet
een gecombineerden aanval tegemoet op
Kelung en Temsui.
Twee helsche machines zijn op nieuw
in Londen ontplofd, die groote schade
hebben aangericht in de vergaderzaal
van het Lagerhuis. De centrale zaal,
waar de coulairs der beide huizen eindi
gen, is zwaar beschadigd.
In Westminster-Hall zijn twee politie
agenten ernstig gewond. Van één is de
toestand hopeloos. Ook een bezoeker is
gewond.
In den Tower had ook eene ontploffing
plaats, daar waar het magazijn van ge
weren is.
Alle vensters zijn vernield. Een begin
van brand heeft men gebluscht. Van de
vele bezoekers, die er juist in waren,
zijn vijf personen gewond, waarvan twee
vrouwen ernstig.
Twee personen zijn gevat, maar weer
losgelaten.
Een liefhebber van Statistiek heeft
berekend, dat in Frankrijk niet minder
dan 30 staatkundige partijen bestaan.
Wij zullen onze lezers niet vermoeien
met hier hare namen op te noemen.
Door de Regeering van Peru is
op nieuw een Engelsch koovaardijsehip
in beslag genomen. Natuurlijk heeft En
geland de onmiddellijke vrijlating ge-
ëischt.
Door het gerechtshof te Dortmund
is weer een man, Sauerbrei genaamd, die
een jong meisje ergelijk mishandeld en
daarna vermoord had, ter dood veroor
deeld.
Een paar wachthonden van de ste
delijke compostfabriek te Manheim hebben
dezer dagen 's nachts ingebroken in een
naburige schaapskooi en groote slachting
aangericht onder de 200 schapen, die daar
waren. Ruim 40 waren doodgebeten of
akelig verminkt; GO anderen waren ge
stikt in het gedrang, dat bij den aanval
ontstond, en de overigen werden gewond
of op de vlucht gejaagd.
De veehandelaar, wien die schapen
toebehoorde, dient nu een eisch tot
schadevergoeding van ƒ3000 tegen het
gemeentebestuur van Manheim in.
In het Westminster-Aquarium te
Londen zijn afgerichte zeehonden te zien.
Zij spelen op de guitar, de trommel, de
cynibalen en de bunjo, rooken en halen
grappen uit. Zij duiken van hoogten,
halen stokken uit het water, vangen visch
die ze ongedeerd boven brengen, en een
der dieren heeft 't zoover gebracht, dat
hij als menschenredder kan dienst doen.
Dit wordt vertoond door een man die
met een vlot in het Water omkantelt, op
welk oogenblik de zeehond toeschiet en
op den rug zwemmende den man. met
het hoofd boven water, naar den wal
boegseert.
In Weenen is zooveel sneeuw ge
vallen, dat men zich daar op koloss'ale
schaal vermaakt met het oprichten van
sneeuwpoppen. Zoo verrees op den hoek
eener straat een reusachtige Rus, die
na een paar dagen 's nachts werd ver
anderd in de welgelijkende slanke beel
tenis van Sarah Bernhardt. Zeer kunstig
was het elders verrezen beeld eener da
me met een pelsmantel mof en sleep,
alles vervaardigd dooy een beeldhouwer,
die geen werk had. Hij had de aardig
heid op de plaats van den zak een
spaarpot aan te brengen en er het op
schrift boven te plaatsen«Voor een
zomermantel". Menige bijdrage voor een
zomermantel neemt hij 's avonds mee
naar huis.
Een eigenaardige nieuwigheid wordt
eerlang in het Russische leger ingevoerd.
Ieder regiment nl. krijgt 16 honden en
een bepaald jachtterrein, waar zoowel
gewone soldaten als officieren moeten ja
gen.
Een dergelijke inrichting bestond reeds
sinds lang bij vele Kaukasische regimen
ten, waar zij van groot nut bleek te zijn
voor het vei delgen van roofdieren.
Ook hier is de verdelging van de wol
ven hoofddoel, maar tevens zullen de
jachten moeten strekken, om de officie
ren en manschappen te oefenen in het
overwinnen van allerlei moeilijkheden,
het kiezen van hinderlagen enz.
In Parijs is een Boeddhistentem
pel geopend, en uit Ceylon komt een
priester, om de Franschen tot zijn geloof
te bewegen.
Zaterdag jl. is voor het hof van
gezworenen te Amberg (Beieren) geble
ken, dat de daglooner Steinmann on
schuldig was aan een misdaad, waar
voor hij in 1876 tot tuchthuisstraf ver
oordeeld was. Hij had in dat jaar zich
bij een twist in een herberg als een
woesteling gedragen, allen met den dood
bedreigd en met zijn mes om zich heen
gezwaaid. Daarom wilde men hem en
zijn vrienden verwijderen, en bij de po
gingen daartoe kreeg een der aanwezi
gen een messteek, die hem binnen eeni
ge dagen in het graf bracht. Toen Stein
mann dat vernam, nam hij de vlucht,
zoodat hij algemeen als de dader werd
beschouwd. Hij verklaarde het zelf niet
te weten, daar hij smoordronken geweest
was. Hij werd gevat en veroordeeld tot
11 jaar tuchthuisstraf, echter bovendien
wegens bedreiging en vernieling. Hij
verdedigde zich enkel met een beroep op
zijn dronkenschap, sprak na zijn veroor
deeling met geen woord, dat hij onschul
dig was en ook niet in de gevangenis.
Nu is echter onlangs op aangifte van
den broeder van den werkelijker! dader
een nieuw onderzoek ingesteld, waaruit
duidelijk aan den dag kwam, dat Stein
mann den steek niet had toegebracht.
Zaterdag is hem dit in de zitting aan
gezegd en hij kon vrij heengaan. Intus-
schen is zijn vrouw gestorven en zijn
eigen kind herkende hij nauwelijks.
Een verschikkelijk ongeluk had
verleden week op de lijn WarchinBrus
sel plaats. Een brievenbesteller, die zich
op de spoorbaan bevond, toen de snel
trein van Galais te Warchin passeerde,
is door de machine getroffen en over
een groote lengte van de baan medege-
sleept. Op verschillende plaatsen vond
men overblijfselen van het lichaam en
de kleedingstukken. Zelfs is de pet van
den ongelukkige tot aan Brussel aan de
locomotief blijven haken, waar dan ook
het eerst de sporen van het onheil ont
dekt werden.
Het spoorweg-ongeluk op de lijn
DoornikBrussel, waarvan de telegraaf
reedsbericht zond, heeft verleden week, des
ochtends te 9 uur plaats gehad bij het
station Bierghes. toen de wielband van
een wiel aan den vierden waggon sprong,
met het gevolg dat deze uit de rails
sloeg. Door den schok brak de koppeling
met het voorste gedeelte van den trein,
hetwelk doorstoomde, terwijl de achter
wagens in, op en door elkander schoven
en geheel vernield werden. De machinist,
die het ongeluk bemerkte, stopte onmid-
delijk, en het personeel van den trein
en van het station spoedde zich naar de
plaats van het onheil, om de ongelukkige
slachtoffers hulp te verleenen. Vreeselijk
schouwspel leverde te ruïne van wagens
op, te midden van sneeuw, die door het
bloed der gewonden hier en daar rood
geverfd was. Per telegraaf werd genees
kundige hulp ontboden, die betrekkelijk
spoedig, ook per extra-trein uit Engheim
en Ath, ter plaatse was. Het aantal ge
wonden bedraagt 14, van welke een drie
tal geen hoop op levensbehoud meer liet.
De materieële schade wordt op omstreeks
50,000 fr. geschat. Van Brussel kwam
een trein met spoorwegwerkers, die in
twee uren tijds den weg weder vrij
maakten.
