NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
KLAOS en KNELIS.
N°. 40.
Woensdag 20 Mei 1885.
Veertiende Jaargang
VOOR
abonnementsprijs
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentiên:
BINNENLAND.
F euilleton.
AMERSFOORTSCHE COURANT.
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezendeu uiterlijk Dinsdags en Vrijdags.
Van 16 regels 0.40iedere regel meer 5 Cent.
Adrerteutiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De volgende berichten zijn uit Karls
bad ontvangen:
Dondèrdagmiddag te 2,10 kwam de
Koning der Nederlanden met een extra-
trein hier aan. Wegens het aangekon
digde incognito bad er geen ofïicieele
ontvangst plaats. Alleen was het hoofd
van het.gemeentebestuur, dr. Ritter von
Komers, aan het station verschenen, waar
de stationschef Lukas met zijn personeel
den dienst in gala-kleeding deed. Het ge
volg des Konings bestond uit Graaf Du-
rnonceau, den Kabinets-referendaris Baron
Van Zuylen, benevens twee secretai issen
en vier lakeien.
Z. M. begaf zich terstond per rijtuig
naar het hotel Zu zwei deutschen Mo
narchen, zijnde eene afdeehng van het
hotel God-Schild, alwaar twee verdiepin
gen geheel voor hem zijn ingericht. Op
weg daarheen werd Z. M. door velen, die
hem herkenden, hartelijk begroet, en in
het hotel werd hij door Burgemeester
Knoll verwelkomd. Kort daarna verscheen
ook dr. London.
Bij 's Konings aankomst werd Z. M.
reeds terstond verrast, doordien hij in
zijne kamer een brief van Koningin Ernma
vond, welken hij onmiddellijk per telegraaf
beantwoordde.
Nadere berichten uit Karlsbad melden
H. M. Koningin Emma is Zaterdag
morgen te 7 u. 26 min. alhier aangeko
men, met Prinses Wilhelmina. De Gene-
raal-adjudant Graaf Dumonceau was aan
het station waar ook de ïStadhouderij-
raad« Stummer von Eger en eenige an
dere ambtenaren verschenen waren, om
de Koningin te verwelkomen. H. M. en
de kleine Prinses zagen er beiden zeer
gezond uit, ondanks de vermoeienissen
van de nachtelijke reis.
Na een kort verblijf in de wachtkamer
begaf zich de Koningin met het Prinsesje
en haar gevolg, bestaande uit 7 personen,
naar het Hotel Schild. Bij aankomst al
daar werden zij reeds in het voorhuis
recht hartelijk begroet door den Koning,
die hen daar opwachtte. De Burgemeester
van Karlsbad bood, namens de ingezete
nen, der Koningin en het Prinsesje ieder
een fraaien bloemruiker aan.
Vóór haar vertrek naar Teplitz zal de
Koningin 10 of 12 dagen hier de kuur
ondergaan.
De Koning is Maandag j.l. de kuur
begonnen.
Door den Minister van Oorlog is
bepaald, dat bij mobilisatie de officieren
geene paarden mogen berijden, die, vol
gens de voorwaarden der levering van
remontepaarden, wegens de kleur van het
haar, zooa's schimmels, niet aangenomen
mogen worden. Dienstpaarden van de
bedoelde haarkleur mogen voortaan niet
meer door officieren, onverschillig van
welk wapen of dienstvak, aangeschaft
worden.
De gemeenteraad van Leeuwarden
heeft B. en W. gemachtigd om met het
Nutsdepartement aldaar in onderhande
ling te treden omtrent de overneming
van gehouwen en meubelen der bewaar
school welke met 1 Juli a. s. door dat
departement zal worden opgeheven.
Door het Hoofdbestuur der Friesche
Maatschappij van Landbouw is aan de
Provinciale Staten verzocht voor keurin
gen van paarden gedurende 1885, 1886
en 1887, telkens f2000 beschikbaar te
willen stellen. Het doel is geene prijzen
toe te kennen dan voor paarden, die bij
onderzoek blijken aan de gestelde eischen
in alle opzichten te voldoen.
-- De afdeeling van het Alg. Ned.
Werkliedenverbond te Kralingen, heeft
van den Heer A. Cankrien, wethouder
aldaar, in de Keerweerstraat ruim 400
M. grond ten geschenke ontvangen,
tot oprichting van een Vereenigings-ge-
bouw, hetwelk tevens zal ingericht wor
den voer bewaarschool.
Een rijtuig met paard en tuig, het
hoogste lot in de te Maastricht gehouden
loterij is ten deel gevallen aan No. 9640
in het bezit van een gewezen politie
agent, thans stukadoor te Maastricht.
Donderdagmiddag j.l. is een met
steenen geladen tjalk, afkomstig uit
Waarde, met zooveel kracht te Ierseke
tegen den havendam gestooten, dat zij
een groot lek beneden de waterlijn kreeg,
waardoor zij midden in de haven is ge
zonken, evenwel zonder persoonlijke on
gelukken.
Over het algemeen wordt te Ierseke
zeer geklaagd over de moeilijkheden,
waarmede het binnenloopen in de haven
gepaard gaat, zoodat het bijna als een
kunststuk op het gebied der scheepvaart
beschouwd wordi met een niet al te klein
vaartuig zonder averij aldaar binnen te
komen.
Te Delfzijl zal op den 2en pink
sterdag een internationale zeil- en roei-
wedslrijd worden gehouden.
Vijf personen zijn wederom uit de
rijks-gestichten voor bedelaars ontsnapt.
De predikant bij de Ev. Luth. ge
meente te Rotterdam, de heer J. R. Eilers
Koch, herdacht Zondagmorgen zijn gou
den ainbtsfeest als zoodanig. De 76-jarige
jubilaris sprak naar aanleiding van llCor.
VI 13, waarna hem door de gemeente
een zegenbede werd toegezongen.
Te Haarlem is eerr coupon in be
slag genomen groot f 12,56, verschijnende
1 April 1885, van eene schuldbekentenis
groot f500, ten laste van de gemeente
Hillegom, welke coupon bij onderzoek is
gebleken valsch te zijn.
Zaterdagnamiddag ontspoorde bij
het station te Maastricht een locomotief.
De trein, welke om vijf uur naar Venlo
moest vertrekken, had daardoor een op
onthoud van 3 uren, zoodat de aanslui
ting met het Noorden verbroken was.
-• Te Utrecht heeft Zondagavond eene
hevige vechtpartij plaats gehad tusschen
burgers en mineurs, waarbij een van de
laatste een gedeelte van het oor werd
afgebeten. De dader, die wist te ont
snappen, werd Maandagmorgen door de
politie in arrest genomen.
Te Wonseradeel, in Friesland, is
eene Stieren-Vereeniging opgericht. Ten
behoeve van de fokkerij, is door deze
vereeniging voor f400 een slier (stamb.
No. 664) aangekocht van den veehouder
J. Timmer, te Kimswerd.
Omtrent de poging tot moord te
Nieuw-Borgvliet, wordt nader uit Bergen
op Zoom het volgende gemeld
De herbergier D. had eenige beschon
ken lieden wegens nun opgewonden toe
stand uit zijn woning gezet en daarna
de deur gesloten. Gebruik makende van
het binnenkomen van een Belg, die daar
verblijf hield, drongen zij echter wederom
naar binnen, en hadden in een oogwenk
D. op den grond geworpen. Zij vielen
met woestheid op hem aan en mishan
delden hem op ergerlijke wijze. Met
moeite weid hij door anderen die toe
geschoten waren, ontzet. Teger. de daders
is proces-verbaal opgemaakt. Zij zijn reeds
naar Breda overgebracht.
De emancipatie dringt ook al door
tot Grol, eigenlijk Groenloo, en bijgenaamd
»de Kijfhoek.t Een aardig deerntje doet
aan de halt van den stoomtram naar
Lichtenvoorde dienst als chef en kwijt
zich uitnemend van die taak.
Het tjalkschip de Vrouw Paulina,
geladen met lijnzaad, is in Dordrecht aan
gevaren door het aakschip Wilhelmina,
hetwelk door eene stoomboot gesleept
werd. Het tjalkschip werd daar zoodanig
lek, dat het binnen een half uur is ge
zonken. De schipper B. Huiting kon zich
met zijn gezin nog in de roeiboot reddan.
De volgende mededeelingen omtrent
den landbouw worden van de Veluwe
ontvangen
De winterrogge staat zeer goed te
veldde aardappelen zijn op sommige
plaatsen geheel afgevroren. Hoewel het
bouwen van rogge en boek weit niet meer
winstgevend is en zelfs eer nadeel den
voordeel voor den landbouwer oplevert,
worden ook nu weer duizenden hectaren
aangetroffen met rogge, terwijl ook dui
zenden hectaren voor den boekweitbouw
zijn bestemd. Rogge en boek weit zijn nog
steeds het hoofdgewas voor een groot
deel der Veluwe: de gewoonte doet de
landbouwers hierbij blijven, te meer ook
omdat een groot gedeelte van het bouw
land niet vooi weiland geschikt is. Nog
betrekkelijk weinigen der Veluwsche land
bouwers gaan zich meer op veeteelt en
voederbouw (vooral groen voeder) toe
leggen, hetgeen toch in de tegenwoordige
omstandigheden, zoo gewenscht is. Uit de
vele verkoopingen van roerende en on
roerende goederen en uit belangrijke
waardevermindering der landerijen, blijkt
Beetwortelsuikerfabrieken in Nederland,»
gevestigd te Rozendaal heeft bericht ont
vangen van elf hier te lande bestaande
fabrieken omtrent de mindere uitzaaiin
gen van beetwortelen. Deze fabrieken
hadden verleden jaar 6497 hectaren met
bieten beteeld, tegen 4268 hectaren welke
dit jaar zijn bezaaid geworden. De min
dere uitzaaiing voor deze fabrieken be
draagt dus dit jaar ongeveer 35 pCt.
In het thans verschenen He deel
van het Friesch Rundvee-Stamboek wordt
medegedeeld dat in het afgeloopen dienst
jaar ingeschreven werden 3 zwartbonte,
7 roodbonte en 5 gemengdkleurige stie
ren, zoomede 1056 zwartbonte, 68 rood
bonte en 80 gemengdkleurige koeien. Van
de oprichting af tot op 1 Mei j.l. zijn in
de registers der Vereeniging ingeschre
ven 670 zwartbonte, 21 roodbonte en 7
gemengdkleurige stieren, en 4569 zwart
bonte, 138 roodbonte en 185 gemengd
kleurige koeiente zamen 5590 runderen.
In de maand Juli e. k. zal gele
genheid worden gegeven tot het afleg
gen van de examens ter verkrijging van
een getuigschrift als vroedvrouw. De
examens zullen worden afgenomen te
Amsterdam en te Rotterdam.
Zij, die tot de examens wenschen te
worden toegelaten, onverschillig waar zij
metterwoon gevestigd zijn, worden uit-
genoodigd daarvan vóór 15 Juni e. k.
schriftelijk opgave te doen aan den in
specteur voor het geneeskundig Staats
toezicht voor de provincie waarin de plaats
gelegen is, waar zij het examen wenschen
af te leggen. Zij, die te Amsterdam wen
schen geëxamineerd te worden, behooren
zich te wenden tot den Inspecteur voor
het geneeskundig Staatstoezicht voor
Noord-Holland, Dr. J. P. Dozy, te Am
sterdam, en zij, die Rotterdam verkie
zen, tot den Inspecteur voor het genees
kundig Staatstoezicht voor Zuid-Holland,
Dr. L. J. Egeling te 's-Gravenhage.
De St.-Courant no. 114 vermeldt ver
dere bijzonderheden.
Bij het vervaardigen van patronen,
bestemd voor de schietoefeningen der
rustende schutterijen op de Galdersche
heide, te Prinsenhage (N.Br.), is een
daarvan ontploft, waardoor eenige schut
ters ernstige brandwonden kregen, het
huisraad djor elkander geslingerd werd
en een groote winkelruit aan stukken
sprong.
Vertelling in het Eemlander dialect.
DOOR
T. PLUIM.
2)
Een huif jaor Laoter.
We bin al in Augustes't is 'n echte
zoemersche aovond. Veural hier op d'n
Lienderschen weg is 't goed om te kuijere.
't Is arg stil om je heen de meule an
d'n Ham kun-je in de veerte zien gaon
maor langzaom, krek of-ie elke keer stil
zal blieve staon. As je goed geluusterd
hadt, dan haje het in stad acht uur hoore
slaon; één keer op de Langejan, en één
keer op de Joriskark.
De zon staot al heel leig an de locht;
zoo warm as 't van daog was, zoo frisch
is 't noe. De voegels hebben d'r nest al
opgezocht; alleen hier en daor toept d'r
een goeje-n-aovond.
As je hier d'n hoek om bint, dan zie
je gunter twee kerels met mekaor staon
te praote: ze waore mekaor zoo teuge
gekommen.
Je kent ze zeker nog wel; Hein van de
Leige Hoef en Knelis van 't Eerpelveid.
Weetje waor ze 't over hén Noe, dan
zak je het wel 's zegge.
Je mot wete as dat Klaos van de Leige
Hoef in Amsterdam in garrizoen leit.
Dat-ie er geen schik hèt, konjeleveure
wel begriepe, en veural as je weet wat
er gebeurd is. Hie was nog geen week
van huus, of hie most al an Neeltje
sehrieven. Hie durfde heur d'n brief niet
over de post te sture want de minsche
wiste d'r niks of dat-ie met d'r ging.
Wat most-ie noe doen As de liefde
in je hart zit dan wcir-je slim, en ook
Klaos wist raod. Hie stuurde an Knelis
d'n brief, met 't vrindelijk verzeuk hum
au Neeltje te geve. Knelis had dat z'n
vrind beloofd, en 't stong daarom heel
lillijk en leig van 'm, dat-ie d,n brief
opbrook, en 'm toe laoter verbrandde.
Waorom of-ie dat dee? Hie had allied
zoo'n goed oogje op Neeltje gehad, maor
die Klaos had 'm altied in de weeg ge
staan, en noe z'n vrind weg was, noe
had-ie de baon klaor, en noe zoud-ie
Klaos d'r wel of kasseboere. Zie je, dat
stong Knelis heel lillijk.
Een paor daog laoter had-ie Neeltje bi
de kark gesproke. nHei-je al wat van
Klaos gehoord had-ie d'r gevroege met
z'n judasgezicht. Maor zie had hum ge
antwoord van nibs niemendal en dat ze
het heel vremd von. Toe had Knelis
gezeid Zal ik hum dan's schrieve, waar
om of ie zwiegtMaar de deere had
d'r geen nee of jao op gezeid Knelis
had al daolik gemarkt, dat ze zelf eerst
geschreve wou weze. Dat had hum goeje
irioed gegeve. Naoverloop van 'n paor
weke sprak-ie ze weer, en toe Neeltje
weer hetzelfde zee, had-ie ze opgestookt,
dat Klaos heur wel vergete zou en zoo
al meer. 't Duurde dan ok niet lang of
't was met Knelis en Neeltje klaor. Knelis
wist gedurig wel niet wat-ie Klaos zou
schrieve over de deere, maor dan had
Hein hum d'r uutgeholpe, zie-je die had
niks veul met z'n breur op.
Maar wat noe begost als Klaos 'n
Zondag kwam? Noe weetje waoront
hullie op d'n weg staon te praote. Wat
zulle ze noe beginnen
Nee Hein, hier blieve kan ze niet;
as-ie d'r spreekt, dan mocht-ie alles 's
hoore en 't was met ons tweeje-n-uut.
Verzinke Knelis, daor denk ik wat.
Jie gaot weg as m'n breur naor je vraagt,
dan zak zegge, dat je naor je meu onder
Hoevelaak bint, dat-je daor sito most
kornme, want dat 't minsch op starve
lee.
Neeltje gaot haost altied naor de vroeg-
kark, dan gaon ik en m'n breur veur-
smiddags. As-ie naor heur vraogt zak
wel in je veurdeel spreke; naor d'r toe
gaan durft-ie toch niet, Zie-je zoo komt
ales in orde.
Jie bint toch duuvelsch slim, Knelis,
hoe hei-je dat zoo gauw geprakkezeerd
Noe hoor, das ofgesproke. Ik zal daolik
naor d'r toe gaon en zegge dak Zondag
uut mot naor m'n meu.
Besoer Knelis, 't beste dan.
Goeje-n-aovond Hein, hadié
Zondagsveurmiddags waoren d'r twee
in de kark, die mekaor vremd ankeke.
Gevallig was Neeltje van marge niet ge
gaan, en zoo kwam 't dat ze Klaos on
verwacht veur der zag staon. Nee, noe
wis ze zeker, dat-ie niks van d'r hiel,
anders had-ie heur wel geschreve, dat-ie
komme zou. Noe wou ze ook geen woord
teuge hum meer zegge. En in d'r eiges
denkt ze an Knelis, die veul aordiger
is en 't spiet heur aokelik, dat-ie krek
uut is, anders zou ze Klaos 's laote zien,
wat ze durft.
Toe de kark dan ook uut was en Klaos
al half op d'r of kwam, toe liep ze weg,
zoo kloek ze kon. Jao, zei Klaos in
z'n eiges, 't is toch waor wat breur Hein
zei, en waar ik al lang bang veur gewist
bin: jao, ze houdt niet meer van me.—
Daolik is-t-ie heel kloek de weg naor
huus opgeloop, zonder naor breur Hein
te zien. Hie heurde d'r heel niet naor
of de minsche hum al vroege Kloas, hoe
gaot 't? En toe-die heel alleen was,
het-ie staon te grimme as 'n kiend, dat
scheen hem te helpe, want d'n heele
dag, was-ie heel blie gewist, krek of er
niks niet gebeurd was.
Saves gong-ie weer naor Amsterdam
terug en noe veul bliejer as d'n eerste
keer, het was hum op 't Hoogeland veul
te benaawd gewörde.
Acht daag laoter schreef-ie Knelis dat-ie
noe zoo,n schik had in Amsterdam, en
dat-ie niks meer naor 't Eerpelveid ver
langde.
Veur Knelis was die brief geld weerd.
Hie begreep wel, en Hein die zee 't ok
dat Klaos weinig meer om Neeltje gaf,
en zoo langzaom an kon ie hum wel 's
laote marke, welke kant of 't naoderhand
met Neeltje uutmoes.
Nao twee Jaor.
Ik verzeuk d'n lezer weer twee jaor
over te slaon. Wat er in die tied ge
beurd is kan ik je gaaw zegge.
Zoo as te denke was, is Knelis met
Neeltje getrouwd. Klaos is d'r zoo zachtjes
an after gekomme, en toen-ie uut Am-