NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT en GELDERLAND.
binnenland.
N. 103.
Vrijdag 24 December 1886.
Vijftiende Jaarg^
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
advertentien!
Een nuttige instelling.
Feuilleton.
THEA.
rijkspostspaarbank.
ERSFOORTSCHE COURANT.
VOOR
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
Van 16 regels f 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Zij, die door middel dezer
Courant aan begunstigers,
vrienden enz. limine heil-
wensehen bij de intrede ran 1887
wensclien aan te bieden, worden verzocht
de daartoe betrekkelijke advertentie vóór
of uiterlijk op Donderdag den 30sten
dezer aan het Bureau te doen bezorgen.
Bedoelde advertentiën wor
den a 25 cents berekend.
Het is nog zoo heel lang niet ge
leden, dat de ijverigste voorstanders
van économische verbeteringen den
wensch uitspraken, het spaarbank
wezen tot een onderwerp van staats
zorg gemaakt te zien.
Reeds was er veel gedaan, om den
kleinen man de gelegenheid te ope
nen, zijn spaarpenningen veilig en
winstgevend te beleggen en alzoo
kapitaalvorming ook op kleine schaal
mogelijk te maken. Nooit zullen we
de belangrijke diensten vergeten, in
dit opzicht door de Maatschappij
Tot Nut van 't Algemeen bewezen.
ZÜ was het die het eerst in onder
scheiden gemeenten van ons land
de spaarbanken oprichtte, aan welke
de burgerij zoo groote verplichtingen
heeft. Kosteloos werden die inrich
tingen geadministreerd, en de ge
schiedenis van haar bestaan is een
doorloopend verhaal van toewijding
aan bet algemeen belang.
Doch alleen zij, die in de groote
plaatsen woonden of daarmede in
geregelde betrekking stonden, waren
in de gelegenheid er van te prolitee-
ren. Ten platten lande bleef er veel
te wenschen over. Het verlangen,
dat de Staat die zorg op zich zou
nemen, was niet ongegrond. Daar
kwam nog bij, dat de teruggave
der gestorte gelden alleen kon ge
schieden ter plaatse waar de inleg
was gedaan, omdat elke spaarbank
een lichaam op zichzelf vormt.
Bovendien was of is de particuliere
spaarbank slechts een beperkt aantal
uren per week toegankelijk; dat kan
niet anders, daar zij beheerd wordt
door mannen, die daaraan vrijwillig
een gedeelte van hun tijd ten offer
brengen: Vandaar dat een gang naar
de spaarbank soms den inlegger veel
tijd kostte, aangezien een aantal
personen, zich tegelijk aanmeldende,
hun beurt moesten afwachten.
Ziet daar dus drie kolossale voor-
deelen, aan de postspaarbank verbon
den. Vooreerst haar algemeenheid,
daar alle postkantoren en verreweg
de meeste hulpkantoren aan haar
dienst zijn verbondenten tweede
het gemak dat men aan elk kantoor
kan laten bijschrijven of gelden terug
ontvangen, onverschillig waar en
wanneer de eerste inlage heeft plaats
gehadeindelijk haar toegankelijkheid
gedurende al de uren, voor den ge
wonen postdienst aangewezen.
Daar staat alleen het geringe
nadeel tegenover, dat de rente een
fractie lager is dan de gemiddelde
der particuliere banken. Maar, men
vindt daarvoor een alweer lang niet
te versmaden vergoeding in de onbe
grensde zekerheid der beleggingde
Staat waarborgt de terugbetaling
van kapitaal en interest, onder welke
omstandigheden ook. En voor de
sparende burgerij is zekerheid het
allereerste vereischte.
We kunnen dus met volle over
tuiging zeggen, dat de oprichting
der postspaarbank een sociale her
vorming van groote beteekenis is
geweest. En dat het Nederlandsche
volk er evenzoo over denkt, wordt
bewezen door de hooge vlucht, welke
de beleggingen in die bank gaande
weg genomen hebben. De opgaven,
daaromtrent van tijd tot tijd open
baar gemaakt, spreken van toene-
menden bloeisteeds is het ingelegd
bedrag aanzienlijk hooger dan het
cijfer der teruggevraagde gelden.
De ijverige directie laat ook geen
middel onbeproefd, om de aandacht
van het publiek op deze goede zaak
te
vestigen en
de belegging der
Roman van KARL HEIGEL.
28)
En bij de brug alleen liet hij het
natuurlijk niet blijven, maar hij deed de
rotsen springen en bouwde een kunstig
aangeiegden weg van den top van de
rots naar het dal. Doch midden in dat
plan van bruggen en wegen verdiept,
ontvlood hem een zucht, die Thea gold.
Ach, alle wegen voerden toch alleen tot
haar 1
Vóo'r dien Kerstavond had hij, schoon
zijn hart met liefde was vervuld,
rustig kunnen arbeiden, toen was de ge
dachte aan de fee in het «roode huis"
nog zelfs een opwekking, een spoorslag
tot meer tot arbeiden geweest. De be
geerte haar te bezitten ging hand aan
hand met zijn eerzuchten als hij aan
haar als aan zijn toekomstige vrouw
dacht, dan kwam hem tegelijkertijd zijn
groote landgenoot Nils Ericsson in de
gedachten, de man, die zich van een
vergeten smidsknecht tot den wereldbe-
roemden schepper van het kanaal van
gelden zoo gemakkelijk mogelijk te j
maken. Elke postdirecteur geeft j
gaarne de inlichtingen die men
mocht willen vragen en verleent de
hulp die men verlangt.
Nog dezer dagen ontvingen we
van den heer A. P. F. Sassen te
Amsterdam, Directeur der Rijks-post
spaarbank, een circulaire, met verzoek
die door middel onzer courant te
verspreiden. Zeer gaarne voldoen we
aan die opdracht, overtuigd dat we
daardoor een bij uitnemendheid goede
zaak helpen bevorderen.
Bedoelde circulaire luidt als volgt
Door middel dezer, door den staat ge
waarborgde instelling, kan iedereen zijne j
spaarpenningen op gemakkelijke wijze VEILIG
en VRUCHTDRAGEND beleggen, eu zich
wapeneu tegen den kwaden dag.
Alle postkantoren en bijna alle hulpkan
toren der posterijen zijn gedurende de ge
wone kantooruren, doch niet vóór 9 ure
's morgens en niet na 9 ure 's avonds, voor
den spaardienst opengesteld.
Spaarbankboekjes, waarin door de post
beambten achtereenvolgens alle inlagen eu
terugbetalingen worden aangeteekend, zijn
kosteloos verkrijgbaar.
Men kan niet minder dan 25 cents inleg
gen. Mie enkele stuivers wenscht te sparen,
kan aan het kantoor of bij de depóthouders
van postzegels kosteloos formulieren bekomen,
voorzien van 20 vakjes voor de aanhechting
van even zooveel frankeerzegels van vijf
cent. Zijn alle vakjes gevuld en vertegen
woordigen de aangehechte zegels eene waarde
van een gulden, dan kan dat formulier als
eene gewone inlage van f 1 op het kantoor
worden aangeboden.
Ten behoeve van schoolspaarbanken worden
door den directeur der Rijkspostspaarbank,
op aanvrage van de hoofden van scholen,
ook dergelijke formulieren verstrekt, die
honderd vakjes bevatten ter aanhechting van
postzegels van één cent.
Eenmaal in de zeven dagen kan men, op
vertoon van het hoekje op het kantoor waar
de eerste inlage geschiedde, een som van 25
gulden of minder, mits niet uitmakende het
geheele tegoed, terug ontvangen.
De terugbetaling van grootere sommen
en de opheffing der rekening kunnen worden
verkregen door tusschenkomst van den direc
teur der Rijkspostspaarbank. Men heeft zich
daartoe slechts', met vertoon van het boekje
tot eeu der kantoren te wonden.
Alleen de inlegger zelf, zijn gemachtigde
of wettelijke vertegenwoordiger kan terug
betaling erlangen.
Bowoners vau het platteland kunnen, ter
verkrijging van een spaarbankboekje, tot
het doen van inlagen of het verkrijgen van
terugbetalingen, gebruik maken van de
tusschenkomst der postboden.
De boekjes der Rijkspostspaarbank hebben
een NATIONAAL karakter. Op ALLE
kantoren, die voor den spaardienst geopend
zijn (in het i/ansc/te Rijk), kan er op worden
ingelegd en terugbetaald.
De rente bedraagt 2.64 pet., gelijkstaande
met 11 cent van elke honderd gulden in
eene halve maand. De rente gaat loopeu op
den ln of den 16n der maand, die volgt
op den dag waarop de inlage is geschied.
Jaarlijks behoort elk boekje, in de maand
waarin de eerste inlage is geschied, ter bij
schrijving van de rente, die over het laaUt
officio open jaar verschuldigd is, aan den
directeur der Rijkspostspaarbank te worden
gezonden.
Brieven aan den directeur der rijks
postspaarbank, te amsterdam, zijn vrij
van port. Omslagen, ter verzending van
boekjes of brieven aan bovengenoemd adre3,
zijn op alle kantoren kosteloos verkrijgbaar.
Voor verdere inlichtingen wende men
zich tot een der kantoren of tot de directie.
De Zutfenschc Cour., die eenige
opmerkingen ten beste geeft over het
aftreden van den Minister van Marine,
eindigt deze met de volgende woorden
Overigens zou ik niet durven beweren,
dat het heengaan van dezen minister voor
de marine een groote ramp is. De heer
Gericke kwam aan het hoofd van het
departement, met de reputatie van te zijn
een man van integer karakter en van
een bekwaam officier. Noch van het een,
noch van het ander is tijdens zijn mi
nisterschap het tegendeel gebleken. Inte
gendeel, zijn rechtschapenheid en zijn
kunde worden ook thans algemeen erkend,
maar daarmede is nog niet gezegd, dat
hij een uitstekend minister was. Daar
voor miste hij blijkbaar den ruimen blik
om het geheel te overzien en organisee-
rend talent. Op velen maakte het debat
in de Kamer den indruk, dat de Minister
van het regeeren reeds genoeg had en
verlangde naar het korps terug te gaan.
Maar hoe dit zij aan het departement
op het Voorhout zal zijn heengaan alge
meen met leedwezen worden vernomen,
want zelden was een minister zóó be
mind bij zijn personeel als de thans af
tredende titularis.
Als opvolger van den heer Gericke
wordt door het blad aangewezen de ka
pitein ter zee Guyot.
Dat er op onze grenzen veel ge
smokkeld wordt, vooral spiritus, wie weet
het niet'? De .Asser Cl. beweert echter,
dat de kwaal nog veel erger is dan men
in Den Haag schijnt te weten. In henden
van 20 a 30 man sterk, allen beladen
met spiritus (of juister: foezel), komen
de smokkelaars uit Pruissen ze doorwa
den vaarten, kanalen en slootengewa
pend met geweer en pistool, gaan ze
vooruit. Wat zullen nu enkele rijksamb
tenaren doen tegen zulke benden? Zich
laten doodschieten in ongelijken strijd?
Dit zou het getolg wezen, als zij hande
lend optraden. Vandaar dat men op de
grenzen van Groningen en Drente letterlijk
den spot drijft met de rijksambtenaren.
De Asser Ct. vermeldt daarbij, als het
gezegde van een smokkelaar, dat men het
bedrijf niet zoo brutaal zou durven uit
oefenen, indien hier overal op de gren
zen zulke kerels waren als door Pruisen
ter bewaking van de grens zijn aange
steld. Zij wijst voorts op de bezwarende
bij-omstandigheid, dat kinderen van elf
jaar en daarboven door hebzuchtige of
aan den foezel verslaafde ouders voor
het smokkelen worden gebezigd. Duizen
den liters foezel worden op die wijze uit
Pruissen over de grenzen gebracht. Daar
bij komt nog, dat die foezel zelf een pest
is voor de bevolking, omdat zij meer dan
jenever of brandewijn den geest ver
stompt en, wegens den lagen prijs, het
verbruik er van kolossaal is. Zij beveelt
aan !o. scherpe bewaking van de gren
zen door mannen, sterk en talrijk genoeg
om werkelijk te kunnen waken, en de
smokkelaars, als zij weerstand bieden, te
kunnen arresteeren 2o. pogingen om
Pruissen te bewegen, een wet in 't leven
te roepen, waarbij verboden wordt, aan
kinderen foezel te verkoopen.
Dalsland had verheven. Thea moest op
Swan trotsch zijn. Doch sinds dien avond
bekroop hem, als hij aan het meisje
dacht, een benauwd gevoel. Dan kreeg
hij een stekende pijn in 't hartdan
knaagde het zelfverwijt aan zijn hart.
Te vergeefs riep hij zich het door den
broeder van «Mademoiselle Thea" gedaan
verhaal van den vroegeren levensloop
dier dame in 't geheugen terug. Had zij
gezondigd, reeds lang had zij dan het
zoenoffer gebracht Liefde schenkt vergif
fenis en prangt de berouwhebbende nog
inniger, als een engel, aan haar boezem.
»Heb ik haar nog lief?" vroeg hij zich-
zelven af.
Ja, maar de vrees voor de wereld
hield hem van het afleggen dier beken
tenis terug.
Dus was hij laf?
Een lafaard kan het tot rijkdom en eer
brengen, een groot man echter wordt
hij niet. Genie is kracht. Swan moest
Thea dien avond voor immer verlaten
of hij moest haar vergiffenis schenken.
Wrevelig en driftig sprong de zich-
j zeiven kwellende man op en trad onder
den fijnen stofregen tot vlak bij den
rand van den afgrond om zijn gloeiend
voorhoofd af te koelen en de sombere
gedachten, die hem vervuldèn, eenige af
leiding te geven. Peinzend keek bij naar
beneden naar dien maalstroom onder
hem, toen de grond plotseling onder zijn
voeten wegzonk. Doodelijk verschrikt
greep hij wild om zich heen, maar gras
en struiken en losse steenen gleden
trouweloos met hem mede naar beneden.
Uit de kloof boog een slanke en buig
zame berk zich over den afgrond die
trachtte de ongelukkige in zijn val te
vergeefs te begrijpen, eerst lager ge
lukte het hem zich aan eenige struiken
vast te klemmen. Doornen scheurden
hem de handen open, maar toch hield
hij de struik vast omklemd en sloeg hij
de hakken in het afschilferende gesteente.
Dat was (zijn laatste steunpunt op die
ontzettende helling. Werd die struik ont
worteld of ontzonk hem de kracht, dan
tuimelde hij reddeloos met den stroom
naar beneden en viel zich beneden op de
rotsen te pletter.
Met wanhopenden blik keek hij naar
beneden en naar boven, naar den razen-
den waterval, die hem met zijn water
damp omhulde en door zijn gebrul ver
doofde en naar den blauwen hemel,
waarin een vogel zich zoo luchtig heen
en weer wiegde.
Hij dacht dat hij verloren was.
Op een woest kiezelveld kwamen Thea
en Waldemar, die beide over den ver
miste in naamloozen angst verkeerden,
elkander tegen, 't Was niets dan een
voorgevoel dat beiden naar diezelfde plaats
voortjoeg. Waarschijnlijk was Swan,
door een vriend, of door de een of andere
bezigheid hier of daar opgehouden en
frisch en gezond maar mogelijk ook
niet. Wat vermag het nuchtere »waar-
schijnlijk" tegen het fantastische «wel
licht"
Daarbij gilde de stoomfluit van Wis
borg steeds meer als een noodteeken dan
als een vraag, waarop men antwoord
verlangde.
«Welnu?" vroeg Waldemar, die van
het geweldig ontstelde gelaat zijner zuster
verschrok.
«Ik heb geen spoor gevonden maar
wel is een vermoeden bij mij opgekomen.
Ik heb zooveel aan hem gedacht, en toen
is mij onze eerste ontmoeting en de
eerste bouquet in de gedachte gekomen.
Hij is aan den Odinsval
«Verongelukt
«Wellicht."
«Neen, neen 1 en toch kun je gelijk
hebben. Laten we nog wat menschen
meènemen, kom meê 1"
«En inlusschen zal het te laat wezen.
Ga jij alleen terug, dan ijl ik er heen"
«Laat ik dan liever.
«Ik ken even zoo min vrees en ik ben
even zoo sterk als jij. Doe zooals je wilt.
Vaarwel
En voort sprong ze over struik en
steen, licht en vlug als een gazel.
Eindelijk trof het ruischen van het
water haar oor, zag zij den groenachtig
witten zoom aan den rotswand in de
in alle kleuren van den regenboog op
stijgende nevelen. Op den top van de
poort in de rots gekomen zag zij ook
Swan.
En boven hem stond zij en boog
ze zich over den rand heen en door het
donderen van den waterval heen trilde
haar stem: «Swan 1 Swan I Houd moed!
Ik zal je redden 1"
Een half onmachtige blik van den
man, die tegen de rots hing, zei haar
dank.
Slechts een paar seconden stond Thea
in beraad, toen scheurde zij zich haar
japon van de leden. In een ommezien
liad zij er een koord van gevlochten.
Daarop wipte zij met een vermetelen
j sprong van den rand van de kloof op
de berk. Eerst hurkte zij neer, toen
strekte zij zich uit, daarop liet zij zich
met den linkerarm vast om den stam ge
klemd naar beneden en reikte den
herademenden Swan het vjjfmaal om
