NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT EN GELDERLAND. De laatste Der Calero's N°. 18. Woensdag 4 Maart 1885. Veertiende Jaargang. IRRKVi Dt Amersfoortsclie Litifsrsfalrief VOOR abonnementsprijs: VERSCHIJNT WOENSDAG EN' ZATERDAG. Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort. advertentiën: BINNENLAND. Feuilleton. JMERSFOÜRTSEIE COURANT. Per 3 maanden 1.Franco per po9t door het geheele Kijk. Afzondert ij ke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdags en Vrijdags. Van 16 regels 0.40iedere regel meer 5 Cent. Advertontiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Een Lucifer! hoevele duizenden worden er dagelijks in de handen genomen, en hoe weinige verbruikers geven zich ook maar een enkel oogenblik rekenschap van de moeite, die het kost, om een der gelijk armzalig houtje te vervaardigen. Wij waren dezer dagen in de gelegen heid de eerst onlangs opgerichte en uit stekend beheerde Amersfoortsche Luci fersfabriek te bezichtigen, en de wijze waarop van ruwe boomstammen, door vernuftig uitgedachte werktuigen deze lucifers vervaardigd worden schijnt ons belangrijk genoeg toe, dat wij haar in ruimer kring bekend maken. De ruwe stammen dan, zooals zij bij duizenden uit Zweden, Noorwegen en Rusland worden aangevoerd zaagt men allereerst in stukken ter lengte van acht lucifers, deze worden vervolgens in een draaibank gezet en, door een vaststaand mes aan een horizontaal beweegbare ta fel bevestigd, afgedraaid. Nadat de schors en de buitenste op pervlakte als afval verwijderd zijn, ont rolt het hout zich in twee linten ieder ter breedte van juist vier luciferslengten en ter dikte van een lucifer; aangezien het zooeven genoemde mes door een stelsel van hamraderen voortdurend de zelfde drukking tegen het blok blijft oefenen, kan er geen enkele afwijking in de dikte plaats hebben. De linten worden nu in stukken ter lengte van ongeveer twee meter geknipt, en 25 A 30 van die stukken op elkander gelegd en naar een andere machine overgebracht. Op de zelfde wijze, als bij de bekende stroohakkers, worden deze stapels dunge sneden hout door een snijmachine ge stuwd; het mes, dat als dat van de guillotine in vertikale richting op en neer beweegt, snijdt met eiken slag juist de dikte van een lucifer af en deelt tevens de strookjes met mathematische juistheid in vieren. Na deze twee een voudige maar vernuftig uitgedachte be werkingen zien wij dus de houtjes geheel gereed te voorschijn komen. Nadat de houtjes in een door afge werkte stoom verwarmde kast goed ge droogd zijn indien er vonkvrijen (dat zijn dezulken waarvan het hout niet nagloeit) gemaakt worden, na voorafgaan de drenking in boorzuur komen zij in een ander lokaal, waar zij allereerst gesorteerd en op rijen gelegd worden, want, het spreekt van zelf, dat zij tenge volge der voorafgaande bewerkingen als een knibbelspel door elkander liggen. Ook deze laatste arbeid geschiedt ge heel machinaal door ze bij groote hoe veelheden in zoogenaamde sehudders te werpen. Deze werktuigen bevatten op den bodem een aantal blikken hokjes of bakjes, waarineen lucifer juist overlangs plaats vinden kan. Met groote kracht en snelheid worden de schudders nu in een waterpas vlak heen en weer bewogen, de houtjes uit de hoop vallen vanzelf in de bakjes, waarin zij maar in één en de zelfde richting kunnen liggen, en wan neer men den loozen bodem onder de bakjes wegtrekt, vallen de lucifers, be hoorlijk in rijen gerangschikt op een daaronder geplaatst vlak. Thans moeten de punten met parafine doortrokken en de koppen er aange maakt wordenmaar daarvoor is het noodig de houtjes eerst van elkander te isoleeren. Ook hiervoor zijn werktuigen bedacht, die door eenvoud uitmunten; wij zullen trachten die te beschrijven. De zooeven gerangschikte houtjes wor den vertikaal in houten bakken geplaatst en gedekt door een koperen plaat, waarin 2000 gaatjes op voldoenden afstand onder ling van elkander verwijderd. De bak wordt omgekeerd en hevig geschud, zoo dat er spoedig in elk gaatje een lucifer is gevallen. Dieper door zakkende raken zij in de klem tusschen een netwerk van ijzerdraad en hout, waarin zij, als het straks aangeschroefd wordt, onbewege lijk geknepen zitten, in loodrechte rich ting en met een onderlingen afstand van ongeveer een centimeter. Dit netwerk, gevat in een raam, wordt er uit genomen en men is in staat, om 2000 houtjes tegelijk beurtelings in de parafine en in de koppenpap te doopen. Een twintigtal dezer ramen worden in een rolrek geplaatst, dat daarna in de droogkamer gereden wordt. Is de dro ging volkomen dan worden de lucifers in de vooraf gereedgemaakte doosjes gepakt hetgeen uitsluitend door handenarbeid van vrouwen en meisjes geschiedt. Maar de doosjes! Ook zij vereischen heel wat arbeid, voordat zij gereed zijn. Het benoodigde hout wordt op dezelfde wijze gesneden als wij dit voor de luci fers zagen verrichtenalleen zijn de machines natuurlijk iets anders gesteld. De bodems en opstaande kanten van de schuifjes worden allen pasklaar gesne den en verder door vrouwenhanden met een ongelooflijke snelheid aan elkander geplakt. De hoezen, daarentegen, worden wederom geheel machinaal vervaardigd elk werktuig vereischt alléén de aandacht van één persoon, die slechts te zorgen heeft voor voldoende vulling met het materiaal. Blaadjes dungesneden hout, machinaal gekeept, waai uit juist één hoes te vormen is, woiden dooi de auto matische machine een voor een uit het daarbij aanwezige reservoir weggenomen, om een koperen mal gerold, van vooraf met stijfsel bestreken papier omwoeld, van de mal af en in een droogbak ge worpen. De etiketten worden er uit de hand opgeplakt en schuiven en hoezen op dezelfde wijze in elkander gezet. Nadat de gevulde doosjes aan de zij kanten bestreken zijn met de chemische preparaten, die voor het ontvlammen der lucifers noodig zijn zij worden daartoe tusschen een paar draaiende borstels, die met dat preparaat voortdurend gedrenkt blijven, doorgeschoven en vervolgens door afgewerkte stoom gedroogd zijn zij gereed, om naar de pakzolders te gaan. Zij worden daar beurtelings bij tientallen tot de bekende groene pakjes gemaakt, en vijftig dezer pakjes weder in een groot pak vereenigd. Het maken en mengen der chemicatiën voor de koppen en de strijkvlakten, het snijden van papier en etiketten, het ma ken van kisten, het soldeeren van blikken binnenkisten voor export, het redderen van afval, het drijven der verschillende stoommachines en gasmotoren enz. enz. vereischen behalve de menigte handen, die wij reeds bezig zagen nog een aan tal geëmployeerden. De Amersfoortsche Lucifersfabriek geeft dan ook in het ge heel aan circa 250 ai beiders een bestaan. Wanneer men deze fabriek in volle bedrijvigheid doorloopt, schijnt alles als van zelf te gaan; het behoeft echter geen betoog, dat heel wat volharding noodig is geweest, om het zoover te brengen. De eigenaars hebben dan ook tijd noch kosten gespaard om zich door persoonlijk bezoek aan de voornaamste fabrieken in Zweden volkomen op de hoogte van de eischen van het fabriekaat te stellen. De keuze van het hout en der chemica liën toch, zijn van het hoogste gewicht, om een goed produkt te krijgen; de keuze van en de zorg voor de verschil lende machineriën moeten een nette af werking waarborgen. Door ijverige studie en streng toezicht hebben zij het dan ook reeds zoover ge bracht, dat de door hen vervaardigde lucifers een goeden naam hebben en ook in werkelijkheid, én naar kwaliteit én naar prijs kunnen wedijveren met het beste, wat het buitenland ons in dit opzicht levert. Het is dus een groote overwinning voor de vaderlandsche nijverheid, onder eigen vlag zeilende. Waar toch bijna alle andeie fabrikaten, onder een meer of min bedriegelijke nabootsing van het etiket, om de handelsmerken ,der beken de Jónkopings lucifers aan den man worden gebracht, heelt de Amersfoort sche Lucifersfabriek thans haar eigen, geheel hollundsch etiket en een stoom boot tot handelsmerk. Niemand wordt dus misleid; en dat het publiek weldra de Amersfoortsche lucifers waardeeren en bij uitsluiting van anderen vragen zal, dat wenschen wij daarom gaarne, niet alleen ter wille van het succes, dat de ondernemers van deze zaak voorzeker in ruime male verdienen, maar ook, en vooral, ter wille van de Nederlandsche Industrie. Deze toch mag zekerlijk wel aanspraak maken op de steun van het Nederlandsche publiek, vooral indien zij, zooals in dit geval, in alle opzichten ook met het buitenland concureeren kan en een bestaan aan reeds honderden perso nen schenkt. Moge dit getal van honder den binnen eenige jaren tot even zoovele duizenden aangegroeid zijn! Zaterdagmorgen te 12 uren werd te Utrecht in allen eenvoud het lijk van den heer Mr. H. Verloren van Theinaat ter aarde besteld. Tal van vrienden en vereerders des overledenen hadden zich op het kerkhof verzameld, op de lijkkist was door de familie een krans van immortellen neer gelegd. De nieuw benoemde President Mr. Baron van Ittersum besprak aan de groeve den overledene als een rechtscha pen en kundig mensch, als ijverig rechts geleerde; terwijl namens de familie door den schoonzoon van den overledene, Mr. M. Tydeinan advocaat te Breda, den spreker dank gezegd werd voor de ge voelvolle woorden, door hem hoog ge waardeerd. De verjaardag van onzen koning is ook te Rome herdacht. Op voorstel van den bisschop van Haarlem, die thans daar ver toeft, hielden de Nederlandsche priesters en eenige lee- ken, te Rome gevestigd, eene bijeenkomst en zonden een telegram van gelukwen- sching, dat door Z. M. adjudant van dienst nog denzelfden avond met eene dankbetuiging werd beantwoord. Als eene bijzonderheid kan hierbij nog worden opgemerkt, dat eene vroegere landgenoot, de heer Van den Eeren- fa eemt dien dag vader werd van eene dochter, welke bereidwilligdoor Haarlems bisschop werd gedoopt en ter eeie van den jaardag des Konings den naam ont ving van Wilhelmina. Dat Amsterdam tegenwoordig ook niet al te veel roemen mag op vooruit gang in den handel, bewijst het feit, dat in de schooue, levendige en drukst be zochte straat, de Kalverstraat, vele huizen sedert weken en maanden ledig staan. Bij herstemming is te Harderwijk met 14 van de 21 stemmen gekozen tot lid van de Kamer van Koophandel en Fabrieken aldaar, de heer B. C. van Daalen. Tot Voorzitter en onder-Voorzitter der Kamer van Koophandel en Fabrieken te Wageningen, zijn herkozen de hh. W. J. de Voogt en C. Endt. Ter verbetering van den veestapel in de provincie Utrecht, zal den 19den Mei te Odijk, vanwege de afdeeling Wijk bij Duurstede van het Genootschap voor landbouw en kruidkunde in de provincie Utrecht, eene keuring van stieren worden gehouden. uit het Italiaansch van vitt0ri0 bersezi0. 9.) De fijne geur, welke het biljetje ver spreidde, bracht hem in denzelfden opge wonden toestand, als die welke 't gevolg is eener zoete en verrukkelijke dronken schap. Hij drukte het papier aan zijn hart en sloot de oogen waarop hij als 't ware de fijne, elegante gestalte van Aldovira voor zijn geest zag verrijzen dat fiere, bleeke gelaat, die donkere oogen vol uitdrukking, die geheimzinnige en trotsche glimlach welke voor hern alleen zoo liefdevol, zoo zacht werd. En ik zou afstand van haar moeten doen? sprak hij tot zich zelf. Haar voor altijd moeten verliezen I Wij beminnen elkaar, haar geluk is onaf scheidelijk van onze liefdeen ik bezit niet anders dan haar alleen En een wreed noodlot komt zich dus tusschen ons plaatsen om ons te scheiden I En nog, wanneer mijne ziel verscheurd wordt doordien mijn hart met geweld van 't hare wordt los gerukt, dan zal dat tevens mijn leven vernietigen. Maar zij zii! Wat zal zij doen! Wat zal er van haar worden? Zal zij troost vinden? Wie weet I Misschien zal zij eenmaal weder glimlachen I Mij vergeten aan een ander toebehooren INeen! neen! Dit is onmogelijk Eerder zou ik haar vermoorden Deze gedachte vervulde hem met een ontzettenden wellust! Te zamen sterven En waarom niet? Na eerst de grootste vervoering der liefde te hebben gesmaakt? Na den brandenden hartstocht hunner wederkeerige liefde met volle teugen te hebben genoten? Waarom zich dit laatste geluk te ontzeggen Eerst de hoogste aardsche vreugde te smaken en daarna te zamen door de schaduwen des doods wellicht tot een eeuwigen vrede in te gaan! O! Aldovira zou er in toestemmen; hij kende haar moedigen aard Gaarne zou zij zich in zijne armeu en die des doods werpen. De twee laatste afstammelingen van twee beroemde geslachten, welke de ge heele baan van hun bestaan hadden doorloopen, zouden aldus in elkanders armen in het graf nederdalen en de eeuwige nacht zou den naam dier twee geslachten voor altijd hebben uitgedoofd. Eene onuitsprekelijke bitterheid, eene smartelijke woede maakte zich van hem meester. Den aangebeden naam te doen uitsterven, den naam, dien zijn vader hem had nagelaten, die door zoo vele ge slachten van beroemde voorvaderen was gedragen geworden, scheen hem nog wreeder toe dan het vernietigen van zijn eigen leven. En Aldovira? Had hij het recht baar aldus tot een vroegtijdig graf te doemen, dat vreeslijk lot voor eene achttienjarige? Haar te willen medeslepen in zijn eigen noodlot was een misdadig egoisme. Over haar was geen doodvonnis uitgesproken. Door een geschikt huwelijk kon zij nog de gelukkige en trotsche moeder van kloeke en krachtige mannen worden Maar Aldovira in de armen van een ander. En de markies zeeg op een zetel neder, de oogen rnet de handen bedekkend en 't hart van wanhoop vervuld. Hij, die wist welk eene namelooze ellende de ziel van Alexander vervulde, zou de gelijkmatige vroolijkheid bewon derd en bijna onmogelijk hebben geacht, waarmede hij dien zelfden avond het zaaltje binnentrad, waarin Aldovira de Santospera hem opwachtte. Hunne verloving die, hoewel nog niet officieel aangekondigd, reeds algemeen vermoed werd en door de moeder van 't meisje reeds sedert lang was goedge keurd, benevens den nauwen graad van bloedverwantschap en de boven alle ver denking verheven rechtschapenheid van den jongen markies waren oorzaak, dat de hoogmoedige en nauwgezette hertogin dergelijke ontmoetingen tusschen neef en nicht toeliet. Nauwelijks ontwaardde het meisje Alessandro of met een kreet van vreugde snelde zij op hem toe, trok hem tot zich en keek hem diep in de oogen. Het voorkomen van den jongen man boezemde haar zoo groote gerustheid in, dat zij een zucht van verlichting slaakte, haar gelaat klaarde op en zij riep op levendigeu toon Eindelijk heb ik u hier! snoodaardhet is alsof ik u in geen duizend jaar gezien heb Waarom zijt gij gisteren avond niet gekomen En waarom zijt gij later zoo geheimzin nig hier voorbijgegaan en vluehttet gij zoo vreesachtig toen ik u riep?... Mis schien heb ik verkeerd gedaan, doch ik was zoo ongerust!... Indien gij wist welke pijnigende gedachten mij toen be stormden! Een vreeselijk voorgevoel van naderend onheil drukte mij ter neer! En tot op dit oogenblik was dit mij bijgebleven Welk een treurigen dag heb ik gehad!Maar nu is dat alles voorbij. Nu ik u weer zie en den opgeruimden, vroolijken, teederen blik uwer stralende oogen en uw vriendelijken glimlach, nu is alle vrees, elk boos ver moeden, verdwenen. Er is niets overge bleven dan een weinig nieuwsgierig heid zeide hij schalks lachend die gij kunt voldoen of niet alnaar gij goedvindt. En ik zal haar dadelijk bevredigen, dadelijk; antwoordde Alessandro. Gij kent mijne aanvallen van zwaarmoe digheid Gisteren avond was ik nog duisterder gestemd dan gindsche nevel Reden te meer om te komen! viel Aldovira hem snel in de rede, Gelooft gij dan niet, dat ik u op zou kunnen beuren wanneer gij bedroefd zijt? Zeker wel, indien wij alleen hadden kunnen zijn even als nu, maar mijne zwaarmoedigheid paste niet in den kring van bezoekers, welke uw salon Maar de oorzaak dezer sombere stemming, mijnheer, zou men die mogen weten Zonder eenigen twijfel. Duizend maal hebt gij mij den naam van Baron

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1885 | | pagina 1