NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
De laatste ier Caldiero's
N°. 23.
Zaterdag 21 Maart 1885.
Veertiende Jaargang
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT, WOENSDAG EN ZATERDAG.
advertentiën:
Alarmisten,
BINNENLAND.
Feuilleton.
vittorio bersezio.
AMEBSFOOKT
COURANT.
VOOR
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Pijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezendeu uiterlijk Dinsdags eu Vrijdags.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
Yau 16 regels 0.40; iedere regel meer 5 Cout.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten nnar plaatsruimte.
Zij, die zich met. 4
April a. s. op dit blad
wenschen te abonnee-
ren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Zoowel in proza als in „gebonden
stijl" is reeds meermalen het vonnis
uitgesproken over de enghartige lie
den, die de verschijnselen, welke zich
aan hun waarneming voordoen steeds
met een angstvol oog beschouwen,
en in de naaste toekomst niets dan
gevaren zien. Zij zijn het niet, die
het eerst bereid zullen bevonden
worden, om de handen aan het
werk te slaan tot afwering van het
gevreesde onheil: integendeel, waar
anderen zich tot tegenstand gereed
maken, klinken hun waarschuwende
stemmen ontmoedigend, en zouden
zij bijna in staat zijn een paniek te
verwekken, die de strijdkrachten ver
lamt.
Doch aan den anderen kant gaat
het niet aan, met een ellen gezicht
en een glimlach van voldaanheid op
de lippen, de gebeurtenissen maar
te laten ailoopen zonder er zich mee
te bemoeien. Wij staan niet, als on
verschillige of wel belangstellende
toeschouwers, buiten de geschiede
nis; de menschen, en daaronder ook
wij, maken haar; het zijn mede onze
daden, die voor haar de bouwstoll'en
opleveren.
Indien er alzoo, van welke zijde
ook, gewezen wordt op hetgeen men
een wassend kwaad noemt, dan is
het noodig, dat wij daar kennis van
nemen, en onmiddellijk de vraag stel
len, wat we kunnen doen, om het
in zijn ontwikkeling te stuiten. Als
men ons poogt te bewijzen, dat in
verwijderde landen nihilisme en anar
chisme verband houden met het
ontbreken van tucht in de onder
scheiden maatschappelijke klassen,
dan is het niet voldoende, dat we
die heillooze verschijnselen bejegenen
als iets, dat ons wel ten eeuwigen
dage vreemd zal blijven, doch we
moeten de onderstelling van dat ver
band overwegen, en daarna de vraag
zoeken te beantwoorden, of in onze
eigen omgeving de tucht is, wat zij
zijn moet, opdat niet gelijke oorza
ken te eenigen tijd gelijke gevolgen
na zich slepen.
De alarmisten dan zeggen„De
tucht gaat weg."
Oin deze bewering op haar juiste
waarde te schatten, moeten we wèl
onderscheiden.
Ten onrechte vatten velen dat
woord zóó op, dat het terstond een
afschrikkend karakter vertoont, als
kwam het in geen andere beteekenis
voor dan die verwant is met tuchti
gen, tuchthuis en tuchtroede. De
eigenlijke zin is tweeledig: vooreerst
de hoedanigheid van ons karakter,
waardoor we genoopt worden ons
vrijwillig te onderwerpen aan eiken
maatregel van orde, die door ons
verstand wordt goedgekeurd of door
onze maatschappelijke betrekking ge
boden, ten tweede de afgeleide
beteekenis, die opvoeders er aan
hechten, als zijnde het middel of het
stelsel van middelen, om den wil
van jonge menschen in de goede
richting te brengen.
Tucht is niets anders dus dan be
grip van orde en plicht. En, als nu
met eenigen grond kan worden aan
getoond, dat zij in gevaar verkeert,
dan moeten wij zeer spoedig voor
zorg gebruiken.
De alarmisten wijzen er op, dat
reeds de jeugd sterke sporen van
bandeloosheid vertoont. Over de oor
zaak hebben zij verschil van meening.
Zeker, er is waarheid in dat bewe
ren. De jeugd ondergaat in de twee
de helft dezer eeuw een soort van
emancipatie-proces, waaraan altijd
gevaren verbonden zijn.
Of zij vroeger minder kwaad deed
dan nu, of zij meer uit eigen bewe
ging deed, wat van haar gevorderd
werd, kunnen wij niet zeggendat
er nog in haar zeden veel moet
worden verbeterd, schijnt boven
twijfel verheven. Maar is dat een
voldoende reden, om terug te keeren
tot het systeem van vroeger, waarbij
de stok en zijn verschillende neven
vormen een niet onbelangrijke rol
speelden? Moeten wij liet betreuren,
dat het min of meer despotieke, dat
inzonderheid de schoolopvoeding van
voorheen aankleefde, en waaraan
zelfs een groot aantal gezinnen niet
vreemd bleven, tot het verleden be
hoort? Of is het niet veeleer raad
zaam, met vasten tred op den inge
slagen weg voort te gaan, opdat zoo
spoedig mogelijk de tijd kotne, waarin
de jeugd een gepast gebruik heeft
leeren maken van de meerdere vrij
heid, door onze mildere beginselen
aan haar ontwikkeling ten grondslag
gelegd?
Doch ook hij de volwassenen,
en dat is erger, openbaart zich
voortdurend het streven, om de on
derlinge betrekkingen, en vooral die
van ondergeschiktheid, losser te ma
ken. Zoo zeggen althans de meer
genoemde zwaarhoofden.
't Is jammer, dat de statistiek nog
zulk een jonge wetenschap is en
zich niet met liet registreeren van
alle feiten en verschijnselen kan be
zig houden. Het is zoo gemakkelijk,
vergelijkingen te maken tusschen
voorheen en thans, omdat de bouw
stoffen voor tegenspraak ontbreken.
Het veiligst is maar, dat we ons
uitsluitend met het tegenwoordige
bezighouden, ten einde een betere
toekomst voor te bereiden. Het is
niet mogelijk, in een oogwenk de
schroeven der maatschappij zóó vast
aan te draaien, dat ieder rad pre
cies zoo gaat en blijft loopen als het
moetmaar ieder van ons kan daar
iets aan doen.
Is het een feit, dat de sterkte van
het plichtgevoel te wenschen over
laat, en het ontbreekt ons aan
den moed om te beweren dat het
niet zoo is, dan kennen wij maar
•én middel om dat te verhelpen,
namelijk dat wij persoonlijk onzen
plicht doen, en daarna, als we de
bewustheid bezitten in deze recht
van spreken te hebben, van alleen
die aan ons ondergeschikt zijn of
voor wier vorming we de verant
woordelijkheid dragen, hetzelfde te
eischen, met aanwending van
zedelijke middelen: voorbeeld en
overreding. Het Russisch nihilisme
is geboren uit het zedenbederf in de
hoogste kringen: de maatschappij
aldaar is gelijk aan een boom, die
in zijn kruin de verrotting draagt,
en welks sappen het bederf door het
gansche organisme hebben gevoerd.
Niemand is vrijer dan hij, die zijn
plichten kent en met een slaafsche
nauwgezetheid betracht.
Laat ons dit steeds in oogenschouw
nemen, en het prediken met woord
en daad, om te voorkomen, dat
de sombere voorstellingen der alarm
isten bewaarheid worden.
H. M. onze Koningin heeft aan
Mevrouw 's-Jacob te Utrecht, de echt-
genoote van den Commissaris des Konings
in de Provincie Utrecht de som van f100
doen toekomen, om te dienen ais bijdrage
voor een nieuw orgel in de Nicolaas-
kerk.
Voor de verkiezing van een Tweede
Kamerlid in de plaats van den lieer
Wintgens, heeft de Kiesvereeniging
«Vaderland en Koning" te 's-Gravenhage,
de candidatuur den heer Wintgens aan
geboden. Deze heeft daarvoor echter
bedankt. Door de Antirevolutionaren,
Roomschen en Conservatieven zal ver
moedelijk tot Candidaat gesteld worden
de heer A. Daron Schimmelpenninck van
der Oije van Nijenhuis, dezelfde, die bij
de verkiezingen in het najaar van 1884,
zijn zetel voor Arnhem verloor.
Omdat de heer Wintgens, bij de laatste
verkiezingen, slechts 129 stemmen op zijn
liberalen tegenstander voorhad, is er
bijna geen twijfel aan, of de lieer Schim
melpenninck wordt dan verkozen.
Daar het den 30sten April a. s. 70
jaren zal geleden zijn, dat de Militaire
Willemsorde door, wijlen onzen Koning
Willem I werd ingesteld, heeft men liet
voornemen opgevat dezen dag in de
hoofdstad des Rijks feestelijk te herden
ken. Alle leden der Orde word.... opge
roepen liet bewijs hunner instemming
met deze feestelijke bijeenkomst op te
zenden, aan den heer G. van Tienhoven,
kapitein hij het regiment grenadiers en
jagers; de kosten per hoofd zullen onge
veer 12 gld. bedragen.
Na vooraf gebalsemd te zijn is de
Japansclie gezant Sakurada, die door
Jeanne Marie Lorette vermoord werd, op
Eik- en Duinen gister hegi aven. Opmer
kelijk is, dat de vermoorde veleden
Zaterdag op reis was gegaan, om zijn
vrouw en vijf kinderen, die uit Japan
in ons land waren gekomen, aftehalen,
en voor wie hij een huis gehuurd had
in den Voorhout en in gereedheid had
laten brengen.
Wij vernemen nader, dat de moordenares
een 20-jarig beeldschoon meisje is, uit
België, dat van daar den heer Sakurada
naar den Haag gevolgd is, waar hij eene
villa voor haar huurde. Zij had gemeend"
met hem te zullen trouwen; maar toen
zij dezer dagen gehoord had, dat de
Prins gehuwd en vader van vijf kinderen
was, ontstond bij haar een doodelijke
haat en werd bij haar het plan geboren
den trouwelooze om het leven te brengen.
Haar 15-jarige broeder liet zij tot dat
einde te 's-Huge een pistool koopen, waar
mee ze den ongelukkige dan ook het
leven benam.
De heer Wolff, Predikant bij de
Hervormde gemeente te Utrecht, heeft
van iemand, die onbekend verlangt te
blijven, de navolgende giften ontvangen
Voor de bijzondere school in Abstede
f150; voor de diaconie van het Herv.
oude mannen- en vrouwenhuis f100;
voor het Utrechtsche Zendingshuis l 110;
voor het Bijbelgenootschap f80; voorde
werkinrichting voor blinden f55 en voor
de weezen te Neerbosch insgelijks f55.
uit het Italiaatisch van
13.J «Uitverkorene Aldovira!
Gij zijt onrechtvaardig jegens mij. Ik
zal uwo beschuldigingen later uitvoeriger
beantwoorden«voor 't oogenblik kan
«ik u alleen plechtig verzekeren, dat ik
«vertrek, omdat ik de reis noodzakelijk
«acht; dat ik u zoo mogelijk meer liefde
«toedroeg dan ooit te voren en dat gij er
«bij mijne terugkomst de bewijzen van
«zult erlangen
«Alessandro"
Bij mijne terugkomst! zei de hij
hitter glimlachend tot zich zelf, toen hij
met schrijven was geëindigd. Slechts mijn
lijk zal terugkomen
Markies Caldiero en graaf Spaturzi
vertrokken.
Lange, eicdelooze dagen onder eene
onmeedoogende, voortdurende, verzen
gende zon onrustige nachten, verstoord
door duizenden gevaarlijke insecten, door
het brullen der roofdieren, door de be
dreigingen der vijandigde bewoners;
droge zandgronden, zonder eenigen plan
tengroei, door de hitte in fijne, gloeiende
stof veranderd; of wel, vreeselijke plas
regens, die geheel den omtrek in een
meer herschiepen, die, onstuimige, breede,
wateren deden ontstaan, welke eiken
voortgang belemmerden, luttele be
schutting tegen de verschroeiende zonne
stralen, tegen de watervloeden volstrekt
geene.
De levensmiddelen verbruikt en
het weder aanvullen óf hoogst bezwaar
lijk of geheel onmogelijk; het slachtvee
vermoord door de verschrikkelijke vliegen
dezer streken; de paarden en muilezels van
vermoeienis en uitputting bezweken het
grootste deel der geleidende manschap
pen gestorven; de inlanders gevluchtde
reizigers uitgeplunderd door de kleine
koninkjes dezer wreede stammen; aan
gevallen en van hunne bagage beroofd
door de woeste volken dezer onherberg
zame oorden.
Dit alles had het reisgezelschap on
dervonden, zonder meer één enkel
trek- of rijpaard te bezitten, genoodzaakt
de reis te voet voort te zettw, vermoeid,
krachteloos, nog slechts in 't bezit van
een kleinen voorraad rum om de, met
iederen dag afnemende krachten weder
op te wekken, werden deze stoutmoedige
mannen, de pioniers en vertegenwoordi
gersder beschaving in deze onherberzame
landen, alleen te midden der lagen en
listen van eene vijandige bevolking en
eene vreede natuur, slechts staande ge
houden door de wils kiacht, welke groote
tegenspoeden, wanhopende worstelingen
met de wreedheid der menschen en het
onverzoenbaar noodlot in waarlijk man
lijke karakters opwekt en versterkt.
- Alessandro en Orazio hadden één
zelfde leven geleid, ieder uur, ieder
oogenblik vond hen steeds onafscheidbaar
verhnoden en de vermoeienissen en ont
beringen te zamen geleden en gedeeld,
hadden hur.ne wederzijdsche toegene
genheid r.og vermeerderd, hunne weder
zijdsche achting versterkt, liet meer
zelfstandige, krachtiger karakter van Cal
diero oefende grooten iniloed uit op de
geheele persoonlijkheid van Spaturzi,
welke onwillekeurig de ideeën, vormen,
en smaken overnam van den vriend, dien
hij zoo hoog vereerdede aristocratische
opvoeding door dezen laatsten in den
schoot zijner sedert eeuwen tot den eer
sten adel behoorende familie genoten,
deelde zich onmerkbaar aan den eersten
mede al die fijne, uitgezochte traditiën
van dat oude geslacht werden van lie
verlede ook 't eigendom van den nieuwen
edelman.
De vreeslijke kwaal had zich niet her
haald, maar de zwakke gezondheid van
den markies kon slechts luttel weerstand
bieden aan de vermoeienissen en ontbe
ringen, die hen dagelijks wachtten.
Zoolang er nog een enkel paard of muil
ezel was overgebleven, hadden allen een
parig besloten, dat hij zich daarvan zou
bedienen, maar toen ook het laatste hun
was ontvallen moest hij eveneens te
voet de reis voortzetten, en hoe groot
ook zijne wilskracht moet zijn, zij kon
de plaats der ontzinkende lichaamskrach
ten niet vervullen.
De reis der kleine karavaan werd
telkenmale vertraagd door de herhaalde
en lange rusttijden, welke de gezondheid
van Caldiero dringend gebood.
Het hoofd der expeditie had er vanaf
moeten zien den ontdekkingstocht verder
voort te zetten, en sedeit verscheidene
dagen had men de terugreis aanvaard.
Laat mij hier, had Alessandro
gezegd, ik zal misschien oorzaak zijn,
dat u grooter rampen treffen, even als
ik u reeds meerdere ongemakken en
lasten heb veroorzaakt.
1— Maar niemand wilde daarvan hooren
en Orazio Spaturzi 't minst van allen.
Op zekeren nacht, dat de markies zich
nog vermoeider, nog zwakker gevoelde
dan tot nog toe ooit't geval was geweest,
overviel hem eene ijskoude rilling.
Ah! dat is hel einde! zeide hij
op bijna verheugden toon tot zich zeiven
O! dood, hoezeer hebt gij met uwe
komst gedraald
Maar Orazio, wiens leger zich naast
het zijne bevond, en die over hem waakte
als eene moeder over haar kind, hoorde
zijne onrustige bewegingen, zijne beklem
de ademhaling en zich dadelijk met de
grootste bezorgdheid, angstig luisterend,
over hem heen buigend, vroeg hij hem:
Alessandro! voelt gij u niet goed wat
scheelt u?
Spaturzi verwarmde hem zoo goed
mogelijk met alles wat hij ter bedekking
vinden kan; en begrijpend, wat hem
deerde bereidde hij hem eene krachtige
dosis chiriine; die chinine die even als al
het andere begon te ontbreken.
Alessandro weigerde.
Bewaar het voor u en voor de
anderen; mij haat ze niet meer; gij zult
er behoefte aan hebben; het is uw aller
laatste redmiddel, dat gij voor mij zoudt
verkwisten I
Maar zijn vriend noodzaakte hem den
drank te gebruiken.