NIEUWE
Nieuws- en Advertentieblad
UTRECHT EN GELDERLAND.
DE GELDKOFFER.
No. 89.
Woensdag 7 November 1888.
Zeventiende Jaargang.
VERSCHIJNT WOENSDAG EN ZATERDAG.
BINNENLAND.
Feuilleton.
RSFOOHT
E COURANT.
VOOR
abonnementsprijs:
Per 3 maanden 1.Franco per post door het geheele Rijk.
Afzonderlijke Nummers 3 Cent.
Ingezonden stukken en berichten intezenden uiterlijk Dinsdag en Vrijdag.
Uitgever A. M. SLOTHOUWER, Amersfoort.
advertentien:
Van 16 regels 0,40 iedere regel meer 5 Cent.
Advertentiën viermaal geplaatst worden slechts driemaal berekend.
Groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Toestand des Konings.
Men telegrafeert uit 's-Gravenhage
Aangezien de keelaandoening waaraan
Z. M. de Koning lijdende is geweest, ge
lukkig als geweken kan worden beschouwd,
worden er geen verdere berichten hier
verwacht.
Men meldt uit 's-Gravenhage:
Omtrent den toestand van Z. M. den
Koning luiden de berichten van HetLoo
steeds geruststellender. Er bestaat thans
geen vrees meer voor oogenblikkelijk ge
vaar. Gisteren bezocht dr. Vinkhuyzen
den Koning. Dr. Vlaanderen, de hofarts
op het Loo, bezocht zijn Imogen patient
dagelijks eenige malen. H. M. de Ko-
ninging maakte Zaterdagmiddag 5 ure
met eene hofdame eene rijtoer.
Waarschijnlijk zullen er nu geen bul
letins ten paleize meer worden afgegeven.
Men schrijft uit Apeldoorn
De toestand van Z. M. den Koning
bleef Maandag den geheelen dag gunstig
en de nacht was rustig. Dr. Vlaan
deren bezoekt den hoogen lijder geregeld
eenige malen daags.
Op verschillende tijden maakten H. M.
de Koningin en de Prinses, elk met eene
hofdame, eene flinke rijtoer.
Nacht van Zondag op Maandag rustig
en Z. M. werkte Maandagmorgen een
weinig.
Van den dag van het overlijden van
de moeder onzer Koningin was het paleis
Het Loo geheel gesloten en woei de vlag
op het paleis halfstoks. Thans is het pa
leis weder geopend en de vlag in top.
De St.-Ct. van gisteren meldt:
«Volgens verklaring van den behan-
delenden geneesheer, blijft de Koning in
beterschap toenemen en is de ontsteking
in mond- en keelholte nagenoeg verdwe
nen. Hierdoor is de belemmering in de
voeding geweken en kan de hoop ge
koesterd worden, dat Zijner Majesteits
krachten spoedig zullen terugkeeren."
Naar gemeld wordt, is professor
dr. S. Rosenstein te Leiden, door Z. M.
den Koning benoemd tot commandeur
(ridder derde klasse) van den Gouden
Leeuw van Nassau.
Een ware geschiedenis uit Thüringen,
DOOR
ANDBÉ HCGO.
20) Door jarenlange gewoonte had de
boekhouder de eigenaardigheden van zijn
meester zoo overgenomen, dat hij ten
slotte ean levend schrijf-en rekenmachine
was geworden, dat den wenk zijns ge
bieders gehoorzaamde, hoewel hij dit
geenzins noodig had, want zoo zij, die in
den boekhouder slechts een bediende van
het huis zagen, den inventaris hadden
kunnen inzien, zoo zouden zij ontwaard
hebben dat op de kassarekening onder het
bedrag in baar geld, waarmede de zaak
was op touw gezet, de naam van den
boekhouder voorkwam voor een som even
groot als die van zijn meester. De onder
geschikte betrekking die de boekhouder
voor de wereld bekleedde, terwijl hij aan
spraak had op deu titel van compagnon,
griefde hem echter niet in die mate, als
men zou hebben kunnen vermoeden, en
wel omdat hjj zich niet in dezelfde ver-
Maandag 19 Nov. zal Keizerin Frede-
rik met hare dochters te Vlissingen
scheep gaan, op hetEngelsch Koninklijke
jacht Victoria and Albert, om hare
moeder, Koningin Victoria, te gaan be
zoeken.
Aan de commissarissen des Konings
is door den Minister van Binnenlandsche
Zaken een aanschrijving gericht, waarin
hij mededeelt, dat de Commissie belast
met een onderzoek naar den toestand van
den landbouw hier te lande, eerstdaags
een aanvang zal maken met haar werk-
laamheden.
Het onderzoek zal, voor zoover dit niet
door de leden der commissie kan worden
verricht, worden opgedragen aan daartoe
aangewezen personen, die, zoowel door
hun kennis van den landbouw, als hun
bekendheid met de plaatselijke toestan
den, voor die taak geschikt zijn.
De minister van justitie heeft dit
maal persoonlijk geopend de jaarlijksche
vergaderingen, die te 's Gravenhage
worden gehouden door de ambtenaren
voor den dienst van den gevangenis-
arbeid, tot organisatie van dien tak van
dienst voor liet volgende jaar. De min.
heeft bij deze gelegenheid zijne denk
beelden ontwikkeld omtrent de wijze
waarop hij den arbeid wenschte te zien
ingericht, ten einde zoo weinig mogelijk
met de bijzondere nijverheid in mede
dinging te treden.
Bij aanschrijving van het depar
tement van oorlog is bepaald, dat bij de
onbereden artillerie van de lichting 1888
na ultimo April onder de wapenen slechts
mogen worden gehouden: van het l.reg.
vesting-artillerie 250, 2 reg. vest.-art. 230,
3 reg. vest.-art. 270, 4 reg. vest.-art. 340,
van het corps pontonniers 85, van het
corps torpedisten 00 miliciens, het mili-
tiekader hieronder begrepen. Laatsbedoel-
den zullen, die van de vesting-artillerie
28 September 1889, die van de ponton
niers en torpedisten '12 September 1889
in het genot van groot verlof worden
gesteld.
Onder het opschriftEen wet van
vrijheid, bespreekt het Sociaal Weekblad
de Zondagswet en komt dan tot de vol
gende slotsom
«De wet is het, die vrij maaktOnder
een paradoxalen schijn behelst dit woord
de meest ernstige waarheid want zij,
die den arbeid bevelen, zijn slechts in
zeer kleinen getale tegenover hen, aan
wie de arbeid bevolen wordt. De diepe
zin der wet, haar meest algemeene toe
passing, is dus niet>Gij zult niet
arbeiden" dit is een formule van
dwang: maar: «Gij zult anderen niet
tot arbeid nopen" en dit is een for
mule van vrijheid.
De maatschappelijke Zondagswet der
halve is, in haar wezen, de bevrijding
van gedwongen arbeid, of de erkenning
van het recht op rust. Naleving dezer
wet is een maatschappelijke weldaad van
den eersten rang. Zoo ooit, dan betreft
het hier een zaak, die eiken vriend van
het algemeen welzijn moet ter harte
gaan. Een zaak, die, èn in naam der
gezondheid van het lichaam èn in naam
der gezondheid van de ziel, kan worden j
voorgestaan door alle menschenvrienden
van de meest uiteenloopende belijdenis,
Het komt er op aan, met terzijdestelling
van alle verschil van godsdienst, ten
bate van dit groote belang allen te
vereenigen, die er bet uitnemend gewicht
van beselïen. Het is, om een geenszins
nieuw woord te gebruik, een waarlijk
humanitair belang."
De Belgische Maatschappij, die de
concessie uitvoert voor den aanleg van
de stoomtram van Antwerpen naar de
Belgische grens, heeft besloten, aan de
Nedeilandsche regeering concessie te vra
gen voor het verlengen dier baan tot
Breda.
De heer Anton Oudshoorn schrijft
in het Leidsche Dagblad, dat de Neder-
landsche commissie voor de tentoonstel
ling te Parys na 10 November geen aan
vragen meer aanneemt, aangezien reeds
nu de geheele ruimte, bestemd voor de
Nederlandsche afdeeling, zoo goed als
ingenomen is.
Een der eerste en oudste handels
huizen van Amsterdam en een firma,
die sedert onheugelijke jaren in de
kolonie Suriname groote cultuuronder
nemingen heeft gedreven, heeft volgens
de Ind. Mere, aldaar op nieuw een in
aanleg zijnde Cacaoplantage aangekocht.
De heeren Insinger en Co. kochten nl.
de plantage «Waterland", de beste der
drie ondernemingen, welke de Suiinaam-
sche Exploitatie-Maatschappij bezig was
aan te leggen voor f36,000 eerste
kosten.
Uit Enschedé meldt men aan de
N. Rt. Ct.
De uitslag der socialistische vergade
ring van Zondag wasvolharding bij
den eisch van hooger loon door de werk
stakers. De fabriek werkt, evenals Zater
dag, met slechts dertien van de twee
honderd wevers. Wanordelijkheden heb
ben niet plaats gehad,
De commissaris des Konings is gister
middag hier aangekomen en wenschte
met de andere fabrikanten van gedachten
te wisselen.
In de op zijne uitnoodiging met ver
schillende fabrikanten gehouden verga
dering is eene commissie van vijf invloed
rijke ingezetenen in het leven geroepen,
tot onderzoek, en zoo mogelijk oplossing,
der bestaande geschillen in zake de
werkstaking.
De commissie der werkstakers heeft
naar aanleiding der gister vermelde aan
kondiging van den burgemeester het vol
gende bekend gemaakt
«Gezien het aanplakbiljet van den bur
gemeester van Enschede.
«Wij zijn nog en altijd bereid geweest
te onderhandelen met onzen patroon,
maar hebben geweigerd ons verder in
te laten met den burgemeester.
«De commissie der werkstakers."
Blijkens het verslag van 1887 van
den raad van toezicht op de spoorweg
diensten gaf wederom over het algemeen
het personeel der spoorweg-ondernemin
gen reden tot tevredenheid. Ontvreem
dingen door het personeel kwamen in
dat jaar, voor zooverre bekend is ge
worden, niet voor, en misbruik van ster
ken drank was eene groote zeldzaam
heid.
Nauwkeurig werd de hand gehouden
aan de naleving van het voorschrift van
art. 113 zinsnede 1 van het algemeen
reglement voor den dienst, om aan de
beamten en bedienden de onafgebroken
nachtrust te verzekeren. Gehandhaafd
werd daarbij het stelsel, dat bij de en
kele gevallen, waarin ontheffing van dit
voorschrift werd verleend, aan de vrije
nachtrust van 8 uur niet meer dan 15
minuten mochten ontbreken; zoodra de
overwerktijd meer zou bedragen, werden
de besturen aangeschreven, door aflossing
in den dienst te voorzien.
In een speciaal onderzoek, ingesteld
naar de dienstverrichtingen van beamb
ten op het baanvak Amsterdam, bleek,
dat de dienst van verschillenden hunner
zeer zwaar was, ook dan wanneer aan
het voorschrift van art. 113 voldaan
werd. Bestuurders der Hollandsche IJze
ren Spoorwegmaatschappij ziju hierop ge
wezen, waarvan het gevolg is geweest,
dat door meer aflossing aan dit bezwaar
werd te gemoet gekomen.
De feesten ter herdenking van het
60-jarig bestaan der Koninklijke militaire
academie te Breda mogen zich in de al
gemeene belangstelling verheugen.
Hoewel de termijn van aangifte voor
reünisten, den 10 November a.s. pas ge
sloten is, hebben zich nu reeds ruim 230
deelnemers voor den reünie maaltijd bij
de regelings-commissie aangemeld.
De feesten zullen Vrijdagavond den 23
November beginnen met een concert, aan
geboden door de vereeniging «Concordia";
den 24 November zullen de oud-leeraren
en oud-cadetten der K. M. A. ten 12'/»
aan het station worden begroet en daarna
in optocht naar de academie geleid, waar
het cadetten-corps wordt gepresenteerd
en de gebouwen zullen worden bezichtigd,
terwijl op Zondag-avond den 15 Nov. aan
hh. reünisten een bal in de zalen van
Concordia zal worden aangeboden.
In hoofdtrekken zijn dit de voornaamste
feestelijkheden waaromheen zich nog vele
zaken van minder belangzullen groepeeren.
Zaterdagmiddag werd op de scheeps
timmerwerf »'t Hondsbosch", van de
heeren Bosman Zoon, te Alkmaar, de
kiel gelegd voor een stalen boot, be
stemd voor het vervoer van zware goe
deren tusschen Alkmaar en Amsterdam
en de tusschengelegen plaatsen.
Van Hildebrand's Camera Obscura
heeft thans de zeventiende druk het licht
gezien. Voor den 74-jarigen schrijver
wel een bewijs van de belangstelling
van ons lezend publiek in dit juweel
onzer Nederlandsche letteren.
Te Wageningen is Zondag het
kerkgebouw voor de Ned. Geref. gemeente
(doleerende) ingewijd.
standsontwikkeling mocht verheugen als
zijn meester. Ook nu bleek dat weder,
want nauwelijks had de chef de order
gegeven of de veeren pen kraste reeds
over het papier en de boekhouder hield
zich bezig de brieven in den gebruikelijk
korten, zakelijken handelsstijl te beant
woorden.
Falkening had nu de lezing van den
derden brief voleindigd.
«Hm. hm!" bromde hij in zich
zelf. «Er kan misschien nog wel wat uit
den jongen worden hij heeft praeti-
sche geschiktheid, dat valt niet te ont
kennen. Valerian!"
De aangesprokene zag van zijne boeken
op.
«Arthur heeft zich dus voor het grootste
deel met Mundlinger weten te verstaan."
«Maar niet geheel 1"
«Ja, dat is juist de domheid van Ar
thur. Daar schrijft hij: nik kon slechts
tot zoover doorgaan, omdat de overigens
reeds zoo ongelukkige man mij zooveel
medelijden inboezemde dat ik niet an
ders kon doen dan hem nog voorloopig
een derde van het bedrag te laten.".
Medelijden. medelijden! Hoe kan
men met een bankroetier nog medelijden
hebben? Eer verloren, en ieder bank
roetier verliest zijn eer alles verloren
Onzin 1 Wat heb ik aan dat medelijden?"
«Ge zult toch moeten toegeven, dat ge
dien post reeds geheel en al had opgege
ven?"
«Dat is waar en wat scha zou
dit ons ook gedaan hebben? Denkt ge,
dat wij om de som verlegen waren?...
Maar toch kan ik mij er over ergeren
dat Arthur, mijn opvolger in deze zaak
van de firma Maurits Falkening, nog zoo
met die moderne wissewasjes opheeft en
daarbij zoo zacht is als boter in de zon.
Had hij op zijn vordering blijven staan,
dan was de geheele som betaald geworden,
maar nu....?"
Drie tikjes op den deur stoorden den
chef in zijne ontboezingen, die getuigden
hoe zijn hart door de becijferingen en
berekeningen door een harden ijskorst
omgeven was.
«Binnen 1" riep hij met donker gezicht.
De lange, magere gestalte van den
burgemeester Klauman stond op den drem
pel.
Falkening stond op en groette den bin
nenkomende.
Deze trad, na den boekhouder vrien
delijk te hebben toegeknikt, in het kleine
vertrek binnen, zette zich op den hem
aangewezen stoel neder en schraapte zich
de keel terwijl hij door een beteekenis-
vollen blik op den boekhouder, den chef
te kennen gaf dat hij hem alleen wenschte
te spreken.
Falkening begreep terstond wal de
burgemeester wilde. Hij gaf den boek
houder een last, waardoor deze eenigen
tijd het kantoor verliet.
Beiden waren nu alleen.
s>Nu, wat brengt ge me?" vroeg Fal
kening op zulk een vriendschappelijkep.
toon, dat deze, zelfs zonder het vertrou
welijk «gij", door den toehoorder zou zijn
opgemerkt.
«Een hoogst belangrijk bericht!"
iNu?" zeide Falkening, zijne verwon-
deting onder een glimlach verbergende.
«Gisteren kwam er een brief uil Lon
den waarvan de inhoud voor u van bij
zonder belang moet zijn."
De chef herhaalde zijn stereotyp: «Nu?"
«Daarin wordt n.I. een verzoek gedaan,"
in de vreemdelingenlijsten aan het politie
bureau op te sporen of er niet ongeveer
dertig jaren geleden een man, Guilloche
genaamd, te Br.... is aangekomen of zich
daar met der woon heeft gevestigd. Deze
man zou door een samenloop van omstan
digheden in die mate in verband staan met
de oplossing van een raadsel, dat men
alle mogelijke nasporingen wenschte te
zien in het werk gesteld om hem op 't spoor
te komen. Zoo men hem mocht vinden,
dan verzoeken zij ons, en zij voegen
het er nadrukkelijk bij den bewnsten
persoon voorloopig nog niets bekend te
rnaken, daar dit aan den loop van zaken
zeer licht eene andere wending zou kunnen
geven. De brief is gelukkig alleen door
mij gelezen, zoodat wij voorloopig voor
verdere nasporingen behoed zijn, want ik
zal den briefschrijvers na verloop van
eenige dagen mededeelen, dat het zeker
is dat iemand van dien naam in der tijd
te Br. is gekomen, maar na een
oponthoud van een half jaar weder verder
is getrokken, zoodat de heeren in Londen
mijne dienstvaardigheid zullen erkennen
en tevens ons niet verder met vragen
zullen lastig vallen, altijd in de veron
derstelling dat gij die handelwijze goed
vindt 1"
«Zeer zeker, waarde Klauman. Ik vind
uw voornemen volmaakt goed, en ik ben
u daarvoor mijn bijzonderen dank schul
dig!;
«Ziet gij, Falkening, had gij niet in
dertijd door uw vriendschapsdienst den
ondergang van mijn huis voorkomen, ik
zou nu niet zoo handelen, want mijn wel
willendheid is, zooals ge zelf zeer goed
weet, schennis van ambachtsgeheimen.
Het zou mij buitendien ook mijn ambt
en dus ook mijn leven kosten, zoo men
te weten kwam, dat ik toenmaals de
documenten, die aan uw naamsvergade-
ring den stempel van echtheid schonken,"
