nieuwe
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
Vervloekt en totooten.
N. 39.
Zaterdag 14 Mei 1887.
Zestiende Jaargang.
VOOR
abonnementsprijs:
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien!
Meer dan een gewone
voedings-quaestie.
Feuilleton.
BINNENLAND.
Per 3 maanden 1.Franco per post door het gehecle Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Van 16 regels 0,40; iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
De pers houdt zich zoo onvermoeid
bezig met de Grondwetsherziening,
en zelfs de gewone tijdschriften vul
len met beschouwingen over dit
onderwerp een groot deel van hun
ruimte, dat het eigenlijk een soort
van vrijpostigheid is, over iets anders
te redeneeren. Mochten wij, zulks
doende, verschooning behoeven, dan
vragen wij haar ootmoediglijk bij
deze.
Want, ziet u, er is nog altijd een
boter-quaestie. Glibberig van nature,
is zij, na voor eenige maanden aan
de orde te zijn geweest, ons dooi
de handen gegleden.
Eigenaardig is het, dat zij een
min of meer internationaal, bijna
hadden we gezegd een universeel
karakter draagt, in een groot aantal
parlementen is zij behandeld, en men
heeft getracht, haar tot een soort
van oplossing te brengen. Bij ons is
de zaak verdaagd, men weet niet
juist waarom. Want verleden jaar
werd door de Regeering een voorstel
ingediend, waarbij nadere uitbreiding
werd gegeven aan de bestaande be
palingen omtrent de strafbaarheid
van bedrog in- den aard der koopwa
ren; een voorstel, dat wel niet uit
sluitend de knoeierijen in dc boter-
negotie tot doelwit heeft, maar toch
er geheel en al op is ingericht om
deze tegen te gaan. Het ligt nog
steeds op afdoening te wachten,
de hemel weet tot wanneer.
Het onderwerp heeft ook, naar het
schijnt, een vermakelijke zijde. Men
herinnert zich, dat in den Duitschen
Rijksdag het denkbeeld aan de hand
is gedaan, om de «kunstboter" niet
dan met een officiéél vastgestelde
kleur in den handel te brengen,
bijvoorbeeld, werd er tot groot ver
maak van de Afgevaardigden bijge
voegd, een zacht hemelsblauw! Nu,
een boterham, volgens dat voorschrift
li) Hij geloofde echter de oorzaak hier
van in het vooruitgaan van den opstand
te moeten zoeken, want reeds vroeger
had hij Seniawitsch meermalen verzocht
in de Russische armee dienst te nemen
en nu koesterde hij de vaste overtuiging
dat de graaf stappen zou doen om aan
dat verzoek te voldoen. Hij was volkomen
overtuigd, dat de graaf, in weerwil zijner
Poolsche afkomst, in stilte met Rusland
sympathiseerde, wijl hij daarbij op zijn
voordeel speculeerde. Jegens Dewbinsky,
den fanatieken partijganger voor Polen's
zaak en den vroeger zoo gevreesden jour
nalist was de oude vorst steeds even be
leefd, maar vermeed toch zorgvuldig zich
met hem in een gesprek over de tegen
woordige politieke omstandigheden in te
laten. De vorstin, die voor Seniawitsch
nooit veel sympathie had gevoeld, was
daarentegen haren redder Dewbinsky,
wiens edel karakter zij steeds meer leerde
kennen en waardeeren, wezenlijk genegen,
schoon zij als moeder zich overtuigd hield,
dat haar echtgenoot, ingeval Dewbinsky
naar Anka's hand mocht dingen, wegens
gesmeerd, zou er niet onaardig uit
zien. De dichterlijke gedachte is niet
tot uitvoering gekomen, onze
eeuw is daarvoor nog te stompzinnig;
maar er is bepaald, dat vermenging
van boter met margarine verboden
is, en dat de laatste slechts onder
haar eigen naam, die duidelijk lees
baar moet zijn op de verpakking,
mag worden verkocht.
In België waren tegen twee per
sonen vervolgingen ingesteld wegens
boterbedrog. De eerste werd tot een
geldboete veroordeeld, omdat hij een
mengsel voor onvervalschte waar had
doen doorgaan, wat bij de wet is
verboden. De tweede had zuivere
margarine genomen, die onder den
naam van boter aan den man ge
bracht, en werd vrijgesproken,
omdat de wet in dat bijzondere ge
val niet heeft voorzien.
Denemarken heeft ook nieuwe
strafbepalingen vastgesteld tegen
boterbedrog. Margarine mag slechts
onder dien naam worden verkocht,
en de vorm van de verpakking is
bij de Wet aangegeven, zoodat ver
gissing niet mogelijk is. Ook daar
wil men van den naam kunstboter
niets weten.
Wat Denemarken deed in liet be
lang van zijn boterliandel, geschiedde
om een zeer geldige reden. Dat land
heeft op liet gebied der zuivelberei
ding een voortreffelijk en naam; ging
die door de hebzucht van sommigen
verloren, het nationaal verlies zou
niet gering zijn.
Nederland is in dit opzicht Dene-
marken's voorganger geweest,
helaasVele jaren geleden kon ner
gens iets beters worden aangetroffen
dan onze zuivelproducten.
Zou die tijd ooit weerkomen? Wij
mogen er nog niet aan wanhopen,
al gaat het ook langzaam^ Indien de
belanghebbenden zich maar aanslui
ten bij maatregelen ter waarborging
van de qualiteit, gelijk thans in
Friesland wordt gedaan, dan kan
er nog veel hersteld worden. Doch
de scherp uitkomende verschillende poli
tieke grondstellingen, zekerlijk nooit zijne
toestemming tot zulk een huwelijk ge
ven zou.
Nu kwam Seniawitsch plotseling terug,
zoo hij zeide van Warschau, waar hij
uithoofde van gewichtige zaken langer
dan hem hef was geweest, had moeten
blijven. Op denzelfden dag was Dew
binsky toevallig in liet kasteel van den
vorst aangekomen. Bij het rallen van den
avond ging hij een weinig in liet park
wandelen zijn kozakkenwacht, die hem
aanvankelijk bij zijne uitstapjes en bij de
bezoeken in het kasteel steeds scherp in
liet oog hield en hem altoos op den voet
was gevolgd, was nu in haar ijver een
weinig veiflauwd, daar van de zijde van
den graaf nooit een poging ter ontvluch
ting was beproefd en zijne verkeering
met den Russischen vorst eene verande
ring in zijn politieke gezindheid scheen
aan te duiden. Zoo bepaalde zich die
wacht er bij, den graaf slechts op een
grooten afstand naar het kasteel te volgen.
Zoodra hij te paard of in zijn slede steeg
ontbrak de Russische bewaker nooit bij
zijn gevolg maar in het huis en op de
binnenplaats werd hij er nooit door lastig
gevallen. Zoo was Dewbinsky nu alleen
in eene lommerrijke allee gegaan, toen
het kraken van het zand hem te kennen
dan moeten we ook met alle kracht
te velde trekken tegen kwade prak
tijken.
De margarine-fabrikanten hebben
het evenwel niet begrepen op wet
telijke voorschriften. Dat kunnen wij
hun niet ten kwade duiden; hoe
meer bedrog er met hun fabrikaat
kan gepleegd worden, des te grooter
is liet debiet. Dat zij het echter doen
voorkomen, als ware liet op den
ondergang hunner industrie gemunt,
is minder juist. Men beweert dut
zorgvuldig samengestelde margarine
niet slechts een onschadelijk, maar
bovendien een smakelijk, krachtig en
gezond voedsel is, dat zich door den
lageren prijs aanbeveelt bij hen,
wien de boter te duur is.
Doch de fout ligt hierin, dat men
zich van den aanvang af meester ge
maakt heeft van een naam, die het
bedrog in de hand moest werken.
Er werd gesproken van «kunstboter,"
die er niet is, evenmin als men
van kunstkoeien kan spreken. Het
woord boter vertegenwoordigt een
bepaalde stof, een zuiveltabrikaat;
natuur of kunst, geen van beide
voorvoegsels komt er hij te pas.
Wat is er nu te zeggen tegen den
eisch, dat het bedoeld fabrikaat onder
zijn eigen naam aan de markt zal
komen? Is het goed, dan zal het zijn
weg wel blijven vindenhet heeft
nu reeds in de volksvoeding een
plaats ingenomen, vanwaar het niet
gemakkelijk zal worden verdrongen,
tenzij onverhoopt de boterprijzen
zoozeer mochten dalen, dat men ziclt
niet geldelijk bevoordeelt door mar
garine te gebruiken. Is het daaren
tegen niet goed, dat het dan maar
zoo spoedig mogelijk verdwijne.
Indien nu de naam «margarine"
verplichtend werd gesteld, dan zou,
naar beweerd wordt door de belang
hebbende tegenstanders van wettelijke
voorziening, het debiet in den eer
sten tijd een gevoeligen schok onder
gaan, dewijl het fabrikaat onder den
titel van «kunstboter" zijn plaats op
gaf, dat iemand hem haastig volgde.
Hij geloofde dat het Seniawitsch was,
Wendde zich schielijk om en zag een
hooge yermonde gestalte die dicht bij
hem stond en als uit den grond scheen
verrezen te zijn.
«Wat wilt ge van mij Wie zijt ge
liep de graaf bijna verschrikt.
«Zijt gij een Pool Zijt gij een patriot?"
vroeg met gesmoorde stem de vermomde,
en daarbij rustte zijn blik strak op hem.
«Met welk recht vraagt ge dat?
Dat ik een Pool en patiiot ben, weet
ieder mijner landgenooten, en omdat ik
liet ben, werd ik op mijn kasteel geban
nen."
«Zoo ge tijd en gelegenheid wilde vin
den, mijnheer de graaf, oin uw kasteel
te verlaten, zoudt ge sinds lang op Polens
slagvelden met de broeders strijden
daartoe waart en zijl ge verplicht als Pool,
als eedgenoot ran den bond Sobiesky.
Voorwaar," voegde de spieker er bitter
bij «liefderomans, kan men daar niet
spinnen I
«Ha," riep de graaf, «ge zijt gezon
den door Seniawitsch wilde hij zeg
gen, maar deze naam bleef hem op de
lippen. «Zoo ge overigens mijne gan
gen zoo goed kent, moest ge ook weten
dat ik tot nu noch een brief, noch eenig
belicht van den bond ontvangen heb
de markt heeft ingenomen. Wij voor
ons gelooven niet dat het zulk een
vaart zal loopenhet publiek gewent
spoedig aan een naam, en na korten
tijd zou de verandering niet meer
gevoeld worden. De geringe nadeelen
van de overgangsperiode moet men
ziclt echter getroosten, als een billijke
boete voor het varen onder vreemde
vlag, al werd daar ook een eigen
wimpel aan toegevoegd.
Het is een wezenlijk vaderlandsch
belang, dat met deze zaak niet de
hand wordt gelicht. Hoe strenger
controle is, uitgeoefend op de boter
die in het buitenland te koop wordt
aangeboden, des te spoediger is de
tijd nabij, waarop we wederom met
vrucht tegen aanvoeren van elders,
zelfs uit Denemarken, kunnen con-
curreeren. Wettelijke waarborgen,
door stipt toezicht verzekerd, zullen
onmiddellijk de prijzen omhoog doen
gaanzoolang echter de buitenland-
sche afnemer niet zeker is, dat hij
niet wordt bedrogen, bedankt hij er
wel voor, ons de volle waarde van
het aangebodene te betalen. Hij heeft
nu risico, en deze moet vergoed
worden.
Voorts moet ook aan de binnen-
landsche consumptie het middel ge
geven worden, om goede waar voor
zijn geld te krijgen. Overal in ons
land ziet men tegenwoordig «boter
boeren" bij de klanten rondgaan,
die er geen enkele koe op nahouden,
en toch zuivere, onvervalschte waar
zeggen te leveren.
In zeer vele gevallen zou een
scheikundig onderzoek wel iets anders
leeren. Als de politie op die menschen
een oogje kan houden, zou zij velen
een dienst bewijzen, die nu op het
eerlijke gezicht van den braven bui
tenman aigaan en tegen hooge prij
zen een product van mindere waarde
koopen, al behoeft het, versch ge
nuttigd, in smaak niet voor het
echte onder te doen.
Het is om al deze redenen, dat
wij met verlangen de afdoening van
zoodat men mij geheel onbekend laat met
hetgeen men beoogt."
«Het kan zijn," zeide de vermomde
eenvoudig, «maar hel oogenblik is ge
komen het vaderland roept u Zijt
ge gereed
«Elk oogenblik maar wie staat mij
er borg voor, dat ik u vertrouwen kan,
wie zijt ge
De vermomde trok zijn kap neer en
hoog opgericht stond Langiewicz, de
aanvoerder der Poolsche opstandelingen
voor den graaf, die, hem spoedig
herkennend, boog en hem de hand
reikte.
«Mijnheer de graaf," hernam Lan-
giewics, «zoo ik iederen Pool, die onze
zaak door zijn geest nuttig kan zijn of
dien ik tot het aanvoeren eener afdee-
ling troepen bekwaam acht, zelf moet
halen, dan betreur ik ons arm vader
land
Beschaamd en met neergeslagen oogen
stond Dewbinsky voor hem. «Zoo ik een
middel wist om mijne bewakers te ont
komen," fluisterde hij vervolgens, «zou
ik niet twijfelen."
«Welaan," antwoordde Langiewicz,
«daarvoor is gezorgd. Heden over vier
dagen te middernacht vindt ge achter
de kerk van het dorp Wollnaka een ge
zadeld paard en drie ruiters, die u ver
deze quaestie te gemoet' zien. Zij
moge dan geen «brandend" vraag
stuk zijn, \an gewicht is zij stellig
niet ontbloot.
In aansluiting met een vorig be
richt kunnen wij melden, dat de konink
lijke familie niet aan het station Vreze,
doch aan de halte Vrexen zal afstappen,
en dat het verblijf te Arolsen tot
Woensdag duren zal, op welken dag de
aankomst te Wildungen bepaald is.
De heer F. Steers, eerste onderstal
meester des Kónings, is gisteren, Vrijdag
naar Wildungen vertrokken, en tegelijk
werden twee hofrijtuigen benevens 5
paarden en 1 ponny daarheen verzonden.
De opbrengst der Iiijks-middelen
over de drie eerste maanden van dit
jaar, is zeer bevredigend te noemen.
Alle middelen, belialve de personeele
belasting, het recht op erfenissen en de
suikeraccijns, brachten meer op dan in
liet vorige jaar, en liet is te verwachten,
dat de opbrengst der middelen over het
geheele jaar 1887 zal overeenkomen met
de som, waarop men rekent. Zelfs vleit
de Minister van Financiën zich met een
overschotje.
Naar aanleiding van het bericht,
dat de Exploitatie-maatschappij liet spoor
wegverkeer op de lijn Leeuwarden
Zwolle, in verbinding met den Centraal-
spoorweg, belangrijk zou versnellen, had
de kamer van koophandel te Almeloo
den directeur-generaal verzocht, bij den
a s. zomerdienst een regeling in te voe
ren, waarbij de onmiddellijke aansluiting
te Zwolle aan den eerstbedoelden treinen
loop, althans des avonds, verkregen en de
communicatie over Zwolle met Holland
van Almeloo daardoor verbeterd werd.
Tevens herinnerde de kamer aan haar
vroeger verzoek aangaande het gebruik
van beter materieel op de lijn Zwolle
Almeloo.
Het antwoord van den directeur-
generaal luidt, naar de Zw Ct. bericht,
dat het ontwerp der zomerdienslregeling
aan den door de kamer uitgesproken
wensch beantwoord, en dat het voor
wachten zullen orn u naar ons leger
kamp te voeren. Van hier zal u de
vlucht gemakkelijker zijr, dan uit uw
eigen kasteel. Geef mij uw woord van
eer, dat ge komen zult. Eu mocht het
door een of ander toeval in den genoem
den nacht onmogelijk zijn, dan geldt
dezelfde afspraak voor de twee volgende
nachten, maar ik verzoek u, zoo mogelijk
door een vertrouwden bode, mijne ruiters
te laten verwittigen, opdat zij niet te
vergeefs wachten. Het wachtwoord is
Oyczyzna."
«Ik zweer te komen riep Dewbinsky
in vervoering.
«Ik wist het vooraf, dat gij getrouw
zijt," antwoordde Langiewicz met een
warmen handdruk. «Maar mijn tijd is
afgemeten. Vaarwel tot weerziens I"
En eenige minuten later was de aan
voerder der opstandelingen even zoo ge
heimzinnig verdwenen als hij gekomen
was, Maar schier te gelijk rnet zijne
verwijdering trad een andere donkere
gestalte van achter een boomstam te voor
schijn en verwijderde zich voorzichtig en
onhoorbaar. Het was Seniawitsch.
Wordt vervolgt.
