NIEUWE Nieuws- en Advertentieblad UTRECHT EN GELDERLAND. De laatste ier Caldiero's N°. 23. Zaterdag 21 Maart 1885. Veertiende Jaargang abonnementsprijs: VERSCHIJNT, WOENSDAG EN ZATERDAG. advertentiën: Alarmisten, BINNENLAND. Feuilleton. vittorio bersezio. AMEBSFOOKT COURANT. VOOR Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Pijk. Afzonderlijke Nummers 3 Cent. Ingezonden stukken en berichten intezendeu uiterlijk Dinsdags eu Vrijdags. Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort. Yau 16 regels 0.40; iedere regel meer 5 Cout. Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend. Groote letters en vignetten nnar plaatsruimte. Zij, die zich met. 4 April a. s. op dit blad wenschen te abonnee- ren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. Zoowel in proza als in „gebonden stijl" is reeds meermalen het vonnis uitgesproken over de enghartige lie den, die de verschijnselen, welke zich aan hun waarneming voordoen steeds met een angstvol oog beschouwen, en in de naaste toekomst niets dan gevaren zien. Zij zijn het niet, die het eerst bereid zullen bevonden worden, om de handen aan het werk te slaan tot afwering van het gevreesde onheil: integendeel, waar anderen zich tot tegenstand gereed maken, klinken hun waarschuwende stemmen ontmoedigend, en zouden zij bijna in staat zijn een paniek te verwekken, die de strijdkrachten ver lamt. Doch aan den anderen kant gaat het niet aan, met een ellen gezicht en een glimlach van voldaanheid op de lippen, de gebeurtenissen maar te laten ailoopen zonder er zich mee te bemoeien. Wij staan niet, als on verschillige of wel belangstellende toeschouwers, buiten de geschiede nis; de menschen, en daaronder ook wij, maken haar; het zijn mede onze daden, die voor haar de bouwstoll'en opleveren. Indien er alzoo, van welke zijde ook, gewezen wordt op hetgeen men een wassend kwaad noemt, dan is het noodig, dat wij daar kennis van nemen, en onmiddellijk de vraag stel len, wat we kunnen doen, om het in zijn ontwikkeling te stuiten. Als men ons poogt te bewijzen, dat in verwijderde landen nihilisme en anar chisme verband houden met het ontbreken van tucht in de onder scheiden maatschappelijke klassen, dan is het niet voldoende, dat we die heillooze verschijnselen bejegenen als iets, dat ons wel ten eeuwigen dage vreemd zal blijven, doch we moeten de onderstelling van dat ver band overwegen, en daarna de vraag zoeken te beantwoorden, of in onze eigen omgeving de tucht is, wat zij zijn moet, opdat niet gelijke oorza ken te eenigen tijd gelijke gevolgen na zich slepen. De alarmisten dan zeggen„De tucht gaat weg." Oin deze bewering op haar juiste waarde te schatten, moeten we wèl onderscheiden. Ten onrechte vatten velen dat woord zóó op, dat het terstond een afschrikkend karakter vertoont, als kwam het in geen andere beteekenis voor dan die verwant is met tuchti gen, tuchthuis en tuchtroede. De eigenlijke zin is tweeledig: vooreerst de hoedanigheid van ons karakter, waardoor we genoopt worden ons vrijwillig te onderwerpen aan eiken maatregel van orde, die door ons verstand wordt goedgekeurd of door onze maatschappelijke betrekking ge boden, ten tweede de afgeleide beteekenis, die opvoeders er aan hechten, als zijnde het middel of het stelsel van middelen, om den wil van jonge menschen in de goede richting te brengen. Tucht is niets anders dus dan be grip van orde en plicht. En, als nu met eenigen grond kan worden aan getoond, dat zij in gevaar verkeert, dan moeten wij zeer spoedig voor zorg gebruiken. De alarmisten wijzen er op, dat reeds de jeugd sterke sporen van bandeloosheid vertoont. Over de oor zaak hebben zij verschil van meening. Zeker, er is waarheid in dat bewe ren. De jeugd ondergaat in de twee de helft dezer eeuw een soort van emancipatie-proces, waaraan altijd gevaren verbonden zijn. Of zij vroeger minder kwaad deed dan nu, of zij meer uit eigen bewe ging deed, wat van haar gevorderd werd, kunnen wij niet zeggendat er nog in haar zeden veel moet worden verbeterd, schijnt boven twijfel verheven. Maar is dat een voldoende reden, om terug te keeren tot het systeem van vroeger, waarbij de stok en zijn verschillende neven vormen een niet onbelangrijke rol speelden? Moeten wij liet betreuren, dat het min of meer despotieke, dat inzonderheid de schoolopvoeding van voorheen aankleefde, en waaraan zelfs een groot aantal gezinnen niet vreemd bleven, tot het verleden be hoort? Of is het niet veeleer raad zaam, met vasten tred op den inge slagen weg voort te gaan, opdat zoo spoedig mogelijk de tijd kotne, waarin de jeugd een gepast gebruik heeft leeren maken van de meerdere vrij heid, door onze mildere beginselen aan haar ontwikkeling ten grondslag gelegd? Doch ook hij de volwassenen, en dat is erger, openbaart zich voortdurend het streven, om de on derlinge betrekkingen, en vooral die van ondergeschiktheid, losser te ma ken. Zoo zeggen althans de meer genoemde zwaarhoofden. 't Is jammer, dat de statistiek nog zulk een jonge wetenschap is en zich niet met liet registreeren van alle feiten en verschijnselen kan be zig houden. Het is zoo gemakkelijk, vergelijkingen te maken tusschen voorheen en thans, omdat de bouw stoffen voor tegenspraak ontbreken. Het veiligst is maar, dat we ons uitsluitend met het tegenwoordige bezighouden, ten einde een betere toekomst voor te bereiden. Het is niet mogelijk, in een oogwenk de schroeven der maatschappij zóó vast aan te draaien, dat ieder rad pre cies zoo gaat en blijft loopen als het moetmaar ieder van ons kan daar iets aan doen. Is het een feit, dat de sterkte van het plichtgevoel te wenschen over laat, en het ontbreekt ons aan den moed om te beweren dat het niet zoo is, dan kennen wij maar •én middel om dat te verhelpen, namelijk dat wij persoonlijk onzen plicht doen, en daarna, als we de bewustheid bezitten in deze recht van spreken te hebben, van alleen die aan ons ondergeschikt zijn of voor wier vorming we de verant woordelijkheid dragen, hetzelfde te eischen, met aanwending van zedelijke middelen: voorbeeld en overreding. Het Russisch nihilisme is geboren uit het zedenbederf in de hoogste kringen: de maatschappij aldaar is gelijk aan een boom, die in zijn kruin de verrotting draagt, en welks sappen het bederf door het gansche organisme hebben gevoerd. Niemand is vrijer dan hij, die zijn plichten kent en met een slaafsche nauwgezetheid betracht. Laat ons dit steeds in oogenschouw nemen, en het prediken met woord en daad, om te voorkomen, dat de sombere voorstellingen der alarm isten bewaarheid worden. H. M. onze Koningin heeft aan Mevrouw 's-Jacob te Utrecht, de echt- genoote van den Commissaris des Konings in de Provincie Utrecht de som van f100 doen toekomen, om te dienen ais bijdrage voor een nieuw orgel in de Nicolaas- kerk. Voor de verkiezing van een Tweede Kamerlid in de plaats van den lieer Wintgens, heeft de Kiesvereeniging «Vaderland en Koning" te 's-Gravenhage, de candidatuur den heer Wintgens aan geboden. Deze heeft daarvoor echter bedankt. Door de Antirevolutionaren, Roomschen en Conservatieven zal ver moedelijk tot Candidaat gesteld worden de heer A. Daron Schimmelpenninck van der Oije van Nijenhuis, dezelfde, die bij de verkiezingen in het najaar van 1884, zijn zetel voor Arnhem verloor. Omdat de heer Wintgens, bij de laatste verkiezingen, slechts 129 stemmen op zijn liberalen tegenstander voorhad, is er bijna geen twijfel aan, of de lieer Schim melpenninck wordt dan verkozen. Daar het den 30sten April a. s. 70 jaren zal geleden zijn, dat de Militaire Willemsorde door, wijlen onzen Koning Willem I werd ingesteld, heeft men liet voornemen opgevat dezen dag in de hoofdstad des Rijks feestelijk te herden ken. Alle leden der Orde word.... opge roepen liet bewijs hunner instemming met deze feestelijke bijeenkomst op te zenden, aan den heer G. van Tienhoven, kapitein hij het regiment grenadiers en jagers; de kosten per hoofd zullen onge veer 12 gld. bedragen. Na vooraf gebalsemd te zijn is de Japansclie gezant Sakurada, die door Jeanne Marie Lorette vermoord werd, op Eik- en Duinen gister hegi aven. Opmer kelijk is, dat de vermoorde veleden Zaterdag op reis was gegaan, om zijn vrouw en vijf kinderen, die uit Japan in ons land waren gekomen, aftehalen, en voor wie hij een huis gehuurd had in den Voorhout en in gereedheid had laten brengen. Wij vernemen nader, dat de moordenares een 20-jarig beeldschoon meisje is, uit België, dat van daar den heer Sakurada naar den Haag gevolgd is, waar hij eene villa voor haar huurde. Zij had gemeend" met hem te zullen trouwen; maar toen zij dezer dagen gehoord had, dat de Prins gehuwd en vader van vijf kinderen was, ontstond bij haar een doodelijke haat en werd bij haar het plan geboren den trouwelooze om het leven te brengen. Haar 15-jarige broeder liet zij tot dat einde te 's-Huge een pistool koopen, waar mee ze den ongelukkige dan ook het leven benam. De heer Wolff, Predikant bij de Hervormde gemeente te Utrecht, heeft van iemand, die onbekend verlangt te blijven, de navolgende giften ontvangen Voor de bijzondere school in Abstede f150; voor de diaconie van het Herv. oude mannen- en vrouwenhuis f100; voor het Utrechtsche Zendingshuis l 110; voor het Bijbelgenootschap f80; voorde werkinrichting voor blinden f55 en voor de weezen te Neerbosch insgelijks f55. uit het Italiaatisch van 13.J «Uitverkorene Aldovira! Gij zijt onrechtvaardig jegens mij. Ik zal uwo beschuldigingen later uitvoeriger beantwoorden«voor 't oogenblik kan «ik u alleen plechtig verzekeren, dat ik «vertrek, omdat ik de reis noodzakelijk «acht; dat ik u zoo mogelijk meer liefde «toedroeg dan ooit te voren en dat gij er «bij mijne terugkomst de bewijzen van «zult erlangen «Alessandro" Bij mijne terugkomst! zei de hij hitter glimlachend tot zich zelf, toen hij met schrijven was geëindigd. Slechts mijn lijk zal terugkomen Markies Caldiero en graaf Spaturzi vertrokken. Lange, eicdelooze dagen onder eene onmeedoogende, voortdurende, verzen gende zon onrustige nachten, verstoord door duizenden gevaarlijke insecten, door het brullen der roofdieren, door de be dreigingen der vijandigde bewoners; droge zandgronden, zonder eenigen plan tengroei, door de hitte in fijne, gloeiende stof veranderd; of wel, vreeselijke plas regens, die geheel den omtrek in een meer herschiepen, die, onstuimige, breede, wateren deden ontstaan, welke eiken voortgang belemmerden, luttele be schutting tegen de verschroeiende zonne stralen, tegen de watervloeden volstrekt geene. De levensmiddelen verbruikt en het weder aanvullen óf hoogst bezwaar lijk of geheel onmogelijk; het slachtvee vermoord door de verschrikkelijke vliegen dezer streken; de paarden en muilezels van vermoeienis en uitputting bezweken het grootste deel der geleidende manschap pen gestorven; de inlanders gevluchtde reizigers uitgeplunderd door de kleine koninkjes dezer wreede stammen; aan gevallen en van hunne bagage beroofd door de woeste volken dezer onherberg zame oorden. Dit alles had het reisgezelschap on dervonden, zonder meer één enkel trek- of rijpaard te bezitten, genoodzaakt de reis te voet voort te zettw, vermoeid, krachteloos, nog slechts in 't bezit van een kleinen voorraad rum om de, met iederen dag afnemende krachten weder op te wekken, werden deze stoutmoedige mannen, de pioniers en vertegenwoordi gersder beschaving in deze onherberzame landen, alleen te midden der lagen en listen van eene vijandige bevolking en eene vreede natuur, slechts staande ge houden door de wils kiacht, welke groote tegenspoeden, wanhopende worstelingen met de wreedheid der menschen en het onverzoenbaar noodlot in waarlijk man lijke karakters opwekt en versterkt. - Alessandro en Orazio hadden één zelfde leven geleid, ieder uur, ieder oogenblik vond hen steeds onafscheidbaar verhnoden en de vermoeienissen en ont beringen te zamen geleden en gedeeld, hadden hur.ne wederzijdsche toegene genheid r.og vermeerderd, hunne weder zijdsche achting versterkt, liet meer zelfstandige, krachtiger karakter van Cal diero oefende grooten iniloed uit op de geheele persoonlijkheid van Spaturzi, welke onwillekeurig de ideeën, vormen, en smaken overnam van den vriend, dien hij zoo hoog vereerdede aristocratische opvoeding door dezen laatsten in den schoot zijner sedert eeuwen tot den eer sten adel behoorende familie genoten, deelde zich onmerkbaar aan den eersten mede al die fijne, uitgezochte traditiën van dat oude geslacht werden van lie verlede ook 't eigendom van den nieuwen edelman. De vreeslijke kwaal had zich niet her haald, maar de zwakke gezondheid van den markies kon slechts luttel weerstand bieden aan de vermoeienissen en ontbe ringen, die hen dagelijks wachtten. Zoolang er nog een enkel paard of muil ezel was overgebleven, hadden allen een parig besloten, dat hij zich daarvan zou bedienen, maar toen ook het laatste hun was ontvallen moest hij eveneens te voet de reis voortzetten, en hoe groot ook zijne wilskracht moet zijn, zij kon de plaats der ontzinkende lichaamskrach ten niet vervullen. De reis der kleine karavaan werd telkenmale vertraagd door de herhaalde en lange rusttijden, welke de gezondheid van Caldiero dringend gebood. Het hoofd der expeditie had er vanaf moeten zien den ontdekkingstocht verder voort te zetten, en sedeit verscheidene dagen had men de terugreis aanvaard. Laat mij hier, had Alessandro gezegd, ik zal misschien oorzaak zijn, dat u grooter rampen treffen, even als ik u reeds meerdere ongemakken en lasten heb veroorzaakt. 1— Maar niemand wilde daarvan hooren en Orazio Spaturzi 't minst van allen. Op zekeren nacht, dat de markies zich nog vermoeider, nog zwakker gevoelde dan tot nog toe ooit't geval was geweest, overviel hem eene ijskoude rilling. Ah! dat is hel einde! zeide hij op bijna verheugden toon tot zich zeiven O! dood, hoezeer hebt gij met uwe komst gedraald Maar Orazio, wiens leger zich naast het zijne bevond, en die over hem waakte als eene moeder over haar kind, hoorde zijne onrustige bewegingen, zijne beklem de ademhaling en zich dadelijk met de grootste bezorgdheid, angstig luisterend, over hem heen buigend, vroeg hij hem: Alessandro! voelt gij u niet goed wat scheelt u? Spaturzi verwarmde hem zoo goed mogelijk met alles wat hij ter bedekking vinden kan; en begrijpend, wat hem deerde bereidde hij hem eene krachtige dosis chiriine; die chinine die even als al het andere begon te ontbreken. Alessandro weigerde. Bewaar het voor u en voor de anderen; mij haat ze niet meer; gij zult er behoefte aan hebben; het is uw aller laatste redmiddel, dat gij voor mij zoudt verkwisten I Maar zijn vriend noodzaakte hem den drank te gebruiken.

Historische kranten - Archief Eemland

Nieuwe Amersfoortsche Courant | 1885 | | pagina 1